Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid

Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid Jaarverslag 2012 administrateur Syntrus Achmea Pensioenbeheer NV Rijnzathe 10, 3454 PV De Meern Postbus 3183, 3502 GD Utrecht

Inhoud 1 Jaarverslag 3 1.1 Kerncijfers 4 1.2 Algemene gegevens 5 1.3 Verslag van het bestuur 8 2 Jaarrekening 16 2.1 Balans per 31 december na resultaatverdeling (A+B deel) 17 2.2 Staat van baten en lasten (A+B deel) 19 2.3 Algemene toelichting 20 2.4 Toelichting op de balans per 31 december 22 2.5 Toelichting op de staat van baten en lasten A deel 27 2.5.1 Staat van baten en lasten A deel 27 2.5.2 Toelichting 28 2.6 Toelichting op de staat van baten en lasten B deel 30 2.6.1 Staat van baten en lasten B deel 30 2.6.2 Toelichting 31 2.7 Vaststelling van de jaarrekening door het bestuur 33 3 Overige gegevens 34 3.1 Gebeurtenissen na balansdatum 34 3.2 Resultaatbestemming 34 3.3 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 35 4 Bijlagen 36 Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid (CAMB) Pagina 2 van 38

1 Jaarverslag Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid (CAMB) Pagina 3 van 38

1.1 Kerncijfers Tabel 1 Financiële gegevens (x 1.000) 2012 2011 2010 2009 Premiebaten 17.127 17.113 18.933 17.557 Uitkeringen 13.191 13.553 13.872 14.438 Administratiekosten 942 1.013 1.103 1.152 Belegd vermogen (incl. liquide middelen) 35.481 34.194 32.056 31.010 Gemiddeld rendement op beleggingen (%) 1,3% 1,7% 1,1% 1,0% Beleggingsopbrengst 449 575 347 302 Reserves 40.712 37.398 33.919 29.233 Resultaat 3.314 3.479 4.686 2.513 : Toelichting op de kerncijfers Rendement Het rendement is berekend door de beleggingsopbrengsten te delen door het gemiddeld belegd vermogen (inclusief liquide middelen). Beleggingsopbrengst Dit betreft de intrestbaten gegenereerd uit banktegoeden. De beleggingsopbrengst is gedaald ten opzichte van 2011. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de daling van de rente op spaarrekeningen in 2012. Administratiekosten De administratiekosten zijn gedaald ten opzichte van 2012. Dit komt met name doordat er minder subsidieaanvragen voor scholing zijn ingediend. Premiebaten De premiebaten zijn licht gestegen ten opzichte van 2012. Uitkeringen De uitkeringen zijn gedaald ten opzichte van 2011. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de vrijval van doorgeschoven gelden. Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid (CAMB) Pagina 4 van 38

1.2 Algemene gegevens Naam en vestigingsplaats De naam van de stichting is: Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid. Zij is statutair gevestigd te Zoetermeer. Doelstelling De stichting heeft tot doel het bevorderen van: a. Goede arbeidsverhoudingen; b. Goede arbeidsomstandigheden; c. Een juiste toepassing van de arbeidsvoorwaarden als overeengekomen in de cao s; d. Een optimale werking van de arbeidsmarkt; e. Scholing en kennis. Ad a. Bij het bevorderen van goede arbeidsverhoudingen richt het fonds zich op het stimuleren van goed personeelsbeleid op de bedrijven, het bevorderen van vaste dienstverbanden, het verbeteren van het imago van de sector op het gebied van arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden, het bevorderen van doelgroepenbeleid, het leveren van een bijdrage in de oplossing van de problematiek van de seizoenarbeid en het leveren van betaalbare en kwalitatief goede arbeid. Daarnaast richt het fonds zich op het bevorderen van medezeggenschap, participatie, personeelsvertegenwoordigingen en ondernemingsraden als vormen van overleg op ondernemingsniveau tussen werkgevers en werknemers. Ad b. Hier gaat het om het bevorderen van veiligheid, gezondheid en welzijn op de bedrijven door onder andere het verbeteren en het bevorderen van een goede kwaliteit van de zorg voor de arbeidsomstandigheden. Hiervoor kan deskundigheid worden ingehuurd. Ad c. Een juiste toepassing van de cao s en het bevorderen van de naleving wordt gestimuleerd door het ondersteunen van het geformaliseerde overleg tussen sociale partners ten behoeve van alle werkgevers en werknemers. De cao-onderhandelingen zijn hiervan uitgezonderd, aangezien dat een zaak van sociale partners zelf is. Verder speelt voorlichting een belangrijke rol. Naleving van afgesproken arbeidsvoorwaarden heeft een positief effect op het imago van de sector. Ad d. Het gaat hierbij om een bijdrage aan het oplossen van arbeidsmarktvraagstukken. Te denken valt daarbij aan vergroting van de participatie, het afstemmen van vraag en aanbod inclusief activiteiten op het gebied van preventie en reïntegratie. Ook heeft het fonds middelen beschikbaar die ingezet kunnen worden om oudere werknemers korter te laten werken en voor te bereiden op hun pensioen. Ad e. Het fonds wil de deelname van werknemers aan scholingsactiviteiten bevorderen om hun kennis te behouden dan wel te vergroten zodat zij in staat zijn om in de huidige en toekomstige arbeidsorganisatie op veranderingen te kunnen reageren. Verder wil het fonds sectoren en individuele bedrijven ondersteunen bij het opzetten en uitvoeren van projecten gericht op het verbeteren van de kwaliteit van de scholing en het verhogen van de deelname aan scholing. De Stichting subsidieert activiteiten van één of meer agrarische en groene sectoren die gericht zijn op één van de hiervoor genoemde doelen. De activiteiten worden gefinancierd uit een premieheffing bij werkgevers en werknemers. De uitkeringen die het fonds heeft gedaan op de verschillende doelen zijn terug te vinden in paragraaf 2.8. De Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid maakt onderdeel uit van de collectieve arbeidsovereenkomst voor de agrarische en groene sectoren inzake sociaal fonds Colland Arbeidsmarktbeleid. Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid (CAMB) Pagina 5 van 38

