MAGAZINE EDITIE 2012

MAGAZINE EDITIE 2012

EDITIE 2012 MAGAZINE Maar weinig dingen zijn zo goed bestand tegen de tand des tijds als klassieke muziek. Musici zullen tot in lengte van dagen hun muziek ten gehore blijven brengen en de mensen zullen daar net zo lang naar willen luisteren. Met het uitbrengen van deze eerste editie van het DaPonte Magazine willen wij werelden nog dichter bij elkaar brengen. DaPonte geeft u daarom graag de gelegenheid om nader kennis te maken met de musici die deze kunstvorm dagin-dag-uit met heel veel liefde en passie over het voetlicht brengen. DaPonte is trots op de samenwerking met deze weergaloze toonkunstenaars die allen hun strepen hebben verdiend op de internationale podia. Met een beetje gloss presenteren wij dan ook graag de mens achter de muziek, de artiest achter het optreden. Namens DaPonte wens ik u veel leesplezier. Wij zien u graag bij de talrijke concerten die zij geven. Voor nog meer informatie verwijs ik u naar graag naar onze nieuwe website Met vriendelijke groet Frits van Oostenbruggen EDITIE 2012 3

BRUGGEN BOUWEN Bart van Oort Fotografie: FRITS VAN OOSTENBRUGGEN Waar nogal eens wordt beweerd dat op het gebied van kunst en cultuur alles minder wordt, moeten we niet vergeten dat het de afgelopen vijfentwintig jaar eigenlijk alleen maar meer, meer, meer is geworden. Het aanbod is ruimer en gevarieerder dan ooit, er is voor alle podiumkunsten een groter publiek gevonden dat ook nog eens bereid is geweest om steeds meer voor een toegangskaartje te betalen. Gek genoeg kan deze bloeiende sector nog steeds niet in voldoende mate de eigen broek ophouden. Menig kunstenaar of artiest krijgt de vlekken in de hals als ze Staatssecretaris Zijlstra horen spreken over de bezuinigingen in de cultuur. Zijn woorden hebben mij echter nog meer aangespoord om vanuit optimisme het hoofd te bieden aan wat de toekomst brengen zal. De groei van de afgelopen decennia heeft veel moois opgeleverd. Toch baart de overwegend kwantitatieve kant hiervan mij zorgen en zie ik dat de kunst en cultuur sector zichzelf heeft verzwakt door steeds minder kritisch te produceren. Dat we hiermee tot nu toe zijn weggekomen is op zijn minst opmerkelijk. Het is nu tijd om in te zetten op wat wij noemen kwaliteitsbereik. Kwaliteit geeft de beste garantie om de concertbezoekers blijvend aan ons te binden. Kwaliteit trekt altijd aan, ook nieuw publiek. DaPonte stelt zichzelf ten doel om proactief en vanuit cultureel ondernemerschap de vraag naar klassieke muziek springlevend te houden. Kwaliteitsbereik is daarbij het sleutelwoord. Verandering in mentaliteit is de voorwaarde. Onze redenering is heel simpel: een product dat onzichtbaar is, verkoopt niet. Daarom werken wij als DaPonte hard aan de zichtbaarheid van onze musici, personal branding met een hippe term. Het publiek in Nederland is overwegend gemoveerd naar een pianoconcert van Mozart of een opera van Wagner te gaan, maar weet niet altijd door welke uitvoerende artiesten het gebracht wordt. We hebben in Nederland absolute topmusici die het verschil kunnen maken. Commercieel denken en handelen leidt wat DaPonte betreft niet tot commercieel programmeren. Iedereen die DaPonte kent weet dat wij de wereld van de klassieke muziek niet willen veranderen in een X-Factor fabriek. De musici die samenwerken met DaPonte investeren in kwaliteit en zichtbaarheid om de beleving van klassieke muziek te versterken. DaPonte slaat bruggen tussen muziek en publiek. Mark Doorn Wat wil je overbrengen met je solowerk? Bij mijn solospel draait alles om communicatie. Als ik optreed wil ik graag tussendoor aan het publiek vertellen over het instrument waarop ik speel. Oude piano s hebben een andere bedoeling dan de moderne piano. De moderne piano moet prachtig kunnen zingen, een rijk geluid geven en klinken als een orkest. Fortepiano s willen spreken. Die zijn heel goed in articuleren en verschillende gemoedsuitdrukkingen vormgeven. Ik wil het publiek ontroeren, verbazen, en dingen meedelen. Als musicus moet je al die gemoedstoestanden kunnen uitdrukken. Daarvoor moet je een instrument zoeken waarmee dat het beste lukt. Voor het retorische repertoire, de klassieke en romantische muziek, lukt dat uitdrukken het beste op die oude piano. Daarmee kan ik de bedoelingen van de componist en de muzikale verhalen het beste overbrengen. Hoe stel je je programma s samen? De programmering doe ik zelf en vind ik ook ontzettend leuk om te doen. Ik vind dat het bij programmeren niet alleen maar gaat om het laten horen van meesterwerken. Natuurlijk wil ik de meesterwerken graag spelen, maar ik vind het belangrijk om een programma samen te stellen dat contextueel is. Door bijvoorbeeld tijdgenoten te laten horen van grote componisten, creëer je een bepaalde context, waardoor de meesterwerken zelf nog beter tot hun recht komen. Ik wil laten horen wat er om het meesterwerk heen zit en wat daartoe heeft geleid. Heb je daarbij een bepaald publiek voor ogen? Als ik bijvoorbeeld op Vlieland speel, waar vooral veel toeristen komen, dan probeer ik een niet te zwaar programma samen te stellen. Ik wil dan een leuk programma maken, zonder al te veel drempels, waar mensen enthousiast over kunnen zijn. Maar als ik in een gerenommeerd festival speel mag een programma een heel ander kaliber hebben. Dan wil ik bijvoorbeeld alle hoeken en gaten van een bepaald repertoire verkennen en kan ik wel eens met onbekende tijdgenoten van een grote componist aankomen. Ik probeer mijn programmering altijd zo aan te passen dat ik altijd een taal blijf spreken die het publiek kan begrijpen. Je hebt al veel cd s op je naam staan. Wat ik zo leuk vind aan het opnemen van een cd, is dat je het helemaal gaaf kunt maken. Je kunt precies al je ideeën over hoe het moet uitwerken en afschaven en bijvijlen en inkleuren. Daar gaat wel heel veel tijd in zitten. Wanneer is een opname goed genoeg? Je moet je er niet op vastleggen dat er maar één manier is om iets te doen. Dan ben je namelijk nooit tevreden. Er zijn heel veel manieren om een bepaald muzikaal verhaal te vertellen. Het belangrijkste is dat je achter je eigen interpretatie staat op het moment dat je iets speelt. Op het moment dat je zelf overtuigd bent, kun je pas overtuigen. Cd s opnemen is iets heel bevredigends. Onze kunst vervliegt normaal gesproken. Een cd is een bestaansbewijs. Toch zou ik ervoor willen pleiten dat alle cd s zichzelf na 5 jaar vernietigen. De bewegingsruimte voor musici is al zo klein: door oude opnames in ons collectieve geheugen worden musici van nu voortdurend vergeleken met hun voorgangers. Ik wil juist mijn eigen verhaal vertellen en niet vergeleken worden met anderen. Je doet meer dan alleen solo-optredens geven en cd s opnemen. Ja, ik besteed ook een aanzienlijk deel van mijn tijd aan lesgeven. Ik geef les aan het conservatorium van Den Haag en geef veel workshops in het buitenland. Daarvoor vlieg ik de hele wereld over. Dit seizoen zit ik in Amerika, Hong-Kong, Australië, maar ook in Europa. Het contact met de studenten is ontzettend bevredigend en levert veel op. Daarnaast besteed ik veel tijd aan kamermuziek, onder andere met de Van Swieten Society. Kamermuziek is waar je je studeerkamer voor uitkomt. Als ik alleen maar solowerk zou spelen zou het een heel eenzaam leven zijn, dat zou ik toch niet leuk vinden. Solo is geweldig, je bent je eigen kapitein op je eigen schip. Maar samen ben je met zijn allen kapitein op een groot passagiersschip, dat is ook geweldig. 4 DaPonte Magazine EDITIE 2012 5 www.bartvanoort.nl

