Onderwijs- en examenregeling in de kwalificatiestructuur Deel 1 COHORT 2013 2014 Gepubliceerd op 30 september 2013
Onderwijs- en examenregeling mbo Vestiging mbo Alkmaar Directeur- en voorzitter van de vestigingsexamencommissie Dhr. W.J. van Reenen Drechterwaard 10 1824 EX Alkmaar Tel.: (072) 561 09 34 Vestiging mbo Hoorn Directeur- en voorzitter van de vestigingsexamencommissie Mw. E.H.M. Welbedacht Portegies Blauwe Berg 3 1625 NT Hoorn Tel.: (0229) 25 94 94 Vestiging mbo Schagen Directeur- en voorzitter van de vestigingsexamencommissie Mw. A. Lugtig-Ouweltjes De Boomgaard 9 1741 MD Schagen Tel.: (0224) 21 27 25 In deze onderwijs- en examenregeling (OER) staat informatie over de opzet en uitvoering van onderwijs en examens van het middelbaar beroepsonderwijs aan het Clusius College. Onderdeel van deze onderwijs- en examenregeling is het examenreglement en de opleidingsplannen, opgesteld per opleiding. De OER geldt voor alle binnen het Clusius College aangeboden opleidingen die vallen binnen de beroepsgerichte kwalificatiestructuur (BKS) die starten vanaf 1 augustus 2013. De Centrale Studentenraad (CSR) heeft ingestemd met deze OER. Vervolgens is de OER vastgesteld door de Centrale Examen Commissie (CEC). Ieder jaar wordt de OER waar nodig bijgesteld en ter instemming en vaststelling aan de CSR en CEC voorgelegd. Vaststelling CEC: 16 september 2013 Vaststelling CvB: 23 september 2013 Publicatie: 30 september 2013 Het bevoegd gezag, Dhr. G.P. Oud Lid College van Bestuur Voorzitter van de CEC mbo Onderwijs- en examenregeling deel 1 Clusius College cohort 2013-2014 2
1. ALGEMEEN... 4 1.1 LEESWIJZER... 4 1.2 WAAR KAN JE DE OER EN JE OPLEIDINGSPLAN VINDEN?... 4 1.3 KWALIFICATIESTRUCTUUR... 5 1.4 INRICHTING ONDERWIJSDEEL EN EXAMENDEEL... 2. VEEL VOORKOMENDE BEGRIPPEN... 7 3. ONDERWIJS... 8 3.1 OVERZICHT BEROEPSGERICHTE DEEL... 8 3.2 OVERZICHT AVO DEEL... 9 3.3 VRIJE RUIMTE... 9 4. DIPLOMA-EISEN...10 4.1 PROEVE(N) VAN BEKWAAMHEID...10 4.2 TAAL- EN REKENEISEN...10 4.3 LOOPBAAN EN BURGERSCHAP...10 4.4 BEROEPSPRAKTIJKVORMING...10 4.5 WETTELIJKE BEROEPSVEREISTE(N)...11 4.6 VRIJE RUIMTE...11 4.7 EXAMENDOSSIER...11 4.8 DIPLOMERING...11 4.9 DIPLOMA MET RESULTATENLIJST...11 4.10 CERTIFICAATSUPPLEMENT...12 4.11 CERTIFICATEN EN GETUIGSCHRIFTEN...12 5. EXAMINERING...13 5.1 BEROEPSGERICHTE EXAMINERING: DE PROEVE VAN BEKWAAMHEID...13 5.2 AVO EXAMINERING...18 5.3 NIET BEHALEN VAN EEN EXAMEN...23 5.4 AFWEZIGHEID BIJ EEN EXAMEN...24 5.5 KLACHT OF HEROVERWEGING OMTRENT EXAMENS...25 5.6 EXAMINERING BIJ LEER- EN LICHAMELIJKE BEPERKINGEN...25 5.7 EXAMENREGLEMENT...25 SCHEMATISCHE WEERGAVE ONDERWIJS EN EXAMEN...26 6. AANWEZIGHEID, STUDIEVOORTGANG, STUDIEDUURVERLENING...28 6.1 AANWEZIGHEIDSNORM...28 6.2 VERPLICHTE STUDIEVOORTGANG...28 6.3 STUDIEDUURVERLENING NA HET LAATSTE LEERJAAR...28 BIJLAGE 1 BEGRIPPENLIJST...30 BIJLAGE 2 VERKLARING TAAL- EN REKENNIVEAUS...34 BIJLAGE 3 BEOORDELINGSPROCEDURE VAN EEN PVB (MODEL 5)...37 EXAMENREGLEMENT 2013-2014... 1-8 Onderwijs- en examenregeling deel 1 Clusius College cohort 2013-2014 3
1. ALGEMEEN Deze onderwijs- en examenregeling (OER) bestaat uit twee documenten; het algemene onderwijs- en examendeel (deel 1) en het onderwijs- en examendeel over jouw opleiding (deel 2). Om onduidelijkheden te voorkomen noemen we van af nu deel 1 de OER en deel 2 het opleidingsplan. Het examenreglement is een aparte bijlage en is toegevoegd aan dit document. Voor je ligt deel 1 van de OER. Dit deel geeft informatie over de opzet en uitvoering van onderwijs en examens. Hierin zijn rechten en plichten van beide partijen (studenten en het Clusius College) vastgelegd. Bij aanvang van het schooljaar wordt de OER op school besproken. Wanneer er dingen in staan die niet duidelijk zijn, kun je bij je coach terecht voor uitleg. Deel 2, het opleidingsplan, krijg je aan het begin van je opleiding. Deel 2 is vooral gebaseerd op het kwalificatiedossier van jouw opleiding. De kwalificatiedossiers worden gebruikt in het mbo in Nederland om aan te geven wat de inhoud van de opleiding bevat en daarmee wat een student aan het eind van zijn opleiding moet kennen en kunnen. In je opleidingsplan staan onder andere de planning, de onderwijsinhoud en welke examens bij jouw opleiding horen. 1.1 Leeswijzer In dit hoofdstuk wordt een algemeen beeld van de opbouw van een opleiding gegeven. Een paar belangrijke begrippen worden uitgelegd. Ook wordt aangegeven waar je de OER kunt vinden. In hoofdstuk 2 wordt het onderwijs uitgelegd. Daarin staat informatie over begeleiding, wat een portfolio is en hoe je leervorderingen worden bijgehouden. In hoofdstuk 3 staat de onderwijsinrichting nader toegelicht. In hoofdstuk 4 staan de diplomaeisen beschreven. Voordat je een diploma kan behalen moet je eerst aan een aantal eisen hebben voldaan. Hoofdstuk 5 gaat over de examens. De proeve van bekwaamheid en de taal- en rekenexamens worden uitgelegd. Kom je een woord tegen dat je niet kent, in bijlage 1 vind je de begrippenlijst. In deze lijst wordt uitgelegd wat er met bepaalde woorden bedoeld wordt. De OER sluit af met het examenreglement waarin je de regels vindt die voor, tijdens en na examens gelden. 1.2 Waar kan je de OER en je opleidingsplan vinden? Deze OER en je opleidingsplan staan beide op mijn.clusius.nl. De OER kun je ook vinden op de website van het Clusius College. Ga naar www.clusius.nl, klik op publicaties, klik op onderwijsdocumenten. Onderwijs- en examenregeling deel 1 Clusius College cohort 2013-2014 4
1.3 Kwalificatiestructuur Deze OER geldt binnen de kwalificatiestructuur (BKS) voor de mbo opleidingen van het Clusius College. Hieronder volgt een korte uitleg over de OER en de BKS: Onderwijs- en examenregeling (OER) Deze OER is een officieel document met daarin de regeling met informatie over het onderwijs dat je volgt en de examens die je moet afleggen om je diploma te kunnen behalen. De OER is in de eerste plaats bedoeld voor jou als student, maar is ook geschikt als informatiebron voor docenten/begeleiders, ouders/verzorgers en praktijkopleiders uit het bedrijfsleven. Kwalificatiestructuur (KS) Een kwalificatie is een certificaat of diploma dat aangeeft voor welke inhoud en niveau examen is gedaan voor een beroep. Alle mbo-kwalificaties zijn ondergebracht in één bouwwerk dat men kwalificatiestructuur noemt. In de kwalificatiestructuur is weergegeven welke opleidingen er kunnen worden verzorgd door mbo-scholen. Er staan richtlijnen in over hoe deze