Huisstijlhandboek van de Vlaamse overheid



Vergelijkbare documenten
De stijl van het huis

Huisstijlhandboek. van de Vlaamse overheid. grafische en redactionele richtlijnen

Erfgoed Gelderland. Workshop Persbenadering en Persberichten schrijven

Huisstijlhandboek S.V. Salio

Home. Home. Openingsuren

Versie: Merkidentiteit richtlijnen

UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM HUISSTIJL SEPTEMBER 2012 VERSIE 1.0. Richtlijnen Samenwerkingshuisstijl

VERSUS DIRECT MAIL

Home. Home Er is gisteren een nieuw zwemfeestje gereserveerd. Er zijn twee nieuwe aanvragen voor zwemlessen.

De essentie van de basisregistraties. Quarant. Basisregistraties, Registreren doe je voor een ander

Weten wat er gebeurt in je eigen regio!

n.a.v. restyle logo Hanzehogeschool

Huisstijlmanual ROCvF

Huisstijl-Boek -- Cards 4 Free

1.0 Homepage Openbaar (Template Connected) Concept ConnecteD

Intranet. 6 juni live

Huisstijlgids. juni 2005 megaluna+triumviraat

Algemene richtlijnen & instructies voor gebruik van de huisstijl Fnac bij profilerende toepassingen.

HERPOSITIONERING WERKSTAD A4 GEBIEDSCONCEPT BRENGT FOCUS AAN

Portfolio Karlijn van Leeuwen Voor een compleet overzicht van mijn werk:

styleguide POWERNATION

ANTI-VERSPILLINGSLABEL. Algemene richtlijnen en gebruik - Versie April 2018

IMPRESSIE. Doorontwikkeling huisstijl gemeente Dordrecht.

Sponsoring / Partnership

Mdock. TT Vasumweg, Amsterdam

Huisstijlhandboek. Huisstijlhandboek gemeente Boechout p. 1

De stijl van het huis

Verantwoordelijkheid. Vraaggericht. nemen. Gewone mensentaal. Patient is klant. Ons merk.

Toepassing huisstijl DE CANON VAN NEDERLAND / JUNI 2017

De stijl van het huis

CHEMELOT huisstijlhandboek

Zonnepanelen Verdien aan de zon!

HUISSTIJLHANDBOEK DRUKWERK

Vormgoed is mijn ontwerpbureau en heeft een frisse kijk. op grafische vormgeving. Met 12 jaar ervaring bij verschillende

vel ullaore con henibh eu faccum ex esecte minim ipit lute dipit praestiniam nos alisit num dolorero corerat. Dui ea feu faci tat mincips ustru

BOUWSTENEN VAN DE CREATIVE BUSINESS IMPROVER

TITEL SUBTITEL OF PROJECTNUMMER

L AVION Huisstijlhandboek

GROEP 14. Huisstijl handboek

Postbank Advies Incentivemiddelen 2008 PBA doet Meerrr!

COMPANY NAME. Onderwerpregel 2. Opdrachtgever. Inschrijving / Offerte. Onderwerpregel 1. Onderwerpregel 3. ten behoeve van

vergeet dementie onthou mens

HUISSTIJL MANUAL VERSIE DECEMBER 2017

Brandpepper. Navigatiestructuur.

Woonboulevard Reiderpark Winschoten

meergrevelingen huisstijlhandboek

januari 2010 Wist u dat...

HUISSTIJL HANDLEIDING. Algemene richtlijnen & instructies voor het gebruik van de huisstijl van De Oude Veiling.

Huisstijlhandboek. Richtlijnen en instructies voor gebruik van de huisstijl

Inleiding: Huisstijl. Wat is een Huisstijl? Waarom een Huisstijl?

LICENTIEOVEREENKOMST SOFTWARE

Nieuws. Familieleden of naaste van een cliënt in de GGZ. Nummer juni 2017 Informatiebulletin voor Familievertrouwenspersonen

PMN Caecilia bold italic 38 pt/15mm. Subkop PMN Caecilia regular 16 pt/9mm

Elementaire deeltjes Huisstijl Chemie is overal

HUISSTIJLGIDS 2006 GRAFISCHE RICHTLIJNEN STRATEGISCHE KEUZES

PMN Caecilia bold italic 24 pt/9mm. Subkop PMN Caecilia regular 12 pt/6mm

Ontwerpen van drukwerk

CPNB Logo. kleur. zwart. wit

Vlaanderen is zorg HUISSTIJLHANDBOEK AGENTSCHAP ZORG & GEZONDHEID

NPS score: -77 Lorem Ipsum Donec sodales lorem in libero rhoncus, ac egestas augue rhoncus.

HET NIEUWE LOGO & DE BASELINE

HUISSTIJL HANDBOEK September 2011

Huisstijl handboek. Algemene richtlijnen & instructies voor het gebruik van de huisstijl.

19 exclusieve kavels.

Ontwerpen van drukwerk

Welkom, Jan. Jan Mijntjes Raadsheer. Custom widget. Start >.. Lopende Zaken Eindigd op Status Collega s. Profiel. Mededelingen.

Texel 600 jaar Stad DE NAAM. De naam Texel 600 jaar Stad dient altijd geschreven te worden als: Texel 600 jaar Stad

Introductie. 1. Externe partijen die willen weten hoe het logo van Link te hanteren op hun eigen uitingen.

Daily BITE H E Y!! Explore new visions BITES FOR SALE! info media plaza.nl JOIN BITES! > search! top3! EVENTs! press room!

Logo & kleuren. PMS Rhodamine Red C 5. M 100 R 240. G 0. B 140 RAL 4010 WEB colour #F0008C

Stijlboek. jacquelinevanzetten.nl

Voor vragen: of mail naar

WIREFRAMES DANCING WHEELCHAIRS TEAM MINERVA

HUISSTIJL HANDBOEK OXFAM RECYCLED FASHION BEWARE OF WHAT YOU WEAR

Wat is een huisstijl? Waarom een huisstijl? Waarvoor staat de huisstijl van Turnclub De Zeester?

Versie: 0.6 Auteur: Richard de Vries Datum:

SELECTIEASSESSMENT. Manager Bedrijfsvoering. Mevrouw L. ten Cate. Organisatie: Wonen en Zorg. Datum: De heer drs. P.M.

Echte multifunctionaliteit in zwart/wit... met kleur!

Het Nederlands Migratie Instituut

Rijksuniversiteit Groningen Advertenties. Instructie basisonderdelen op basis van advertentie A4

matthias PILS GRAFIK-DESIGNER

Inleiding. Inhoudsopgave. 1 Logo 2. 2 Kleurgebruik 4. 3 Typografie 5. 4 Huisstijlelementen 6. 5 Papiersoort 6. 6 Huisstijlmiddelen 7

Functioneel Ontwerp. Mousegestures

VOORSTEL VOOR

huisstijlrichtlijnen drukwerk groenlinks 2009 groenlinks huisstijlrichtlijnen 2009 p.1

Focalize. Communications. Portfolio

talent verplicht nobleo corporate nobleo technology nobleo bouw & infra opdrachtgevers

Gegevens burgers niet veilig bij politie

HUISSTIJL GUIDELINES. Versie 0.1 / april 2017

Wind. Rust - Ruimte - Antwoorden - Beweging - Persoonlijk - Uitzonderlijk - Ontwikkeling - Verbindend. Ontwerp 1 - Logo

H u i s s t i j l H a n d b o e k september 2013

PMN Caecilia bold italic 38 pt/15mm

Hoe en waarom een huisstijl ontwikkelen. Gids voor de federale communicatoren. COMM Collection - Nr 11

01 Wageningen UR Huisstijlaanpassing Correspondentiemiddelen algemeen 26 oktober 2010

CERTIFICERING EEN PRESTATIE OM TROTS OP TE ZIJN.

huisstijlrichtlijnen drukwerk groenlinks 2009 groenlinks huisstijlrichtlijnen 2009 p.1

Huisstijl handboek. Algemene richtlijnen & instructies voor het gebruik van de huisstijl.

