GROEN, DUURZAAM EN GELIJKE KANSEN! VERKIE ZINGS PROGRAMMA LOCHEM 2014-2018
GROEN, DUURZAAM EN GELIJKE KANSEN! 1. GROEN GROENLINK S LO CHEM ZE T ZICH IN VO OR EEN INNOVAT IE V E, DUUR Z AME EN SOCIALE GEMEEN T E. WAAR MENSEN VERTROUWEN HEBBEN IN DE TOEKOMST, EN IEDEREEN ZICH GEBORGEN EN VEILIG VOELT. WAAR PLEK IS VOOR NATUUR EN CULTUUR. GROENLINKS HECHT AAN DE PERSOONLIJKE VRIJHEID VAN ALLE MENSEN. WE WILLEN ONS INZETTEN VOOR DE KANSEN EN MOGELIJKHEDEN VAN ALLE BEWONERS OM ZICH TE ONTPLOOIEN. GROENLINKS WIL DAT DE VERSCHILLEN TUS- SEN ARM EN RIJK KLEINER WORDEN. WE WILLEN DAT DE GEMEENTELIJKE VOORZIENINGEN VOOR ZORG, WONEN, SPORT EN CULTUUR VOOR IEDEREEN TOEGANKELIJK ZIJN. DAT DRAAGT BIJ AAN EEN GOED WOON- EN WERKKLIMAAT IN ONZE MOOIE GEMEENTE. HOE GAAN WE DEZE AMBITIES VERWEZENLIJKEN IN DE KOMENDE RAADSPERIODE? DAT LEES JE IN ONZE DRIE VERKIEZINGSPARAGRAFEN: GROEN, SOCIAAL EN OPEN BESTUUR. NATUUR EN LANDSCHAP GroenLinks zet zich in voor een aantrekkelijk en toegankelijk landschap met een soortenrijke natuur: een fijne, groene omgeving om in te wonen en te werken. En een gastvrije plek voor toeristen. In de komende jaren wil GroenLinks het volgende bereiken: Bestaand groen blijft groen. Beeldbepalende monumentale boomgroepen, lanen en solitaire bomen blijven staan. De natuur krijgt de zorg die nodig is. GroenLinks wil dat de overheid plannen ontwikkelt met bewoners en boeren voor onze natuurgebieden, zoals Stelkampsveld, IJsseluiterwaarden en Gorsselse Heide. Bewoners voelen zich verbonden met het landschap. We willen dat de gemeente samen met bewoners actiepunten opstelt voor de komende jaren. Minder bouwen in het buitengebied.de rood-voor-rood regeling stallen afbreken, huizen bouwen willen we strenger maken. De gemeente houdt rekening met biodiversiteit bij het beheer van het gemeentelijke groen. Onkruidbestrijding gebeurt op de meest milieuvriendelijke manier. De gemeente gaat door met ecologisch bermbeheer, zodat er meer bloemen in de bermen komen. LOK ALE ENERGIE VOOR IEDEREEN GroenLinks gaat voor lokale duurzame energie! Wij ondersteunen initiatieven om energie te besparen of zelf op te wekken. Dit zorgt voor banen en een groene economie. Efficiënter energiegebruik gaat klimaatverandering tegen en de woonlasten dalen. GroenLinks maakt zich sterk voor: Energiebesparing. Er is nog veel mogelijk, tegen lage kosten. We willen doorgaan met subsidies op het isoleren van woningen. De gemeente ondersteunt dat bewoners onder elkaar tips uitwisselen over energiebesparing en geeft zelf het goede voorbeeld. Opwekking van energie uit zon, wind, water en bodem. GroenLinks wil zonnecellen op de voormalige stortplaats bij Exel. Windmolens willen we alleen op plekken waar het past en alleen als bewoners daar samen initiatief toe nemen. Burgerinitiatieven voor het produceren van lokale duurzame energie. De gemeente ondersteunt burgerinitiatieven met eenvoudiger procedures en procesbegeleiding. LochemEnergie laat ons nu al zien hoe je samen lokale duurzame energie produceert. De gemeente stelt een duurzaamheidslening in voor initiatieven op het gebied van energieopwekking, energiebesparing en renoveren van bestaande bouw. GroenLinks wil hiervoor geld van de verkoop van de gemeentelijke Nuon-aandelen gebruiken. 2 VERKIEZINGSPROGRAMMA GROENLINKS LOCHEM 2014-2018 VERKIEZINGSPROGRAMMA GROENLINKS LOCHEM 2014-2018 3
