VA-76 V-Arranger Keyboard 128-voice polyphony Handleiding Bedankt voor en gefeliciteerd met uw aankoop van het VA-76 V-Arranger Keyboard van Roland. De VA-76 is de professionele 76-toetsen-versie (met licht gewogen klavier) van de bijzonder succesvolle VA-7. VariPhrase, gloednieuwe en bijzonder realistische klanken en Drum Sets, helemaal nieuw geprogrammeerde Music Styles, een Touch Screen (drukgevoelig display), een Audio In-aansluiting met aparte, 2 programmeer4bare Pad - knoppen, een programmeerbare Lyrics-functie en 4 toewijsbare uitgangen plus een sober frontpaneel met een bijzonder intuëtieve bediening zijn dan ook maar de meest opzienbarende kenmerken. Om de VA-76 op de juiste manier te leren bedienen en kennis te maken met alle functies verdient het aanbeveling om deze handleiding in z n geheel door te nemen. Om misverstanden te voorkomen gebruiken we in deze handleiding het woord knop wanneer we het hebben over druktoetsen op het frontpaneel, terwijl toets enkel voor de klaviertoetsen wordt gebruikt. Om bovendien geen verwarring te laten ontstaan tussen de echte en de software -knoppen gaan we de bedieningsfuncties in het drukgevoelige display velden noemen. De afbeeldingen in deze handleiding verschillen soms van wat u op uw instrument te zien krijgt. Desondanks zijn we ervan overtuigd dat ze u zullen helpen. Lees, alvorens dit instrument te gebruiken de delen Veilig gebruik van dit instrument en Belangrijke opmerkingen door. Daarvindt u namelijk voorzorgsmaatregelen en dingen die u het best niet doet om jarenlang plezier aan uw VA-76 te beleven. Bewaar deze handleiding op een veilige plaats omdat u ze beslist nog eens nodig hebt. Iomega is een geregistreerd handelsmerk. Zip is een handelsmerk van Iomega Corporation. Alle andere handelsmerken in deze handleiding zijn eigendom van de betreffende bedrijven. Copyright 2001 ROLAND EUROPE. Alle rechte voorbehouden. Het kopiëren, verveelvoudigen of openbaar maken van deze handleiding, hetzij gedeeltelijk, hetzij in z'n geheel is niet toegestaan zonder de schriftelijke toestemming van Roland Europe S.p.a. 3
WAARSCHUWING LET OP Wijst de gebruiker op het risico op dodelijke ongevallen of zware verwondingen als gevolg van een fout WAARSCHUWING gebruik van dit apparaat. Het foute gebruik van dit apparaat kan leiden tot verwondingen en of materi le schade. * "Materi le" schade heeft betrekking op LET OP! het beschadigen van het meubilair of andere huishoudelijke voorwerpen evenals huisdieren enz. VEILIG GEBRUIK VAN DIT INSTRUMENT INSTRUCTIES VOOR HET VOORKOMEN VAN BRAND, ELEKTRISCHE SCHOKKEN EN VERWONDINGEN Over de en labels Over de symbolen HOUD ALTIJD HET VOLGENDE IN DE GATEN Een driehoek maakt de gebruiker attent op belangrijke instructies of waarschuwingen. De juiste betekenis van het symbool wordt bepaald door de tekening in de driehoek. Het links getoonde symbool wordt gebruikt voor algemene waarschuwingen of om de aandacht te vestigen op gevaar. Dit symbool maakt de gebruiker attent op dingen die nooit mogen worden uitgevoerd. Wat nooit mag worden gedaan wordt aangegeven door de tekening in de cirkel. Het links getoonde symbool wordt gebruikt om aan te geven dat het toestel nooit uit elkaar mag worden gehaald. Dit symbool maakt de gebruiker attent op dingen die moeten worden uitgevoerd. Wat er moet worden gedaan wordt aangegeven door de tekening in de cirkel. Het links getoonde symbool betekent dat de stekker van het stroomsnoer van de uitgang moet worden losgekoppeld. WAARSCHUWING Gelieve vóór het gebruik van dit instrument alle instructies in deze handleiding door te lezen. Open nooit het instrument en beschadig nooit het bijgeleverde netsnoer.... Probeer nooit het instrument te openen of zelf defecte onderdelen te vervangen. Laat alle herstellingen en onderhoudswerken over aan uw Roland-dealer, een erkende herstellingsdienst of aan de distributeur (zie de adressen op de laatste bladzijden van deze handleiding). Gebruik dit instrument nooit op volgende plaatsen: Plaatsen die onderworpen zijn aan extreme temperaturen (bv. in de zon, in een gesloten auto, in de buurt van een radiator of fornuis enz.); Vochtige plaatsen (badkamer, natte vloer, in de buurt van een wasmachine enz.); Buiten in de regen; Stoffige plaatsen; Plaatsen die aan sterke trillingen onderworpen zijn.... Sluit het netsnoer enkel aan op een stopcontact dat beantwoordt aan de vereisten op het naamplaatje. Beschadig nooit het netsnoer. Zorg dat de kabel altijd zo wordt gelegd dat hij niet afgeklemd of op gelijk welke andere manier gekneusd wordt. Dit instrument kan voor een geluidsniveau zorgen dat tot gehoorverlies kan leiden. Bespeel dit instrument dus nooit lange tijd op hoog volume. Als u ook maar vermoedt dat u gehoorproblemen hebt, neemt u het best meteen contact op met een oorarts. VOORZICHTIG Zorg dat er nooit kleine voorwerpen (brandbaar materiaal, geldstukken, naalden enz.) in het inwendige terechtkomen.... In de volgende gevallen moet u het instrument meteen uitschakelen, de aansluiting op het lichtnet verbreken en contact opnemen met een door Roland erkende herstellingsdienst: Wanneer het netsnoer zichtbaar beschadigd is; Wanneer een voorwerp of vloeistof in het inwendige terecht is gekomen; Wanneer het instrument in de regen heeft gestaan of op een andere manier nat is geworden; Wanneer het instrument niet naar behoren lijkt te werken.... In gezinnen met kleine kinderen moeten de ouders de kroost zo lang helpen bij het bedienen van het instrument tot de kinderen zelf weten wat ze wel en niet mogen doen.... Behandel het instrument altijd met de nodige zorg. (Laat het nooit vallen!) Sluit het netsnoer van dit instrument nooit aan op een stroomcircuit waar al talrijke andere apparaten op zijn aangesloten. Wees bijzonder voorzichtig met verlengingskabels: het opgenomen vermogen van alle apparaten mag niet hoger liggen dan de capaciteit van de verlengingskabel. Anders smelten de aders namelijk. Let altijd op de gegevens die op de kabel staan vermeld. Vóór het gebruik van dit instrument in het buitenland neemt u het best contact op met uw dealer om te zorgen dat u de juiste voeding gebruikt (zie ook de adressen op de laatste pagina s van deze handleiding). LET OP Stel het instrument en het netsnoer altijd zo op dat er voor voldoende verluchting gezorgd is. Anders worden ze namelijk misschien te warm.... 4
VA-76 Handleiding Trek, bij het verbreken van de aansluiting op het lichtnet, altijd aan de stekker en nooit aan de kabel om te voorkomen dat de aders stuk gaan.... Als u het instrument langere tijd niet wilt gebruiken, verbreekt u het best de aansluiting op het lichtnet. Stroom- en signaalkabels draait u het best nooit samen om storingen te voorkomen. Bovendien moet u zorgen dat de kabels buiten het bereik van kinderen worden gelegd.... Ga nooit op het instrument staan en plaats er geen zware voorwerpen op.... Raak het netsnoer en de overige kabels nooit met natte handen aan. Anders loopt u namelijk het risico dat u geëlektrocuteerd wordt. LET OP Schakel het instrument altijd uit voordat u het schoonmaakt. Bovendien verbreekt u het best ook de aansluiting op het lichtnet.... Verbreek, tijdens een onweer, de aansluiting op het lichtnet.... 5
