PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING VMBO COHORT 2013-2015 ALGEMEEN GEDEELTE (Examenreglement) 1-10-2014
Beste jongens en meisjes, Hierbij ontvangen jullie het Programma van Toetsing en Afsluiting 2013 2015, kortweg ook wel PTA genoemd. Hieronder volgt een uiteenzetting van de inhoud van je PTA. Mocht je hierover nog vragen hebben stel deze dan aan je mentor. Het PTA bestaat uit: Een algemeen gedeelte, waarin regels staan voor de voortgangstoetsing, het schoolexamen en het centraal examen. Een vakinhoudelijk gedeelte, waarin leerstof voor alle vakken is beschreven met daarbij de toetsen, opdrachten en handelingsdelen en hun weging. Het is belangrijk om vooral het algemene gedeelte goed te lezen. Het vakinhoudelijke deel is meer een naslagwerk wat in de lessen nogmaals aan de orde komt. De meeste docenten zullen met jullie de werkwijze etc. nog doorspreken. Per vak is er wel verschil in de vakinhoudelijke delen. In principe zijn voor alle vakken opdrachten beschreven die uitgevoerd moeten worden in de twee laatste schooljaren. Het vakinhoudelijke deel is dus voor het derde en/of het vierde leerjaar. De docent moet zich houden aan de beschreven leerstof en aan de vermelde toetsen en opdrachten en hun weging. In de meeste gevallen zullen er ook nog andere toetsen of opdrachten gegeven worden. Dit zijn dan bijvoorbeeld diagnostische toetsen. Hierbij gaat het er vooral over of je de leerstof beheerst voordat je de officiële toetsen gaat doen. Namens al het personeel van het Gemini College Lekkerkerk wensen wij jullie veel succes bij je studie. L.J. Boon Examensecretaris R. Batenburg Plv.examensecretaris W. van Eijk Unit-directeur. - 1 -
Alle leerwegen kennen centrale examens en schoolexamens Het centrale examen vindt plaats aan het eind van het vierde leerjaar in mei juni. Het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen bepalen elk de helft van het eindresultaat. De resultaten van de opdrachten worden vastgelegd in het examendossier dat leerjaar drie en vier beslaat. Alle genoemde artikelen komen uit het eindexamenbesluit VO. Dit besluit is te vinden op www.examenblad.nl. Schoolexamen Algemeen Het schoolexamen VMBO begint in het derde leerjaar en loopt door in het vierde leerjaar. Het schoolexamen eindigt binnen een periode van acht weken voor de aanvang van het centraal examen. Het schoolexamen wordt op een door de school bepaalde datum afgesloten. Deze dient tenminste één week voor de aanvang van het centraal examen te liggen. Indien het schoolexamen niet is afgerond, kan de kandidaat voor het desbetreffende vak niet aan het centraal examen deelnemen. Voor een vak in het VMBO waarin geen centraal examen wordt afgelegd, bepaalt het bevoegd gezag het tijdstip waarop het schoolexamen wordt afgesloten. Het schoolexamen heeft de vorm van een examendossier. Het examendossier bevat: een overzicht van de afgelegde toetsen en uitgevoerde opdrachten, een overzicht van de behaalde resultaten en informatie over het handelingsdeel. Voor het VMBO kan het schoolexamen bestaan uit a. schriftelijke toetsen b. mondelinge toetsen c. praktische opdrachten d. een handelingsdeel e. het sectorwerkstuk (Theoretische leerweg) Het schoolexamen wordt gehouden overeenkomstig hetgeen voor ieder vak of vakoverstijgend onderdeel van het examen in het PTA is geregeld. Het PTA wordt voor het begin van het schoolexamen door de webbeheerder op de website van de school geplaatst. In het programma van toetsing en afsluiting wordt per leerweg voor het betreffende schooljaar tenminste aangegeven: a. welke onderdelen van de examenstof worden getoetst, waarbij zowel naar de methode als naar de eindtermen van het examenprogramma wordt verwezen b. de planning van de toetsen c. de wijze waarop de toetsing geschiedt d. het gewicht van de cijfers bij het bepalen van het eindcijfer Schriftelijke en mondelinge toetsen Schriftelijke en mondelinge toetsen worden afgenomen en beoordeeld door de examinator. Toetsen zijn aan een minimum en maximum per leerjaar gebonden. Er moeten minimaal 3 schoolexamen toetsen per leerjaar worden afgenomen. Het maximale aantal schoolexamen toetsen per vak wordt beoordeeld en bepaald door de examencommissie en tot een minimum beperkt. Kandidaten met een daartoe afgegeven officiële verklaring hebben recht op 25 procent extra examentijd. Praktische opdrachten De toetsing van basis- en vakvaardigheden vindt plaats door middel van praktische opdrachten. Een kandidaat dient tenminste 2 grote praktische opdrachten van tenminste tien uur te hebben uitgevoerd. Bij alle leerwegen wordt bij maatschappijleer en L.O.B. een grote praktische opdracht uitgevoerd. In de kader- en basisberoepsgerichte leerweg wordt ook bij het beroepsgerichte programma een grote praktische opdracht uitgevoerd. Naast de twee grote praktische opdrachten kunnen bij alle vakken maximaal één kleine praktische opdracht per periode in het schoolexamen worden opgenomen. Over de praktische opdrachten wordt apart door de docenten informatie gegeven. Bij de praktische opdrachten wordt aan de hand van vooraf aan de kandidaat bekend gemaakte criteria zowel het proces als het product door de examinator beoordeeld d.m.v. een beoordelingsformulier. De beoordelingscriteria voor de vakinhoudelijke vaardigheden worden vastgesteld door de sectie. Om stapeling van toetsen en praktische opdrachten te voorkomen, wordt de planning ter beoordeling voorgelegd aan de afdelingsmanager. - 2 -
