pers bericht Jheronimus Bosch, Het uilennest, ca. 1505 15 Pen in bruin, 141 x 197 mm (Collectie Franz Koenigs), inv. N 175 Twee exposities in de Fondation Custodia Van Bosch tot Bloemaert: Nederlandse vijftiende- en zestiende-eeuwse tekeningen uit Dialogen: Tekeningen van de Fondation Custodia en Museum Boijmans Van Beuningen van 22 maart t/m 22 juni 2014 Voor het eerst zal in Frankrijk een selectie uit de unieke verzameling oude tekeningen van het Rotterdamse Museum Boijmans Van Beuningen tentoon worden gesteld in de Fondation Custodia in Parijs, van 22 maart t/m 22 juni 2014. Het Rotterdamse museum, in het bezit van een van de rijkste verzamelingen Nederlandse tekeningen uit de 15e en 16e eeuw, zal 142 van zijn mooiste werken van Jheronimus Bosch tot Pieter Bruegel en Abraham Bloemaert aan het Franse publiek presenteren. Fondation Custodia / 121 rue de Lille, 75007 Parijs, Frankrijk / t. +33 (0)1 47 05 75 19 / www.fondationcustodia.fr
Van Bosch tot Bloemaert : Nederlandse vijftiende- en zestiende-eeuwse tekeningen uit Museum Boijmans Van Beuningen van 22 maart t/m 22 juni 2014, Fondation Custodia, Parijs Het Uilennest, een opmerkelijk blad van Jheronimus Bosch, zal in de expositie Van Bosch tot Bloemaert: Nederlandse vijftiende- en zestiende-eeuwse tekeningen uit Museum Boijmans Van Beunigen een centrale plaats innemen. Deze tekening is bijzonder omwille van de kwaliteit van de uitvoering en zijn schaarsheid, want het grafisch oeuvre van Bosch is zeer klein. Het motief van een uil in zijn natuurlijke omgeving heeft een allegorische uitwerking, vooral omdat we in de verte een galg bespeuren. Een uil roept vaak argwaan op. Het komt erop neer dat wie het gedrag van een uil vertoont in zonde leeft. Pieter Bruegel, die naast Bosch en Van Eyck als een van de belangrijkste Vlaamse kunstschilders wordt beschouwd, krijgt dan ook een ereplaats. Zes van zijn bladen zullen te zien zijn, getekend tussen 1552 en 1562, waardoor het publiek kennis zal kunnen maken met drie ontwerptekeningen voor gravures met allegorieën van deugden en indrukwekkende landschappen. Er is ook een reeks van acht zeldzame vijftiende-eeuwse tekeningen te zien, meest in zilverstift en uiterst delicaat getekend, zoals het Portret van een jonge vrouw van de navolger van Van Eyck, Petrus Christus. Van Hans Bol zijn er twaalf ronde tekeningen met de maanden van het jaar, opgevat als een middeleeuwse kalender, die Museum Boijmans Van Beuningen in 2005 heeft aangekocht. De Vlaamse renaissanceschilder Hans Bol was vooral bekend voor zijn zorgvuldig uitgevoerde tekeningen. Als landschapsschilder is hij de voornaamste opvolger van Pieter Bruegel. Naast voortreffelijke bladen van meesters als Aertgen van Leyden, Joos van Winghe, Adam van Noort, Hans Speckaert, Maarten de Vos of David Vinckboons allen nog maar zelden aan het Franse publiek getoond zal de tentoonstelling ook zeer gevarieerde ensembles bevatten van kunstenaars als Maarten van Heemskerck, Hendrick Goltzius (zestien tekeningen), Jacques de Gheyn, Karel van Mander, Johannes Stradanus en Abraham Bloemaert. De 142 geëxposeerde tekeningen beslaan een periode die loopt van de late middeleeuwen tot aan de dageraad van de Gouden Eeuw, van 1460 tot 1620. De diversiteit en de kwaliteit van deze werken staan het publiek toe alle functies van de tekenkunst te ontdekken: het zoeken naar een compositie of een figuurgroep voor een schilderij, het oefenen van plooival, het portrettekenen, het ontwerpen van een glas-in-loodraam of een prent, het vastleggen van de natuur en het uit het hoofd verbeelden van fantastische of aan de literatuur of de bijbel ontleende voorstellingen. De gebruikte technieken zijn van een grote schakering, zodat tentoonstelling en catalogus een perfect overzicht bieden van de vroege tekenkunst in de Nederlanden. Parallel met deze expositie die zal plaatsvinden op de eerste etage van het Hôtel Lévis-Mirepoix, 121 rue de Lille, loopt gelijktijdig (22 maart t/m 22 juni 2014) een tweede tentoonstelling in de zalen van de benedenverdieping van het gebouw. 2
