Rechten Studeren in het Buitenland 2005-2006 Grenzeloos Leiden Universiteit Leiden
INHOUD 1. INLEIDING...3 2. NAAR HET BUITENLAND ALGEMEEN...4 3. WAT ZIJN DE MOGELIJKHEDEN?...5 3.1 DEELNEMEN AAN EEN UITWISSELINGSPROGRAMMA...5 3.2 VIA OFFICIËLE SAMENWERKINGSVERBANDEN...5 3.3 ALS FREE MOVER HET STUDIEVERBLIJF IN HET BUITENLAND ZELF REGELEN...6 4. ERKENNING VAN STUDIE-ONDERDELEN...7 4.1 HET VOLGEN VAN STUDIEONDERDELEN IN HET BUITENLAND...7 4.2 HET VOLGEN VAN KEUZEVAKKEN IN HET BUITENLAND...7 4.3 HET SCHRIJVEN VAN EEN SCRIPTIE IN HET BUITENLAND...8 4.4. HET AFLEGGEN VAN EEN VERPLICHT VAK UIT HET LEIDSE CURRICULUM IN HET BUITENLAND...8 4.5 VERSLAG...10 5. STUDIEPUNTENOMZETTING...11 5.1 PUNTENOMZETTING BUITEN EUROPA...11 5.2 LEEROVEREENKOMST (ALLEEN VAN TOEPASSING VOOR UITWISSELING BINNEN EUROPA)...12 6. WAAR NAAR TOE?...14 6.1 BEHEERSING VAN DE TAAL...14 6.2 ALGEMEEN JURIDISCHE PROGRAMMA S...14 6.3 SPECIALE JURIDISCHE PROGRAMMA S EN (ZOMER)CURSUSSEN...19 6.4 STAGE...20 7. WAAR KUNT U INFORMATIE VINDEN?...22 8. HOE KUNT U ZICH AANMELDEN?...23 9. KOSTEN EN FINANCIERING...24 10. WAT MOET GEREGELD WORDEN VOOR HET VERTREK?...31 10.1 LEEROVEREENKOMST...31 10.2 TAAL...31 10.3 VOORBEREIDING OP BUITENLANDSE RECHTENVAKKEN...32 10.4 HUISVESTING IN HET BUITENLAND...32 10.5 EIGEN KAMER ONDERVERHUREN...33 10.6 LIPPMANN-VERZEKERING VOOR STUDIEREIS/STAGE...34 10.7 ZIEKTEKOSTEN...34 10.8 WETTELIJKE AANSPRAKELIJKHEID...35 10.9 REISVERZEKERING...35 10.10 VISUM...35 10.11 ZAAKWAARNEMER...35 10.12 ALUMNI-NETWERKEN...36 10.13 ERASMUS STUDENT NETWERK...36 11. NUTTIGE ADRESSEN EN LITERATUUR...37 12. CHECKLIST VOOR STUDEREN IN HET BUITENLAND...39 B.I. BIJLAGE I - EISEN STUDIEVERSLAG... I B.II. BIJLAGE II HET BUITENLAND IN DE STUDIEPLANNING... II B.III BIJLAGE III CRIMINOLOGIE STUDEREN IN HET BUITENLAND...III
FACULTEIT DER RECHTSGELEERDHEID Steenschuur 25 Postbus 9520 2300 RA Leiden Aan: alle studenten in de Bachelorfase Betreft: informatie studeren in het buitenland Beste student, Hierbij treft u het facultaire informatieboekje studeren in het buitenland aan. De bedoeling is om u zo goed mogelijk te informeren over de mogelijkheden die de faculteit u biedt om naar het buitenland te gaan, zonder dat het u studietijd hoeft te kosten. U kunt uw vakken erkend krijgen binnen de vrije keuzevakruimte, u kunt (een deel van) uw scriptie in het buitenland schrijven en in een aantal gevallen kunt u vrijstellingen krijgen voor in het buitenland succesvol gevolgde verplichte vakken. Het Bureau Internationale Opleidingen (BIO) verstrekt u informatie over het regelen van een buitenlands studieverblijf voor kortere of langere duur, adviseert en verleent u hierbij assistentie. U kunt zich aanmelden voor een verblijf in het buitenland vóór 15 april 2005 bij het BIO, Steenschuur 25, 2320 RA Leiden. De voorwaarden voor aanmelding staan vermeld op pagina 23. Niet ingenomen buitenlandse studieplaatsen worden via de reguliere media bekend gemaakt (TeLeTOP, Studenten E-Nieuws, Mare etc.). Voor informatie kunt u terecht bij onze balie bij het Onderwijs Informatie Centrum van maandag tot en met vrijdag van 10.00-12.30 en van 13.30-16.00 uur. Vanaf 1 april is er op maandag en vrijdag van 13.30 tot 16.00 uur speciaal voor de Leidse rechtenstudent een open spreekuur. Voor het maken van een persoonlijke afspraak kunt u bellen naar 071-5277609. Ik hoop dat deze informatiebrochure vele vragen beantwoordt en dat het u motiveert om gedurende een kortere of langere periode in het buitenland te gaan studeren. U treft deze brochure ook aan op de website van de faculteit (www.law.leidenuniv.nl) en op TeLeTOP ( Studeren in het buitenland ). Mocht u nog vragen hebben, schroomt u dan niet om contact met ons op te nemen! Met vriendelijke groet, mw.mr. B. Zaaijer, Director International Law Programmes P.S. Mocht u, om welke reden ook, deze brochure onterecht van ons ontvangen hebben, wilt u deze dan doorgeven aan iemand die wellicht in een buitenlands studieverblijf is geïnteresseerd? 1
2
1. INLEIDING Studeren in het buitenland is een boeiende ervaring waar u gedurende uw studie, maar ook zeker daarna, veel aan kunt hebben. U komt in contact met andere culturen, u krijgt de kans om de spreekvaardigheid in een andere taal te verbeteren maar bovenal leert u zichzelf redden en kennen in een onbekende omgeving. Tot slot, heeft u grote kans dat, doordat u een periode in het buitenland hebt gestudeerd, u uw kansen op de arbeidsmarkt aanzienlijk vergroot. Uiteraard is studeren in het buitenland ook gewoon leuk, u leert nieuwe mensen kennen en verruimt uw blik op de wereld. Omdat de Leidse universiteit (UL) diverse uitwisselingsprogramma s met buitenlandse universiteiten heeft, kunt u in heel veel landen studeren, binnen en buiten Europa, (voor de facultaire overeenkomsten, zie de pagina s 14-19). Met de partneruniversiteiten zijn afspraken gemaakt over studieonderdelen die door studenten van de UL kunnen worden gevolgd. Dit houdt onder andere in dat de Leidse rechtenstudent de mogelijkheid heeft om in het buitenland verschillende verplichte vakken van het curriculum of keuzevakken te volgen en erkend te krijgen. Ook bestaat de mogelijkheid om een (deel van een) (rechts)vergelijkende scriptie in het buitenland te schrijven. Op basis van individuele afspraken is eveneens een studieverblijf in het buitenland mogelijk, waarbij onderdelen gevolgd aan de buitenlandse universiteit hier kunnen worden erkend, maar dit kost vaak wat meer tijd om te regelen. In het buitenland krijgt u voor elk gevolgd en met succes afgelegd vak studiepunten, net zoals dat in Leiden gebeurt. Binnen Europa zijn dit de zogenaamde EC *. De expertise om buiten Europa verkregen studiepunten om te zetten is bij het BIO aanwezig (zie voor nadere details met betrekking tot de omzettingsregel blz. 11-13). Het BIO is de plek waar u terecht kunt met vragen over het studeren in het buitenland, het omzetten van cijfers en studiepunten en natuurlijk voor het verkrijgen van overige informatie. Adres: Steenschuur 25, 2311 ES Leiden Openingstijden: balie bij het OIC: maandag t/m vrijdag 10.00-12.30 uur en van 13.30-16.00 uur. Open spreekuur speciaal voor Leidse rechtenstudenten op maandag en vrijdag van 13.30 16.00 uur. Tel: 071-527 7609 Fax: 071-527 8790 E-mail: exchange@law.leidenuniv.nl Website: www.law.leidenuniv.nl TeLeTOP www.teletop.leidenuniv.nl ( studeren in het buitenland ) Dr. Robert Coelen, Vice-President International/Directeur International Office, Universiteit Leiden: "Een student die nu niet denkt: Waar in Europa ga ik werken?, is niet goed bezig. Wie met andere culturen kan omgaan, presteert beter, heeft meer voldoening in zijn werk, krijgt interessantere en beter beloonde banen." (Nieuwsbrief Universiteit Leiden, 1 maart 2005). * European Credits (van het European Credit Transfer System). 3
