Wie helpt je bij elke stap als ondernemer?

SOCIAL ADMIN Wie helpt je bij elke stap als ondernemer? Het erkend ondernemingsloket van Securex ZELFSTANDIGE

Inhoudsopgave 1. Checklist oprichting eenmanszaak en vennootschap 6 2. Administratieve formaliteiten 8 3. Vereisten om te mogen starten 14 4. Je onderneming juridisch vormgeven 22 5. Vragen en antwoorden over je sociaal statuut 28 6. Aanvullende zekerheid creëren 38 7. Belastingen, boekhouding en btw 40 8. Je verplichtingen als werkgever 44 9. Het erkend ondernemingsloket van Securex en het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen (NSZ) 46 3

ZELFSTANDIGE Het erkend ondernemingsloket van Securex: voor een vliegende start Je wilt een eenmanszaak beginnen of een vennootschap oprichten? Het erkend ondernemingsloket van Securex staat je bij met raad en daad. Wij geven je bruikbare tips en advies én we helpen je bij de administratieve formaliteiten, zodat jij je kunt concentreren op je activiteiten. Deze infobrochure brengt je een stuk dichter bij de start. Hierin vind je een antwoord op al je vragen. Is een vraag niet beantwoord? Eén telefoontje naar één van de nummers op de laatste pagina s en je weet meteen hoe het zit. Je kan ook terecht op onze website www.securex.be. 4

SOCIALE ADMINISTRATIE Starten kan heel eenvoudig zijn Het erkend ondernemingsloket van Securex is hét ondernemingsloket voor jou wanneer je alleen of met anderen een zaak wilt beginnen en de formaliteiten en wettelijke verplichtingen graag aan één en dezelfde organisatie toevertrouwt. Want dit is het grote voordeel: één gesprekspartner, één oplossing. Dat maakt alles eenvoudiger. Van bij de start word je begeleid door een persoonlijke adviseur, die je situatie kent en je dossier van a tot z beheert. Hij helpt je vlot doorheen alle procedures. Zo heb jij de tijd om te doen waar je goed in bent. De rest, daar hoef je je geen zorgen over te maken. Dat regelen wij. En wat regelen wij dan precies? Deze infobrochure vertelt je daar alles over. Wij bezorgen je onder meer advies in verband met het opstarten van je eigen zaak of zelfstandige activiteit en de verplichtingen die daarmee gepaard gaan. We geven je uitleg over alle opstartprocedures en over alle formaliteiten voor je sociaal statuut als zelfstandige. Verder kunnen we je vertellen hoe je je kan indekken tegen de risico s die je loopt bijvoorbeeld bij ziekte of een ongeval, we berekenen je bedrijfsvoorheffing enzovoort. Deze infobrochure helpt je om de juiste vragen te stellen aan je persoonlijke adviseur (ook client advisor genoemd), zodat je na je bezoek aan een van onze kantoren met een gerust gemoed buitenstapt, wetende dat alles in orde is om met je eigen zaak te starten. Je zult snel ondervinden dat de dynamische ondersteuning die ons erkend ondernemingsloket je biedt jou net dat extra duwtje in de rug geeft om met je eigen project van start te gaan. Lees wat we voor je kunnen doen om je zaak of zelfstandige activiteit tot een succes te maken. En weet: op onze steun kan je blijven(d) rekenen! Wij wensen je alvast veel succes! 5

ZELFSTANDIGE 1. Checklist oprichting éénmanszaak en vennootschap Checklist oprichting éénmanszaak Niet- commerciële activiteit Openen van een zichtrekening voor beroepsdoeleinden NEEN Commerciële of ambachtelijke activiteit? JA Openen van een zichtrekening voor beroepsdoeleinden Eventueel voorafgaande vergunningen aanvragen voor handelaars (machtiging kermis- en ambulante activiteiten, beroepskaart of vergunning beenhouwer-spekslager) Bewijs bedrijfsbeheer neerleggen bij het ondernemingsloket Eventueel beroepskaart aanvragen Gereglementeerd beroep? NEEN JA Het bewijs inzake beroepskennis neerleggen bij het ondernemingsloket Inschrijven bij de Kruispuntbank van Ondernemingen via het ondernemingsloket btw-plichtige activiteit NEEN Activiteiten onderworpen aan vergunningen of registraties? JA JA btw-nummer activeren Vergunningsaanvraag / registratieaanvraag indienen bij de specifieke instanties NEEN Aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds De verplichte of facultatieve maar aanbevolen verzekeringen afsluiten 6