Donkerder nachten. Op zoveel mogelijk locaties en tijdstippen wordt verlichting gedimd. Straatlampen gaan alleen aan als er verkeer is. GroenLinks wil geleidelijke vervanging van de huidige lampen door zuinige LED-lampen. Geen boringen naar schaliegas in Lochem. Wij willen geen risico s op vervuild grondwater, verslechtering van het klimaat of schade voor de volksgezondheid. Dankzij een initiatief van GroenLinks is Lochem nu al een schaliegasvrije gemeente, met steun van alle politieke partijen. GEMEENTE LOCHEM AFVALVRIJ GroenLinks streeft naar een gemeente die in 2030 afvalvrij is. Afval dient als grondstof voor nieuwe producten. Natuurlijke hulpbronnen blijven zo gespaard. De gemeente, creatieve bewoners en bedrijven zijn aan zet om samen de hoeveelheid afval te verminderen. GroenLinks wil bereiken: Het bestaande systeem van afvalscheiding met een gedif ferentieerd af valtarief wordt verder verbeterd. In 2013 is de hoeveel restafval al behoorlijk omlaag gegaan. De verwerkingskosten gaan zo omlaag: goed voor de portemonnee. De gemeente staat open voor ideeën van bewoners om de afvalscheiding nog makkelijker te maken. Er komen meer mogelijkheden voor scheiding van afval. Bewoners moeten kartonnen drankverpakkingen en blik op meer plekken kunnen inleveren. SCHOON EN VEILIG VERKEER GroenLinks wil dat bebouwde kom en buitengebied beter worden verbonden, met aandacht voor veilige, aantrekkelijke en schone routes voor fietsers en voetgangers. Mooie routes dragen bovendien bij aan een sterke toeristische sector. De gemeentelijke wegen moeten veilig zijn. GroenLinks zet zich in voor: Een beter toegankelijk landschap. Met fiets- en wandelpaden, kanoroutes en kleinschalige recreatie bij de boer genieten we optimaal van ons buitengebied. Bewoners en dorpsraden bedenken en maken lokale ommetjes met ondersteuning van de gemeente. Zo is er in Kring van Dorth een plan voor twee nieuwe ommetjes. En de dorpsraden van Eefde, Gorssel en Epse/ Joppe willen graag een wandel- of fietsroute langs de IJssel. Aanpak van knelpunten met gemotoriseerd verkeer en ontmoedigen van sluipverkeer. We willen bijvoorbeeld dat de snelheid op de provinciale weg door de kern van Epse omlaag gaat naar 30 kilometer per uur. Veilige fietspaden, langs hoofdwegen zoveel mogelijk vrij liggend. Kinderen moeten zelfstandig naar school kunnen. GroenLinks wil een veilige fietsroute van het NS-station naar het centrum van Lochem en naar het Staringcollege. Een autovrije markt in de stad Lochem. Het centrum wordt een plek zonder blik en met levendige horeca waar bewoners en toeristen kunnen genieten van groen, kunst en cultuur. Buurt- en belbussen, zodat de verbindingen tussen de kernen verbeteren. Het gemeentehuis moet goed bereikbaar zijn vanuit alle Lochemse kernen. Rust langs het spoor. We zijn tegen de kabinetsplannen voor meer nachtelijke goederentreinen door Oost-Nederland, want leefbaarheid en veiligheid van onze inwoners langs de spoorlijnen in Eefde, Joppe, Epse, Almen, Groot Dochteren, Lochem en Ampsen zullen anders sterk verslechteren. 4 VERKIEZINGSPROGRAMMA GROENLINKS LOCHEM 2014-2018 VERKIEZINGSPROGRAMMA GROENLINKS LOCHEM 2014-2018 5
2. SOCIAAL WERKGELEGENHEID Banen zijn van groot belang. GroenLinks koestert de bedrijven en instellingen die in de gemeente Lochem zorgen voor werkgelegenheid. De gemeente kan bedrijven ondersteunen in hun ontwikkeling naar een duurzame bedrijfsvoering. Zorg en toerisme bieden ook kansen voor meer werkgelegenheid. Concreet wil GroenLinks het volgende: Ondersteun bedrijven die willen investeren in groene innovatie. Dit kan door soepele procedures en het aanboren van subsidies, deels uit Europa. Nederland loopt sterk achter met groene groei. Laten we in