2. NAAR HET BUITENLAND ALGEMEEN Wie in aanmerking wil komen voor een studieverblijf in het buitenland, dient in beginsel de vakken Strafrecht, Verbintenissenrecht, Goederenrecht en Staats- en Bestuursrecht in de bachelor behaald te hebben (dit geldt met name voor studenten Nederlands recht). * Gaat iemand toch naar het buitenland zonder aan de vereisten te voldoen, dan loopt de student het gevaar dat de vakken die in het buitenland behaald zijn niet meetellen in het Leidse curriculum. De meest aangewezen periode om naar het buitenland te gaan is het laatste jaar van de bachelorfase (zie ook bijlage II!). In deze fase heeft men een beter zicht op de richting die de studie uitgaat, het wordt duidelijk welke (buitenlandse) vakken het best zijn in te passen in het afstudeerprogramma en zaken als inschrijvingstijd en recht op studiefinanciering zijn beter te overzien. Bovendien worden de beurzen en toelagen die beschikbaar zijn, zoals Socrates en Lustra, aan bachelorstudenten verstrekt. In het eerste of tweede jaar van de studie kan men natuurlijk wel in het buitenland zomercursussen volgen of een stage lopen. Een studieverblijf in het buitenland zal in het algemeen 3-10 maanden duren. Men moet rekening houden met het feit dat niet alle onderwijssystemen op elkaar aansluiten: de semesters en trimesters zijn veelal net anders ingedeeld dan in Leiden. Voor de rechtenfaculteit zal een semesterindeling naar alle waarschijnlijkheid pas voor het academisch jaar 2006-2007 gaan gelden. Thans gebruiken we nog een trimestersysteem. Langdurig verblijf in het buitenland houdt risico s in voor de prestatiebeurs, zeker als dat verblijf over de peildatum van 1 september heenloopt. De uitslag en de daarmee samenhangende studiepunten tellen mee in het collegejaar, waarin u het tentamen heeft afgelegd. U dient er echter rekening mee te houden dat de administratieve afhandeling van de in het buitenland afgelegde tentamens enige tijd in beslag neemt, zeker in de zomermaanden wegens zomerreces van het BIO. Bovendien kan de toekenning en erkenning van het aantal studiepunten, afgelegd in het buitenland, anders zijn. Zo is bijvoorbeeld de studielast uitgedrukt in één creditpoint, beslist niet gelijk aan één ECTS! Het is raadzaam dat u zich voor vertrek naar het buitenland goed op de hoogte stelt van de consequenties van een verblijf in het buitenland voor de prestatiebeurs. Tot slot, is het belangrijk dat een verblijf aan een buitenlandse universiteit past in de studieplanning: dat betekent dat de voorbereiding vroegtijdig dient te worden aangevangen (zeker zo n 8 maanden van tevoren). Hiermee wordt bedoeld dat het verstandig is op tijd te gaan nadenken over de mogelijkheden. Oriënteert u zich en win informatie in! Als u eenmaal een keuze heeft gemaakt, dan kan een buitenlands studieverblijf relatief eenvoudig en snel worden gerealiseerd. * Thans wordt gewerkt aan het inpassen van een buitenlandverblijf in de BA/MA-structuur. Dit proces is nog niet geheel afgerond. Er kunnen zich derhalve in de loop van het academisch jaar (onvoorziene) wijzingen voordoen in de tekst van deze brochure. Het BIO zal trachten een ieder hierover zo goed mogelijk te informeren, maar kan geen verantwoordelijkheid nemen voor enige hieruit voortvloeiende veranderingen in de studieplanning van (individuele) studenten. Neemt u altijd contact op met het BIO als u denkt aan een buitenlands studieverblijf! 4
3. WAT ZIJN DE MOGELIJKHEDEN? Een studieverblijf in het buitenland is op verschillende manieren te verwezenlijken. Men kan deelnemen aan een uitwisselingsprogramma, gebruik maken van multilaterale of bilaterale samenwerkingsverbanden of het verblijf zelf regelen als free mover. Studenten wordt aangeraden zich eerst bij Plexus (PITSstop) te oriënteren met betrekking tot de mogelijkheden. In Plexus liggen ook de studieverslagen van de juridische studenten ter inzage. De verslagen zijn ook in te zien op de TeLeTOPomgeving en de website van het International Office *. Daarnaast kan het BIO u adviseren wat voor u de mogelijkheden zijn. Loopt u even langs bij onze balie bij het Onderwijs Informatie Centrum (C. O33)! 3.1 Deelnemen aan een uitwisselingsprogramma Deelneming aan een bestaand uitwisselingsprogramma bespaart veel tijd en kosten. In zo n uitwisselingsprogramma is namelijk een aantal zaken al geregeld, zoals de begeleiding door docenten van de buitenlandse universiteit en de erkenning van de behaalde studieresultaten door de eigen instelling. Ook bestaat er bij een aantal uitwisselingsprogramma s de mogelijkheid van een tegemoetkoming in de extra kosten die een studieperiode in het buitenland met zich meebrengt. Er zijn verschillende uitwisselingsprogramma s waarvan de bekendste het Socratesprogramma is (onderdeel Erasmusprogramma). Voor verdere informatie zie www.nuffic.nl of www.europa.eu.int/comm/education/programmes/socrates/socrates_en.html 3.2 Via officiële samenwerkingsverbanden De Faculteit kent een aantal officiële samenwerkingsverbanden, al dan niet binnen het Socratesprogramma. Een overzicht treft u aan op de pagina s 14-19. Indien u aan één van deze partneruniversiteiten wilt gaan studeren kan het BIO u van alle noodzakelijke informatie en assistentie voorzien. Ook de Universiteit als geheel heeft een aantal officiële bilaterale samenwerkingsverdragen met buitenlandse universiteiten gesloten, onder andere met universiteiten in Zuid-Afrika, de