Dialogen: Tekeningen van de Fondation Custodia en Museum Bijmans Van Beuningen van 22 maart t/m 22 juni 2014, Fondation Custodia, Parijs Deze tweede tentoonstelling, getiteld Dialogen: Tekeningen van de Fondation Custodia en Museum Boijmans Van Beuningen, biedt het publiek de kans de tekeningen van de Fondation Custodia (collectie Frits Lugt) in verband te brengen met belangrijke bladen uit het prentenkabinet van het Rotterdamse Museum Boijmans Van Beuningen. Dit is een unieke gelegenheid om tekeningen van één meester bij elkaar te zien, stilistisch verwante bladen of tekeningen die op grond van hun motief een spannende confrontatie opleveren. Voorbeelden zijn twee in de open lucht en bij sterk zonlicht gerealiseerde gezichten op een binnenplaats van Giovanni Battista Tiepolo, die denkelijk uit hetzelfde album stammen en dezelfde zomerse sfeer uitstralen. Bij nadere beschouwing ziet het ernaar uit dat de waterput op de Rotterdamse tekening een close-up is van de constructie die zichtbaar is achter de poort op de door de Fondation Custodia bewaarde tekening. Het zou heel goed kunnen dat beide bladen tijdens eenzelfde sessie en op dezelfde plek tot stand zijn gekomen. Diverse van de geselecteerde bladen uit Museum Boijmans Van Beuningen komen uit de collectie van de onvervaarde Franz Koenigs (1881 1941), in het dagelijkse leven bankier, die van 1921 tot 1930 de belangrijkste verzamelaar van tekeningen op de internationale markt was. De oprichter van de Fondation Custodia, Frits Lugt, karakteriseerde hem als volgt: Hij was bereid elke prijs te betalen, mits het om een uitzonderlijk blad ging en zijn oog, zijn flair en de snelheid waarmee hij beslissingen nam, verbaasden allen die hem gekend hebben. De tentoonstelling Dialogen: Tekeningen uit de Fondation Custodia en Museum Boijmans Van Beuningen, bevat ook de ultieme verbeelding van de hebberig scherpe blik van de verzamelaar, zo kenmerkend voor deze beide lieden. Deze tekening De Verzamelaar van Daumier, zal worden geconfronteerd met een aquarel van Henri-Joseph Harpignies, een gezicht in zijn atelier. In totaal zullen 40 combinaties van tekeningen van kunstenaars als Cosmè Tura, Vittore Carpaccio, Pontormo, Rubens, Rembrandt, Boucher, Fragonard, Watteau, Goya, Delacroix, Monet, Cézanne, Signac en Jongkind te zien zijn. Beide tentoonstellingen, georganiseerd met steun van Museum Boijmans Van Beuningen, luiden voor de Fondation Custodia een groots opgezet programma van toekomstige tentoonstellingen in. Het hôtel Lévis-Mirepoix op 121 rue de Lille werd tot voor kort ingenomen door het Institut Néerlandais dat onlangs zijn deuren heeft gesloten. Ger Luijten, directeur van de Fondation Custodia, wil de culturele bestemming van het huis behouden en zal doorgaan met het organiseren van tentoonstellingen. Na deze uitzonderlijke tentoonstelling van oude tekeningen uit Museum Boijmans Van Beuningen, die zal plaatsvinden van 22 maart t/m 22 juni 2014, zal de Fondation Custodia een belangrijke expositie organiseren van schilderijen en tekeningen van de Nederlandse kunsthandelaar en verzamelaar Piet de Boer, eveneens eigenaar van een aantal opmerkelijke schilderijen van Vincent van Gogh. Entre Goltzius et Van Gogh. Le goût de P. de Boer, marchand-collectionneur van 13 december 2014 t/m 11 maart 2015 3
Praktische informatie tentoonstellingen Van Bosch tot Bloemaert: Nederlandse vijftiende- en zestiende-eeuwse tekeningen uit Dialogen: Tekeningen van de Fondation Custodia en Museum Boijmans Van Beuningen data van 22 maart t/m 22 juni 2014 plaats Fondation Custodia 121 rue de Lille 75007 Parijs www.fondationcustodia.fr openingstijden Dagelijks geopend behalve op maandag, van 12.00 tot 18.00 uur prijzen Volle prijs 6 Korting 4 vernissage Vrijdag 21 maart 2014 van 18.00 tot 20.30 uur bereikbaarheid Metrostation Assemblée nationale (lijn 12) of Invalides (lijnen 8 en 13, RER C) Bus 63, 73, 83, 84, 94: halte Assemblée nationale perscontact voor nederland en belgië Noepy Testa noepy.testa@gmail.com Tel. : +33 (0)6 50 64 42 09 directeur fondation custodia Ger Luijten coll.lugt@fondationcustodia.fr Tel. +33 (0)1 47 05 75 19 catalogus Yvonne Bleyerveld, Albert Elen, Judith Niessen e.a. Bosch to Bloemaert. Early Netherlandish Drawings in the Museum Boijmans Van Beuningen Fondation Custodia & Uitgeverij THOTH, Bussum, 2014 298 pp, 22,5 x 28 cm, ca. 235 pl., paperback met flappen, isbn 978 90 6868 644 9 Prijs: 49,90 (zolang de tentoonstelling loopt: 39,90 ) De catalogus is te koop via de Fondation Custodia 4
