Het maatwerkbedrijf van de toekomst Terugblik op 15 maanden ondersteuning van sociale en beschutte werkplaatsen 3 juli 2015, Gent
Agenda Het maatwerkbedrijf van de toekomst 12.30 13.00: Ontvangst & lunch 13.00 13.15: Welkomstwoord 13.15 13.45: Aanbevelingen per module 13.45 14.45: Focussessies Topic 1: Prijszetting & negotiatie technieken Topic 2: Opschaling in de sociale economie: van samenwerking tot fusie Topic 3: Het nieuwe werkgelegenheidsbeleid: impact op uw bedrijfsvoering 14.45 15.00: Koffiepauze & netwerkgelegenheid 15.00 16.00: Panelgesprek met stakeholders (Telenet, Recupel, SST, Groep Maatwerk, Stad Antwerpen) 16.00 16.10: Slot 2015 Deloitte Belgium 2
Welkomstwoord (Marc Abels) 13u00-13u15 2015 Deloitte Belgium 3
Individuele begeleiding van 148 maatwerkbedrijven 148 sociale economiebedrijven verspreid over Vlaanderen 3 bedrijven > 1.000 medewerkers Geschatte omzet van de sector: 700 miljoen EUR 25.000 doelgroepmedewerkers en omkadering Aanwezigheid in diverse sectoren: verpakking, groenzorg, kringwinkels, schoonmaak, metaal, hout Omgevingsfactoren Economische crisis Delocalisatie en automatisering Stijgende externe en interne concurrentie (tendering, lage economielanden, ) Besparingen lokale besturen Hervorming en besparingen tewerkstellingsmaatregelen (Web+, Art. 60, LDE, PWA, Sine, ) leidt tot afname subsidieafhankelijkheid Geen groeipad voor maatwerkbedrijven/afdelingen Impact invoering Maatwerkdecreet (financiering, doorstroom, rapportering, ) 2015 Deloitte Belgium 4
Een project uitgevoerd in twee fases sinds januari 2014 Fase 1 Fase 2: individuele begeleiding van alle SW s en BW s* Basispakket individuele begeleiding 1.751 mandagen 10 piloten Uitwerking modules Kick Off Vlaams Parlement (22/04) Collectieve sessie I Uitvoeringsbesluit Collectieve sessie II Open oproep + selectie uitbreiding Communicatie financiële impact MWD Begeleiding uitbreiding Collectieve sessie III (03/07) 360 mandagen Jan Mrt Jul Sept Jan Mrt Jul 2014 2015 Stuurgroep I 6 februari opstart Stuurgroep II & III 10 & 27 maart validatie Fase 1, toewijzing mandagen Stuurgroep IV 1 juli stand van zaken Stuurgroep V 16 september stand van zaken Stuurgroep VI 13 januari stand van zaken Besprekingen kernteam ESF, VLAB, SST, Dpt WSE Stuurgroep VII 10 maart selectie uitbreiding Stuurgroep VIII 29 juni 10u30 stand van zaken Sept Stuurgroep IX 29 september 14u validatie 2015 Deloitte Belgium 5
Individuele coaching gericht op het management Individuele coaching gedurende 3 maanden: basispakket van 11 mandagen Opstartgesprek Evaluatie tevredenheid en impact M1 M2 M3 Startverslag: scope, aanpak, samenwerking, planning Eindverslag: evaluatie tevredenheid en impact Uitbreidingspakket van 365 mandagen op basis van een open oproep Kwaliteit Consistentie Snelheid Transparantie Efficiëntie Impact Modules toepassen op maat van de organisatie Modules van minstens 5 mandagen Selectie module i.f.v. resultaten en ESF kwaliteitsassessment Verwachte doorlooptijd per project: drie maanden Eén aanspreekpunt Deloitte per project Inzet van een multidisciplinair team (strategie, financieel, processen, juridisch,fiscaal) Meten van tevredenheid en impact na afloop Projectdocumentatie: start/eindverslag, (tussentijdse) projectresultaten Rapportering aan kernteam ESF + VLAB, SST, Dep. WSE Klantencontacten: directie & raad van bestuur 2015 Deloitte Belgium 6