Checklist oprichting vennootschap Een zichtrekening openen op naam van het bedrijf en het vereiste kapitaal deponeren De statuten en het financieel plan opstellen JA Neerleggen bij de notaris en de griffie van de handelsrechtbank. Publicatie van de statuten in het Belgisch Staatsblad Niet- commerciële activiteit NEEN Commerciële of ambachtelijke activiteiten? JA Eventuele voorafgaande vergunningen aanvragen voor handelaars (machtiging kermis- en ambulante activiteiten, beroepskaart of vergunning beenhouwer-spekslager) Bewijs bedrijfsbeheer neerleggen bij het ondernemingsloket Eventueel beroepskaart aanvragen Gereglementeerd beroep NEEN JA Het bewijs inzake beroepskennis neerleggen bij het ondernemingsloket Inschrijven bij de Kruispuntbank van Ondernemingen via het Ondernemingsloket btw-plichtige activiteit? JA btw-nummer activeren Activiteiten onderworpen aan vergunningen of registraties? NEEN JA Bedrijfsleiders: aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds Vennootschap: aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds Vergunningsaanvraag / registratieaanvraag indienen bij de specifieke instanties De verplichte of facultatieve maar aanbevolen verzekeringen afsluiten 7

ZELFSTANDIGE 2. Administratieve formaliteiten Vooraleer je van start gaat, moet je weten dat er een aantal beroepen zijn die je niet zomaar mag uitoefenen. Om de titel van zo n beschermd beroep te mogen dragen of dat beroep te mogen uitoefenen moet je aan bepaalde voorwaarden voldoen. Enkele voorbeelden van beschermde beroepen zijn: arts, advocaat, boekhouder, accountant, verzekeringsmakelaar, notaris en psycholoog. Elke onderneming moet ingeschreven worden in de Kruispuntbank voor Ondernemingen, ofwel als commerciële onderneming ofwel als niet-commerciële onderneming naar privaat recht. Je client advisor kan je hierover meer vertellen. Voorbeelden commerciële activiteiten: - bakker - consultant - restaurateur - activiteiten in de bouwsector - kledingwinkel Voorbeelden niet-commerciële activiteiten naar privaat recht: Het betreft een label dat het bewijs levert dat de titularis van dit beroep bekwaam is om dit uit te oefenen. De eerste inschrijving van een zelfstandige in de hoedanigheid van niet-commerciële onderneming naar privaat recht is kosteloos. De latere wijzigingen en schrappingen zijn betalend aan het toepasselijke wettelijke tarief. Een vennootschap oprichten - arts - accountant - notaris - advocaat De beroepen die erkend zijn door een Orde, een Instituut, een Kamer of een federaal gezagsorgaan, maken het voorwerp uit van een erkenning verleend door de hiertoe gemachtigde instantie. Wil je een vennootschap oprichten, dan moet je statuten opstellen. Voor bepaalde vennootschapsvormen volstaat een onderlinge overeenkomst, een zogenoemde onderhandse akte. Dat is het geval voor een vennootschap onder firma, commanditaire vennootschap en coöperatieve vennootschap met onbeperkte aansprakelijkheid. Als oprichter kun je zo n overeenkomst of onderhandse 8