Handelingsdeel Het handelingsdeel bestaat uit opdrachten waarvan per kandidaat door de examinator wordt vastgesteld of deze naar behoren zijn uitgevoerd. De uitvoering van een handelingsopdracht blijkt uit een ingevulde vragenlijst of een notitie van de kandidaat waarin hij of zij aandacht besteedt aan de ervaring met de opdracht. Deze vragenlijst of notitie wordt bewaard in het examendossier. Indien de handelingsopdracht niet naar behoren is uitgevoerd, volgt een herhalingsopdracht. Een handelingsopdracht is niet afgesloten zolang deze niet naar behoren is uitgevoerd. Voor handelingsopdrachten worden geen cijfers gegeven. Maximaal kan er één handelingsdeel per periode per vak opgegeven worden. Een handelingsopdracht kan zowel vakspecifiek als vakoverstijgend voorkomen. Tot het vakoverstijgende handelingsdeel behoort de oriënterende stage. Voor de vakspecifieke handelingsdelen stellen de secties de inhoud en beoordelingscriteria vast. Bij een vakoverstijgende groepsopdracht krijgt iedere kandidaat die tot de groep behoort dezelfde beoordeling. Sectorwerkstuk Inleiding Het sectorwerkstuk wordt gemaakt door leerlingen in de theoretische leerweg. Met het sectorwerkstuk worden, net als met de praktische opdrachten, vaardigheden getoetst. Het betreft vakvaardigheden, algemene en communicatieve vaardigheden. Bij het sectorwerkstuk gaat het om een vakoverstijgend thema dat past binnen de sector. Het sectorwerkstuk gaat bij voorkeur over maatschappelijk relevante onderwerpen of onderwerpen die te maken hebben met de beroepswereld die bij de sector past. Het is geen werkstuk dat binnen de stof van een vak moet passen en ook geen werkstuk waarin twee vakken geïntegreerd moeten worden. Het thema staat centraal. Kennis en vaardigheden uit alle vakken kunnen daarbij nuttig zijn. Het sectorwerkstuk wordt door minimaal twee docenten beoordeeld, waarbij één docent hoofdbegeleider is en de tweede een consulterende rol vervult; De beoordeling vindt plaats aan de hand van criteria die vooraf aan de kandidaat bekend zijn gemaakt. Bij het sectorwerkstuk wordt zowel de presentatie als het geleverde eindproduct beoordeeld. De eindbeoordeling moet een voldoende zijn, zo niet dan volgt geheel of gedeeltelijk overdoen. Het sectorwerkstuk krijgt een aparte plaats in het examendossier, met de vermelding van het onderwerp en de beoordeling voldoende of goed. Het sectorwerkstuk telt niet mee in het cijfer voor het schoolexamen van afzonderlijke vakken. Het sectorwerkstuk heeft een studielast van 20 uur per examenkandidaat. Uitwerking De kandidaat draagt zelf een eigen onderwerp voor, na overleg met de vakdocenten. In september van het 4 e leerjaar beginnen de eerste werkzaamheden voor het sectorwerkstuk: de leerling kiest een eventuele partner en het onderwerp/ thema. De presentatie van het sectorwerkstuk vindt plaats in maart/april van het vierde leerjaar. Het werken aan het sectorwerkstuk wordt geconcentreerd op een aantal door de school geplande tijdstippen, waarop begeleiders en leerlingen hun tijd kunnen inzetten voor het sectorwerkstuk. Als een leerling het sectorwerkstuk te laat inlevert bepaalt de docent/begeleider of er al of niet een andere opdracht gemaakt moet worden. Informatie en communicatietechnologie (ICT) ICT maakt onderdeel uit van de beroepsgerichte programma s. ICT is ook onderdeel van de exameneenheid basisvaardigheden van de algemene vakken. Als zodanig maakt ICT verplicht onderdeel uit van het schoolexamen. Afwezigheid bij het schoolexamen Indien een kandidaat door ziekte of overmacht niet in staat is deel te nemen aan een onderdeel van het schoolexamen, wordt de afdelingsmanager daarvan op de dag van de toets voor aanvang van de toets door de ouders/verzorgers in kennis gesteld. Zodra een kandidaat die een toets heeft verzuimd weer op school komt, dient hij of zij een door de ouders/ verzorgers ondertekende schriftelijke verklaring omtrent het verzuim in te leveren bij de afdelingsmanager. - 3 -
