Seksuele gezondheid: Jas aandoen. Want het kan stormen!



Vergelijkbare documenten
Respect yourself. Protect yourself. 2 de editie Vaak gestelde vragen over baarmoederhalskanker en het Humaan Papillomavirus

Vaccinatie tegen HPV voor meisjes. Rijksvaccinatieprogramma

Humaan Papillomavirus (HPV) Polikliniek Gynaecologie

THEMADOSSIER CHLAMYDIA

Vaccinatie baarmoederhalskanker. Gynaecologie

Vaccinatie tegen HPV voor meisjes van 12 jaar. Rijksvaccinatieprogramma

Werkstuk door een scholier 1947 woorden 27 december keer beoordeeld. Verzorging 1. CHLAMYDIA-INFECTIE

Preventie van. Wat u moet weten over. baarmoederhalskanker. Deze brochure bevat informatie over baarmoederhalskanker,

7,1. Werkstuk door een scholier 1782 woorden 17 maart keer beoordeeld. Hoofdstuk 1 Hoe kun je een soa oplopen?

Terugkerende aanvallen

Veilig vrijen: hoe doe ik dat? Antwoorden

HPV-vaccinatie. Informatie over inenten tegen baarmoederhalskanker

HPV-vaccinatie voor meisjes van 12 jaar. Rijksvaccinatieprogramma

Ga naar prik en bescherm.nl

INSTRUCTIEFOLDER: ANTICONCEPTIE TIGRINYA

6.6. Boekverslag door M woorden 11 maart keer beoordeeld

Prik en bescherm. Laat je inenten tegen baarmoederhalskanker

3 Sommige aandoeningen hebben behalve een officiële naam, ook een andere meer gebruikte naam. Geef van de volgende SOA de meer gebruikte naam.

Vaccineren tegen HPV? ONTDEK HIER ALLES over het humaan PapillomaVirus

rik Prik en bescherm informatie over inenten tegen baarmoederhalskanker

Veel onwetendheid over baarmoederhalskanker op Curaçao zaterdag, 24 mei :00

Veel voorkomende SOA. Gynaecologie. alle aandacht

Vaginale hygiëne. Wat zijn vaginale klachten?

* Een branderig gevoel, geïrriteerdheid pijn bij het plassen, of het kan zijn dat je steeds kleine beetjes moet plassen.

BAARMOEDERHALSKANKER Wat u moet weten over baarmoederhalskanker

8,1. Werkstuk door een scholier 1873 woorden 3 januari keer beoordeeld. Verzorging. Wat is veilig vrijen?

7,8. Werkstuk door een scholier 1500 woorden 11 maart keer beoordeeld CHLAMYDIA. De meest voorkomende SEKSUEEL OVERDRAAGBARE AANDOENING SOA

CONDYLOMATA. Dr. Stragier Jo - Dr. Dilen Kurt

De Hormonale anticonceptiepil

Gelieve deze vragen te beantwoorden vooraleer de vragenlijst in te vullen. Indien u nee antwoordt op vraag 1, hoeft u geen vragenlijst invullen

6,2. Werkstuk door een scholier 1821 woorden 27 november keer beoordeeld. Nederlands. Algemeen:

Uitstrijkje. Inleiding. Wat is een uitstrijkje? Het onderzoek. Onderzoek van de cellen

Wel seks, niet zwanger. Voorbehoedsmiddelen

Waarom zowel mannen als vrouwen de afkorting HPV zouden moeten kennen

Aanbevolen vaccinaties aanvullend op het basisschema

LAAT GRIEP DEZE WINTER IN DE KOU STAAN

Chlamydia: Werkstuk door een scholier 2804 woorden 27 maart keer beoordeeld. Inleiding

INFECTIE VAGINALE SCHIMMEL- APOTHEEK.NL

Patiëntenversie Richtlijn seksueel overdraagbare aandoeningen voor de tweede lijn

7,1. Werkstuk door een scholier 1764 woorden 9 december keer beoordeeld. Wat zijn soa s?

Met deze brochure willen wij je informeren over de werking van vzw. staat voor Gezondheidshuis Antwerpse Prostitutie.

6,1. Werkstuk door een scholier 1953 woorden 28 mei keer beoordeeld. 1 Inleiding

Bescherm je kind tegen infectieziekten. Rijksvaccinatieprogramma

Wat zijn soa s? Voor alle soa s geldt: hoe eerder je erbij bent, hoe beter. Laat je op tijd testen als je risico hebt gelopen!