Colland Arbeidsmarktbeleid is via het internet bereikbaar op www.colland-arbeidsmarkt.nl. Op de site is informatie over het fonds te vinden en over verschillende regelingen waarvoor het fonds subsidie verleent. Subsidieaanvragen voor cursussen, BBLopleidingen en de seniorenregeling kan men digitaal aanvragen via het Colland Administratiesysteem (CAS), bereikbaar via ww.colland-administratie.nl. Statutaire colleges Bestuur De Stichting wordt bestuurd door een bestuur bestaande uit tien leden. Vijf van de bestuursleden worden benoemd door werkgeversorganisaties: - LTO Nederland (Land- en Tuinbouworganisatie Nederland); - CUMELA Nederland (Cultuurtechnische werken en grondverzet, Meststoffendistributie en Loonwerken in de Agrarische sector in Nederland); - VHG (Vereniging van Hoveniers en Groenvoorzieners). De andere vijf worden benoemd door werknemersorganisaties: - FNV Bondgenoten; - CNV Vakmensen. Samenstelling bestuur per 31 december 2012 Leden werkgevers Organisatie Plaatsvervangers Dhr. H.Th.J. Vulto LTO Nederland Dhr. F.A.M. de Wijs Dhr. A. Hekman LTO Nederland Dhr. J. den Dekker Dhr. A. Slabbekoorn LTO Nederland Dhr. J.P. Th. Apeldoorn Mw. J.H. Zweverink-Bosch (werkgeversvoorzitter) CUMELA Nederland Dhr. J. Maris Dhr. J. Batenburg VHG Dhr. F.M. Crucq, Dhr. N. Benamar Leden werknemers Organisatie Plaatsvervangers Dhr. H. Onstwedder FNV Bondgenoten Vacature Mw. M.C. Bense FNV Bondgenoten Vacature Vacature FNV Bondgenoten Vacature Dhr. J. Bosma (werknemersvoorzitter) CNV Vakmensen Mw. T. Westerink Dhr. J. Koudys CNV Vakmensen Dhr. W.W. Ramakers In het verslagjaar kwam het bestuur 4 maal in vergadering bijeen, te weten op: 27 maart, 28 juni, 24 september en 27 november. Administrateur De uitvoering van de regeling van de stichting en het daaraan verbonden geldelijk beheer zijn onder toezicht en verantwoordelijkheid van het bestuur opgedragen aan Syntrus Achmea Pensioenbeheer. Vestiging De Meern Rijnzathe 10 3454 PV De Meern Postbus 3183 3502 GD Utrecht Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid (CAMB) Pagina 6 van 38

De werkgever en werknemersadministratie is onder verantwoordelijkheid van het bestuur opgedragen aan TKP Pensioenen. Europaweg 27 9723 AS Groningen Postbus 451 9700 AL Groningen Accountant Deloitte Accountants B.V. te Amsterdam Colland Bestuursbureau Het bestuur wordt bij haar werkzaamheden ondersteund door het Colland Bestuursbureau, dat bij Actor Bureau voor sectoradvies is ondergebracht. Het Colland Bestuursbureau maakt geen deel uit van de administrateur. Colland Bestuursbureau Stationsweg 1 3445 AA Woerden telefoon: (088) 32 92 040 Adressen werkgevers- en werknemersorganisaties LTO Nederland Postbus 29773 2502 LT Den Haag telefoon: (070) 33 82 700 website: www.lto.nl CUMELA Nederland Postbus 1156 3860 BD Nijkerk telefoon: (033) 24 74 900 website: www.cumela.nl VHG Postbus 1010 3990 CA Houten telefoon: (030) 65 95 550 website: www.vhg.org FNV Bondgenoten Postbus 9208 3506 GE Utrecht telefoon: 0900 96 90 website: www.fnvbondgenoten.nl CNV Vakmensen Postbus 2525 3500 GM Utrecht telefoon: (030) 75 11 007 website: www.cnvvakmensen.nl Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid (CAMB) Pagina 7 van 38

1.3 Verslag van het bestuur Het is ons een genoegen hierbij verslag uit te brengen over het boekjaar 2012 van de Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid. Het doel van de verslaglegging is om informatie te verschaffen over de financiële positie, resultaten en wijzigingen in de financiële positie van het fonds die voor een grote groep betrokkenen nuttig is. Deze presentatie van de verslaglegging is afgestemd op de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving. Agrarische en groene sectoren Binnen het fonds worden elf sectoren onderscheiden. Dit zijn de bedrijfsverzorgingsdiensten, bloembollengroothandel, bos en natuur, dierhouderij, glastuinbouw, hoveniersbedrijf, land- en tuinbouwwerktuigen exploiterende ondernemingen, open teelten, paddenstoelenteelt, groenvoederdrogerijen en varkensverbetering. Het fonds is onderverdeeld in een A-deel en in een B-deel. Uit het A- deel worden activiteiten gefinancierd die gericht zijn op alle deelnemende sectoren. Uit het B-deel worden activiteiten gefinancierd die op één of meerdere, dus niet alle, sectoren zijn gericht. De sociale partners van de betreffende sectoren bepalen welke activiteiten zij vanuit het B-deel door het fonds willen laten financieren. Daartoe vindt overleg plaats in sectorcommissies. Het Colland Bestuursbureau organiseert en ondersteunt dit overleg in de sectorcommissies. Cao Colland Arbeidsmarktbeleid Partijen bij de cao Colland hebben voor de periode 1 juli 2010 tot en met 30 juni 2015 een cao Colland afgesloten. In 2012 zijn de volgende wijzigingen in de cao doorgevoerd: wijziging in de omschrijving van de sector Bos en Natuur; wijziging in partijen; de Nederlandse Bond van Boomkwekers (NBvB) is opgegaan in LTO Nederland en als organisatie opgeheven; enkele aanpassingen in het Uitkeringsreglement Scholing B-deel (bijlage VI) en enkele aanpassingen in het Verstrekkingenreglement regeling minder werken voor oudere werknemers B-deel Hoveniers en Landen tuinbouwwerktuigen Exploiterende Ondernemingen (bijlage IX). Statuten en reglementen Voor het toekennen van middelen uit het fonds aan activiteiten die de doelen van het fonds kunnen realiseren, heeft het bestuur uitvoeringsreglementen vastgesteld. Deze reglementen vormen een onderdeel van de cao Colland. Op basis van deze reglementen kunnen individuele werknemers en werkgevers als ook organisaties een bijdrage van het fonds verkrijgen. Zo kent het fonds uitvoeringsreglementen voor de scholing van individuele werknemers en beleidsmatige scholingsactiviteiten, het korter werken voor oudere werknemers, het financieren van activiteiten van branche- en werknemersorganisaties en het financieren van arbeidsmarktactiviteiten. Activiteiten Voor 2012 hebben 20 organisaties activiteitenplannen ingediend. De stichting Colland Sectorraad, Stigas, FNV Bondgenoten en CNV Vakmensen dienden plannen in voor het A-deel van het fonds. Anthos, het Bosschap, CNV Vakmensen, CUMELA Nederland, De Unie, FNV Bondgenoten, Vakvereniging HZC, KAVB, LLTB, LTO Nederland, LTO Noord, LTO Noord Glaskracht, NFO, Stichting Bollenacademie, Stichting Fair Produce Nederland, Stichting mobiliteitscentrum glastuinbouw, VHG en ZLTO dienden activiteitenplannen in voor het B-deel. In enkele gevallen voeren werkgevers- en werknemersorganisaties ook gezamenlijk projecten uit. De doelstellingen van het fonds zijn in te delen op vijf deelgebieden, namelijk: 1. Het bevorderen van goede arbeidsverhoudingen in de sector; 2. Het bevorderen van goede arbeidsomstandigheden in de sector; 3. Het bevorderen van de juiste toepassing van de overeengekomen arbeidsvoorwaarden in de sector; 4. Het bevorderen van een optimale werking van de arbeidsmarkt in de sector; 5. Het bevorderen van scholing en kennis in de sector. Per deelgebied wordt hier een beschrijving gegeven van uitgevoerde activiteiten en wordt een voorbeeld vanuit de activiteitenplannen van de verschillende organisaties gegeven. Een overzicht van de deelgebieden en van de organisaties treft u aan in de volgende tabel. Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid (CAMB) Pagina 8 van 38

