Pedagogisch beleidsplan gastouderbureau Op d n Buiten. Inleiding blz.2 Visie blz. 3 t/m 4 1.0 Uitgangspunten en competenties blz. 5 1.1 Uitwerking uitgangspunt emotionele veiligheid 1.2 Uitwerking ontwikkeling persoonlijke competenties 1.3 Uitwerking sociale competenties 1.4 Uitwerking uitgangspunt normen en waarden 2.0 Selectiecriteria gastouder blz. 6 2.1 De gastouder algemeen 2.2 De gastouder persoonlijk 3.0 Verzorging en veiligheid blz. 6 t/m 8 3.1 De opvangomgeving 3.2 Opvang bij ziekte 3.3 Risico-inventarisatie & evaluatie 3.4 Kwaliteit 3.5 Verklaring omtrent gedrag 4.0 Aantal kinderen blz. 8 5.0 Vervangende opvang blz. 8 5.1 Achterwacht 5.2 Vervanging tijdens ziekte 5.3 Vakantieregeling 6.0 Oudercommissie blz. 9 7.0 Klachtenregeling blz. 9 1
Inleiding Voor kinderen bestaat er een wereld thuis en een wereld bij de (kleinschalige) kinderopvang. De overbrugging van deze twee werelden moet voor een kind een natuurlijke stap zijn. Dit plan is ontwikkeld om ouders inzicht te geven in de dagelijkse gang van zaken bij de gastouder en wordt bij de intake met de ouders besproken om een goede samenwerking en afstemming tussen ouders en kinderopvang te creëren. Dit beleidsplan is opgebouwd uit 4 competenties conform de Wet Kinderopvang en beschrijft 7 belangrijke aspecten in de ontwikkeling van kinderen. Gastouders en vraagouders kunnen op dit beleidsplan terugvallen als het gaat om de uitgangspunten van kleinschalige kinderopvang en de visie van gastouderbureau Op d n Buiten. 2
Visie gastouderbureau Op d n Buiten BUITEN LEVEN DOET KINDEREN GOED! Onze gastouders hebben de mogelijkheid kinderen op te vangen op of nabij het platteland. De omgeving, het (boeren)erf, biedt een unieke kans voor kinderopvang. Op het platteland zijn kinderen veel buiten en hebben contact met dieren en de natuur. Dit voegt iets bijzonders toe aan het dagelijkse ritme van spelen, eten en slapen en daarmee onderscheidt deze vorm van kinderopvang zich van regulier kinderopvang. Kinderen willen zich van nature ontwikkelen daar hoeven wij niets voor te doen. Wat wij als omgeving van het kind, in dit geval onze gastouders, wel moeten doen is naadloos aansluiten op de behoefte, wensen en mogelijkheden van elk kind als individu. Door de kleinschaligheid zijn wij in staat deze persoonlijke aandacht te geven aan zowel kind als ouder. Verdere sleutelwoorden voor ons zijn gezellig, knus en wederzijds vertrouwen. Gecombineerd met dieren, moestuin en/of boomgaard ervaart het kind bij ons rust, ruimte en natuur dit wordt binnen vertaald naar seizoensgebonden thema s. Tevens zijn wij voorstander van natuurlijk buitenspelen. Natuurlijk buitenspelen houdt in dat wij zo min mogelijk gebruik maken van speelmateriaal met een vooraf door volwassenen bepaald doel, een glijbaan is om te glijden, een wigwam is een wigwam elke dag weer. Wij zien in de buitenspeelruimte graag veel groen zoals hagen en struiken gecombineerd met natuurlijke materialen, heuvels, houten palen enz. Allemaal elementen die van alles kunnen zijn want dat inspireert het zelf verzinnen van je eigen spel. Spelen in je eigen fantasie! Want bij natuurlijk buiten spelen gaat het kind op in het spel, het speelt langer, soms alleen, soms met elkaar. Het buiten zijn en buiten spelen bevordert op deze manier de ontwikkeling op meer niveaus dan het traditionele buiten spelen. Natuurlijk is de buitenspeelruimte afhankelijk van vele factoren maar wij verwachten van onze gastouders dat ze de visie van het natuurlijk buitenspelen in bepaalde mate doorvoeren. Kinderen mogen bij ons vies, moe, voldaan