GFT-afval is een waardevolle bron voor nieuwe grondstoffen. Maar hoe ziet de toekomst eruit? Spreker: Datum: Locatie: Joop Suurmeijer en Robert Jansen 19 maart 2015 VNG-congres Utrecht
GFT-afval heeft de toekomst! 2
Opzet presentatie 3 Deel 1 De ongekende mogelijkheden van GFT-afval Deel 2 En nu met de beide benen op de grond
Deel 1 De ongekende mogelijkheden van GFT-afval 4
Een onvermijdelijke verandering 5 Today humanity uses the equivalent of 1.5 planets to provide the resources we use and absorb our waste. (UN report, 2012)
Naar een circulaire economie 6
Naar een circulaire economie 7 Principes van een circulaire economie Productie, innovatie en hergebruik staan centraal. Maximaliseren hergebruik van producten en grondstoffen Minimaliseren van waardevernietiging Het draait om het sluiten van kringlopen (minder grondstoffen en minder afval) Uitdagingen Maatschappelijke relevante nieuwe grondstoffen Optimaal benutten materialen Tegen realistische kostprijs
Een kijkje in de toekomst 8 GFT-afval Groente Fruit Tuinafval De G en de F zijn voer voor onderzoekers. Waarom? Reststromen moeten zuiverder Technologieën moeten ontwikkeld worden Combinaties ontwikkelen met organische monostromen
Van GFT-verwerking, naar partner in biobased economie 9 farmacie, fijn chemicaliën gezondheid, lifestyle voeding, veevoeder voeding hoogwaardige materialen, commodity en bulk chemicaliën chemie en materialen brandstof, elektriciteit, warmte energie nutriënten, compost bemestingsproducten
Welke toepassingen zien we in de toekomst voor GFT? 10 Aandacht in onderzoeken gaat uit naar: Bio-plastics Eiwitten Bio-aromaten CO 2 Waarom? Grondstoffen op basis van fossiele brandstoffen zijn schaars Maatschappelijke vraag naar duurzaamheid
Bio-plastics 11 Wordt al jaren aan gewerkt Resultaten zijn al zichtbaar in de consumentenmarkt. Zo wordt er bioplastic gemaakt van aardappels, maïs of cellulose. Maar nog niet op basis van GFT. Indaver werkt samen met o.a. TU Delft in een onderzoeksproject; organische verbindingen in groente-, fruit- en tuinafval worden door bacteriën omgezet in bijvoorbeeld PHA, wat weer een grondstof is voor bio plastics en chemicaliën.
Bio-plastics 12
Bio-plastics 13 Suikerbiet als grondstof voor frisdrankfles De frisdrankenindustrie volgt de ontwikkelingen van biogebaseerde plastics op de voet.
Bio-plastics 14 WOW! Of toch (nog) niet? Wat zijn de huidige knelpunten? Met monostromen is veel mogelijk, maar huishoudelijk afval is samengesteld afval met wisselende kwaliteit Techniek staat in de kinderschoenen Kostprijs
Eiwitten 15 Eiwitten (proteïnen) worden schaarser Eiwitrijk grassap Gras bevat veel eiwitten; waardevol als veevoer maar misschien kunnen we er veel meer mee doen Grassap bevat ook veel fosfaten en andere waardevolle inhoudsstoffen Onderzoek Indaver: eiwitten winnen uit sapstromen van bermgras Vliegenlarven Larven van de huisvlieg worden gekweekt worden op organisch afval De larven (eiwitbron) kunnen worden gebruikt in de diervoedersector en de chemische industrie
Onderzoek Indaver: raffinage van bermgras 16 Op zoek naar waardevolle sap- en cellulosestromen voor verwerking in chemie, biotechnologie en papierindustrie
Eiwitten 17 WOW! Of toch (nog) niet? Wat zijn de huidige knelpunten? Grassap moet een schone monostroom zijn en misschien wel gekweekt worden. Het is dus mogelijk geen afvalstroom die benut wordt. Raffinage uit GFT is voorlopig nog niet mogelijk Kweken van larven op grote schaal is mogelijk, maar het gebruik van larven is gebonden aan veel regels. Tevens moet er een oplossing gevonden worden voor de afscheiding van de larven. Gezamenlijk onderzoek van de GFT-sector naar mogelijkheid om vliegenlarven te kweken om de eiwitten uit organische materiaal te benutten.