Lochem voorop lopen! Geef duurzame renovatie een impuls. De gemeente kan samen met bedrijfsleven en woningbouwcorporaties zoeken naar kansen voor grootschalige renovatie van woningen, met betrekking tot energie en zorgaanpassingen. Renovatie geeft een impuls aan de werkgelegenheid in de bouw en lage woonlasten voor bewoners. Maak kleine bedrijvigheid in het buitengebied aantrekkelijk. De rood-voor-roodregeling wil GroenLinks volledig richten op het creëren van combinaties van wonen en werken in het buitengebied. De aanleg van glasvezel kan worden gestimuleerd door goedkope leningen. De gemeente Lochem blijft aantrekkelijk voor ouderen én trekt nieuwe senioren aan. Hierdoor komt er meer werk in de zorg. We willen dat de gemeente woonzorgplannen mogelijk maakt, zoals die in Laren en Barchem. Innovatie in de toeristische sector, zodat het aantal overnachtingen toeneemt. Dat kan door te investeren in het landschap, routenetwerken en door nieuwe producten aan te bieden. Het kunstmuseum in Gorssel is hiervan een voorbeeld. IEDEREEN DOET MEE GroenLinks streeft naar een gemeente waarin iedere inwoner kan deelnemen. Het doel is om mogelijkheden te bieden om zelf het leven vorm te geven en achterstanden te bestrijden. Daarom streeft GroenLinks op het gebied van participatie naar het volgende: Armoede is geen belemmering om mee te doen aan de samenleving. GroenLinks wil dat het Lochemse armoedebeleid blijft bestaan. Extra, gerichte inkomenssteun zorgt ervoor dat gezinnen die moeten leven van een klein inkomen, kunnen meedoen aan bijvoorbeeld muziek en sport. Vrijwilligers weten zich gesteund door de gemeente. GroenLinks koestert mensen die zich (blijven) inzetten voor de buurt en het verenigingsleven. Zo blijven sociale netwerken behouden, en voorzieningen open waar we trots op zijn bijvoorbeeld de openluchtzwembaden in Laren, Gorssel en Almen. Alle kernen hebben ontmoetingsplekken. GroenLinks steunt initiatieven voor nieuwe dorpspleinen in Barchem en Eefde, een kulturhus bij Hoeflo in Harfsen en het Epser meerdaken-concept, met dorpsactiviteiten in verschillende gebouwen. We willen ook de mogelijkheden voor een stadhus in Lochem verkennen een wens van veel Lochemers na de sluiting van De Garve. Meer werkgevers nemen mensen met een achterstand tot de arbeidsmarkt in dienst. Dit stelt de gemeente als eis bij aanbestedingen. Daarnaast willen we dat het gemeentelijke inkoopbeleid zich richt op de lokale economie, diervriendelijkheid en eerlijke handel. Maatschappelijke initiatieven zoals de Attent-supermarkt in Almen verdienen navolging. Het Bedrijf Beheer en Onderhoud Openbare Ruimte wordt een succes. Dit bedrijf valt onder Berkel Milieu (met Lochem als aandeelhouder) en bevat de voormalige buitendienst van de gemeente Lochem. Maar het is ook een participatiebedrijf, waar mensen met een achterstand op de arbeidsmarkt een leerwerktraject kunnen volgen. 6 VERKIEZINGSPROGRAMMA GROENLINKS LOCHEM 2014-2018 VERKIEZINGSPROGRAMMA GROENLINKS LOCHEM 2014-2018 7
GOEDE ZORG VOOR IEDEREEN De gemeente wordt straks verantwoordelijk voor vrijwel alle vormen van zorg en ondersteuning, van jong tot oud. GroenLinks vindt dat de gemeente mensen in staat moet te stellen om zelf zorg te organiseren. Lukt dit niet, dan is het de taak van de gemeente om ervoor te zorgen dat niemand buiten de boot valt. Daarom wil GroenLinks op het terrein van de zorg het volgende: Het persoonsgebonden budget (PGB) blijft als mogelijkheid bestaan, zodat mensen zo veel mogelijk zelf hun zorgzelf kunnen inrichten. Mensen weten