Opzienbarende kenmerken Opzienbarende kenmerken VariPhrase-processor 76-toetsen klavier (aanslaggevoelig) met Aftertouch D-Beam en Ribbon Controller Nieuwe klankbron Een hele resem effecten Snelle registratie zelfs zonder de User Programs te gebruiken Ingebouwde Zip -drive en disk drive De VA-76 is voorzien van de nieuwe doorbraak op sampling-vlak waarmee een elastische bewerking en MIDI-achtige manipulatie van gesampelde audiofrasen mogelijk wordt. Vanaf heden kunt u de Arranger-weergave (automatische begeleidingen) combineren met het sturen van gesampelde audiofrasen en op die manier zorgen voor een realistische zang-, gitaar- en andere partij op basis van opgenomen geluiden. Daarbij ontstaat de indruk dat de audiopartij live bij de begeleidingen wordt gezongen of gespeeld. Dankzij de superieure kwaliteit laat de VariPhrase-processor zelfs toe om de frasen in het ROMgeheugen of uw eigen frasen polyfoon te spelen zonder dat er sprake is van een onnatuurlijk geluid dat je bv. wel hoort op een traditionele sampler. Voor het eerst is dit mogelijk met één enkele sample, zodat u nooit nog hoeft te denken aan het complexe en tijdrovende multisampling-procédé. Bovendien kunt u de VariPhrase-Part aan de gewenste klavierzone toewijzen. VariPhrase zorgt voor een automatische synchronisatie (zonder klankmatige veranderingen) van het gesampelde materiaal met de Arranger of Song Composer. Het is zelfs mogelijk om langere frasen (bv. een hele strofe of refrein) onder te verdelen in aparte lettergrepen en deze één voor één te spelen en nog steeds perfect synchroon met het Arranger- of Song-tempo. Het resultaat is gewoon adembenemend en dat is nog maar het begin. Op blz. 28 krijgt u een voorproef van dit stukje technisch vernuft. Het klavier van de VA-76 speelt uitgesproken prettig. Omdat het ook Aftertouch-commando s genereert, kunt u er het volume, de klankkleur en de Arranger-functies op een intuïtieve manier mee sturen. De VA-76 is tevens met de nu al legendarische D-Beam Controller* uitgerust die een intuetieve klank- en Arranger-controle toelaat via handbewegingen boven een onzichtbare infraroodstraal. Verder beschikt u over een Ribbon Controller waarmee u dezelfde of complementaire functies kunt aansturen. En natuurlijk zijn ook de BENDER/MODULA- TION-hendel en de Aftertouch van de partij. De VA-76 bevat een 128-stemmig polyfone klankbron met maar liefst 3.646 instrumentklanken en 116 Drum Sets, die zowat alles bestrijken wat tussen realistische natuurklanken en de vetste Techno-geluiden ligt. Nooit tevoren heeft een elektronisch instrument zo realistische drumklanken voortgebracht met fijne nuanceverschillen en alle bijgeluiden die zo typisch zijn voor akoestische instrumenten (het schuiven van de vingers over de snaren, het meetrillen van naburige trommels enz.). Naast de onmisbare Reverb-, Chorus- en Delay-effecten en de 2-bands Equalizer bevat de VA-76 bovendien een multi-effect met 89 effecten en combinaties (die je ook wel algoritmen ) noemt. De VA-76 is mee bij de eerste instrumenten van Roland waarmee je je favoriete klanken via vijf handig SUPER TONES-knoppen op het frontpaneel kunt kiezen. Zelfs de voorgeprogrammeerde toewijzingen kunnen veranderd worden. Bovendien werd de One Touch-functie van eerdere Roland-modellen uitgebreid en biedt nu vier geheugens per Music Style de Disk Link-Styles incluis en de mogelijkheid om uw eigen instellingen in deze geheugens op te slaan. Natuurlijk bevat de VA-76 ook 128 User Programs waar u uw eigen registraties kunt opslaan. De ingenieurs van de VA-76 gingen ervan uit dat u een Zip-drive met een capaciteit van 100MB wel op prijs zou stellen voor de opslag van uw data. En omdat ze er zelf kapot van waren, hebben ze ook meteen software geschreven waarmee u de benodigde bestanden op een Zip in een mum van tijd kunt selecteren. Natuurlijk biedt de VA-76 ook de handige Database-functies van eerdere modellen. 128 User Programs User Programs laten niet alleen toe om een Music Syle in een mum van tijd naar wens te veranderen, maar ook om alle instellingen in het display en op het frontpaneel als zgn. registraties op te slaan. Als u meer dan 128 geheugens nodig hebt, kunt u de inhoud van de User Programs op Zip of floppy opslaan en later weer laden. 6
VA-76 Handleiding Wilt u niet zelf Styles programmeren of hebt u geen tijd om u daarmee bezig te houden, kunt u de bestaande Styles personaliseren door gewoon andere klanken aan een Arrangerpartij naar keuze (bas, drum, akkoorden enz.) toe te wijzen en deze instellingen in een User Program op te slaan. 128 High-Definition Music Styles, plus 559 Styles op de bijgeleverde Zip-disk Virtual Band voor een interactieve registratie 16-sporen sequencer Drie klaviermodes Intuïtieve bediening Lyrics-weergave Aan boord van de VA-76 vindt u 128 indrukwekkende High-Definition Music Styles voor de meest uiteenlopende muziekstijlen. Elke Style omvat twee versies (Original en Variation), twee Intro s, twee Endings, vier orkestraties en nog talrijke andere elementen, zodat u eigenlijk over veel meer dan 128 begeleidingen beschikt. 64 Disk Link -geheugens verwijzen bovendien naar Music Styles op een Zip-disk of diskette en kunnen via het frontpaneel en net zo snel als de interne Styles worden opgeroepen. En alsof dat nog niet voldoende was, wordt de VA-76 geleverd met een Zip-disk die nog eens 559 Music Styles bevat. Natuurlijk kunt u ook eigen Music Styles programmeren (die we User Styles noemen). Er is zelfs een handige functie waarmee u geselecteerde fragmenten van Standard MIDI Files kunt omtoveren tot een Style. De Virtual Band-knop biedt toegang tot een stap-voor-stap hulpfunctie die eenvoudige vragen stelt en de VA-76 aan de hand van uw antwoorden registreert. Het instellen van een keyboard was nog nooit eenvoudiger. De VA-76 wordt geleverd met een 16-sporen sequencer met talrijke editfuncties. De Music Styles van de VA-76 kunnen in één van drie klaviermodes worden gespeeld: Standard, Intelligent of Piano Style. In de Standard-mode werkt de akkoord-herkenning van de Arranger zoals u dat van een intelligent keyboard verwacht. In de Intelligent-mode hoeft u zelfs geen complete akkoorden te spelen om ze te horen. Met één, twee of hooguit drie toetsen speelt u nagenoeg elk bekend akkoord. De Piano Style-mode tenslotte is vooral bedoeld voor gebruikers met een pianistische achtergrond, hoewel u hem ook voor het spelen van andere muziek kunt gebruiken dus niet alleen piano. Het grote drukgevoelige display houdt u op de hoogte van de status van uw VA-76 en laat bovendien toe om bijna alle functies via de velden in het display in te stellen. De VA-76 kan de teksten van Standard MIDI Files met Lyrics-data afbeelden en deze zelfs naar een optionele LVC-1 Lyrics Converter doorseinen. Op die manier hebt u nooit meer een black-out op de bühne. Bovendien bevat de VA-76 een functie voor het editen van Lyrics-data. De VA-76 bevat tevens een audio-ingang die u enerzijds voor het sampelen van eigen frasen en anderzijds voor het live-zingen kunt gebruiken door er een microfoon op aan te sluiten. Twee aparte effecten (Chorus en Reverb) staan ter beschikking voor het bewerken van uw zangpartijen. Uitpakken van de VA-76 Uw VA-76 wordt met de volgende dingen geleverd. Controleer na het uitpakken of alles in de doos zit. Als dat niet het geval is, neem dan zo snel mogelijk contact op met uw Rolanddealer. Deze handleiding. Een Zip-disk met tal van handige bestanden (zie het boekje bij de Zip-schijf). Een metalen notenstandaard. Een netsnoer. 7
Opzienbarende kenmerken Nuttige accessoires FC-7 Foot Controller EV-5 or BOSS FV-300L zwelpedaal DP-2, DP-6 of FS-5U voetschakelaar Style-diskettes van de MSA-, MSD- en MSE-serie Hoofdtelefoon van de RH-serie Met de FC-7 Foot Controller kunt u de verschillende patronen van een Style (Fill In To Original/To Variation, Start/Stop enz.) met de voet kiezen. Sluit hem aan op de FC-7-connector achterop de VA-76. De functies van de pedalen op de FC-7 zijn bovendien programmeerbaar. Opgelet: U kunt de FC-7 niet als MIDI-pedalen gebruiken. De FC-7 stuurt namelijk pulsen uit in plaats van MIDI-commando s. Sluit hem dus nooit aan op de MIDI IN-connector van uw VA-76 of van een ander instrument. Het (los verkrijgbare) EV-5 of BOSS FV-300L zwelpedaal kunt u voor verschillende dingen gebruiken, waaronder het instellen van het algemene volume. U zou twee DP-2 (DP-6 of Boss FS-5U) voetschakelaars kunnen gebruiken. Eén daarvan sluit u aan op de SUSTAIN FOOTSWITCH-connector. Die doet dan dienst als Holdpedaal. Aan de tweede DP-2 (DP-6 of Boss FS-5U) kunt u verschillende functies toewijzen. De functie van de FOOT SWITCH kunt u bovendien samen met alle andere instellingen in een User Program opslaan. De diskettes van de MSA-, MSD- en MSE-serie bevatten bijkomende Music Styles. De MSE Music Style-serie is speciaal ontwikkeld voor de VA-76, G-1000, EM-2000, G-800, G-600, E-96 en RA-800. Houd er wel rekening mee dat u de MSE-Styles niet kunt gebruiken op instrumenten van de E- of RA-serie omdat deze Styles gebruik maken van de nieuwe klanken van de VA-76. Andersom lukt wel: u