akte zelf opstellen, dus zonder de tussenkomst van een notaris. Je moet deze onderhandse akte wel laten registreren bij het Registratiekantoor van de Administratie van de btw, de Registratie en de Domeinen. Voor andere vennootschapsvormen, zoals de naamloze vennootschap (nv) en de bvba, ben je verplicht een beroep te doen op een notaris om de oprichtingsakte te laten opstellen. Zo n akte heet dan een authentieke akte. Start je een eenmanszaak, dan open je een zichtrekening op je eigen naam bij een financiële instelling naar keuze. Op die zichtrekening komen de inkomsten uit je professionele activiteiten. Als je beslist een vennootschap op te richten, moet de rekening op naam van de vennootschap staan. Het rekeningnummer en de naam van de financiële instelling moeten voorkomen op alle facturen en documenten waarmee je om betaling vraagt. De nodige voorafgaande vergunningen aanvragen in geval van handelaar (commerciële onderneming) De statuten, onderling overeengekomen, moeten neergelegd worden bij de griffie van de Rechtbank van koophandel en gepubliceerd worden in de bijlagen van het Belgisch Staatsblad. Het financieel plan (fondsen, indirecte kosten investeringen/afschrijvingen en resultaatrekening) en het bankattest moet je ook aan de notaris voorleggen. Je professionele zichtrekening openen Voor bepaalde activiteiten heb je een voorafgaande vergunning nodig. Een overzicht: Ambulante handel (rondreizende zaak met wisselende standplaats): leurkaart verplicht aan te vragen bij je ondernemingsloket. Opgelet : sinds 1 april 2013 worden geen papieren leurkaarten meer afgeleverd maar elektronische (beveiligde) leurkaarten. Dit betekent dat alle papieren leurkaarten moeten vervangen worden door een elektronische kaart. Dit dient te gebeuren vóór 31 maart 2014. Meer info? Contacteer uw client advisor. Kermisactiviteiten: vergunning verplicht aan te vragen bij je ondernemingsloket. 9

Beroepskaart vreemdelingen: elke vreemdeling die in België een zelfstandige activiteit wenst uit te oefenen, moet een beroepskaart hebben. Zijn vrijgesteld: echtgenoten van Belgen en bloedverwanten, onderdanen van de Europese Economische Ruimte (België, Cyprus, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Ierland, Italië, Kroatië, Letland, Liechtenstein, Litouwen, Luxemburg, Malta, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Polen, Portugal, Slovenië, Slowakije, Spanje, Tsjechië, Verenigd Koninkrijk, IJsland, Zweden, Roemenië, Bulgarije en Zwitserland), door België erkende vluchtelingen en vreemdelingen die gemachtigd zijn om voor onbepaalde duur in België te verblijven. De beroepskaart kan aangevraagd worden bij het erkend ondernemingsloket van Securex of bij het Belgisch consulaat in het land van verblijf. Het erkend ondernemingsloket van Securex doet de aanvraag en levert de beroepskaart af na goedkeuring door de Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand en Energie. (zie ook p 14) Beenhouwer-spekslager: deze vergunning heb je nodig voor het verkopen, het te koop stellen, het voor verkoop bewaren en het met het oog op verkoop versnijden van vers, bereid of verduurzaamd slachtvlees. Deze vergunning moet aangevraagd worden bij de Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand en Energie. Het erkend ondernemingsloket van Securex kan je daarbij helpen. 10

De nodige voorafgaande vergunningen aanvragen in geval van niet-handelaar (nietcommerciële onderneming naar privaat recht) Beroepskaart vreemdelingen: elke vreemdeling die in België een zelfstandige activiteit wenst uit te oefenen, moet een beroepskaart hebben. Zijn vrijgesteld: echtgenoten van Belgen en bloedverwanten, onderdanen van de Europese Economische Ruimte (België, Cyprus, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Ierland, Italië, Kroatië, Letland, Liechtenstein, Litouwen, Luxemburg, Malta, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Polen, Portugal, Slovenië, Slowakije, Spanje, Tsjechië, Verenigd Koninkrijk, IJsland, Zweden, Roemenië, Bulgarije en Zwitserland), door België erkende vluchtelingen en vreemdelingen die gemachtigd zijn om voor onbepaalde duur in België te verblijven. De beroepskaart kan aangevraagd worden bij het erkend ondernemingsloket van Securex of bij het Belgisch consulaat in het land van verblijf. Het erkend ondernemingsloket van Securex doet de aanvraag en levert de beroepskaart af na goedkeuring door de Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand en Energie. (zie ook p 14) Inschrijven bij de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO) Door je inschrijving in de KBO krijg je een ondernemingsnummer. Dat nummer moet je vermelden op alle stukken van commerciële aard, zoals je facturen, brieven, bestelbonnen, websites, e-mails enzovoort. Ingeval van een inschrijving als commerciële onderneming, gaat het ondernemingsloket na of je over de nodige ondernemersvaardigheden beschikt, namelijk de basiskennis bedrijfsbeheer en ingeval van een gereglementeerde activiteit, de beroepskennis. Ingeval van een inschrijving als niet-commerciële onderneming naar privaat recht zal de controle betreffende de specifieke beroepskwalificaties gebeuren door de Orde, de Kamer, het Instituut of het federaal gezagsorgaan waarbij u zich zult moeten inschrijven na uw registratie als nietcommerciële onderneming bij de KBO. Breng de volgende gegevens en documenten met je mee naar je ondernemingsloket: je bankrekeningnummer en naam van de bank ingeval van een commerciële activiteit: het bewijs van je ondernemersvaardigheden (basiskennis bedrijfsbeheer + beroepskennis ingeval van een gereglementeerde activiteit) eventuele voorafgaande vergunningen een lijstje van de activiteiten die je wenst uit te oefenen de handelsbenaming je identiteitskaart bij een vennootschap: de statuten en het voorlopig ondernemingsnummer door de griffie toegekend. Opgelet: denk bij de start van je zelfstandige activiteit goed na over je activiteiten en meld al jouw activiteiten bij de inschrijving in de KBO. Indien je activiteiten zou uitoefenen die niet geregistreerd zijn in de KBO, dan riskeer je een administratieve geldboete. Deze boete varieert tussen de 26 en 10.000. Als ondernemer moet je je vooraf laten inschrijven in de Kruispuntbank van Ondernemingen. Deze inschrijving gebeurt via je erkend ondernemingsloket. Je dient ook elke uitbatingszetel van je onderneming in te schrijven in de KBO. 11