PMN Caecilia bold italic 38 pt/15mm

Transcriptie:

Huisstijlhandboek van de grafische en redactionele richtlijnen 2007

Huisstijlhandboek 2007 2 Inhoudstafel Inleiding 5 1 LOGO 7 1.1 Beschrijving...7 1.2 Officiële kleuren...8 1.3 Wit en wit-geel...10 1.4 Andere kleuren...11 1.5 Weergave...12 1.6 Gebruik op een gekleurde achtergrond...13 1.7 Toepassing...14 2 LOGO MET BIJSCHRIFT 15 2.1 Vlaamse Regering...15 2.2...16 2.3 in advertenties...17 2.4 Met steun van de...18 2.5 Met steun van de Vlaamse Regering...19 2.6 Weergave...20 2.7 Gebruik op een gekleurde achtergrond...21 2.8 Andere kleuren...22 2.9 Andere talen...23 3 TYPOGRAFIE 25 3.1 Letterfamilie: Adobe Garamond en Arial...25 3.2 Typografie in publicaties...26

Huisstijlhandboek 2007 3 4 1700 27 5 REDACTIONELE HUISSTIJL 30 5.1 Vaste elementen van de brief en de nota...30 5.2 De afzender...31 5.3 De geadresseerde...34 5.4 Referenties en onderwerpsregel...36 5.5 Aanhef...37 5.6 De eigenlijke brief...38 6 HUISSTIJLDRAGERS 44 6.1 Brief van de kabinetten...44 6.2 Brief van de Vlaamse ministeries...45 6.3 Envelop van de kabinetten...47 6.4 Envelop van de Vlaamse ministeries...48 6.5 Naamkaartje...50 6.6 Groetenkaart...52 6.7 Eigen logo in huisstijldragers...54 6.8 Faxbericht...56 6.9 Omzendbrief...57 6.10 Decreet en besluit...58 6.11 Verslag...59 6.12 Presentatie...60 6.13 Map...61 6.14 Belettering van het wagenpark...62

Huisstijlhandboek 2007 4 6.15 Wegenbord: tot 90 km/u...63 6.16 Wegenbord: 90km/u tot 120 km/u...64 6.17 Werfpaneel...65 6.18 Bord voor kunstwerken...66 6.19 Naamplaat voor openbare gebouwen...67 6.20 Formulier...68 6.21 Colofon...69 6.22 Communicatieproducten...70 6.23 Websites...71 7 SYMBOLEN 74 7.1 Wapen...74 7.2 Zegel...75 7.3 Vlag...76 8 CONTACT 77

Huisstijlhandboek 2007 5 Inleiding Logotype 1 Waarom een huisstijl? De bijlage bij het decreet van 7 juli 2006 1 definieert het normenkader voor de scommunicatie, zoals die opgesteld is door de Expertencommissie voor Overheidscommunicatie. In artikel 1 staat: Alle overheidscommunicatie is duidelijk als zodanig herkenbaar en De hanteert altijd een herkenbare huisstijl, zodat het voor de ontvanger duidelijk is van wie de communicatie komt. Dat het voor de in haar communicatie van belang is om als zodanig herkend te worden, is ook in het Vlaamse regeerakkoord en in de beleidsnota Communicatie 2004-2009 het uitgangspunt. De huisstijl is de hoeksteen van de organisatie-identiteit van de. Een consequent en uniform gebruik ervan biedt de organisatie verschillende voordelen. De huisstijl maakt de herkenbaar als overheid, maakt duidelijk wanneer het om overheidscommunicatie gaat en kent aan de communicatie een keurmerk van kwaliteit, integriteit en betrouwbaarheid toe. Hij draagt in die hoedanigheid bij tot de identificatie met de eigen organisatie en biedt de kans om de waarden waar de overheid voor staat, uit te dragen. In het kader van de overgang naar de nieuwe organisatiestructuur van de is de huisstijl opgefrist. Als grafisch uitgangspunt blijft de gestileerde leeuw behouden, met een lichte herstijling van het kleurgebruik en de grafische ondersteuning. Het gebruik van de gestileerde leeuw bestendigt de merkbekendheid en het officiële karakter van het logo ondertussen meer dan 15 jaar in gebruik en onderstreept tegelijk de continuïteit 1 Decreet houdende de goedkeuring van de normen voor scommunicatie en houdende wijziging van het decreet van 19 juli 2002 houdende de controle op de communicatie van de, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 5 september 2006.

Huisstijlhandboek 2007 6 Logotype 1 van de dienstverlening van de in haar nieuwe organisatiestructuur. De wijzigingen in coloriet en grafiek zetten het belang van de vernieuwing van de in de verf en geven het logo een iets minder harde uitstraling. Dit handboek toont u de huisstijl in al zijn facetten. Het biedt u instructies over het correcte gebruik van het logo en geeft de nodige typografische en redactionele richtlijnen mee voor alle huisstijldragers. De afdeling Communicatie van de Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid ondersteunt en adviseert u graag op het vlak van huisstijl. U kunt terecht op de huisstijlsite (intra.vlaanderen. be/huisstijl of www.vlaanderen.be/huisstijl) voor een digitale versie van dit handboek en voor het downloaden van logo s en sjablonen. En u kunt met al uw huisstijlvragen steeds bij de afdeling a a n k lo p p e n v i a h e t e-m a i l a d re s h u i sst i j l@v l a a n d e re n.be.

Huisstijlhandboek 2007 7 1 Logo 1.1 Beschrijving Het logo van de bestaat sinds 1989 in zijn huidige gestilleerde vorm. Het werd ontworpen door Herman Lampaert en Antoon De Vijlder. Sinds 19 maart 1990 zijn de auteursrechten van de leeuwenfiguur eigendom van de Vlaamse Gemeenschap. Bij de invoering van Beter Bestuurlijk Beleid in 2006 werd ervoor gekozen om niets aan de leeuwenfiguur te wijzigen. Er werd wel een grafisch element aan toegevoegd. De vijf gele balkjes geven de leeuw een hedendaagse en dynamische uitstraling. leeuw-g+g.eps leeuw-g+g.tif Deze referenties verwijzen naar logo s die te vinden zijn op het intranet: intra.vlaanderen.be/huisstijl/huisstijl-logos.htm.

Huisstijlhandboek 2007 8 Logo 1.2 Officiële kleuren De officiële kleuren zijn PMS 012 en PMS Cool gray 10. De briefhoofden worden met deze kleuren bedrukt. Minimumafmetingen: 12,5 mm x 10 mm PMS Cool Gray 10 PMS 012 PMS Cool Gray 10 PMS Cool Gray 10 50% leeuw-g+g-pms.eps leeuw-g-pms.eps Deze referenties verwijzen naar de logo s die te vinden zijn op het intranet: intra.vlaanderen.be/huisstijl/huisstijl-logos.htm.

Huisstijlhandboek 2007 9 Logo 1.2 Officiële kleuren Voor andere toepassingen zoals publicaties kunnen de PMS-kleuren (Pantone Matching System) vervangen worden door vierkleurendruk (cyaan, magenta, yellow en black). Het Cool gray 10 kan vervangen worden door 60% zwart voor de leeuw en 30% zwart voor de streepjes. RAL-versie: geel: RAL 1021 - donkergrijs: RAL 7012 lichtgrijs: RAL 7037 Vierkleurenversie: Geel: Magenta: 10% + Yellow: 100% Zwart: 60% Grijsversie: Donkergrijs: 60% zwart Lichtgrijs: 30% zwart leeuw-g+g.eps leeuw-g+g.tif leeuw-g.eps leeuw-g.tif Deze referenties verwijzen naar de logo s die te vinden zijn op het intranet: intra.vlaanderen.be/huisstijl/huisstijl-logos.htm.

Huisstijlhandboek 2007 10 Logo 1.3 Wit en wit-geel Voor toepassingen in publicaties van de mag naargelang van het kleurengebruik in de lay-out ook gebruikgemaakt worden van een wit of wit-geel logo. leeuw-w.eps leeuw-w.tif leeuw-w+g.eps leeuw-w+g.tif Deze referenties verwijzen naar de logo s die te vinden zijn op het intranet: intra.vlaanderen.be/huisstijl/huisstijl-logos.htm.

Huisstijlhandboek 2007 11 Logo 1.4 Andere kleuren Voor publicaties in PMS-kleuren of vierkleurendruk (cyaan, magenta, yellow en black) mag de kleur van het logo aangepast worden aan de kleur van het drukwerk, met uitzondering van zwart. De gekozen kleur wordt zowel voor de leeuw als de streepjes vol (100%) toegepast. Deze voorbeelden zijn niet beschikbaar op de site van de huisstijl. Ze moeten per drukwerk aangemaakt worden door het prepressbureau aan de hand van leeuw-w.eps.

Huisstijlhandboek 2007 12 Logo 1.5 Weergave De resolutie voor drukwerk moet minstens 300 dpi zijn. Logo s met een resolutie van 72 dpi mogen alleen voor webtoepassingen gebruikt worden. 300 dpi of hoger voor drukwerk 72 dpi alleen voor webtoepassingen, niet voor drukwerk! leeuw-g.eps = 300 dpi leeuw-g.tif = 300 dpi leeuw-g.gif = 72 dpi Deze referenties verwijzen naar de logo s die te vinden zijn op het intranet: intra.vlaanderen.be/huisstijl/huisstijl-logos.htm.

Huisstijlhandboek 2007 13 Logo 1.6 Gebruik op een gekleurde achtergrond Bij een gekleurde achtergrond moet het logo voldoende contrasteren. Als het contrast niet groot genoeg is, moet gekozen worden voor een logo met een groter verschil in lichtsterkte, zoals een witte leeuw, of moet de kleur van de achtergrond aangepast worden. leeuw niet goed zichtbaar wel goed zichtbaar leeuw-w+g.eps leeuw-w+g.tif Deze referenties verwijzen naar de logo s die te vinden zijn op het intranet: intra.vlaanderen.be/huisstijl/huisstijl-logos.htm.