kunt Style-diskettes van de MSA- en MSD-serie op uw VA-76 gebruiken. U kunt een hoofdtelefoon van Roland (RH-25 of RH-50) op de PHONES-connector aansluiten. Een woordje over de compatibiliteit Hoewel u de Music Styles voor oudere keyboards van Roland moeiteloos op de VA-76 kunt afspelen, zijn de Performance Memories (G-1000) of User Programs (EM-2000) niet compatibel. U kunt echter User Programs, Music Styles e.d. uitwisselen met de trotse bezitters van een VA-7, VA-5 of VA-3. Verder zijn de VariPhrases van de VA-7 compatibel met de VA-76 (en vice versa). General MIDI 2 De aanbevelingen van het opwaarts compatibele General MIDI 2-systeem ( ) gaan nog een grote stap verder dan het oorspronkelijke General MIDI-formaat. GM2 garandeert een bredere waaier aan expressieve mogelijkheden en een nóg verder doorgedreven compatibiliteit. Functies, die General MIDI buiten beschouwing laat, waaronder parameters voor het veranderen ( editen ) van klanken, zijn nu eveneens vastgelegd. Bovendien moet een GM2-compatibel instrument een groter aantal interne klanken bevatten. General MIDI 2-compatibele klankbronnen kunnen niet alleen GM2-, maar ook GM-muziekdata precies volgens verwachting weergeven. Links en rechts wordt de eerste versie van General MIDI ook wel General MIDI (Level) 1 genoemd. Dat is inzoverre een slimme zet, omdat je dan meteen weet dat men het duidelijk niet over General MIDI 2 heeft. Opgelet: Enkel de Song Composer van de VA-76 is volledig GM2-compatibel. 8
Belangrijke opmerkingen VA-76 Handleiding Naast de instructies onder Veilig gebruik van dit instrument (zie blz. 4) zou u ook de volgende punten even moeten doornemen: Voeding Sluit de VA-76 niet aan op een stroomkring waarop ook apparaten, die brom veroorzaken, op aangesloten zijn (elektrische motoren, dimmersystemen enz.). Schakel zowel de VA-76 als de overige instrumenten uit voordat u ze op elkaar aansluit. Op die manier weet u zeker dat u de instrumenten niet kunt beschadigen en voorkomt u een finale beschadiging van uw luidsprekers. Opstelling Het gebruik van de VA-76 in de buurt van eindtrappen (of andere apparaten met krachtige transformatoren) kan voor brom zorgen. Om dit tegen te gaan zet u de VA-76 het best nooit te dicht in de buurt van dergelijke apparaten. Dit instrument zou de radio- of TV-ontvangst kunnen storen. Plaats de VA-76 dus nooit te dicht bij dergelijke ontvangers. Om problemen te vermijden, dient u de VA-76 te beschermen tegen direct zonlicht, hitte, vochtigheid en stof. Onderhoud Gebruik, voor het reinigen van het instrument, enkel een zachte, droge of lichtjes bevochtigde doek. Om hardnekkig vuil te verwijderen, gebruikt u een neutraal reinigingsmiddel. Wrijf de VA-76 daarna droog met een zachte doek. Gebruik nooit oplosmiddelen zoals bv. verfverdunners want deze kunnen de behuizing beschadigen. Herstellingen en uw data Houd er rekening mee dat alle data in de interne geheugens van de VA-76 tijdens een herstelling gewist kunnen worden. Belangrijke instellingen schrijft u dan ook het best weg naar een Zipschijf of een diskette. In bepaalde gevallen (met name wanneer het geheugen zelf beschadigd is) kunnen we de eventueel gewiste data niet meer herstellen. Roland kan echter niet aansprakelijk worden gesteld voor het verlies van uw data. Bijkomende voorzorgsmaatregelen Als gevolg van een defect aan de geheugenchips of een ongepaste bediening kan het gebeuren dat de inhoud van uw geheugens verloren gaat. Om uzelf tegen dit soort nare situaties te beschermen, verdient het aanbeveling om uw instellingen regelmatig extern op te slaan. Behandel de knoppen, regelaars, aansluitingen enz. van dit instrument met de nodige voorzichtigheid. Een al te brutale behandeling kan leiden tot storingen of beschadiging van bepaalde onderdelen. Sla nooit op het display en zet er geen zwaar voorwerpen op. Trek, voor het verbreken van gelijk welk soort aansluitingen, enkel aan de stekker en nooit aan de daaraan vastzittende kabel. Op die manier voorkomt u kortsluitingen en beschadiging van de kabels. Tijdens het gebruik wordt dit instrument warm. Dit is volledig normaal. Denk eraan dat u het volume laat op de avond of s ochtends best niet te hard zet om geluidsoverlast bij de buren te voorkomen. Het best gebruikt u op die momenten een hoofdtelefoon. Als u het instrument moet vervoeren, verpakt u het weer in de leveringsdoos. U mag ook een koffer of Flightcase gebruiken. Gebruik van Zip-schijven Let er bij het insteken van een Zip-schijf in de drive op dat u de schijf helemaal horizontaal houdt en lichtjes naar beneden drukt tot ze vastklikt. Als de schijf niet geladen wordt, moet u ze neerwaarts drukken. Om een Zip-schijf te kunnen verwijderen, moet u gebruik maken van de Zip Eject-functie (zie blz. 61) en daarna op de uitwerptoets van de drive drukken. Probeer de schijf nooit met geweld uit de drive te halen. Als u de Zip-schijf niet gebruikt, kunt ze het best weer in bijgeleverde plasticdoos stoppen. Laat een Zip-schijf nooit in de zon liggen en stel ze niet bloot aan extreme hitte, vochtigheid of magnetische velden. Steek nooit een diskette (floppy) in de Zip-drive en probeer deze laatste nooit met een 3,5" koppenschoonmaaksysteem schoon te maken. Over het drukgevoelige display Plekken en ander vuil op het display verwijdert u het best met ethanol. Voorkom echter dat deze vloeistof tussen de gummiring en de beschermlaag van het display terechtkomt, omdat dat kan leiden tot het broos worden van het display. Gebruik nooit organische oplosmiddelen of schoonmaakproducten. Maak het display enkel schoon met ethanol. Hanteren van diskettes Gebruik de drive nooit op vochtige plaatsen omdat een hoge vochtigheidsgraad de werking van de drive in de war kan brengen. Soms leidt dit zelf tot een beschadiging van de diskette. Wacht, wanneer u de VA-76 van een koude plaats (bv. een auto) naar een warme brengt, ongeveer één uur voordat u de drive gebruikt. Stel een diskette nooit bloot aan extreme temperaturen (laat ze nooit in een gesloten auto liggen waar de zon op staat. De aanbevolen temperatuur bedraagt 10 C~50 C. Stel een diskette nooit bloot aan krachtige magnetische velden. Leg ze bv. nooit op een luidspreker. Diskettes zijn uitgerust met een WRITE-beschermingsnokje waarmee u kunt voorkomen dat ze onvrijwillig worden overschreven. Zolang het nokje zich in de PROTECT- of WRITEpositie bevindt kunt u geen data op de betreffende diskette opslaan. Het verdient dan ook aanbeveling om dit nokje enkel in de onbeveiligde stand te zetten wanneer u nieuw data op de floppy wilt wegzetten. Beschermingsnokje Achterkant van de diskette WRITE (u kunt data wegschrijven) PROTECT (de diskette is beveiligd) Diskettes met belangrijke data beveiligt u het best zo vaak mogelijk tegen ongewild overschrijven (zet het nokje in de PROTECTstand) alvorens ze in een drive te stoppen. Het etiket van een diskette moet altijd goed vastgekleefd worden om te voorkomen dat het los komt te zitten, zodat de diskette niet meer uit de drive kan worden gehaald. Leg een diskette na gebruik weer in het doosje of de verpakking. 9