In gesprek met Paolo Giacometti INTERVIEW: MARJOLEIN LEVER Fotografie: Merlijn doomernik Trio Jankovic Giacometti Thompson in gesprek met Paolo Giacometti Waarom ben je een carrière als musicus begonnen? Mijn beide ouders zijn hartstochtelijke liefhebbers van de piano. Thuis was er altijd pianomuziek en ik groeide vanzelf op met de opnamen van s werelds grootste pianisten. Uiteraard stond er een piano bij ons thuis, aangezien ik niet beter wist dan dat de hele wereld piano speelt ging ik dat uiteraard ook doen. Het werd al snel duidelijk dat het bij mij wel erg voorspoedig ging en voor mij was het vanzelfsprekend dat ik pianist ging worden. Hoe ben je aan je instrument gekomen? Ik heb indertijd een vleugel van mijn ouders gekregen en daar speel ik nog steeds op. Het is een hele mooie Steinway. Ik heb het instrument op mijn vijftiende samen met mijn vader uitgezocht. Voor hem als amateurpianist was het een prachtige smoes om een Steinway te kopen; dat had hij altijd al gewild! Het is een geluk geweest om op deze jonge leeftijd al de beschikking te hebben over het uitgebreide kleurenpalet van een Steinway. Tijdens concerten speel ik vaak ook op originele 18 e en 19 e eeuwse piano s. Ik zou zo n instrument ook wel thuis willen hebben staan, maar ik vrees dat ik er dan meteen vier of vijf aan zou willen schaffen. Nu worden de vleugels door de bouwer naar de concertzaal gebracht. Daar, of van tevoren in de werkplaats van de restaurateur kan ik er op studeren. Deze leaseconstructie bevalt me wel en het scheelt in transport en onderhoud. Hoe stel je een programma samen? Graag combineer ik werken die ik al jaren speel met nieuw repertoire. Als pianist ben ik gezegend met een overvloed van geniale werken en ik speel eigenlijk alles van Bach tot nu. Ondertussen kan ik wel zeggen dat met name Schumann en Chopin voor de 19 e eeuw en Ravel en Debussy voor de vroege 20 e eeuw met grote regelmaat in mijn programma s voorkomen. Modern repertoire staat weinig op mijn lessenaar, maar dat ligt meer aan de organisatoren van concerten dan aan mij. Moderne muziek wordt gezien als een specialisatie, erg jammer. Wat zijn je plannen voor de komende tien jaar? In elk geval mijn kinderen grootbrengen. Voor wat betreft de muziek hoop ik voort te Ik moet dan altijd lachen, tegen een dominee zouden ze dat nooit zeggen. Muziek is geen hobby en geen beroep, het is een vanzelfsprekendheid in mijn leven. mogen gaan op de weg waar ik mij nu op bevind. Mijn relatie verdiepen met de meesterwerken die ik al lang speel en de mogelijkheid blijven krijgen om mijn repertoire uit te breiden, nog meer ontdekken en blijven groeien. Het voorrecht om concerten te geven, de inspiratie om met fantastische musici samen te werken, cd s op te nemen en les te mogen geven aan getalenteerde studenten, een prachtig vooruitzicht voor de komende 50 jaar wat mij betreft. Wat maakt muziek zo uniek dat je er elke dag mee bezig wil zijn? Dat is eigenlijk niet in woorden te omschrijven. Je doet het dan per definitie tekort. Vaak denken mensen dat het eigenlijk een grote hobby is en krijg ik de opmerking hoe heerlijk het toch moet zijn om van je hobby je beroep te kunnen maken. Ik moet dan altijd lachen, tegen een dominee zouden ze dat nooit zeggen. Muziek is geen hobby en geen beroep, het is een vanzelfsprekendheid in mijn leven. ziek die er is, dat ik hoop nooit in de situatie terecht te komen dat ik altijd hetzelfde moet spelen. Wat zou je zijn geworden als je geen musicus was geworden? Ach! Economie en wiskunde vond ik altijd interessant. Maar ook vliegen, piloot zijn, leek mij aantrekkelijk. Het is echter nooit aan de orde geweest dat ik iets anders zou gaan doen dan pianospelen. Economie vind ik nog steeds wel boeiend, met name in deze jaren is het alsof je een hele spannende thriller leest. Wat doe je in je vrije tijd? Drie kleine kinderen, vrije tijd? Mijn vrije tijd is voor het gezin, ik ben al vaak genoeg op reis en bezig met mezelf. Tijdens con- Als je de keuze had: welke muziek zou je het liefst de hele dag willen spelen? Ik zou liever zeggen: als ik gedwóngen werd te kiezen! Als ik een stuk aan het studeren ben, vind ik dat op dat moment het mooiste stuk ter wereld, totdat ik met iets anders aan de slag ga. Dan is dát het prachtigste werk ooit gecomponeerd. Nee, ik vind het zo heerlijk te worden overdonderd door alle mooie mucertreizen lees ik graag boeken of de krant en volg ik het nieuws. Het blijft boeien wat zich allemaal op deze krankzinnige planeet afspeelt. Heb je opofferingen moeten maken, om je leven aan muziek te kunnen wijden? Nee. Ik denk dat je een opoffering pas een opoffering kunt noemen, als er een disbalans is; als je niet gelooft in wat je doet. Ik ben als jonge jongen niet gedwongen om acht uur per dag te studeren en heb niet huilend achter de piano gezeten, terwijl ik liever buiten wilde voetballen. Ik ging gewoon buitenspelen en studeren. Op dit moment is het overigens wél een uitdaging om veel weg te zijn en ondertussen een gezin te hebben. Je moet goed kunnen organiseren. Als je vol overgave muziek wil maken, kost dat veel tijd. Maar eerlijk gezegd denk ik dat dat voor iedereen geldt, die zijn werk vol overgave doet: je moet er veel uren instoppen, maar je krijgt er daarna ook veel voor terug. Allebei! Na een concert sta je helemaal stijf van de adrenaline. Die moet nog een tijdje wegebben. Het is plezierig om dan even na te kunnen praten, maar ook een autorit naar huis kan helpen om tot rust te komen. Als de adrenaline dan eenmaal gezakt is, dan is mijn bed echt heerlijk. Je bent sinds kort ook actief in een nieuw trio. Hoe is jullie ensemble, Trio Jankovic-Giacometti-Thompson ontstaan? Eigenlijk is onze celliste Xenia Jankovic de aanstichtster van ons trio. Ik ken haar al heel lang van een kamermuziekfestival in Zwitserland waar ik vaak speel. Zij is daar inmiddels de artistiek leider. Xenia leerde onze violiste Candida Thompson kennen tijdens een festival in Florida en ik kende Candida al van de tijd dat zij concertmeester was bij het Orkest van het Oosten en ik daar als solist