opleidingen moeten worden opgezet. De opleiding moet aan deze richtlijnen voldoen. Bij beroepsgericht opleiden speelt leren in de praktijk een grote rol en is samenwerking met het bedrijfsleven belangrijk. De beroepsgerichte kwalificatiestructuur biedt volop mogelijkheden om in te kunnen spelen op de snelle ontwikkelingen in het bedrijfsleven. De structuur biedt ook ruimte om opleidingen aan te aanpassen aan regionale omstandigheden of de behoeften van bepaalde branches, zodat onderwijs en arbeidsmarkt beter op elkaar aansluiten. Tijdens jouw opleiding leer je veel over je eventuele (toekomstige) beroep. Zowel op school als op het leerbedrijf leer je wat je moet kennen en kunnen over de werkzaamheden in jouw beroepenveld en over het ontwikkelen van de juiste beroepshouding met daarbij behorend beroepsgedrag. Naast de theorie en praktijk die gericht zijn op het beroep, moet je aan het eind van je opleiding ook voldoen aan de diploma-eisen op het gebied van bijvoorbeeld taal en rekenen. Daarom krijg je hier ook les in. Van jou wordt verwacht dat je actief betrokken bent bij je eigen leerproces om je voor te bereiden op je examens. Examineren is niet iets wat je overkomt, maar de mogelijkheid om jezelf te kwalificeren voor een diploma. Onderwijs- en examenregeling deel 1 Clusius College cohort 2013-2014 5
1.4 Inrichting onderwijsdeel en examendeel Een opleiding is vergedeeld in een onderwijsdeel en een examendeel. Het onderwijsdeel kun je, kort gezegd, opnieuw opdelen in twee delen. Het beroepsgerichte deel en het deel van algemeen vormend onderwijs (avo). Onder avo vallen altijd de vakken Nederlands, rekenen en loopbaan en burgerschap en, indien van toepassing bij jouw opleiding, mogelijk ook Engels en Duits. Voor zowel in het beroepsgerichte deel als in het avo deel wordt gewerkt met portfolio s. De uitleg van een portfolio lees je in hoofdstuk 2. Onderwijsdeel: Algemeen vormend onderwijs (taal- en reken portfolio s, loopbaan en burgerschap) Beroepsgericht portfolio (o.a. BPV) Go/No Go Go/No Go Examendeel: Examens taal- en rekenen Proeve(n) van bekwaamheid (+ voor opleidingen genoemd in bijlage 4: werkproces-, vaardigheids- en kennisexamen) Onderwijs- en examenregeling deel 1 Clusius College cohort 2013-2014 6
2. VEEL VOORKOMENDE BEGRIPPEN Een aantal begrippen op een rij: Coach Gedurende je opleiding word je begeleid door een coach. De coach is je studiebegeleider tijdens het onderwijsleerproces. Met je coach bespreek je de onderwijsactiviteiten en wat er van jou als student wordt verwacht. Ook je vorderingen worden met de coach besproken. Samen maak je hierover afspraken. De coach geeft je feedback op je functioneren op school en helpt je met het opstellen van je persoonlijk ontwikkelingsplan. Persoonlijk ontwikkelingsplan De afspraken die je met je coach tijdens de gesprekken maakt, worden vastgelegd. Dit kan in de vorm van een persoonlijk ontwikkelingsplan (POP). In het POP beschrijf je dan onder andere je leerdoelen. Deze leerdoelen komen voor een groot deel uit je opleidingsplan. In je POP staan vooral doelen beschreven die bijdragen aan het behalen van de opleidingseisen (vakinhoudelijke doelen). Er staan ook doelen in die bijdragen aan je persoonlijke ontwikkeling. Zoals bijvoorbeeld studievaardigheden, sociale-, en maatschappelijke vaardigheden. Leeractiviteiten Gedurende je opleiding ga je aan de slag met de leeractiviteiten die genoemd staan in het opleidingsplan. De leeractiviteiten zijn beroepsgericht, algemeen vormend of vallen in de vrije ruimte. De leeractiviteiten kunnen verschillende vormen hebben, bijvoorbeeld het volgen van lessen of workshops, het uitvoeren van projecten of het leren op een leerbedrijf. Sommige activiteiten zijn individueel, andere zijn in groepsverband. Vrijwel alle activiteiten worden begeleid door een docent en/of een technisch onderwijsassistent. Portfolio In jouw portfolio s zijn alle onderdelen opgenomen die je hebt afgesproken met je coach en die zijn vastgelegd in het opleidingsplan. Deze bewijsstukken kunnen allerlei vormen hebben. Het kunnen papieren bewijzen zijn, bijvoorbeeld getuigschriften of handgeschreven beoordelingen, maar ook beoordelingen van toetsen of ondertekende verklaringen met een tijdsaanduiding voor onderdelen die je hebt uitgevoerd. In je opleiding heb je meerdere portfolio s. Zo heb je een portfolio voor het beroepsgerichte deel en voor taal en rekenen. In het beroepsgerichte portfolio komen alle bewijsstukken die je nodig hebt om uiteindelijk voorgedragen te kunnen worden voor het afleggen van de proeve van bekwaamheid (zie voor informatie proeve van bekwaamheid hoofdstuk 4). In de taal- en rekenportfolio s (avo-portfolio s) verzamel je bijvoorbeeld de bewijzen dat je Nederlands schrijven op een bepaald niveau beheerst. Als je voldoet aan de gestelde eisen kun je voorgedragen worden voor je examen. Rapportage Om op de hoogte te blijven van je vorderingen en om je ouders/verzorgers regelmatig te informeren, wordt er minimaal tweemaal per jaar een overzicht gemaakt van je resultaten. Dit overzicht wordt opgestuurd naar je huisadres of op school uitgereikt. Op dit rapport worden de behaalde resultaten uit je portfolio s weergegeven. Ook kan je je resultaten tussentijds inzien via de webapplicatie Check It. Check It is bereikbaar via mijn.clusius.nl. Onderwijs- en examenregeling deel 1 Clusius College cohort 2013-2014 versie 1 7
3. ONDERWIJS Het onderwijsdeel bestaat - kort gezegd - uit een beroepsgericht deel en een avo deel. Daarnaast zijn er een aantal vakken die vallen in de vrije ruimte. Het beroepsgerichte deel bestaat uit thema s gericht op de beroepspraktijk en op de te ontwikkelen competenties. Avo bestaat in ieder geval uit het onderwijs voor Nederlands, rekenen en loopbaan en burgerschap. Sommige opleidingen hebben ook Engels en Duits. 