Je btw-nummer activeren kiezen dat bij jouw zaak past. Wie is btw-plichtige? Iedereen die in de uitoefening van een economische activiteit geregeld en zelfstandig, met of zonder winstoogmerk, in hoofd- of bijberoep, goederen levert of diensten verricht die in het btw-wetboek omschreven zijn. Zijn niet onderworpen aan de btw: verplegers en artsen, kinderopvangverblijven, mannequins, bepaalde onderwijsverstrekkers enzovoort. Als jouw activiteit je tot btw-plichtige maakt, dan moet je de activering van een btw-nummer vragen. Je dient dan een aangifte van aanvang van werkzaamheid, het zogenoemde formulier 604A, in op het bevoegde btwcontrolekantoor. Daarbij moet je je btw-stelsel opgeven. Je boekhouder of accountant helpt je het btw-stelsel te Het bevoegde btw-controlekantoor is voor eenmanszaken het kantoor van je fiscale woonplaats, voor vennootschappen wordt dat bepaald door de plaats waar de maatschappelijke zetel zich bevindt. Uiteraard kan je bij het erkend ondernemingsloket van Securex terecht om je btw-activering voor jou in orde te brengen. Vergunningen aanvragen Voor bepaalde activiteiten gelden bijkomende verplichtingen, opgelegd door verschillende federale, gewestelijke, provinciale en gemeentelijke instanties. 12

Voor een hele reeks activiteiten moet je een vergunning hebben vóór de aanvang van de activiteit. Dat is bijvoorbeeld zo in de sectoren transport en horeca. Kortom, je kan bij ons terecht voor alle federale, regionale, provinciale en lokale vergunningen voor je onderneming. Je aansluiten bij een sociaal Verzekeringsfonds voor zelfstandigen Als startende zelfstandige moet je je ook aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Je moet dit niet enkel doen als je zelfstandige bent in hoofdberoep, ook als zelfstandige in bijberoep ben je hiertoe verplicht. Wijzigen en schrappen van de commerciële gegevens Als je verhuist, of als je de commerciële activiteiten of de benaming van je onderneming wilt wijzigen, dien je dit door te geven aan je erkend ondernemingsloket. Ook een stopzetting van de activiteiten dient via een erkend ondernemingsloket te gebeuren. Het erkend ondernemingsloket van Securex zorgt voor de wijzigingen en de schrapping van je onderneming. Wat doet een sociaal verzekeringsfonds? Het sociaal verzekeringsfonds int je sociale bijdragen als zelfstandige, het betaalt de kinderbijslag uit en volgt je beroepsloopbaan op. Het erkend ondernemingsloket van Securex zorgt voor je aansluiting bij het Sociaal Verzekeringsfonds Securex Integrity. TIP Voor alle ondernemingen onderworpen aan btw: Onderneming natuurlijk persoon en VZW - BTW BE + ondernemingsnummer Voorbeeld : BTW BE 0823.456.789 Onderneming rechtspersoon (commerciële of burgerlijke vennootschap) - BTW BE + ondernemingsnummer - RPR (rechtspersonenregister) + vermelding van de plaats van de rechtbank die bevoegd is voor de regio waar de maatschappelijke zetel van de betrokken onderneming is gevestigd Voorbeeld: BTW BE 0823.456.789 RPR Gent Voor ondernemingen niet onderworpen aan btw: - Ondernemingsnummer (0823.456.789) 13