optrad. Toen Xenia vorig najaar naar Nederland kwam, spraken we af om voor de lol met zijn drieën te gaan spelen. Het leek ons wel fijn als we dan ook iets hadden om naar toe te werken en dus regelde mijn impresario Mark Doorn een concert voor ons in het Bethaniënklooster. Dit eerste concert, dat we dus eigenlijk voor de lol speelden, was dermate plezierig, dat we besloten om als trio te blijven samenwerken. Wat heeft jullie keus voor de samenstelling van het ensemble bepaald? Zie de vorige vraag! Het is wel een heerlijke combinatie waar niet voor niets heel veel moois voor geschreven is. Hoe stellen jullie je programma s samen? Gezamenlijk, waarbij de ervaring van Xenia, als programmatrice in dat festival in Zwitserland ons goed van pas komt. Ze kent ontzettend veel repertoire. Ze heeft als het ware een bibliotheek in haar hoofd en met onze kennis en ervaring is er geen tekort aan plannen voor interessante programma s. Wat maakt jullie ensemble uniek? Dat laat ik aan anderen over om te bepalen. We spelen graag samen omdat we elkaar dwingen om tot het uiterste te gaan en houden ons niet echt met dit soort vragen bezig. Waar liggen jullie ambities voor de komende tien jaar? We zijn net begonnen als ensemble, dus vooralsnog zijn wij ontzettend blij met elke mogelijkheid om te spelen. De honger om te spelen hebben we in elk geval, meer ambitie heb je niet nodig. 6 DaPonte Magazine EDITIE 2012 7 www.giacometti.nl

Daniel Rowland Michael Willens van de Kölner Akademie We voeren muziek uit van de 17 e tot en met de 2 1e eeuw op authentieke instrumenten en doen dat volgens de historische uitvoeringspraktijk. Hoe is de Kölner Akademie ontstaan? Toen ik nog aan de Juilliard School of Music studeerde, begon één van de klavecimbeldocenten, Albert Fuller, een ensemble dat op authentieke instrumenten speelde. Door hieraan deel te nemen, werd mijn liefde voor de oude muziek gewekt. Het idee voor de Kölner Akademie ontstond vervolgens in mijn tijd als contrabassist in New York. Ik speelde daar als freelancer steeds met dezelfde groep mensen, de ene keer op authentieke instrumenten, de andere keer juist op moderne instrumenten. Het leek me geweldig om met een club heel veelzijdige spelers een eigen ensemble te beginnen, waarmee ik een groot spectrum van de muziekgeschiedenis kon uitvoeren. Toen ik vanwege mijn relatie met een Duitse van New York naar Duitsland verhuisde, leerde ik in orkesten als Musica Antiqua Köln, de spelers kennen die ik voor mijn ensemble nodig had en zo ontstond de Kölner Akademie. Wat maakt het ensemble uniek? Vooral ons repertoire, want we spelen graag onbekende muziek. Veel van de componisten die we programmeren zijn zelfs bij onze musici onbekend, zoals Neukomm, Von Bree, Pickl, Jeanjean. Wat wij tijdens onze concerten willen bereiken, is het gevoel dat je kunt hebben als je door een museum loopt. Vaak zie je daar allemaal schilderijen van bekende meesters hangen. Maar dan opeens ontdek je een prachtig werk van een totaal onbekende kunstenaar waarvan je helemaal onder de indruk raakt. Waarom is deze schilder in de loop der tijden in de vergetelheid geraakt? Het is ook díe muziek, die wij proberen te vinden: de onbekende pareltjes. Op welke manier heb je je ensemble samengesteld? Elk ensemble, elk orkest is als een ketting: het is zo sterk als de zwakste schakel, maar het is ook een team dat prettig samen moet kunnen werken. Zowel qua muzikaliteit, als ook qua atmosfeer moet het goed zitten in het orkest. Ik zoek daarom altijd naar de beste spelers, die tegelijkertijd binnen de familie passen. Het is een proces dat nog steeds niet is afgerond. Welke opofferingen heb je moeten maken om je leven aan muziek te kunnen wijden? Ik ben een echte workaholic en omdat ik enorm toegewijd ben aan mijn werk, heb ik niet veel tijd over voor andere dingen dan muziek. Allebei. Eerst een biertje en een goeie maaltijd. Dan instorten in bed. Als je de kans had, welke muziek zou je dan het liefst de hele dag spelen? Wat een onmogelijke vraag! Ik zou het echt niet weten. Ik hou van alles wat ik doe. Bovendien: de hele dag hetzelfde spelen, lijkt me vreselijk saai! Wat doe je in je vrije tijd? In de weinige vrije tijd die ik heb, ga ik graag naar musea, films, concerten, restaurants, op reis of lees ik een boek. Verder kook ik graag; liefst Thais, Chinees of Italiaans. Die voorkeur voor Aziatisch eten stamt nog uit mijn tijd in New York, waar ik in China Town woonde. Hier in Keulen zitten veel goeie toko s, waar INTERVIEW: MARJOLEIN LEVER je citroengras en kokosmelk kunt kopen. Sommige mensen denken dat Aziatisch koken erg ingewikkeld is, maar als je de juiste ingrediënten maar hebt, is het echt heel makkelijk! Hoe zien je vakanties er uit? Ik neem altijd een partituur mee. Zelfs op het strand wil ik nog wel eens muziek bestuderen en dat blijkt heel inspirerend te zijn: ik krijg er frisse, nieuwe ideeën. Wat zijn jullie plannen voor de komende tien jaar? We willen nog meer onbekend werk ontdekken, uitvoeren en opnemen, maar ook het bekende repertoire wordt niet overgeslagen. Zo zijn we op dit moment bezig met het opnemen van de pianoconcerten van Mozart met Ronald Brautigam. Daarnaast zou ik graag een Zeven-Steden-Concertserie beginnen, waarbij we een tournee maken langs een aantal mooie zalen en kerken rondom Keulen. Ik wil ook een festival opzetten, waar alleen onbekend repertoire gespeeld mag worden. Verder zou ik graag ons tourschema uitgebreid zien naar Azië, Australië, Amerika en India. Bovendien wil ik de Kölner Akademie als merknaam vestigen. En helemaal bovenaan staat natuurlijk de financiering: die moeten we rond krijgen om dit allemaal te kunnen realiseren. Hoe wil je dat de Kölner Akademie de geschiedenis ingaat? Het lijkt me geweldig als de Kölner Akademie herinnerd wordt als die club die bijdroeg aan de muzikale nalatenschap van uniek repertoire. www.koelnerakademie.de Geef in één zin je muzikale credo! Om met Astor Piazzolla te spreken: no risk, no life! Wat of wie heeft je ertoe gebracht om aan een carrière als musicus te beginnen? Mijn vader was componist en speelde prachtig piano. Sinds ik me kan herinneren klonk er muziek in huis en kwamen er regelmatig musici over de vloer om met hem repeteren. Ik speelde dan met mijn lego op de vloer onder de piano en hoorde al deze muziek - van Schubert tot de meest hedendaagse werken - boven mijn hoofd. De eerste plaat die ik ontdekte en steeds opnieuw draaide ik moet een jaar of vier zijn geweest - was van Vivaldi: de viool- en piccoloconcerten. Ik vond ze allemaal prachtig, en twijfelde of ik piccolo of viool wilde spelen. Mijn volgende grote liefde was een plaat van de violist Igor Oistrach die Paganini speelde. Toen was het beklonken: zonder enige twijfel wilde ik vioolspelen. Ik kreeg er een op mijn vijfde verjaardag en ben er