V.S., Zuid-Amerika, Canada, Azië en Australië. Vaak zijn in deze verdragen de vrijstelling van collegegeld en de erkenning van studiepunten geregeld. Zie de website van het International Office: www.buitenland.leidenuniv.nl. De UL maakt deel uit van de prestigieuze Coimbra-groep. Dit is een netwerk van een aantal universiteiten in Europa die in een handvest hebben afgesproken samen te werken op het gebied van onderwijs, culturele zaken en onderzoek. In dit multilaterale samenwerkingsverband zijn zaken geregeld als vrijstelling van collegegeld, erkenning van studiepunten en begeleiding. Het karakter van de samenwerking biedt goede mogelijkheden voor studenten die, buiten de bestaande uitwisselingsprogramma s om, aan een buitenlandse universiteit willen studeren. Een overzicht van de officiële samenwerkingsverbanden en van de Coimbra-groep vindt u bij PITSstop in het * www. www.buitenland.leidenuniv.nl (beginnen/verslagen) en www.law.leidenuniv.nl (klik op studenten/studeren in het buitenland/groene Boekje/Studentenverslagen) 5
Studentencentrum Plexus (Kaiserstraat 25) en bij het International Office (Rapenburg 67). Indien u via een uitwisselingsprogramma van de UL in het buitenland wilt studeren, bijvoorbeeld aan de universiteit van Sydney, Yonsei University in Seoul in Korea, Hebrew University in Jeruzalem, College of William and Mary in Williamsburg, Washington College in Chestertown, University of Massachusetts in Amherst (ISEP), Cornell University in Ithaca, The University of British Columbia in Vancouver of de University of Richmond in Virginia, dan kunt u informatie krijgen bij het International Office, Rapenburg 67, Leiden. Voor de facultaire uitwisselingen neemt u contact op met het BIO. 3.3 Als Free Mover het studieverblijf in het buitenland zelf regelen Mocht er binnen de eigen faculteit of universiteit helemaal niets van uw gading zijn of komt u niet in aanmerking voor deelname aan een uitwisselingsprogramma, dan kunt u ook op eigen initiatief een studieverblijf in het buitenland regelen. Houdt u er wel rekening mee dat dit enige moeite en tijd vergt, dat er een voorbereidingstijd nodig is van ongeveer één jaar en dat er geen vrijstelling is van collegegeld. Als men zelf geen voorkeur heeft voor een bepaalde universiteit kan men het beste eerst aan docenten of aan het BIO vragen of zij een instelling kunnen aanbevelen. In PITSstop ligt een lijst met instellingen in het buitenland waarmee verscheidene departementen ook informele contacten onderhouden. 6
4. ERKENNING VAN STUDIE-ONDERDELEN Het is belangrijk dat voor het vertrek afspraken gemaakt worden over de erkenning van de studieonderdelen die in het buitenland gevolgd gaan worden. Dit geldt te meer wanneer u zélf uw verblijf regelt (dus buiten bestaande samenwerkingsverbanden om). U dient hiervoor contact op te nemen met het BIO. Om studievertraging te voorkomen is het van belang dat studiepunten die in het buitenland worden behaald meetellen als onderdeel van de huidige studie. Vaak is erkenning vooraf een vereiste voor het verkrijgen van beurzen of toelagen. Bovendien komt men alleen in aanmerking voor studiefinanciering als het verblijf in het buitenland wordt erkend als een deel van het onderwijsprogramma. Voor het Socratesprogramma dient daartoe bijvoorbeeld het zogenaamde learning agreement. 4.1 Het volgen van studieonderdelen in het buitenland In het buitenland kunnen op drie manieren studie-onderdelen worden gevolgd die in uw Leidse studieprogramma kunnen worden ingebracht: door middel van het volgen van keuzevakken, het schrijven van een (deel van een) scriptie, of het afleggen van een verplicht vak van het curriculum. Op elk van deze mogelijkheden wordt in het navolgende ingegaan. De hierna volgende opties hebben tot gevolg dat indien u zich in de bachelorfase bevindt - de beste periode om te kiezen voor een buitenlandverblijf gelegen is in de keuzevakruimte en de scriptieperiode van de bachelor (dat wil zeggen het derde trimester van het derde jaar in de bachelor). Wilt u tijdens een andere periode naar het buitenland, dan kunt u ervoor kiezen toestemming te vragen een of meer verplichte vakken uit het curriculum in het buitenland te volgen. Als alternatief kunt u ook overwegen ná het einde van uw bacheloropleiding naar het buitenland te gaan, voordat u met uw Master begint of in de Master zelf. Dit kan als resultaat een iets langere studieduur opleveren. 4.2 Het volgen van keuzevakken in het buitenland Keuzevakken kunnen niet alleen aan een Leidse faculteit of aan een andere Nederlandse universiteit worden gevolgd, maar ook in het buitenland. De in Leiden omgezette studiepunten tellen mee voor de tempo/prestatiebeurs. De keuzevakken in de vrije keuzeruimte behoeven geen juridische keuzevakken te zijn. Wanneer u op basis van een uitwisselingsprogramma (facultair of universitair) in het buitenland studeert, dan worden de (keuze)vakken die u in het buitenland heeft afgelegd en behaald, automatisch binnen uw keuzevakruimte erkend. Er behoeft dus geen toestemming te worden gevraagd bij een departement/docent. Voor de omzetting van de in het buitenland behaalde cijfers en studiepunten dient u naar BIO te gaan. Let op: voor Leidse erkenning is vereist dat u voldoet aan de voorwaarden gesteld op pagina 23 en dat u minimaal 5 ECTS per vak behaalt (voor het laatste zie het Onderwijs- en Examenreglement). U zult bij uw plaatsingsbrief tevens specifiekere voorwaarden toegestuurd krijgen die door de Faculteit worden gesteld. Vervolgens wordt u in de gelegenheid gesteld de plaatsing en de bijbehorende voorwaarden te aanvaarden. 7