6,4. Werkstuk door een scholier 2390 woorden 15 april keer beoordeeld

Vragen en antwoorden HPV-vaccinatie

Bescherm je kind tegen infectieziekten

Seksualiteit bij jongeren met een (chronische) aandoening

49 Vaginale schimmelinfectie.indd 6

Herpes Simplex Genitalis

Seksueel overdraagbare aandoeningen

Anticonceptiemiddelen met oestrogeen en progestageen

zweet stinkt schaam haar ongesteld brede heupen borst groei schaamlippen groeien groeispurt

Deze SOA leidt tot wratten op of rond de geslachtsdelen of de anus. Ze zijn hinderlijk en hardnekkig en kunnen na een behandeling terugkomen.

man, vrouw en kind info voor patiënten Afwijkend baarmoederhalsuitstrijkje

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde

Onderzoek baarmoederhalskanker

Jij & Ik, veilig verliefd!

Hoe krijg je hepatitis B?

Werkstuk Verzorging Condoom

Screening op prostaatkanker

Eileiderontsteking. Afdeling Gynaecologie

SOA enquete uitslag 2008

Lang Leve de Liefde Bovenbouw, Onderdeel 2, Oefening 6

Activiteit van de maand

Bovenbouw HAVO / VWO. Onderdeel 3. Veilig en onveilig vrijen: Seksueel Overdraagbare Aandoeningen (soa s)

7. Wel of niet vertellen

Gynaecologie. Het uitstrijkje, colposcopie, lisexcisie en conisatie

Wanneer moet je veilig vrijen?

Vaccinaties voor peuters van 14 maanden. Rijksvaccinatieprogramma

Seks bij kinderdiabetes

Stap voor stap naar de gynaecoloog

Veel SOA s kan je oplopen door onveilig vrijen, bloedcontact of overgedragen van moeder naar kind.

Ik wil anticonceptie gaan gebruiken. Poli Gynaecologie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.:

Patiënteninformatie. Seksualiteit en gynaecologische kanker

PATIËNTEN INFORMATIE. Anticonceptie

Een afwijkend uitstrijkje: wat nu?

Vaccinaties voor kinderen van 9 jaar. Rijksvaccinatieprogramma

Seks begint met lullen. 14 april 2018 Monique de Graas Jan Semmekrot Team Seksuele Gezondheid

Mini-condooms. Oefeningen

Zwangerschap en vaccinatie tegen Nieuwe Influenza A (H1N1) ZO HOUDEN WE GRIP OP GRIEP

Condoom. 5j Seksueel overdraagbare aandoeningen (soa s) Theorieboek. TFG Hellegers

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Drie jaar niet meer aan mijn anticonceptie denken.

Ustekinumab. (Stelara) Dermatologie

4.5. Boekverslag door een scholier 1197 woorden 23 september keer beoordeeld. Werkstuk over het spiraaltje. Inhoudsopgave: Voorwoord

Besmetting met HIV Inleiding Wat is HIV Wat is AIDS

Hypo's en hypers. Schimmelinfectie

Theorieboek. Je hebt verschillende voorbehoedsmiddelen. De enne is betrouwbaarder dan de andere. Love

GYNAECOLOGIE. Lichen sclerosus

Seks en relaties Woordenlijst

Wratten. Belangrijk VRAAG OVER UW MEDICIJNEN?

6,5. Spreekbeurt door een scholier 2483 woorden 9 maart keer beoordeeld FACT SHEET HERPES GENITALIS

Dermatologie. Patiënteninformatie. Chlamydia. Slingeland Ziekenhuis

Niet iedereen merkt dat hij/zij een geslachtsziekte heeft. Vrouwen hebben soms bijna of geen last.

Voortplanting. Hoofdstuk 6

INFORMATIE OVER EEN CHLAMYDIA- INFECTIE GYNAECOLOGIE

Transcriptie:

www.hup-ado.be Respect yourself. Protect yourself. Seksuele gezondheid: Jas aandoen. Want het kan stormen! Preventie van baarmoederhalskanker SOwhAt? Dr. Love Een vaccinatie tegen HPV