Tabel 2 Doelstellingen activiteitenplannen per organisatie Organisatie Deelgebied 1 1 2 3 4 5 Anthos x het Bosschap x x x x CNV Vakmensen x x x x x Colland Sectorraad x CUMELA Nederland x x x x x CUMELA Nederland, namens sociale partners loonwerk x x x De Unie x x x FNV Bondgenoten x x x x x Vakvereniging HZC x x x x x KAVB x x x x LLTB x x x X LTO Nederland, namens sociale partners dierhouderij x x x x LTO Nederland, namens sociale partners paddenstoelen x LTO Noord x x x x x LTO Noord Glaskracht, namens sociale partners glastuinbouw x x NFO x Stichting Bollenacademie x Stichting Fair Produce Nederland x Stichting Mobiliteitscentrum Glastuinbouw x Stigas x VHG x x x x VHG, namens sociale partners hoveniers x x ZLTO x x x x x 1. Goede arbeidsverhoudingen Op het gebied van arbeidsverhoudingen zijn door de organisaties diverse projecten ingediend via hun activiteitenplan. Diverse werkgevers- en werknemersorganisaties hebben projecten uitgevoerd die de nadruk legden op de bevordering van goede arbeidsverhoudingen in organisaties. Voorlichting vormde daarbij een belangrijk onderdeel. De plannen van de werknemersorganisaties zorgen er onder andere voor dat werknemers beter zijn geïnformeerd over hun rechten en plichten volgens de geldende cao s, dat de medezeggenschap van werknemers op bedrijven wordt verbeterd en cao s beter worden nageleefd. Veelal is hier ook een combinatie met doelstelling 3, naleving van cao s. De projecten vanuit de werkgeversorganisaties zijn vaak ook gericht op het verbeteren van het imago van de sector en daardoor nieuwe werknemers in te laten stromen en deze, samen met de huidige werknemers, te behouden voor de sector. Daarnaast worden ondernemers ondersteund bij het inrichten van het sociaal beleid in hun organisatie. 1 Voor verklaring van de cijfers zie bladzijde 8. Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid (CAMB) Pagina 9 van 38

Voorbeeld: In diverse agrarische en groene sectoren zijn door sociale partners in 2012 activiteiten ondernomen gericht op verdere professionalisering van het personeelsbeleid in de sector en in bedrijven. Sociale partners in de hovenierssector hebben sinds een aantal jaren een OR-Platform. Vertegenwoordigers van medezeggenschapsorganen bouwen hier aan een netwerk en worden actief geïnformeerd over medezeggenschapsaangelegenheden. In 2012 is er een landelijke bijeenkomst georganiseerd, waarbij duurzame inzetbaarheid binnen de ondernemingen is besproken. Daarnaast zijn drie kleinere bijeenkomsten georganiseerd. 2. Goede arbeidsomstandigheden De agrarische en groene sector heeft een goede reputatie als het gaat om aandacht voor goede arbeidsomstandigheden. Bij een sector waar veel lichamelijk werk is en waar gewerkt wordt met machines en chemische middelen, staan welzijn, gezondheid en veiligheid hoog in het vaandel. Sinds jaar en dag wordt er door de sector veel aandacht besteed aan preventie. Hiervoor heeft de sector haar eigen organisatie, Stigas. Stigas fungeert als kenniscentrum voor preventie, reïntegratie en verzuimbegeleiding en verhoogt het kennisniveau op bedrijven over deze thema s. Stigas wordt gefinancierd vanuit het A-deel omdat zij voor alle deelsectoren binnen de agrarische en groene sector haar werkzaamheden verricht. Maar ook de andere organisaties besteden in hun activiteitenplannen aandacht aan de arbeidsomstandigheden. De projecten worden zowel uitgevoerd door werknemers- als werkgeversorganisaties. Het verstrekken van gerichte informatie over en onderzoek naar verbeteringen op de werkvloer zijn de kern van dit soort projecten. Voorbeeld: Voor de sectoren glastuinbouw, dierhouderij en paddenstoelen is in Limburg een regionaal pilotproject vitaliteit in bedrijf uitgevoerd. Het project ondersteunt werkgevers bij het voeren van een goed vitaliteitsbeleid en doelgericht vitaliteitsmanagement. In dit kader zijn quickscan-sessies op bedrijfsniveau bij 8 agrarische ondernemers ontwikkeld en uitgevoerd. Ook zijn drie verdiepende workshops ontwikkeld, maar deze zijn vanwege onvoldoende belangstelling niet gegeven. De concrete wensen en ideeën van werkgevers uit deze pilot worden geïnventariseerd en ingezet om het project in 2013 verder te ontwikkelen naar een instrument dat een persoonlijke aanpak combineert met snel en systematisch inzicht krijgen in vitaliteitsvraagstukken. Daarnaast wordt informatiemateriaal ontwikkeld over interventiemogelijkheden. Doel is om het project in 2014 landelijk uit te voeren. 3. Juiste toepassing van de arbeidsvoorwaarden als overeengekomen in de cao s Diverse organisaties fungeren als vraagbaak voor thema s die betrekking hebben op de arbeidsmarkt. Ook geven zij actief voorlichting over de geldende cao, arbeidsomstandigheden en scholing en andere arbeidsgerelateerde actuele vraagstukken. Doel is in alle gevallen het verbeteren van het kennisniveau van cao s en een betere naleving van cao s. Voorbeeld: Werkgeversorganisaties in teelt en handel van paddenstoelen hebben samen met werknemersorganisaties in 2011 de Stichting Fair Produce Nederland opgezet. Er is een zogenaamd sociaal ketenkeurmerk (Fair Produce NL) ontwikkeld en geïntroduceerd voor in Nederland geproduceerde paddenstoelen. Ketenpartijen die het keurmerk hanteren geven aan dat ze een sociaal personeelsbeleid voeren dat aan alle eisen van het keurmerk voldoet, inclusief bovenwettelijke eisen. Voorbeelden hiervan zijn (niet limitatief): juiste beloning, geen onevenredige inhoudingen voor bijvoorbeeld huisvesting etc. en de verplichting met NEN gecertificeerde uitzendbureaus te werken. Hiermee wordt eerlijk/ fair werkgeverschap bevestigd. In 2012 is veel energie gestoken in communicatie. Eind 2012 waren 35 bedrijven gecertificeerd. Met name de uitzendingen van het televisieprogramma De Keuringsdienst van Waarde hebben het keurmerk een sterke impuls gegeven. Mede naar aanleiding van de uitzendingen hebben retailorganisaties zich actief in de publiciteit (bijvoorbeeld Lidl) of met wat minder publicitaire aandacht (bijvoorbeeld Albert Heijn) achter het keurmerk geschaard. Bij hun inkoop houden zij rekening met het keurmerk. Dit heeft tot een sterke toename van de belangstelling geleid bij handelaren en leveranciers en heeft de organisatie onder grote druk gezet. Ook Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid (CAMB) Pagina 10 van 38