3.1 Overzicht beroepsgerichte deel Het beroepsgerichte deel is gebaseerd op kerntaken, werkprocessen en competenties. In het onderstaande blok lees je wat deze begrippen betekenen. In je opleidingsplan vind je de kerntaken, werkprocessen en competenties die voor jouw opleiding van belang zijn. Wat zijn kerntaken? Kerntaken zijn werkzaamheden die je in je beroep zelfstandig moet kunnen uitvoeren. Deze kerntaken komen een aantal keer in verschillende situaties aan bod. Kerntaken van een beroep bestaan meestal uit een aantal werkprocessen. Op de resultatenlijst bij je diploma staan de kerntaken met naam en oordeel vermeld. Wat zijn werkprocessen? Werkprocessen zijn activiteiten binnen een kerntaak. Werkprocessen hebben een begin en eind en zijn herkenbaar in de beroepspraktijk. Wat zijn competenties? Competenties vormen het geheel van kennis en vaardigheden waarmee je de juiste beroepshouding en het daarbij behorend beroepsgedrag laat zien. Competenties heb je nodig om je beroep uit te oefenen en in de maatschappij goed te functioneren. Competenties moet je beheersen om werkprocessen succesvol uit te kunnen voeren. In de examenstandaarden zijn competenties vertaald in prestatie-indicatoren (pi). Wat zijn prestatie-indicatoren? Prestatie-indicatoren zijn een concrete omschrijving van competenties in de context van een werkproces. Een voorbeeld: De opleiding Dierverzorging niveau 2 bevat 2 kerntaken. Kerntaak 1 is 'Voert en verzorgt dieren'. Deze kerntaak bestaat uit meerdere werkprocessen, namelijk: 1.1 Draagt zorg voor voer- en watervoorziening 1.2 Verzorgt dieren 1.3 Monitort dieren 1.4 Hanteert dieren 1.5 Registreert en rapporteert Om deze werkprocessen goed te kunnen uitvoeren zijn meerdere competenties vereist. Competenties waarover de student bijvoorbeeld moet beschikken om werkproces 1.1 goed te kunnen uitvoeren zijn: E Samenwerken en overleggen F Ethisch en integer handelen K Vakdeskundigheid toepassen L Materialen en middelen inzetten S Kwaliteit leveren T Instructies en procedures opvolgen Competentie T (= Instructies en procedures opvolgen) wordt in de context van werkproces 1.1 (= Draagt zorg voor voer- en watervoorziening) in de bijbehorende prestatie-indicator als volgt omschreven: Hij voorziet de dieren van voer en water volgens de voor het bedrijf geldende zorgsystemen en past wettelijke richtlijnen en veiligheidsvoorschriften toe die gelden voor het Onderwijs- en examenregeling deel 1 Clusius College cohort 2013-2014 versie 1 8 werk.
Beroepspraktijkvorming In het beroepsgerichte deel hoort ook beroepspraktijkvorming (BPV). De beroepspraktijk is een onmisbaar deel van een mbo-opleiding. BPV is de wettelijke benaming voor de stage (BOL) en het werken op een leerbedrijf (BBL). Het aantal uren en de werkzaamheden van de BPV is afhankelijk van de opleiding die je volgt. Meer informatie vind je in het opleidingsplan. 3.2 Overzicht avo deel Onder algemeen vormend onderwijs (avo) valt taal, rekenen en loopbaan en burgerschap. Taal en rekenen is erg belangrijk binnen het mbo. Je hebt er elke dag mee te maken. Elke student krijgt daarom onderwijs in Nederlands, rekenen en loopbaan en burgerschap. Afhankelijk van je opleiding krijg je daarbij Engels en/of Duits. Voor Nederlands, Engels en Duits volg je onderwijs in vijf vaardigheden: lezen, luisteren, gesprekken voeren, spreken en schrijven. Tijdens de opdrachten en lessen kan er overlap in vaardigheden zijn. Voor rekenen volg je onderwijs in vier domeinen: getallen, verhoudingen, meten en meetkunde en verbanden. Er wordt voor taal en rekenen met modules gewerkt. Per module staat een bepaalde vaardigheid centraal. Tijdens een module krijg je les en maak je opdrachten volgens de studiewijzer. Loopbaan en burgerschap is het geheel van houding, gedrag, kennis en vaardigheid dat je in combinatie met elkaar nodig hebt om te leren, te werken en om als burger in de maatschappij te kunnen staan. Loopbaan en burgerschap is zo belangrijk dat wettelijk is vastgesteld dat dit in het onderwijs moet worden geleerd. Voor loopbaan is het belangrijk dat je jouw leerdoelen benoemt voor je eigen ontwikkeling, geschikte manieren van leren inventariseert, je eigen leerproces plant en uitvoert en de gekozen (passende) manier van leren evalueert. Daarnaast is het van belang dat je reflecteert op je eigen kwaliteiten en motivatie, je onderzoekt welk werk er is en wat bij je past, je je eigen loopbaan stuurt en acties onderneemt die daarbij nodig zijn. Dit alles doe je natuurlijk niet alleen. Tijdens leeractiviteiten wordt hier aandacht aan besteed door docenten. Ook voer je met je coach gesprekken over je persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) waarin dit besproken wordt. Burgerschap is gericht op hoe je in de maatschappij staat. Welke mening heb je over bepaalde onderwerpen, hoe stel je je collegiaal op en hoe neem je deel aan diverse sociale netwerken. Hoe taal, rekenen en loopbaan en burgerschap wordt aangeboden gedurende jouw opleiding wordt aangegeven in je opleidingsplan. In paragraaf 5.2 lees je meer over de examinering en de diploma-eisen. 3.3 Vrije ruimte Naast beroepsgerichte deel en avo is er ook ruimte voor z.g. vrije ruimte. In de vrije ruimte zijn allerlei activiteiten opgenomen die niet direct verband hoeven te hebben met het beroep waarvoor je wordt opgeleid. Wanneer vrije ruimte-activiteiten staan beschreven in je opleidingsplan moet je deze uitvoeren om je diploma te behalen. Voorbeelden van vrije ruimte-activiteiten zijn: helpen bij open dagen een specifiek ingevulde projectopdracht deelname aan een mini-onderneming activiteiten uit een ander vakgebied culturele activiteiten diversiteitsweek Onderwijs- en examenregeling deel 1 Clusius College cohort 2013-2014 versie 1 9
Na het afronden van een mbo opleiding niveau 4 kun je in principe doorstromen naar een hogere beroepsopleiding (hbo). In verband met de keuze van de activiteiten in de vrije ruimte is het van belang dat je zo spoedig mogelijk in je opleiding aangeeft dat je door wilt studeren. Met een aantal hogescholen zijn afspraken gemaakt om versneld een opleiding te doorlopen. Je coach/decaan kan je hierbij adviseren en begeleiden. 4. DIPLOMA-EISEN Om het diploma van je opleiding te behalen moet je voldoen aan de diploma-eisen voor de desbetreffende opleiding op het niveau dat daarbij hoort. Het gaat om de volgende diploma-eisen: 4.1 Proeve(n) van bekwaamheid Voor elke opleiding maak je één of meer proeve(n) van bekwaamheid (PvB). De proeve(n) van bekwaamheid die geldt (gelden) voor jouw opleiding moet(en) behaald worden door minimaal een voldoende te behalen. Wil je weten welke PvB s jij tijdens je opleiding moet behalen? Kijk dan in je opleidingsplan of op www.examenstandaard.nl. Voor de opleiding Grond, Groen & Infra (Loonwerk) is een nieuwe examenvorm ontwikkeld. Naast één proeve van bekwaamheid, maak je meerdere werkprocesexamens en een vaardigheidsexamen. Voorafgaand aan een proeve kunnen bepaalde delen ook geëxamineerd worden. Meer informatie over deze examenvorm vind je in je opleidingsplan. 