Een schrijver op bezoek en zien hoe een boek gemaakt wordt Handleiding voor de bibliotheek Groep 7
Colofon Cubiss Tilburg, 2003 herz.vers. 2008 J:\klantenservice cubiss\rode Draad\handleiding bibliothecaris\schrijver op bezoek groep 7 bibl\300708
Inhoudsopgave pagina 1. Inleiding 5 2. Activiteit: schrijver of illustrator op bezoek 5 3. Organisatie 6 4. Voorbereiding door de bibliotheek 7
1. Inleiding In groep 7 weten kinderen al veel van boeken. Ze kunnen zelf een keus maken uit de grote hoeveelheid in de kast. Ze weten precies welke boeken het mooist of het spannendst zijn. Het is heel belangrijk dat ze weten hoe en waar ze dat leuke boek kunnen vinden. Daarnaast hebben ze ook al wat ervaring in de klas opgedaan met het schrijven van een verhaal of opstel en hoe moeilijk dat kan zijn. Kinderen vinden het vaak heel erg leuk om een schrijver of illustrator in levende lijve te ontmoeten. Meestal vragen ze hem of haar het hemd van het lijf. Een bezoek van een schrijver of illustrator kan een extra stimulans zijn om nog meer van zijn of haar werk te gaan lezen. Lessen over druktechnieken en hoe een boek gemaakt wordt passen goed bij de voorbereiding voor een kennismakingsbezoek met een schrijver of illustrator. Doelstelling - Plezier in lezen. - Kennismaken met een schrijver of illustrator. - Inzicht krijgen in het maken van een boek. Kerndoelen Het project Een schrijver op bezoek sluit aan op de Kerndoelen basisonderwijs (2006): - 9: De leerlingen krijgen plezier in het lezen en schrijven van voor hen bestemde verhalen, gedichten en informatieve teksten. De kerndoelen geven aan wat in elk geval aan alle leerlingen moet worden aangeboden in de periode waarop zij het basisonderwijs bezoeken. De leesbevorderingsactiviteiten in de Handleiding leerkracht zijn gebaseerd op de Tussendoelen & leerlijnen Nederlands. De kerndoelen zijn door SLO en het Expertisecentrum Nederlands uitgewerkt in tussendoelen en leerlijnen. Hierin wordt het mogelijke onderwijsaanbod bij de verschillende kerndoelen per leerjaar beschreven. Meer informatie over Kerndoelen basisonderwijs en Tussendoelen & leerlijnen: http://tule.slo.nl en www.slo.nl. 2. Activiteit: schrijver of illustrator op bezoek Schrijver op bezoek Door de bibliotheek wordt een schrijver uitgenodigd voor een bezoek in de klas of aan de bibliotheek. Zo'n bezoek vraagt natuurlijk om voorbereiding, want hoe beter dat gebeurt des te leuker zal het worden. Daarvoor zijn er een paar mogelijkheden. Ten eerste is het belangrijk dat de kinderen uit groep 7 in de weken voor het bezoek een aantal boeken van de schrijver lezen. Ten tweede gaat het bezoek nog meer leven als de leerkracht in deze periode een boek van de schrijver voorleest. In de handleiding voor de leerkracht zijn aanvullende lessuggesties opgenomen om het bezoek van de schrijver zo goed mogelijk voor te bereiden. Het doel is steeds leerlingen kennis te laten maken met de boeken van de bezoekende schrijver en ze te motiveren om de boeken te gaan lezen. 5
De volgende lessuggesties zijn uitgewerkt: - werkboekje Schrijver op bezoek; - kaftje kijken; - rebus op het schoolbord; - wie van de drie; - interview met een hoofdpersoon uit een boek; - wie wordt de voorleeskampioen; - kinderboekenmuseum. Illustrator op bezoek Wanneer de bibliotheek een illustrator heeft uitgenodigd, kan een collectie boeken met tekeningen van de illustrator gebruikt worden op school, als voorbereiding op het bezoek. Verschillende illustratietechnieken kunnen besproken worden door de leerkracht. Soms is de illustrator ook de schrijver van de boeken. Sommige illustratoren werken met tekenopdrachten tijdens het bezoek. SOS Schrijver op school De dvd