bedrijven die in het verleden met aanneming van werk werkten, zijn zich gaan aanmelden. In maart 2013 zijn 80 bedrijven Fair Produce gecertificeerd en zit er nog een groot aantal in de procedure. 4. Een optimale werking van de arbeidsmarkt Aan de realisatie van dit doel van het fonds wordt op meerdere manieren invulling gegeven. Zo wordt op verschillende wijzen ondersteuning gegeven aan het sociaal overleg binnen de sector agrarisch en groen. Subsidie wordt in diverse sectoren aangewend voor de bemensing van klankbordgroepen, sectorcommissies en besturen van fondsen. Op deze manier is het mogelijk om sectoraal arbeidsmarktbeleid te ontwikkelen en in stand te houden. Uitgezonderd hierop is het cao-overleg. Dit is een zaak van cao-partijen zelf. Voor het ondersteunen van projecten gericht op arbeidsvoorziening bestaat een apart uitvoeringsreglement subsidieregeling arbeidsvoorzieningsprojecten. In het verleden werden hier veel leerwerktrajecten uit gefinancierd. In 2012 zijn op basis hiervan geen projecten gefinancierd. Voorbeeld: In de sector Grontmij is het project zelfscan employability uitgevoerd. Door een professionele gamebouwer is de zelfscan op basis van gedetailleerde informatie van loopbaan coaches gebouwd. Een klankbordgroep vanuit de praktijk (bestaande uit, HR directies en inhoudelijk betrokkenen), hebben het project gemonitord. Het resultaat is een online game afgestemd op mensen met een technische opleiding, waarbij de speler eerst zijn avatar bouwt op basis van zijn eigen opleidingen en competenties. Deze avatar komt vervolgens in veel situaties terecht waarin hij keuzes moet maken. Na het doorlopen van de hele game krijgt de speler een persoonlijk advies gericht op duurzame inzetbaarheid. Het inzetten van ongebruikte competenties is een belangrijk element. Seniorenregeling In de sectoren mechanisch loonwerk en hoveniers en groenvoorziening kunnen individuele werknemers op latere leeftijd korter werken. Beide sectoren hebben, omdat de regelingen verschillen, een eigen uitvoeringsreglement. Het fonds verstrekt hiervoor aan de werkgever een financiële tegemoetkoming. In 2012 is door het fonds op basis van deze reglementen ruim 1.902.000 aan uitkeringen verstrekt. De regeling wordt gefinancierd vanuit de zogenaamde B-delen van genoemde sectoren binnen het fonds. Betaling van de regeling geschiedt achteraf op basis van de werkelijk opgenomen dagen door middel van de declaraties van de werkgevers. Ultimo 2012 is voor 1.164 deelnemers de regeling aangevraagd, waarvan er nog 476 gebruik maken van de regeling. Wanneer al deze deelnemers het maximaal aantal dagen opnemen betekent dit een last van 8.514.000 in de komende vijf jaren voor loonwerk en zes jaren voor hoveniers. De feitelijke aanspraak is afhankelijk van de ontwikkelingen van de sectoren en de regeling in de komende jaren. In de tabel op de volgende pagina wordt het gebruik van deze regeling in personen door de jaren heen weergegeven. Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid (CAMB) Pagina 11 van 38

Tabel 3 Seniorenregeling Jaar Totaal Hoveniers seniorenregeling dag per week Huidig Hoveniers seniorenregeling dag per week Totaal Hoveniers verlofdagen Huidig Hoveniers verlofdagen Totaal Loonwerk seniorenregeling dag per week Huidig Loonwerk seniorenregeling dag per week 2002 27 0 48 0 0 0 2003 47 0 47 0 0 0 2004 54 0 23 1 87 0 2005 48 9 22 5 34 6 2006 44 12 34 8 40 16 2007 57 24 37 19 36 17 2008 37 21 28 19 24 12 2009 40 33 31 19 27 20 2010 22 17 20 13 24 17 2011 38 34 27 23 31 28 2012 37 31 32 30 61 58 Totaal 451 181 349 137 364 174 Toelichting op de tabel In bovenstaande tabel in de kolommen die beginnen met Totaal... staat de instroom van nieuwe aanmeldingen per jaar aangegeven. In de kolommen die beginnen met Huidig... staat vervolgens weergegeven hoeveel er van die instroom op 31 december 2012 nog gebruik maken van de regeling. De eerste 2 kolommen hebben betrekking op de regeling minder werken waarbij 1 dag per week minder wordt gewerkt binnen de hoveniers en groenvoorziening. De werknemer krijgt daarbij 90% van het loon doorbetaald. De laatste twee kolommen hebben op een zelfde regeling betrekking, maar dan voor het mechanisch loonwerk. De middelste twee kolommen hebben betrekking op de verlofdagenregeling (4 extra betaalde verlofdagen per jaar) binnen de hoveniers en groenvoorziening. Het bestaan van deze regelingen heeft allereerst een direct effect op de werknemers en werkgevers die gebruik maken van de regeling. De beschikbaarheid van financiële ondersteuning zorgt er tevens voor dat in de bedrijven en in de sector wordt nagedacht over inzet en inzetbaarheid van werknemers. In eerste instantie heeft de discussie betrekking op oudere werknemers. Als logisch vervolg daarop strekt de aandacht zich in toenemende mate uit naar alle werknemers in de bedrijven en sector in het kader van leeftijdsbewust beleid. 5. Scholing en kennis Verschillende organisaties hebben plannen ingediend waarbij werd geëxperimenteerd met nieuwe vormen of methoden van scholing. Daarbij gaat het om het verbeteren van het aanbod en de kwaliteit van scholing, het bevorderen van het volgen van scholing en het vergroten van de instroom van scholieren en studenten voor de sector agrarisch en groen Voorbeeld: In het kader van een leven lang leren, voor scholing en ontwikkeling van werkenden, is in 2011 het Agro Opleidingshuis ontwikkeld. In 2011 deden de sectoren glastuinbouw en open teelten tuinbouw mee aan dit initiatief. In 2012 heeft ook de open teelten bloembollen zich bij het Agro Opleidingshuis aangesloten. Het Agro Opleidingshuis bestaat uit een algemeen gedeelte voor alle deelnemende sectoren en uit een specifiek loket per sector. Dit sectorloket biedt bedrijven toegang tot branche specifieke opleidingen en advies. Naast de Colland sectoren, neemt de handel ook deel aan het Agro Opleidingshuis. Het Agro Opleidingshuis werkt onder verantwoordelijkheid van Aequor en een stuurgroep van deelnemende sectoren. Vanuit het Agro Opleidingshuis en het sectorloket zetten sectoren het kwaliteitsniveau neer voor bedrijfstakscholing. Leven lang leren wordt vertaald in praktische instrumenten. Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid (CAMB) Pagina 12 van 38