6 Check this out! Ben jij een meisje tussen 16 en 18 jaar? Dan kan je echt wel iets doen aan het kleine maar niet onbelangrijke risico op baarmoederhalskanker. Baarmoederhalskanker wordt veroorzaakt door een infectie met het Humaan Papillomavirus (HPV). Ook al is de kans klein dat je ooit deze ziekte krijgt, toch moet je er voor zorgen dat die kans nooit werkelijkheid wordt. Baarmoederhalskanker kan je leven kosten. In dit boekje vind je alle nodige informatie. Bespreek het ook met je ouders, je huisarts, schoolarts of je gynaecoloog. De redactie 10 15 Dr Love www.hup-ado.be Respect yourself. Protect yourself. Van kleine virusjes met grote gevolgen... Preventie van baarmoederhalskanker Een vaccinatie tegen HPV SOwhAt? Wist je dat... Getuigenis Dr. Love Seksuele gezondheid: Jas aandoen Kleine meisjes worden groot... Verklarende woordenlijst 22 Inhoud: 20 8 10 12 14 15 16 4 6 16

Van kleine virusjes met grote gevolgen... Hoe het allemaal begint HPV (Humaan papillomavirus) veroorzaakt baarmoederhalskanker. In ons land is dit virus jaarlijks verantwoordelijk voor 667 nieuwe kankers en 326 doden. Verschillend, maar toch familie Er bestaan verschillende types van het HPV-virus. Nu kennen we al 120 types maar deze hebben niet allemaal dezelfde gevolgen. Er zijn virussen die huidwratten kunnen veroorzaken, andere kunnen baarmoederhalskanker en andere kankers veroorzaken, en nog andere genitale wratten. Omdat de virussen de mens uitkiezen als gastheer, kan haast niemand er aan ontsnappen. Heb je seks gehad met je vriend, dan kan je hierdoor besmet raken met het gevreesde virus. Iedere mens heeft zijn eigen immuunsysteem. Dit immuunsysteem kan een virus na een tijdje vanzelf opruimen. Maar die opruiming gebeurt niet altijd even goed... In het kort Virussen worden normaal gesproken door je lichaam onschadelijk gemaakt. Ook HPV-virussen. Als de virussen langer dan verwacht in je lichaam blijven, kunnen ze de normale huishouding van de cel zo zwaar verstoren dat er letsels ontstaan in de besmette laag cellen. Deze letsels kunnen uitgroeien tot kanker, ook al is dat niet altijd het geval. Bij minder dan 1 % procent van de vrouwen leidt dit tot baarmoederhalskanker. Protect yourself Ons land staat aan de wereldtop als het over vaccinaties gaat. Wie bij ons het officiële vaccinatieschema volgt, dat aanbevolen wordt door de Hoge Gezondheidsraad, is beschermd tegen kinderverlamming, tetanus, dikoor, mazelen, rubella, infecties met gevaarlijke meningokokken Humaan papillomavirus (HPV) Nu is ook de vaccinatie tegen baarmoederhalskanker aanbevolen door de Hoge Gezondheidsraad.

Preventie van baarmoederhalskanker Met screening en vaccinatie samen kan je baarmoederhalskanker vermijden. A.Vaccinatie Wie virus zegt, zegt vaccinatie De cellen van de baarmoederhals zijn de favoriete plekjes van een groep Humaan Papillomavirussen. Deze virussen kunnen dus langer in je lichaam blijven zitten en enkele van hen (onder andere het HPV 16 en 18-virus) kunnen onze cellen zodanig wijzigen dat er een risico op gevaar is. En dat gevaar betekent het mogelijke begin van een kanker. Wie zich wil laten vaccineren moet wel beseffen dat het vaccin niet alle vormen van baarmoederhalskankers kan voorkomen. De vaccinatie beschermt echter wel tegen meer dan 70 procent van de gevallen (tegen types HPV 16 en 18). B. Screening (uitstrijkjes) Alle seksueel actieve vrouwen zouden zich moeten laten screenen. Screening is het Engelse woord voor uitstrijkje. Met zo n uitstrijkje kan je tekenen van beginnende kanker opsporen (abnormale cellen). De arts neemt enkele cellen weg ter hoogte van de baarmoederhals met een houten spatel of een borsteltje. Hij of zij onderzoekt met een microscoop of de cellen normaal zijn. Er wordt aangeraden screening te doen bij vrouwen die minstens 25 jaar zijn en seksueel actief zijn. Dit uitstrijkje moet om de drie jaar herhaald worden. Zo kan je tijdig ingrijpen als er iets fout loopt. Zorg er dus voor dat je vanaf je 25ste bij deze groep behoort. Vaker dan één keer om de drie jaar hoeft echt niet. Wat je ook moet weten, is dat je ook regelmatig een uitstrijkje moet laten nemen.