Het op basis van individuele afspraken in het buitenland studeren (als zgn. free mover), dus niet via een uitwisselingsprogramma, heeft tot gevolg dat vooraf toestemming van de Juridische Faculteit moet worden gevraagd voor de erkenning van de in het buitenland gevolgde vakken als Leidse keuzevakken. U vraagt de toestemming van de examencommissie in samenspraak met de studieadviseur. Dien de aanvraag voor toestemming pas in na overleg met het BIO! 4.3 Het schrijven van een scriptie in het buitenland Naast het afleggen van keuzevakken in het buitenland kan een student een bachelorscriptie in het buitenland schrijven (voor de voorwaarden zie hierboven). Een voor de hand liggende invulling kan het schrijven van een rechtsvergelijkende scriptie zijn. Hieraan zijn voorwaarden verbonden. Zo dient er vooraf (dat wil zeggen ruim voor vertrek) toestemming te zijn verkregen van de Nederlandse scriptiebegeleider en dient er minstens twee maal persoonlijk contact te zijn geweest tussen de scriptiebegeleider en de student (de overige contacten mogen per e-mail plaats vinden). Dit laatste is in afwijking van het Onderwijs- en Examenreglement dat een minimum van drie persoonlijke gesprekken vereist (zie het Onderwijs- en Examenreglement). De scriptiebegeleider en de student dienen persoonlijk te spreken over de opzet van de scriptie en over de gehele scriptie inclusief het vaststellen van het cijfer. Ook hier geldt natuurlijk dat men eerst dient te voldoen aan de op pagina 23 genoemde voorwaarden. 4.4. Het afleggen van een verplicht vak uit het Leidse curriculum in het buitenland De Leidse Juridische Faculteit biedt een student de mogelijkheid om niet alleen keuzevakken in het buitenland af te leggen of een deel van een (rechtsvergelijkende) scriptie te schrijven, maar ook verschillende verplichte vakken van het curriculum in het buitenland te volgen, mits het buitenlandse vak een equivalent is van dat verplichte vak. Wanneer u hiervoor in aanmerking wilt komen dient er aan de hiernavolgende - aanvullende - voorwaarden te worden voldaan. 4.4.1 Voorwaarden voor het volgen van een verplicht vak uit het Leidse curriculum De student dient vooraf (minimaal twee maanden van tevoren) toestemming te vragen voor een in het buitenland af te leggen verplicht vak aan de coördinator van het betreffende vak. Dit schriftelijke verzoek dient te vermelden: 1. aan welke buitenlandse universiteit u wilt gaan studeren; 2. het buitenlandse vak dat u wilt volgen en voor welk verplicht vak het als equivalent zou moet gelden; 3. de bij het buitenlandse vak behorende literatuur en aantal ECTS cq. studiepunten (u zult dus enig onderzoek dienen te verrichten en contact op te nemen met de desbetreffende buitenlandse universiteit). Binnen twee weken na indiening van het verzoek dient het desbetreffende departement een met redenen omkleedt antwoord te geven. 8
De coördinator stelt de student schriftelijk (mag ook per e-mail) van de beslissing op de hoogte. Het Bureau Internationale Opleidingen ontvangt een afschrift van deze beslissing, zodat centraal geregistreerd wordt voor welke vakken wel of geen toestemming wordt verleend. BIO geeft dit door aan het Onderwijs Informatie Centrum middels een ondertekende brief. Deze verwerkt de resulta(a)t(en) voor vermelding op de cijferlijst van de desbetreffende student. Let op: in sommige gevallen zal het aantal ECTS van het buitenlandse vak niet overeenkomen met het aantal ECTS van het verplichte vak van het Leidse curriculum. Is het aantal Nederlandse studiepunten behorende bij het buitenlandse vak minder dan het verplichte vak van het curriculum, dan kan het departement of de docent aanvullende eisen stellen bij het verlenen van de toestemming. Indien het departement of de docent toestemming verleent, tellen de in het buitenland behaalde studiepunten, na omzetting in Nederlandse studiepunten, mee voor de tempo/prestatiebeurs. Dit geldt alleen indien het vak wordt behaald. Het in het buitenland behaalde cijfer wordt omgezet naar een Nederlands cijfer. Dit is alleen van toepassing mits er vooraf toestemming is gevraagd bij het departement of de docent. Wanneer er achteraf een dergelijk verzoek wordt ingediend (bijvoorbeeld omdat men naar Leiden is overgestapt), dan wordt het cijfer niet omgezet. Wel kan het zo zijn dat u wellicht een vrijstelling kunt krijgen voor het in het buitenland gevolgde vak. De vakken waarvan al globaal bekend is dat deze in het buitenland gevolgd kunnen worden in het buitenland als equivalent vak voor het Nederlandse vak, worden hieronder opgenoemd. Let wel de opsomming is gebaseerd op de goedkeuring van het desbetreffende departement. De student dient altijd voor vertrek het departement in te lichten en officiële bevestiging te vragen. Het BIO draagt hier zelf geen verantwoording voor. Rechtsgeleerdheid (Inleiding) Internationaal- en Europees recht Recht der Europese Gemeenschappen Geschiedenis van het Internationale recht Basics International Humanitarian Law European Protection of Human Rights Volkenrecht I en II (let op: is vak uit de oude stijl) Internationaal Privaatrecht Minor Bedrijfswetenschap Strategic Marketing Management Financial Accounting (is het Europese equivalent, niet de Amerikaanse) Banking & Finance (onder voorwaarde dat het programma Corporate Finance en Security Rights bevat) Minor Economie Economie Rechtseconomie Trade and Finance European Economic Integration 9
Minor ORM ORM vak Buitenlands Equivalent ECTS Level Legal accounting Introduction to Business 5 100 Management Accounting & Management Accounting 5 200 Control Human Resource Management Human Resource Management 5 200 Strategisch Marketing Strategic Marketing Management 10 200 Management Accounting & Legal Report Financial Accounting with focus on 10 300 Systems International Financial Reporting Standards (European) Banking & Finance Banking and Finance 10 300 Fiscaal Bedrijfseconomie Business economics (onder voorbehoud) Europees belastingsrecht (onder voorbehoud) 4.5 Verslag Elke student die terugkeert na een verblijf aan een buitenlandse universiteit dient binnen één maand na terugkeer een schriftelijk verslag (minimaal drie getypte A4) over het verblijf in te leveren bij het BIO, Steenschuur 25, 2311 ES Leiden, of per e- mail: exchange@law.leidenuniv.nl Dit verslag is enerzijds bedoeld om de faculteit te informeren over uw ervaringen, anderzijds om uw medestudenten, die na u naar het buitenland zullen gaan, handige tips en informatie mee te kunnen geven. In uw verslag dient in ieder geval aan de orde te komen hoe de huisvesting in het buitenland geregeld is, de visumprocedure (indien van toepassing), de introductiedag, het academisch programma (kon u zich voor alle vakken inschrijven?) en de kosten van het buitenlands verblijf. Verslagen die niet aan de vereisten voldoen - u krijgt deze voor vertrek toegezonden - worden niet in behandeling genomen. Het BIO zal pas tot studiepunten- en cijferomzetting overgaan nadat uw verslag ontvangen is. * In Bijlage I treft u de voorwaarden waaraan een studieverslag minimaal dient te voldoen. 10