en gelukkig zijn. Ontwikkeling van kinderen Zoals hierboven al beschreven hebben kinderen van nature de behoefte zich te ontwikkelen, de een verbazingwekkend snel, de ander in een gestaag voortgaand tempo, ieder dus op zijn eigen manier, tempo en volgorde. Al de aspecten van de ontwikkeling zijn in theorie uit elkaar te rafelen maar in de praktijk nauw met elkaar verbonden. Grove motoriek; hiermee wordt bedoeld het gecontroleerd bewegen van het bewegingsgestel. Dit wordt gestimuleerd tijdens het (buiten) spelen, rennen, klimmen, bewegingsliedjes, balspelen, omrollen, kruipen enz. Fijne motoriek; hiermee worden de fijne bewegingen bedoeld waarbij de coördinatie van handen en ogen centraal staat. Dit komt tot uiting in het pakken van voorwerpen en deze naar een vooraf bepaalde plaats brengen. Rammelaar naar mond, puzzelstukje op juiste plaats, tekenen, kralen rijgen enz. 3
Sociaal- emotionele ontwikkeling; dit houdt in dat kinderen zich bewust worden van wat hun eigen gedrag te weeg brengt bij anderen en welke gevoelens daarbij kunnen horen. Tevens leren ze de betekenissen van delen, troosten, helpen, rekening houden met elkaar, conflicten op te lossen enz. Emotionele ontwikkeling; dit is het ervaren van de diversiteit van gevoelens en het herkennen en (samen) leren verwoorden van gevoelens van zichzelf en anderen. Dit komt tot uiting in rollenspellen en nabootsen, denk aan spelen met poppen, verkleden enz. Cognitieve ontwikkeling; dit is de ontwikkeling van het denkvermogen en het begrijpen en spreken van taal. Kinderen leren door het nabootsen van volwassenen en andere kinderen. Dit gedeelte van de ontwikkeling uit zich in het gebruiken van correcte taal van volwassenen ( geen brabbeltaal), zang, taalspelletjes, stellen van open vragen, vertellen en spreken over thema s en het verwoorden van jouw handelingen. Creatieve ontwikkeling; dit is het ontwikkelen van het denkvermogen waarbij kinderen gestimuleerd worden om eigen inbreng in hun handelen toe te passen. Dit gebeurt op diverse manieren de alom bekende vorm met materialen, water, zand, klei, verf, papier, lijm enz. maar ook de zeker zo belangrijke vorm door activiteiten zoals poppenkast, constructiemateriaal, toneel, dans, verkleden enz. Ontwikkeling van de eigen identiteit; daarmee bedoelen we het bewust worden van hun eigen ik, wij benaderen dit positief om daarmee het zelfvertrouwen van de kinderen te stimuleren. Dit komt tot uiting in het noemen en bespreken van voor- en achternamen, interesse van kinderen, voedingsvoorkeuren enz. Alle hierboven genoemde aspecten in de ontwikkeling zijn dus nauw met elkaar verweven. Door kinderen veel te laten (buiten) spelen en afwisselend verschillende (speel)materialen aan te bieden wordt hun fantasie geprikkeld en daardoor de ontwikkeling van een creatieve geest gestimuleerd. Daarnaast moet een kind veel positieve ervaringen op doen om een zo groot mogelijk zelfvertrouwen te krijgen. Wij werken dan ook vanuit een positieve benadering, dat wil echter niet zeggen dat alles is toegestaan! Er is een structuur in de dagindeling en er zijn vaste regels zodat kinderen houvast ervaren. Tevens waken wij er voor dat, wat we vragen van / aanbieden aan de kinderen gerelateerd is naar leeftijd en kunnen zodat dit tot een positieve ervaring zal leiden en voldoende uitdaging bevat om niet het doel voorbij te schieten. Deze manier zorgt er uiteindelijk voor dat kinderen bij leeftijd en kunnen aansluitende zelfstandigheid ervaren en een positief zelfbeeld ontwikkelen en als die basis gelegd is kun je (als kind) de hele wereld aan, kijk maar naar het blakende voorbeeld van zelfvertrouwen Pippi Langkous! 4