Huisstijlhandboek 2007 14 Logo 1.7 Toepassing Het logo kan gebruikt worden op serviesgoed, banners en vlaggen van de, op affiches waarop meerdere sponsors vermeld staan en op publicaties die in de titel een verwijzing naar de of Vlaamse Regering bevatten. Derden mogen het logo niet gebruiken voor privé- of handelsdoeleinden. De leeuwenfiguur is auteursrechterlijk beschermd sinds 19 maart 1990. leeuw-g-pms.eps leeuw-g+g-pms.eps leeuw-w.eps leeuw-w+g-pms.eps Deze referenties verwijzen naar de logo s die te vinden zijn op het intranet: intra.vlaanderen.be/huisstijl/huisstijl-logos.htm.

Huisstijlhandboek 2007 15 2 Logo met bijschrift 2.1 Vlaamse Regering Het logotype met bijschrift Vlaamse Regering wordt geplaatst op briefpapier, naamkaartjes, faxen en verslagen van de kabinetten. Minimumafmetingen: 33 mm x 10 mm Dit logo is ook beschikbaar in wit en wit-geel. leeuwvr-g+g.eps leeuwvr-g.eps Deze referenties verwijzen naar de logo s die te vinden zijn op het intranet: intra.vlaanderen.be/huisstijl/huisstijl-logos.htm.

Huisstijlhandboek 2007 16 Logo met bijschrift 2.2 Het logo staat niet alleen. Op briefpapier, naamkaartjes, omzendbrieven, faxen, verslagen wordt het altijd vergezeld van het bijschrift Op alle publicaties moet op de voorzijde duidelijk het logo met bijschrift voorkomen. Als in de titel van de publicatie voorkomt, dan volstaat het logo zonder bijschrift. Minimumafmetingen: 33 mm x 10 mm Dit logo is ook beschikbaar in wit en wit-geel. leeuwvo-g+g.eps leeuwvo-g+g.tif leeuwvo-g.eps leeuwvo-g.tif Deze referenties verwijzen naar de logo s die te vinden zijn op het intranet: intra.vlaanderen.be/huisstijl/huisstijl-logos.htm.

Huisstijlhandboek 2007 17 Logo met bijschrift 2.3 in advertenties Voor advertenties, tv-spots en regeringsmededelingen op tv moet gebruikgemaakt worden van het logo met bijschrift. Minimumafmetingen: 33 mm x 10 mm Dit logo is ook beschikbaar in wit en wit-geel. Deze variant met donkergrijze streepjes mag alleen gebruikt worden voor drukwerk in kranten, fax, verslag, omzendbrief, besluit en decreet. leeuwvo-g+g.eps leeuwvo-g+g.tif leeuwvo-g.eps leeuwvo-g.tif leeuwvo-g-fax.eps Deze referenties verwijzen naar de logo s die te vinden zijn op het intranet: intra.vlaanderen.be/huisstijl/huisstijl-logos.htm.

Huisstijlhandboek 2007 18 Logo met bijschrift 2.4 Met steun van de De sponsort talloze organisaties, initiatieven en projecten van derden. Derden vervullen ook talrijke opdrachten voor rekening van de. Organisaties moeten dat vermelden door bij alle mededelingen, verklaringen, publicaties en presentaties het logo met bijschrift Met steun van de te plaatsen, ongeacht de drager. Minimumafmetingen: 34,5 mm x 10 mm Dit logo is ook beschikbaar in wit en wit-geel. leeuwsteunvo-g+g.eps leeuwsteunvo-g+g.tif leeuwsteunvo-g.eps leeuwsteunvo-g.tif Deze referenties verwijzen naar de logo s die te vinden zijn op het intranet: intra.vlaanderen.be/huisstijl/huisstijl-logos.htm.

Huisstijlhandboek 2007 19 Logo met bijschrift 2.5 Met steun van de Vlaamse Regering Bij sommige aangelegenheden wordt het bijschrift Met steun van de Vlaamse Regering gebruikt. Andere bijschriften kunnen speciaal worden aangemaakt, zoals: In opdracht van..., Gesubsidieërd door..., Onder de bescherming van de Vlaamse Regering. Minimumafmetingen: 34,5 mm x 10 mm Dit logo is ook beschikbaar in wit en wit-geel. leeuwsteunvr-g+g.eps leeuwsteunvr-g+g.tif leeuwsteunvr-g.eps leeuwsteunvr-g.tif Deze referenties verwijzen naar de logo s die te vinden zijn op het intranet: intra.vlaanderen.be/huisstijl/huisstijl-logos.htm.

Huisstijlhandboek 2007 20 Logo met bijschrift 2.6 Weergave De resolutie voor drukwerk moet minstens 300 dpi zijn. Logo s met een resolutie van 72 dpi mogen alleen voor webtoepassingen gebruikt worden. 300 dpi of hoger voor drukwerk 72 dpi alleen voor webtoepassingen, niet voor drukwerk! leeuwvo-g.eps leeuwvo-g.tif Deze referenties verwijzen naar de logo s die te vinden zijn op het intranet: intra.vlaanderen.be/huisstijl/huisstijl-logos.htm.

Huisstijlhandboek 2007 21 Logo met bijschrift 2.7 Gebruik op een gekleurde achtergrond Bij een gekleurde achtergrond moet rekening gehouden worden met de lichtsterkte van de kleur van de achtergrond en die van het logo. Als ze een gelijkwaardige lichtsterkte hebben, moet gekozen worden voor een logo met verschillende lichtsterkte of moet de kleur van de achtergrond aangepast worden. Alle logo s met bijschrift zijn ook beschikbaar in wit en wit-geel. niet goed zichtbaar wel goed zichtbaar leeuwvo-w+g.eps leeuwvo-w+g.tif leeuwvo-w.eps leeuwvo-w.tif Deze referenties verwijzen naar de logo s die te vinden zijn op het intranet: intra.vlaanderen.be/huisstijl/huisstijl-logos.htm.

Huisstijlhandboek 2007 22 Logo met bijschrift 2.8 Andere kleuren Voor publicaties in PMS-kleuren of vierkleurendruk mag de kleur van het logo aangepast worden aan de kleur van het drukwerk, met uitzondering van zwart. De gekozen kleur wordt zowel voor de leeuw als de streepjes vol (100%) toegepast. Deze voorbeelden zijn niet beschikbaar op de site van de huisstijl. Ze moeten per drukwerk aangemaakt worden door het prepressbureau aan de hand van leeuwvo-w.eps.

Huisstijlhandboek 2007 23 Logo met bijschrift 2.9 Andere talen Vlaamse Regering Met steun van de Vlaamse Regering leeuwvr-g+g_fr.eps leeuwvr-g+g_dui.eps leeuwvr-g+g_eng.eps Deze referenties verwijzen naar de bestanden die te verkrijgen zijn via huisstijl@vlaanderen.be. leeuwsteunvr-g+g_fr.eps leeuwsteunvr-g+g_dui.eps leeuwsteunvr-g+g_eng.eps Deze referenties verwijzen naar de bestanden die te verkrijgen zijn via huisstijl@vlaanderen.be.

Huisstijlhandboek 2007 24 Logotype 2.9 Andere talen Met steun van de leeuwvo-g+g_fr.eps leeuwvo-g+g_dui.eps leeuwvo-g+g_eng.eps Deze referenties verwijzen naar de bestanden die te verkrijgen zijn via huisstijl@vlaanderen.be. leeuwsteunvo-g+g_fr.eps leeuwsteunvo-g+g_dui.eps leeuwsteunvo-g+g_eng.eps Deze referenties verwijzen naar de bestanden die te verkrijgen zijn via huisstijl@vlaanderen.be.

