De financiering van de energiebesparingsmaatregelen voor appartementsgebouwen Het energiebeleid in het BHG De duurzame energieperspectieven >< duurzame stad De spanning tussen vraag en aanbod neemt toe De conventionele hulpmiddelen raken uitgeput Het verbruik en de kosten nemen voortdurend toe De milieuverontreiniging en de klimaatveranderingen staan niet langer ter discussie Duurzame stad: voor meer levenskwaliteit in de stad En grote politieke ambitie (DPR) voor: Het RPDO: -30% tegen 2025 (. => - 85% tegen 2050) Energie-efficiëntie ten voordele van alle consumenten 1
INHOUDSTAFEL De context van de Brusselse collectieve huisvesting De maatregelen voor informatie en sensibilisering op het vlak van energiebeleid De financiële aanmoedigingsmaatregelen De dwingende wettelijke en reglementaire maatregelen De context van de Brusselse collectieve huisvesting 2
Het specifieke urbanistische karakter van het gewest 100.000 miljoen m² Brusselse gebouwen: 60% woningen-30% tertiaire sector; 1991-2001: het aandeel van gebruikte woningen die gebouwd zijn voor 1945 is van 43 naar 42 % gedaald! Het specifieke urbanistische karakter van het gewest TABLEAU 9.8a NOMBRE de LOGEMENTS par TYPE de BÂTIMENT (nature cadastrale) selon la COMMUNE au 1er janvier 2009 Unité : nombre de logements Sources : ACED - DGSIE Maisons de Maisons de type type fermé demi-fermé Maisons de type ouvert Bât. Immeubles à industriels appartements commerciaux et de services Autres bâtiments Anderlecht 21.770 1.913 305 18.605 4.551 7 47.151 11,8 2,5 Auderghem 5.964 1.462 446 7.884 656 7 16.419 11,2 2,1 Berchem-Ste-Agathe 3.393 500 109 5.357 494 2 9.855 6,3 2,1 Bruxelles 25.081 989 447 43.597 10.086 36 80.236 10,0 2,9 Etterbeek 8.949 186 6 14.035 1.722 4 24.902 8,6 3,2 Evere 4.774 642 12 10.791 839 2 17.060 11,9 3,1 Forest 9.511 514 54 13.960 1.384 5 25.428 7,5 3,0 Ganshoren 2.512 272 17 8.284 432 0 11.517 8,4 3,3 Ixelles 17.421 441 47 23.620 4.681 9 46.219 8,8 3,2 Jette 7.952 379 107 12.870 1.590 3 22.901 10,6 3,1 Koekelberg 3.071 29 2 5.772 634 2 9.510 8,6 3,7 Molenbeek-St-Jean 12.452 130 89 20.977 2.896 18 36.562 9,2 3,4 St-Gilles 13.000 51 0 9.060 4.025 33 26.169 8,5 3,5 St-Josse-ten-Noode 4.036 6 5 3.870 1.033 7 8.957 11,2 2,5 Schaerbeek 30.055 578 59 20.876 5.493 15 57.076 8,9 3,0 Uccle 10.271 3.144 2.242 26.541 2.390 9 44.597 9,8 2,4 Watermael-Boitsfort 4.151 1.796 470 4.865 398 3 11.683 9,2 1,7 Woluwe-St-Lambert 7.464 1.472 199 18.114 1.049 2 28.300 12,4 3,0 Woluwe-St-Pierre 5.015 2.731 1.462 10.068 775 8 20.059 9,3 2,1 Région de Bruxelles-Capitale 196.842 17.235 6.078 279.146 45.128 172 544.601 9,5 2,8 arr.hal-vilvorde 63.290 56.425 79.844 41.410 8.718 732 250.419 5,0 1,1 arr.louvain 38.699 40.035 91.152 39.574 8.096 3.253 220.809 7,9 1,1 Brabant flamand 101.989 96.460 170.996 80.984 16.814 3.985 471.228 6,1 1,1 Brabant wallon /arr.nivelles 25.141 32.079 67.229 30.446 4.770 752 160.417 10,2 1,1 Belgique 1.331.615 925.415 1.355.680 1.106.906 236.606 86.802 5.043.024 7,4 1,2 51% à 59% zijn van het appartementstype NOMBRE TOTAL DE LOGEMENTS dans TOTAL nbre de lgts par imm. à appart. nbre de lgts par bâtiment 3
Het specifieke urbanistische karakter van het gewest 72% van de gezinnen wonen in appartementen (sociaaleconomisch onderzoek van 2001) ; 29% : eigenaar van zijn woning Aantal inwoners en gezinnen neemt voortdurend toe (anticiperen op de demografische groei) 8%: het aandeel van de leegstaande woningen (13.251: woningen met een jaarlijks waterverbruik < 5m³ + leegstaande woonruimten boven handelszaken- RA BE 2006) En op het vlak van energie 73% van het energieverbruik in Brussel heeft betrekking op gebouwen; 41% van het energieverbruik is voor huisvesting; Het gemiddelde verbruik is te hoog (de slechtst geïsoleerde woningen van Europa) 4
Het specifieke urbanistische karakter van het gewest => een energieverslindende huisvestingssector 29% : propriétaires de leur bien 13.251: logements avec consommation annuelle d eau< 5m³ (RA 2006) + les logements vides au-dessus des commerces 8%: la proportion des logements vides Bron: EURIMA De context van de Brusselse collectieve huisvesting Markt biedt een groot potentieel aan energievernieuwing omwille van: de omvang de vervallen en energieverslindende staat van de gebouwen het aanmoedigingsbeleid van het gewest 5