Een voorbeeld is de ontwikkelscan, die toepasbaar is in alle sectoren. Met de scan kunnen medewerkers en leidinggevenden de opleidingsbehoefte bepalen en een passend opleidingsaanbod vinden. Aequor zorgt voor de vertaling van de in de functiehandboeken beschreven werktaken, naar de opleidingseisen voor cursusmodules. Dit digitale platform (www.ontwikkelscan.nl) voor scholing en ontwikkeling van werkenden in de groene sector wordt beheerd en verder ontwikkeld vanuit het Agro Opleidingshuis. Ondernemers worden ondersteund door scholingsconsulenten bij het vormgeven van ontwikkeling en scholing binnen de onderneming. De scholingsconsulent is sparringpartner voor ondernemers en medewerkers. Continuïteit en groei van het bedrijf wordt gekoppeld aan de ontwikkeling van medewerkers. Daarbij kan het gaan om de inzet van de ontwikkelscan, EVCtrajecten en opleidingstrajecten voor specifieke thema s. De scholingsconsulenten werken samen in het Agro Opleidingshuis aan de ontwikkeling van deze nieuwe functie. Via het fonds is het mogelijk om voor individuele werknemers en werkgevers een bijdrage te krijgen in de kosten van scholing (cursuskosten). In 2012 zijn er door het fonds 1.463 vergoedingen verstrekt. Ten opzichte van 2011 is dat een daling van 53%. Het totaal uitgekeerde bedrag is ten opzichte van 2011 gedaald met 42%. De gemiddelde vergoeding is 22% lager uitgekomen. Voor de daling in het aantal aanvragen zijn twee direct aanwijsbare redenen. In de eerste plaats is de sector loonwerk gestopt met het verstrekken van subsidies. Sociale partners in het loonwerk hebben ervoor gekozen op een andere manier in scholing te investeren. Voor de open teelten boomkwekerij geldt dat om financiële redenen de regeling tijdelijk is gesloten. In de onderstaande tabel zijn de gegevens per sector weergegeven. Tabel 4 Subsidie scholing Sector Aantal vergoedingen 2 Bedrag 3 Gemiddelde vergoeding 4 2012 2011 2012 2011 2012 2011 Bos en natuur 273 62 105.612 20.101 387 324 Groenvoederdrogerijen 1 1 276 276 276 276 Hoveniers 311 247 30.207 41.511 97 168 Paddenstoelen 6 17 6.942 6.983 1.157 411 Dierhouderij 61 64 23.663 39.167 388 612 Glastuinbouw 486 830 299.047 334.209 615 403 Open teelten landbouw 23 14 14.438 7.499 628 536 Open teelten tuinbouw 44 59 36.824 43.547 837 738 Open teelten bloembollen 82 51 21.146 12.371 258 243 Open teelten boomkwekerij 59 243 16.721 74.471 283 306 Bloembollengroothandel 117 117 37.336 20.931 319 179 Totaal 1.463 1.705 592.212 601.066 405 353 De meeste aanvragen komen uit de sector glastuinbouw. De uitgave per sector, is naast het aantal vergoedingen, ook afhankelijk van de hoogte van de vergoedingen. Deze kunnen per sector verschillen. Voor sommige sectoren bestaat ook een vergoeding voor werknemers die deelnemen aan de Beroepsbegeleidende Leerweg (BBL). Onderstaande tabel geeft een overzicht. 2 Aantal aanvragen waarvoor subsidie is uitgekeerd. 3 Totaal uitgekeerde subsidie per sector. 4 Bedrag gedeeld door aantal vergoedingen. Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid (CAMB) Pagina 13 van 38

Tabel 5 Subsidie BBL-opleidingen Sector Aantal vergoedingen Bedrag Gemiddelde vergoeding 2012 2011 2012 2011 2012 2011 Loonwerk 108 93 102.792 82.254 952 884 Dierhouderij 68 29 132.568 72.500 1.950 2.500 Totaal 176 122 235.360 154.754 1.337 1.268 ESF De Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid is een door het ministerie van SZW erkend O&O Fonds wat gerechtigd is om ESFaanvragen te doen in het kader van ESF Actie D (scholing voor werkenden) en Actie E (sociale innovatie). In 2012 heeft de Stichting voor twee projecten onder Actie D een einddeclaratie ingediend. Deze zijn in 2012 gecontroleerd. De controlerapporten worden in 2013 verwacht. 2010ESFN409 Opleiding werkenden in Colland-sectoren 2010-2011, met een subsidiedeclaratie van 324.692. 2010ESFN471 Startersproject in de groene Sector 2010, met een subsidiedeclaratie van 55.669. In 2012 heeft de Stichting voor twee projecten onder Actie D een einddeclaratie ingediend. Deze worden naar verwachting in 2013 gecontroleerd. 2011ESFN290 Opleiding werkenden in Colland-sectoren 2011-2012, met een subsidiedeclaratie van 1.827.846. 2011ESFN573 Startersproject in de groene Sector 2011, met een subsidiedeclaratie van 35.520. In 2012 heeft de Stichting een aanvraag ingediend voor een project onder ESF-Actie E (sociale innovatie). Het betreft project 2012ESFN309, Duurzame inzetbaarheid in Colland sectoren, met een subsidieaanvraag van 106.940. Het project bestaat uit de onderdelen Werken aan Morgen (uitvoerder Stigas) en Levensfasenbewustbeleid in de sector Dierhouderij. De in het kader van ESF-projecten aangevraagde middelen mogen uitsluitend gebruikt worden voor het doel waarvoor ze zijn aangevraagd. Binnen Actie D zijn daarbij zijn twee soorten bestedingen te onderscheiden: Directe opleidingskosten (40% van de volgens de richtlijnen van ESF verantwoorde subsidiabele opleidingskosten) van bedrijven die behoren tot de deelnemende sectoren. In het in 2010 ingediende project waren dat de sectoren Glastuinbouw, Hoveniers en Loonwerk. In het in 2011 ingediende sectorproject nemen ook de sectoren Open Teelten Landbouw, Tuinbouw en Boomkwekerij deel. Indirecte kosten in het project (tot een maximum van 20% van subsidiabele directe kosten). Dat zijn kosten van de aanvrager en van de door de aanvrager ingeschakelde derden die zorg dragen voor de organisatie, coördinatie, monitoren en verantwoording van de door bedrijven ingediende aanvragen en van het project als geheel. Binnen Actie E zijn advieskosten subsidiabel van in de aanvraag genoemde adviseurs voor 50% van het tarief met een maximum van 125, 00 per uur. BTW en andere kosten zijn niet subsidiabel. De projectactiviteiten moeten aan het eind van de projectperiode namens het bestuur verantwoord worden richting Agentschap SZW. Vervolgens komt er een controle, een subsidietoekenning en een eindafrekening, in eerste instantie als voorschot. Te verwachten is dat dit voor de projecten 2011 in 2013 zal gebeuren en voor het project 2012 in 2014. Daarna kunnen tot en met 31 december 2020 ook nog andere controles volgen, bijvoorbeeld door de Europese Unie. Begroting Als gevolg van Richtlijn 640, lid 204, inzake de verslaglegging van organisaties zonder winststreven, dient het fonds de begrotingscijfers in de staat van baten en lasten op te nemen. Van deze verplichting wordt een fonds ontslagen indien de begroting slechts in beperkte mate als sturingsmiddel wordt gehanteerd. Dit laatste is voor dit fonds het geval. Nieuwe uitvoerder Eind 2011 heeft het bestuur van het fonds Colland Arbeidsmarktbeleid de administratieovereenkomst met Syntrus Achmea Pensioenbeheer opgezegd. Met TKP Pensioen is een administratieovereenkomst opgesteld (voor de premie-inning en databeheer) Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid (CAMB) Pagina 14 van 38