5. STUDIEPUNTENOMZETTING Het BIO zet alle behaalde studiepunten om in ECTS. De meeste Europese landen waarmee de Universiteit Leiden een overeenkomst mee heeft, hanteren het ECTSsysteem. Uitsluitend het Bureau Internationale Opleidingen is bevoegd de in het buitenland behaalde studieresultaten om te zetten naar Nederlandse cijfers. Mededelingen hierover door de buitenlandse universiteit zijn niet rechtsgeldig. 5.1 Puntenomzetting buiten Europa Verenigde Staten In de Verenigde Staten wordt gewerkt met Amerikaanse credits. U kunt er 2, 3 of 4- credit vakken volgen. 2 Amerikaanse credits = 5.7 ECTS 3 Amerikaanse credits = 8.6 ECTS 4 Amerikaanse credits = 11.4 ECTS Canada University of Calgary: 3 Canadese credits = 6 ECTS Australië In Australië wordt gewerkt met Australische credits. De meeste vakken hebben een studielast van 6 Australische credits, wat wordt omgezet tussen de 10 en 14,3 ECTS afhankelijk van: het vak het totaal aantal pagina s te bestuderen literatuur, met titels en jaar van uitgave het totaal aantal college uren per week de exacte lengte van de periode waarin het vak wordt gegeven Zuid-Afrika Wanneer u naar Zuid-Afrika vertrekt dient u, teneinde uw ECTS te laten bepalen, de volgende informatie vanuit het buitenland aan het BIO door te geven: het vak het totaal aantal pagina s te bestuderen literatuur, met titels en jaar van uitgave het totaal aantal college-uren per week de exacte lengte van de periode waarin het vak wordt gegeven Het BIO zal u dan na ontvangst van de gegevens zo snel mogelijk duidelijkheid verschaffen over het aantal studiepunten. 11
5.2 Leerovereenkomst (alleen van toepassing voor uitwisseling binnen Europa) De UL werkt, net als onze Europese (Socrates)partners, met leerovereenkomsten ( learning agreement ). Deze leerovereenkomst wordt gesloten tussen de student, de thuisuniversiteit én de gastuniversiteit. De inhoud van de leerovereenkomst omvat de vakken die gevolgd worden aan de gastuniversiteit en de erkenning ervan. Het aantal studiepunten per vak wordt aangegeven in Europese credits: de EC(TS-credits). Een cijfer kan op tweeërlei manieren worden weergegeven, óf via de Europese grading scale óf via de nationale norm. Van beiden volgt hierna een overzicht. Cijferomzetting via Europese grading scale The ECTS Grading Scale Percentage of successful students normally achieving the grade A 10% Excellent = 10 B 25% Very good = 9 C 30% Good = 8 D 25% Satisfactory = 7 E 10% Sufficient = 6 F(X) Fail Definitie EXCELLENT: VERY GOOD: GOOD: SATISFACTORY: SUFFICIENT: FAIL: outstanding performance with only minor errors above the average standard but with some errors generally sound work with a number of notable errors fair but with significant shortcomings performance meets the minimum criteria considerable work required before credits can be awarded Cijferomzetting via de nationale norm Tabel 1: buiten Europa Nederland < 5 6 7 8 9 10 Verenigde staten F/D C-/C C+/B- B/B+ A/A- A+ Australië Bond Monash <47% 47-64% P 65-74% C 75-84% D 85-99% HD 100% H Zuid-Afrika NN PII-FP-P 50-55% C-HD 55-63% HIII-HIIB 64-72% HIIA 73-90% HI 90%> Canada F= fail D= 5,5 C B A- A A+ 12
Tabel 2: binnen Europa Fail Pass/ Sufficient Satisfactory Good Very Good Excellent Nederland <5 6 7 8 9 10 België Gent Leuven Luik 0-9 0-5 0-9 0-11 10-11 6-7 10-11 12 12-13 7,5-8 12-13 13 14-16 8,5 14-15 14-15 16-17 9-10 16-17 16-17 18> 18> Denemarken 0-3-5 6 7 8 9-10 11-13 Duitsland 0-3 mangelhaft 4-6 ausreichend 7-9 (voll) befriedigend 10-12 gut 13-15 sehr gut 16-18 ausgezeichnet, exzellent Frankrijk 0-9 10-11 12 13-14 15-16 17-<20 Griekenland 1-4 5 6-7 8 9 10 Groot Brittanië Bristol Kingston Leeds Norwich/ QMW Kings College E-F (<40%) <40% F-FX (<36%) <35% <35 % = 4 D/C- (40-44%) 40-44% E-D (36-49%) 35-49% 35-40 %=5 C/C+ (45-49%) 44-49% C(50-59%) 50-59% 40-44%=5,5 44-49%=7 B-/B (50-59%) 50-59% B (60-69%) 60-69% 50-59%= 8 B+/A- (60-69%) 60-69% A (70%>) 70-79% 60-69%=9 A (70-80%) 70%> 70-80% 80% 70%= 10 Ierland Dublin Galway <40% <40% <40% 40% 40-49% (all thirds) 40-49% D 3H-50% 50-59% 50-54% C 2H2-55% 60-69% (2-2) 55-61% B- 2H1-62% 70-75% (2-1) 62-69% B+ 1H-70% 76-80% (1) 70-80% A Italië Bologna <18 (respinto) 18-23 (sufficiente) 24-26 (abbastansu buono) 27-28 (buono) 29-30 30 (e lode) Noorwegen 4 3,75 3,50 2,80 2,50 2,30 Portugal 0-9 10-11 12-13 14-15 16 17-20 Spanje 0-4 suspenso 5-6 (aprobado) 7-8 notable 9 sobresaliente 10 honor Zweden U/FAIL B* B* AB* AB* AB* Zwitserland 3,5 4 4,5 5 5,5 6 13
6. WAAR NAAR TOE? De Leidse Rechtenfaculteit heeft contacten met universiteiten over de hele wereld. Een overzicht staat hieronder vermeld. Naast de facultaire overeenkomsten bestaan er universiteitsbrede overeenkomsten waardoor u ook in andere landen dan de hieronder vermelde landen kunt gaan studeren. Meer informatie hierover vindt u op http://www.buitenland.leidenuniv.nl/ studeren in het buitenland of via de facultaire website http://www.law.leidenuniv.nl of onze TeLeTOP-omgeving 6.1 Beheersing van de taal Studenten kunnen er van uitgaan dat, tenzij anders aangegeven, het onderwijs wordt verzorgd in de taal van het land van keuze. Dit houdt in dat men zowel passief als actief de desbetreffende taal dient te beheersen (zie verder pagina 31)! 6.2 Algemeen juridische programma s Facultaire coördinator: mw.mr. B. Zaaijer BUITEN EUROPA AUSTRALIË Periode: maart-juni of juli-november Melbourne: Monash University (http://www.monash.edu.au) Periode: jan-april/mei-augustus/sept-december (trimester systeem) Gold Coast: Bond University (http://www.bond.edu.au) VERENIGDE STATEN VAN AMERIKA Periode: augustus-december/januari-juni Florida/Gainesville: University of Florida (http://www.ufl.edu) Connecticut/Hartford: University of Connecticut (http://www.uconn.edu) California/SF: University of California, Hastings College of the Law (http://www.uchastings.edu) Texas/Austin: The University of Texas (at Austin) (http://www.utexas.edu) Boston/Massachusetts: Boston University (http://www.bu.edu) * Voor deze universiteit is een hoog cijfergemiddelde vereist. 14