Van Bosch tot Bloemaert : Nederlandse vijftiende- en zestiende-eeuwse tekeningen uit Museum Boijmans Van Beuningen van 22 maart t/m 22 juni 2014, Fondation Custodia, Parijs Beschikbare persbeelden 1. Jheronimus Bosch, Het uilennest, ca. 1505 15 Pen in bruin, 141 x 197 mm (Collectie Franz Koenigs), inv. N 175 2. Petrus Christus, Portret van een jonge vrouw, ca. 1450 Zilverstift op grijs geprepareerd papier, 132 x 89 mm (Legaat F.J.O. Boijmans 1847), inv. MB 328 3. Pieter Bruegel de Oude, Berglandschap met muildierdrijvers, ca. 1552 55 Pen in donkerbruin, sporen van rood krijt en blauwe inkt, 217 x 302 mm (Collectie Franz Koenigs), inv. N 146 4. Toegeschreven aan Aertgen Claesz. van Leyden, Dansend boerenpaar en doedelzakspeler, ca. 1525 30 Pen in zwart en grijs, 127 x 148 mm (Collectie Franz Koenigs), inv. N 12 5
Van Bosch tot Bloemaert : Nederlandse vijftiende- en zestiende-eeuwse tekeningen uit Museum Boijmans Van Beuningen van 22 maart t/m 22 juni 2014, Fondation Custodia, Parijs 5. Hans Speckaert, De strijd tussen goden en giganten, ca. 1575 Zwart krijt, pen in bruin, bruine waterverf, wit gehoogd, 415 x 268 mm, inv. MB 1988/T 5 6. Jacques de Gheyn II, Koppen van een oude man, een jongen en een vrouw, ca. 1600 10 Pen in bruin op bruinachtig papier, 205 x 184 mm (Collectie Franz Koenigs), inv. N 259 7. Abraham Bloemaert, Twee studies van een meisje, ca. 1595 1602 Rood en zwart krijt, met wit krijt gehoogd, 202 x 247 mm, inv. MB 336 6
Dialogen: Tekeningen van de Fondation Custodia en Museum Bijmans Van Beuningen van 22 maart t/m 22 juni 2014, Fondation Custodia, Parijs 1. Giovanni Battista Tiepolo, Poort van een schuur op een boerenerf Pen in bruin, gewassen in bruin, 202 x 281 mm Parijs, Fondation Custodia, Collectie Frits Lugt, inv. 473 2. Giovanni Battista Tiepolo, Put op een boerenerf Pen in bruin, gewassen in bruin, 193 x 280 mm (Collectie Franz Koenigs), inv. I 437 3. Honoré Daumier, De verzamelaar Zwart krijt, pen in zwart, aquarel, 189 x 237 mm (Collectie Franz Koenigs), inv. F II 12 4. Henri-Joseph Harpignies, L Atelier de l artiste, 1909 Aquarel over een schets in zwart krijt, 291 x 229 mm Parijs, Fondation Custodia, Collectie Frits Lugt, inv. 1980-T.31 7
Dialogen: Tekeningen van de Fondation Custodia en Museum Bijmans Van Beuningen van 22 maart t/m 22 juni 2014, Fondation Custodia, Parijs 5. Jan Cossiers, Portret van Jan Frans Cossiers, zoon van de kunstenaar, 1658 Zwart en rood krijt, pen in bruin, gewassen in bruin, 313 x 204 mm Paris, Fondation Custodia, Collectie Frits Lugt, inv. 1367 6. Peter Paul Rubens, Portret van een jonge vrouw, ca. 1620 1622 Zwart, rood en wit krijt, 388 x 280 mm (Collectie Franz Koenigs), inv. V 58 7. Rembrandt van Rijn, Jacob, Benjamin en één van zijn oudere zonen, ca. 1645 Pen en penseel in bruin, 149 x 164 mm (Aankoop met steun van: Vereniging Rembrandt 1988), inv. MB 1988/T 6 8. Rembrandt van Rijn, Martelaarschap van een vrouwelijke heilige (?) Pen in bruin, gehoogd met wit, 195 x 256 mm Paris, Fondation Custodia, Collectie Frits Lugt, inv. 5302 8
Dialogen: Tekeningen van de Fondation Custodia en Museum Bijmans Van Beuningen van 22 maart t/m 22 juni 2014, Fondation Custodia, Parijs 9. Antoine Watteau, Studie van een sater, ca. 1717 Zwart, rood en wit krijt, 108 x 212 mm Paris, Fondation Custodia, Collectie Frits Lugt, inv. 5923 10. Antoine Watteau, Studie van een staande danser met uitgestrekte arm, ca. 1710 Zwart, rood en wit krijt op grijsbruin papier, 272 x 189 mm (Collectie Franz Koenigs), inv. FI 281 9