en met Syntrus Achmea Pensioenbeheer is een addendum op de bestaande DVO opgesteld vanwege de nieuwe situatie voor 2012. In het derde kwartaal van 2012 is het offertetraject voor een nieuwe uitvoerder uitgevoerd en afgerond. Vervolgens is een aanvang gemaakt met de transitie van het fonds. De transitie loopt door in 2013. 2012 is het laatste jaar geweest dat de uitvoering van de regelingen van het fonds werden verzorgd door Syntrus Achmea Pensioenbeheer. Premie 2012 Het premiepercentage voor Colland Arbeidsmarktbeleid bestaat uit een deel dat bestemd is voor activiteiten in het A-deel en een deel bestemd voor activiteiten in het B-deel. De premie verschilt per sector. De percentages zijn vastgelegd in de cao Colland Arbeidsmarktbeleid. Tabel 6 Premieoverzicht per sector Sector Premie totaal Premie A-deel Premie B-deel Bedrijfsverzorging 0,24 0,24 0,00 Bloembollengroothandel 0,46 0,24 0,22 Bos en Natuur 0,76 0,20 0,56 Dierhouderij 0,39 0,24 0,15 Glastuinbouw 0,66 0,24 0,42 Groenvoederdrogerijen 0,23 0,23 0,00 Hoveniersbedrijf* 1,16 0,24 0,92 Mechanisch loonwerk** 0,76 0,24 0,52 Open teelten bloembollen 0,66 0,24 0,42 Open teelten boomkwekerij 0,66 0,24 0,42 Open teelten landbouw 0,66 0,24 0,42 Open teelten tuinbouw 0,66 0,24 0,42 Paddenstoelenteelt 0,56 0,24 0,32 Varkensverbetering 0,23 0,23 0,00 * waarvan 0,10% werknemerspremie ten behoeve van de seniorenregeling en 0,10% werknemerspremie ten behoeve van de scholingsregeling. ** de premie voor de seniorenregeling is voor het jaar 2012 zowel voor de werkgever als voor de werknemer op 0,0 procent gesteld. Beleggingsbeleid en - resultaten De marktwaarde van de beleggingen inclusief liquide middelen bedraagt per ultimo 2012 35,5 miljoen. In 2011 was dit 34,2 miljoen. Het vermogen was eind 2012 ondergebracht op bankrekeningen bij ING, spaarrekeningen bij de ING en ABN Amro bank. Ondertekening Woerden, 18 juni 2013 Mw. J.H. Zweverink-Bosch werkgeversvoorzitter van het bestuur J. Bosma werknemersvoorzitter van het bestuur Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid (CAMB) Pagina 15 van 38

2 Jaarrekening Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid (CAMB) Pagina 16 van 38

2.1 Balans per 31 december na resultaatverdeling (A+B deel) Activa (x 1.000) 2012 2011 1. Beleggingen Overige beleggingen - 7.635-7.635 Vorderingen en overlopende activa 2. Te vorderen premies 4.344 2.899 3. Lopende intrest 418 281 Rekening-courant Centrale premie administratie 2 1.362 Rekening-courant Syntrus Achmea Pensioenbeheer N.V. 72 232 4. Overige vorderingen 3.043 1.237 7.879 6.011 5. Liquide middelen 35.481 26.559 Totaal 43.360 40.205 Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid (CAMB) Pagina 17 van 38

Passiva (x 1.000) 2012 2011 Eigen Vermogen 6. Algemene reserve 40.712 36.658 7. Beleggingsreserve - 740 40.712 37.398 Schulden op korte termijn 8. Nog uit te betalen verplichtingen 2.609 2.732 Rekening-courant SUWAS I 13 25 9. Overige schulden 26 50 2.648 2.807 Totaal 43.360 40.205 Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid (CAMB) Pagina 18 van 38

2.2 Staat van baten en lasten (A+B deel) (x 1.000) 2012 2011 Baten Beleggingsopbrengsten 10. Directe beleggingsopbrengsten 443 497 11. Indirecte beleggingsopbrengsten 6 86 12. Kosten vermogensbeheer - -8 449 575 13. Bijdrage werkgevers en werknemers 17.127 17.113 14. Overige baten - 385 17.576 18.073 Lasten 15. Uitkeringen 13.191 13.553 16. Administratiekosten 942 1.013 17. Mutatie voorziening dubieuze debiteuren 129 26 18. Overige lasten - 2 14.262 14.594 Saldo boekjaar 3.314 3.479 Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid (CAMB) Pagina 19 van 38

2.3 Algemene toelichting Doel Het doel van de Stichting bestaat overeenkomstig de bepalingen van de Collectieve Arbeidsovereenkomst Colland Arbeidsmarktbeleid, de statuten en het reglement uit het financieren en subsidiëren van activiteiten in één of meer agrarische en aanverwante sectoren Grondslagen van waardering, resultaatbepaling en resultaatbestemming Algemene grondslagen De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met Richtlijn voor de jaarverslaggeving 640 'Organisaties zonder winststreven'. Ingevolge Richtlijn 640, lid 204, dient het fonds de begrotingcijfers in de staat van baten en lasten op te nemen. Van deze verplichting wordt het fonds ontslagen indien de begroting slechts in beperkte mate als sturingsmiddel wordt gehanteerd. Dit laatste is voor het fonds het geval. Continuïteit Deze jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuïteitsveronderstelling. Gebruik van schattingen De opstelling van de jaarrekening vereist dat het bestuur oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft. Vergelijking met voorgaand jaar De grondslagen van waardering en resultaatbepaling zijn, voorzover niet anders vermeld, ongewijzigd ten opzichte van voorgaand jaar. Waarderingsgrondslagen Voor zover niet anders is vermeld zijn de activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarde. Te vorderen premies De te vorderen premies worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Indien daartoe aanleiding bestaat, wordt een voorziening voor dubieuze vorderingen daarop in mindering gebracht. Overige activa en passiva De overige activa en passiva worden opgenomen tegen de nominale waarde. Liquide middelen Onder de liquide middelen worden banktegoeden en deposito s opgenomen welke (vrijwel) onmiddellijk opeisbaar zijn. De liquide middelen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. ESF De Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid is een door het ministerie van SZW erkend O&O Fonds wat gerechtigd is om ESFaanvragen te doen in het kader van ESF Actie D (scholing voor werkenden) en Actie E (sociale innovatie). De stichting vraagt (namens de werkgevers in het colland sector) subsidies aan bij het Europese subsidie fonds. Vervolgens worden door het ministerie van SZW voorschotten betaald aan de stichting voor onderhanden projecten. De ontvangen voorschotten worden als schuld verantwoord op de balans. De door de stichting aan de deelnemende werkgevers betaalde voorschotten worden Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid (CAMB) Pagina 20 van 38