Een kandidaat die de genoemde verklaring niet inlevert is onreglementair afwezig geweest. Er volgen dan maatregelen van de afdelingsmanager of een lid van de schoolleiding. Kandidaten die door een geldige reden, ter beoordeling van de afdelingsmanager, aan een onderdeel van het schoolexamen niet hebben kunnen deelnemen, kunnen dit inhalen. Binnen een week na terugkeer op school dienen zij met de docent een afspraak te maken over het tijdstip waarop de toets moet worden ingehaald. Wanneer een kandidaat bij een toets te laat komt, neemt hij/zij voor de rest van de hiervoor vastgestelde tijd aan de toets deel. Dit moet op het proces-verbaal worden vermeld. De docent meldt het te laat komen zo spoedig mogelijk aan de afdelingsmanager. Een lid van de schoolleiding beslist samen met de afdelingsmanager over eventuele maatregelen. Onregelmatigheden bij het schoolexamen Indien een kandidaat zich aan het schoolexamen onttrekt of zich aan bedrog of enige andere onregelmatigheid schuldig maakt of heeft gemaakt, neemt de afdelingsmanager maatregelen overeenkomstig het gestelde in artikel 5 van het examenbesluit VO. Onder onregelmatigheden wordt mede verstaan het niet op tijd inleveren van de voorgeschreven werkstukken, verslagen, dossiers of andere producten: elke schooldag te laat betekent 1,0 punt aftrek van het cijfer. Indien een kandidaat een opdracht of handelingsdeel niet op de einddatum afrondt, wordt de kandidaat door de afdelingsmanager verplicht om op een speciaal daarvoor gereserveerd tijdstip terug te komen om de opdracht alsnog af te ronden. - 4 -
Beoordeling Bepalen van cijfers Voor de beoordeling van de toetsen van het schoolexamen gebruikt de examinator de cijfers 1 t/m 10 met de daartussen liggende cijfers met één decimaal. Indien een kandidaat in een (onderdeel van een) vak of programma door twee of meer docenten is geëxamineerd bepalen deze docenten in onderling overleg het cijfer voor het schoolexamen. Indien in een vak geen centraal examen wordt afgelegd, wordt het eindcijfer van het schoolexamen voor dat vak overeenkomstig de in het PTA beschreven weging uitgedrukt in een cijfer zonder decimaal. Indien in een vak tevens centraal examen wordt afgelegd, wordt het eindcijfer van het schoolexamen voor dat vak overeenkomstig de in het PTA beschreven weging uitgedrukt in een cijfer met één decimaal. Indien de tweede decimaal zonder afronding 5 of hoger is wordt de eerste decimaal met 1 verhoogd. Mededelen van cijfers Het cijfer van iedere toets wordt door de examinator zo spoedig mogelijk, doch uiterlijk binnen 10 schooldagen na de toets, aan de kandidaat meegedeeld of in magister gezet. De kandidaten hebben het recht het gemaakte werk in te zien en de examinator dient het gemaakte werk met de kandidaten te bespreken. Schriftelijke rapportering aan de kandidaten en hun ouders betreffende de beoordelingen van het schoolexamen geschiedt periodiek op door de afdelingsmanager vast te stellen momenten. Voor de aanvang van het centraal examen wordt schriftelijk aan de kandidaat bekend gemaakt; 1. welke cijfers hij heeft behaald in de vakken waarin hij tevens centraal examen zal afleggen; 2. welke eindcijfers hij heeft behaald in de vakken waarin geen centraal examen wordt afgelegd; 3. de beoordeling van de vakken waarvoor geen cijfers wordt vastgesteld; 4. de beoordeling van het sectorwerkstuk(alleen TL) Beroep tegen cijfers Indien getwijfeld wordt aan de juistheid van een cijfer voor een onderdeel van het schoolexamen, kan de kandidaat binnen 5 dagen na het bekend worden van het cijfer een verzoek tot herziening van het cijfer indienen. Indien getwijfeld wordt aan de juistheid van de berekening van het eindcijfer van het schoolexamen kan de kandidaat binnen 3 dagen na het bekend worden van dit cijfer een verzoek tot herziening van het eindcijfer indienen. De in bovenstaande punten genoemde verzoeken dienen schriftelijk en mede ondertekend door de ouders/verzorgers te worden ingediend bij de afdelingsmanager. Binnen 10 dagen na ontvangst van een verzoek om herziening van het cijfer beslist de afdelingsmanager/ een lid van de schoolleiding over het verzoek. In geval het een verzoek betreft eerste punt van deze alinea treedt een collega-vakdocent op als adviseur van de afdelingsmanager. Overige bepalingen De resultaten van het schoolexamen behaald in het 3 e leerjaar komen niet te vervallen(mits de inhoud van het onderdeel onveranderd is) als de kandidaat niet wordt bevorderd tot het 4 e leerjaar. De kandidaat maakt de schoolexamentoetsen opnieuw waarbij het beste resultaat meetelt voor het schoolexamen. De resultaten van het schoolexamen behaald in het 4 e leerjaar komen niet te vervallen(mits de inhoud van het onderdeel onveranderd is) als de kandidaat niet slaagt voor het examen. De kandidaat maakt de schoolexamentoetsen opnieuw waarbij het beste resultaat meetelt voor het schoolexamen. Indien een kandidaat in het 3 e leerjaar tot het Gemini College wordt toegelaten nadat in dat leerjaar reeds toetsen zijn gehouden, zullen in overleg met de afleverende school de daar behaalde resultaten worden ingepast in het examendossier van het Gemini College. Dit ter beoordeling van de afdelingsmanager/een lid van de schoolleiding in overleg met de desbetreffende examinatoren. - 5 -