nooit mee opgehouden! Hoe stel je een programma samen? Het maken van programma s is een van de plezierige uitdagingen van het vak. Inmiddels ben ik door de wol geverfd in het bedenken van spannende en verassende programma s. Ik leid nu zeven jaar het Stift International Music Festival in het oosten van Nederland, waar ik ben opgegroeid, en het creëren van themaprogramma s met boeiende contrasten en het streven om van ieder programma een muzikale reis te maken is iets waar ik me met veel passie in gooi. Waar liggen je ambities voor de komende tien jaren? De komende tijd wil ik me toeleggen op het ontdekken van nieuw repertoire, en veel van mijn lievelingswerken vastleggen op cd. Ik heb plannen om iets te doen met kamermuziek van Korngold, met Enesco s geweldige derde sonate en octet, en met Elgars vioolconcert. Dat laatste werk voerde ik vorig jaar in het honderdste verjaardagsjaar van het werk een aantal keer uit. Toen heb ik mijn hart aan dit grootste, genereuze, aangrijpende concert verloren. Ook heb ik het plan om me te verdiepen in de voltallige vioolduetten van Berio en Bartok, samen met de violiste Priya Mitchell. Soloconcerten die ik meer wil uitvoeren zijn Bartok, Berg, Korngold, Sjostakowitch, Elgar en Brahms, om er een paar te noemen. Ik zou ook graag meer samenwerken met componisten en opdrachten geven voor nieuwe werken, bijvoorbeeld aan bevriende componisten als Robin de Raaf, Sven Ingo Koch en de Australiër Robert Davidson. Kamermuziek is en blijft een grote passie. Ik speel heel graag recitals en vind viool en piano een prachtige en bijzonder dynamische combinatie. Samen spelen met geweldige pianisten als Polina Leschenko, Natacha Kudritskaya en Bernd Brackman is een enorm plezier! Sinds vier jaar ben ik primarius van het Brodsky Quartet, met wie ik elk jaar een aantal grote tournees doe. Een hoogtepunt dit jaar is de cyclus van de volledige vijftien Shostakowitch kwartetten. We doen ze in vijf concerten, binnen twee dagen. Maar er zijn nog meer wensen! Een relatief nieuwe passie van me is de altviool. Het is niet moeilijk je te verliezen in de milde, donkere klank van de alt. Ik wil me de komende tijd meer met dit instrument bezig houden. Het dirigeerstokje heb ik de afgelopen tijd ook een aantal keer in de hand gehad, misschien zal dat ook wat vaker gaan gebeuren! Wat maakt muziek zo uniek dat je je leven eraan wilt wijden? Ik ben begonnen met musiceren toen ik drie was, en heb nooit iets anders gewild. Het was geen weloverwogen keus, maar iets dat van meet af aan onvermijdelijk was. Muziek beroert de emoties op een volstrekt unieke manier. Wat zou je zijn geworden als je geen musicus was geworden? Verdrietig!!!!! Wanneer mogelijk: een goede fles wijn en lekker eten! Daarom zijn concerten in Spanje en Italië altijd een groot plezier. Bij concerten in het buitenland met de vlucht de volgende ochtend is dit sowieso een vast ritueel. Na de heftige emoties en adrenaline op het podium is het sociale en gezellige daarna heel welkom en zelfs nodig! Wat doe je in je vrije tijd? Ik woon in Londen aan een van de mooiste parken ter wereld, en geniet daar als ik thuis ben - wat niet zo heel vaak het geval is - enorm van. Aan de overkant van het park ligt een fantastische bioscoop en er zijn geweldige restaurantjes. Daar ga ik graag naartoe. Hoe zien je vakanties eruit: kun je als musicus een dag niet studeren, repeteren of je instrument aanraken? Vakanties zijn heel zeldzaam. Maar ik ga dan het liefste naar een schitterende, zonnige plek. Een dag soms niet spelen kan natuurlijk heel goed en is zelfs noodzakelijk als rustpuntje tussen alle drukte! www.danielrowland.com 8 DaPonte Magazine EDITIE 2012 9

Arno Bornkamp van het Aurelia Saxofoon Kwartet INTERVIEW: MARJOLEIN LEVER No guts, no glory! Hoe is jullie ensemble ontstaan? We waren nog jonge broekjes toen we begin jaren 80 aan de conservatoria van Amsterdam en Utrecht studeerden bij dezelfde docent: Ed Bogaard. We hoorden elkaar spelen op masterclasses en merkten dat we een zelfde manier van spelen en een muzikale geestverwantschap hadden. In dezelfde tijd dat we een saxofoonkwartet wilden beginnen, ging het Nationaal Jeugd Orkest (NJO) op tournee naar Rome. Op het programma stond An American in Paris van Gershwin, waarin drie saxofoons spelen. We hebben de organisatie van het orkest weten te overtuigen om ons alle vier mee te nemen. Het idee was dat er vanuit het orkest kamermuziekensembles werden gevormd, die op straat en in kerken zouden optreden. En zo gaven wij ons eerste concert als kwartet in de Santa Maria Maggiore te Rome. Omdat het zo goed klikte, zijn we daarna doorgegaan met spelen en werd het allemaal steeds serieuzer. We begonnen op te vallen als kwartet, vooral ook vanwege de bewerkingen die we maakten van onder andere de Rhapsody in Blue, de Schilderijen van een Tentoonstelling en Ravels strijkkwartet. Die bewerkingen zorgden er ook voor dat we als kwartet konden groeien. Het repertoire voor saxofoonkwartet 10 DaPonte Magazine is tamelijk beperkt qua periode en omvang en door die bewerkingen breidden we het repertoire uit en konden we werken aan ons gevoel voor klankkleur en dynamiek. Hoe komen jullie aan jullie naam? Die stamt eigenlijk ook uit de tijd dat we met het NJO op tournee waren. De jeugdherberg waarin we ondergebracht waren heette Domus Pacis en lag aan de Via Aurelia. Die tournee is trouwens legendarisch. Het NJO was nog niet zo georganiseerd als het nu is en dat had tot gevolg dat we een soort losgeslagen bende waren. We dreven de leiding van de jeugdherberg tot wanhoop, waardoor ons bijna de toegang werd ontzegd. En omdat tijdens een watergevecht de directeur van het festival waar we te gast waren, de volle laag moment een programma met de preludes en fuga s van Bach en Sjostakovitsj. Het idioom van de beide componisten is zo anders en het is prachtig om juist dat tegenover elkaar te zetten. Een ander programma dat we hebben, draait om Adolphe Sax, de uitvinder van de saxofoon. Ik heb een volledig kwartet saxofoons van rond 1860, die gemaakt zijn in de fabriek van Sax. We laten muziek horen uit die tijd, vertellen over Adolphe Sax en laten de instrumenten horen, die heel anders klinken dan de moderne saxofoons van nu. Hoe ben je aan de instrumenten gekomen waar je op speelt? Ik heb een tijd lang geprobeerd historische instrumenten op de kop te tikken. Via internet had ik iemand gevonden in Amerika die een saxofoon te koop aanbood, waar ik belangstelling voor had. Om die reden vloog ik op de terugweg van een tournee in Amerika om via Boston. Op het vliegveld ontmoette ik de verkoper, probeerde ik het instrument uit en betaalde ik hem 1200 dollar, om vervolgens verder te vliegen. Een andere keer bood een Franse handelaar een bariton saxofoon aan, een originele van Adolphe Sax. Ik ben