ZELFSTANDIGE 3. Voorwaarden om te mogen starten Nationaliteit In bepaalde gevallen heb je een beroepskaart nodig. Ook iedere vreemdeling die in België een zelfstandige activiteit wenst uit te oefenen, als natuurlijke persoon of binnen een vereniging of vennootschap, moet in principe houder zijn van een beroepskaart. Je beroepskaart verkrijgen Voor het verkrijgen van een beroepskaart moeten o.a. volgende voorwaarden voldaan zijn: recht tot verblijf: als je niet over een verblijfsvergunning beschikt, moet je die op hetzelfde ogenblik als de beroepskaart aanvragen toegang tot het beroep: je moet voldoen aan de vereiste ondernemersvaardigheden economisch nut: je activiteit moet bijdragen tot de economie of werkgelegenheid creëren. De dienst Economische Vergunningen van de Federale Overheidsdienst Economie onderzoekt je aanvraag en het erkend ondernemingsloket van Securex levert je beroepskaart af. Federale Overheidsdienst Economie. Nadat de Dienst Economische Vergunningen van de FOD Economie de aanvraag onderzocht en goedgekeurd heeft, zullen zij de kaart naar ons erkend ondernemingsloket Securex sturen. Wij zullen vervolgens je beroepskaart uitreiken. Indien je niet over een AI model A of BIVR beperkte duur beschikt, dien je je aanvraag te richten tot de Belgische diplomatieke of consulaire post in het land waar je officieel verblijft. Ons erkend ondernemingsloket Securex zal dan enkel instaan voor de aflevering van de beroepskaart. Geldigheidsduur van je beroepskaart Je beroepskaart is ten hoogste vijf jaar geldig. Je aanvraag tot verlenging of hernieuwing moet drie maanden vóór het verstrijken van de geldigheidsduur ingediend worden. Je beroepskaart aanvragen Indien je gemachtigd bent om in België te verblijven en je beschikt over een Attest van immatriculatie model A (AI model A) of je beschikt over een Bewijs van Inschrijving in het Vreemdelingenregister voor beperkte duur (BIVR beperkte duur), moet je je richten tot een erkend ondernemingsloket. Het ondernemingsloket dient je aanvraag te versturen naar de Dienst Economische Vergunningen van de 14

Leeftijd Zowel handelaars, ambachtslieden als niet-handelaars moeten meerderjarig zijn om een zelfstandige activiteit te mogen uitoefenen. Ondernemersvaardigheden ingeval van commerciële ondernemingen Basiskennis bedrijfsbeheer en beroepskennis Voor elke natuurlijke persoon of rechtspersoon die een commerciële activiteit start, geldt dat er een bewijs moet geleverd worden van basiskennis van het bedrijfsbeheer. Voor de gereglementeerde beroepen moet je ook specifieke beroepskennis bewijzen. Wie bewijst de basiskennis bedrijfsbeheer? Start je als natuurlijk persoon je onderneming, dan kan de basiskennis bedrijfsbeheer bewezen worden door: het zelfstandig ondernemingshoofd je echtgenoot of echtgenote of wettelijke samenwonende partner de partner met wie je minstens zes maanden officieel samenwoont de zelfstandig helper die bloed- of aanverwant van het ondernemingshoofd tot in de derde graad is een aangestelde die verbonden is door een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde duur. Voor een rechtspersoon kan de kennis op de volgende manieren bewezen worden: binnen personenvennootschappen (bvba, vof enz.): - altijd door het orgaan van de vennootschap, zijnde de zaakvoerder binnen kapitaalvennootschappen (nv, cvoa): - door het orgaan van de vennootschap, zijnde de (afgevaardigd) bestuurder - door een werknemer: de directeur belast met het dagelijks bestuur. Het erkend ondernemingsloket van Securex gaat na of je aan de voorwaarden voldoet. 15