Huisstijlhandboek 2007 25 3 Typografie 3.1 Letterfamilie: Adobe Garamond en Arial Het lettertype Garamond is sinds 1989 de huisletter van de. Het wordt gebruikt voor huisstijldragers zoals naamkaartjes, groetenkaartjes en enveloppen. Vanwege de leesbaarheid wordt op brieven, omzendbrieven, faxen, verslagen, wegenborden, werfpanelen en borden voor kunstwerken Arial gebruikt. abcdefghijklmnopqrstuvwxyz ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ 1234567890 abcdefghijklmnopqrstuvwxyz ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ 1234567890 abcdefghijklmnopqrstuvwxyz ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ 1234567890 abcdefghijklmnopqrstuvwxyz ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ 1234567890 Adobe Garamond Regular Adobe Garamond Italic Adobe Garamond Semibold Adobe Garamond Bold Verder bevat de letterfamilie: Adobe garamond semibold italic en Adobe garamond bolditalic. abcdefghijklmnopqrstuvwxyz ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ 1234567890 abcdefghijklmnopqrstuvwxyz ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ 1234567890 Arial Regular Arial Bold

Huisstijlhandboek 2007 26 Typografie 3.2 Typografie in publicaties Om de creativiteit van de ontwerper niet in de weg te staan zijn de lettertypes voor de opmaak van publicaties vrij. Elke publicatie moet op die manier haar eigenheid kunnen uitstralen. Wel moet op de voorzijde van de kaft van elke publicatie het logo van de duidelijk zichtbaar staan, met een hoogte van minstens 10 mm. Daardoor zijn alle publicaties van de herkenbaar. GVVY kddg 8jaijjg?VVgkZghaV\ '%%* 2AAD VOOR #ULTUURRaad voor CultuurRaad voor CultuurRaad voor CultuurGVVY kddg 8jaijjgraad voor CultuurRaad voor Cultuurraad voor CultuurRaad voor Cultuur3BBE WPPS $VMUVVSRaad voor Cultuur Jaarverslag 2005Raad voor Cultuur2AAD VOOR #ULTUURRaad voor Cultuur2AADçVOORç#ULTUURRaad voor CultuurRaad voor Cultuur3BBE WPPS $VMUVVSRaad voor Cultuur Jaarverslag 2005Raad voor CultuurRaad voor Cultuur3BBE WPPS $VMUVV2AADæ VOORæ #ULTUUR2AAD VOOR #UL TUURHWWZ leeh 9kbjkkh @WWhl[hibW] (&&+ 2AAD VOOR #ULTUURRaad voor CultuurRaad voor CultuurRaad voor CultuurGVVY kddg 8jaijjgraad voor CultuurRaad voor CultuurRaad voor CultuurRaad voor Cultuur- 'MBOEFST B SFHJPO PG FYDFMMFODF JO UIF IFBSU PG &VSPQF "T QBSU PG UIF #FMHJBO 'FEFSBM 4UBUF 'MBOEFST JT B OBUVSBM NFFUJOH QPJOU GPS LOPXMFEHF BOE UBMFOU BUUSBDUJWF UISPVHI JUT IJHIMZ TLJMMFE QPQVMBUJPO FYDFMMFOU SFTFBSDI BOE FBTZ BDDFTTJCJMJUZ *UT DBQJUBM DJUZ #SVTTFMT JT BMTP UIF DFOUSF PG CPUI #FMHJVN BOE &VSPQF 'MBOEFST JT POF PG UIF SJDIFTU BOE o XJUI B QPQVMBUJPO PG BCPVU NJMMJPO o NPTU EFOTFMZ QPQV MBUFE SFHJPOT JO &VSPQF 5IF GBDU UIBU 'MBOEFST IBT GFX OBUVSBM SFTPVSDFT JT GVMMZ DPNQFOTBUFE CZ UIF FEVDB UJPO MFWFM BOE UIF NVMUJMJOHVBMJTN PG JUT QFPQMF 'MBOEFST JT DIBSBDUFSJTFE CZ POF PG UIF XPSME T IJHIFTU QSPEVDUJWJUZ SBUFT XJUIJO BO PQFO FDPOPNZ EPNJOBUFE CZ TFSWJDF JOEVTUSJFT BOE TNBMM BOE NFEJVN TJ[FE FOUFSQSJTFT "T TVDI UIF TPDJP FDPOP NJD QSPHSFTT PG 'MBOEFST JT MBSHFMZ ESJWFO CZ JUT BCJMJUZ UP GBDF BOE BEBQU UP UIF DPOTUBOUMZ DIBOHJOH DIBMMFO HFT PG UIF HMPCBM LOPXMFEHF TPDJFUZ 5IF LOPXMFEHF CBDLCPOF TUSPOHMZ JOUFSMJOLT FEVDBUJPO SFTFBSDI JOOPWBUJPO BOE FOUSFQSFOFVSTIJQ BOE 'MBOEFST DMFBS MZ HPU UIF NFTTBHF "T POF PG JUT UPQ QSJPSJUJFT UIF 'MFNJTI (PWFSO NFOU IBT CFFO TZTUFNBUJDBMMZ JODSFBTJOH JUT JOWFTU NFOU FõPSUT JO 3 % PWFS UIF MBTU EFDBEF UIFSFCZ OFBSMZ EPVCMJOH JUT QVCMJD PVUMBZT GPS 3 % 5IF 'MFNJTI (PWFSONFOU XJMM DPOUJOVF UIFTF FõPSUT TP UIBU UPHFUIFS XJUI UIF BEEJUJPOBM JOQVU PG UIF QSJWBUF TFDUPS 'MBOEFST JT TFU UP NFFU &VSPQF T PCKFDUJWF BOE TQFOE PG JUT (%1 PO 3 % CZ UIF ZFBS 5IF NBJO QBSU PG UIF 'MFNJTI (PWFSONFOU T CVEHFU GPS 3 % JT BMMPDBUFE UP CJPUFDIOPMPHZ FOWJSPONFO UBM UFDIOPMPHZ BOE JOGPSNBUJPO UFDIOPMPHZ *O UIFTF BSFBT 'MBOEFST IBT BMSFBEZ FTUBCMJTIFE B XPSME XJEF SFQVUBUJPO TP GBS OPU JO UIF MFBTU UISPVHI JUT 4USBUFHJD 3FTFBSDI $FOUSFT 5IF 4DJFODF BOE *OOPWBUJPO "ENJOJTUSBUJPO BXJ WMBBOEFSFO CF PG UIF.JOJTUSZ PG 'MBOEFST HSBTQT UIF PQQPSUVOJUZ QSPWJEFE CZ UIF &VSPQFBO #VTJOFTT 4VNNJU UP TIPX UIBU 'MBOEFST JT BO BUUSBDUJWF OPU UP CF NJTTFE SFHJPO GPS QPUFOUJBM JOWFTUPST "QBSU GSPN UIF 'MFNJTI 4USBUFHJD 3FTFBSDI $FOUSFT *##5 *OUFSEJTDJQMJOBSZ *OTUJUVUF GPS #SPBE #BOE 5FDIOPMPHZ o XXX JCCU CF *.&$ *OUFSVOJ WFSTJUZ.JDSP&MFDUSPOJDT $FOUFS o XXX JNFD CF 7*# 'MBOEFST *OUFSVOJWFSTJUZ *OTUJUVUF GPS #JPUFDIOPMPHZ o XXX WJC CF BOE 7*50 'MFNJTI *OTUJUVUF GPS 5FDI OPMPHJDBM 3FTFBSDI o XXX WJUP CF QSPNPUJOH 'MBOEFST BT B LOPXMFEHF SFHJPO 'MBOEFST %JTUSJDU PG $SFBUJWJUZ XXX nboefsted CF BOE UIF 'MFNJTI *OTUJUVUF GPS -PHJTUJDT XXX WJM CF XJMM BMTP CF QSFTFOU QJDUVSJOH 'MBOEFST BT B DSFBUJWF SFHJPO BOE B MPHJTUJD IVC JO UIF IFBSU PG &VSPQF 'PUP T 4UPDLCZUF Netwerkcafé Voor het lijnmanagement van de Vlaamse Overheid Gastspreker: Jari Demeulemeester Image building De afdeling Vorming nodigt u uit op het netwerkcafé van 16 maart 2006

Huisstijlhandboek 2007 27 4 1700 4.1 1700 De Vlaamse Infolijn is nu 1700 De Vlaamse Infolijn heeft sinds december 2006 een nieuw gratis nummer en tegelijkertijd ook een nieuwe naam: 1700. Daarmee is de de eerste overheidsdienst in België met een verkort nummer. Het logo van 1700 bestaat uit twee vaste elementen: het nummer en een baseline. Daarnaast zijn er drie variabele elementen: de leeuw, de openingsuren en de url.

Huisstijlhandboek 2007 28 1700 4.1 Leeuw Bij elke vermelding van 1700 moet de band met de duidelijk zijn. Omdat op een groot aantal communicatiedragers van de al een leeuw staat, werden twee versies van het 1700-logo ontwikkeld: een basisversie zonder leeuw en een versie met leeuw. De versie met leeuw wordt voornamelijk gebruikt op communicatie-uitingen van organisaties die geen deel uitmaken van de, bijvoorbeeld op een website van een lokale overheid. Minimumafmetingen: 23 mm x 13,5 mm Openingsuren De openingsuren worden altijd toegevoegd, behalve bij uitingen waar deze extra informatie de boodschap te complex of minder leesbaar maakt door een beperkte beschikbare ruimte of leestijd. Dat is het geval bij audiovisuele toepassingen, sponsoring (sport, vlaggen) en promotiemateriaal (balpennen, muismatten, USB-sticks, T-shirts). Minimumafmetingen: 23 mm x 15 mm Url Deze versie van het logo wordt aanbevolen voor campagnes en uitingen waarbij de url www.vlaanderen.be belangrijk is, bijvoorbeeld als een dienst ervoor kiest om de eigen url niet te vermelden of bij de promotie van onlinediensten. Minimumafmetingen: 23 mm x 15 mm