SOS-Schrijver op school laat leerlingen op een speelse en ontspannende wijze kennis maken met het totale productieproces van een boek. Het lesmateriaal bestaat uit twee afzonderlijke delen die elk 20 minuten in beslag nemen en is speciaal ontwikkeld voor leerlingen van de bovenbouw van het basisonderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs. De dvd is geschikt ter ondersteuning van een leesbevorderingsproject maar kan desgewenst ook gekoppeld worden aan een schrijversbezoek op school. De dvd laat schrijvers zelf aan het woord. Auteur Khalid Boudou ( Het Schnitzelparadijs en Pizzamaffia ) interviewt Francine Oomen over het ontstaan van haar boek Hoe overleef ik met/zonder vrienden. Francine vertelt over haar werk en verklapt hoe je van een leuk idee een goed verhaal maakt. Vervolgens laat Khalid zien hoe het verhaal uiteindelijk als boek bij de lezer terechtkomt. Hij gaat langs bij de uitgeverij, de illustrator, de drukker en de boekhandel. Hij bezoek zelfs een filmset. De dvd is zowel via internet www.sss.nl als telefonisch (020) 62 34 923 te bestellen bij Stichting Schrijvers School en Samenwerking (SSS). Tip Ouders vinden het dikwijls ook leuk om een schrijver of illustrator te ontmoeten. Het is dan wellicht een goed idee om de schrijver 's avonds uit te nodigen in de bibliotheek voor een lezing voor de kinderen en hun ouders. Als hiervoor gekozen wordt vervalt het bezoek overdag. 3. Organisatie Bespreek met de leerkracht de organisatie van het bezoek. Daarbij kunnen de volgende punten aan de orde komen: - Komt de schrijver op school of in de bibliotheek? - Tijdstip en moment van het bezoek. - Als het bezoek in de bibliotheek plaatsvindt, kan de bibliotheek de uitnodigingen verzorgen. 6
- Aantal kinderen in de groep. - Mogelijkheid dvd vertonen (bv SOS-Schrijver op school (SSS). - Wie maakt een verslag + foto's van het bezoek voor de (school)krant. - Is er promotiemateriaal nodig? - Samenwerking met de boekhandel: bijvoorbeeld verkoop boeken. 4. Voorbereiding bibliotheek - Keuze schrijver. Vraag eventueel suggesties bij collega s en Stichting Schrijvers School en Samenwerking (SSS), internet www.sss.nl, telefonisch (020) 62 34 923 of per e-mail info@sss.nl. U krijgt dan waarschijnlijk ook ervaringen met bepaalde schrijvers te horen. - Samenstellen collecties boeken voor scholen: - Tip: Voeg de dvd SOS-Schrijver op school toe aan de collectie. - Zorg ervoor dat er in de collectie van de bibliotheek voldoende exemplaren van de schrijver beschikbaar blijven voor individuele leners. - Indien de boeken een maand voorafgaand aan het schrijversbezoek op school zijn hebben de leerlingen voldoende tijd voor het lezen van de boeken. - Geregistreerde uitleencijfers van boeken zijn voor schrijvers van belang voor de uitkering van de financiële vergoeding in het kader van het leenrecht. Zorg ervoor dat alle boeken in een collectie bij uitlening aan afzonderlijke basisscholen geregistreerd worden met de normaal geldende uitleentermijn. - Datum bepalen en de schrijver uitnodigen via SSS. - Promotiemateriaal regelen via SSS of de uitgeverij. - Schrijversbezoek in bibliotheek. Regelen van datum, tijd, leestafel, ruimte, zitplaatsen, vervoer en ontvangst schrijver. - Schrijversbezoek in school/scholen. Regelen van datum, tijd, vervoer van de schrijver (bijvoorbeeld bij bezoek schrijver aan meerdere scholen op één dag). Indien mogelijk is een medewerker van de bibliotheek op school aanwezig om de schrijver te ontvangen. - Lezing voor de ouders en kinderen regelen: tijd, datum, zitplaatsen, koffie etcetera. - Bestelling werkboekjes Schrijvers op bezoek. Zie prijs- en bestellijst De Rode Draad. - Pers uitnodigen. 7