toen in de trein naar Parijs gestapt en trof de man op het Gare du Nord. Hij had de saxofoon in de achterbak van zijn auto. We zijn Op het vliegveld ontmoette ik de verkoper, probeerde ik het instrument uit en betaalde ik hem 1200 dollar, om vervolgens verder te vliegen. kreeg, gingen ook bijna onze concerten niet door. Hoe stellen jullie een programma samen? Wat een lastige vraag! Dat is namelijk elke keer anders. De ene keer gaan we uit van een thema, de andere keer maken we een programma met stukken die heel mooi bij elkaar passen en weer een volgende keer zoeken we juist naar het contrast. Zo spelen we op dit dus naar de parkeergarage onder het station gegaan, waar ik in alle rust het instrument kon uitproberen. Ik kreeg er maar twee tonen uit, maar merkte dat de saxofoon na een goeie opknapbeurt heel goed zou zijn. Met de handelaar ben ik daarna gaan lunchen. Dat was heel gezellig en hij betaalde de lunch! Kortom, ik heb mijn instrumenten niet alleen maar in de winkel gekocht, maar ook bij antiquairs, op parkeerplaatsen, stations, vliegvelden, brocantes, vlooienmarkten en op internet. Hoe wil je dat er later op jullie teruggekeken wordt? Ik zou willen dat we in de herinneringen van onze collega s, studenten en ons publiek voort zullen leven als het kwartet dat met respect, ondernemingslust en gevoel muziek maakte. Ik hoop dat mijn eigen speeldrang, idealisme en muzikale overgave blijven hangen. Dat het bij ons niet ging om notentoeterij. Wat doen jullie na afloop van een concert? Meestal gaan we gewoon naar huis. Bij onze eigen serie in het Bethaniënklooster blijven we vaak wel nog even wat drinken met ons publiek, onze fans en leerlingen. Bij kamermuziekkringen worden we nog wel eens uitgenodigd om wat na te blijven praten, maar verder gaan we niet echt samen wat drinken na afloop. We komen trouwens wel bij elkaar op verjaardagsfeesten, trouwerijen en bij geboortes. O ja, en we drinken heel veel koffie tijdens repetities. Wat ben ik vergeten te vragen? Hoe ik mijn eigen kwartet vind: geweldig. Het is mijn muzikale thuis. Dat is mooi! www.aureliasaxofoonkwartet.nl TEKST: MARJOLEIN LEVER Fotografie: Rob Gellman Douwe EisEnga Componist Douwe Eisenga schrijft betoverende muziek voor de open mind. Steeds weer creëert hij een moderne, onweerstaanbare groove met klassieke instrumenten. Het resultaat is muziek met een intrigerende mix van klein en groot : kleurrijk en sprankelend bij elke keer dat je het luistert. Zoals bij vele van zijn generatiegenoten ligt de muziek van Eisenga verankerd in de popmuziek. Hij maakt geen onderscheid tussen popsongs, twaalftoontechnieken, barokmuziek of oosters getinte cyclisch muzikale patronen. Al deze elementen worden door elkaar heen gebruikt in composities die tegelijkertijd toegankelijk en verrijkend willen zijn. Eisenga componeerde in de laatste jaren onder meer voor het Xenakis Ensemble, Super Librum, het Python Saxofoon Kwartet en voor de pianisten Gerard Bouwhuis, Jeroen van Veen en Marcel Worms. Deze laatste nam in 2001 het werk Growing worm, stabbing his back-part slowly into the blues op voor zijn cd More new blues for piano. In datzelfde jaar ontving Eisenga s kameropera Kabaal enthousiaste recensies in de Nederlanse pers. In 2003, tijdens de herdenking van de watersnoodramp die Nederland vijftig jaar eerder in 1953 trof, werd Eisenga s Requiem 1953 voor koor en orkest uitgevoerd. In oktober van dat jaar volgde in Yokohama, componist Japan, de première van het Piano Concerto in een uitvoering van Gerard Bouwhuis en het Xenakis Ensemble. Mei 2006 verscheen de cd Rose Road City Lines, die in de Nederlands pers zeer positief ontvangen werd. Trouw omschreef de cd als kleurrijk en subliem, terwijl de Volkskrant het had over speelse inventiviteit. De kameropera Kabaal werd in 2007, nu onder de titel Bestevaer, twintig maal uitgevoerd in een nieuwe, uitgebreide versie. In 2008 schreef Eisenga muziek voor Cloud Atlas. Dit project, dat gebaseerd is op het gelijknamige boek van David Mitchell, werd uitgevoerd door leden van Nieuw Amsterdams Peil. In juni 2009 ging Wiek in première op Oerol. Wiek is een productie van theatermaakster Boukje Schweigman, waarvoor Eisenga de muziek schreef. De eerste uitvoeringen op het Terschellinger festival werden gevolgd door ruim dertig voorstellingen tijdens het Festival over t IJ, de Boulevard in Den Bosch en het Zeeland Nazomerfestival. Later in het jaar volgden premières van composities voor het Rotterdamse Clazz Ensemble en de Koninklijke Oratorium Vereniging Middelburg. Douwe Eisenga studeerde compositie bij Julius Ament en Wim Diriwachter aan het Gronings Conservatorium. www.douweeisenga.nl EDITIE 2012 11

PIANODuo Scholtes & Janssens Fotografie: Marco Borggreve Pianoduo Scholtes & Janssens, één plus één is zoveel meer dan twee. Hoe is jullie duo ontstaan? We hebben elkaar leren kennen in de Jong Talent Klas van het Brabants Conservatorium, waar we beiden les kregen van Ton Demmers. Gwylim was 13 en ik was 14. Na vijf jaar kwamen we met het idee om samen Scaramouche van Milhaud te spelen, wat in die tijd ons favoriete stuk was. Het klikte zo goed dat we er nooit meer mee zijn opgehouden! In 2007, toen we samen naar de Tel-Hai International Piano Masterclasses in Israel zijn gegaan, zijn we pas echt serieus geworden. Daar hebben we ook onze huidige docenten, het Silver-Garburg Pianoduo, leren kennen. Hoe stellen jullie een programma samen? We beginnen samen na te denken: wat willen we graag spelen, welke stukken vullen elkaar aan in een programma, wat past goed bij ons en waar kunnen we zelf ook iets van leren? We maken altijd een aantal programma s per seizoen, met bijvoorbeeld een programma voor één piano en vier handen en een programma voor twee piano s. Daarnaast werken we elk jaar ook aan een aantal concerten voor twee piano s en orkest. Waar liggen jullie ambities voor de komende tien jaren? Wij hebben grote ambities! Ons doel is om de pianoduomuziek over te brengen aan een groot publiek. Regelmatig wordt pianoduospel gezien als iets gezelligs : leuk met zijn tweeën achter de piano. Wij willen laten zien dat het veel meer is dan dat. Wij zijn samen zowel een solist als een kamermuziekensemble. Daar komt ontzettend veel bij kijken. Qua repertoire hebben we ook nog genoeg uitdaging. We voelen ons zelf het meest verbonden met 20 e eeuws Frans en Russisch repertoire, maar we willen onszelf ook meer gaan verdiepen in moderne muziek. Op de planning staat ook het samenwerken met componisten, die stukken voor ons gaan schrijven. Ook zijn we van plan om meer samen te werken met andere musici, zoals een strijkkwartet, of een orkest. Er zijn geweldige concerten voor twee piano s, en zelfs piano vier handen en orkest die niet of nauwelijks worden uitgevoerd. Wat maakt jullie ensemble uniek? Een van de