Huisstijlhandboek 2007 29 1700 4.1 Kleurgebruik De officiële kleuren zijn PMS 012 en PMS black. Voor andere toepassingen zoals publicaties kunnen de PMS-kleuren vervangen worden door vierkleurendruk. Het PMS 012 kan vervangen worden door 10% magenta en 100% yellow. Voor toepassingen in publicaties van de moet altijd het gele logo gebruikt worden, ongeacht het kleurgebruik van die publicatie. De kleur van het logo mag in geen geval aangepast worden. In zwart-wituitingen mag het logo in negatief gebruikt worden. Lettertype Horatio (voor de baseline) A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Helvetica (voor de openingsuren) A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Huisstijlhandboek 2007 30 5 Redactionele huisstijl 5.1 Vaste elementen van de brief en de nota Onderscheid tussen een brief en een nota Een nota is een brief waarmee u binnen de organisatie communiceert over interne aangelegenheden. Een brief kan gericht zijn aan iemand van de organisatie of aan een externe persoon. De richtlijnen hieronder gelden zowel voor brieven als voor nota s, met uitzondering van de aanhef en de slotformule, die alleen in brieven voorkomen. De geadresseerde wordt in een nota op een andere manier vermeld dan in een brief. E-mailberichten De aanwijzingen voor de afzender, de onderwerpsregel, de aanhef en de eigenlijke brief kunt u ook toepassen in uw e-mailberichten. Omzendbrieven en dienstorders Een omzendbrief (rondzendbrief of circulaire) en een dienstorder zijn instructieve documenten. Ze hebben min of meer dezelfde vormkenmerken als een nota, maar in een omzendbrief en dienstorder staan geen referentieregels. Links bovenaan staan het opschrift en het nummer van het document. U vindt een model van een omzendbrief op pagina 53.

Huisstijlhandboek 2007 31 Redactionele huisstijl 5.2 De afzender Voor de samenstelling van het adres van de afzender gelden vaste regels. Bij de namen van de entiteiten van de worden maximaal twee niveaus vermeld. Kabinetten Kabinet van de Vlaamse minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel Arenbergstraat 7, 1000 BRUSSEL Tel. 02 552 69 00 - Fax 02 552 69 01 kabinet.anciaux@vlaanderen.be Persoonlijk briefpapier Yves Leterme Minister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Institutionele Hervormingen, Landbouw, Zeevisserij en Plattelandsbeleid Martelaarsplein 19, 1000 BRUSSEL Tel. 02 552 60 00 - Fax 02 552 60 01 kabinet.leterme@vlaanderen.be

Huisstijlhandboek 2007 32 Redactionele huisstijl 5.2 Departementen en agentschapppen Departement Bestuurszaken Koning Albert II-laan 20, 1000 BRUSSEL Tel. 02 553 50 42 - Fax 02 553 51 06 bestuurszaken@vlaanderen.be Bij de departementen wordt de naam van het ministerie waartoe het departement behoort, niet vermeld. Bij de intern verzelfstandigde agentschappen (IVA s) wordt ook alleen de naam van het agentschap vermeld. Agentschap voor Onderwijscommunicatie Albert II-laan 15, 1210 BRUSSEL Tel. 02 553 96 86 - Fax 02 553 96 85 red.leerkrachten@ond.vlaanderen.be Lagere entiteiten Departement Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid Kanselarij Koolstraat 35, 1000 BRUSSEL Tel. 02 553 29 11 - Fax 02 553 26 06 kanselarij@dar.vlaanderen.be Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Team Ouderenzorg Markiesstraat 1, 1000 BRUSSEL Tel. 02 553 33 95 - Fax 02 553 33 96 ouderenzorg@wvg.vlaanderen.be

Huisstijlhandboek 2007 33 Redactionele huisstijl 5.2 Agentschap Infrastructuur Wegen en Verkeer West-Vlaanderen - District en Regie 311 Brugge Koning Albertlaan 293 8200 Brugge Tel. 050 40 49 00 - Fax 050 39 21 89 wegen.westvlaanderen@vlaanderen.be Adviesraden en andere raden of commissies Milieu- en Natuurraad van Vlaanderen Koning Albert II-laan 20 bus 8, 1000 BRUSSEL Tel. 02 553 79 97 - Fax 02 553 79 95 info@minaraad.be Ondertekeningsbestand bij e-mailberichten Katrien Spreutels Adjunct van de directeur Departement Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid Taaladvies Boudewijnlaan 30 1000 BRUSSEL Boudewijngebouw, kamer 6A10 Tel. 02 553 56 48 - Fax 02 553 56 52 katrien.spreutels@dar.vlaanderen.be www.vlaanderen.be/taaltelefoon

Huisstijlhandboek 2007 34 Redactionele huisstijl 5.3 Geadresseerde in een brief De geadresseerde Vermeld de naam van de geadresseerde op de eerste regel van het adres, voorafgegaan door De heer of Mevrouw. Vermeld ook de voornaam of eventueel de initiaalletter van de geadresseerde. Vóór de persoonsnaam wordt soms een afgekorte titel toegevoegd: De heer ir. Eric Stroobants, Mevrouw mr. Kristel Van Nierop, De heer prof. dr. Willem Smeets of Prof. dr. W. Smeets. Onder de naam kunt u de functie van de geadresseerde vermelden. Daaronder komt de entiteit waar de persoon werkt. Als u twee niveaus in de organisatie vermeldt, dan zet u het hoogste niveau bovenaan. Op de volgende regel zet u eventueel de naam van het gebouw waar de geadresseerde werkt. Ten slotte vermeldt u de straat en het huisnummer, eventueel gevolgd door het woordje bus + het busnummer. Zet geen komma tussen het huisnummer en het busnummer. Op de onderste regel schrijft u het postnummer en de naam van de gemeente of stad. Schrijf elk woord dat aan het begin van een regel staat, met een hoofdletter, ook als dat een functiebenaming is. Schrijf in het adres de plaatsnaam volledig in hoofdletters. Mevrouw Anne Carlier Directeur Instituut voor Bedrijfsontwikkeling Grote Thems 37 bus D 8490 VARSENARE Mevrouw Tine Mortelmans Afdelingshoofd Departement Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid Kanselarij Koolstraat 35 1000 BRUSSEL

Huisstijlhandboek 2007 35 Redactionele huisstijl 5.3 Geadresseerde in een nota Algemene aanschrijfformule In een nota vermeldt u geen adres. Schrijf op de eerste regel Nota aan, gevolgd door de naam van de geadresseerde. Op de volgende regel of regels vermeldt u de functie van de geadresseerde. Nota aan de heer Jean-Marie Agten Afdelingshoofd Aanschrijfformule voor ministers Vermeld in een nota die voor een minister bestemd is, steeds zijn volledige titel. Bij langere titels verdeelt u de woorden over meer dan één regel, zodat de naam en de titel samen een tekstblokje vormen. Als een element van de titel uit meer dan één woord bestaat (bijvoorbeeld Onroerend Erfgoed), splitst u dat niet over twee regels uit. Bij de minister-president en de viceminister-president neemt u altijd twee titels op. U verwijst naar de titel van minister-president of viceminister-president én naar de titel die de specifieke bevoegdheid aangeeft. De twee titels staan op afzonderlijke regels. Onder de geadresseerde kunt u een notitie voegen, bijvoorbeeld: Via de secretaris-generaal. Laat een witregel boven die vermelding. Nota aan mevrouw Fientje Moerman Viceminister-president van de Vlaamse Regering Vlaams minister van Economie, Ondernemen, Wetenschap, Innovatie en Buitenlandse Handel Nota aan de heer Geert Bourgeois Vlaams minister van Bestuurszaken, Buitenlands Beleid, Media en Toerisme Via de secretaris-generaal

Huisstijlhandboek 2007 36 Redactionele huisstijl 5.4 Behandelend ambtenaar (vragen naar / e-mail) Referenties en onderwerpsregel Vermeld steeds de voor- en achternaam van de behandelend ambtenaar en daaronder zijn e-mailadres. De voornaam komt altijd voor de achternaam. Chantal Vanhee chantal.vanhee@dar.vlaanderen.be Telefoon- en faxnummer Schrijf in een telefoon- of faxnummer geen streepjes of haakjes. Groepeer de nummers per twee of per drie, van elkaar gescheiden door een spatie. Telefoon- en faxnummers 02 227 29 56 016 12 01 20 of 016 120 120 (gemakkelijker te onthouden) Gsm-nummers 0476 56 27 45 Internationale notatie +32 2 227 29 56 Onderwerpsregel (Betreft:...) In de onderwerpsregel geeft u duidelijk en bondig het onderwerp van de brief of nota aan. Het neemt bij voorkeur niet meer dan één regel in beslag. Vermijd telegramstijl zoals: Besluit 20 januari 2007 - toekenning subsidie - procedure en dossierafhandeling - dossiernr. 2548SR Schrijf achter de dubbele punt geen hoofdletter en zet aan het eind van de onderwerpsregel geen punt. Betreft: tegemoetkoming in de kosten voor kinderopvang

