de ALARM KLOK MAILING 38 van Dement Oostende VZW 9 februari 2008 Een mailing van onze vereniging naar onze talrijke sympathisanten, het stadsbestuur en de pers. Een nieuwe uitdaging voor ons stadsbestuur. STOP DE VERKROTTING!!! Dement Oostende ijvert voor een gezond erfgoedbeleid, maar vandaag zien we nog steeds geen vooruitgang. Integendeel de toekomst ziet er somber uit voor onze mooie gebouwen in Oostende Eind vorig jaar kwam de erfgoedcommissie naar buiten met zijn studie. De leden verklaarden, samen met andere stedenbouwkundigen en planologen, dat een gedegen erfgoedbeleid van groot belang is voor de historische diepte en de diversiteit van een stad, en uiteindelijk leidt naar duurzaamheid. 1
Het voorgestelde actieplan is echter nog maar een eerste stap naar een echt beleidsplan. De vraag die we nu allemaal stellen is: En nu, heren beleidsmensen??? Naast het uitwerken van een duidelijk en gedegen beleid, duikt vandaag het volgende probleem op: de verkrotting!! De panden waarvoor Dement Oostende strijdt en de gebouwen waarvoor een sloopaanvraag loopt en die toch niet afgebroken mogen worden, zijn nog steeds in het bezit van de bouwpromotoren en andere speculanten En deze laten ze rustig verkrotten tot de stad Oostende de sloopvergunning aflevert bij gebrek aan enig alternatief Verkrotte woningen ziet er niet uit en zijn bovendien een gemiste kans voor de gezinnen die op zoek zijn naar betaalbare woningen. Verwaarloosde woningen herken je meteen van buitenaf: doorbuigende daken, kapotte ruiten, verweerd of rot schrijnwerk. Bij woningen die onbewoonbaar of ongeschikt zijn zou de eigenaar verplicht moeten worden ze veilig te maken en aan te passen aan de Vlaamse Wooncode. Maar beter nog: de eigenaar kan eigenlijk er maar beter voor zorgen dat zijn huis in goede staat verkeert. Leegstand of verkrotting van woningen en gebouwen leiden ertoe dat woonbuurten in verval geraken. B e l Belle Epoque huizen in de Antwerpenstraat, eigendom van de Gelukkige Haard, en moedwillig in verval. De Vlaamse regering besliste in het decreet van 22 december 1995 (met wijzigingen op 22 december 1995) tot een heffing op verkrotte en leegstaande panden. Hierin worden begrippen als leegstand en verkrotting gedefinieerd, wie er moet betalen, en wie vrijstelling krijgt. Maar een heffing is blijkbaar onvoldoende, getuige de vele verkrotte huizen en panden. Terug is Oostende het slachtoffer van speculatie, met het moedwillig laten verkrotten van huizen. Hierin zou het stadsbestuur zijn verantwoordelijkheid moeten opnemen, en eisen dat de eigenaars van leegstaande gebouwen hun panden weer- en windvrij houden. Als een goede huisvader dienen ze de woningen te onderhouden en verkrotting tegen te gaan. Dit door ondermeer het dichten van openingen, het vermijden van insijpelend water, het tegengaan van vandalisme, e.a. En dit zou dan ook effectief moeten gecontroleerd en beboet worden bij moedwillig verzuim. Een gezond erfgoedbeleid associëren wij niet met verkrotting. Het kan de bedoeling niet zijn te ijveren voor behoud, als men achteraf alles laat verkommeren en verkrotten!!! 2