4.2 Taal- en rekeneisen Je moet voldoen aan de Wet referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen. Voor opleidingsniveau 1, 2 en 3 is het referentieniveau 2F van toepassing en voor opleidingsniveau 4 het referentieniveau 3F. De uitleg van de referentieniveaus staan in bijlage 2. Of er ook diplomaeisen zijn voor Engels en/of Duits hangt af van welke opleiding je volgt. In paragraaf 5.2 en je opleidingsplan vind je hier meer informatie over. 4.3 Loopbaan en burgerschap Voor loopbaan en burgerschap ben je verplicht het aangeboden programma te volgen en ook de opdrachten, werkstukken, enzovoort, te maken. Doe je dit niet, dan voldoe je niet aan de verplichting om uiteindelijk je diploma te behalen. Je maakt geen examen loopbaan en burgerschap. 4.4 Beroepspraktijkvorming Stage en leren op een leerbedrijf noemen we beroepspraktijkvorming (BPV). Er is sprake van BPV als er een praktijkovereenkomst (POK) is afgesloten tussen de student, het leerbedrijf en de school. Indien je een BBL opleiding volgt, is ook het kenniscentrum (voor de groensector Aequor) partij voor het afsluiten van een POK. Deze volledig ingevulde praktijkovereenkomst dient voor aanvang van je BPV ingeleverd te zijn op school. Er zijn wettelijke eisen gesteld aan de omvang van de BPV. Indien je een BBL opleiding volgt bedraagt de BPV-tijd minimaal 610 klokuren per studiejaar. Bij een BOL opleiding bedraagt de BPV-tijd minimaal 20% en maximaal 59% van je studieduur. Het BPV-bewijs voor het examendossier bestaat uit: een opsomming van de (door Aequor) erkende leerbedrijven waar de BPV is gevolgd met vermelding van de uren die op ieder bedrijf zijn doorgebracht; beoordelingen (met datum en handtekening) waaruit blijkt dat de BPV met voldoende is afgesloten. Onderwijs- en examenregeling deel 1 Clusius College cohort 2013-2014 versie 1 10
4.5 Wettelijke beroepsvereiste(n) Bij sommige opleidingen zijn er zogenaamde wettelijke beroepsvereiste(n). Meer over deze wettelijke beroepsvereiste(n) lees je in het opleidingsplan. De toetsen en/of werkprocessen die horen bij een wettelijke beroepsvereiste moet je behaald hebben. 4.6 Vrije ruimte Indien vrije ruimte activiteiten beschreven zijn in het opleidingsplan zijn deze activiteiten nodig om je diploma te behalen (zie paragraaf 2.3). Wanneer je aan alle eisen van de benoemde activiteiten hebt voldaan, krijg je een bewijs. 4.7 Examendossier Van elke student is er een papieren of digitaal examendossier. In je examendossier worden de bewijsstukken van de hierboven genoemde verplichte diploma-eisen opgeslagen. Je examendossier wordt beheerd door het examenbureau. Voorbeelden: Wanneer de beroepspraktijkvorming is afgesloten wordt door de BPV-coördinator van je opleiding een overzicht gemaakt voor het examendossier. Met behulp van bewijsstukken in je portfolio wordt bepaald of de BPV met voldoende is afgerond (voldoende zowel in tijd als de inhoudelijke beoordeling). Indien je de examens voor Nederlands en rekenen hebt behaald, wordt de uitslag van het examen in je examendossier opgenomen. Wanneer er sprake is van een wettelijke beroepsvereiste, worden bewijsstukken van het behalen van toetsen verzameld uit je portfolio. Als je een PvB hebt behaald, ontvang je als bewijsstuk voor het examendossier een ondertekend document met de definitieve uitslag. Het examenbureau bewaart het inrichtingsplan en bijbehorend beoordelingsdocument van je PvB in jouw examendossier. Je ontvangt zelf ook de resultaten. Je bent zelf verantwoordelijk voor het bijhouden van deze resultaten. 4.8 Diplomering Wanneer je examendossier volledig gevuld is, zorgt je coach dat je resultaten/cijfers in de diplomeringsvergadering besproken worden. De aanwezigen bij de diplomeringsvergadering dragen jou voor diplomering voor. De vestigingsexamencommissie beslist uiteindelijk of je een diploma krijgt. 4.9 Diploma met resultatenlijst Bij elk diploma hoort een resultatenlijst. Op het diploma staat welke opleiding je bij het Clusius College op een bepaalde datum behaald hebt. De behaalde resultaten voor je examens staan in woorden of cijfers op een apart document, namelijk de resultatenlijst. Ook staat daarop dat je voldaan hebt aan de eisen voor de beroepspraktijkvorming en loopbaan en burgerschap. Een uitzondering vormen de resultaten van de proeve(n) van bekwaamheid en werkprocesexamens. Deze moeten wettelijk worden weergegeven in een oordeel per kerntaak. Bij een opleiding met meer dan één proeve en bij werkprocesexamens is een kerntaak soms verdeeld over meerdere examens (PvB s en werkprocesexamens). Onderwijs- en examenregeling deel 1 Clusius College cohort 2013-2014 versie 1 11
Kerntaken in meerdere proeven Bij een aantal opleidingen komen (delen van) kerntaken in meerdere proeven voor. Om in die gevallen tot het eindoordeel Goed voor de gehele kerntaak te komen moet men gebruikmaken van een tabel met daarin per proeve het oordeel per kerntaak. Deze tabel is op www.examenstandaard.nl te vinden bij de examenopbouw van de betreffende uitstroom. Wanneer niet voldaan wordt aan dit schema is geen eindoordeel Goed mogelijk voor de gehele kerntaak. Zie voorbeeld 97490 Specialist natuur en vormgeving cohort 2012-2013 (Opleiding Bloem en In- & Outdoor styling niveau 4). De nummers 490-1 en 490-2 verwijzen naar twee proeven van bekwaamheid. Alle kerntaken die in het schema genoemd zijn komen in beide proeven voor. N.B. Wanneer een kerntaak of deel van een kerntaak in een PvB of werkprocesexamen onvoldoende is, is het examen (de PvB) niet behaald. Zie ook hoofdstuk 5, pagina 17 in het blok Wanneer ben je geslaagd voor een proeve. 4.10 Certificaatsupplement Wanneer je je diploma hebt behaald, en je emigreert of je gaat werken in het buitenland, is het certificaatsupplement (Europass) een handig hulpmiddel. In het Engels wordt op dit document uitgebreid uitleg geven over welke vaardigheden en competenties je hebt opgedaan tijdens de opleiding. Erg handig voor bijvoorbeeld een sollicitatie. Dit supplement in het Engels wordt op jouw verzoek bijgevoegd bij je diploma. Je moet hier zelf om vragen bij het examenbureau. 4.11 Certificaten en getuigschriften Bij een aantal opleidingen wordt er onderwijs aangeboden waarvoor een certificaat of Clusius getuigschrift behaald kan worden. Bijvoorbeeld het trekkerrijbewijs. Indien het behalen van een certificaat als een wettelijke eis in het kwalificatiedossier van een opleiding is opgenomen, is het examen en de kosten die het verkrijgen van het certificaat met zich mee brengt, inbegrepen in de opleidingskosten. Voor een aantal niveau 3 en 4 opleiding is het mogelijk de Certificeerbare Eenheid Ondernemerschap te behalen. De CE Ondernemerschap beschrijft het ondernemerschap dat iemand nodig heeft om een eigen onderneming te starten en te runnen. Wanneer je de CE Ondernemerschap met een voldoende hebt afgerond, ontvang je een landelijk erkend certificaat. In sommige gevallen kun je (buiten je opleidingsplan) er voor kiezen om (voor eigen rekening) een aanvullende cursus te volgen. Onderwijs- en examenregeling deel 1 Clusius College cohort 2013-2014 versie 1 12