CANADA Periode: augustus-december/januari-juni Calgary: University of Calgary (http://www.ucalgary.ca/) ZUID-AFRIKA Periode: eind januari-juni Potchefstroom: Universiteit van Potchefstroom (valt onder de North-West University) (http://www.puk.ac.za) Pretoria: Universiteit van Pretoria (http://www.up.ac.za) Stellenbosch: Universiteit van Stellenbosch (http://www.sun.ac.za) Western Cape: Universiteit van Wes-Kaapland (http://www.uwc.ac.za) EUROPA BELGIË Periode: half september-februari en half januari-juni Liège: Université de Liège (http://www.ulg.ac.be) Periode: eind september - half januari, eind januari-juni Leuven: Katholieke Universiteit Leuven (http://www.kuleuven.ac.be/) Periode: begin oktober - juni/juli* Gent: Universiteit Gent (http://www.ugent.be) DENEMARKEN Periode: september-februari, februari-juni Aarhus: Aarhus Universitet (http://www.au.dk) Copenhagen: Københavns Universitet (http://www.ku.dk) 15
DUITSLAND Periode: half oktober-half februari/half april-half juli Berlin: Humboldt Universität zu Berlin (http://www.hu-berlin.de) Periode: oktober-maart/april-juli Göttingen: Georg-August-Universität (http://www.uni-goettingen.de) Periode: 1 oktober-1 april starten Heidelberg: Ruprecht-Karls-Universität (http://www.uni-heidelberg.de) Osnabrück: Universität Osnabrück (http://www.uni-osnabrueck.de) Jena: Friedrich-Schiller Universität Jena (http://www.uni-jena.de) Periode: wintersemester 13 oktober-13 februari, zomersemester 14 april-3 juli Bonn: Rheinische Friedrich-Wilhelm-Universität (http://www.uni-bonn.de) Periode: wintersemester 1 oktober-31 maart, zomersemester 1 april-18 juli Hamburg: Universität Hamburg (http://www.uni-hamburg.de) FRANKRIJK Periode: september-januari/februari en januari/februari-juni Dijon: Université de Bourgogne (http://www.u-bourgogne.fr) Lyon: Université Jean Moulin (Lyon III) (http://www.univ-lyon3.fr) Paris XIV: Institut d Études Politiques de Paris (zie verdere informatie onder: Speciale Juridische Programma s) (http://www.sciences-po.fr) Paris II: Université Panthéon-Assas (Paris II) (http://www.u-paris2.fr) Paris XII: Université Paris Val de Marne (Paris XII) (http://www.univ-paris12.fr) Poitiers: Université de Poitiers (http://www.univ-poitiers.fr) Strasbourg: Université Robert Schuman* (http://www-urs.u-strasbg.fr) Tours Université François-Rabelais, Tours (http://www.univ-tours.fr) 16
GRIEKENLAND Periode: september-januari/januari-juni Thessaloniki: Aristoteleio Panepistimio Thessalonikis (University of Thessaloniki) (http://www.auth.gr) Komotini: Democritus University of Thrace (http://www.duth.gr/index.en.html) IERLAND Periode: oktober-juni Cork: University College Cork* (http://www.ucc.ie) Dublin: University of Dublin, Trinity College* (alleen 1e trim. ook mogelijk) (http://www.tcd.ie) Periode: oktober-januari/januari-juni Galway: National University of Ireland, Galway (http://www.nuigalway.ie/) ITALIË Periode: oktober-februari/februari-juli Siena: Università degli Studi di Siena (http://www.unisi.it) Periode: sept/okt-februari en februari-juli Bologna: Università degli Di Bologna (http://www.unibo.it) Periode: sept/okt-maart/ maart-juni/juli Rome III: Libera Università Internazionale degli Studi Soziali (http://www.luiss.it) NOORWEGEN Periode: september-eind december, alleen Noorstalig onderwijs februari-half juni, Engelstalig onderwijs Oslo: Universitet I Oslo (http://www.uio.no) OOSTENRIJK Periode: oktober-januari/maart-juni Wenen: Universität Wien (http://www.univie.ac.at) 17
PORTUGAL Periode: semester-systeem Coimbra: Universidade de Coimbra (http://www.uc.pt) SPANJE Periode: oktober-februari/februari-juni Alicante: Universidad de Alicante (http://www.ua.es) Barcelona: Universidad de Barcelona (http://www.ub.es) Bilbao: Universidad de Deusto (http://www.deusto.es) Granada: Universidad de Granada (http://www.ugr.es) Salamanca: Universidad de Salamanca (http://www.usal.es) VERENIGD KONINKRIJK Periode: academisch jaar Bristol: University of Bristol* (http://www.bris.ac.uk) Dundee: University of Dundee* (http://www.dundee.ac.uk) Leeds: University of Leeds (http://www.leeds.ac.uk) London: King s College, University of London* (http://www.kcl.ac.uk) Periode: geheel academisch jaar óf het Fall Semester Norwich: University of East-Anglia (Norwich) (http://www.uea.ac.uk) Oxford: University of Oxford ** (http://www.ox.ac.uk) London: Queen Mary, University of London (http://www.qmul.ac.uk) N.B. Aanmelding voor de universiteit van Oxford kan alleen geschieden naar aanleiding van een advertentie in de Mare, in oktober. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Prof.mr. H.J. Snijders of met mw.mr. A. Broekers-Knol (tel. 071-5277841). 18
ZWEDEN Periode: oktober-januari, januari-juni: ook Engelstalig onderwijs Uppsala: Uppsala Universitet (http://www.uu.se) ZWITSERLAND Periode: eind oktober-begin februari/begin april-begin juli Freiburg: Universität Freiburg/Université de Fribourg (http://www.unifr.ch) Periode: midden oktober-eind februari/midden april-half juli Zürich: Universität Zürich (http://www.unizh.ch) N.B. Het is zeer wel mogelijk dat de cijfers van de buitenlandse universiteit pas in juni bekend worden gemaakt. Niet altijd vallen de tentamens binnen de genoemde periode. Lees de studentenverslagen én studiegidsen (Plexus en websites betreffende universiteit). 