Enkele voorbeelden: Leffingestraat 217: een prachtig herenhuis vlakbij het Catharinaplein. Enkele jaren terug opgekocht door een bouwpromotor uit het hinterland. Nu volledig in verkrotting, waardoor de politie al afscherming heeft moeten plaatsen tegen vallend puin.. Leffingestraat 217 verkrot Koningstraat 80: Neoclassicistich herenhuis uit 1900 en opgenomen in de VIOE inventaris. De Gelukkige Haard bezit dit pand en laat het volledig verkrotten. De buurtbewoners klagen over ongedierte. Recent moest de gevel gestut worden. Het huis op nummer 76 is praktisch identiek, en werd wel liefdevol onderhouden, waardoor het een meerwaarde betekent voor de buurt. De Gelukkige Haard heeft dit prachtig Belle Epoque pand opgekocht om te laten afbreken. Waren er echt geen andere panden om te dienen voor sociale woningen? Koningstraat 80 moedwillig in verval Op de foto hiernaast merkt men een opéénvolging van Belle Epoque huizen in de Koningstraat. Onbegrijpelijk heeft het stadsbestuur recent toelating gegeven deze uniformiteit te doorbreken door toestemming te geven voor de afbraak van rusthuis Les Etoiles. Dit vroeger hotel in neoclassicistische stijl werd recent gerenoveerd, maar blijkbaar was dit geen argument om de afbraak tegen te houden. 3
Rusthuis (en vroeger hotel) Les Etoiles in afbraak. Met hartelijk dank aan onze beleidsmensen Ijzerstraat 13 Hotel Paloma Ijzerstraat 13 Hotel Paloma : Reeds jaren in moedwillige verkrotting door zijn eigenaar. Hij werd hiervoor in oktober 2008 beloond door het stadsbestuur dat toch een sloopvergunning afleverde. Dit prachtig eclectisch pand uit 1898 van de architect Pil zal dus binnenkort afgebroken worden HOTEL PALOMA WORDT AFGEBROKEN!! Bezwaarschriften, ludieke acties, TV reportages en zeefdrukken van Herr Seele ten spijt, het heeft het niet mogen baten. Terug moet een uniek stukje erfgoed wijken voor de bulldozer Op het schepencollege van 13 oktober 2008 werd de vergunning verleend aan de bvba Immo Projects Carpentier & Partners, Onderstraat 11 te Gavere, voor de bouw van een meergezinswoning na de sloop van de bestaande bebouwing Het is ons onbegrijpelijk dat zo n waardevol pand in een straat vol andere beschermde Belle Epoque panden toch gesloopt kan en zal worden. Terug een heel droevige zaak voor Oostende. Het stadsbestuur en de verantwoordelijke schepen Bart Bronders heeft het verder ook niet noodzakelijk gevonden hierover te communiceren. Slechts per toeval vernam Dement Oostende de goedkeuring van de sloopaanvraag. 4
Het stadsbestuur pretendeert door het oprichten van een onafhankelijke erfgoedcommissie aan erfgoedbeleid te doen. Maar meer en meer zijn we ervan overtuigd dat ze slechts dient om de bewoners in slaap te sussen: geen communicatie, geen verantwoording, geen concrete uitvoering, Dit zijn niet echt kenmerken van een democratisch en op de Oostendse bevolking gericht bestuur. Is er iets veranderd op gebied van erfgoedbeleid in Oostende? De leden en de hoge professoren waren op het symposium in het Thermae Palace in elk geval overtuigd van het belang van een erfgoedbeleid in onze stad. Maar we hebben nog steeds geen echt bewijs van zo n beleid gezien In tegendeel, waardevolle panden gaan nog steeds aan een hoog tempo tegen de grond, zonder hiervoor verantwoording te moeten afleggen. Zelfs een beschermd monument als het Station is bedreigd met een gedeeltelijke afbraak (maar we keren hierop terug in een volgende mailing, samen met andere bedreigingen). Het is droevig gesteld met ons beleid. Men wil zelfs niet leren uit de fouten van het verleden. Wij heten Dement, maar sommige besleidsmensen zijn Lagere prijs voor kustappartementen In De Alarmklok van maart 2008 schreven we reeds dat de bouw van appartementen in vrije val was. Door de explosie van appartementsblokjes ontstond