5. EXAMINERING Net als het onderwijsdeel is dit hoofdstuk opgesplitst in een beroepsgericht- en een avo deel. In 5.1 wordt de beroepsgerichte examinering uitgelegd en in 5.2 de avo-examinering. In 5.3 staat algemene informatie rondom examinering. 5.1 Beroepsgerichte examinering: de proeve van bekwaamheid Tijdens de proeve(n) van bekwaamheid (PvB) worden de kerntaken, werkprocessen en competenties die je gedurende de opleiding hebt eigen gemaakt, geëxamineerd. De PvB vindt plaats na het afsluiten van het daarbij horende deel van het portfolio. Aan de hand van een go/no go gesprek wordt bepaald of je op mag voor je examen. In dit hoofdstuk lees je meer over wat een PvB is en hoe examinering werkt. Informatie over de inhoud, inrichting en uitvoering van de examens van jouw opleiding, vind je in je opleidingsplan (deel 2 van de OER). Wat is een proeve van bekwaamheid? Een PvB is een uitgebreide opdracht in de beroepspraktijk. In het praktijkdeel moeten veel voorkomende en kenmerkende beroepshandelingen worden uitgevoerd en zijn er situaties opgenomen waarin het erg belangrijk is dat jij de juiste keuzes maakt bij het uitoefenen van je eventuele toekomstige beroep. Dit wordt de kritische beroepssituatie genoemd. De PvB wordt bij niveau 3 en 4 opleidingen altijd afgesloten met een criteriumgericht interview (CGI). Dit is een afsluitend gesprek. Tijdens dit gesprek word je door assessoren bevraagd over je gemaakte keuzes en je interpretatie/analyse tijdens de proeve. Het CGI is dus geen mondeling examen over theoretische kennis of praktische vaardigheden, maar een verklaring van jou waarom je tijdens de proeve voor een bepaalde werkwijze hebt gekozen. Een proeve op niveau 1 en 2 kent geen CGI. Tijdens je opleiding moet je één of meer PvB s afleggen. Elke PvB moet je succesvol afronden om het diploma te behalen. Gedurende je opleiding ontvang je informatie over de inhoud en de beoordeling van de PvB. Per opleiding verschilt het aantal PvB s dat je moet afleggen. In je opleidingsplan staat het aantal af te nemen proeven met naam, kerntaken en werkprocessen genoemd. Een beschrijving van de kritische beroepssituatie, inrichting, uitvoering en beoordeling van de proeve(n) kun je ook vinden via de website van het Clusius College. Kies: op het intranet Mijn Clusius mbo Alkmaar/Hoorn/Schagen examinering proeve van bekwaamheid. Je coach kan je daarbij helpen. Onderwijs- en examenregeling deel 1 Clusius College cohort 2013-2014 versie 1 13
Hoe komt het Clusius College aan de proeven van bekwaamheid (PvB)? De PvB s worden gemaakt op basis van het kwalificatiedossier dat de inhoud vormt van het mbo beroepsonderwijs. De inhoud van die PvB s wordt ontleend aan de kwalificatiedossiers. Zo heeft het groen onderwijs de handen ineen geslagen en een examenbank ingericht. In die examenbank staan alle PvB s waar de meeste AOC s gebruik van maken. Die examenbank waar alle PvB s in zitten wordt De groene standaard genoemd en is de standaard van- en voor het groene onderwijs. De groene standaard wordt gevuld met examens en onderhouden en is erkend door het bedrijfsleven (werkgevers- en werknemersorganisatie). Het bedrijfsleven is nauw betrokken bij het maken, goedkeuren en onderhouden van deze examenstandaarden. Voor elke PvB is er een examenstandaard waarin een kritische beroepssituatie is beschreven. Bij de PvB wordt een authentieke of nagebootste praktijksituatie gezocht die zo veel mogelijk lijkt op de kritische beroepssituatie uit de examenstandaard. Ook de criteria waarop je beoordeeld wordt en bij welk resultaat de PvB behaald is, staan beschreven in de examenstandaard van je proeve. De beoordeling van de PvB, zoals beschreven in dit hoofdstuk, vindt plaats volgens de Algemene toetstechnische eisen De groene standaard (zie bijlage 3). De opleiding Groen, Grond en Infra werkt mee aan een experiment en de algemene toetstechnische richtlijnen voor deze examenvorm staan in het opleidingsplan van deze opleiding. Toelating proeve van bekwaamheid In het opleidingsplan staat beschreven wat de verplichte onderdelen zijn om een PvB te mogen afleggen. Ook staat in je opleidingsplan vermeld wat de afnamemomenten zijn. Minimaal vier weken voor een afnamemoment ga je met je coach in gesprek. Je bekijkt samen de stukken uit het portfolio. Indien deze gevuld is en je de competenties, kennis en vaardigheden beheerst die noodzakelijk zijn voor de desbetreffende PvB, dan vraagt de coach de PvB aan. De teamleider geeft, in overleg met je coach en het opleidingsteam, de definitieve Go (toestemming) voor het afleggen van de PvB. Organisatie van een proeve van bekwaamheid Als regel vindt de PvB op je BPV-bedrijf plaats maar het kan nodig zijn dat voor (een) bepaalde PvB ( s) een ander bedrijf gezocht moet worden of dat de beroepssituatie op de (praktijk)school wordt gesimuleerd. De teamleider benoemt de eerste assessor. Een assessor is een beoordelaar bij een PvB. De eerste assessor organiseert jouw PvB. Je ontvangt van hem/haar een uitnodiging met daarin onder andere de startdatum, de duur van je PvB, de PvB afnamelocatie en de mee te nemen spullen en bewijzen. Om de uitnodiging te bevestigen moet een door jou getekende kopie terug naar de eerste assessor. Er zijn opleidingen waar de PvB op de (praktijk)school wordt afgenomen. In dat geval zijn de assessoren afkomstig van de betreffende (praktijk)school. Indien dit voor jouw opleiding geldt word je hierover geïnformeerd door je coach of de teamleider. Assessoren Degenen die de proeven van bekwaamheid beoordelen noemen we assessoren. De assessoren van school hebben hiervoor een training gevolgd. Onderwijs- en examenregeling deel 1 Clusius College cohort 2013-2014 versie 1 14