De context van de Brusselse collectieve huisvesting Milieuvriendelijk bouwen is volop in ontwikkeling Uit de bottom-up-aanpak blijkt: dat er besparingspotentieel is voor de consumenten dat oplossingen minder kosten dan verwacht dat de spelers op de markt in staat zijn om te zorgen voor opmerkelijke gebouwen en renovaties dat de PEB-vereisten al overtroffen zijn De context van de Brusselse collectieve huisvesting Strategie Verder stimuleren van de vraag en de versterking van de hulpmiddelen, met name financieel (bottom-up) Voorbeeldfunctie van de overheid (top-down) Versterking van de reglementering (top-down) Mobilisering van de Brusselse bedrijven (het aanbod) ten gunste van de werkgelegenheid en het milieu 6
Hoe gaan we te werk: de maatregelen voor informatie en sensibilisering Het belang van energierenovatie in de collectieve huisvesting Een energiecultuur in Brussel Het individuele gedrag is de voornaamste hefboom voor verandering De energiereflex van de bewoners (energie-uitdaging,...) Iedereen kan zijn steentje bijdragen (draagvlak gemeenten ziekenhuizen- scholen, ) Een andere manier van denken op het vlak van bouwen en renoveren van gebouwen (opleiding van deskundigen, ) 7
Hulpmiddelen voor beheerders van collectieve huisvesting om tot actie over te gaan Vademecum voor collectieve huisvesting (voor beheerders) Het energiekadaster voor collectieve huisvesting De gids voor collectieve huisvesting (bouwheren) De gids voor collectieve huisvesting (ontwerpers) Opleidingen en studiedagen Leidsmannen voor collectieve huisvesting http://www.brusselsenvironment.be/templates/professionnel s Capaciteit om met het aanbod aan de vraag te voldoen AEE duurzaam bouwen - prioriteit Het Brusselse aanbod aanpassen aan de vraag naar duurzaam bouwen =>het stimuleren van opleiding en de omschakeling van bedrijven Onderricht en opleiding aanpassen aan de vraag=>een echte tewerkstellingskans voor de laagst opgeleide Brusselaars Milieuvriendelijke materialen ter beschikking stellen=>het stimuleren van het gebruik van milieuvriendelijke materialen 8
De financiële aanmoedigingsmaatregelen De financiële aanmoedigingsmaatregelen Vroeger: De financiële bijstand was te weinig gekend De investeringen op het vlak van energiebesparing waren rendabel «op lange termijn» De investeringen waren te zwaar De budgetten van de eerste eigenaars waren erg beperkt 9
De financiële aanmoedigingsmaatregelen Nu: De premies zijn een enorm succes! De investeringen op het vlak van energiebesparing zijn rendabel op «lange termijn» Investeringen die op minder dan 5 jaar terugverdiend zijn Voorfinanciering van isolatiewerken voor gezinnen met een bescheiden inkomen => groene sociale lening De financiële aanmoedigingsmaatregelen Eenvoudige en toegankelijke financieringsinstrumenten Zonder terugbetaling: groene sociale lening, premies, renovatiepremies, fiscaliteit, FRCE, Fedesco Partnerschap overheid gezinnen: een investeringsfonds in het leven roepen voor energiebesparingsprojecten en voor het gebruik van hernieuwbare energiebronnen (huurder/eigenaar) Openbare investeerders Investeerders uit de tertiaire sector 10
De dwingende wettelijke en reglementaire maatregelen De dwingende wettelijke en reglementaire maatregelen Huisvestingswet: de mogelijkheid om een energiedrempel voor onbewoonbaarheid vast te leggen De minimalisering van de woonkosten in de investeringslogica integreren : Woonkosten = huur/lening + lasten In de openbare sector Sociale huisvesting GOMB Huurcontractenwet huur + indien woonkosten - 11
De dwingende wettelijke en reglementaire maatregelen Versterking van het wettelijk kader Volledige uitvoering van de PEB Certificering van gebouwen die onderworpen worden aan een transcatie Hervorming van de verwarmings- en airconditioningsector Bekendmaking van de energieprestaties van openbare gebouwen Versterking van de vereisten: passief & zware renovatie in 2015 Verplicht draagvlak voor grote eigenaars van gebouwen (>300.000 m²): kadaster, boekhouding, beheer, identificatie van het rendabele potentieel en uitvoering Conclusies 12
Conclusies De context is zeer gunstig en rendabel voor rationeel energieverbruik, voor de energierenovatie van gebouwen en voor hernieuwbare energiebronnen Evolutie van de energieprijzen Energieprestaties van gebouwen Belangrijke ondersteuning van het gewest Bedankt voor uw aandacht Hebt u nog vragen? Asmae YOULAL @ : ayoulal@huytebroeck.irisnet.be Cel Energie, Lucht, Klimaat, Duurzaam bouwen, Besparing Tel: +32 (0)2 517 14.. - Fax: +32 (0)2 517 14 90 www.evelyne.huytebroeck.be 13