verantwoord als vordering. Bij de eindafrekening van de projecten worden de voorschotten omgezet in definitieve afrekeningen en worden deze posten onderling gesaldeerd. Grondslagen van resultaatbepaling De subsidies worden in de staat van baten en lasten opgenomen in het jaar waarin deze worden toegezegd. Voor BBL-cursussen en de reguliere cursussen is dit gebaseerd op de tot en met ultimo boekjaar ingediende aanvraagformulieren. Hierbij wordt de BBL-cursussen per werknemer uitgegaan van het maximaal aantal te declareren dagen. De overige baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Zowel gerealiseerde als ongerealiseerde resultaten op beleggingen worden verantwoord in de staat van baten en lasten. Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid bestaat uit een A en een B deel. In deze jaarrekening is derhalve een staat van baten en lasten totaal, A deel en B deel opgenomen. Bijdrage werkgevers en werknemers De bijdragen van werkgevers en werknemers over het lopende boekjaar zijn gebaseerd op de facturatie over de periode tot en met 31 december 2012. Het verschil tussen de geschatte premie en de definitief vastgestelde premie wordt in volgende boekjaren verantwoord. Uitkeringen De uitkeringslasten zijn verdeeld naar de respectievelijke doelstellingen. Toerekening baten en lasten aan A deel en B deel Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid bestaat uit een A en een B deel. In deze jaarrekening is derhalve een staat van baten en lasten totaal, A deel en B deel opgenomen. De beleggingsopbrengsten worden verdeeld op basis van de verhouding van de reserves per 1 januari 2012. De direct aanwijsbare baten en lasten worden toegerekend aan het A of B deel waar het betrekking op heeft. Voor de vergoeding van Syntrus Achmea Pensioenbeheer, kosten accountant en bestuurskosten, wordt 10% toegerekend aan het A deel en 90% aan het B deel. Alle andere baten en lasten die niet direct zijn toe te wijzen aan het A of B deel worden verdeeld op basis van de loonsomverhouding. Resultaatbestemming Het resultaat boekjaar wordt gedoteerd aan de algemene reserves. Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid (CAMB) Pagina 21 van 38

2.4 Toelichting op de balans per 31 december Beleggingen 1. Beleggingen Overzicht totale waarde per beleggingscategorie ultimo 2012 (x 1.000) Overige beleggingen Stand per 1 januari 7.635 Verkoop -7.635 Stand per 31 december 2012 - De overige beleggingen betreffen beleggingen in het liquiditeitsfonds Syntrus Achmea Geldmarktpool. Overzicht totale waarde per beleggingscategorie ultimo 2011 (x 1.000) Overige beleggingen Stand per 1 januari 7.549 Ongerealiseerd koersresultaat 86 Stand per 31 december 2011 7.635 De overige beleggingen betreffen beleggingen in een liquiditeitsfonds het Syntrus Achmea Geldmarktpool. Vorderingen en overlopende activa 2. Te vorderen premies (x 1.000) 2012 2011 Te vorderen premies 372 907 Nog te factureren premies 4.267 2.362 Voorziening dubieuze debiteuren -295-370 4.344 2.899 Verloop voorziening dubieuze debiteuren (x 1.000) 2012 2011 Stand begin boekjaar 370 388 Dotatie 129 26 Afboekingen* -204-44 Stand einde boekjaar 295 370 * Betreft voor 2012 94% afboekingen wegens faillissementen. De voorziening is bepaald op basis van de statische methode. Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid (CAMB) Pagina 22 van 38

3. Lopende intrest (x 1.000) 2012 2011 Uit hoofde van bankrente 418 281 418 281 4. Overige vorderingen (x 1.000) 2012 2011 Vordering betreffende niet verantwoorde activiteitenplannen A en B deel Colland Sectorraad 28 9 Vereniging van Hoveniers en Groenvoorzieners 518 164 Sociale partners Hoveniers 36 92 Vakvereniging Het Zwarte Corps 5 - KAVB 137 114 Het Bosschap 392 10 NFO 376 219 Vereniging van Nederlandse Groenvoederdrogerijen 33 - Belangenvereniging van en voor Nederlands agrarische jongeren - 1 Raad van de Boomkwekerij 36 107 Sociale partners Loonwerk - 15 CUMELA Nederland 41 - Stichting Mobiliteitscentrum Glastuinbouw 59 200 CNV Vakmensen 30 - Sectorcommissie Glastuinbouw - 17 ZLTO 50 - FNV Bondgenoten 197 - Stichting Bollenacademie 77 26 LLTB 4 - LTO Nederland 43 - LTO Noord Glaskracht 96 - LTO Noord 95 45 2.253 1.019 Vooruitbetaalde ESF Projectkosten* 706 215 Overig 84 3 3.043 1.237 * Zie voor een toelichting pagina 14. Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid (CAMB) Pagina 23 van 38

5. Liquide middelen (x 1.000) 2012 2011 ING Bank N.V., rekening-couranten 8.672 11.910 ING ExtraBonus Zakenrekening 10.000 9.580 ABN AMRO Bestuur Spaarrekening 5.000 5.000 ING Bank één jaar deposito 2.800 - ABN AMRO deposito 5.000 - Rabobank deposito 4.000 - Kas Bank N.V. 9 69 35.481 26.559 Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid (CAMB) Pagina 24 van 38

Eigen vermogen 6. Algemene reserve (x 1.000) A deel B deel Totaal Stand 1 januari 2012 4.503 32.155 36.658 Toevoeging door vrijval beleggingsreserve 274 466 740 Toevoeging resultaat 213 3.101 3.314 Stand per 31 december 2012 4.990 35.722 40.712 (x 1.000) A deel B deel Totaal Stand 1 januari 2011 3.788 29.477 33.265 Toevoeging 715 2.678 3.393 Stand per 31 december 2011 4.503 32.155 36.658 7. Beleggingsreserve (x 1.000) A deel B deel Totaal Stand 1 januari 2012 274 466 740 Vrijval* -274-466 -740 Stand per 31 december 2012 - - - (x 1.000) A deel B deel Totaal Stand 1 januari 2011 264 390 654 Toevoeging 10 76 86 Stand per 31 december 2011 274 466 740 *) De vrijval van de beleggingsreserve wordt conform de Richtlijn voor de jaarverslaggeving 640 Organisaties zonder winststreven rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkt. Deze vrijval wordt veroorzaakt door het omzetten van de beleggingen in deposito s. Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid (CAMB) Pagina 25 van 38

Schulden op korte termijn 8. Nog uit te betalen verplichtingen (x 1.000) 2012 2011 2 Vooruitontvangen bijdragen ESF* 849 346 Regulier Toegezegde subsidies Scholing 525 655 1 Te betalen uitkeringen seniorenregeling 992 767 Activiteitenplannen A deel Stigas - 59 Activiteitenplannen B deel CUMELA Nederland - 107 Sociale partners Loonwerk 174 - Stigas 44 - FNV Bondgenoten - 303 CNV Vakmensen - 81 ZLTO Nederland - 114 AB Nederland 22 22 Anthos 3 15 Plantum - 20 LLTB - 43 VNG - 6 LTO Noord Glaskracht - 194 Stand 2.609 2.732 4 * Zie voor een toelichting pagina 14. 9. Overige schulden (x 1.000) 2012 2011 Accountantskosten 25 24 Salariskosten Actor - 10 Vacatiegelden - 6 Vermogensbeheer uitvoeringskosten - 8 Overige 1 2 26 50 Niet in de balans opgenomen verplichtingen Bij beëindiging van de overeenkomst tussen Actor en de Stichting Colland Sectorraad is de Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid een vergoeding verschuldigd voor niet gerealiseerde winsten van ACTOR als gevolg van de fiscale eenheid voor de BTW. De vergoeding bestaat uit het bedrag waarmee het eigen vermogen van Actor aangevuld moet worden, zodat de omvang van het eigen vermogen gelijk is aan de personeelslasten gedurende één jaar. Onder personeelslasten wordt verstaan: salarissen, pensioenlasten en sociale lasten. Het bedrag is afgestemd op de stand van het eigen vermogen van ACTOR. Het bedrag is gemaximeerd op 170.000 Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid (CAMB) Pagina 26 van 38