Afsluiting van het schoolexamen Een kandidaat in de theoretische leerweg heeft het schoolexamen afgerond indien; a. het sectorwerkstuk is beoordeeld met voldoende of goed en b. de vakken kunstvakken 1 en lichamelijke opvoeding zijn beoordeeld met voldoende of goed en c. de praktische opdrachten en toetsen van de overige vakken uit het gemeenschappelijk gedeelte, het sectordeel en het vrije deel als aangegeven in het PTA zijn afgelegd en derhalve voor deze vakken een eindcijfer is verkregen en d. de handelingsdelen van de door de kandidaat gevolgde vakken naar behoren zijn afgerond. Een kandidaat in de kader- en de basisberoepsgerichte leerweg heeft het schoolexamen afgerond indien; a. de vakken kunstvakken 1 en lichamelijke opvoeding zijn beoordeeld met voldoende of goed en b. de praktische opdrachten en toetsen van de overige vakken uit het gemeenschappelijk gedeelte, het sectordeel en het beroepsgerichte programma als aangegeven in het PTA zijn afgelegd en derhalve voor deze vakken een eindcijfer is verkregen en c. de handelingsdelen van de door de kandidaat gevolgde vakken naar behoren zijn afgerond. Het centraal examen De cijferbepaling bij het centraal examen wordt geregeld door het CEVO. Het werk wordt beoordeeld door de examinator en eventueel door een gecommitteerde. De cijfers worden tot op een decimaal nauwkeurig bepaald, evenals bij het schoolexamen. Herkansing schoolexamen Basisberoepsgerichte leerweg: Elke kandidaat heeft het recht om in elk examenjaar per vak of programma één toets van het schoolexamen te herkansen (met uitzondering van de praktijkvakken). Dit geldt alleen voor de schoolexamens die in het vak-pta als herkansbaar zijn aangegeven. Sommige SE s zijn namelijk niet herkansbaar. Een kandidaat die gebruik wil maken van het recht op herkansing verzoekt de examinator binnen één week na het bekend worden van alle cijfers om een herkansing. De herkansing vindt plaats in de herkansingsweek. De examinator deelt de kandidaat tenminste 1 week voor aanvang van de herkansing mee: a. de plaats waar de toets wordt afgenomen b. het tijdstip waarop de toets wordt afgenomen In geval van herkansing geldt het hoogste cijfer. Kaderberoepsgerichte leerweg en theoretische leerweg: De kaderberoepsgerichte en theoretische leerweg werken met toetsweken. Een toetsweek vindt altijd de week voor de vakantie plaats. Na elke toetsweek kan een leerling 1 vak uit die toetsweek herkansen, mits herkansbaar. Daarnaast heeft de leerling in de 4 e -klas de mogelijkheid om aan het einde van het jaar nog 1 extra herkansing te doen uit de 4 toetsweken. Dit mag echter niet een al eerder herkanst onderdeel zijn. De herkansingen zullen ingepland worden op een dagdeel uiterlijk 2 weken na de toetsweek. De praktijkvakken vallen buiten deze regeling. In geval van herkansing geldt het hoogste cijfer. Inhoud van de herkansing. Praktische opdrachten (zoals stages) kunnen alleen worden herkanst door het aanvullen of opnieuw uitvoeren van de oorspronkelijke opdracht; toetsen moeten in hun geheel worden herkanst. Herkansingstoetsen hebben dezelfde vorm, duur en zwaarte als de oorspronkelijke toetsen. Bij handelingsdelen bestaat de herkansing uit het alsnog of nogmaals deelnemen aan een activiteit en/of het nogmaals inleveren van een verslag van een activiteit. - 6 -
Niet tijdig inleveren. Praktische opdrachten en in te leveren onderdelen van het handelingsdeel die niet tijdig worden ingeleverd, moeten dezelfde dag en aansluitende dagen worden afgemaakt. De leerling zit dan van 8:00 tot 16:00 uur op school. Wijze van beoordelen De wijze van beoordelen wordt gezamenlijk vastgesteld door alle docenten die in een bepaald vak les geven; zij wordt vastgelegd voor de toetsen in correctievoorschriften en voor de overige onderdelen in beoordelingsformulieren. Bij praktische opdrachten wordt zowel het proces van de totstandkoming, het product zelf als de presentatie in de beoordeling betrokken. Deze worden vooraf aan de kandidaat bekend gemaakt door middel van het beoordelingsformulier. Doorstroming De wijze van doorstroming van de derde naar de vierde klas wordt bepaald n.a.v. de bevorderingsnormen zoals gepubliceerd op de website van de school. Beheer en bewaring De verantwoordelijkheid voor het beheer van het examendossier ligt bij de secretaris van het eindexamen. Deze kan de verantwoordelijkheid mandateren aan de afdelingsmanager. De verschillende onderdelen van het schoolexamen dienen als volgt te worden beheerd en bewaard: a. de schriftelijke toetsen De opgaven, het werk van de leerlingen, het correctievoorschrift met de beoordelingsnormen dienen per toets tenminste 30 dagen door de examinator te worden bewaard. b. mondelinge toetsen Indien van deze toetsen een protocol is gemaakt dient dit ten minste 30 dagen door de examinator te worden bewaard. c. de praktische opdrachten / sectorwerkstuk (TL) Nadat de kandidaat heeft getekend voor de gegeven beoordeling door de examinator moet het eindproduct door de leerling worden bewaard. d. handelingsdeel Nadat de onderdelen/producten van de handelingsopdrachten door de examinator zijn beoordeeld en de leerling getekend heeft voor de gegeven beoordeling, worden ze door de leerling bewaard. Het werk van het centraal examen wordt gedurende zes maanden na vaststelling van de uitslag bewaard door de secretaris van het examen, ter inzage van de belangstellenden. Het gemaakte werk van het centraal praktisch en schriftelijk examen kan binnen twee maanden na afloop van de in het bovenstaande punt genoemde termijn door de kandidaat worden opgehaald. Na