Maatgerichte ondersteuning voor één of meer modules 17% 49% Management Informatie Vertalen van strategie in KPI s Visualisatie van KPI s Strategie en commercieel beleid Go 2 Market strategie en innovatie Commerciële analyse en sales coaching Bedrijfsstrategieën 5% 19% Financieel beheer Kostenallocatie Visualisatie Financiële KPI s Corporate Governance Samenstelling RvB Bestuursvernieuwing Rollen en verantwoordelijkheden RvB Personele unie 25% Samenwerking Fusietrajecten Samenwerking Delen ondersteunende diensten Coöperatieven 8% Ondernemingsplan Ondernemingsplannen 2015 Deloitte Belgium 16% Lean Opleiding en coaching op de vloer Procesanalyse en verbeteringen 7
Aanbevelingen per module 13u15-13u45 2015 Deloitte Belgium 8
Module Strategie & commercieel beleid 72 begeleide werkplaatsen <20 DGM 6 20-50 DGM 27 50-100 DGM 11 >100 DGM 28 Tevredenheid 3,7 Resultaten Module Strategie en Commercieel Beleid # Nieuw ontwikkelde diensten of producten 34 # Commerciële analyses & strategieën 47 # Opleidingsdagen sales coaching 65 # Herwerking marketing tools 17 # Prospectielijsten 66 # Marktanalyses 49 Impact 3,8 Opvallende trends Differentiatie van producten & diensten is een van de voornaamste uitdagingen voor maatwerkbedrijven Commerciële competenties en markgericht denken ontbreken vaak in kleinere organisaties Kwetsbaarheid: teveel organisaties zijn nog te afhankelijk van één grote klant Commerciële samenwerking met andere maatwerkbedrijven 2015 Deloitte Belgium 9
Module Strategie en commercieel beleid 2015 Deloitte Belgium 10
Module Ondernemingsplan Tevredenheid 8 begeleide werkplaatsen <20 DGM 0 20-50 DGM 3 50-100 DGM 1 >100 DGM 4 4,0 Impact Resultaten Module Ondernemingsplan # Ondernemingsplannen 8 4,0 Opvallende trends Weinig uitgeschreven ondernemingsplannen gedragen door directie en raad van bestuur. Kringwinkels zijn verplicht bij OVAM een ondernemingsplan neer te leggen. Het uitbouwen van managementinformatie wordt vaak voorafgegaan door het herdenken van strategie en visie Behoefte om de langetermijn strategie ook aan de werkvloer te communiceren 2015 Deloitte Belgium 11
Module Ondernemingsplan 2015 Deloitte Belgium 12
Module Managementinformatie 28 begeleide werkplaatsen <20 DGM 0 20-50 DGM 18 50-100 DGM 5 >100 DGM 5 Resultaten Module Managementinformatie # Opleidingsdagen managementinformatie Gem 1 dag / MWB # Balanced Scorecards & dashboards 28 Tevredenheid 3,9 Impact 4,0 Opvallende trends Elk maatwerkbedrijf heeft nood aan managementinformatie op niveau van het management, RvB, maar ook de werkvloer Indicatoren hebben betrekking op zowel financiële als niet-financiële resultaten Managementinformatie was een katalysator voor het herdefiniëren van strategische en operationele doelstellingen GRI rapportering vanaf 2017 (registratrie data vanaf 2016) 2015 Deloitte Belgium 13
Module Managementinformatie 2015 Deloitte Belgium 14