Huisstijlhandboek 2007 37 Redactionele huisstijl 5.5 Aanhef in een brief Aanhef De neutrale aanschrijfvormen in een brief zijn Geachte heer + achternaam, en Geachte mevrouw + achternaam. U kunt iemand ook in zijn functie aanschrijven: Mijnheer de + functie of Mevrouw de + functie. Informele aanschrijvingen zijn: Beste collega, Beste Frank, Dag Frank. Na Geachte en Beste moet altijd een zelfstandig naamwoord of een eigennaam volgen. Schrijf het eerste woord van de aanhef met een hoofdletter. Schrijf functieaanduidingen met een kleine letter. Onder de aanhef laat u één witregel. Hieronder staan enkele voorbeelden. Geachte heer Crabs, Geachte mevrouw Vandenbelle, Mijnheer de secretaris-generaal, Mevrouw het afdelingshoofd, Mijnheer de bouwmeester, Mijnheer de minister-president, Mevrouw de viceminister-president, Mijnheer de minister, Mevrouw de minister, Waarde collega, (in een brief van een minister aan een andere minister) Beste collega, Beste Frank, Dag Frank,

Huisstijlhandboek 2007 38 Redactionele huisstijl 5.6 De eigenlijke brief U- of je-vorm? Gebruik zo veel mogelijk de beleefdheidsvorm u. Alleen als u uw brief richt aan iemand die u goed kent en een informele aanschrijfformule gebruikt (Beste collega, Beste Fr ank, Dag Fr ank), gebruikt u de je-persoon. Schrijf u met een kleine letter, behalve als u het eerste woord van een zin is. Verwijzing naar entiteiten van de In de officiële namen van de entiteiten die deel uitmaken van de (ministeries, departementen, agentschappen), schrijft u elk betekenisvol woord met een hoofdletter: dat zijn alle zelfstandige en bijvoeglijke naamwoorden en de eventuele werkwoorden en telwoorden die in de naam voorkomen. Lidwoorden, voorzetsels en voegwoorden schrijft u met een kleine letter. (de) Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid (het) Vlaams Ministerie van Bestuurszaken (het) Departement Bestuurszaken (het) Vlaams Agentschap voor Rekrutering en Selectie (het) Agentschap voor Geografische Informatie Vlaanderen (het) Agentschap Infrastructuur (de) Inspectie Welzijn en Volksgezondheid Toerisme Vlaanderen Kind en Gezin Zorg en Gezondheid

Huisstijlhandboek 2007 39 Redactionele huisstijl 5.6 In de algemene overkoepelende benaming schrijft u overheid met een kleine letter. De officiële benamingen Vlaams Parlement, Vlaamse Regering, Vlaams Gewest en Vlaamse Gemeenschap schrijft u met twee hoofdletters. Met steun van de Het Vlaamse Gewest, het Waalse Gewest en het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest zijn de drie gewesten van België. De woorden ministerie, departement en agentschap schrijft u met een kleine letter als ze geen deel uitmaken van de officiële naam van een entiteit. U gebruikt die woorden dan als een soortnaam. Als u de aanduiding ( i nte r n/ex te r n v e r z e l f s t a n d i g d) a g e nt s c h a p aan de officiële naam laat voorafgaan om duidelijk te maken dat het om een verzelfstandigde entiteit van de gaat, schrijft u agentschap dus ook met een kleine letter. Onder een Vlaams ministerie kunnen verschillende agentschappen ressorteren. (soortnamen) het agentschap Toerisme Vlaanderen (de officiële naam is Toerisme Vlaanderen) het intern verzelfstandigd agentschap Kind en Gezin (de officiële naam is Kind en Gezin) het agentschap Zorg en Gezondheid (de officiële naam is Zorg en Gezondheid) In namen van subentiteiten van departementen en agentschappen schrijft u zelfstandige en bijvoeglijke naamwoorden met een hoofdletter. De woorden afdeling, cel, dienst, entiteit en team krijgen in lopende tekst een kleine letter als ze vooraan staan. We beschouwen die woorden dan als een soortnaam. (de) Coördinatiecel Vlaams E-government (de) Gemeenschappelijke Dienst Preventie en Bescherming (de) Managementondersteunende Diensten de afdeling Communicatie de dienst Emancipatiezaken de entiteit Media het team Ouderenzorg

Huisstijlhandboek 2007 40 Redactionele huisstijl 5.6 Verwijzingen naar de bevoegdheden van een minister De bevoegdheden van een minister kunt u op twee manieren vermelden. In de officiële titel van een minister (de Vlaamse minister van...) schrijft u elk betekenisvol woord van de bevoegdheid met een hoofdletter. Als u een bevoegdheidsomschrijving gebruikt (de Vlaamse minister, bevoegd voor het/de...) schrijft u de bevoegdheid zelf met kleine letters. Het is niet nodig om altijd alle bevoegdheden van een minister te vermelden: vaak kunt u volstaan met de bevoegdheid die in de context van uw brief of nota belangrijk is. De functiebenaming minister schrijft u met een kleine letter, behalve als die het eerste woord van een zin is. Schrijf Vlaamse - met een buigings-e - als er een lidwoord voor staat: de Vlaamse minister, een Vlaamse minister. De onverbogen vorm Vlaams schrijft u alleen als er geen lidwoord voor staat: Vlaams minister, bijvoorbeeld in een ondertekening of in een toevoeging achter de naam van de minister. De Vlaamse minister van Cultuur is ook bevoegd voor het sportbeleid. Als Vlaams minister van Cultuur bent u bevoegd voor het gebruik van de talen. De heer Kris Peeters, Vlaams minister van Leefmilieu, zal de studiedag inleiden. Minister Marino Keulen, bevoegd voor het stedenbeleid, heeft zijn beleidsplan toegelicht. Frank Vandenbroucke, Vlaams minister van Werk, Onderwijs en Vorming, zal op de persconferentie aanwezig zijn.

Huisstijlhandboek 2007 41 Redactionele huisstijl 5.6 Slotformule in een brief Met vriendelijke groeten, Met vriendelijke groet, Hoogachtend, U kunt elke brief afsluiten met de neutrale slotformules Met vriendelijke groeten, of Met vriendelijke groet. Als u in de aanhef Geachte heer/mevrouw, of Mijnheer/Mevrouw + functie hebt gebruikt, kunt u uw brief ook afsluiten met Hoogachtend. Deze formele slotformule is niet bruikbaar als u een informele aanhef hebt gebruikt (Beste collega, Beste Frank, Dag Frank). De slotformule mag niet alléén op de laatste pagina staan: zorg ervoor dat er nog minstens twee regels tekst van de brief boven staan. Tussen de laatste regel van de brief en de slotformule zet u één witregel. Ondertekening Met vriendelijke groeten, JBachs Jeannine Bachs Afdelingshoofd In de ondertekening komt de functieaanduiding onder de naam. De eerste letter van de functieaanduiding wordt met een hoofdletter geschreven. Achter de naam en de functieaanduiding staat geen leesteken. Laat onder de slotformule voldoende witruimte voor de handtekening. Als twee personen de brief ondertekenen, zet u ze naast elkaar. De persoon met de hoogste rang staat rechts. Met vriendelijke groeten, JBachs Jeannine Bachs Afdelingshoofd Lievens Karel Lievens Secretaris-generaal

Huisstijlhandboek 2007 42 Redactionele huisstijl 5.6 Met vriendelijke groeten, Voor Jeannine Bachs, afdelingshoofd PeliKaans Katrien Pelikaans Adjunct van de directeur Als u een brief in opdracht van een andere persoon opmaakt en ondertekent (delegatie), gebruikt u de onderstaande formulering. Met vriendelijke groeten, Voor het afdelingshoofd, PeliKaans Katrien Pelikaans Adjunct van de directeur Als de naam van de opdrachtgever bekend is, kunt u volstaan met een formulering als in het onderstaande voorbeeld. Met vriendelijke groeten, Voor het afdelingshoofd, afwezig PeliKaans Katrien Pelikaans Adjunct van de directeur U kunt de reden van de delegatie ook specificeren in de ondertekening. Met vriendelijke groeten, i.o. PeliKaans Katrien Pelikaans Jeannine Bachs Afdelingshoofd Als een brief al is opgemaakt en u moet onverwachts in de plaats van iemand anders tekenen, dan schrijft u met de hand de afkorting i.o. (in opdracht) voor uw handtekening. Als uw handtekening moeilijk leesbaar is, kunt u voor de duidelijkheid uw naam ook voluit onder uw handtekening schrijven.