Wie valt niet onder de reglementering? Beoefenaars van een beroep dat gereglementeerd is op het vlak van de basiskennis van het bedrijfsbeheer. Dat is vastgelegd bij wet of geregeld door de kaderwet van 1 maart 1976 tot reglementering van de bescherming van de beroepstitel en van de uitoefening van de dienstverlenende intellectuele beroepen. Ondernemingen die meer dan 50 werknemers tewerkstellen of waarvan meer dan 25% van de aandelen in handen zijn van één of meer niet-kmo s of waarvan de jaaromzet groter is dan 7 miljoen euro of het jaarlijks balanstotaal groter is dan 5 miljoen euro. Niet-commerciële ondernemingen naar privaat recht. Welke vrijstellingen kun je genieten? Definitieve vrijstelling De overlevende partner (minstens 6 maanden samenwonen) of echtgeno(o)t(e) zijn definitief vrijgesteld. je bent vroeger, ten tijde van het handelsregister, reeds zelfstandig geweest. In sommige gevallen ben je dan vrijgesteld. Je client advisor kan je daar meer over vertellen. Voorlopige vrijstelling Bij de overname van een handelszaak moeten de overnemers gedurende het eerste jaar na de overname geen bewijs leveren van de ondernemersvaardigheden. Dat geldt zowel voor de basiskennis bedrijfsbeheer als voor de beroepskennis. De kinderen van een overleden ondernemingshoofd (natuurlijke persoon) zijn vrijgesteld gedurende de drie jaar volgend op het overlijden of drie jaar vanaf hun meerderjarigheid. Als de aangestelde de firma verlaat: gedurende zes maanden. 16

Hoe bewijs je de basiskennis bedrijfsbeheer? Er zijn twee manieren om de basiskennis bedrijfsbeheer te bewijzen: met akten en diploma s of door praktijkervaring aan te tonen. Met akten en diploma s De volgende akten afgeleverd vanaf 1 oktober 2000 worden als voldoende bewijs van de basiskennis van bedrijfsbeheer aanvaard: het getuigschrift over de basiskennis van het bedrijfsbeheer, uitgereikt in of door: - de derde graad van het algemeen of technisch secundair onderwijs, het kunstsecundair onderwijs of het beroepssecundair onderwijs of de centrale examencommissie van de Federale Overheidsdienst Economie - de centra voor middenstandsopleiding (opleiding tot ondernemingshoofd) - het onderwijs voor sociale promotie elk diploma van het hoger onderwijs De volgende akten worden aanvaard voor zover zij vóór 1 oktober 2000 werden verkregen: een getuigschrift van hoger algemeen, kunst- of technisch secundair onderwijs een getuigschrift van hoger beroepssecundair onderwijs voor zover behaald in de afdelingen handel, boekhouden, verkoop of kantoor een aanvullend getuigschrift over de kennis van het bedrijfsbeheer behaald in het technisch secundair onderwijs voor zover het getuigschrift over de kennis van het bedrijfsbeheer behaald is in het vijfde of het zesde jaar technisch secundair onderwijs of na 1 juni 1992 in de Vlaamse gemeenschap (na 1 juni 1996 in de Franse gemeenschap) een aanvullend getuigschrift over de kennis van het bedrijfsbeheer behaald in het beroepssecundair onderwijs. Deze akten worden enkel aanvaard indien het getuigschrift over de kennis van het bedrijfsbeheer behaald is in het zesde of het zevende jaar beroepssecundair onderwijs of na 1 juni 1992 in de Vlaamse gemeenschap (na 1 juni 1996 in de Franse gemeenschap) een getuigschrift van slagen in het eerste jaar van de opleiding tot ondernemingshoofd 17