1.0 Uitgangspunten en competenties De volgende competenties en uitgangspunten zijn in de praktijk gekoppeld aan de 7 eerder beschreven ontwikkelingsgebieden. 1.1 Emotionele veiligheid Als we kinderen willen stimuleren in hun ontwikkeling zullen we eerst moeten zorgen dat het kind zich veilig en vertrouwd voelt in zijn omgeving. Het is daarom van belang dat de gastouder in staat is signalen van kinderen op te vangen en hier adequaat op te reageren. Vraagouders wordt altijd de mogelijkheid geboden om voor hun kind een wenperiode in te bouwen. Al naar gelang de behoefte van het kind maakt de gastouder hiervoor passende afspraken met de vraagouder. De omgeving bij de gastouder is afgestemd op de gastkinderen en zo ingericht dat de ruimte een bijdrage levert aan een gevoel van geborgenheid. 1.2 Persoonlijke competenties Om de persoonskenmerken zoals zelfstandigheid, eigenheid, zelfvertrouwen, flexibiliteit en creativiteit verder te ontwikkelen hebben we, naast de emotionele veiligheid, de kennis en vaardigheid van de gastouder nodig. Het is van belang om alle ontwikkelingsgebieden, zoals in de visie van Op d n Buiten beschreven staan, op gepaste wijze te stimuleren. Blijf in de zone van de naaste ontwikkeling dan kunnen kinderen veel positieve ervaringen op doen, dit komt de ontwikkeling van persoonlijke competenties ten goede. 1.3 Sociale competenties Sociaal-emotionele ontwikkeling, emotionele ontwikkeling en het ontwikkelen van de eigen identiteit, zoals omschreven in de visie van Op d n Buiten, staan bij de ontwikkeling van sociale competenties centraal. Bij de ontwikkeling van sociale competenties speelt de gastouder een belangrijke rol. De gastouder toont begrip en aandacht bij verdriet, boosheid, teleurstelling, blijheid en verwoord deze gevoelens. 1.4 Normen en waarden Vanuit de basisbehoeften voeding, slaap maar vooral aandacht en genegenheid krijgt een kind te maken met waarden en normen. De gastouder speelt hierbij een belangrijke rol doordat deze een voorbeeldfunctie vervult. De gastouder zal het kind bepaalde normen en waarden leren zoals, respect hebben voor elkaar, eerlijk zijn en afspraken nakomen. Tevens dient de gastouder respect te tonen voor bepaalde levensopvattingen, cultuur en religie en deze in overleg met de vraagouder op elkaar af te stemmen. 5
2.0 Selectiecriteria gastouder 2.1 De gastouder algemeen is WA verzekerd heeft bij gebruik van auto een mede-inzittendenverzekering is bereid minimaal 1 jaar opvang te verzorgen is bereid opvang te verzorgen voor minimaal 12 uur per week regelt een verklaring omtrent gedrag voor zichzelf en alle volwassen huisgenoten heeft een stabiele gezinssituatie alle inwonende gezinsleden staan positief ten opzichte van gastouderopvang 2.2 De gastouder persoonlijk heeft een pedagogische opleiding zorg en welzijn op minimaal mbo 2 niveau of een door het ministerie aangewezen opleiding is in het bezit van een geldig kinder EHBO certificaat heeft affiniteit met de groene visie van Op d n Buiten is in staat de visie van Op d n Buiten te hanteren en door te voeren in de praktijk is bereid tot samenwerking met en staat open voor begeleiding en advies van kinderopvangorganisatie Op d n Buiten respecteert de levenswijze en ideeën van de vraagouder respecteert de privacy van de vraagouder is in staat problemen bespreekbaar te maken en eventuele afspraken na te komen of indien nodig bij te stellen. beheerst de Nederlandse taal in woord en geschrift heeft geen lichamelijke en/of