Een vaccinatie tegen HPV Waarom zich laten vaccineren? Sommige meisjes vinden een vaccinatie maar niets. Zij zijn bang dat de vaccinatie pijn doet! Een aantal prikken, een beetje plaatselijke pijn, wat roodheid of koorts, wegen toch niet op tegen het gevaar van een kanker te krijgen? Hoe werkt de vaccinatie? Het vaccin zorgt voor bescherming tegen een aantal HPV-types door de aanmaak van afweerstoffen in je lichaam. Deze afweerstoffen kunnen deze virussen opruimen. Vaccineren op jonge leeftijd = bescherming als seksueel actieve vrouw Door de vaccinatie komt je lichaam in aanraking met een namaakvirus en het wordt immuun. Bij een nieuwe besmetting met een echt HPV-type herkent het lichaam van iemand die al gevaccineerd is, het virus en gaat dan onmiddellijk over tot de opruiming. Waarom zijn er drie injecties nodig? Om de beste bescherming te bekomen, worden er drie injecties over een periode van 6 maanden toegediend. Er is een bepaalde tijd nodig voor die opbouw. Na 3 injecties bent je optimaal beschermd. Momenteel weet men niet in welke mate men beschermd is tegen nieuwe HPV infecties indien men slechts één of twee dosissen toegediend krijgt. Vaccinatie van jongens? Jongens kunnen drager worden van het virus en meisjes besmetten. Jongens kunnen ook ziek worden van HPV. De HPV studies in verband met het voordeel van de vaccinatie bij jongens zijn echter nog niet beëindigd. De vaccinatie van jongens is dus niet aanbevolen. Kan je nog een HPV infectie krijgen, indien je al ingeënt bent? Door de vaccinatie, ben je beschermd tegen een infectie met de in het vaccin aanwezige HPV types. Het is echter wel nog mogelijk een infectie te krijgen met de HPV types die niet aanwezig zijn in het vaccin. Daarom is het zeer belangrijk steeds een uitstrijkje te laten nemen, om de drie jaar, zo gauw je 25 bent. Vaccineren: waar? wanneer? hoe? Elke arts (huisarts, gynaecoloog, pediater, ) kan de voorschriften voor de drie dosissen van het vaccin maken. Met een voorschrift kun je het vaccin aankopen bij de apotheker. De arts zal het vaccin toedienen in de bovenarm. Niet bang zijn: een gynaecologisch onderzoek is niet nodig alvorens te vaccineren, zeker als je nog niet (of nog niet zo lang) seksueel actief bent! Het vaccinatieschema respecteren, is zeer belangrijk: de drie dosissen moeten bij voorkeur binnen de zes maanden gegeven worden.

SOwhAt? Seksueel overdraagbare aandoeningen (soa) is een verzamelnaam voor infectieziekten die je kan oplopen door seksueel contact. Bij mannen geven soa vaak expliciete klachten, terwijl het bij vrouwen in veel gevallen over vage klachten gaat. De meeste soa worden voornamelijk overgedragen door heteroseksueel contact, maar er zijn ook een aantal soa die meer voorkomen bij mannen die seks hebben met mannen. Meest voorkomende soa In België ontbreken exacte cijfers over het voorkomen van soa. Uit registratiegegevens blijkt dat chlamydia, genitale wratten en trichomonas het meest voorkomen bij vrouwen. Bij mannen is dat syfilis, genitale wratten en chlamydia. Chlamydia Trachomatis is een geniepige soa omdat de meeste vrouwen er geen klachten van ondervinden. Twee tot drie weken na besmetting kunnen de volgende symptomen voorkomen: meer of andere afscheiding, pijn of branderig gevoel bij het plassen, pijn in de onderbuik, pijn bij het vrijen of klaarkomen, tussentijdse bloedingen. Mannen ondervinden meestal wel klachten: waterige afscheiding uit de penis en pijn bij het plassen. Genitale wratten kunnen verschijnen op vagina, penis of aars. De wratjes kunnen ook in de vagina, aars, baarmoederhals of urinebuis voorkomen. Soms is het slechts één wratje, maar het kunnen er ook meerdere zijn. De wratjes kunnen bijna onzichtbaar zijn. Ze veroorzaken geen pijn, maar wel jeuk en irritatie. Trichomonas kan bij vrouwen al na enkele uren klachten geven: stinkende grijswitte tot groengele afscheiding, ontstoken schaamlippen, irritatie van de huid bij de vagina, pijn bij het plassen. Mannen ondervinden meestal geen klachten, soms lichte afscheiding of branderig gevoel bij het plassen. Syfilis doorloopt verschillende stadia. Eerst verschijnt een pijnloze zweer, meestal op of in de buurt van de geslachtsorganen of de mond. Deze zweer verdwijnt vanzelf. In de tweede fase kunnen symptomen voorkomen zoals huiduitslag (nietjeukende roze-rode vlekjes), haaruitval, wratachtige afwijkingen op huid en slijmvliezen, koorts, hoofden botpijnen. Ook deze symptomen verdwijnen vanzelf, dat betekent niet dat de ziekte voorbij is. Syfilis gaat dan over in een slapende fase waarin niet altijd symptomen voorkomen. Zonder behandeling kan het beschadiging veroorzaken aan vitale organen (hart, bloedvaten) en het centraal zenuwstelsel. Bescherming Gebruik van een condoom biedt een behoorlijke bescherming tegen de meeste soa. Maar indien het condoom het symptoom (zweer, blaasje, wrat) niet voldoende afschermt, kan een besmetting alsnog worden overgedragen. Consequent en correct gebruik van condooms verlaagt de kans op besmetting met soa echter aanzienlijk. Als je het condoom in je relatie wil weglaten, laat je best samen een soa check-up uitvoeren bij je huisarts. Meer informatie info@sensoa.be www.sensoa.be Bron: artikel door Sensoa, BASICS: preventie van seksueel overdraagbare aandoeningen