Bio-aromaten 18 GFT herbergt een schat aan waardevolle bio-aromaten De kunst is deze aromaten met bioraffinage te produceren Aromaten zijn een van de belangrijkste grondstoffen voor de chemische industrie. Nu worden aromaten gewonnen uit aardolie en dat leidt tot uitstoot van CO 2. Aromaten of aromatische koolwaterstoffen, BTX of BTEX Dienen als grondstof voor kunststoffen zoals PET (drinkflessen worden hiervan gemaakt) Door schommelingen aardolieprijs is alternatief uit bio-industrie interessant
Bio-aromaten 19 Toepassingen Parfum van bio-aromaten Eau de kliko
Bio-aromaten 20 WOW! Of toch (nog) niet? Wat zijn de huidige knelpunten? Nieuw product in een miljoenenmarkt Pertenen kunnen uit meerdere grondstoffen gewonnen worden Concentratie pertenen is beperkt in GFT-afval Samen met TNO onderzoekt de GFT-sector de mogelijkheden in een groot onderzoeksproject
21 CO 2 Onze vloeibare hernieuwbare biogene CO 2 is een waardevol product en grondstof CO 2 kent veel toepassingen In glastuinbouw als groeiversneller Bij algenkweek als groeiversneller Bron hernieuwbare energie, CO 2 met waterstof kan gebruikt worden om methanol of methaan te produceren Droogijs bij vriestransporten (of een cocktail) Schoonmaakmethode bij tankcleaning
22 CO 2 WOW! Of toch (nog) niet? Wat is het huidige knelpunt? Kostprijs van het product Status van hernieuwbare biogene CO 2
QUIZ 23
QUIZ 24 Vraag 1 Er wordt meer dan 100 kg GFT per persoon per jaar ingezameld Waar? Niet waar?
QUIZ 25 Vraag 1 Er wordt meer dan 100 kg GFT per persoon per jaar ingezameld Klopt en klopt niet, er wordt 78 kilo GFT gescheiden ingezameld, maar samen met de 90 kg GFT in het restafval komen we aan 168 kg per persoon.
QUIZ 26 Vraag 2 5% van al het plastic is biologisch afbreekbaar Waar? Niet waar?
QUIZ 27 Vraag 2 5% van al het plastic is biologisch afbreekbaar Niet waar. Slechts 0,4% van al het plastic is biologisch afbreekbaar.
QUIZ 28 Vraag 3 Een kilo gft levert een gezin een autokilometer brandstof op Waar? Niet waar?
QUIZ 29 Vraag 3 Een kilo gft levert een gezin een autokilometer brandstof op Correct. Als een gezin 200 kg gft per jaar inzamelt, levert dat 20 m3 biogas op waaruit 12 kg Groen Gas wordt gemaakt. Het gezin kan hierop ongeveer 200 kilometer autorijden. Dus een kilogram ingezameld gft levert 1 autokilometer brandstof.
QUIZ 30 Vraag 4 Nederlanders scheiden hun afval het beste in vergelijking met andere Europese landen. Waar? Niet waar?
QUIZ 31 Vraag 4 Nederlanders scheiden hun afval het beste in vergelijking met andere Europese landen. Niet juist, de beste afvalscheiders wonen in Duitsland. Nederland staat op de 4 e plaats met 51%. De top drie is: Duitsland (65%) Oostenrijk (62%) België (57%)
Deel 2 En nu met de beide benen op de grond 32
Wat is vandaag mogelijk? 33 Veel! Of meer dan u misschien denkt
Wat is vandaag mogelijk? 34 Waarde piramide farmacie, fijn chemicaliën gezondheid, lifestyle voeding, veevoeder voeding hoogwaardige materialen, commodity en bulk chemicaliën chemie en materialen brandstof, elektriciteit, warmte energie nutriënten, compost bemestingsproducten
Wat is vandaag mogelijk? 35 Composteren Doen we al 20 jaar Al van oudsher een prima manier om natuurlijk afval te hergebruiken
Facts & Figures 36 Fact 1 Ong. 2,25 kilo gft levert 1 kilo compost Dat is het snijverlies van 4 dagen van een gemiddeld gezin Fact 2 Er zit meer GFT in de grijze container dan in de groene container Fact 3 Vorig jaar is er in Nederland 1300 kton GFT ingezameld, daarvan werd 331 kton afval vergist. Fact 4 In de vergisters werd 26 miljoen kuub biogas geproduceerd. Hiermee kunnen we ongeveer 17.680 huishoudens van aardgas voorzien. Fact 5 Er wordt in Nederland op grote schaal GFT ingezameld. In stedelijke omgevingen of op plekken met veel hoogbouw wordt er soms voor gekozen dit niet te doen.
Facts & Figures 37 512 kg afval per persoon per jaar 251 kg restafval 261 kg gescheiden afval 90 kg is GFT 78 kg is GFT 50% MEER GFT inzamelen Scheidingspercentage 60%!
Wat doet Indaver met GFT? 38 Vergisten vergisten op 2 locaties, in Well en Alphen aan den Rijn productie van 4 grondstoffen door vergisten
Voordelen vergisten 39 Waarom zou u uw GFT laten vergisten? Het levert op: Groen gas CO 2 Compost Biomassa En alles wordt nuttig gebruikt!
Locaties Indaver in Nederland 40 Composteren 7 locaties in zuidwest Nederland: Alphen aan den Rijn, Bergschenhoek, Moerdijk, Rotterdam, Rijpwetering, Vlissingen, Voorschoten Het levert op: Compost Biomassa
41
Kiezen voor balans 42 Balans bestaat uit: Afvalscheiding en recycling Prijs Milieuwinst De stap naar een circulaire economie maken we samen!
Komt u ook? 43 Donderdag 16 april Mini-symposium Alphen aan den Rijn
44