Het assessorenteam bestaat minimaal uit de volgende assessoren: 1. eerste assessor: iemand uit het onderwijs, maar niet je coach of iemand die nauw bij je leerproces betrokken is (geweest); 2. tweede assessor: iemand uit het bedrijfsleven met verstand van het vak, maar bij voorkeur niet je praktijkopleider op het leerbedrijf. Geen assessor kan zijn: 1. je coach; 2. ouder/verzorger, (half)broer/-zus, oom/tante, neef/nicht (bloedverwanten t/m de vierde graad); 3. iemand met wie je een zodanige relatie hebt dat, naar de mening van de examencommissie, een goede en onpartijdige beoordeling niet mogelijk is. Verloop van een PvB Voor een PvB word je middels een opdracht in een (gesimuleerde) praktijkomgeving gebracht die zo dicht mogelijk bij de kritische beroepssituatie ligt zoals beschreven in het opleidingsplan. De assessoren beoordelen niet alleen het resultaat van je werk, maar ook hoe je je werk uitvoert, hoe je je gedraagt en hoe je bijvoorbeeld in een team functioneert. De assessoren willen weten of je competent bent. Dit houdt in dat je naast het goed uitvoeren van de werkprocessen en het tonen van voldoende kennis en inzicht ook de juiste (beroeps-)houding en passend gedrag vertoont. De minimale beoordelingsduur en het aantal beoordelingsmomenten per assessor is afhankelijk van de lengte van de proeve en staan vermeld op het inrichtingsplan van jouw proeve. Logboek Als een PvB langer dan één dag duurt, houd je een logboek bij. Het format van het logboek krijg je van school. In het logboek noteer je na afloop van iedere werkdag de door jou uitgevoerde werkzaamheden. Je praktijkbegeleider geeft een kort oordeel over de uitvoering en/of resultaten van je werkzaamheden en plaatst daarbij zijn handtekening. Aan het eind van het praktijkdeel van de proeve lever je je logboek in bij de eerste assessor. De assessoren kunnen dit logboek betrekken bij hun beoordeling van de proeve en voor niveau 3 en 4 studenten bij het CGI. Aanvullend bewijsmateriaal Soms worden er (onderdelen van) werkprocessen in de proeve vereist die op een bepaalde examenlocatie en/of afnamemoment niet uitgevoerd kunnen worden. Aanvullend bewijsmateriaal omvat een compleet werkproces en komt meestal als (examen)opdracht uit je portfolio. Het aanvullend bewijs wordt meegenomen bij de beoordeling van de PvB. Bij de opleiding Groen, Grond en Infra zijn moeilijk in de PvB uit te voeren werkprocessen ondergebracht in aparte werkprocesexamens. De resultaten van deze examens worden niet betrokken bij de beoordeling van een PvB, maar gezien als een apart examen. Het inbrengen van aanvullend bewijsmateriaal voor de proeve is aan bepaalde regels gebonden. Aanvullend bewijsmateriaal kan alleen gebruikt worden door de assessoren ter beoordeling van bepaalde werkprocessen, wanneer: 1. het op het inrichtingsplan van de PvB vermeld staat; 2. de assessoren kunnen vaststellen dat de producten/resultaten van het aanvullend bewijsmateriaal inderdaad van jou zijn en niet door iemand anders zijn gemaakt; 3. je het aanvullende bewijsmateriaal voor het begin van de proeve bij de eerste assessor hebt ingeleverd of een bewijs dat een werkprocesexamen/examenopdracht behaald is; 4. deze werkprocessen ook echt niet in de uitgevoerde PvB voorkwamen. Beoordeling van werkprocessen in de kritische beroepssituatie van de proeve gaan altijd boven een beoordeling van het werkproces middels aanvullend bewijsmateriaal. Onderwijs- en examenregeling deel 1 Clusius College cohort 2013-2014 versie 1 15
Criteriumgericht interview (CGI) Voor niveau 3 en 4 studenten maakt het criteriumgericht interview onderdeel uit van de beoordeling van de PvB. Het interview vindt plaats na afloop van het praktijkdeel en wordt afgenomen volgens de STAR(T) methode. Deze methode is als volgt: STAR(T) Situatie Taak Actie Resultaat en Reflectie Transfer Mogelijke vragen Benoem een concrete situatie uit het praktijkdeel van de proeve. De assessoren kunnen tijdens de uitvoering van het praktijkdeel zelf een concrete situatie gezien hebben. Ze kunnen jou ook vragen een situatie te benoemen, bijvoorbeeld door je te vragen: Wanneer vond je het spannend worden? Wanneer liep het anders dan je had verwacht? Maar ook: Wanneer liep het juist beter dan je had verwacht? Wat was jouw taak in deze situatie? Andere vragen die de assessoren hierbij kunnen stellen: Waarom was het belangrijk om deze taak uit te voeren? Was er (g)een reden om je taak te wijzigen? Wat was de taak van andere betrokkenen (collega s)? Welke actie heb je in deze situatie ondernomen om je taak uit te voeren? Andere vragen die de assessoren hierbij kunnen stellen: Waarom heb je die acties uitgevoerd? En waarom in die volgorde? Hoe heb je onverwachte zaken aangepakt en waarom op die manier? Hoe reageerden anderen op jouw actie? En hoe ben je hiermee omgegaan? Wat was het resultaat van jouw acties in deze situatie? Andere vragen die de assessoren hierbij kunnen stellen: Waarom was dit het resultaat? Op welke wijze had het resultaat verbeterd kunnen worden? Hoe kijk je terug op wat er in deze situatie is voorgevallen? Op welke andere manier had je de situatie kunnen aanpakken? Wat vond je van de rol van je collega s in deze situatie? Transfervragen zijn om te achterhalen of je met nieuwe, onverwachte situaties kunt omgaan. Bij die vragen wordt vaak de volgorde van STAR gevolgd (nieuwe situatie, jouw taak, welke acties, wat is dan het resultaat) Stel je voor.(de alternatieve situatie).wat zou je dan doen? En waarom? Waarin verschilt (de alternatieve situatie). van de situatie zoals die in je proeve voorkwam. Bepaling resultaat van de proeve (zie ook bijlage 3) Om een PvB te behalen moet je voldoen aan de eisen die zijn vastgelegd in de bijbehorende beoordelingswijzer. Daarin staat nauwkeurig omschreven op welke werkprocessen en prestatieindicatoren je beoordeeld wordt en op welke wijze dit gebeurt (observatie of CGI). Ook is daarin aangegeven hoe het (voorlopig) resultaat tot stand komt. De assessoren beoordelen de werkprocessen aan de hand van de onderliggende prestatieindicatoren. Het oordeel over een werkproces kan zijn Voldoende of Onvoldoende. Onderwijs- en examenregeling deel 1 Clusius College cohort 2013-2014 versie 1 16