Wist je dat HPV/SOA s en uitstrijkjes: de feiten 1. Kan je HPV erven van je moeder? Van je ouders? HPV is niet erfelijk, je krijgt het niet van je ouders. Je krijgt het door seksuele contacten. Beschuldigende vingers hoeven helemaal niet, want het HPV virus zit zo verspreid bij de mens en leeft er al zo lang, dat na verloop van tijd bijna iedereen die seksueel actief is, ooit een HPV besmetting zal krijgen. 2. Kan HPV doorgegeven worden als het voor beiden de eerste keer is? Indien je maagd bent, en je vriendje ook, is er geen probleem! Maar ben je zo zeker dat het ook voor hem de eerste keer is? Wat is de eerste keer? Indien je genitaal contact hebt gehad, is dit voldoende voor overdracht van HPV! 3. Kan je besmet geraken met HPV door te zoenen? Neen, zeker niet! Tenzij je gaat zoenen op andere plaatsen dan op de lippen, je weet wel 4. Hoe kan je zien dat een jongen HPV heeft? Genitale wratten zijn bloemkoolachtige wratten, die op de penis of op genitale delen voorkomen. Kijk uit, ze zijn zeer besmettelijk! Steek het licht dus maar aan, als je voor de eerste keer onder de lakens duikt! De gevaarlijkste HPV s (types 16 en 18) die baarmoederhalskanker veroorzaken, kan je niet zien. Dus, protect yourself! 5. Zit het HPV virus in bloed of in sperma? Het HPV virus zit niet in het bloed en ook niet in het sperma. De besmetting gebeurt via het contact tussen de huid en het slijmvlies (dus de genitale huid van de jongen kan HPV bevatten, en zo overgedragen worden op het meisje). Een condoom beschermt je tegen HPV, maar niet volledig, want de HPV zit in de genitale zone (net naast ) 6. Is een uitstrijkje verplicht voor vaccinatie? Vanaf wanneer is het verplicht? Je moet geen schrik hebben, je moet zeker geen uitstrijkje laten nemen als je 16 jaar bent, en nog nooit seksueel contact hebt gehad! Indien je HET al gedaan hebt, en jouw vriendje ook al verschillende vriendinnetjes heeft gehad, is het risico op een HPV infectie echter al groter. Jouw arts kan je raad geven! 7. Wat zijn de symptomen van SOA s? Wat moet je doen als je denkt dat je een SOA hebt? Jeuk, pijn bij plassen, pijn in de onderbuik, etterige afscheiding, blaasjes, zweertjes, tussenbloedingen, vaginaal verlies, er zijn veel verschillende symptomen mogelijk. Ga naar je dokter als je denkt dat je een SOA hebt. Je dokter heeft beroepsgeheim, hij zal jouw moeder niet bellen om te zeggen wat hij bij jou heeft ontdekt! Hij kan je wel behandelen, met antibiotica vb. Belangrijk is om SOA s te voorkomen: protect yourself! 8. Hoe bescherm je je het beste tegen SOA s? Veilig vrijen is de boodschap. Je condoom beschermt tegen de meeste SOA s. Er bestaan vaccins die beschermen tegen HPV. 9. Hoe groot is de kans dat je besmet wordt met een SOA s? Sommige SOA s komen vooral voor bij holebi s, andere dan weer bij hetero s. SOA s komen meer en meer voor, omdat HET meer en meer gedaan wordt! 10. Wie heeft baat bij vaccinatie tegen HPV? Voor een maximaal effect gebeurt de vaccinatie bij voorkeur vóór het eerste seksuele contact. Maar ook bij meisjes en jonge vrouwen die al seksueel actief zijn, kan vaccinatie nog nut hebben.