grootste complimenten die we ooit hebben gekregen is van een van onze docenten, Gil Garburg. Hij zei: Jullie hebben nu jullie eigen duoklank ontwikkeld. Wat we zoveel mogelijk proberen te bereiken in ons spel is een heldere, doorzichtige klank, altijd met respect voor de componist, maar wel met onze eigen persoonlijkheden, smaak en levenservaringen erin verwerkt. Ons duo werkt zo goed, omdat we beiden verschillende karakters hebben, maar zo goed bevriend zijn en elkaar zo goed kennen, dat we van elkaar willen leren en elkaar willen aanvullen. Uitvoerige expressie, introvertheid, vurigheid en stabiliteit lijken niet samen te gaan, maar wij hebben een manier gevonden om met onze verschillende karakters de muziek juist extra interessant te maken. Welke minder leuke kanten zitten er aan duospel? We krijgen erg vaak de vraag of we een stel zijn. Dat zijn we niet! Het geeft af en toe wel lastige situaties als één van ons een relatie heeft. Een relatie kan lastig te combineren zijn met het leven als musicus, omdat wij als duo zoveel repeteren, concerten geven en reizen. Gelukkig kunnen we er goed over praten en komen we altijd tot oplossingen. Hoe willen jullie als ensemble de geschiedenis in gaan? We hopen dat we de geschiedenis in gaan als een duo dat echt iets voor de klassieke muziek heeft kunnen betekenen. We hopen mensen te stimuleren om meer naar pianoduomuziek te gaan luisteren en het misschien wel zelf te spelen. Dat ligt heel erg aan de situatie. Als we midden in een tournee zitten gaan we meestal snel naar bed, omdat we graag fit willen zijn. Maar we zijn net terug van een cursus in Israël waar we omringd werden door veel goede vrienden. In dat geval gaan we zeker voor een biertje, hoor! Hoe zien jullie vakanties eruit? We zijn beiden al jaren niet meer op vakantie geweest, afgezien van af en toe een weekendje weg. In de zomervakantie zijn we meestal juist erg veel met muziek bezig. We zijn sinds enkele jaren juryleden bij een internationaal concours in Italië, dat plaatsvindt in juli. Daarna gaan we bijna elk jaar op cursus. We hebben wel besproken dat we af en toe op vakantie moeten of een weekje rust moeten nemen. Maar we worden allebei erg onrustig als we een aantal dagen niet kunnen spelen. pianoduo.scholtesjanssens.com Grupo del Sur INTERVIEW: MARJOLEIN LEVER Muziek maken vanuit het hart en mensen daarmee weten te raken. in gesprek met Anne-Marie van de Grint Hoe is het ensemble ontstaan? Voordat Grupo del Sur werd opgericht had ik al jarenlang Argentijnse tango gespeeld. Totdat de groep ophield te bestaan, was ik violiste in trio Típico Tango. Ik miste het tangospelen erg en besloot te proberen een eigen kwintet op te richten, om daarmee Piazzolla te kunnen spelen. De basis werd gelegd toen pianiste Hetty Sponselee bij mij binnenwandelde. Ze wilde een oude kinderwens vervullen en viool leren spelen. Ik wist dat ze een geweldige pianiste was en toen bleek dat we een gemeenschappelijke interesse hadden voor Piazzolla, had ik mijn pianist gevonden. Gitarist Paul Hagenaars kende ik via een bevriende tangogitarist en contrabassist Marc van Rooij had ik in het klassieke circuit ontmoet. De zoektocht naar een bandoneonist was de lastigste, maar het bleek dat er eentje in Etten-Leur woonde: Pieter van Dijck. En daarmee was de groep compleet! Al snel werd duidelijk dat we deze muziek té lastig en té interessant vonden voor een éénmalig project. Met alle volle agenda s duurde het nog wel een tijdje voordat we de groep echt op de rails hadden, maar uiteindelijk vonden we een vaste repetitietijd en konden we aan de slag. En al bij de eerste concerten bleek dat het publiek onder de indruk was! Kort nadat we in 2009 onze eerste CD Invierno Porteño hadden opgenomen, besloot onze bandoneonist Pieter de groep te verlaten en werd hij opgevolgd door de Argentijn Santiago Cimadevilla. We zijn, naast vier Brabanders, natuurlijk erg blij met echt Argentijns bloed in de groep! Wat maakt jullie ensemble uniek? De kwintetten van Piazzolla worden tegenwoordig in allerlei verschillende bezettingen gespeeld. Daarvoor worden ze vaak terug gearrangeerd naar kleinere bezettingen als solo s, duo s of kwartetten. Wij kiezen juist voor de oorspronkelijke kwintetbezetting waarin Piazzolla zijn stukken zelf speelde. We denken dat we op die manier dichter bij de bedoeling van de muziek komen, waardoor we ons publiek beter weten te raken. De instrumenten mengen met elkaar, vullen elkaar aan en hebben toch hun eigen klankkleur. De bandoneon kan overal doorheen komen. De viool voelt zich gedragen en kan prachtig mengen. De gitaar is een belangrijke kleur die alles bij elkaar brengt, terwijl de bas en de piano body en een ritmische basis aan het geheel geven. Daarnaast hebben alle instrumenten ook hun solistische bijdrage. We krijgen trouwens tijdens concerten vaak te horen dat we zo n plezier uitstralen. Ik denk ook dat één van onze kwaliteiten is, dat we ons bij elkaar en op het podium in ons element voelen. Hoe stellen jullie een programma samen? Piazzolla is onze grote gemeenschappelijke passie. Zijn muziek is de basis van onze groep en ons repertoire. Toch willen we diversiteit aanbrengen. Dat deden we tot op heden door behalve de stukken van Piazzolla voor kwintet ook duo s en trio s in het programma op te nemen. Tegenwoordig belichten we daarnaast Piazzolla s idolen Bach, Ravel, Stravinsky en Bartók. Marc maakt hiervoor bewerkingen voor onze bezetting. Zonder afbreuk te doen aan de composities, geeft hij ze toch een Piazzolla-kleur mee. Welke opofferingen moet je maken om je leven aan muziek te kunnen wijden? Om te doen wat ik het liefste wil, namelijk muziek maken, kan ik geen vaste baan aannemen. Dat betekent: geen vast inkomen en geen zekerheid en dus een huurhuis van de woningbouwvereniging in een volksbuurt. Hoe zien jullie vakanties eruit? Ik vind het heerlijk om een paar weken m n viool niet aan te raken. Maar als ik in de vakantie wél ga musiceren, is dat absoluut geen straf. Liefst dan wel buiten de gewone kaders, bijvoorbeeld vrije improvisatie, iets wat ontstaat zonder enige druk of verwachtingen van buitenaf. Santiago is weer heel anders. Die kan dat niet: vakantievieren. Meer dan 3 of 4 dagen zonder bandoneon vindt hij al vervelend. Als het lange vakanties zijn, dan neemt hij zijn bandoneon gewoon mee! Maar eigenlijk doet hij dat nooit: lang op vakantie. Alleen om familie te bezoeken in Argentinië. Hetty lijkt meer op mij. Ze speelt in de vakantie drie weken niet. Ze is dan met haar gezin weg en mist het studeren niet. Ze kan enorm genieten van een andere omgeving en van haar kinderen. Ook Marc vindt het prettig om een paar weken afstand te nemen van muziek en instrument. Daarna is het wel een paar weken afzien om weer in vorm te komen, maar de muziekaccu is opgeladen, dus dat is geen probleem. Hoe willen jullie als ensemble de geschiedenis in gaan? Als de groep die bekend staat om zijn prachtige Piazzolla-vertolkingen, als dé grote Piazzolla-specialist. De groep bovendien, die bewees dat de Piazzolla-kwintetbezetting ook in andere muziekgenres bijzondere muziek oplevert en mensen daarmee diep weet te raken. www.grupodelsur.nl 12 DaPonte Magazine EDITIE 2012 13