Module Lean 24 begeleide werkplaatsen <20 DGM 0 20-50 DGM 12 50-100 DGM 5 >100 DGM 7 Resultaten Module Lean # Trainingsdagen lean gem. 2d / MWB # Verbeterprojecten lean 3-5 / MWB Tevredenheid 3,8 Impact 3,8 Opvallende trends Lean is een belangrijke doelstelling in elke organisatie. Via het lerend netwerk van in C worden competenties verder versterkt, zowel voor beginners als gevorderden. Maatwerkbedrijven kampen met zeer gelijkaardige lean uitdagingen in vergelijking met reguliere bedrijven. Klein beginnen genereert grote winsten. 2015 Deloitte Belgium
Module Lean 2015 Deloitte Belgium 16
Module Corporate Governance 12 begeleide werkplaatsen <20 DGM 1 20-50 DGM 2 50-100 DGM 1 >100 DGM 8 Tevredenheid 4,3 Resultaten Module Coporate Governance # Trainingsdagen ½ dag / MWB # Bestuursanalyses en -vernieuwingen 100% MWB # Analyse samenstelling RvB 75% MWB # RACI Delegaties van bevoegdheden 100% MWB # Corporate governance charters 50% MWB # Trajecten personele unie (geen fusie) 1 Impact 3,7 Opvallende trends Meer en meer aandacht voor de rol die de raad van bestuur kan spelen in de organisatie Veel aandacht naar rolverdeling raad van bestuur en directie Herdenken bestuurdersprofielen als hefboom voor vernieuwing Personele unie als opstart naar fusie op middellange termijn 2015 Deloitte Belgium 17
Module Corporate Governance Inhoudstafel Corporate Governance Charter I. Governance structuur II. Algemene ledenvergadering a. Ledenstructuur b. Samenstelling c. Rol, verantwoordelijkheid en bevoegdheid d. Agenda van de algemene leden vergadering III. Raad van Bestuur a. Samenstelling b. Rol, verantwoordelijkheden en bevoegdheid c. Rol van de voorzitter d. Werking i. Vergaderingen van de Raad van Bestuur ii. Voorzitterschap iii. Secretaris iv. Gespecialiseerde comités v. Evaluatie van de Raad en zijn bestuurders e. Remuneratie IV. Comités a. Samenstelling b. Bevoegdheden c. Rol van het comité d. Taken e. Werking i. Vergaderingen ii. Aanwezigheid en/of informatieplicht van relevante derden iii. Belangenconflicten iv. Verslaggeving en rapportering v. Evaluatie van de werking van het comité f. Remuneratie 2015 Deloitte Belgium 18
Module Samenwerking 37 begeleide werkplaatsen <20 DGM 10 20-50 DGM 15 50-100 DGM 3 >100 DGM 9 Resultaten Module Samenwerking # Werkplaatsen betrokken in een fusie 16 # Onderzoeken naar mogelijke fusiepartners 15 # Operationele & commerciële samenwerking 14 # Oprichtingen personele unie 4 # Oprichtingen CVBA 3 # Oprichtingen ESV s 0 Tevredenheid 3,3 Impact 2,8 Opvallende trends Integratiedynamiek sinds publicatie uitvoeringsbesluiten: SW s < 20 doelgroepmedewerkers zetten volop in op fusie, integratie tussen maatwerkbedrijven als reactie op wegvallen WEP+ en ontbreken groeipad contingenten Integratie van BW s en SW s ondanks verschillende paritaire comités en bedrijfsculturen CVBA VSO als een nieuw samenwerkingsvehikel, maar ESV minder interessant (verlies RSZ-korting) Risico s op verboden terbeschikkingstelling binnen de sector Behoefte aan rationalisering van ondersteunende diensten Onderling vertrouwen en uiteenlopende bedrijfsculturen zijn blokkerende factoren 2015 Deloitte Belgium 19