afloop van de in de twee bovenstaande punten genoemde termijnen vervalt het gemaakte werk aan het bevoegd gezag. Examendossier Het examendossier bevat alle onderdelen van het schoolexamen; het bestaat uit een door de school en een door de kandidaat zelf te bewaren gedeelte. De school bewaart een overzicht van alle beoordelingen en alle opgaven, correctievoorschriften, toetsen en ingevulde beoordelingsformulieren die op schoolexamens, handelingsdelen en sectorwerkstukken van de kandidaat betrekking hebben. De kandidaat bewaart in zijn examendossier alle overzichten van zijn beoordelingen, zijn leesdossier, kunstdossier, toekomstdossier en sectorwerkstuk in overleg met de betrokken examinatoren. Het al of niet bewaren van praktische opdrachten wordt aan de kandidaat overgelaten. Voor het eventueel verlies van dossiers, sectorwerkstuk of praktische opdrachten is de kandidaat zelf verantwoordelijk. Afronding van het schoolexamen Een kandidaat heeft het schoolexamen afgerond als alle toetsen en praktische opdrachten zijn gemaakt en beoordeeld en het sectorwerkstuk (Theoretische leerweg) en alle handelingsdelen met naar behoren zijn afgesloten. Indien het schoolexamen niet is afgerond, kan de kandidaat, voor het desbetreffende vak, niet aan het centraal examen deelnemen. Als dat voor meer dan één vak geldt kan de kandidaat voor het gehele examen worden afgemeld, omdat er dan geen sprake meer is van een slagingskans. - 7 -
Het centraal examen Het centraal examen wordt afgenomen conform de artikelen 36 t/m 45 van het genoemde examenbesluit. Het centraal examen VMBO wordt afgenomen in het laatste leerjaar. Het centraal examen kan bestaan uit Centraal schriftelijk examen (CSE) Centraal digitaal examen (CDE) Centraal schriftelijk en praktisch examen (CSPE) Rekentoets Het centraal schriftelijk examen wordt afgenomen in de algemene vakken in de theoretische leerweg. Het centraal digitaal examen wordt afgenomen in de algemene vakken in de basisberoepsgerichte en kaderberoepsgerichte leerweg. Het centraal schriftelijk en praktisch examen wordt afgenomen in het beroepsgerichte programma van de basis- en kaderberoepsgerichte leerweg. De volgende vakken uit het gemeenschappelijk deel kennen alleen een schoolexamen: - maatschappijleer (eindcijfer) - lichamelijke opvoeding (voldoende/goed) - kunstvakken 1 (voldoende / goed) Het keuzevak LO2 kent ook alleen een schoolexamen (eindcijfer) Aanvullende regelgeving m.b.t. het digitaal examineren. De digitale examens mogen binnen het door het ministerie aangegeven tijdvak flexibel gepland worden. Het definitieve rooster van deze examens wordt vroegtijdig schriftelijk aan alle kandidaten meegedeeld. Indien een kandidaat bij een zitting met wettelijke reden afwezig was, bepaalt de directeur op welk moment de zitting wordt ingehaald. Indien de afnamecondities van een examen een adequate beoordeling onmogelijk maken moet de directeur contact opnemen met de inspectie. De inspectie kan dan besluiten dat het werk wordt beschouwd als niet gemaakt en niet wordt beoordeeld. Alle kandidaten die aan deze sessie deelnamen hebben dan recht op opnieuw maken/inhalen. De opgaven zijn na afloop niet ter beschikking van de kandidaat. Bij het verlaten van de zaal mogen geen examendocumenten (b.v. kladpapier) worden meegenomen. Regels voor kandidaten bij het centraal examen Kandidaten moeten zich beschikbaar houden tot en met de herkansingen. Een kandidaat die te laat komt, mag uiterlijk tot een half uur na het begin van de zitting tot het examenlokaal worden toegelaten. Hij levert zijn werk in aan het einde van de zitting; de zittingsduur wordt niet verlengd. Kandidaten die meer dan een half uur na de aanvang van de zitting aankomen, mogen niet meer deelnemen aan de zitting. Bij een geldige reden, ter beoordeling van de examencommissie, kunnen zij voor dit vak verwezen worden naar het tweede tijdvak. Op de overige zittingen van het eerste tijdvak dienen zij wel te verschijnen. Vertrek van kandidaten is slechts toegestaan na 60 minuten tot aan 15 minuten voor de eindtijd! Opgaven moeten dan ook ingeleverd worden. Aan het eind blijven de kandidaten zitten, totdat het sein gegeven wordt om het examenlokaal te verlaten. Deelname aan een zitting betekent, dat het eenmaal gemaakte werk zijn geldigheid behoudt. Kandidaten doen er goed aan voor de aanvang van een examenzitting zeer bijzondere omstandigheden (bijvoorbeeld ernstige ziekte of overlijden in de familie) en ook eigen ziekteverschijnselen te melden bij de examencommissie. In overleg met de examencommissie moet van tevoren duidelijk vastgesteld worden of een kandidaat in zo n geval in staat is aan het centrale examen deel te nemen. Zo niet, dan wordt de kandidaat naar het tweede tijdvak verwezen. Een kandidaat die tijdens een zitting onwel wordt, kan onder begeleiding het examenlokaal verlaten. In overleg met de kandidaat beoordeelt de examencommissie of de door hen aangewezen persoon of de kandidaat na enige tijd het werk kan hervatten. - 8 -