Huisstijlhandboek 2007 43 Redactionele huisstijl 5.6 Andere gegevens Als u documenten als bijlage bij de brief voegt, zet u onder de handtekening de vermelding Bijlage:, gevolgd door de titel van de documenten die u bijvoegt. Laat ten minste twee witregels tussen de laatste handtekening en de vermelding van de bijlagen. In het briefhoofd vermeldt u bij de kenmerken onder de aanduiding bijlagen ook hoeveel bijlagen u bij de brief hebt gevoegd. Als u een kopie van de brief of nota aan derden stuurt, schrijft u onder de handtekening de vermelding Kopie:, gevolgd door de naam of namen van de personen aan wie u een kopie bezorgd hebt. Als u tegelijk de bijlagen en de personen aan wie u een kopie stuurt, vermeldt, noteert u eerst de bijlagen. Laat één witregel tussen beide vermeldingen. Bijlagen: uittreksel uit het Belgisch Staatsblad van 21 december 1994 huishoudelijk reglement van de OVAM Kopie: Tine Metselaars, Karl Meeuws

Huisstijlhandboek 2007 44 6 Huisstijldragers 6.1 Brief van de kabinetten Mevrouw Marie Vandecasteele Koningsstraat 105 1000 BRUSSEL Kabinet van de minister-president, Vlaams minister van Institutionele Hervormingen, Landbouw, Zeevisserij en Plattelandsbeleid Martelaarsplein 19, 1000 BRUSSEL Tel. 02 553 29 11 - Fax 02 553 29 05 kabinet.leterme@vlaanderen.be uw bericht van uw kenmerk ons kenmerk bijlagen 23 januari 2007 20/1456 00224/tv 2 vragen naar / e-mail telefoonnummer datum Tom Verberckmoes 02 553 29 91 1 februari 2007 tom.verberckmoes@vlaanderen.be Betreft: implementatie van de nieuwe huisstijl Papier: crèmekleurig 90 g. Geschikt voor copiers en offset. Voor brieven is er een sjabloon beschikbaar op intra.vlaanderen.be /huisstijl/ huisstijl-sjablonen. htm. Voor de vervolgbladen wordt ook het papier met logo gebruikt. Geachte mevrouw Vandecasteele, Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit, sed diam nonummy nibh euismod dolore magna aliquam erat volutpat. Ut wisi enim ad minim veniam, quis nostrud exerci tation. Dolor in hendrerit in vulputate velit esse molestie consequat, vel illum dolore eu feugiat nulla facilisis at vero eros et accumsan et iusto odio dignissim qui blandit praesent luptatum zzril delenit augue duis dolore te feugait nulla facilisi. Dolor in hendrerit in vulputate velit esse molestie consequat, vel illum dolore eu feugiat nulla facilisis at vero eros et accumsan et iusto odio dignissim qui blandit praesent luptatum zzril delenit augue duis dolore te feugait nulla facilisi. Hoogachtend, Tom Verberckmoes Raadgever Bijlagen: Augue duis dolore te feugait Delenit augue duis dolore www.vlaanderen.be schaal 65%

Huisstijlhandboek 2007 45 Huisstijldragers 6.2 Brief van de Vlaamse ministeries Mevrouw Isabel Dewitte Koningsstraat 105 1000 BRUSSEL uw bericht van uw kenmerk ons kenmerk bijlagen 16 januari 2007 20/1456 00356/lt 1 vragen naar / e-mail telefoonnummer datum Leen Tourwé 02 553 55 23 30 januari 2007 leen.tourwe@dar.vlaanderen.be Betreft: implementatie van de nieuwe huisstijl Geachte mevrouw Dewitte, Departement Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid Communicatie Boudewijnlaan 30, 1000 BRUSSEL Tel. 02 553 55 50 - Fax 02 553 55 79 communicatie@vlaanderen.be Papier: crèmekleurig 90 g. Geschikt voor copiers en offset. Voor brieven is er een sjabloon beschikbaar op intra.vlaanderen.be /huisstijl/ huisstijl-sjablonen. htm. Voor de vervolgbladen wordt ook het papier met logo gebruikt. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit, sed diam nonummy nibh euismod dolore magna aliquam erat volutpat. Ut wisi enim ad minim veniam, quis nostrud exerci tation. Dolor in hendrerit in vulputate velit esse molestie consequat, vel illum dolore eu feugiat nulla facilisis at vero eros et accumsan et iusto odio dignissim qui blandit praesent luptatum zzril delenit augue duis dolore te feugait nulla facilisi. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit, sed diam nonummy nibh euismod tincidunt ut laoreet dolore magna aliquam erat volutpat. Ut wisi enim ad minim veniam, quis nostrud exerci tation ullamcorper suscipit lobortis nisl ut aliquip ex ea commodo consequat. Hoogachtend, Leen Tourwé Bijlage: Augue duis dolore te feugait www.vlaanderen.be schaal 65%

Huisstijlhandboek 2007 46 Huisstijldragers 6.2 Brief van de Vlaamse ministeries 11 mm 93 mm 32 mm Departement Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid 105 mm 19 mm Arial Regular corps 11 95 mm 57 mm Mevrouw Isabel Dewitte Koningsstraat 105 1000 BRUSSEL Arial Regular corps 11 Communicatie Arial Bold corps 11 Boudewijnlaan 30, 1000 BRUSSEL Arial Regular corps 11 Tel. 02 553 55 50 - Fax 02 553 55 79 communicatie@vlaanderen.be 87 mm 33 mm uw bericht van Arial Bold corps 11 uw kenmerk ons kenmerk bijlagen 22 mm 5 oktober 2006 Arial Regular corps 11 20/1456 00356/lt vragen naar / e-mail Arial Bold corps 11 telefoonnummer datum Leen Tourwé Arial Regular corps 11 02 553 55 23 11 oktober 2005 leen.tourwe@dar.vlaanderen.be Arial Regular corps 12 Betreft: implementatie van de nieuwe huisstijl Arial Regular corps 12 Geachte mevrouw Dewitte, Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit, sed diam nonummy nibh euismod dolore magna aliquam erat volutpat. Ut wisi enim ad minim veniam, quis nostrud exerci tation. Dolor in hendrerit in vulputate velit esse molestie consequat, vel illum dolore eu feugiat nulla facilisis at vero eros et accumsan et iusto odio dignissim qui blandit praesent luptatum zzril delenit augue duis dolore te feugait nulla facilisi. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit, sed diam nonummy nibh euismod tincidunt ut laoreet dolore magna aliquam erat volutpat. Ut wisi enim ad minim veniam, quis nostrud exerci tation ullamcorper suscipit lobortis nisl ut aliquip ex ea commodo consequat. Dolor in hendrerit in vulputate velit esse molestie consequat, vel illum dolore eu feugiat nulla facilisis at vero eros et accumsan et iusto odio dignissim qui blandit praesent luptatum zzril delenit augue duis dolore te feugait nulla facilisi. Hoogachtend, Leen Tourwé 25 mm Arial Regular corps 11 www.vlaanderen.be 18 mm schaal 65%

Huisstijlhandboek 2007 47 Huisstijldragers 6.3 Envelop van de kabinetten Formaat van de enveloppen: 228 x 114 mm. De enveloppen zijn met en zonder venster beschikbaar. De enveloppen worden volledig in PMS Cool Gray 10 gedrukt. Vlaamse Regering Kabinet van de minister-president, Vlaams minister van Institutionele Hervormingen, Landbouw, Zeevisserij en Plattelandsbeleid Martelaarsplein 19, 1000 BRUSSEL U.V. schaal 85% leeuw-g-envelop-pms.eps Deze referentie verwijst naar het logo dat te vinden is op het intranet: intra.vlaanderen.be/huisstijl/huisstijl-logos.htm.

Huisstijlhandboek 2007 48 Huisstijldragers 6.4 Envelop van de Vlaamse ministeries Formaat van de enveloppen: 228 x 114 mm. De enveloppen zijn met en zonder venster beschikbaar. De enveloppen worden volledig in PMS Cool Gray 10 gedrukt. Departement Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid Communicatie Boudewijnlaan 30, 1000 BRUSSEL U.V. schaal 81% leeuw-g-envelop-pms.eps Deze referentie verwijst naar het logo dat te vinden is op het intranet: intra.vlaanderen.be/huisstijl/huisstijl-logos.htm.

Huisstijlhandboek 2007 49 Huisstijldragers 6.4 Envelop Deze instructies zijn bestemd voor prepress en drukkers. De enveloppen worden volledig in PMS Cool Gray 10 gedrukt. Papiersoort: crèmekleurig. Voor enveloppen van een groter formaat gelden ook deze instructies. 9 mm 37 mm 7,5 mm 8 mm 7,5 mm 19 mm Adobe Garamond Regular corps 9/17 Departement Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid A G Bold corps 9/17 Communicatie A G Regular corps 9/10 Boudewijnlaan 30, 1000 BRUSSEL A G Regular corps 9/17 max. 148 mm 19 mm U.V. 24 mm A G Regular corps 30 13 mm schaal 81%

Huisstijlhandboek 2007 50 Huisstijldragers 6.5 Naamkaartje Formaat van de naamkaartjes: 85 x 55 mm. Papiersoort: crèmekleurig papier 250g. De vermelding van een url is facultatief. Kabinet Tom Verberckmoes Raadgever Kabinet van de minister-president, Vlaams minister van Institutionele Hervormingen, Landbouw, Zeevisserij en Plattelandsbeleid Martelaarsplein 19, 1000 BRUSSEL Tel. 02 553 29 11 - Fax 02 553 29 05 tom.verberckmoes@vlaanderen.be www.vlaanderen.be Ministerie Gerrit Van Dijck Adjunct van de directeur Departement Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid Communicatie Boudewijnlaan 30, 1000 BRUSSEL Tel. 02 553 55 23 - Fax 02 553 55 79 gerrit.vandijck@dar.vlaanderen.be www.vlaanderen.be leeuwvo-g+g-pms.eps leeuwvr-g+g-pms.eps Deze referenties verwijzen naar de logo s die te vinden zijn op het intranet: intra.vlaanderen.be/huisstijl/huisstijl-logos.htm.