6.3 Speciale juridische programma s en (zomer)cursussen Institut d Études Politiques de Paris Contactpersonen: mw.mr. A. Broekers-Knol, tel. 071-5277627 en prof. mr. J.H. Nieuwenhuis, tel 071-5277405. Het programma aan het Institut d Etudes Politiques de Paris is erop gericht studenten intensief kennis te laten maken met Frankrijk in het algemeen en het Franse academische klimaat in het bijzonder. Het programma begint met een cursus in de Franse taal in Leiden. De duur van die cursus is afhankelijk van de voorkennis. Het behalen van een toets Frans is verplicht om in aanmerking te kunnen komen voor een studieverblijf aan het Institut. Het programma voor een studieverblijf aan het Institut vormt een nadere uitwerking van de opleiding Rechten met Frans. Studenten die de toets Frans behaald hebben en goede studieresultaten hebben, kunnen in beginsel een periode van 5 maanden, van september tot en met januari, in Parijs aan het Institut studeren. Begin september wordt in Parijs aan het Institut een Franse taalcursus en een algemene introductie gegeven, waarna gedurende de maanden oktober tot en met januari colleges worden gevolgd. In principe nemen de Leidse studenten deel aan het Internationale Programma van het Institut. Dit betekent dat de colleges hoofdzakelijk historische en politiekwetenschappelijke vakken betreffen. De mogelijkheid is aanwezig om ook juridische vakken te volgen. Die vakken zijn echter specifiek voor de Franse studenten bedoeld. Een meer gevorderde kennis van de Franse taal maakt het volgen van die vakken gemakkelijker. Begin februari volgen de (vergelijkende) examens. De bereikte resultaten worden omgezet in Leidse studiepunten. 19
Summer Course in Space Law and Policy Contactpersoon: Dr. F.G. von der Dunk, tel. 071-5277742. Studenten moeten het keuzevak Ruimterecht behaald hebben. Deze zomercursus van twee weken wordt elk jaar georganiseerd door een samenwerkingsverband van de European Centre for Space Law (ECSL) en de Europese Space Agency (ESA). Per keer kunnen maximaal twee Leidse studenten aan de zomercursus deelnemen. De zomercursus vindt elk jaar in een ander land plaats. Website:www.esa.int/SPECIALS/ECSL/ Leyden-Amsterdam-Columbia Summer Program in American Law Contact en informatie: zie www.columbiasummerprogram.org Deze vier weken durende intensieve zomercursus Amerikaans recht wordt, alternerend in juli in Amsterdam en Leiden, gedoceerd door hoogleraren van de gerenommeerde Columbia University, New York. Er zijn enkele plaatsen beschikbaar voor Leidse rechtenstudenten in de eindfase van hun studie. Leiden Law Courses Een leuke én eenvoudige manier om kennis te maken met colleges in het Engels en in contact te komen met buitenlandse studenten zijn de Leiden Law Courses. Dit zijn de in het Engels aangeboden keuzevakken van de Faculteit (zie keuzevakkengids). Ook Nederlandse rechtenstudenten kunnen deze keuzevakken volgen. Inschrijving geschiedt via U-Twist. Postdoctorale opleidingen in het buitenland Studenten die een postdoctorale opleiding in het buitenland willen volgen, moeten dit in het algemeen zelf regelen en krijgen geen financiële ondersteuning van de UL. In PITSstop is informatie aanwezig van de verschillende universiteiten die een LL.M. -programma aanbieden. U kunt ook eens kijken op www.llm-guide.com. De Leidse Rechtenfaculteit biedt zelf vier postdoctorale opleidingen aan. 6.4 Stage Studenten die een stage in het buitenland willen gaan volgen, dienen zelf contact op te nemen met de stagecoördinator van de afdeling of het departement en/of het instituut/bedrijf dat een stage aanbiedt. Voor informatie met betrekking tot buitenlandse stages kunt u soms terecht bij het Loopbaancentrum Letteren, P.N. van Eyckhof 4 (gebouw 1168) tel.071 5272235, website: www.loopbaancentrumletteren.nl, e-mail: loopbaancentrum@let.leidenuniv.nl 20
De stagecoördinator van het Loopbaancentrum is mevrouw drs. B. Sumer. Zij heeft spreekuur na telefonische afspraak op dinsdag en woensdag van 14 16 uur. Af en toe heeft het Loopbaancentrum stages waar rechtenstudenten gebruik van kunnen maken. Het LUF heeft een internationaal studiefonds, dit is een combinatie van een beurs en een lening voor buitenlandse stages van Leidse studenten (geen uitwisselingsprogramma s). Zie ook de website van het LUF: www.luf.nl Het e-mail adres is info@luf.leidenuniv.nl, adres: Rapenburg 61, maandag tot en met donderdag 9.00-17.00 uur en vrijdag 9.00-15.00 uur, tel. 071-5130503. 21
7. WAAR KUNT U INFORMATIE VINDEN? Bureau Internationale Opleidingen De balie bij het Onderwijs Informatie Centrum, C.033 (adres Steenschuur 25) is geopend van maandag tot en met vrijdag van 10.00-12.30 uur en van 13.30-16.00 uur. Tijdens deze openingstijden kunt u gewoon binnenlopen voor algemeen advies. Heeft u specifieke vragen over studeren in het buitenland, dan kunt u op ons open spreekuur langskomen op maandag- en vrijdagmiddag tussen 13.30 en 16.00 uur. Voor een meer persoonlijk gesprek kunt u een afspraak maken (071-5277609). De Studie-infotheek Plexus Voor algemene schriftelijke informatie zoals studiegidsen, financieringsmogelijkheden, zomercursussen en lijsten met contacten, adressen en uitwisselingsprogramma s kan men terecht bij PITSstop (PITSstop = Plexus Informatie Trefpunt voor Studenten) in Plexus. Ook is er per universiteitsstad informatie aanwezig en er liggen verslagen van juridische studenten ter inzage. Men is bezig met het opzetten van een multimediabibliotheek met informatie over onze (facultaire) partners in het buitenland. Bezoekadres: Kaiserstraat 25, 2311 GN Leiden. Postadres: postbus 439, 2300 AK Leiden, tel. 071-5278025, pitsstop@plexus.leidenuniv.nl. PITSstop is elke werkdag geopend van 09.00 17.00 uur. Op maandag en donderdag is er een speciaal inloopspreekuur voor studenten die specifieke vragen hebben over studeren/stages in het buitenland (13.00-17.00 uur). Mailen mag ook: t.rietdijk@io.leidenuniv.nl Aanmelden voor een uitwisseling via een universitaire uitwisseling: International Exchange coördinator van het International Office, Mw. J. Res, adres: Rapenburg 67 *. E-mail j.m.res@io.leidenuniv.nl Internet Via internet is zeer veel informatie te vinden. Een lijst met websites van adressen van facultaire partners en andere nuttige websites treft u aan het einde van deze brochure aan. De UL heeft een uitgebreide website over studeren in het buitenland: www.buitenland.leidenuniv.nl. Ook op onze TeLeTOP-omgeving treft u informatie aan over een buitenlands studieverblijf (incl. studieverslagen). * Het International Office zal voorlopig gehuisvest zijn op Rapenburg 67, daarna is de locatie het Gravensteen. De verhuizing zal in de zomer van 2005 plaatsvinden. 22