2.5 Toelichting op de staat van baten en lasten A deel 2.5.1 Staat van baten en lasten A deel (x 1.000) 2012 2011 Baten Beleggingsopbrengsten 10. Directe beleggingsopbrengsten 56 60 11. Indirecte beleggingsopbrengsten 1 10 12. Kosten vermogensbeheer - -1 57 69 13. Bijdrage werkgevers en werknemers 5.559 5.529 5.616 5.598 Lasten 15. Uitkeringen 5.195 4.732 16. Administratiekosten 182 130 17. Mutatie voorziening dubieuze debiteuren 26 10 18. Overige lasten - 1 5.403 4.873 Saldo boekjaar 213 725 Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid (CAMB) Pagina 27 van 38

2.5.2 Toelichting Opbrengst beleggingen (x 1.000) 10. Directe beleggingsopbrengsten Onder de directe beleggingsopbrengsten worden verantwoord de resultaten inzake intrest etc. 2012 2011 Liquide middelen 56 60 11. Indirecte beleggingsopbrengsten Onder de indirecte beleggingsopbrengsten worden verantwoord de resultaten inzake gerealiseerde en ongerealiseerde koersverschillen en valutakoersverschillen. 2012 2011 Overige beleggingen 1 10 12. Kosten vermogensbeheer Onder de kosten vermogensbeheer worden zowel de externe als de intern toegerekende kosten verstaan. 2012 2011 Alle beleggingscategorieën - -1 13. Bijdrage werkgevers en werknemers (x 1.000) 2012 2011 Premiebaten lopend jaar 5.561 5.511 Premiebaten voorgaande jaren -2 18 5.559 5.529 15. Uitkeringen (x 1.000) 2012 2012 2012 2011 Verantwoording Overige mutaties Totaal Activiteitenplannen Doelstelling 1 Arbeidsverhouding 40-40 51 Doelstelling 2 Arbeidsomstandigheden 2.088-2.088 1.959 Doelstelling 3 Naleving voorlichting en imago 1.777-1.777 1.623 Doelstelling 4 Ondersteunen overleg 1.283-1.283 484 Doelstelling 5 Participatie arbeidsmarkt - - - 593 Doelstelling 6 Seniorenregeling - - - - Doelstelling 7 Scholing werknemers - - - -5 Doelstelling 8 Scholing beleid 7-7 27 5.195-5.195 4.732 Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid (CAMB) Pagina 28 van 38

16. Administratiekosten (x 1.000) 2012 2011 Uitvoeringskosten Syntrus Achmea Pensioenbeheer N.V. 12 68 Transitiekosten 7 - Uitvoeringskosten TKP Pensioenen 111 - Bestuurskosten 3 6 Salariskosten Actor 11 19 Accountants- en advieskosten 2 2 Bijdrage VanColland 35 35 Overige kosten 1-182 130 17. Mutatie voorziening dubieuze debiteuren (x 1.000) 2012 2011 Mutatie voorziening dubieuze debiteuren 26 10 26 10 18. Overige lasten (x 1.000) 2012 2011 Afboeking project Arboconvenant - 1-1 Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid (CAMB) Pagina 29 van 38

2.6 Toelichting op de staat van baten en lasten B deel 2.6.1 Staat van baten en lasten B deel (x 1.000) 2012 2011 Baten Beleggingsopbrengsten 10. Directe beleggingsopbrengsten 387 437 11. Indirecte beleggingsopbrengsten 5 76 12. Kosten vermogensbeheer - -7 392 506 13. Bijdrage werkgevers en werknemers 11.568 11.584 14. Overige baten - 385 11.960 12.475 Lasten 15. Uitkeringen 7.996 8.821 16. Administratiekosten 760 883 17. Mutatie voorziening dubieuze debiteuren 103 16 18. Overige lasten - 1 8.859 9.721 Saldo boekjaar 3.101 2.754 Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid (CAMB) Pagina 30 van 38

2.6.2 Toelichting Opbrengst beleggingen (x 1.000) 10. Directe beleggingsopbrengsten Onder de directe beleggingsopbrengsten worden verantwoord de resultaten inzake intrest, dividenden etc. 2012 2011 Liquide middelen 387 437 11. Indirecte beleggingsopbrengsten Onder de indirecte beleggingsopbrengsten worden verantwoord de resultaten inzake niet gerealiseerde (gerealiseerde koersverschillen) en valutakoersverschillen. 2012 2011 Overige beleggingen 5 76 12. Kosten vermogensbeheer Onder de kosten vermogensbeheer worden zowel de externe als de intern toegerekende kosten verstaan. 2012 2011 Alle beleggingscategoriën - -7 13. Bijdrage werkgevers en werknemers (x 1.000) 2012 2011 Premiebaten lopend jaar 11.542 11.537 Premiebaten voorgaande jaren 26 47 11.568 11.584 14. Overige baten (x 1.000) 2012 2011 Uitbetaalde batig saldo aan stichting Colland Arbeidsmarktbeleid inzake VHG - 372 Vrijval oude reservering projecten - 12 Overig - 1-385 Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid (CAMB) Pagina 31 van 38

15. Uitkeringen (x 1.000) 2012 2012 2012 2011 Verantwoording Overige mutaties Totaal Activiteitenplannen Doelstelling 1 Arbeidsverhouding 674-22 652 503 Doelstelling 2 Arbeidsomstandigheden 508-78 430 363 Doelstelling 3 Naleving voorlichting en imago 1.575-156 1.419 1.734 Doelstelling 4 Ondersteunen overleg 92-92 128 Doelstelling 5 Participatie arbeidsmarkt 1.268-56 1.212 1.121 Doelstelling 6 Seniorenregeling - - - 2 Doelstelling 7 Scholing werknemers 536-56 480 779 Doelstelling 8 Scholing beleid 798-64 734 1.003 5.451-432 5.019 5.633 Overige mutaties De overige mutaties hebben geheel betrekking op vrijval doorgeschoven gelden. Regulier Doelstelling 1 Arbeidsverhouding - - Doelstelling 2 Arbeidsomstandigheden - - Doelstelling 3 Naleving voorlichting en imago - - Doelstelling 4 Ondersteunen overleg - - Doelstelling 5 Participatie arbeidsmarkt - - Doelstelling 6 Seniorenregeling 1.902 1.596 Doelstelling 7 Scholing werknemers 1.075 1.592 Doelstelling 8 Scholing beleid - - 2.977 3.188 Totaal 7.996 8.821 16. Administratiekosten (x 1.000) 2012 2011 Uitvoeringskosten Syntrus Achmea Pensioenbeheer N.V. 422 808 Transitiekosten 59 - Uitvoeringskosten TKP Pensioenen 231 - Accountants- en advieskosten 22 21 Bestuurskosten 25 54 Overige kosten 1-760 883 De uitvoeringskosten zijn conform de voorlopige Tariefsnotitie van de agrarische sector. Stichting Colland Arbeidsmarktbeleid (CAMB) Pagina 32 van 38