OPDRACHTFORMULIER Een zorgvrager helpen bij het verzorgen van een bril, contactlenzen of kunstoog Naam student: Datum: Voordat je gaat oefenen 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent. 2 Kijk in de bronnen welke informatie je kunt gebruiken bij het oefenen van deze vaardigheid. 3 Beantwoord onderstaande vragen. a Beschrijf kort hoe je de juiste werkhouding kunt waarborgen bij het helpen van een zorgvrager die op zijn zij in bed ligt maar in bed elke houding mag aannemen en welke acties je moet uitvoeren om de juiste houding te kunnen toepassen. b Hoe controleer je of de lens niet binnenstebuiten zit? c Waarom is het belangrijk om de naam op het brillenetui, het contactlenzendoosje of het bakje van het kunstoog te zetten en het op de juiste plek op te ruimen in een instelling? Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen: Noordhoff Uitgevers bv 1
HANDELINGSFORMULIER Een zorgvrager helpen bij het verzorgen van een bril, contactlenzen of kunstoog Naam student: Naam observator: Datum: Beoordeling: Voor alle handelingen geldt: Raadpleeg het dossier; Zorg voor voldoende privacy; Was je handen volgens de WIP-procedure; Pas de voorschriften toe; Observeer en controleer de zorgvrager. De student: Goed Fout 1 Informeert: Vertel de zorgvrager dat je zijn oogprothese wil verzorgen; Overleg hoe de zorgvrager gewend is zijn oogprothese te verzorgen. 2 Zet alle benodigdheden klaar binnen handbereik: Voor de brilverzorging: Een zacht doekje; Afwasmiddel; Een katoenen droogdoek, een antistatische doek of een papieren zakdoekje. Voor de verzorging van de contactlenzen: Een contactlenzendoosje (met verschoonde bewaarvloeistof); Reinigingsvloeistof (let op de houdbaarheidsdatum van de vloeistoffen); Bewaarvloeistof; Inzetvloeistof (tegenwoordig wordt vaak een alles in 1 vloeistof gebruikt voor reinigen, bewaren en inzetten: lees de gebruiksaanwijzing); Een zuignapje voor harde lenzen; Tissues. Voor de verzorging van het kunstoog: niet steriele handschoenen Schone handdoek om de prothese op te vangen Een zuignapje; Lauw stromend water; Een bakje voor het kunstoog. 3 Helpt zorgvrager in de juiste houding: Help de zorgvrager in een gemakkelijke houding. 4 Voert handeling uit: Het schoonmaken van de bril: Pak de bril bij de pootjes vast en verwijder hem over de oren van de zorgvrager heen; Neem de bril bij de brug tussen de glazen in de hand; Laat een druppeltje afwasmiddel op de glazen vallen; Noordhoff Uitgevers bv 3
Wrijf met een zachte doek gedrenkt in warm water de glazen voorzichtig schoon; Spoel de glazen met warm water af; Droog de glazen en het brilmontuur met een katoenen doek, een brillendoekje of een antistatische doek; Reik de bril aan door hem vast te houden bij de brug tussen de glazen en met de pootjes richting de zorgvrager opengeklapt; Het verzorgen van de contactlenzen Zachte contactlenzen uitnemen: Leg de schone handdoek op de benen van de zorgvrager Vul het schoongemaakte lenzendoosje met bewaarvloeistof; Vraag de zorgvrager omhoog te kijken; Trek met een hand het bovenooglid omhoog en het onderooglid omlaag; Plaats de top van duim en wijsvinger op de de lens; Verhoog de druk op de lens in lichte mate, beweeg duim en wijsvinger naar elkaar toe totdat de lens tussen duim en wijsvinger plooit, en neem hem dan uit; Leg de lens in de bewaarvloeistof in het contactlenzendoosje in de juiste zijde. Zorg dat de contactlens niet tussen doosje en deksel komt; Geef de zorgvrager een tissue om het eventuele tranende oog af te nemen; Herhaal deze stappen voor de lens uit het andere oog. Harde contactlenzen uitnemen: Leg je duim onder het onderste ooglid van de zorgvrager; Leg je wijsvinger boven het bovenste ooglid van de zorgvrager; Controleer of de contactlens niet toevallig verschoven is (dit om te voorkomen dat het zuigertje direct op het oog wordt geplaatst); Plaats het zuignapje of zuigertje op de lens; Verwijder de lens door zacht te trekken aan het zuignapje; Leg de lens in de bewaarvloeistof in het contactlenzendoosje in de juiste zijde; Geef de zorgvrager een tissue om het eventuele tranende oog af te nemen; Herhaal deze stappen voor de lens uit het andere oog. De