Inhoud Inhoud 1. Voorzieningen op de panelen.......... 13 1.1 Frontpaneel................................. 13 1.2 Achterpaneel............................... 17 2. Aansluiten en luisteren naar de demosongs............................ 18 2.1 Audio-aansluitingen.......................... 18 2.2 Luisteren naar de demosongs................... 18 3. De grote lijnen......................... 21 3.1 Wat is de VA-76 precies?....................... 21 3.2 Easy Routing: snelle registratie.................. 21 3.3 De hoofdpagina.............................. 23 3.4 Arranger van de VA-76 gebruiken............... 24 3.5 Melodie spelen bij de begeleiding............... 26 Tempo veranderen...............................26 Balance: als de melodie te stil of te luid is.............26 Klanken kiezen voor de rechter hand................27 VariPhrases gebruiken............................28 3.6 Standard MIDI Files afspelen.................... 30 Minus One-weergave.............................31 4. VA-76-Clinics........................... 33 4.1 Keyboard Mode-Clinic......................... 33 Arranger- en Piano-mode.........................33 Splitpunt in de Arranger-mode.....................34 Other..........................................34 4.2 Tone-Clinic.................................. 36 Tone kiezen voor de Keyboard-Parts................36 Eigen Tone-favorieten kiezen (Customize Preferred Tone).........................................39 Andere Tone Maps kiezen.........................40 Drummen op het klavier..........................41 4.3 VariPhrase-Clinic............................. 44 Inschakelen van de VariPhrase-Part.................44 Andere frasen kiezen..............................44 Combineren/splitten van de VariPhrase-Part en een andere Keyboard-Part.....................45 Spelen met de VariPhrases.......................45 Expressie toevoegen..............................47 VariPhrase-beïnvloeding via het display..............48 Effecten voor de VariPhrase-Part...................49 4.4 Speelhulpen gebruiken........................ 50 D Beam Controller...............................50 Ribbon Controller (Touch Control).................51 Aftertouch......................................51 Pitch Bend/Modulatie.............................51 Transpositie.....................................51 Octave.........................................53 PAD-knoppen...................................53 FC-7 Foot Controller.............................54 Sustain Footswitch (Hold).........................54 Voetschakelaar...................................54 Zwelpedaal (Foot Pedal)...........................54 Master Tune.....................................54 Metronoom.....................................55 4.5 Live zingen.................................. 56 4.6 Arranger/Music Style-Clinic..................... 57 Music Styles kiezen...............................57 Orchestrator en Morphing.........................61 4.7 Song Composer-Clinic......................... 63 Opnemen van uw muziek.........................63 Melodie overdoen (2nd Trk).......................64 Wegschrijven van uw Song naar disk/ette............65 5. Meer details over de VariPhrase-Part... 67 5.1 Werken met de User-geheugens................ 67 VariPhrases, VariPhrase Sets of audiobestanden laden..67 User-geheugen kiezen.............................68 5.2 Eigen frasen sampelen........................ 68 Phrase Edit: afwerken van het audiomateriaal.........70 Coderen van de frase.............................. 72 Wegschrijven van uw VariPhrase...................74 5.3 Phrase Parameters............................ 75 Pitch...........................................75 Amplitude......................................76 Phrase Ctrl......................................76 Pan............................................77 Portamento.....................................77 5.4 Global VariPhrase-functies..................... 79 Playback........................................79 Trigger.........................................79 Mode.......................................... 80 5.5 Speelhulpfuncties voor de VariPhrase-Part........ 80 5.6 Echt globale VariPhrase-parameters........... 81 Style Linked (Phrase Select)........................81 Sync Settings.................................... 82 6. Geavanceerde Keyboard-Part functies.. 83 6.1 Upper1-functies.............................. 83 Wat u nog moet weten over Super Tones............. 83 6.2 Upper2-functies.............................. 84 Upper 2 Split.................................... 84 Dynamisch tweede splitpunt: UP2 to Left...........86 Stemmen van Upper2: Coarse en Fine...............86 Portamento (Upper 1-2 Portam)...................87 6.3 LWR Hold................................... 88 6.4 Aanslaggevoeligheid (Velocity Sensitivity)........ 89 6.5 Scale Tuning................................. 90 7. Het fijne over de Arranger.............. 93 7.1 Arranger en Music Styles....................... 93 Music Style starten...............................93 Music Style stoppen..............................93 Sync (Options).................................. 94 7.2 Andere Style-divisies kiezen.................... 94 Fill In Half Bar...................................95 Majeur, mineur, septiem..........................95 Arranger-patronen via de Aftertouch kiezen..........95 Style Morphing (deel 2)...........................96 7.3 Melody Intelligence........................... 97 10
VA-76 Handleiding 7.4 One Touch.................................. 97 Negeren van bepaalde One Touch-instellingen (Cancel Options)............................... 98 Eigen Tone-keuze programmeren (Memorize)........ 98 7.5 Geavanceerde Arranger-instellingen............. 99 ARR(anger) Hold................................ 99 Akkoord-herkenningsgebied....................... 99 Arranger Chord Mode........................... 100 Bass Inversion.................................. 100 Dynamic Arranger.............................. 101 7.6 Arranger Options............................ 102 (Arranger) Tempo.............................. 102 Chord Family Assign............................ 103 Intro& Ending Alteration........................ 104 Muzikale Style-weergave: Wrap................... 104 7.7 Tones voor de Arranger-Parts kiezen............ 105 7.8 Werken met Styles op een disk/ette............. 106 Eigen Disk Link-toewijzingen programmeren....... 106 Find: zoeken van Style op een Zip................. 107 Rename (Style Options).......................... 108 Style Delete.................................... 109 8. Mixer, effecten en editen..............110 8.1 Opbouw van de Mixer-pagina s................ 110 8.2 Volume en panorama........................ 111 Global Volume................................. 111 Uitschakelen van Parts........................... 112 Keybrd Mixer (volume van de Keyboard-Parts)...... 112 Style Mixer (volume van de Arranger-Parts)......... 112 PanPot (stereopositie)........................... 112 Nog meer hangsloten............................ 113 8.3 Output Assign.............................. 113 8.4 Effecten en Equalizer........................ 114 Part bewerken met Reverb, Chorus of Delay......... 114 Effectinstellingen............................... 115 Equalizer...................................... 118 8.5 Insertion-effect (M-FX)....................... 118 Insertion-effect gebruiken........................ 118 M-FX-type kiezen............................... 121 8.6 VariPhrase- en Audio In-effecten............... 122 8.7 Sound Palette: Keyboard-parameters editen...... 123 9. Registraties User Programs...........125 9.1 Instellingen in een User Program opslaan........ 125 9.2 User Programs kiezen........................ 126 Free Panel..................................... 126 User Programs kiezen (groep, bank, nummer)....... 126 User Programs met de [DOWN][UP]-knoppen kiezen127 Selectief laden van User Program-instellingen (User Program Cancel Options)....................... 127 9.3 Automatische functies voor User Programs....... 128 Song & MIDI (Set) Link......................... 128 User Program-keuze bij het inschakelen............ 129 10. Song Composer (basis)...............130 10.1 Opmerkingen over het opnemen van Songs..... 130 Formatteren van een disk/ette..................... 130 10.2 Song List: Songs op een disk/ette zoeken (Find).. 131 Play & Search: Songs zoeken door het thema te spelen 131 10.3 Weergavefuncties voor Songs................ 132 Lyrics-functie.................................. 132 Voor-/terugspoelen en Reset...................... 133 Weergave in een lus (Markers).................... 133 Song-tempo veranderen......................... 133 Parts solo beluisteren of uitschakelen............... 133 Balans tussen de Song- en Keyboard-Parts.......... 134 Transpositie.................................... 135 10.4 Song Chains............................... 135 Samenstellen en afspelen van een Song Chain........ 135 Song Chain weergeven........................... 136 Chain Mode................................... 137 Song Chain wissen.............................. 137 10.5 Song Options.............................. 137 P&S Input..................................... 