Indien de kandidaat het werk na enige tijd hervat, kan de gemiste tijd aan het einde van de zitting worden ingehaald. Indien de kandidaat het werk niet kan hervatten, kan de examencommissie zo mogelijk mede op grond van een medische verklaring, aan de inspectie verzoeken te beslissen, dat het voor een deel gemaakte werk ongeldig is. De kandidaat mag, indien de inspectie het werk ongeldig verklaart, in het tweede tijdvak opnieuw aan de desbetreffende zitting deelnemen. Indien een kandidaat door enigerlei omstandigheden niet bij een zitting in het examenlokaal aanwezig kan zijn, maar wel in staat is aan het examen deel te nemen, worden uitsluitend via de inspectie opgaven ter beschikking gesteld. Het werk wordt gemaakt op papier, gewaarmerkt en verstrekt door of vanwege de school, tenzij door de commissie belast met de vaststelling van de opgaven (CEVO) ander papier is verstrekt. De kandidaat plaatst aan de bovenkant van het papier zijn examennummer en op de aangegeven plaats zijn naam en overige gegevens. Na het openen van de envelop met opgaven is het verboden enige mededeling of inlichting over het werk aan de kandidaten te verstrekken. Het is de kandidaat niet geoorloofd boeken, logaritmetafels, tabellen en andere hulpmiddelen mee te nemen in het examenlokaal en te gebruiken, met uitzondering van die waarvan het gebruik door de centrale examencommissie vaststelling opgaven is toegestaan. Deze toegestane hulpmiddelen worden voor de aanvang van de zitting gecontroleerd. Jassen en tassen mogen niet in de examenzaal worden meegenomen. Mobiele telefoons e.d. mogen niet in de examenzaal aanwezig zijn. Bij het examen moet je zelf zorgen voor: blauwe of zwarte pen, potlood, blauw en rood potlood, liniaal met millimeterverdeling, passer, geodriehoek, vlakgum, elektronisch rekenapparaat (de programmeerbare en grafische rekenmachines zijn niet toegestaan). Het werk wordt niet met potlood gemaakt. Dit is niet van toepassing op tekeningen en grafieken. Het gebruik van typ-ex is niet toegestaan. Kladpapier wordt gewaarmerkt en verstrekt door de school. Bij nask1 en nask2 wordt door de school een boekje met formules, tabellen en symbolen verstrekt; dit wordt van tevoren klaargelegd. Vakspecifieke hulpmiddelen worden vermeld in de bijlage: vakspecifieke hulpmiddelen VMBO. Je plaats in de examenzaal wordt aangegeven door middel van een naamkaartje op elke tafel. Iedere leerweg heeft een eigen kleur kaartje. Voor aanvang van de examens wordt je medegedeeld welke kleur kaart voor jou van toepassing is. Op het naamkaartje vind je ook je examennummer. Zet dit nummer en je naam op elk stuk examenwerk. Tijdens het examen wordt s ochtends thee en koffie geserveerd en s middags frisdrank. Schrijf op je naamkaartje of je s ochtends thee of koffie wilt. Het zelf meenemen van eten en drinken is toegestaan, mits het consumeren ervan niet stoort. Bij aanvang van elk examen worden het vak, de datum en het tijdstip opgelezen. Na controle door enkele leerlingen van de enveloppen met examenopgaven worden de enveloppen opengemaakt en de opgaven uitgedeeld. Tijdens de zitting worden aan de kandidaten geen mededelingen van welke aard ook aangaande de opgaven gedaan, uitgezonderd mededelingen van door de CEVO vastgestelde errata. Het aantal toezichthouders bedraagt 1 per 25 kandidaten met een minimum van 2. De toezichthouders maken een proces-verbaal. Hierin wordt vermeld: het vak dat geëxamineerd wordt, de namen van de kandidaten en de toezichthouders, de datum, de tijden waarop de kandidaten het werk inleveren. Het begin en het einde van het examen en de bijzonderheden. Iedere toezichthouder ondertekent het proces-verbaal. De toezichthouders leveren proces-verbaal samen met het gemaakte werk in bij de organisator van het examen of bij de door hem gemandateerde afdelingsleider. Zonder toestemming van een toezichthouder mag een kandidaat zich gedurende het examen niet verwijderen uit het examenlokaal. Als je extra examenpapier nodig hebt of als je iets op de grond hebt laten vallen, steek je, je vinger op. Er komt dan een docent naar je toe om je te helpen. Als je naar het toilet moet, steek je, je vinger op. Een docent begeleidt je dan tot bij het toilet Je bent verplicht om na het begin van het examen minstens één uur in de examenzaal te blijven; pas daarna kan het werk worden ingeleverd. Het werk lever je samen met de examenopgaven in bij de docent die voor in de examenzaal zit. Zet ook je naam op de examenopgaven, dat is gemakkelijk voor als je later de opgaven komt ophalen. Vijftien minuten vóór het einde van het examen word je gewaarschuwd dat het examen nog een kwartier duurt. Gedurende dat kwartier mag je niet voortijdig weg. Je blijft dan zitten tot het einde van het examen en wacht tot het werk is opgehaald. - 9 -