er een overaanbod en vonden bouwpromotoren maar moeilijk kopers. Daarbovenop komt nu ook nog de financiële crisis, gevolgd door de economische malaise, waardoor de verkoop van kustappartementen helemaal in het slop zit. Zelfs de vastgoedmakelaars durven nu al toegeven dat de prijzen van nieuwbouwappartementen aan de kust met 20 à 25% gedaald zijn. Projectgronden geraken niet meer verkocht (getuige de openbare verkoop van een opbrengsthuis in de Koninginnelaan waarvoor niet meer dan 180.000 werd geboden, te weinig naar de zin van de eigenaar); meer nog, de bouwpromotoren bieden nu zelf al projectgronden die zij in portefueille hebben, te koop aan... Wie weet hoe kwistig Bart de Bouwer Bronders de laatste jaren vergunningen voor appartementsblokjes heeft uitgedeeld, staat hier natuurlijk niet van versteld. Voor zij die al een tijdje geen voet meer aan Oostendse wal hebben gezet en niet gezien hebben hoe de grote boulevards verworden zijn tot monotone rijen appartementsblokken, hebben wij de cijfers even op een rijtje gezet : Hotel Paloma en architect Pil Hotel La Paloma is een prachtig eclectisch hoekpand uit 1898 ontworpen door de bekende Belle Epoque architect Charles Pil (1867-1949), die zeer actief was in de periode rond 1900. Oorspronkelijk was het pand een villa voor een industrieel uit Izegem, met in de Brusselstraat een laag personeelsgebouw. Later werd de villa omgebouwd tot hotel, waarbij de personeelsvertrekken vervangen werden door een hoog gebouw met hotelkamers. Architect Pil nam een aanzienlijk deel van de nieuwbouw voor zijn rekening bij de grote uitbreidingen van Oostende. Het oeuvre van Pil valt uiteen in drie totaal verschillende bouwstijlen : De gangbare eclectische stijl met uitgebreide geveldecoraties, waarvan enkel nog Hotel Polaris op de Groentenmarkt (beschermd als monument) en Hotel La Paloma getuige zijn. Maar Pil is voornamelijk gekend om zijn met geglazuurde tegels gedecoreerde gevels, waarbij zijn fantasie wel onuitputtelijk leek. De schuchtere Jugendstilmotieven zijn een streling voor het oog. Voorbeelden hiervan vinden we in de Sint- Sebastiaanstraat 1, en de eclectische samenbouw van vier woonhuizen in de Sebastiaanstraat 25-31 en vijf huizen in de Adolf Buystraat 26-34 die volledig beschermd werd als monument. Ook de blauw-witte huizen in de Sint-Pietersstraat 5-6-7 zijn hier een mooi voorbeeld van. Na W.O. I associëerde Pil zich met de architect Henri Carbon. Aan deze samenwerking danken we enkele grotere gebouwen in gewapend beton en lichte Art Deco stijl. Andere karakteristieke Pil-huizen zijn: Sint- Franciscusstraat 25 (1905) en beschermd als monument, Kerkstraat 33 villa Jeanne d Arc, Christinastraat, 86 Art Nouveau pand Het Brouwershuis Brouwerij het Kruis en beschermd als monument, Prinses Stefanieplein 25 (één van Pils beste, en afgebroken), Prinses Clementinaplein 24 Huize Raoul Any, Prinses Clementinaplein 46, 48 en 60 (allen afgebroken), Euphrosina Beernaertstraat 43 Huize Solo Mio en beschermd als monument, Euphrosina Beernaertstraat 100 Villa Suzanne, Louisastraat 1 met de prachtige winkelpui, Karel Janssenslaan 19 en 31 (beide afgebroken), Kaaistraat 11 (eveneens verdwenen), Aartshertogstraat 72 Villa Mireille en 74 Parkhotel, Zeedijk Mariakerke Sacré Coeur deel van de Hogeschool en beschermd als monument, Aartshertoginnestraat 5 (hoek Poststraat) (realisatie uit het interbellum; samen met Carbon), Nieuwpoortsesteenweg Het tramhuis (weggestoken achter gevelpanelen), 5