138 11. Song Composer (16-track enz.).......139 11.1 16-track Sequencer......................... 139 Algemene overwegingen......................... 139 Voorbeeld 1: Een spoor opnemen................. 140 Song wegschrijven.............................. 143 Voorbeeld 2: Nieuwe song opnemen............... 143 11.2 16-sporen Song editen...................... 145 Eenvoudige edit- en andere nuttige functies......... 145 Het fijne edit-werk.............................. 146 Utility: andere handige functies................... 150 11.3 Style Converter............................ 153 11.4 Edit Lyrics................................. 155 Utility -functies voor Edit Lyrics.................. 157 11.5 Header Post Edit........................... 159 12. User Styles programmeren...........161 12.1 Logica.................................... 161 12.2 Nieuwe User Styles opnemen................. 163 User Style Composer oproepen.................... 163 Spoor, Mode, Type en Division kiezen.............. 163 Opnamemode.................................. 164 Key: toonaard instellen.......................... 164 Quantize...................................... 164 Tones kiezen................................... 164 Maatsoort (Time Signature)...................... 165 Length: patroonlengte instellen.................... 165 Tempo........................................ 166 Opname....................................... 167 Patroon beluisteren en dan doorgaan of overdoen?. 167 Style wegschrijven naar disk/ette................... 167 Andere partijen en divisies programmeren.......... 168 Parts uitschakelen terwijl u andere opneemt......... 168 Opmerkingen.................................. 169 12.3 Bestaande Styles kopiëren................... 170 Volledige Styles kopiëren (alle sporen)............. 170 Individuele Style-sporen kopiëren................. 170 12.4 User Styles editen.......................... 172 Editen door op te nemen......................... 172 Edit-functies die niet tot de User Style Edit-mode behoren...................................... 174 Time Signature (maatsoort)...................... 174 11
Inhoud 12.5 User Style Edit-mode........................ 175 Erase..........................................175 Delete.........................................176 Insert.........................................176 Transpose......................................176 Velocity.......................................177 Quantize.......................................177 Gate T.........................................177 Shift..........................................177 12.6 User Style Micro-mode....................... 178 Change........................................179 Insert.........................................180 Move Mix......................................181 Copy Mix......................................181 12.7 User Style Utility............................ 182 Change........................................ 182 Copy..........................................182 13. Varia................................ 184 13.1 Functies van de speelhulpen kiezen (Controllers). 184 D Beam........................................184 Pitch Bender...................................186 Modulation....................................186 Touch Control (Ribbon).........................187 Aftertouch.....................................187 Sustain Switch (CC64)...........................188 Foot Switch....................................188 Foot Pedal (zwelpedaal)..........................190 13.2 FC-7- & Pad-parameters...................... 191 FC-7 Foot Controller............................191 PAD-knoppen..................................192 13.3 Globale parameters (voor de hele VA-76)....... 193 Tone Recall....................................193 Factory Resume................................. 194 Virtual Band Autorun............................194 15.2 Disk Load (data van een disk laden)............ 207 Load Style/Styles kopiëren........................ 207 Load User Prg..................................208 Load MIDI Set..................................208 Load Phrase....................................208 15.3 Disk Save (data naar een disk wegschrijven)..... 208 15.4 Delete.................................... 211 15.5 Disk Utility................................ 211 Format........................................211 Copy-functies..................................211 Rename.......................................214 16. Specificaties......................... 216 17. M-FX-types & aanstuurbare parameters........................... 217 18. Referentie........................... 220 18.1 Tones.................................... 220 18.2 Drum Sets.................................231 18.3 Interne Music Styles.........................249 18.4 Chord Intelligence..........................250 18.5 MIDI Implementation Chart..................252 19. Index................................ 253 14. MIDI................................. 195 14.1 MIDI in het algemeen....................... 195 MIDI-commando s die de VA-76 hanteert..........195 14.2 Voorbereiding voor het MIDI-gebruik.......... 198 MIDI-data verzenden (TX).......................198 De hoe-doe-je-dat s............................198 14.3 Keyboard MIDI, Style MIDI, Song MIDI.......... 199 14.4 Utilities MIDI............................... 201 MIDI Sync RX/TX..............................201 Style TX Sync...................................201 Song TX Sync...................................201 Basic..........................................202 Style..........................................202 NTA: Note-to-Arranger..........................203 MIDI-parameters (Param)........................203 14.5 MIDI Sets.................................. 205 MIDI Set van een disk/ette laden................... 206 15. Disk-functies......................... 207 15.1 Autoload.................................. 207 12
1. Voorzieningen op de panelen VA-76 Frontpaneel 1.1 Frontpaneel D BEAM CONTROLLER A ON/OFF B VOLUME C M-FX E F G H CONTROLLERS EFFECTS ONE TOUCH MIN MAX D BALANCE MIN MAX M-VALUE MELODY INTELL TRANSPOSE KEYBOARD MODE USER PROGRAM ON/OFF SYNC OTHER ARRANGER PIANO DOWN UP ACCOMP KEYBOARD FREE PANEL I J K A D BEAM CONTROLLER-sectie Met de [ON/OFF]-knop kunt u de D Beam Controller in- (licht op) en uitschakelen (knop dooft). Houd deze knop langer dan een seconde ingedrukt om een display-pagina op te roepen waar u de parameter kunt kiezen die u via de D Beam wilt aansturen. (Deze parameter kunt u ook via de [CONTROLLERS]-knop oproepen.) Opgelet: De D Beam-technologie wordt in licentie van Interactive Light, Inc., vervaardigd. Beweeg uw hand of lichaam boven de twee ogen om het volume, de filterinstelling, modulatiediepte enz. van de actieve Keyboard-Parts te beïnvloeden. B VOLUME-regelaar Met deze regelaar bepaalt u het algemene uitgangsvolume van de VA-76 (alle secties) in de eventueel aangesloten hoofdtelefoon en het signaal dat naar de uitgangen wordt uitgestuurd. C M-FX-regelaar en ON/OFF-knop Met de [M-FX]-regelaar kunt u tijdens het spelen één multi-effectparameter beïnvloeden. De [ON/OFF]- knop dient voor het in- en uitschakelen van het multieffect. Houd deze knop ingedrukt om naar een display-pagina te gaan waar u de M-FX-parameters kunt instellen. Deze gelden echter alleen voor de Parts die aan de M-FX zijn toegewezen. D BALANCE-regelaar Met deze regelaar bepaalt u de balans tussen de Arranger-partijen ( ACCOMP ) en uw solo s ( KEY- BOARD ). E MELODY INTELL-knop Druk op deze knop (licht op) om automatische harmonieën bij uw solo te voegen. Houd deze knop ingedrukt om een pagina op te roepen waar u het harmonietype kunt kiezen. F CONTROLLERS-knop Deze knop biedt toegang tot de display-pagina waar u functies kunt toewijzen aan de ingebouwde en optionele speelhulpen. Hierbij horen o.a. de D Beam Controller, maar ook een optionele voetschakelaar en drie Faders in het display voor het aansturen van de VariPhrase-Part. G EFFECTS-knop Druk op deze knop om de display-pagina op te roepen waar u alle effectparameters van de VA-76 kunt instellen. De VA-76 biedt twee effectgroepen: een groep van vier met de effecten voor de meeste Parts, en een groep van twee effecten die enkel voor de VariPhrase-processor en de Audio In-Part beschikbaar zijn. H ONE TOUCH-knop Deze knop heeft twee functies: door enkel op deze knop te drukken springt u naar een pagina waar u zgn. One Touch-geheugens voor de geselecteerde Music Style kunt kiezen en programmeren (zie blz. 27). Als u deze knop ingedrukt houdt, terwijl u op USER PROGRAM [DOWN] of [UP] drukt, transponeert u de VA-76 in stappen van halve tonen. 13