Laat je naamkaartje en materiaal van school op je tafel liggen. De examenopgaven kun je dagelijks na de ochtendzitting tussen 12.15 en 12.30 en na de middagzitting tussen 16.45 en 17.00 uur ophalen (de locatie wordt te zijner tijd nog bekend gemaakt). Op internet worden na elke zitting de antwoordmodellen van de examens gepubliceerd www.eindexamens.nl Zoals al eerder in het PTA genoemd mogen docenten tot de uitslagdatum geen uitspraken tegenover leerlingen of derden doen over de behaalde resultaten. Alle kandidaten geslaagd of niet geslaagd mogen één vak herkansen in het tweede tijdvak. Het extra vak a. Bij de uitslag van het eindexamen geldt de volgende regel: als een kandidaat bij een bepaalde samenstelling van de behaalde cijfers kan slagen, moet hij ook slagen. Zo nodig wordt een extra vak niet bij de uitslag betrokken. Maar de overgebleven vakken moeten wel een eindexamen blijven vormen; men kan dus niet een verplicht vak laten vallen. b. Een extra vak dat niet bij de bepaling van de uitslag is betrokken, wordt niet op het diploma vermeld, maar kan wel op de cijferlijst vermeld worden. Als het gaat om een extra vak dat wél heeft meegeteld voor de uitslag van het examen wordt het betrokken vak op het diploma vermeld. Zak-slaagregeling De eindcijfers worden uitgedrukt in een geheel cijfer. Het eindcijfer van alle vakken wordt bepaald door het rekenkundig gemiddelde van het schoolexameneindcijfer en het cijfer voor het Centraal Examen. Is dit gemiddelde niet een geheel cijfer dan wordt het, indien de cijfers achter de komma 49 of minder zijn naar beneden afgerond en indien deze 50 of meer zijn naar boven afgerond. De kandidaat die eindexamen heeft afgelegd, is geslaagd indien hij(zij): 1.a. een gemiddelde van de Centrale Examens van 5,50 of meer heeft behaald en 1.b. De rekentoets heeft afgelegd en 1.c. Het vak Nederlands heeft afgesloten met een vijf of hoger en 2.a. voor ten hoogste één van zijn examenvakken het eindcijfer 5 heeft behaald en voor zijn overige examenvakken een 6 of hoger, of 2.b. voor ten hoogste één van zijn examenvakken(m.u.v. het vak Nederlands) het eindcijfer 4 heeft behaald en voor zijn overige examenvakken een 6 of hoger waarvan ten minste één 7 of hoger, of 2.c. voor twee van zijn examenvakken het eindcijfer 5 heeft behaald en voor zijn overige examenvakken een 6 of hoger waarvan ten minste één 7 of hoger. 3. Voor de toepassing van het Tweede lid, onderdelen a, b en c, wordt het eindcijfer voor het beroepsgerichte programma in de basisberoepsgerichte en de kaderberoepsgerichte leerweg meegerekend als twee eindcijfers. Om te slagen mag bijgevolg het cijfer voor het beroepsgerichte programma nooit een 4 of lager zijn. Is het eindcijfer voor het beroepsgerichte programma een 5 dan moet het worden gecompenseerd door een 7 voor een van de algemene vakken en mag er verder geen 5 zijn behaald. 4. In aanvulling op het eerste lid geldt tevens dat voor de vakken bewegingsonderwijs en CKV (KV1) uit het gemeenschappelijk deel en in de theoretische leerweg voor het sectorwerkstuk de kwalificatie «voldoende» of «goed» is behaald. - 10 -
Herkansing centraal examen Iedere kandidaat die eindexamen heeft afgelegd mag deelnemen aan de herkansing van het centraal examen. Dus: a. De kandidaat die is afgewezen mag altijd een vak herkansen ook al kan hij zodoende toch niet slagen. b. De kandidaat die alleen kon slagen door het laten vallen van een extra vak, mag herkansen om te proberen alsnog te slagen met dat extra vak. c. De kandidaat die was geslaagd met een eindcijfer lager dan 6 voor een vak waar de vervolgopleiding een 6 of hoger vraagt, mag alsnog proberen die 6 of hoger te halen. d. De kandidaat die zijn/haar cijfer wil verhogen, mag ook een herkansing afleggen. Elke kandidaat kan bij het centraal examen voor één vak herkansing doen, ongeacht of hij al geslaagd is of niet. Het vak waarin hij herkanst moet wel betrokken zijn bij het vaststellen van de eerste uitslagbepaling. Herkansing tijdens het tweede tijdvak kan alleen plaatsvinden als de eerste uitslagbepaling is gebaseerd op de resultaten van een voltooid centraal examen eerste tijdvak. Een kandidaat die een vak wil herkansen dient daartoe een schriftelijk verzoek in bij de afdelingsleider op een nader door de locatieleider te bepalen dag en tijdstip. Daarbij dient hij/zij tevens zijn cijferlijst in te leveren. Door het aanvragen van een herkansing wordt de uitslag een voorlopige uitslag. Pas op basis van de definitieve uitslag kunnen de officiële documenten als diploma s, cijferlijsten en getuigschriften worden uitgereikt. Behaalt de kandidaat een hoger cijfer dan voor de eerste uitslagbepaling, dan geldt dat hogere cijfer. Behaalt de kandidaat bij de herkansing een ongunstiger resultaat, dan geldt het eerder behaalde hogere cijfer. Uitgestelde examens Kandidaten die om een geldige reden, ter beoordeling van de examencommissie, het schoolexamen voor de vakken niet tijdig hebben afgerond, kunnen na afronding van het schoolexamen aan de uitgestelde examens deelnemen. Kandidaten die één of twee zittingen van het centraal examen in het eerste tijdvak om een geldige reden, ter beoordeling van de examencommissie, gemist hebben kunnen op de dag van de herkansing (= tweede tijdvak) aan deze één of twee zittingen alsnog deelnemen en kunnen zo op de dag van herkansing hun examen voltooien. Vier groepen kandidaten komen voor het derde tijdvak (staatsexamens, eind