Warmtepompen in EPB-sotware Warmtepompplatorm Symposium 16-09-2009 Jan Hoogmartens 1 Inhoud EPB-sotware E-peil Warmtepomp E-peil Omrekenactor primaire energie SPF warmtepompsystemen SPF in EPB EPB-voorbeeld Besluit 2 1
EPB-sotware Sinds 1 januari 2006 Doel: energieprestatie en binnenklimaat van nieuwe en te renoveren gebouwen in Vlaanderen verbeteren Eisen nieuwbouwwoning: Thermische isolatie: K45 Energieprestatie: E100 Binnenklimaat: minimum ventilatievoorziening & beperken van risico op oververhitting Laatste versie juli 2008: EPB 1.2.2 (4 de publieke versie) Vrij beschikbaar: www.energiesparen.be 3 Inhoud EPB-sotware E-peil Warmtepomp E-peil Omrekenactor primaire energie SPF warmtepompsystemen SPF in EPB EPB-voorbeeld Besluit 4 2
E-peil Primair energieverbruik Invloed van: Gebouw Installatie Ventilatie Verwarming Warm tapwater Koeling Gebruik duurzame energie 5 E-peil voor woningen E kar jaarl prim,re a1 x A T,E + a2 x V EPW + a3 x V bewust,re Constanten: a1115 a270 a3105 A T,E : verliesoppervlakte V EPW : beschermd volume V bewust,re : bewust ventilatiedebiet (vaste unctie van het V EPW ) 6 3
E-peil karakteristiek jaarlijks primair energieverbruik: 1. Primair energieverbruik voor ruimteverwarming + 2. Primair energieverbruik voor warm tapwater + 3. Primair energieverbruik door ventilatoren en hulpuncties voor ruimteverwarming + 4. Primair energieverbruik voor koeling - 5. Eventuele primaire energiewinst door PV, WKK o thermische zonne-energiesysteem januari 2010: eis E80 i.p.v. E100 7 Inhoud EPB-sotware E-peil Warmtepomp E-peil Omrekenactor primaire energie SPF warmtepompsystemen SPF in EPB EPB-voorbeeld Besluit 8 4
Warmtepomp E-peil Invloed van warmtepomp op de bruto energiebehoete: Ruimteverwarming Warm tapwater SPF Jaarlijkse warmtevraag Jaarlijks elektrisch energieverbruik p Jaarlijks primair energieverbruik 9 Omrekenactor primaire energie Fossiele brandstoen: p 1 Elektriciteit: p 2,5 D.m.v. warmtekrachtkoppeling zel opgewekte elektriciteit: p 1,8 Biomassa: p 1 10 5
SPF warmtepompsystemen EN 15450: Heating systems in buildings Design o heat pump heating systems A: warmtebron B: warmtepomp C: opslagbuer (ruimteverwarming) D: opslagbuer (warm tapwater) E: elektrische back up verwarmer F: verdeling (ventilatie en verwarming) G: warmterecuperatie H: verdeling 11 SPF warmtepompsystemen EN 15450: Heating systems in buildings Design o heat pump heating systems 1. gehele SPF van het verwarming- en warm tapwater systeem, SPFsys 2. gehele SPF van het opwekkingssysteem volgens pren 15316-4-2, SPFg,t 3. COP van warmtepomp volgens EN 14511 (testcondities) 12 6
Inhoud EPB-sotware E-peil Warmtepomp E-peil Omrekenactor primaire energie SPF warmtepompsystemen SPF in EPB EPB-voorbeeld Besluit 13 SPF in EPB η gen, heat SPF θ θ pumps AHU COP test θ : een correctieactor voor het verschil tussen de ontwerpvertrektemperatuur naar het systeem van warmteagite (o desgevallend warmteopslag) en de uitlaattemperatuur van de condensor in de test volgens EN 14511 Water: Lucht: 1 Deault: Oppervlakteverwarming: 55 C, Andere 90 C 14 7
SPF in EPB η gen, heat SPF θ θ pumps AHU COP test θ : een correctieactor voor het verschil in temperatuursvariatie van enerzijds het warmteagitesysteem bij ontwerpomstandigheden (o desgevallend warmteopslag) en van anderzijds het water over de condensor onder testomstandigheden volgens EN 14511 Water: Lucht: 1 15 SPF in EPB η gen, heat SPF θ θ pumps AHU COP test pumps : een correctieactor voor het energieverbruik van een pomp op het circuit naar de verdamper Geen pomp: 1 Vermogen niet gekend: 5/6 Vermogen gekend: 16 8
SPF in EPB η gen, heat SPF θ θ pumps AHU COP test AHU : een correctieactor voor het verschil in luchtdebiet bij ontwerp en het luchtdebiet bij de test volgens EN 14511. AHU komt enkel tussen bij de warmtepompen op ventilatielucht COP test : de prestatiecoëiciënt (coeicient o perormance) van de warmtepomp volgens EN 14511 onder de testomstandigheden omschreven als 'standard rating conditions' in deel 2 van de norm 17 Inhoud EPB-sotware E-peil Warmtepomp E-peil Omrekenactor primaire energie SPF warmtepompsystemen SPF in EPB EPB-voorbeeld Besluit 18 9
EPB-voorbeeld Reerentiewoning: K41 E90 Condenserende gasketel: deellastrendement (30%): 1,04 Ruimteverwarming met radiatoren: 70ºC-55ºC regime Warm tapwater met boilervat Geen koeling Verschillende warmtepompsystemen: Ruimteverwarming met vloerverwarming: vertrektemperatuur 35 C, T 5ºC, minimum COP volgens premie-eisen, logische waarden P pumps, P WP gekozen om zelde warmtevraag te dekken Warm tapwater met boilervat Geen koeling 19 EPB-voorbeeld K-peil E-peil COP WP SPF WP Reerentiewoning 41 90 / / B/W 41 57 4 4.11 W/W 41 59 4.5 3.96 L/W 41 59 3.6 3.89 L/L 41 65 3.4 3.4 Dx/W 41 67 3 3.24 Dx/Dx 41 58 4 4 20 10
Inhoud EPB-sotware E-peil Warmtepomp E-peil Omrekenactor primaire energie SPF warmtepompsystemen SPF in EPB EPB-voorbeeld Besluit 21 Besluit Vul alles in, meestal beter dan deaultwaarde Actieve koeling: bestraing ±5 E-punten Verbetering WP-systemen: L/L, Dx/Dx Verbeteringen in EPB aangewezen m.b.t. WP en warm tapwater Koeling Aanpassing naar meer realistische deaultwaarden Nieuwe VDI richtlijn integreren 22 11
Warmtepompen in EPB-sotware Warmtepompplatorm Symposium 16-09-2009 Jan Hoogmartens 23 12