Module Samenwerking VOORBEREIDING FUSIE UITVOERING Vroegtijdig directie én RvB betrekken Vertrouwen en openheid Aandacht voor bedrijfscultuur Bestuurlijke samenwerking Strategie en commercieel beleid Personele Unie en bestuursvernieuwing Informeel managementcomité Synergiën samenwerking Quick wins (verzekeringen, aankopen, ) Analyse synergiën en haalbaarheid samenwerking partner(s) Intentie verklaring Organisatie Loon- en arbeidsvoorwaarden Herschikking ondersteunende diensten Omkaderingsefficiëntie Bewaken 65/35% Impact PC SW en BW Harmoniseren bedrijfseigen voordelen Juridisch traject notaris Gevoeligheden Impact financiën Impact patrimonium Juridisch & fiscaal Juridische structurering Vereenvoudiging teveel aan structureren Opletten voor terbeschikkingstelling Fiscale impact PMO & veranderingsmanagement 2015 Deloitte Belgium 20
Module Financieel Beheer 25 begeleide werkplaatsen <20 DGM 3 20-50 DGM 7 50-100 DGM 5 >100 DGM 10 Resultaten Module Financieel beheer # kostenallocatiemodel en winstgevendheidsanalyse 5 # kostprijsberekeningsmodel 5 # budgetteringsmodel en scenario-analyse 5 # optimalisatie budgetteringsproces 3 # optimalisatie financiële organisatie 3 # ondersteuning bij opzetten analytische boekhouding 2 Tevredenheid 4,1 Impact 4,3 Opvallende trends Toenemend belang voor analyse naar winstgevendheid per vestiging, afdeling, activiteit of product. Toenemende vraag naar accurate prognoses en budgetten als sturingsmiddel. Moeilijkheden om financiële resultaten duidelijk en overzichtelijk te brengen naar management of RVB zodat op basis hiervan beleidsbeslissingen kunnen worden genomen. Rollen en verantwoordelijkheden van de financiële dienst zijn vaak vermengd met deze van de personeelsdienst. Excel is koning. 2015 Deloitte Belgium 21
Module Financieel Beheer Kostenallocatiemodel en winstgevendheidsanalyse Input Output 2015 Deloitte Belgium 22
Module Financieel Beheer Optimalisatie financiële organisatie Organisatiestructuur RACI matrix 2015 Deloitte Belgium 23
Focussessies 13u45-14u45 2015 Deloitte Belgium 24
Agenda Het maatwerkbedrijf van de toekomst Keuze uit drie focussessies Prijszetting & negotiatie technieken Jan Hyoens: 21 e verdieping Opschaling in de sociale economie: van samenwerking tot fusie Jacob van Artevelde: 21 e verdieping Het nieuwe werkgelegenheidsbeleid: impact op uw bedrijfsvoering Leo Baekelandt: 4 e verdieping Bij het beëindigen van jullie focus sessie (14u45) kunnen jullie in de foyer op de gelijkvloers terecht voor koffie en versnaperingen 2015 Deloitte Belgium 25
2015 Deloitte Belgium 26
Panelgesprek 15u00-16u00 2015 Deloitte Belgium 27
Panelgesprek Het maatwerkbedrijf van de toekomst 2015 Deloitte Belgium 28
Slotwoord (Marc Abels) 16u00-16u10 2015 Deloitte Belgium 29
Impact en tevredenheid 3,9 Tevredenheid 3,8 Impact 2015 Deloitte Belgium 30
Enkele aanbevelingen voor de toekomst Blijf investeren in de competenties van het management van vooral kleinere maatwerkbedrijven via zowel lerende netwerken als gerichte individuele coaching, in het bijzonder de financiële en strategisch-commerciële competenties. Zet in op de verdere professionalisering en vernieuwing van bestuurders, als katalysator voor vernieuwing. Stimuleer initiatieven tot opschaling waarbij alle tewerkstellingsmaatregelen aan bod komen en geef duidelijkheid welke richting het beleid uitgaat. Voorzie extra ondersteuning voor kleinere organisaties die zich geëngageerd hebben op korte termijn te fusioneren, maak procesbegeleiding mogelijk en voorzie punctuele ondersteuning op organisatorisch, juridisch en fiscaal vlak. Maak duidelijk aan de sector op welke wijze de individuele coaching kan worden verdergezet rekening houdende met de transitienoden als toekomstig maatwerkbedrijf. 2015 Deloitte Belgium 31