Huisstijlhandboek 2007 51 Huisstijldragers 6.5 Naamkaartje Bij de benamingen van de entiteiten wordt het hoogste niveau altijd niet-vet gezet en het lagere niveau vet. 4 mm 10 mm 6 mm Gerrit Van Dijck Adobe Garamond Bold corps 9/11 8 mm Adjunct van de directeur A G Regular corps 8/8 A G Regular corps 8/9 Departement Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid Communicatie A G Bold corps 8/9 Boudewijnlaan 30, 1000 BRUSSEL Tel. 02 553 55 23 - Fax 02 553 55 36 gerrit.vandijck@dar.vlaanderen.be www.vlaanderen.be vaste maat :4 mm 4 mm A G Regular corps 8/9 leeuwvo-g+g-pms.eps Deze referentie verwijst naar het logo dat te vinden is op het intranet: intra.vlaanderen.be/huisstijl/huisstijl-logos.htm.

Huisstijlhandboek 2007 52 Huisstijldragers 6.6 Groetenkaart Formaat van de groetenkaarten: 210 x 105 mm. Papiersoort: crèmekleurig papier 250g. De groetenkaart voor de kabinetten ziet er hetzelfde uit. Met vriendelijke groet, Gerrit Van Dijck Adjunct van de directeur Departement Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid Communicatie Boudewijnlaan 30, 1000 BRUSSEL Tel. 02 553 55 23 - Fax 02 553 55 36 gerrit.vandijck@dar.vlaanderen.be schaal 85% leeuwvo-g+g-pms.eps Deze referentie verwijst naar het logo dat te vinden is op het intranet: intra.vlaanderen.be/huisstijl/huisstijl-logos.htm.

Huisstijlhandboek 2007 53 Huisstijldragers 6.6 Groetenkaart 7 mm 19 mm 9 mm 20 mm Adobe Garamond Regular corps 10/12 Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid Adobe Garamond Bold corps 10/12 Communicatie Met vriendelijke groet, AG Regular corps 11/13 Boudewijnlaan 30, 1000 BRUSSEL Gerrit Van Dijck AG Bold corps 11/13 Adobe Garamond Regular corps 10/12 Tel. 02 553 55 23 - Fax 02 553 55 36 Adjunct van de directeur Adobe Garamond Regular corps 11/13 gerrit.vandijck@dar.vlaanderen.be 10 mm schaal 85% leeuwvo-g+g-pms.eps Deze referentie verwijst naar het logo dat te vinden is op het intranet: intra.vlaanderen.be/huisstijl/huisstijl-logos.htm.

Huisstijlhandboek 2007 54 Huisstijldragers 6.7 Eigen logo in huisstijldragers Als u de huisstijldragers wilt voorzien van een eigen logo, plaatst u dat rechts van het logo van de. De fictieve voorbeelden hieronder tonen waar het eigen logo staat. Voor concrete toepassingen kunt u contact opnemen via huisstijl@vlaanderen.be. AM Mevrouw Sonja Degrijze Koningsstraat 105 1000 BRUSSEL Agentschap Monitoring Controle Boudewijnlaan 30, 1000 BRUSSEL Tel. 02 553 00 01 - Fax 02 553 00 02 controle@dm.vlaanderen.be uw bericht van uw kenmerk ons kenmerk bijlagen 22 december 2006 MV/103 03/CC/PV 2 AM vragen naar / e-mail telefoonnummer datum Leen Lemahieu 02 553 00 04 2 januari 2007 leen.tourwe@dar.vlaanderen.be Agentschap Monitoring Controle Boudewijnlaan 30, 1000 BRUSSEL U.V.

Huisstijlhandboek 2007 55 Huisstijldragers 6.7 Eigen logo in huisstijldragers Marlies De Korte Adjunct van de directeur AM Agentschap Monitoring Controle Boudewijnlaan 30, 1000 BRUSSEL Tel. 02 553 00 01 - Fax 02 553 00 02 marlies.dekorte@dm.vlaanderen.be www.vlaanderen.be AM Met vriendelijke groet, Marlies De Korte Adjunct van de directeur Agentschap Monitoring Controle Boudewijnlaan 30, 1000 BRUSSEL Tel. 02 553 00 01 - Fax 02 553 00 02 marlies.dekorte@dm.vlaanderen.be

Huisstijlhandboek 2007 56 Huisstijldragers 6.8 Faxbericht Faxbericht datum afzender telefoon fax e-mail geadresseerde fax geadresseerde aantal pagina s (deze pagina inbegrepen) Departement Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid Communicatie Boudewijnlaan 30 1000 BRUSSEL Tel. 02 553 55 50 Fax 02 553 55 79 communcatie@vlaanderen.be Voor faxberichten is een sjabloon beschikbaar op intra.vlaanderen.be /huisstijl/ huisstijl-sjablonen. htm. Er is ook een versie voor de kabinetten. leeuwvo-g-fax.tif Deze referentie verwijst naar het logo dat te vinden is op het intranet: intra.vlaanderen.be/ huisstijl/huisstijl-logos. schaal 65%

Huisstijlhandboek 2007 57 Huisstijldragers 6.9 Omzendbrief Omzendbrief VR/2006/01 Omzendbrief VR/2006/01 Aan alle personeelsleden van de Vlaamse overheid 10 januari 2007 Kabinet van de minister-president, Vlaams minister van Institutionele Hervormingen, Landbouw, Zeevisserij en Plattelandsbeleid Martelaarsplein 19, 1000 BRUSSEL Tel. 02 553 29 11 - Fax 02 553 29 05 kabinet.leterme@vlaanderen.be Voor omzendbrieven is een sjabloon beschikbaar op intra.vlaanderen.be /huisstijl/ huisstijl-sjablonen. htm. Betreft: Huisstijl Magniatummy nos niat. Gait augiam, sim nit la facidunt utat. Sustrud ming etumsan ulputem digna adip ex exeros dolor amet lor sum zzriure eugait lamcore tinibh elis dolore dolor sum zzriure min henim nonsequatum quisim irit vercipisci eu feuip elendio nsenibh euipsusto consequisl euis del iusto coreetue magnim zzrit alisse minim do eugait wisit prate magna feu facilit wis niam, quamet amconum diat. Ercilit nim nonse ea feuipit nonummy nulput lutet eugiamcore eraessi estrud ea at del ut lortio corper acin eugue dipit, velenit lortionsed do del euis alisit dolutat, sequipit velit utat, quam, veniam, sequipit euis nibh eril duiscinit velenim iure ent lor amet alit, quisl iureetummy nonsed tem in ut nit lutatet vullute magnibh eum do elit wisi tat. Unt lorem veros accum ilit vullametum ipsuscin henit non utat. Ut loborem dolorper augait vel ulla adipit lumsan henibh etummy nit autpatuer sim ex euguera essectet nis estio dolorem adionse quamcon henim dolobore magnisi. Agniamet, sum nostie modiate faccummod dolortionse molorper sum zzrilissequi tat. Duissequis nulput velit praesto consecte minit wisl ute duisl ulputat. Or alisis aut iustrud dolore commolutem dit volobore faccum ametummy nostie feuipit nonulput lum ea feum nonullan vercidunt nullam vel eummod tinim quat dui te magnim dolore mod mod tat. Duisisit, quisl in velese dipsustie dio odigna faccum vendiam, quatie com. Oborer inibh et, si bla faciliquam dolum volore magna ad magnit il ex estrud minim quatet vel exerati ncidunt luptat. Elit nim zzrilis dolobor perostrud dolortin henim et il ese min henisci te vullaore velit nosto commod min veliquipit iniamcoreet luptat. Obor sit accummodolor ipit prat praesting eugue dolobore diat. Ugiam, venis dolore et vel esto erosto odolore ercil dolore delesecte feu facipis eugue er iuscil irit lummy nos dit aliquatem dio doloreetuero core cor sum amet dolutpat vel il esed dio od dolor ilis am dolor iuscil ullamco nsequisim dolenibh elis alisl utem incidunt alit, con er in ver in veliquip etue et ing eugue modipsum quatet, corem iriustion vel dolor amconsequam, quat vercil digna conum zzrit augait lum volor am atie enim irit adiam iril ip euissequat. Yves Leterme Minister-president van de Vlaamse Regering leeuwvr-g-fax.tif Deze referentie verwijst naar het logo dat te vinden is op het intranet: intra.vlaanderen.be/ huisstijl/huisstijl-logos. schaal 65%