Op basis van de werkprocesresultaten geven de assessoren een oordeel over de kerntaak/- taken of delen van kerntaak/-taken die in de betreffende proeve zitten. Zowel kerntaken, delen van kerntaken als proeven van bekwaamheid kennen een beoordeling op een driepuntschaal: Goed, Voldoende, Onvoldoende. Om bij (een deel van) een kerntaak in één proeve in aanmerking te komen voor het oordeel Goed moet aan alle twee van de volgende voorwaarden voldaan worden: 1. Alle werkprocessen van deze kerntaak of deel kerntaak moeten met een voldoende zijn beoordeeld. 2. Voldoen aan de beschrijving van het portret Goed betekent het volgende: Je werkt altijd vanuit het belang van het bedrijf, de organisatie of de projecten. Je hebt een goed overzicht van wat er intern en extern speelt en wat dat betekent voor je werk. Je bent initiatiefrijk en je gaat op een natuurlijke wijze om met de verschillende opdracht(en) en verantwoordelijkheden die aan je zijn toevertrouwd. Wanneer ben je geslaagd voor een proeve Je bent geslaagd voor de proeve als alle kerntaken minimaal voldoende zijn. Een kerntaak is behaald, wanneer tenminste 75%* van de bijbehorende werkprocessen door de assessoren als voldoende zijn beoordeeld. Bij enkele PvB s is een bepaald werkproces zo essentieel (= kritisch), dat het voldoende moet zijn om de kerntaak te behalen. Een werkproces is opgebouwd uit een aantal prestatie-indicatoren die door observatie of CGI beoordeeld worden. Zie hiervoor de beoordelingswijzer van je proeve. Deze kun je vinden via de Clusius website: Intranet mbo Alkmaar/- Hoorn/- Schagen examinering proeve van bekwaamheid. Wanneer 60%* van de prestatie-indicatoren van een werkproces als voldoende zijn beoordeeld, dan is het betreffende werkproces behaald. Assessoren zijn verplicht om een onvoldoende werkproces schriftelijk toe te lichten. *) Deze percentages zijn van toepassing wanneer alle werkprocessen of indicatoren even zwaar wegen. Kritische werkprocessen moeten altijd behaald worden. De assessoren komen na de proeve gezamenlijk tot één eindoordeel. Wanneer de proeve is verlopen volgens het vastgestelde inrichtingsplan zal de eerste assessor je het voorlopig resultaat mededelen. Wanneer is afgeweken van het inrichtingsplan dan stellen de assessoren geen voorlopig resultaat van de proeve vast. Dan beraadt de (vestigings)examencommissie zich over de geconstateerde afwijkingen en geeft zo mogelijk een aanvullende of vervangende examenopdracht en/of stelt de definitieve uitslag vast. Het beoordelingsresultaat van een proeve van bekwaamheid kan zijn Goed, Voldoende, Onvoldoende. Om het oordeel Goed voor een proeve te krijgen, moeten alle kerntaken of delen van kerntaken uit die PvB met Goed beoordeeld zijn. (Voorlopig) resultaat van de proeve van bekwaamheid Goed (alle kerntaken goed) Voldoende (alle kerntaken minimaal voldoende) Onvoldoende (1 of meer kerntaken onvoldoende) Vanwege afwijkingen geen voorlopig resultaat vastgesteld Onderwijs- en examenregeling deel 1 Clusius College cohort 2013-2014 versie 1 17
Definitieve uitslag De eerste assessor levert de beoordelingsformulieren in bij de teamleider van jouw opleiding. Zij bespreken het verloop van de PvB en de voorlopige uitslag. Indien de teamleider van oordeel is dat de PvB rechtmatig is verlopen, stelt hij de definitieve uitslag vast. Deze uitslag word je door het examenbureau schriftelijk toegestuurd. 5.2 Avo-examinering Zoals in het onderwijsdeel is omschreven is avo algemeen vormend onderwijs en bestaat uit taal, rekenen en loopbaan en burgerschap. Elke student maakt examens voor Nederlands en rekenen. Afhankelijk van je opleiding krijg je daarbij Engels en/of Duits. De avo-examens worden ook wel kwalificerende toetsen genoemd. Het resultaat voor een avo-examen wordt uitgedrukt in een cijfer van 1,0 tot en met 10,0. Loopbaan en burgerschap Voor loopbaan en burgerschap volg je de activiteiten die in de studiewijzer L&B staan en/of je opleidingsplan. Het gaat erom of je voldaan hebt aan deze activiteiten. Er wordt voor loopbaan en burgerschap geen examen afgelegd. Nederlands Je maakt examens voor vijf taalvaardigheden: luisteren, lezen, gesprekken voeren, spreken en schrijven. Niveau 1 studenten maken voor elke vaardigheid één examen. Niveau 2, 3 en 4 studenten maken vier examens. Luisteren en lezen wordt voor hen samen geëxamineerd in één examen. Voor studenten op niveau 1, 2 en 3 is het landelijk referentieniveau 2F van toepassing 1. Voor studenten op niveau 4 is het landelijk referentieniveau 3F van toepassing 1. Rekenen Voor rekenen maak je één examen waarin de volgende domeinen worden getoetst: getallen, verhoudingen, meten en meetkunde en verbanden. Voor studenten op niveau 1, 2 en 3 is het landelijk referentieniveau 2F van toepassing 1. Voor studenten op niveau 4 is het landelijk referentieniveau 3F van toepassing 1. Engels en Duits Engels en Duits worden ook wel Moderne vreemde talen (mvt) genoemd. Engels is binnen het Clusius College de eerste mvt en Duits de tweede. Wanneer er voor het behalen van het diploma één mvt nodig is, dan is dit Engels. Wanneer er voor het behalen van het diploma twee mvt s nodig zijn, dan is de tweede mvt Duits. Voor alle niveau 4 studenten is Engels een diploma-eis. Je maakt vijf examens voor vijf taalvaardigheden: luisteren, lezen, gesprekken voeren, spreken en schrijven. Voor luisteren en lezen is het niveau B1 van toepassing en voor gesprekken voeren, spreken en schrijven niveau A2. 1 voor uitleg van de taal- en rekenniveaus zie bijlage 2 Onderwijs- en examenregeling deel 1 Clusius College cohort 2013-2014 versie 1 18
Voor niveau 2 en 3 studenten is Engels niet altijd een diploma-eis. In het opleidingsplan van jouw opleiding staat of Engels nodig is om het diploma te kunnen behalen. Voor enkel niveau 4 opleidingen is Duits een diploma-eis. In het opleidingsplan van jouw opleiding staat of Duits voor jou een diploma-eis is. Als dit zo is maak je vijf examens voor vijf taalvaardigheden: luisteren, lezen, gesprekken voeren, spreken en schrijven. Voor luisteren, lezen en spreken is het niveau A2 van toepassing en gesprekken voeren en schrijven niveau A1 2. Voor niveau 2 en 3 is Duits alleen een diploma-eis voor de opleiding Mobiele werktuigen. Deze studenten maken één examen voor lezen op niveau A1 2. Maximale benutting van de onderdelen AVO Nederlands, Engels, Duits en rekenen bestaan uit meer vaardigheden. Het is niet mogelijk om een of meer kansen (afnamemoment) onbenut te laten en hiervoor onvoldoende inspanning te leveren. Dit ter beoordeling van de docent. Bij een onvoldoende voor één of meer vaardigheden moet een tweede kans ook daadwerkelijk benut worden. Er kan niet worden volstaan met het invullen van een naam en datum maar de inspanning moet daadwerkelijk door de student worden aangetoond. Indien niet alle kansen benut