psychische/psychiatrische beperkingen 3.0 Verzorging en veiligheid 3.1 De opvangomgeving Bij gastouderopvang is de opvangomgeving gelijk aan het woonhuis van de gastouder en diens gezin. Bij innovatieve kinderopvang is de opvangomgeving gelegen nabij de woning van de gastouder, dit kan zijn een tuinhuis, serre of omgebouwde garage. In beide situaties worden eisen gesteld aan de opvangomgeving. De opvangomgeving; moet voldoende ruimte bieden aan het aantal op te vangen kinderen. Voor zowel de binnen- als de buitenruimte is dit 3,5 m2 per kind. biedt een aparte slaapgelegenheid voor kinderen tot 1,5 jaar waarbij tussen de bedjes minimaal 1 meter bewegingsruimte aanwezig is dit in geval van calamiteiten. de gehele opvanglocatie is altijd rookvrij ook als er geen kinderen aanwezig zijn. heeft op elke verdieping minimaal 1 brandmelder. biedt jonge kinderen een veilige, rustige plek om te kunnen liggen, zitten en spelen. biedt oudere kinderen voldoende naar leeftijd gerelateerd ontwikkelings- en spelmateriaal. 6
buiten is zodanig afgebakend dat kinderen niet zelfstandig het buitenterrein kunnen verlaten. wordt jaarlijks gecontroleerd op hygiëne en veiligheid. De gastouder draagt zorg voor een schone leef- en slaapomgeving voor de kinderen. Gastouder en vraagouder maken afspraken omtrent voeding, slaap en andere kindeigen gewoonten. De gastouder is verantwoordelijk voor de veiligheid van de kinderen gedurende de opvanguren. Het huis en de buitenruimte moeten veilig zijn ingericht en worden jaarlijks gecheckt aan de door de wet op de kinderopvang gestelde normen, de zogenaamde RI & E. 3.2 Opvang bij ziekte We ontkomen er niet aan, kinderen zijn allemaal wel eens ziek. Indien kinderen een besmettelijke ziekte hebben wordt in verband met besmettingsgevaar overlegd over de opvangmogelijkheid van het kind. Indien nodig wordt er advies gevraagd aan de GGD. Als kinderen ziek zijn hebben ze extra aandacht en verzorging nodig. Wij achten ouders zelf in staat om in overleg met de gastouder te bepalen wanneer hun kind te ziek is om naar de gastouder te gaan. Wanneer een kind ziek wordt tijdens de opvanguren neemt de gastouder contact op met de ouders en wordt in onderling overleg afgesproken of het kind wel of niet wordt opgehaald. Bij calamiteiten wordt de huisarts van het kind gebeld en indien nodig wordt 112 gebeld. De gastouder gaat onder normale omstandigheden niet met kinderen naar de huisarts (bv. controlebezoek). Indien een gastouder medicijnen moet toedienen zal er voorafgaand aan de eerste toediening altijd een medicijn registratieformulier worden ingevuld en ondertekend. 3.3 Risico inventarisatie en evaluatie Alvorens een gastouder opvang gaat verzorgen nemen wij uitvoerig het beleidspan en de visie van Op d n Buiten door evenals wordt de eerste risico inventarisatie veiligheid en hygiene uitgevoerd. Vanuit gastouderbureau Op d n Buiten houden wij 2 maal per jaar een evaluatiegesprek met onze gastouders en 1 maal per jaar voeren wij de risico inventarisatie uit. Na een evaluatiegesprek en / of een risico inventarisatie brengen wij verslag uit naar de gastouder met hierin opgenomen eventuele aanbevelingen c.q. verbeterpunten. Daarbij wordt een termijn vastgesteld waarin de gastouder de verbeteringen kan doorvoeren. Na afloop van deze termijn nemen wij contact op met de gastouder voor een herkeuring. Indien een gastouder de aangegeven verbeteringen niet binnen de gestelde termijn heeft doorgevoerd houden wij ons het recht voor om de bemiddeling te beëindigen. 3.4 Kwaliteit Gastouderbureau Op d n Buiten voldoet aan de eisen die zijn vastgelegd in de Wet Kinderopvang. Dit wordt gecontroleerd door de GGD. Mede door inspraak van de oudercommissie kunnen wij beleid en daarmee samenhangend de kwaliteit afstemmen op wensen van ouders. 7