Door praktijkervaring aan te tonen 1. Beroepservaring als zelfstandig ondernemingshoofd of als mandataris belast met het dagelijks beheer van de vennootschap Duur vereiste ervaring: 3 jaar in hoofdberoep binnen de laatste 15 jaar of 5 jaar in bijberoep binnen de laatste 15 jaar Bewijsstukken: - een recent en origineel attest van het sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen met vermelding van de periode en de hoedanigheid (hoofd- of bijberoep) van aansluiting, samen met: - een uittreksel van de inschrijving in het Handelsregister of in de Kruispuntbank van Ondernemingen op persoonlijke naam of op naam van de vennootschap - en de publicatie in het Belgisch Staatsblad van de benoeming tot bestuursorgaan van de vennootschap (bij beroepservaring als mandataris belast met het dagelijks bestuur binnen een vennootschap). 2. Beroepservaring als zelfstandig land- of tuinbouwer waarvoor geen inschrijving in de KBO vereist is Duur vereiste ervaring: 3 jaar in hoofdberoep binnen de laatste 15 jaar of 5 jaar in bijberoep binnen de laatste 15 jaar Bewijsstukken: - een recent en origineel attest van het sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen met vermelding van de periode en de hoedanigheid (hoofd- of bijberoep) van aansluiting, - een recent en origineel attest van de Controleur van de inkomstenbelastingen met vermelding van de periode én de activiteit (zelfstandig land- of tuinbouwer). 3. Beroepservaring als zelfstandig helper Duur vereiste ervaring: 5 jaar binnen de laatste 15 jaar Bewijsstukken: - een attest van de geholpen zelfstandige met vermelding van de periode en de hoedanigheid (zelfstandig helper) van de tewerkstelling - een uittreksel van de inschrijving in het Handelsregister of in de Kruispuntbank van Ondernemingen op persoonlijke naam of op naam van de vennootschap - een recent en origineel attest van het sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen met vermelding van de periode en de hoedanigheid (zelfstandig helper in hoofd- of bijberoep) van aansluiting. 4. Beroepservaring als meewerkende echtgeno(o)t(e) Duur vereiste ervaring: 5 jaar binnen de laatste 15 jaar Bewijsstukken: - een attest van de geholpen zelfstandige met vermelding van de periode en de hoedanigheid (meewerkende echtgenoot) van de tewerkstelling, - een recent en origineel attest van de Controleur van de inkomstenbelastingen met vermelding van de periode van de tewerkstelling en vermelding van toekenning van inkomen als meewerkende echtgenoot door de geholpen echtgenoot of echtgenote, of een attest van aansluiting bij het sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen met vermelding van de periode en de hoedanigheid voor de praktijkervaring vanaf 1 januari 2003 - een uittreksel van de inschrijving in het Handelsregister of in de Kruispuntbank van Ondernemingen op persoonlijke naam of op naam van de vennootschap. 5. Beroepservaring als bediende in een leidinggevende functie Hier gaat het om ofwel de adjunct van het ondernemingshoofd of van het vennootschapsorgaan voor zover de verantwoordelijkheid overeenkomt met die van het ondernemingshoofd of het orgaan, ofwel om een lid van de staf belast met taken van bedrijfsbeheer en/of verantwoordelijk voor minstens één afdeling van de onderneming Duur vereiste ervaring: 5 jaar binnen de laatste 15 jaar Bewijsstukken: een sociaal document met vermelding van de leidinggevende functie en de periode, een globaal loopbaanuittreksel, een individuele rekening of een loonfiche samen met: - een tewerkstellingsattest van de werkgever met omschrijving van de leidinggevende functie en de periode van tewerkstelling - een recent uittreksel uit het Handelsregister of Kruispuntbank van Ondernemingen op naam van de werkgever. 18

Met een EG-verklaring Het bewijs van de basiskennis van bedrijfsbeheer kun je ook leveren als je praktijkervaring kunt aantonen in een EG-lidstaat als EG-onderdaan met een EG-verklaring. Die verklaring wordt als geldig bewijs aanvaard op voorwaarde dat je voldoende jaren zelfstandigheid kunt bewijzen. Met een gelijkwaardigheidsverklaring Het bewijs van de basiskennis van bedrijfsbeheer kan ook geleverd worden door een gelijkwaardigheidsverklaring van een buitenlands diploma. Als dat diploma qua niveau overeenstemt met de Belgische aanvaarde diploma s, kan het als geldig bewijsmiddel worden aanvaard. Opgelet: je dient in dit geval vóór het indienen van je dossier een gelijkwaardigheidsverklaring aan te vragen bij: Naric Vlaanderen Koning Albert II-laan 15, 1210 Brussel T 02 553 89 58 naric@vlaanderen.be www.naric.be 19