G etuigenis uit schaamte, een gevoel van onaantrekkelijkheid en een mindere interesse in seks. Mensen zijn soms boos Kim (23) HPV, dat wens ik zelfs mijn ergste vijand niet toe Op haar twintigste kreeg Kim te horen dat ze besmet was met het Humaan Papillomavirus: zij hield er genitale wratten aan over. Kim is 23 jaar en studeert voor kleuterleidster. Drie jaar geleden werd bij haar HPV vastgesteld. Ze had toen een vaste vriend en wist niet wat haar overkwam. Haar leven werd helemaal omgegooid... Ik ga nu al drie jaar op regelmatige basis op controle bij de gynaecoloog en steeds is er de angst dat ik hervallen ben. En dat zou betekenen dat ik opnieuw pijnlijke behandelingen moet ondergaan. Genitale wratten komen voor bij seksueel actieve mannen en vrouwen van alle leeftijden, rassen, sociale klassen en zowel bij heteroseksuele als homoseksuele personen. Omdat wratten vaak pas na lange tijd zichtbaar worden, kunnen personen die al langere tijd seksueel non-actief zijn, toch besmet zijn met HPV. Zwaar schuldgevoel Ik praat er nooit over met mensen want ik ben bang dat ze gaan denken dat ik met veel mannen naar bed ga, terwijl ik een vaste vriend had toen ze HPV ontdekt hebben bij mij. Als behandeling moest ik zowel in de vagina als op de schaamlippen een crème smeren. Dit was zeer pijnlijk. Zeker op die plaats, en het ergste was dat ik twee jaar lang heb moeten volhouden. Het is ook niet bevorderlijk voor je seksleven. Mijn ouders begrepen me toen ik ermee naar huis kwam, maar mijn vriend heeft toen getwijfeld of ik niet met een andere man had geslapen. Hoewel besmette vrouwen dikwijls de schuld krijgen van hun vriend, beseffen velen onder hen niet dat eigenlijk de mannen de grootste schuldigen zijn in het spel. Waarom ik? Sommige mensen voelen zich erg slecht als ze genitale wratten krijgen. Dit slechte gevoel komt voort op hun seksuele partner. Genitale wratten zijn smerig en ik ben iemand die zich verzorgt en op mijn hygiëne let en toch heb ik het. Wat mij het meest frustreert, is dat ik maar twee vriendjes heb gehad, voor de rest ben ik nog met niemand anders naar bed geweest. En als ik kijk naar mijn vriendinnen, die hebben al zoveel vriendjes gehad en dan vraag ik me af waarom precies ik het moest krijgen. Het leven is soms oneerlijk. Ik heb er een tijd lang van afgezien dat ik genitale wratten heb. Er is ook het feit dat ik telkens ik een nieuwe relatie begin, tegen de jongen zal moeten zeggen dat ik een soort ziekte heb en dat als we niet voorzichtig zijn, hij het ook zal krijgen. Welke jongen kan daarmee leven? Ik probeer er zo weinig mogelijk aan te denken, maar als je zo vaak op controle moet en je er elke keer opnieuw moet doorheen sleuren Ik hoop gewoon dat ik binnenkort van die wratten af ben en weer een normaal leven kan leiden. En volgens mijn gynaecoloog is de kans groot dat mijn genitale wratten nooit meer terugkeren. Dr. Love Zit je na deze beklijvende getuigenis zelf ook met een heleboel vragen en wil je jezelf beschermen? Aarzel niet en stuur je vraag aan onze Dr. Love op volgend adres: drlove@hup-ado.be Raadpleeg zeker ook de website: www.hup-ado.be, die helpt je al op weg!