augustus) in aanmerking: a. kandidaten die in het eerste tijdvak om een geldige reden meer dan twee zittingen van het centraal examen hebben gemist. b. kandidaten die het recht hadden hun examens in het tweede tijdvak te voltooien, en die in het tweede tijdvak om een geldige reden één of twee zittingen hebben gemist; c. kandidaten die in het tweede tijdvak hun centraal examen hebben voltooid en die nog gebruik willen maken van hun recht op herkansing; d. kandidaten die recht hebben op herkansing en die in het tweede tijdvak om een geldige reden waren verhinderd. Afwijkende wijze van examineren De examencommissie kan toestaan dat een lichamelijk of geestelijk gehandicapte kandidaat het examen geheel of gedeeltelijk aflegt op een wijze die is aangepast aan de mogelijkheden van die kandidaat. In dat geval bepaalt de examencommissie de wijze waarop het examen zal worden afgelegd. Zij doet hiervan zo spoedig mogelijk mededeling aan de inspectie. Het bevoegd gezag kan toestaan dat ten aanzien van een kandidaat die met inbegrip van het schooljaar waarin hij eindexamen aflegt ten hoogste zes jaren onderwijs in Nederland heeft gevolgd en voor wie het Nederlands niet de moedertaal is, met betrekking tot het vak Nederlandse taal en letterkunde of tot enig vak waarbij het gebruik van de Nederlandse taal van overwegende betekenis is, wordt afgeweken van de voorschriften gegeven bij of krachtens dit besluit. Voor zover wordt afgeweken van de voorschriften wordt deze afwijking medegedeeld aan de inspectie. De afwijking kan voor zover het centraal examen betreft bestaan uit een verlenging van de duur van de toets van het centraal examen met ten hoogste 30 minuten. Voor zover het voorgeschreven correctiemodel of de normering aandacht schenken aan spel- en stijlfouten kan de normering voor deze kandidaten enigszins worden aangepast naar het inzicht van de examinator en de gecommitteerde. De examencommissie draagt er zorg voor dat deze aanpassing aan de gecommitteerde bekend is. - 11 -
Diploma en cijferlijst Aan elke geslaagde kandidaat wordt een diploma uitgereikt, waarop de vakken worden vermeld die bij de bepaling van de uitslag betrokken zijn. Duplicaten van de diploma s worden niet uitgereikt. Aan elke geslaagde en afgewezen kandidaat wordt een cijferlijst verstrekt waarop de beoordeling van het schoolexamen, de cijfers voor het centraal examen, de eindcijfers voor de examenvakken, alsmede de uitslag van het examen vermeld staan. Deelcertificaten en getuigschriften Bij ongediplomeerd schoolverlaten is het mogelijk de kandidaat een getuigschrift uit te reiken, waarop de resultaten voor het centrale examen en voor het schoolexamen zijn vermeld. Met name wanneer met behulp van gegevens uit het examendossier een uitvoerige beschrijving van de prestaties en de bekwaamheden van de kandidaat kan worden gegeven, kan zo n getuigschrift nuttige informatie bevatten die van belang is voor een vervolgopleiding. Een getuigschrift kan om dezelfde reden interessant zijn voor een bedrijf waarbij de kandidaat in dienst wil treden. Onregelmatigheden Indien een kandidaat zich ten aanzien van enig deel van het eindexamen aan enige onregelmatigheid schuldig maakt of heeft gemaakt, kan de examencommissie maatregelen nemen. De maatregelen bedoeld in het eerste lid die al dan niet in combinatie met elkaar genomen kunnen worden kunnen zijn: a. het toekennen van het cijfer 1 voor een toets van het schoolexamen of het centraal examen. b. Het ontzeggen van de deelname of de verdere deelname aan één of meer zittingen van het schoolexamen of het centraal examen. c. Het ongeldig verklaren van één of meer toetsen van het reeds afgelegde deel van het schoolexamen of het centraal examen, d. Het bepalen dat het diploma en de cijferlijst slechts kunnen worden uitgereikt na een hernieuwd examen in door de examencommissie aan te wijzen onderdelen. Indien het hernieuwd examen bedoeld in de vorige volzin betrekking heeft op één of meer onderdelen van het centraal examen legt de kandidaat dat examen af in het volgend tijdvak van het centraal examen, dan wel ten overstaan van de staatsexamencommissie. Alvorens een beslissing wordt genomen hoort de examencommissie de kandidaat. De kandidaat kan zich door een door hem aan te wijzen meerderjarige laten bijstaan. De examencommissie deelt haar beslissing mede aan de kandidaat, zo mogelijk mondeling en in ieder geval schriftelijk. In de schriftelijke mededeling wordt tevens gewezen op het bepaalde in artikel 5 van het examenbesluit VO. De schriftelijke mededeling wordt tegelijkertijd in afschrift toegezonden aan de ouders van de kandidaat, indien deze minderjarig is, alsmede aan de inspectie. Commissie van beroep in eindexamenzaken De kandidaat kan tegen een beslissing van de eindexamencommissie in beroep gaan bij de commissie van beroep in eindexamenzaken. De samenstelling en bereikbaarheid van deze commissie is op de school bekend. Slotbepalingen In alle gevallen waarin de reglementen niet voorzien, beslist de directeur. De directeur kan zich laten vervangen. - 12 -