TIP Als je geen diploma of praktijkervaring hebt om je basiskennis van bedrijfsbeheer te bewijzen, kun je je laten inschrijven voor een examen bij de centrale examencommissie van de Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand en Energie: FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie Centrale examencommissie WTC Toren III - 18de verdieping Simon Bolivarlaan 30, 1000 Brussel T 02 277 98 79 cec@economie.fgov.be Als je slaagt voor de centrale examencommissie, geldt dat ook als geldig bewijs voor de basiskennis van bedrijfsbeheer. Verder kun je bijvoorbeeld ook een versnelde cursus bedrijfsbeheer volgen bij een centrum voor middenstandsopleiding. De adressen vind je terug op www.syntra.be. Wanneer mag je een gereglementeerd beroep uitoefenen? Sommige beroepen mag je enkel uitoefenen als je aan bepaalde voorwaarden voldoet. Die hebben betrekking op de basiskennis van het bedrijfsbeheer, die voor alle sectoren dezelfde is, en op de beroepskennis eigen aan het beroep. Dat geldt voor de nijverheids- en ambachtelijke beroepen en voor bepaalde beroepen uit de dienstensector. Wil je een gereglementeerde activiteit uitoefenen, dan moet je dus kunnen aantonen te beschikken over: 1. de basiskennis van het bedrijfsbeheer (voor alle sectoren dezelfde) 2. de beroepsbekwaamheid. Over welke beroepen gaat het? (zie tabel 2) 20

Wie kan de beroepswerkzaamheid bewijzen? Voor een natuurlijke persoon kan de beroepsbekwaamheid bewezen door: het zelfstandig ondernemingshoofd door de echtgenoot of echtgenote of wettelijke samenwonende partner door de partner met wie hij of zij minstens zes maanden officieel samenwoont door de zelfstandig helper die bloed- of aanverwant van het ondernemingshoofd tot in de derde graad is door een aangestelde die verbonden is door een voltijdse arbeidsovereenkomst voor onbepaalde duur. Een rechtspersoon kan de beroepsbekwaamheid op de volgende manieren bewijzen: door het orgaan van de vennootschap, zijnde de (afgevaardigd) bestuurder of de zaakvoerder door een werkende vennoot belast met de technische leiding (benoeming neergelegd ter publicatie in het Belgisch Staatsblad) door een werknemer belast met de technische leiding (via een lastgevingsovereenkomst). Het erkend ondernemingsloket van Securex gaat na of je aan de voorwaarden voldoet. Wanneer een onderneming meer dan één gereglementeerde werkzaamheid uitoefent, kunnen verschillende personen voldoen aan de eisen inzake beroepskennis eigen aan elk van die werkzaamheden. Hoe bewijs je de beroepskennis? Je kunt het bewijs leveren met een diploma of door praktijkervaring aan te tonen. De voorwaarden verschillen naargelang van het beroep. Met akten en diploma s Het gaat hier om eindakten uitgereikt door een onderwijsinrichting die door een gemeenschap ingericht, erkend of gesubsidieerd is, of om een gelijkwaardig getuigschrift uitgereikt door de centrale examen commissie van de Staat, opgesomd in het koninklijk besluit dat het beroep reglementeert. De akten verschillen dus naargelang van de activiteit. Door praktijkervaring Je moet aantonen dat je praktijkervaring opgedaan hebt binnen de 15 jaar voorafgaand aan je inschrijving. Bedoeld wordt praktijkervaring als: 1. zelfstandig ondernemingshoofd met eigen handelsregisternummer / ondernemingsnummer 2. mandataris of werkend vennoot in een vennootschap 3. zelfstandig helper 4. meewerkende echtgenoot 5. loontrekkende in een onderneming met het gereglementeerd beroep als activiteit. De duurtijd is anders voor de verschillende beroepen. Je client advisor geeft je over deze materie graag meer informatie. Tabel 2. Over welke beroepen gaat het? Cluster fietsen en motorvoertuigen Cluster bouw- en elektrotechniek Cluster personenzorg - Frigorist - Rijwielen - Ruwbouw - Kapper / kapster - Droogkuiser - Motorvoertuigen intersectoraal - Stukadoor, cementeren en - Schoonheidsspecialist(e) - Slager-groothandelaar - Motorvoertuigen tot 3,5 ton dekvloeren - Voetverzorg(st)er - Restaurateur of traiteur - banket- - Motorvoertuigen boven 3,5 ton - Tegel, marmer en natuursteen - Masseur / masseuse aannemer - Dakdekker en waterdichtmaken - Opticien - Brood- en banketbakker - Schrijnwerk en glazenmaker - Dentaaltechnicus - Eindafwerking - Begrafenisondernemer - CV, klimaat, gas en sanitair - Elektrotechniek - Algemeen Aannemer 21