# vergunningen nieuwbouw 800 700 600 Aantal 500 400 300 Eengezinswoningen Appartementen 200 100 0 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Jaar 1996-2007 : 5011 appartementen vergund bebouwde m² (cumulatief) 600,000 500,000 cumul m² 400,000 300,000 200,000 Bewoonbare oppervlakte (m²) 100,000 0 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 Jaar 2003 2004 2005 2006 2007 1996-2007 : bijna 500.000 m² appartementen vergund Ondertussen is de bevolking over de voorbije 10 jaren met +/- 69.000 inwoners stabiel gebleven. Het aandeel tweedeverblijvers in Oostende is in tegenstelling tot andere kustgemeenten eerder laag (nog geen 20%). 6
Het hoeft dan ook niet te verbazen dat in het Oostendse straatbeeld steeds meer spookappartementsblokken opduiken. Blokjes die al maanden, soms zelfs meer dan een jaar niet meer afgewerkt worden zolang de kopers niet opdagen. Ondertussen wordt het Oostendse erfgoed nog steeds bedreigd met sloopaanvragen voor het zoveelste nieuwe appartementsblokje (Hotel du Louvre, Villa Gratia Quies, Hotel Paloma,...). Met het huidig overaanbod aan nieuwbouwappartementen bestaat er nu helemaal geen stedenbouwkundige motivering meer om het waardevol erfgoed te laten plaats ruimen voor appartementen die de bouwpromotoren zelfs niet meer aan de straatstenen kwijt geraken. Zal schepen Bart de Bouwer Bronders in 2009 eindelijk afstand durven nemen van de bouwlobby waar hij zo graag mee opschiet, zijn verkiezingsbeloften inlossen en eens echt in actie schieten met zijn actieplan Bouwkundig Erfgoed? Een hart voor de Oosteroever: WANDELHAPPENING op zaterdagnamiddag 14 februari 2009 Op zaterdag 14 februari e.k. organiseert de VZW Oostendse Oosteroever een kleine wandelhapping rond het Visserijdok met muziek en lampions, onder het motto "Een hart voor de Oosteroever" ('t Is uiteindelijk Valentijn!). De lampions worden ter plaatse verkocht. Er wordt verzameld aan de Maritieme Site Oostende (MSO) nabij de vuurtoren Lange Nelle om 17u30 u. Iedereen wordt verwelkomd met een gratis aperitiefconcert en er zullen diverse standjes staan die tegen een geringe prijs gebakken visjes, sprot, drankjes enz. zullen aanbieden. Om 19 u start de wandeling met lampionnetjes, langsheen de verlichte schepen aan de Hendrik Baelskaai, via de Nieuwe Werfkaai. Er wordt gewandeld doorheen scheepswerf IDP, waar de verlichte Mercator zal te zien zijn, en dan via de Vismijnlaan en Vismijn (waar foto's van de Visserskoppen hangen) over de sluizen en langs de slipway terug naar de MSO om er verder gezellig na te praten. Om 20u30 stopt de muziek. De "bunker" van MSO blijft iets langer open. De vzw hoopt op veel volk als ondersteuning voor onze OOSTENDSE VISSERIJ en uit bezorgdheid voor de dreiging rond de site van de oosteroever. Inlichtingen: vzw Oostendse Oosteroever, oosteroever@gmail.com, www.oosteroever.blogspot.com Renteloze leningen om gebouwen energiezuinig te maken De stad Oostende heeft eind 2007 een energieplan opgesteld. Naast verspilling van energie wil de stad ook de uitstoot van broeikasgassen beperken. Het autonoom gemeentebedrijf EOS richt zich vooral naar particuliere woningen. De twee belangrijkste pijlers van EOS zijn het uitvoeren van energiescans en het geven van renteloze leningen. Bij een energiescan komt een medewerker van EOS bij je thuis en gaat na waar je grootste energieverbruikers zitten. De EOS-scanner geeft je een overzicht van wat je kunt verbeteren. Je krijgt ook een gratis spaarpakket ter waarde van 20 euro met oa spaarlampen, buisisolatie, radiatorfolie of een spaardouchekop. Inschrijven voor een gratis energiescan kan via eos@oostende.be Wie beslist om grotere energiebesparende maatregelen uit te voeren, kan een renteloze lening aangaan. 7