VA-76 Handleiding Voorzieningen op de panelen I SYNC-knop Druk op deze knop om één (of twee) SYNC-functies te activeren. Aanvankelijk staat hij op SYNC START ingesteld. Houd deze knop ingedrukt om naar een pagina te gaan waar u een andere SYNC-optie kunt kiezen. J KEYBOARD MODE-sectie Met deze drie knoppen bepaalt u of het klavier gesplit wordt, dan wel of u één klank via het hele klavier kunt aansturen. Druk op de [OTHER]-knop om een andere configuratie dan Arranger links/melodie rechts (ARRANGER) of één klank voor alle toetsen (PIANO) te kiezen. [OTHER] biedt tevens toegang tot andere belangrijke klavierfuncties, zoals de transpositie, de Octave-functie en parameters voor het instellen van de Arranger. K USER PROGRAM [DOWN]/[UP]-knoppen Met deze knoppen kunt u het vorige (DOWN) of volgende (UP) User Program kiezen. User Programs zijn registratiegeheugens. Druk op één van deze knoppen, terwijl u de [ONE TOUCH]-knop (zie blz. 13) ingedrukt houdt om de VA-76 in stappen van halve tonen te transponeren. Druk beide samen in, om weer naar de normale toonhoogte terug te keren (geen transpositie= 0 ). L DISK O ORCHESTRATOR VIRTUAL BAND SONG COMPOSER FUNCTION MENU M N P Q INTRO ORIGINAL FILL VARIATION ENDING START/STOP R L Display Dit is een zgn. Touch Screen via hetwelke u functies en parameters kiest c.q. instelt door gewoon op het betreffende veld te drukken. Veruit de meeste functies van de VA-76 bereikt u enkel via het display. M ORCHESTRATOR-knop Met deze knop kunt u een display-pagina oproepen waar u een andere orkestratie voor de momenteel gekozen Music Style kunt kiezen. Bovendien vindt u hier de Style Morphing-functie. Zie blz. 61 voor meer details. N VIRTUAL BAND-knop Druk op deze knop om de demosongs van de VA-76 te kunnen beluisteren c.q. om gebruik te maken van een interactieve functie die u bij het registreren van de VA-76 helpt. Deze heet Easy Routing en is beschikbaar in 6 talen. O DISK-indicator Deze indicator licht op, terwijl de VA-76 data van een disk (Zip of floppy) leest of daar data opslaat. P SONG COMPOSER-knop Druk op deze knop om de weergave of opname te starten c.q. de data met de digitale opnamefaciliteit van de VA-76 te editen. Deze functie heet Song Composer. Q FUNCTION MENU-knop Met deze knop hebt u toegang tot het functiemenu van de VA-76, waar u alle functies vindt die u waarschijnlijk maar af en toe nodig hebt. Opgelet: De FUNCTION MENU-pagina bevat ook een PANEL INFO-veld. Druk op dit veld om een overzicht op te roepen van de speciale functies van de knoppen op het frontpaneel. R Knoppen voor de Arranger-sturing Met deze knoppen kunt u het gewenste Music Stylepatroon kiezen en de weergave van de Music Styles starten en stoppen. 14
VA-76 Frontpaneel MONO STEP ENCODE CAPTURE GROUP BACKGROUND MELODIC RHYTHMIC USER BACKGROUND 2 BACKGROUND 3 RHYTHMIC 2 USER 2 S T U TEMPO DATA DATA X TEMPO/TAP V GROUP Z PART Y W STYLE TONE USER PROGRAM BANK A PIANO CHR PERC ORGAN GUITAR BASS ORCHESTRA ENSEMBLE BRASS C 1 2 3 4 5 6 7 8 B REED PIPE SYN LEAD SYN PAD SYN SFX ETHNIC PERCUSSIVE SFX NUMBER 1 2 3 4 5 6 7 8 S VariPhrase-sectie Via deze knoppen hebt u toegang tot de revolutionaire VariPhrase-functie van de VA-76. T SUPER TONES-knoppen Met deze knoppen kunt u vijf zgn. Super Tones oproepen. Dit zijn klanken voor de Upper1-Part die u waarschijnlijk het vaakst gaat gebruiken. Er zijn twee sets die u beide kunt editen: een FACTORY- en een USER-groep. Zo hebt u toegang tot 10 favoriete klanken. Zie blz. 39 voor meer details. U DATA-knop Als deze knop oplicht (wat het geval is wanneer u een instelbare parameter kiest), kunt u hierop drukken om een numeriek display-klavier op te roepen. Via dat klavier kunt u dan een waarde invoeren. V TEMPO/TAP-knop Als de [DATA]-knop oplicht, moet u op deze knop drukken (zodat hij oplicht) om het Style- of Songtempo te kunnen veranderen. Gebruik daarvoor het [TEMPO/DATA]-wiel. Houd deze knop ingedrukt om toegang te krijgen tot bijkomende tempo-opties. U kunt hem ook in de maat indrukken om het tempo in te stellen ( Tap Tempo ). W STYLE-, TONE- en USER PROGRAM-knop Hiermee wijst u een functie toe aan de BANK- en NUMBER-knoppen. Deze knoppen hebben elk een aparte kleur voor een eenvoudigere bediening: [STYLE]= groen, [TONE]= rood, [USER PRO- GRAM]= oranje. Deze kleuren worden ook door de BANK/NUMBER-knoppen gehanteerd. X TEMPO/DATA-wiel De functie van dit wiel is afhankelijk van de status van de [TEMPO/TAP]- en [DATA]-knop. Als de [TEMPO/TAP]-knop oplicht, kunt u met het wiel het gewenste tempo instellen. Als de [DATA]-knop oplicht, dient het wiel voor de waardeverandering van de momenteel gekozen parameter. Y PART-knop Houd deze knop ingedrukt, terwijl u op een NUM- BER-knop drukt om de Keyboard-Part te kiezen waar u een nieuwe klanken aan wilt toezijwen. Hierdoor roept u de Tone-keuzepagina op (waar de gekozen Part reeds geselecteerd is). De toewijzingen luiden als volgt: PART + NUMBER [1] Upper 1 PART + NUMBER [2] Upper 2 PART + NUMBER [3] Manual Drums PART + NUMBER [4] - PART + NUMBER [5] Melody Intelligence PART + NUMBER [6] Lower1 PART + NUMBER [7] Lower2 PART + NUMBER [8] Manual Bass Houd deze knop minstens één seconde ingedrukt (alle GROUP/BANK/STYLE/TONE/USER PROGRAMindicators, met uitzondering van de NUMBER-knop die aan de geselecteerde Part toegewezen is, doven dan). Laat de knop daarna weer los om naar de Partkeuze-pagina te gaan. Z GROUP-, BANK-, NUMBER-knoppen Via deze knoppen kunt u de benodigde Music Style of Tone c.q. het gewenste User Program kiezen. 15
VA-76 Handleiding Voorzieningen op de panelen a d e f b c g a Floppy disk-drive Steek een 2DD of 2HD diskette (floppy) in deze drive om uw Music Styles, User Programs, Composer-Songs en MIDI Sets extern op te slaan. Druk op de uitwerptoets om de diskette uit de drive te halen. Opgelet: Haal de diskette nooit uit de drive wanneer de DISK-indicator oplicht of knippert. Anders beschadigt u namelijk zowel de diskette als de kop van de drive. b BENDER/MODULATION-hendel Door deze hendel naar de achterkant van de VA-76 te drukken voorziet u de met de Keyboard-Parts gespeelde noten van modulatie. Beweeg de hendel naar links of naar rechts om de toonhoogte van de gekozen Keyboard-Part tijdelijk te verhogen of te verminderen. c Zip-drive De Zip-drive kan worden gebruikt voor het opslaan en weergeven van Composer-Songs en voor het opslaan c.q. laden van User Styles, User Programs, MIDI Sets, VariPhrases, enz. Opgelet: Om te voorkomen dat de Zip-schijf onvrijwillig wordt beschadigd (tenslotte kan ze tot 100MB aan belangrijke data bevatten), kunt de schijf niet handmatig uit de drive halen. d Ribbon Controller Schuif met een vinger over deze Ribbon ( lint ) of druk op een bepaalde positie om de waarde van de op dat moment aangestuurde parameter te veranderen. e PAD-knoppen Aan deze twee knoppen kunt u een functie naar keuze toewijzen en die dan rechtstreeks instellen. De toewijzingen maken deel uit van de parameterinstellingen die in een User Program kunnen worden opgeslagen. U hoeft dus maar een ander geheugen op te roepen om in een wip nieuwe functies aan deze knoppen toe te kennen. F KEYBOARD PARTS-knoppen Via deze knoppen kunt u de Keyboard-Parts (de klanken die u zelf kunt bespelen) in- en uitschakelen. g PHONES-aansluiting Sluit hier enkel hoogwaardige hoofdtelefoons (bv. een optionele RH-25 of RH-50 van Roland) aan. 16