zijn, zal de vestigingsexamencommissie besluiten welke actie ondernomen gaat worden. Wanneer er redenen zijn waarom kansen ongebruikt zouden moeten worden, zal dit door de student (binnen 75% van de studietijd) gemotiveerd aangevraagd moeten worden bij de VEC. De VEC deelt haar besluit schriftelijk mede. Overzicht taal- en rekenexamens en diploma-eisen In de overzichten op de volgende twee pagina s staat per niveau en opleidingsduur/startjaar de examens en de specifieke diploma-eisen. Op pagina 24 worden de examens toegelicht. In de overzichten zie je soms de afkorting: VEC staan. VEC staat voor vestigingsexamencommissie. De VEC bestaat uit de vestigingsdirecteur, de examensecretaris en één teamleider. De tekst Wanneer je dit niet haalt, word je besproken in de VEC betekent dat je bij het niet behalen van de diploma-eis, ook niet na herkansen, je wordt besproken in de VEC. De VEC kan dan onder bepaalde voorwaarden besluiten dat je toch je diploma krijgt. 2 voor uitleg van de taal- en rekenniveaus zie bijlage 2 Onderwijs- en examenregeling deel 1 Clusius College cohort 2013-2014 versie 1 19
Nederlands (startjaar 2013-2014) Opleidingsniveau Diplomering in schooljaar: Examens Diploma-eis Niveau 1 2013 2014 2014 2015 Niveau 2F: Instellingsexamen voor lezen, luisteren, gesprekken voeren, spreken en schrijven. Niveau 2F: Creta of Pilot COE (lezen en luisteren in één examen). Deviant examen voor gesprekken voeren, spreken en schrijven. De vijf Nederlandse vaardigheden moeten zijn geëxamineerd. Het cijfer van de Pilot COE (1 cijfer) en het cijfer van de drie Deviant examens (1 cijfer) worden tot één heel cijfer gemiddeld. Dit is het eindcijfer Nederlands en deze mag niet lager zijn dan een 5. Wanneer je dit niet haalt, word je besproken in de VEC. Niveau 2 Niveau 3 2015 2016 Niveau 2F: COE (lezen en luisteren in één examen). Deviant examen voor gesprekken voeren, spreken en schrijven. Het cijfer van het COE (1 cijfer) en het cijfer van de drie Deviant examens (1 cijfer) worden tot één heel cijfer gemiddeld. Dit is het eindcijfer Nederlands en deze mag niet lager zijn dan een 5. 2016 2017 Niveau 2F: COE (lezen en luisteren in één examen). Deviant examen voor gesprekken voeren, spreken en schrijven. Het cijfer van het COE (1 cijfer) en het cijfer van de drie Deviant examens (1 cijfer) worden tot één heel cijfer gemiddeld. Dit is het eindcijfer Nederlands. Van de eindcijfers voor Nederlands en rekenen mag er één onvoldoende zijn (niet lager dan een 5), het andere eindcijfer moet ten minste een 6 zijn. 2014 2015 Niveau 3F: COE (lezen en luisteren in één examen). Deviant examen voor gesprekken voeren, spreken en schrijven. Het cijfer van het COE (1 cijfer) en het cijfer van de drie Deviant examens (1 cijfer) worden tot één heel cijfer gemiddeld. Dit is het eindcijfer Nederlands. Van de eindcijfers voor Nederlands en Engels mag er één onvoldoende zijn (niet lager dan een 5). Het andere cijfer moet ten minste een 6 zijn. Niveau 4 2015 2016 2016 2017 Niveau 3F: COE (lezen en luisteren in één examen). Deviant examen voor gesprekken voeren, spreken en schrijven. Het cijfer van het COE (1 cijfer) en het cijfer van de drie Deviant examens (1 cijfer) worden tot één heel cijfer gemiddeld. Dit is het eindcijfer Nederlands. Van de eindcijfers voor Nederlands, rekenen en Engels mag er één onvoldoende zijn (niet lager dan een 5), de twee andere eindcijfers moeten ten minste een 6 zijn. Onderwijs- en examenregeling deel 1 Clusius College cohort 2013-2014 versie 1 20
Rekenen (startjaar 2013-2014) Opleidingsniveau Diplomering in schooljaar: Niveau 1 2013 2014 Examen Niveau 2F: Instellingsexamen* *rekenen wordt mogelijk afgenomen in de Pilot COE Diploma-eis Het examen moet gemaakt zijn. Niveau 2 Niveau 3 2014 2015 2015 2016 Niveau 2F: Pilot COE of Creta Het cijfer van de Pilot COE of Creta examen is het eindcijfer. Deze mag niet lager zijn dan een 5. Wanneer je dit niet haalt, word je besproken in de VEC. 2014 2015 Niveau 3F: Pilot COE Het cijfer van de Pilot COE is het eindcijfer en deze mag niet lager zijn dan een 5. Wanneer je dit niet haalt, word je besproken in de VEC. Niveau 4 2015 2016 2016 2017 Niveau 3F: COE Het cijfer van het COE is het eindcijfer. Van de eindcijfers voor Nederlands, rekenen en Engels mag er één onvoldoende zijn (niet lager dan een 5), de twee andere eindcijfers moeten ten minste een 6 zijn. Onderwijs- en examenregeling deel 1 Clusius College cohort 2013-2014 versie 1 21
Engels (startjaar 2013-2014) Opleidingsniveau Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 Diplomering in schooljaar: Niet van toepassing 2013 2014 2014 2015 2015 2016 Examens Creta examen voor lezen en luisteren. Deviant examen voor gesprekken voeren, spreken en schrijven (alleen als het in je opleidingsplan/kwalificatiedossier staat). Diploma-eis De examens spreken en gesprekken voeren moeten met minimaal een 5,5 zijn behaald (op het niveau zoals vermeld in het opleidingsplan). Bij Mobiele werktuigen moet het examen lezen met minimaal een 5,5 zijn behaald. 2014 2015 Creta examen voor lezen en luisteren op niveau B1. Deviant examen voor gesprekken voeren, spreken en schrijven op niveau A2. De cijfers van de vijf examens worden tot één heel cijfer gemiddeld. Dit is het eindcijfer Engels en deze mag niet lager zijn dan een 5. Niveau 4 2015 2016 2016 2017 Creta examen voor lezen en luisteren op niveau B1. Deviant examen voor gesprekken voeren, spreken en schrijven op niveau A2. De cijfers van de vijf examens worden tot één heel cijfer gemiddeld. Dit is het eindcijfer Engels. Van de eindcijfers voor Nederlands, rekenen en Engels mag er één onvoldoende zijn (niet lager dan een 5), de twee andere eindcijfers moeten ten minste een 6 zijn. Duits (startjaar 2013-2014) Diplomering in Opleidingsniveau Examens schooljaar: Niveau 1 Niet van toepassing Diploma-eis Niveau 2 Niveau 3 Alle schooljaren Geldt alleen voor Mobiele werktuigen. Instellingsexamen voor lezen op niveau A1. Het examen lezen moet met minimaal een 5,5 zijn behaald (op het niveau zoals vermeld in het opleidingsplan). Niveau 4 Alle schooljaren Instellingsexamens voor lezen, luisteren, gesprekken voeren, spreken en schrijven (geldt alleen voor de opleidingen met crebo 97761, 97090, 97440). De examens spreken en gesprekken voeren moeten met minimaal een 5,5 zijn behaald (op het niveau zoals vermeld in het opleidingsplan). Onderwijs- en examenregeling deel 1 Clusius College cohort 2013-2014 versie 1 22