Seksuele gezondheid: Jas aandoen. Want het kan stormen. Je hebt al een tijdje een toffe relatie en je vriend is echt de max. Hoog tijd voor meer dan een tongzoen, vind je zelf. Tijd voor een leuke, maar ook megaspannende ontdekkingstocht. Snelheidsregels zijn er niet, het is aan jou en je vriend om het tempo te bepalen. En er is nog iets wat je moet bepalen. Want als de weerman storm voorspelt, doen slimme mensen een jas aan. Sex vergelijken met een storm klinkt misschien belachelijk. Maar de mogelijke gevolgen van sex hebben wel degelijk de kracht van een orkaan. En dan hebben we het niet alleen over dat HPV-virus uit de vorige bladzijden. Maar ook over soa s en ongewenste zwangerschappen. Surf eens naar het fotoverhaal op laura.be en bekijk de storm in haar leven Vandaag kan je kiezen uit acht soorten jassen. Ken jij ze? 1. Deze populaire jas voor je vriend bestaat tegenwoordig in alle kleuren en zelfs geuren. Hij is van soepel rubber en heeft één supervoordeel: hij beschermt zowel tegen zwangerschap als tegen soa s! Je kan je vriend een beetje helpen bij het passen door het topje toe te knijpen (zodat er zeker geen lucht meer in zit). Opgelet: niet wassen maar weggooien na gebruik. Overal te koop. 2. Hetzelfde type jas vind je ook in de vrouwenafdeling. Minder populair, maar met hetzelfde supervoordeel. Het passen vraagt een beetje oefening. Iets duurder en te koop bij de apotheek. Al de rest verschilt nogal: enkel voor meisjes (want meestal met hormonen) en enkel te koop op voorschrift van een dokter. Nadeel: ze beschermen niet tegen soa s en HPV. 3. Deze is een speciale. Drie weken moet je hem stipt elke morgen innemen en dan één week niet. Dat komt door de hormonen die er in zitten. Oh wee als je hem vergeet. 4. Hetzelfde als (3), maar dan recht in je bil. Eén keer om de drie maanden, en voor de rest hoef je aan niets te denken. Goedkoop, maar soms met bijwerkingen. 5. Een klein, soepel en T-vormig jasje in plastiek, ofwel met een fijn koperdraadje ofwel met hormonen. Een dokter past hem aan, maar daarna voel je hem niet meer. Biedt een betrouwbare en lange bescherming. Prijs valt best mee. 6. Hetzelfde als 3 en 4, maar deze keer op je arm of buik. Eén keer per week, drie weken wel, één week niet. Wel duurder. 7. Een specialleke, die weinig mensen kennen. Eén keer goed voor drie weken, dan een week uitdoen. 8. Ongeveer hetzelfde als 3, 4, 6 en 7. Eén keer in je arm laten inbrengen door een dokter, maar dan goed voor drie jaar. Oplossing: 1. condoom 2. vrouwencondoom 3. pil 4. prikpil 5. spiraaltje 6. pleister 7. ring 8. implantaat Meer info: www.laura.be Onbetrouwbare methoden: coïtus interruptus en periodieke onthouding.

Seksuele gezondheid: vervolg Voor het geld moet je het niet laten! Risico s lopen omdat het te duur is. Vroeger gebeurde het wel vaker. Vandaag hoeft dat zeker niet meer. De regering heeft immers besloten om jongeren te helpen, samen met de apothekers en de ziekenfondsen. Concreet: Wanneer je jonger bent dan 21, krijg je voor sommige voorbehoedsmiddelen (diegene die je bij de apotheker koopt op voorschrift) een korting van 3 per maand. Gewoon je voorschrift en je SIS-kaart meenemen naar de apotheker. Door dit systeem zijn sommige pillen bijvoorbeeld helemaal gratis. Want voor een doos met drie strips krijg je 3 x 3, dus 9 terug. By the way, wat doet een ziekenfonds? Wist je dat je vanaf je geboorte al lid bent van een ziekenfonds? je zelf een ziekenfonds kan kiezen zodra je begint te werken? je ziekenfonds er voor zorgt dat je de kosten voor dokters, tandartsen en ziekenhuizen grotendeels terugkrijgt? Partena ziekenfonds daar bovenop allerlei voordelen voor jou in petto heeft? zoals kortingen voor jongerenvakanties, kampen en sportclubs? kortom, dat je ziekenfonds je wil helpen om actief en gezond door het leven te gaan? ook veilig vrijen daarbij hoort? Vandaar dit boekje www.partena-partners.be