VA-76 Achterpaneel 1.2 Achterpaneel C SUSTAIN FOOTSWITCH FOOT SWITCH FOOT PEDAL THRU MIDI OUT IN POWER ON AC LCD A B CONTRAST FC7 PEDAL D E F G H A POWER ON-knop Druk op deze knop om de VA-76 in of uit te schakelen. B AC-aansluiting Hier moet u het bijgeleverde netsnoer aansluiten. Kies echter altijd een stopcontact dat beantwoordt aan de benodigde netspanning. C LCD CONTRAST-regelaar Met deze regelaar kunt u het display-contrast instellen, wanneer het display niet of nauwelijks af te lezen valt. Opgelet: Het display heeft een beetje tijd nodig om op temperatuur te komen. Daarom kan het gebeuren dat u het contrast soms een aantal keren moet bijstellen. D FC7 PEDAL-aansluiting Hier kunt u een optionele FC-7 pedalenbak aansluiten waarmee u de Style-weergave kunt starten en stoppen en andere Style-patronen kunt kiezen. De functies van zijn voetschakelaars zijn programmeerdbaar (en gelden telkens voor alle User Programs). E SUSTAIN FOOTSWITCH-connector Sluit hier een optionele DP-2, DP-6 of BOSS FS-5U voetschakelaar aan om te gespeelde noten langer te laten doorklinken zelfs nadat u de betreffende toetsen weer hebt losgelaten. F FOOT SWITCH-connector Als u hier een optionele DP-2, DP-6 of BOSS FS-5U aansluit, kunt u een functie naar keuze met de voet bedienen. G FOOT PEDAL-connector Sluit hier een optioneel EV-5 of BOSS FV-300L zwelpedaal aan om het volume van één of verschillende Parts c.q. een andere parameter te kunnen beïnvloeden. H MIDI-connectors Via deze aansluitingen kunt u de VA-76 met andere MIDI-instrumenten en -apparaten verbinden. METRONOME VARIPHRASE OUTPUT 2 LEVEL GAIN INPUT R L LEVEL OUT OUTPUT 1 R L/MONO MIN MAX MIC LINE I J K L I METRONOME LEVEL-regelaar en OUT-connector Het signaal van de metronoom kan ook naar deze aparte METRONOME OUT-connector worden uitgestuurd. Sluit hier een hoofdtelefoon (Roland RH-25 of RH-50) aan. Dat is bv. handig wanneer u met een drummer samenspeelt (en dient dan als Click Track ). Met de METRONOME LEVEL-regelaar bepaalt u het volume van het hier naartoe gestuurde metronoomsignaal. J VARIPHRASE-sectie LEVEL-regelaar: Met deze regelaar kunt u de ingangsgevoeligheid van de VariPhrase-processor instellen. Doe dat altijd op zo n manier dat het inkomende signaal niet vervormt. GAIN-schakelaar: De stand van deze schakelaar moet u in functie van de signaalbron kiezen die u op de INPUT-connector aansluit: kies MIC wanneer u met een microfoon werkt en LINE als u er een CDof MD-speler e.d. op aansluit. INPUT-connector: Op deze 1/4 -jack moet u de signaalbron aansluiten die u wilt opnemen (alias sampelen). Tenzij u een speciale kabel koopt of soldeert, kunt u maar één uitgang van uw CD-speler e.d. hierop aansluiten (mono). Een microfoon kunt u daarentegen rechtstreeks met deze ingang verbinden. Voor een CD- of MD-speler e.d. hebt u waarschijnlijk een speciale kabel nodig met een jack-stekker aan de ene kant en een RCA/Cinch-steker aan de andere. U zou echter ook kunnen kiezen voor een PJ-1M kabel van Roland. Zie uw Roland-dealer. K OUTPUT 2 L/R-aansluitingen Wanneer u de VA-76 voor het eerst inschakelt, worden deze audio-uitgangen niet gebruikt (alle signalen worden dan namelijk naar de OUTPUT 1-connectors uitgestuurd). U kunt echter elk gewenst signaal aan deze aansluitingen toewijzen. L OUTPUT 1 R, L/MONO connectors Via deze connectors kunt u de VA-76 aansluiten op een mengpaneel, een PA (zanginstallatie) of een audio-opnameapparaat. Het verdient aanbeveling om altijd beide uitgangen op het externe apparaat aan te sluiten om uw muziek in stereo op te kunnen nemen. 17
2. Aansluiten en luisteren naar de demosongs VA-76 Handleiding Aansluiten en luisteren naar de demosongs 2.1 Audio-aansluitingen De VA-76 bevat geen interne versterker en dus ook geen luidsprekers. U moet dus hetzij met een hoofdtelefoon werken, hetzij de VA-76 aansluiten op een keyboard-versterker e.d. U kunt hem echter ook op een PA, een eindtrap en andere audio-apparaten aansluiten. OUTPUT 1-aansluitingen Verbind deze connectors met de ingangen van een mengpaneel, Stage Box, HiFi- of vermogensversterker enz. U kunt ze echter ook aansluiten op de ingangen van een cassettedeck om een audio-opname te maken van uw muziek. OUTPUT 2-connectors Gebruik deze aansluitingen wanneer u bepaalde Parts van de VA-76 apart wilt uitversterken zonder gebruik te maken van de interne effecten. Deze aansluitingen kunnen handig zijn voor multitrack-opnamen met de VA-76. PHONES De PHONES-connector bevindt zich rechts vooraan op de VA-76. Hier kunt u een hoofdtelefoon aansluiten. De beste geluidskwaliteit bereikt u door een RH-25 of RH-50 hoofdtelefoon van Roland te gebruiken. Links LINE IN Actieve luidsprekers of mengpaneel Rechts HiFi-keten, Keyboard-versterker van de KC-serie enz. Aparte versterker(s), kanalen van een mengpaneel enz. OUTPUT 1 OUTPUT 2 VA-76 2.2 Luisteren naar de demosongs De VA-76 wordt geleverd met een aantal demosongs die u een goede indruk geven van wat u er allemaal mee kunt doen. Laten we daar dus eerst naar luisteren. Opgelet: Alle demosongs 2001 by Roland Europe in samenwerking met Luigi Bruti en Roberto Lanciotti. Alle rechten voorbehouden. 1. Pak de VA-76 uit en plaats hem op een stevig oppervlak. 2. Sluit het bijgeleverde netsnoer aan op de AC-connector achterop de VA-76 en het andere einde op een geschikt stopcontact. 3. Zet de [VOLUME]-regelaar in de MIN-positie. VOLUME MIN ACCOMP MAX BALANCE KEYBOARD Op MIN zetten M-FX MIN MAX M-VALUE ON/OFF MELODY INTELL 4. Druk op de [POWER ON]-knop naast de AC-aansluiting op het achterpaneel. SYNC CONTROLLERS KEYBOARD MODE EFFECTS OTHER ARRANGER PIANO 18
VA-76 Luisteren naar de demosongs Zodra alle interne circuit-tests uitgevoerd zijn, ziet het display er als volgt uit: De demosongs bevinden zich niet in het interne geheugen van de VA-76. Als u deze disk niet in de drive stopt, verschijnt bij de volgende stap een waarschuwing: Deze pagina wordt automatisch opgeroepen wanneer u langer dan vijf minuten niet op de VA-76 speelt. Opgelet: U kunt voorkomen dat deze pagina na een pauze automatisch wordt opgeroepen. Zie blz. 193 voor meer details. Opgelet: Om deze pagina op een later tijdstip op te roepen (bv. wanneer u al even op de VA-76 gespeeld hebt) moet u op de [VIRTUAL BAND]-knop drukken. Als u wilt, kunt u nu op het [Nederlands]-veld drukken om uw moedertaal te kiezen. Opgelet: Naar gelang het land waar u de VA-76 gekocht hebt, kan het gebeuren dat er een andere taal i.p.v. Nederlands wordt ondersteund. 5. Druk op het [DEMO]-veld. Het display ziet er nu als volgt uit: 8. Druk op een DEMO -veld om de demo s te kiezen die u wilt beluisteren. ALL DEMO De VA-76 speelt alle hierna opgesomde demosongs af. TONE DEMO De VA-76 speelt demosongs af die u een indruk geven van het realisme van zijn klanken. STYLE DEMO De VA-76 speelt demosongs af die de kwaliteit van de automatische begeleidingen ( Music Styles ) in de verf zetten. VariPhrase DEMO Druk op dit veld om naar de fantastische mogelijkheden van de VariPhrase-processor van de VA-76 te luisteren. Wat er nu gebeurt, hangt af van de gekozen optie: Als u ALL DEMO kiest: Opgelet: Als u Nederlands gekozen hebt, worden de volgende vragen en meldingen in het Nederlands afgebeeld. De hierna vernoemde functies zijn echter dezelfde. 6. Stel met de [VOLUME]-regelaar een iets hoger volume in. Eens u de demo-weergave hebt gestart, moet het waarschijnlijk nog aanpassen. 7. Leg de bijgeleverde Zip-schijf in de betreffende drive. De weergave begint automatisch. Als u niet wilt wachten tot de huidige Song afgelopen is, drukt u op [SKIP NEXT ]. Hierdoor springt u naar het begin van de volgende demosong. Druk op het [STOP ]-veld om de demoweergave te stoppen. U kunt de weergave nu vanaf het begin van de huidige of volgende Song (als u eerst op [SKIP NEXT ] drukt) verderzetten door op [PLAY ] te drukken. Druk op het [oback]-veld om naar de keuzepagina voor de demosongs te gaan. Druk op [EXIT] om de Virtual Band-mode te verlaten en naar de hoofdpagina te springen (zie blz. 23). 19