Bedankt aan het ESF-Agentschap en alle partners! Bedankt aan alle maatwerkbedrijven! 2015 Deloitte Belgium 32
Nuttige contactgegevens Marc Abels, maabels@deloitte.com, 0497 05 10 37 Wim Vergeylen, wvergeylen@deloitte.com, 0497 05 37 62 Stijn Vandeweyer, svandeweyer@deloitte.com, 0495 59 49 12 Bjorn Willemsens, bwillemsens@deloitte.com, 0475 90 09 35 Kristof Boodts, kboodts@deloitte.com, 0477 98 13 08 Tim De Meyer, tdemeyer@deloitte.com, 0474 30 03 98 Zoé De Cock, zodecock@deloitte.com, 0479 53 25 00 Maarten Kerkhofs, mkerkhofs@deloitte.com, 0477 83 08 59 Stijn Joris, sjoris@deloitte.com, 0479 10 55 47 Philippe Massant, pmassant@deloitte.com, 0476 58 83 44 Tom Roels, troels@deloitte.com, 0477 96 79 83 Leon Renson, lrenson@deloitte.com, 0471 82 93 29 Steven Van Noten, svannoten@deloitte.com, 0494 10 95 53 Peter Bosmans, p.bosmans@febecoop.be, 02 500 53 08 Kris Eeckhout, keeckhout@deloitte.com, 0496 57 83 93 Gregory Tassenoy, gtassenoye@deloitte.com, 0473 91 05 49 Marie Bellefroid, mbellefroid@deloitte.com, 0478 77 76 21 Marijke Borghgraef, mborghraef@deloitte.com, 0472 59 20 54 Carol Ravelingien, carevelingien@deloitte.com, 0494 81 81 73 Laurent Van Melckebeke, lvanmelckebeke@deloitte.com, 0477 98 68 69 Nicolaas Vlieghe, nvlieghe@deloittte.com, 0486 85 26 01 Vincent Vingerhoedt, vvingerhoedt@deloitte.com, 0471 40 39 01 Marc Van Tieghem, mvantieghem@laga.be, 0495 52 26 50 Yannick Van den Broeke, yvandenbroeke@laga.be, 0498 12 60 65 Sofie Bontinck, sobontinck@laga.be, 0497 05 09 49 Wouter D herde, wdherde@laga.be, 0471 40 39 75 Thomas De Donder, tdedonder@laga.be, 0477 83 09 21 Wim Naudts, wnaudts@laga.be, 0474 87 90 79 2015 Deloitte Belgium 33
Deloitte refers to one or more of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, a UK private company limited by guarantee, and its network of member firms, each of which is a legally separate and independent entity. Please see www.deloitte.com/about detailed description of the legal structure of Deloitte Touche Tohmatsu Limited and its member firms. Deloitte provides audit, tax, consulting, and financial advisory services to public and private clients spanning multiple industries. With a globally connected network of member firms in more than 150 countries, Deloitte brings world-class capabilities and high-quality service to clients, delivering the insights they need to address their most complex business challenges. Deloitte has in the region of 200,000 professionals, all committed to becoming the standard of excellence. This publication contains general information only, and none of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, its member firms, or their related entities (collectively, the Deloitte Network ) is, by means of this publication, rendering professional advice or services. Before making any decision or taking any action that may affect your finances or your business, you should consult a qualified professional adviser. No entity in the Deloitte Network shall be responsible for any loss whatsoever sustained by any person who relies on this publication. 2015 Deloitte Belgium 5