3.5 Verklaring omtrent gedrag Elke gastouder dient voor de daadwerkelijke opvang van gastkinderen een verklaring omtrent gedrag, niet ouder dan 2 maanden, te overleggen. Ook alle inwonende huisgenoten van 18 jaar of ouder dienen een verklaring omtrent gedrag te overleggen. 4.0 Aantal kinderen Gastouders verzorgen opvang voor maximaal 6 kinderen. Dit zijn maximaal 2 kinderen van 0 jaar gelijktijdig Maximaal 4 kinderen van 0 en 1 jaar gelijktijdig Maximaal 5 kinderen beneden de 4 jaar gelijktijdig Maximaal 6 kinderen beneden de 13 jaar gelijktijdig Eigen kinderen tot 10 jaar worden in de maximale aantallen meegerekend. 5.0 Vervangende opvang 5.1 Achterwacht Bij opvang van 4 of meer kinderen is de gastouder verplicht om minimaal 1 volwassen persoon als achterwacht te hebben om bij calamiteiten te zorgen dat de opvang gewaarborgd blijft. Deze achterwacht moet tijdens de opvanguren telefonisch bereikbaar zijn en binnen 15 minuten aanwezig kunnen zijn. Gastouderbureau Op d n Buiten is verantwoordelijk voor de uitvoering en de kwaliteit van de geboden opvang. Gastouders zijn dan ook verplicht de achterwacht ter goedkeuring voor te dragen aan gastouderbureau Op d n Buiten. Vooraf worden afspraken gemaakt tussen gastouder en achterwacht betreffende het handelen bij calamiteiten. Deze afspraken alsmede de gegevens van de achterwacht worden vastgelegd in het dossier van de gastouder. Mutaties moeten dan ook altijd worden doorgegeven aan het gastouderbureau. 5.2 Vervanging tijdens ziekte De gastouder heeft de verplichting om met de vraagouder afspraken betreffende opvang tijdens ziekte schriftelijk vast te leggen. Deze opvang kan worden uitgevoerd door de achterwacht maar kan ook worden geregeld met een collega gastouder. Zinvol is ook dat vraagouders achtervang geregeld hebben. Gastouders dienen vraagouders en gastouderbureau Op d n Buiten op de hoogte te brengen over de vervangende opvang. 5.3 Vakantieregeling De gastouder heeft de verplichting naar vraagouders en gastouderbureau Op d n Buiten om afspraken betreffende vakanties schriftelijk vast te leggen bij aanvang van de opvang. 8
6.0 Oudercommissie De oudercommissie behartigt de belangen van vraagouders en kinderen. De oudercommissie adviseert ten aanzien van de kwaliteit aangaande het pedagogisch beleidsplan, de risico inventarisaties en de tariefstelling. De oudercommissie bestaat uit minimaal 2 en maximaal 7 personen. De leden van de oudercommissie zijn vraagouders die ingeschreven staan bij gastouderbureau Op d n Buiten en waarvoor wij de bemiddeling verzorgen. Er kan slechts 1 ouder per gezin en de oudercommissie vertegenwoordigd zijn. Indien u contact wilt met leden van de oudercommissie kunt u bij ons de contactgegevens opvragen. Voor uitgebreide informatie kunt u het protocol oudercommissie raadplegen. 7.0 Klachtenregeling Gastouders en vraagouders zijn allemaal mensen, mensen hebben verschillende meningen. Als een verschil in mening ontaardt in een klacht, adviseren wij de klacht met de desbetreffende persoon bespreekbaar te maken. Mocht dit niet tot een tevreden oplossing naar ieders tevredenheid leiden kunt u uw klacht voorleggen bij gastouderbureau Op d n Buiten. Gastouderbureau Op d n Buiten heeft conform de wet een klachtencommissie en is tevens aangesloten bij de stichting klachtencommissie kinderopvang (zie protocol klachtenreglement). 9