Gwyneth Wentink Fotografie: MARCO BORGGREVE Wat of wie heeft je ertoe gebracht om aan een carrière als musicus te beginnen? Ik was vier toen ik een harp hoorde en wist direct dat ik dat de rest van mijn leven wilde spelen. Ik wilde dat instrument dat die mevrouw tussen haar benen bespeelde. Om mij heen werd enthousiast gereageerd: mijn ouders, beiden professionele musici, dachten dat ik het over de cello had. Toen bleek dat ik de harp bedoelde, viel er een stilte. We hadden alles in huis, maar geen harp. Mijn ouders hebben gewacht totdat ik vijf was, om te kijken of het geen bevlieging was. Toen werd de eerste harp gehuurd. Hoe stel je een programma samen? Het programma dat ik samenstel hangt af van de locatie, de serie, het land, de mensen en de gelegenheid. Soms verander ik het programma op de avond zelf omdat ik zin heb in iets anders, al doe ik dat natuurlijk wel in overleg met de zaal. Harprepertoire is er niet in overvloed. Ik kijk vaak met grote ogen naar mijn collegae die bijvoorbeeld in een strijkkwartet zitten. Wat hebben die veel gaaf repertoire! Maar door de relatieve schaarste aan muziek voor de harp, word ik gestimuleerd om op zoek te gaan naar onbekende werken en vraag ik componisten om nieuwe muziek te schrijven. Waar liggen je ambities voor de komende tien jaren? Met fluitiste Felicia van den End heb ik al jaren een vast duo. Dit seizoen zullen we een cd opnemen en concerten geven rond muziek van Takemitsu en tijd- en sfeergenoten. Daarnaast zijn we erg blij met het werk van Fant de Kanter, dat we in première zullen brengen tijdens het Dutch Harp Festival in maart 2012. De combinatie cello en harp is niet zo alledaags en was voor mij een spannende ontdekking. Samen met celliste Larissa Groeneveld vorm ik een duo. Ik vind die klankcombinatie een van de mooiste die er is. Theo Loevendie heeft een werk voor ons gecomponeerd. Maar ook veel oudere muziek, van bijvoorbeeld Vivaldi of Bocherini leent zich heel goed voor deze combinatie. Daarnaast ben ik bezig met een soloproject waarin ik de Canto Ostinato van Simeon ten Holt speel. Naast dit soloprogramma kijk ik ook elk seizoen weer uit naar de soloconcerten die ik met orkest kan doen. Om het jaar speel ik het harpconcert van Ginastera en dat blijft te gek. Het is zo n goed stuk! Ook ben ik me op dit moment aan het verdiepen in Indiase muziek, onder andere met een saxofonist en violiste met Indiase roots. Welke opofferingen heb je moeten maken, of moet je nu nog maken om je leven aan muziek te kunnen wijden? Ik voel me totaal vrij: ik heb ervoor gekozen om mijn leven op deze manier te leiden. Soms moet ik mezelf even tot een halt roepen en iets meer aandacht besteden aan regelmaat en goede rust. Mijn osteopaat zet me eens in de zoveel tijd weer recht, ik doe dagelijks yoga of een andere sport en zorg voor goede www.gwynethwentink.nl voeding. Dat zijn wel bouwstenen waarop ik mijn leven kan leiden zoals ik het wil. En koffie. Hoe en waar heb je je instrument(en) verworven? Mijn dank is groot aan het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds en Stichting Eigen Muziekinstrument. Dankzij hen speel ik op prachtige instrumenten. Door SEM ben ik de trotse eigenaar van een waanzinnig mooie Erard-harp uit 1907. Ik ben soloharpiste van het Orchestre Revolutionaire et Romantique onder Sir J.E. Gardiner en doe met hen één of twee projecten per jaar op historische instrumenten. Dat was de reden om de Erard-harp aan te schaffen. Zelden heb ik zo n mooie harp gehoord, die zo rijk is aan klankkleuren. Mijn Salvi Iris, die ik bespeel dankzij het NMF, is ook een klasse apart, met een enorm bereik. Daarnaast heb ik nog mijn pedaalharp die ik heb gewonnen bij een internationaal harpconcours in Israël. Een instrument dat door al het spelen erop niet meer de power heeft van weleer maar me nog steeds erg dierbaar is. Wat zou je zijn geworden als je geen musicus was geworden? Als ik geen musicus was, had ik geschiedenis gestudeerd omdat dat me mateloos interesseert, was ik psychologie gaan studeren om mijn brein een beetje beter te kunnen begrijpen en was ik heel veel gaan koken. Ik was in elk geval iets gaan doen waarbij ik mijn dag zelf in zou kunnen delen. Na een concert vind ik het leuk als er nog gelegenheid is mensen te ontmoeten die het concert hebben bijgewoond en wat na te praten. Een concert is toch altijd een wisselwerking tussen de mensen die op het podium staan en de mensen in het publiek: samen creëer je de avond. Soms is het gek om daarna weer in een stille hotelkamer te komen. Als ik daar nog niet aan toe ben, trek ik graag nog even de stad in met bekenden. Gwyneth en Larissa De combinatie cello / harp is niet zo alledaags en de ontdekking naar het repertoire en samenklank is spannend. Larissa en ik vinden de klankcombinatie een van de mooiste die er is, de dynamische range is groot, melodisch en harmonisch is het compleet en ook qua kleuren is er een enorme ongekende rijkdom. We hebben elkaar leren kennen tijdens een festival in Den Bosch. De klank van onze instrumenten samen was zo n mooie verrassing, en het klikte zo goed, dat wij besloten samen een duo te vormen. Mooi repertoire vinden is een grote uitdaging. We hebben contact gezocht met componisten in ons land en zijn heel vereerd dat Theo Loevendie voor ons een duo heeft gecomponeerd. Ook hebben we prachtige al bestaande composities voor deze bezetting gevonden, van componisten als Isang Yun en Damase. Maar natuurlijk vissen we ook uit een vijver van ouder repertoire en bewerken dit voor onze bezetting. Veel oudere muziek van bijvoorbeeld Bach, Vivaldi of Boccherini leent zich heel goed voor deze combinatie en door het bewerken komen we tot grote ontdekkingen. Gwyneth en Felicia Felica en ik hebben elkaar leren kennen tijdens concerten waar we beiden optraden, maar nog niet samen speelden. Op een gegeven moment besloten dat we dat eens wat moesten doen! Er was direct een klik. Vanaf dat moment hebben we veel harp/fluit-repertoire gespeeld en blijven we actief op zoek naar nieuw interessant repertoire. De combinatie fluit en harp is een klassieke combinatie en er is in verhouding veel repertoire voor geschreven. We hebben beiden een voorliefde voor modern repertoire. Dit seizoen zullen we een cd opnemen en concerten geven rond muziek van Takemitsu en tijd- en sfeergenoten. Daarnaast zijn we erg blij met het werk van Fant de Kanter, dat we in première zullen brengen tijdens het Dutch Harp Festival in maart 2012! websites en internetstrategie voor culturele organisaties AANDACHT NODIG? 14 DaPonte Magazine EDITIE 2012 15