contactlenzen reinigen: Was je handen volgens vaardigheid Handen wassen; Neem de lens uit het contactlenzendoosje en druppel de voorgeschreven spoelvloeistof in de lens; Zorg dat de opening van het flesje niet in contact komt met de contactlens, vingers of andere zaken; Plaats de lens voorzichtig tussen duim en wijsvinger en maak voorzichtige wrijvende bewegingen; Spoel de lens met de voorgeschreven spoelvloeistof na; Controleer of de lens niet binnenstebuiten zit, leg hem op de top van je wijsvinger en stop hem in de voorgeschreven bewaarvloeistof; Herhaal de reinigingsprocedure voor de andere lens. De contactlenzen terugzetten op het oog van de zorgvrager: Was je handen volgens vaardigheid Handen wassen; Neem de lens uit het contactlenzendoosje en spoel hem af met de voorgeschreven spoelvloeistof; 4 Noordhoff Uitgevers bv
Controleer of de lens niet binnenstebuiten zit; Doe een druppel inzetvloeistof in de holle kant van de lens (harde lenzen); Plaats de lens met de bolle kant op de top van je wijsvinger; Controleer nogmaals of je de juiste lens hebt voor het goede oog (rechts of links); Trek met de middelvinger van dezelfde hand het onderste ooglid van de zorgvrager naar beneden; Houd met de andere hand het bovenste ooglid naar boven; Breng de lens voor het oog en vraag de zorgvrager recht vooruit te kijken; Plaats de lens op de pupil en druk zachtjes de lucht tussen de lens en het oog weg; Laat eerst het onderste ooglid los, laat de zorgvrager recht vooruit kijken en voorzichtig knipperen om de resterende lucht onder de lens te verwijderen; Herhaal deze stappen voor de andere lens; Verwijder de bewaarvloeistof uit het lenzendoosje en maak het lenzendoosje schoon. Het verzorgen en terugzetten van een kunstoog: Trek de handschoenen aan; Vraag de zorgvrager omhoog te kijken; Plaats het zuignapje op het kunstoog; Trek de zuiger naar boven; Duw tegen het onderooglid, zodat het kunstoog uit de oogkast valt; Vang het kunstoog op in een zacht bakje of een handdoek, zodat het niet breekt; Spoel het kunstoog voorzichtig af met lauw water; Om het kunstoog terug te plaatsen, pak je het tussen duim- en wijsvinger, met de pupil naar je toe; Til het bovenooglid van de zorgvrager op en schuif de bovenkant van het kunstoog eronder en dan omhoog tot ongeveer de helft; Trek vervolgens het onderooglid naar beneden en wip de onderkant van het kunstoog erin. Draai, indien nodig, de stand van de prothese met een vinger bij; Trek de handschoenen uit. Goed Fout 5 Past juiste nazorg toe: Help de zorgvrager in een comfortabele houding; Vraag of de zorgvrager tevreden is over de verzorging van de oogprothese; 6 Rapporteert de bevindingen: Noteer relevante observaties en eventuele bijzonderheden. Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen: Noordhoff Uitgevers bv 5
TOETSFORMULIER Een zorgvrager helpen bij het verzorgen van een bril, contactlenzen of kunstoog Naam student: Naam beoordelaar: Datum: Beoordeling: Kruis aan hoe de handelingen zijn uitgevoerd. Kies uit: V = Voldoende; O = Onvoldoende Kruis aan door wie de beoordeling is gedaan. Kies uit: B = BPV; S = School Opdracht Je verzorgt bril, contactlenzen of kunstoog van een zorgvrager. Voorbereiding V O B S 1 Verzamelt de relevante gegevens, met name uit het zorgdossier. 2 Vertelt de zorgvrager wat ze komt doen. 3 Overlegt met de zorgvrager op welke wijze de handeling het beste kan worden uitgevoerd. 4 Zet alle benodigdheden klaar. 5 Wast de handen volgens de WIP-procedure. Uitvoering V O B S 6 Helpt de zorgvrager in de juiste houding. 7 Maakt de bril van de zorgvrager schoon volgens protocol. 8 Verzorgt de contactlenzen van de zorgvrager volgens protocol. 9 Verzorgt het kunstoog van de zorgvrager volgens protocol. 10 Helpt de zorgvrager in een comfortabele houding. 11 Werkt ergonomisch, hygiënisch, kostenbewust en efficiënt. Nazorg V O B S 12 Vraagt de zorgvrager of alles naar wens is. 13 Ruimt alles op de juiste en afgesproken plaats op. 14 Wast de handen volgens de WIP-procedure. 15 Rapporteert de relevante bijzonderheden in het zorgdossier. Noordhoff Uitgevers bv 7
Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen: 8 Noordhoff Uitgevers bv