VA-76 Handleiding Aansluiten en luisteren naar de demosongs Als u TONE DEMO kiest: Als u VariPhrase DEMO kiest: De demoweergave begint meteen. U kunt echter op een Tone-familieveld ( Piano, CPerc enz.) drukken om de demosong te kiezen die de klanken van die familie de revue laat passeren. De afkortingen op bovenstaande display-pagina vindt u ook terug boven en onder de BANK-knoppen op het frontpaneel (rechter kant). Bepaalde demosongs illustreren verschillende Tones. Opgelet: U kunt al een andere Tone-demo kiezen terwijl de huidige nog wordt weergegeven. Druk op het [STOP ]-veld om de demosong-weergave te stoppen. Druk op [PLAY ] om ze weer te starten. Druk op het [oback]-veld om naar de keuzepagina voor de demosongs te gaan. Druk op [EXIT] om de Virtual Band-mode te verlaten en naar de hoofdpagina te springen (zie blz. 23). De weergave begint automatisch. Druk op het [STOP ]-veld om de demosong-weergave te stoppen. Druk op [PLAY ] om ze weer te starten. Druk op [EXIT] om de Virtual Band-mode te verlaten en naar de hoofdpagina te springen (zie blz. 23). 9. Druk op [oback] om terug te keren naar de keuzepagina voor de demosongs, en nog een keer om naar de eerste Virtual Band-pagina te springen. Als u STYLE DEMO kiest: De demoweergave begint meteen. U kunt echter op een Style-naamveld ( Rock, Dance enz.) drukken om de demonstratie van een andere Music Style te starten. Music Styles zijn de begeleidingspatronen van de VA-76. Tijdens het spelen kunt u ze transponeren en er de volgorde van bepalen. Druk op het [STOP ]-veld om de demosong-weergave te stoppen. Druk op [PLAY ] om ze weer te starten. Druk op het [oback]-veld om naar de keuzepagina voor de demosongs te gaan. Druk op [EXIT] om de Virtual Band-mode te verlaten en naar de hoofdpagina te springen (zie blz. 23). 20
3. De grote lijnen VA-76 Wat is de VA-76 precies? 3.1 Wat is de VA-76 precies? Uw VA-76 is twee instrumenten in één: de ene helft zorgt voor de begeleiding bij de melodie die u in de andere helft speelt. 3.2 Easy Routing: snelle registratie De Virtual Band-pagina is de eerste display-pagina die na inschakelen van de VA-76 verschijnt: Linker hand: controle van de Arranger Rechter hand (Keyboard- Parts/VariPhrase-Part) Er zijn dus twee secties die u voor live-muziek kunt gebruiken. (De derde sectie, de Song Composer, kunt u weliswaar ook live gebruiken, maar deze is vooral bedoeld voor het opnemen en weergeven van uw muziek.) A Keyboard-Parts: Deze sectie bevat de Parts die u via het klavier moet aansturen vandaar de benaming Keyboard. De VA-76 bevat acht Keyboard-Parts, waarvan u er maximaal zes tegelijk kunt aansturen: Upper 1/2, VariPhrase, Lower 1 & 2, en Manual Bass (vaak ook M.Bass of gewoon MBS genaamd). De zevende Part, Manual Drums (M.Drums of MDR) kan enkel apart worden gespeeld. U kunt hem niet met Upper1/2 of de VariPhrase-Part combineren. U kunt hem echter wel uitsluitend aan de rechter klavierhelft toewijzen en hem dus tegelijkertijd met Lower1/2 bespelen (deze laatste kunt u via de linker helft spelen). Zie blz. 41 voor meer details. De achtste Part, MInt, is iets tweeslachtiger: hij geldt weliswaar als Keyboard-Part, maar hij wordt gedeeltelijk door de Arranger gestuurd. Zie Melody Intelligence op blz. 97. B Arranger/Style-sectie: De Arranger is uw bandje (of orkest) dat een begeleiding (Music Style) van Roland, andere programmeurs of uzelf speelt. In zekere zin werkt de Arranger zoals een drumcomputer: hij speelt namelijk begeleidingspatronen. In tegenstelling tot een drumcomputer kunt u heel gemakkelijk het benodigde patroon kiezen. Zo hoeft u de volgorde van de patronen niet op voorhand te programmeren. Bovendien speelt de Arranger niet alleen de drums, maar ook een bas en akkoordenpartijen. De toonaard hiervan bepaalt u aan de hand van uw zelf gespeelde akkoorden (meestal in de linker klavierhelft). Via de VariPhrase-functie (zie blz. 28) of de Audio In-Part (zie blz. 56) kunt u daar nog zang aan toevoegen. U weet al waar het [DEMO]-veld voor dient. Laten dus meteen kijken naar de Easy Routing-functie. Hiermee kunt u uw V-Arranger Keyboard vertellen hoe u het wilt bespelen door gewoon een aantal interactieve vragen te beantwoorden. 1. Als de pagina hierboven bij u niet wordt afgebeeld, moet u de VA-76 uit- en weer inschakelen of op de [VIRTUAL BAND]-knop drukken. Opgelet: U kunt voorkomen dat deze pagina na een pauze automatisch wordt opgeroepen. Zie blz. 193 voor meer details. 2. Kies uw taal door op het betreffende veld te drukken. Als u hier Nederlands kunt kiezen, moet u dat zeker doen, omdat het interactieve proces dan nog sneller verloopt. Opgelet: De taalkeuze wordt opgeslagen en automatisch ingesteld wanneer u de VA-76 de volgende keer inschakelt. 3. Druk op het [EASY ROUTING]-veld. Het display ziet er nu als volgt uit: Gezien het aantal mogelijkheden en de easy -opbouw gaan we hier niet alle opties één voor één voorstellen, omdat u dan de indruk zou kunnen krijgen dat de Easy Routing-functie ingewikkeld in elkaar zit. Het tegendeel is waar. 21
VA-76 Handleiding De grote lijnen Ziehier hoe deze functie is opgebouwd: Geef aan of u met ([In a BAND]) of zonder ([As a SOLOIST]) begeleiding wilt spelen. Dat heeft een grote invloed op de navolgende vragen en antwoorden. Als u op het [As a SOLOIST]-veld drukt, zijn er twee opties: ORGANIST betekent dat u met de linker en rechter hand twee verschillende klanken kunt spelen (het klavier wordt gesplit). Ondanks de naam kunt u echter ook andere combinaties kiezen, zoals een synthesizer voor linker hand en een saxofoon voor de rechter. PIANIST betekent dat u één klank aan het volledige klavier toewijst. Ook hier hoeft u niet noodzakelijk een pianoklank te kiezen. Opgelet: Na het kiezen van As a SOLOIST kunt u nog steeds gebruik maken van de Arranger-drumbegeleiding. Druk gewoon op de [START/STOP]-knop. Opgelet: Zodra u de VA-76 een beetje beter kent, komt u erachter dat u met deze functie de Keyboard Mode kiest (zie blz. 33). Als u op [In a BAND] drukt: Het klavier wordt in twee helften verdeeld: via de linker hand kunt u de Arranger aansturen en daar via de rechter helft een melodie bij spelen. Vervolgens moet u aangeven hoeveel instrumenten in uw bandje moeten voorkomen: Drums, Drm&Bass (drum & bas), Combo (klein bandje) of Big Band (dit zou ook een heus orkest kunnen zijn. Opgelet: Zodra u de VA-76 een beetje beter kent, beseft u dat u hiermee de Orchestrator-versie kiest (zie blz. 61). Nu kunt u kiezen uit drie muziekgenres voor de muziek die u wilt spelen: ROMANTIC, BALL ROOM of HEAVY. Ook dit zijn bijzonder algemene omschrijvingen, omdat ROMANTIC bv. ook genres zoals Hip- Hop bevat. Tenslotte kunt u een automatische begeleiding selecteren (die noemen we een Music Style ) en aan de rechter hand een soloklank toewijzen. Per Style kunt u kiezen uit maar liefst acht verschillende soloklanken. Als u bij vergissing op dit veld hebt gedrukt, kunt u de Virtual Band-pagina weer oproepen door op de [VIRTUAL BAND]-knop onder het display te drukken. Opgelet: Wanneer u op [EXIT] drukt, worden de tot dan toe gekozen instellingen niet gebruikt. U moet uw keuze bevestigen door op [FINISH] te drukken. Als er één of twee pijlen (o en k) vol worden afgebeeld, kunt u via deze twee velden nog bijkomende opties oproepen en daar een keuze uit maken. Het -symbool slaat op de VariPhrase-Part. Dit is een bijzonder flexibele sampler die toelaat om audiofrasen perfect synchroon te spelen met het Arrangertempo. 4. Begin te spelen op de VA-76. Waarschijnlijk wilt u nu meteen uitproberen wat u zonet hebt gekozen en de handleiding even laten voor wat ie is. Vóór u dat doet, nog even het volgende: De Arranger-weergave (de automatische begeleidingen) start en stopt u met de [START/STOP]-knop. In sommige gevallen hoort u de melodische begeleiding (bas en gitaar-, synthesizer- e.d. partijen) van de begeleiding niet. Dat ligt dan aan de gemaakte keuzes. Verderop tonen we u hoe u deze instelling kunt veranderen. Opgelet: Hoewel de VA-76 nog een groot aantal andere parameters bevat, waarmee u de Arranger precies naar wens kunt instellen, zou u al kunnen beslissen om de hier gemaakte instellingen in een User Program op te slaan (zie blz. 125). Dan hoeft u de volgende keer namelijk zelfs niet eens meer de Easy Routing-functie te gebruiken. Andere stappen en tips: Met het [oback]-veld gaat u telkens terug naar de voorafgaande pagina. Druk hierop om een eerder gemaakte keuze te veranderen. Als het [FINISH]-veld wordt afgebeeld, moet u erop drukken om uw instellingen te bevestigen en meteen te kunnen spelen. Druk op [EXIT] om naar de hoofdpagina te springen (zie blz. 23). 22