Kleine meisjes worden groot Hoe kan je op een prikkelende, creatieve manier een condoom integreren? Bravo! Het condoom beschermt je tegen aids, vervelende ziektes, ongewenste zwangerschappen én vroegtijdige ejaculaties. Verzin dus maar eens één excuus om het niet te gebruiken. Hoor ik daar de mannen in koor roepen dat seks minder leuk wordt omdat ze minder voelen? Dat het zo vervelend is om de vrijpartij stop te zetten? Je moet op zoek naar dat rubbertje dat zo ver weg zit, in je portefeuille, in je broekzak, in je broek die je halverwege de trap liet vallen... Maar hun lage pijngrens kennende, willen mannen niet weten hoe het voelt om een abortus te ondergaan. En al helemaal niet hoe het voelt om een druiper te hebben. Overtuig hem dus toch maar om voor dat condoom te gaan! Of beter nog: breng het zelf bij hem aan! Dat vindt hij vast erotisch, aangenaam en prikkelend... Een eerste basisregel: zorg ervoor dat je je condooms altijd bij de hand hebt, bijvoorbeeld onder je bed of in je nachtkastje. En haal er dan maar eentje tegelijk boven, anders zet je je lieve schat teveel onder druk... Wees voorzichtig bij het uitpakken. Ringen of vingernagels kunnen het gemakkelijk scheuren. Wacht tot zijn penis helemaal hard is, zet het condoom op zijn eikel en knijp de lucht uit het topje. Doe je dat niet, dan vormt er zich een luchtzakje dat tijdens een felle vrijpartij warm wordt en uitzet, waardoor het condoom kan barsten. Je bent misschien geneigd om het een beetje gemakkelijker te maken met glijmiddel, maar dat doe je beter Meer weten? Het boek 100 Hete Vragen (uitgeverij ARS Publishing) werd geschreven door Isabelle Dams en is verkrijgbaar in de betere boekhandel. Stuur een mailtje met je contactgegevens en de codewoorden: hete vragen naar wedstrijd@hup-ado.be en maak kans op één van de 50 exemplaren. niet want daardoor kan het rubbertje er tijdens het vrijen weer afglijden. Eenmaal het condoom rond zijn penis zit, kan je hem wel een aangename sensatie bezorgen door hem met een beetje glijmiddel af te trekken. Kies dan altijd voor glijmiddel op waterbasis. Glijmiddel op basis van olie, zoals babyolie en vaseline, breken het rubber af. WIN!

Verklarende woordenlijst Baarmoeder De baarmoeder is een hol orgaan met dikke wanden. Het bevindt zich in het bekken, onmiddellijk naast het rectum en de blaas. De baarmoeder bestaat uit het baarmoederlichaam en de baarmoederhals. Baarmoeder Vaccinatie abnormale cellen op te sporen die zich eventueel kunnen ontwikkelen tot baarmoederhalskanker. Baarmoederhals De baarmoederhals is het onderste deel van de baarmoeder dat uitmondt in de vagina. HPV (Humaan Papillomavirus) Er bestaan meer dan 100 types Humaan Papillomavirus. De meeste zijn relatief goedaardig, zoals deze die verantwoordelijk zijn voor de wratten die voorkomen op handen en voeten. In de genitale zone kan het Humaan Papillomavirus zowel bij mannen als bij vrouwen voorkomen. Het immuunsysteem op zich kan in de meeste gevallen alleen het virus verwijderen. Baarmoederhals Bij een vaccinatie wordt een virus of bacterie in dode of verzwakte vorm in je lichaam geïnjecteerd. Je lichaam reageert daarop door antistoffen te produceren, die het virus of de bacterie vernietigen. De volgende keer dat je lichaam in aanraking komt met dat virus of die bacterie, activeert het de antistoffen. Zo maken de ziektekiemen minder kans en wordt je minder snel ziek. Screening De screening van baarmoederhalskanker is aanbevolen bij alle vrouwen tussen 25 en 65 jaar om de 3 jaar. Bij dit onderzoek worden er cellen afgenomen van de baarmoederhals om ze te analyseren onder de microscoop. Dit onderzoek dient om Preventie Preventie is voorkomen dat er problemen ontstaan door vooraf in te grijpen. Vaccinatie & screening vormen samen de preventie tegen baarmoederhalskanker.

Voor meer info: www.hup-ado.be V.U.: Stefaan Lauwers, Coupure Links 103, 9000 Gent Ondernemingsnummer: 0411.696.011 www.partena-partners.be