waar ze met vragen terecht kunnen. GroenLinks wil een onfhankelijk en goed bereikbaar zorgloket voor alle vragen over maatschappelijke ondersteuning. Zorg wordt op wijkniveau georganiseerd, met een accent op samenwerking en de menselijke maat. Vormen van kleinschalige zorg, zoals buurtzorg en zorgboerderijen kunnen veel meer worden benut. Ook burgerinitiatieven, zoals de plannen voor een zorgcoöperatie in Laren, juichen we toe. IEDERE JONGERE HEEFT TOEKOMST De jeugdzorg gaat naar de gemeenten. Net als bij de zorg, gaat dit gepaard met een kleiner budget. Wij willen dat de jeugd een goede toekomst heeft. Daarvoor is een actief beleid nodig. Daarom wenst GroenLinks op het terrein van jeugd en jongeren: Een persoonlijke benadering en maatwerk in de jeugdzorg. Maatregelen zijn: één contactpersoon per gezin, minder bureaucratie en meer vrijheid voor werkers in de zorg om hun werk te regelen. Iedere volgt jongere een leer(werk)traject, waardoor geen enkele leerplichtige thuis zit. Voldoende speelplekken voor kinderen van alle leeftijden in elke wijk. Groen- Links wil bijvoorbeeld dat er snel weer een trapveld in de stad Lochem komt als alternatief voor het gesloten trapveld aan de Graanweg. De gemeente daagt jongeren uit om initiatieven te nemen en daadwerkelijk uit te voeren. Een voorbeeld is zelf een jeugdhonk te creëren. De gemeente bevordert een gezonde leefstijl, op het gebied van beweging, sport, voeding en alcohol. We willen de samenwerking tussen scholen en sportverenigingen bevorderen, mede door sport als naschoolse activiteit aan te bieden. IEDEREEN HEEFT HUISVESTING GroenLinks wil goede woningen voor jong en oud, voor een betaalbare prijs dus ook energiezuinig en zo veel mogelijk naar eigen smaak. Waar mogelijk stimuleert de gemeente dat goede huisvesting voor iedereen bereikbaar is. Daarom streeft GroenLinks naar het volgende: Er zijn zowel in de huur- als de koopsector voldoende goedkope woningen beschikbaar, door de bouw af te stemmen op de reele behoefte. Meer mogelijkheden voor mantelzorg, door tijdelijke huisvesting toe te staan van mantelzorger of verzorgde bij de woning van een van beiden. Afspraken met woningcorporaties over energiebesparing. De bespaarde energie is ook goed voor de portemonnee van de huurder. Een actief beleid tegen leegstand in de bebouwde kom. Verandering van de bestemming van gebouwen moet eenvoudiger worden gemaakt. Ook tijdelijke bestemmingen zijn denkbaar, bijvoorbeeld voor kunstprojecten of startende zelfstandigen. Geen ontwikkeling van nieuwe woningbouw- en industrielocaties, zolang gebouwen en terreinen leegstaan. Bijvoorbeeld is in Eefde geen nieuwbouw aan de dorpsrand nodig, omdat woningbouw heel goed kan op de terreinen van de leegstaande kazerne en de oude school. 8 VERKIEZINGSPROGRAMMA GROENLINKS LOCHEM 2014-2018 VERKIEZINGSPROGRAMMA GROENLINKS LOCHEM 2014-2018 9
3. OPEN BESTUUR BEWONERS DENKEN MEE GroenLinks vindt het belangrijk dat de bewoners van de gemeente Lochem vertrouwen en inzicht hebben in het gemeentelijke bestuur. Een bestuur waar onze inwoners inspraak kunnen hebben en een open en luisterend oor vinden. GroenLinks wil een maatschappelijk breed gedragen beleid. Daarom zet GroenLinks zich in voor: Inspraak. We willen dat inwoners tijdig kunnen meepraten over belangrijke beslissingen in de gemeente en daarop daadwerkelijk invloed hebben. De huidige rondetafelgesprekken zijn daarvoor onvoldoende. We willen de opzet veranderen, ook door bewoners zelf te vragen hoe ze graag zouden willen meedenken. Het burgerinitiatief. GroenLinks