Fotografie: Merlijn doomernik Pieter Wispelwey 16 DaPonte Magazine Veel mensen zullen zich geen voorstelling kunnen maken van het leven van een musicus. Hoe ziet uw leven eruit? Het komt inderdaad nog steeds voor dat mensen na afloop van een concert vragen: Wat doe je nou eigenlijk overdag? en Heb je ook een baan? Het is natuurlijk ook een vreemd beroep. In mijn geval is het ook nog eens een freelance-beroep, omdat ik niet in een orkest zit of vast ergens lesgeef. Voor mij betekent het dat ik van hot naar her vlieg, en zo veel mogelijk hap snap studeer. Dat kan soms vier uur per dag zijn, soms zes uur per dag en soms een uurtje. Op tournee studeer ik meer dan thuis. Thuis heb ik mijn gezinnetje en moet ik vaak in korte tijd alles een beetje op orde krijgen. Uitpakken, inpakken, administratie doen, en mensen zien te bereiken die ik moet spreken. Het is een uiterst onregelmatig leven. En het is als instrumentalist ook een kwestie van blijven oefenen, blijven verbeteren en er plezier in houden. Hoe ziet dat oefenen eruit? Dat is steeds maar weer naar een soort van topvorm toewerken. De meeste stukken die ik speel zitten al dertig jaar of langer in mijn repertoire. Er komen wel eens nieuwe stukken bij, maar studeren is toch vooral een kwestie van finetunen, scherpstellen, meer of minder peper, zout en kruiden. Nieuwe esthetische idealen toepassen, nieuwe doorkijkjes en dimensies aanbrengen andere kleuren, karakterlagen en humeuren toevoegen, werken aan atmosferen die je wilt oproepen waarvan je denkt dat ze erg bij het stuk passen en waar je eerder nog niet aan had gedacht. De kwast vervangen door een penseel of andersom.wat extra somberheid of sarcasme, of juist frivoliteit. Meer naiviteit of meer assertiviteit. De roes verlengen, anticipatie spannender maken, de rouw verdiepen of de pret verhogen. Enzovoort. Soms is muziekmaken als slalommen langs poortjes van ernst en jool. Met andere woorden, je kunt je eindeloos blijven amuseren. Hoe stelt u een programma samen? Ik heb vanaf het allereerste begin zelf thematische concerten georganiseerd. Dat kunnen Bachsuites zijn, het kan een Russisch programma zijn, of bijvoorbeeld een Frans programma zijn. Om een voorbeeld te geven: een van de programma s heet Fantasy Tour. Samen met Paolo Giacometti speel ik muziek van Franz Schubert. We spelen de Fantasie in C en het Duo, beide geschreven voor viool en piano, maar ik bewerkte ze voor cello. Die stukken lenen zich daar uitermate goed voor. Een ander programma heeft het thema Russisch Roulette : een staaltje Russisch grootmeesterschap, met werken van Dmitri Sjostakowitsj, Sergej Prokofjev, Sergej Rachmaninov en Igor Stravinsky. Maar de programma s zijn handvaten, als mensen iets speciaals willen gaat dat meestal ook. Als cellosolist kun je je bovendien niet beperken tot één stijl. Er is niet zoveel repertoire, dus je moet alles wel zo n beetje bestrijken. Leest u ook veel over de stukken die u speelt? Dat deed ik vroeger wel. Ik ben nu er aan gewend geraakt om direct de diepte in te gaan als ik een stuk bestudeer. Ik zie direct wat de essentiële zinstekens zijn, waar de komma s zitten, de punten en de dubbele punten, de puntkomma s en de uitroeptekens in de muziek. Bent u ook altijd analytisch als u luistert naar muziek? Ja, als ik luister naar muziek, doe ik dat wel degelijk op een analytische manier. Daar ontkom je nou eenmaal niet aan, dat is een soort beroepsdeformatie. U bent ontzettend veel op reis en moet vaak wachten op vliegvelden en dergelijke. Wat doet u op die momenten? Ik lees graag boeken. En als ik op een bestemming ben aanbeland jog ik direkt mijn jetlag weg. Deze maand ben ik bijvoorbeeld in vier verschillende steden geweest. Het begon in Wroclaw, toen was het Sao Paulo, toen Kopenhagen, en daarna Boston. In al die steden ga ik elke dag een uur hardlopen en dan zie je ook wel wat. Zelfs in een stad als Sao Paulo kun je een uur hardlopen en in een gigantisch park uitkomen, in Boston loop je heerlijk langs de rivier en in Kopenhagen kun je ook alle kanten oprennen. En in een stad die kleiner is zoals Wroclaw kun je de stad uitrennen. Dat is leuk, gezond, en lekker voor de endorfines. het goed hebt voorbereid, zorgen dat je de zaal hebt leren kennen in een repetitie, zodat je je thuis voelt op dat podium en je niet wordt afgeleid door gek licht of een gekke akoestiek. De rest is een kwestie van echt goed uitgerust zijn. Ik moet s middags slapen als ik s avonds een concert geef. Niet lang: een halfuur of uur is genoeg, zo n vier uur voor het concert. En natuurlijk je maag niet te vol of te leeg. Wanneer is een concert geslaagd? De meeste stukken die ik speel zijn zo ongelofelijk goed, dat het zomaar kan gebeuren dat er iets onvergetelijks gebeurt tijdens een concert. Dat kunnen bepaalde momenten zijn waarin iets geopenbaard wordt, geholpen door een bijzondere dynamiek of vibrato. Het is elk concert weer hopen op dat bijzondere moment, op een openbaring. Het hoeft niet één moment te zijn, het kan ook een soort trance of roes zijn. Het is een enorm genot als dingen ineens lukken zoals je ze gedroomd had en vooral zoals je ze nog nooit gedroomd had en de muziek tot een nog niet eerder ervaren bloei komt. Het is een enorm genot als dingen ineens lukken zoals je ze gedroomd had en vooral zoals je ze nog nooit gedroomd had. Hoe bereidt u zich voor op een concert? s Avonds moet je op je allerfrists zijn. Dan moet je scherp en alert zijn, moet je pieken. Meestal word je daarbij geholpen door je adrenaline die onbewust toch gaat vloeien. Het is belangrijk dat je vertrouwt op je fysiek. Zonder vertrouwen gaat ook die adrenaline ook niet echt lekker lopen, omdat er dan angst bij komt. Bij een concert met een orkest zit je ongeveer een half uur op het podium. Als het gaat om een concert met alleen een pianist anderhalf uur. Een stuk zwaarder. In beide gevallen moet je in de gegeven tijdspanne op je best zijn. Je moet kunnen vertrouwen op adrenaline, zelfvertrouwen hebben omdat je www.pieterwispelwey.com Wat doet u meestal na afloop van het concert? Na een concert is je hoofd nog niet klaar om naar bed te gaan. Dan praat ik na, klets ik en eet ik vaak wat. Dat laatste is niet altijd handig, want met een volle maag slaap je minder goed. Dat ben ik nu een beetje aan het veranderen. Ik drink niet al te veel, want daar slaap je ook niet goed van. Maar ja, er moet natuurlijk wel een feestje gevierd worden na het feestje van het concert zelf. Hoe ziet de komende tijd eruit? Er staat van alles op het programma. Ik ga weer naar Amerika en Japan, maar ook naar Frankrijk, Schotland, Athene, Londen, Wenen, Madrid en Schiedam. EDITIE 2012 17