Oude gebouwen en erfgoedwoningen verbruiken dikwijls meer energie. Met de instrumenten van EOS kunnen nu ook oude gebouwen energiezuinig gemaakt worden. De renteloze lening kan aangewend worden om enkel of dubbel glas te vervangen door hoogrendementsbeglazing, een oude verwarmingsketel te vervangen door een condensatieketel, om uw dak of gevel te isoleren en voor het financieren van zonnepanelen. De lening mag maximaal 10 000 bedragen en moet terugbetaald worden binnen de 5 jaar. Voor meer informatie over de gratis energiescan en de renteloze lening kunt u terecht op www.oostende.be/eos en via het stadhuis van Oostende 059/ 80 55 00 Laatste Graffitipanelen van X-Beach op e-bay Zoals aangekondigd in Zomer2008 van maandag 18 augustus, was er in augustus een eerste veiling van 20 loten graffiti-panelen van de X-Beach Koksijde Graffiti Jam via EBay.D eze panelen worden verkocht ten voordele van de erfgoedverenigingen van de kust. Hiervoor werd een tijdelijke samenwerking "Ex in the City" opgestart tussen de vzw's Dement, Hippodroomwijk en Vriendenkring Stadsgidsen Blankenberge. Deze week startte de laatste veiling van 13 loten via e-bay. Deze veiling loopt tot zondag 15 februari. LET OP : LAATSTE VERKOOP - UITVERKOOP! De instelprijs bedraagt amper de aankoopprijs van de panelen, dus waag uw kans om een uniek kunstwerk in huis te halen! Volg http://shop.benl.ebay.be/merchant/exinthecity2008 of zoek op verkoper exinthecity2008 voor alle details in verband met de aangeboden werken. Deze kunstwerken zijn uitermate geschikt om uw woning, jeugdhuis, school, bedrijf,... een origineel accent te geven. Of zelfs om een museale collectie uit te breiden met een actuele kunstvorm! Bovendien steunt u via deze weg ook nog eens de verenigingen die zich inzetten voor het bouwkundig erfgoed van de Belgische Kust! Oproep lidmaatschap Dement Oostende VZW 2009 Vergeet uw lidgeld niet. U kan onze acties voor het behoud van het Oostends erfgoed steunen door sympathiserend lid van onze vereniging te worden. Het jaarlijks lidgeld bedraagt 3,00 euro. Wij houden u op de hoogte van onze acties en nodigen u uit op onze jaarlijkse ledenvergadering. Graag seintje naar dementoostende@telenet.be Stort uw jaarbijdrage (3,00 pp) op rekeningnummer 979-5444336-22 van Dement Oostende, Plantenstraat 82, 8400 Oostende, met vermelding van Lidgeld Dement + naam. Bezoek onze website voor nieuwtjes en berichten! Welke gebouwen lopen gevaar in Oostende? Wat zijn onze acties? http://www.dementoostende.blogspot.com/ www.iloveo.be Meer informatie? Commentaar? Sympathie? Ken je personen die ook geïnteresseerd zouden zijn in onze mailings? Wens je onze affiche uit te hangen (A3 of A5-formaat)? Lid worden? Geef het ons door op volgend adres : dementoostende@telenet.be vzw Dement Oostende, Plantenstraat 82, 8400 Oostende Wil je onze mailing niet meer ontvangen? Geef ons ook een seintje. De "Alarm Klok" is een knipoog naar het officiële informatieblad van de stad Oostende. En met een alarmklok maken we ook een link naar de verdwenen klok van de Hazegras-kerk : symbool voor het respect waarmee ons bestuur het erfgoed behandelt. 8