wil inwoners de mogelijkheid geven om punten op de agenda van de gemeenteraad te zetten. Een duidelijke positie voor de dorpsraden. Dit zijn belangrijke gesprekspartners voor de gemeente. De gemeente ondersteunt de dorpsraden om hun rollen goed te vervullen: het formuleren van een toekomstvisie voor het dorp met de bewoners, en het aanjagen van dorpsvernieuwing door betrokken bewoners, verenigingen en bedrijven met elkaar te verbinden. Creatieve initiatieven uit de samenleving. De Lochemse ambtenaren moeten meedenkend en meewerkend reageren op vragen, voorstellen en ideeën uit de gemeenschap. We willen onnodige bureaucratie tegengaan. Bijvoorbeeld zouden jaarlijks terugkerende, niet-commerciële evenementen een permanente vergunning moeten kunnen krijgen. Open houden van het gemeentelijk loket in Den Oldenhof in Gorssel. Behoud van bibliotheken.dit zijn belangrijke basisvoorzieningen, die zich ontwikkelen van boekuitleen tot brede informatiepunten. HELDER BELEID GroenLinks staat voor een financieel helder en verantwoord beleid. In de afgelopen raadsperiode hebben we hier voortdurend op toegezien. GroenLinks wil het volgende: Het gemeentebestuur informeert de bewoners van Lochem over wat er wel en niet is bereikt. En wat de kosten hiervan zijn geweest. De gemeentelijke rekenkamer doet regelmatig onderzoek naar de bestedingen van de gemeentelijke gelden. Er komt een openbaar subsidieregister, zodat iedereen kan zien wie subsidie van de gemeente ontvangt. Gemeentelijke stukken zijn in principe altijd openbaar en gemakkelijk beschikbaar. Vertrouwelijkheid geldt alleen bij uitzondering. GEMEENTELIJKE FINANCIËN Binnen de taken die horen bij goed bestuur dienen de keuzes financieel solide afgewogen te worden. GroenLinks stelt hierbij de lange termijn voorop. GroenLinks hanteert de volgende uitgangspunten: Een sluitende begroting. We willen dat de meerjarige begroting sluitend is. We willen dat risico s helder in beeld komen en zijn zuinig op de inhoud van de gemeentelijke schatkist. De Onroerend Zaak Belasting mag niet hoger zijn dan het gemiddelde in de omliggende gemeenten. De toeristenbelasting willen we gebruiken voor het beheer en onderhoud van fiets- en wandelroutes en van de gemeentelijke laanbomen. Slim gebruik maken van subsidies. Voorbeelden zijn innovatiegelden en provinciale fondsen voor landschapsonderhoud. Functioneel investeren in infrastructuur. Bijvoorbeeld de wegen in het buitengebied aanpassen aan het feitelijk gebruik. Niet alle wegen hoeven van duur asfalt te zijn. Een rustige landbouwweg kan ook van klinkers, betonstroken of zand zijn. We willen niet bezuinigen op kleine bijdragen voor vrijwilligers. Bijvoorbeeld willen we dat de gemeente cursussen betaalt voor AED-vrijwilligers, die aangesloten zijn bij hartveilig wonen. Gebruik van geld uit de verkoop van de Nuon-aandelen voor renderende, zichzelf terugverdiende investeringen (revolverend fonds). Voorbeelden zijn energiebesparing of duurzame energie, en de aanleg van glasvezel in het buitengebied. We toetsen keuzes voor bezuinigingen aan de maatschappelijke uitwerking. Mensen met weinig inkomen of grote zorgkosten blijven zoveel mogelijk buiten schot. HIERVOOR HEBBEN WIJ BESCHREVEN WAAR GROENLINKS LOCHEM VOOR STAAT EN WAAR ZIJ VOOR GAAT. WIJ STAAN VOOR EEN SLUI- TENDE BEGROTING. BEZUINIGEN DOEN WE OP GROND EN STENEN. WIJ GAAN VOOR ZORG VOOR ONZE MEDEMENSEN EN ONZE PRACHTI- GE GROENE OMGEVING! 10 VERKIEZINGSPROGRAMMA GROENLINKS LOCHEM 2014-2018 VERKIEZINGSPROGRAMMA GROENLINKS LOCHEM 2014-2018 11