8. HOE KUNT U ZICH AANMELDEN? Voor een door de Juridische Faculteit te Leiden erkende studie in het buitenland dient u zich vóór 15 april 2005 aan te melden voor een verblijf in het daaropvolgende academische jaar. Met andere woorden: diegenen die in het academisch jaar 2005-2006 willen studeren in het buitenland dienen zich vóór 15 april 2005 schriftelijk aan te melden bij de facultair coördinator: Bureau Internationale Opleidingen, t.a.v. mw.mr. B. Zaaijer, Steenschuur 25, Postbus 9520, 2300 RA Leiden. Uw schriftelijke aanmelding dient te bevatten: een motivatiebrief; de universiteit van uw voorkeur met twee alternatieve keuzes; de periode die u in het buitenland wilt studeren; de studiefase waarin u zich bevindt; een computeruitdraai van uw gecertificeerde cijferlijst (verkrijgbaar bij de onderwijsadministratie); een curriculum vitae, met vermelding van volledig adres, telefoonnummer, e-mailadres en collegekaartnummer; aantoonbare kennis van de taal van het land van keuze. Binnen een maand ná de sluitingsdatum van 15 april 2005 krijgt u bericht of de Faculteit uw studieperiode erkent, naar welke universiteit u kunt vertrekken en of u een beurs kunt ontvangen. U zult bij uw plaatsingsbrief tevens voorwaarden toegestuurd krijgen die door de Faculteit worden gesteld. Vervolgens wordt u in de gelegenheid gesteld de plaatsing en de bijbehorende voorwaarden te aanvaarden. Studenten dienen rekening te houden met de mogelijkheid dat voor sommige universiteiten een selectieprocedure kan gelden. Studenten die willen studeren in het academisch jaar 2005-2006 en zich niet voor 15 april 2005 hebben aangemeld, kunnen alleen nog reageren op een eventueel bericht in bijvoorbeeld de MARE, Studenten E-Nieuws en TeLeTOP. Hierin wordt gepubliceerd welke plaatsen er nog beschikbaar zijn voor een bepaalde universiteit in het voorjaar van 2006. Dit betreft echter alleen plaatsen aan universiteiten binnen Europa. Deze berichten zullen zonodig vóór eind oktober 2005 verschijnen. 23
9. KOSTEN EN FINANCIERING Kosten De kosten van studeren in het buitenland variëren sterk van land tot land, maar in het algemeen kan men wel stellen dat studeren in het buitenland (soms slechts iets) duurder is dan studeren in Nederland. Op de website van het Nuffic (www.wilweg.nl) is per land vaak informatie over kosten opgenomen. Als u naar het buitenland vertrekt op basis van het Socratesprogramma, of op basis van een samenwerkingsovereenkomst die de Leidse juridische faculteit heeft gesloten met bijvoorbeeld een Amerikaanse universiteit of als u studeert aan één van de Coimbra-groep universiteiten, dan betaalt u geen collegegeld aan de gastuniversiteit (zie hierna voor de verschillende mogelijkheden). De belangrijkste financiële tegemoetkomingen, financieringsmogelijkheden en studiebeurzen worden hieronder toegelicht. Studiefinanciering Studenten met een studietoelage kunnen deze in principe behouden als zij tijdelijk in het buitenland studeren. Zij krijgen dezelfde toelage als uitwonende studenten. De Informatie Beheer Groep (voorheen Informatiseringsbank) stelt hiervoor wel de volgende voorwaarden: de buitenlandse studie moet deel uitmaken van het eigen onderwijsprogramma; de student moet aan de Nederlandse universiteit ingeschreven blijven en dus ook Nederlands collegegeld betalen; en in het algemeen mag het verblijf in het buitenland niet langer dan een jaar duren. In bepaalde gevallen is het mogelijk voor de periode van het buitenlands verblijf (of een gedeelte hiervan) een voorschot te krijgen van de Informatie Beheer Groep. Meer informatie hierover is te verkrijgen bij het Steunpunt Studiefinanciering in Groningen, telefoonnummer: 050-5997755. OV-studentenkaart en het buitenland Voor Nederlandse studenten die studiefinanciering genieten en in het buitenland willen gaan studeren gelden drie regelingen. A) Studenten die hun volledige studie in het buitenland volgen binnen de Europese Unie en/of Aruba en daarvoor ook Nederlandse studiefinanciering ontvangen, kunnen gedurende het verblijf in het buitenland een OV-vergoeding krijgen. B) Studenten die voor studie of stage enige tijd via een uitwisselingsprogramma naar het buitenland gaan, kunnen een vergoeding krijgen van hun OV-jaarkaart voor de tijd die ze in het buitenland doorbrengen. Men dient dit minimaal twee maanden voor vertrek met het OB-formulier en een akkoordverklaring van BIO (handtekening van de buitenlandcoördinator) aan te vragen bij het Steunpunt Studiefinanciering. Op het Op de universitaire website (http://www.buitenland.leidenuniv.nl) treft u informatie over allerlei mogelijke fondsen aan. 24
OB-formulier staat ook aangegeven wanneer u de OV-jaarkaart moet inleveren en wanneer en hoe u hem weer kunt ophalen (verkrijgbaar bij de informatiebalie en het postkantoor of kijk op de hieronder genoemde website: www.informatiebeheergroep.nl/studiepunt/ klik op OV jaarkaart, naar buitenland ). C) Studenten die buiten de officiële uitwisselingsprogramma s om een deel van hun studie in het buitenland volgen, kunnen ook in aanmerking komen voor vergoeding van de in het buitenland doorgebrachte periode, maar dit is afhankelijk van de goedkeuring van de opleiding. De vier hierna genoemde criteria blijven hierop van toepassing: 1) de student dient voltijds ingeschreven te blijven staan bij de Nederlandse universiteit tijdens het buitenland verblijf. 2) De student dient het Nederlandse collegegeld te betalen aan de Nederlandse universiteit. 3) Er dient goedkeuring te worden verleent voor het buitenlandverblijf door de opleiding. 4) Hiervoor dient men, minimaal twee maanden voor vertrek, een OB-formulier en een door de buitenlandcoördinator ondertekende akkoordverklaring in te dienen bij het Steunpunt Studiefinanciering in Groningen. Kijk voor de exacte procedure en de nieuwste ontwikkelingen op de website www.informatiebeheergroep.nl/studiepunt, klik op OV jaarkaart / naar het buitenland. Socrates Het meest bekende uitwisselingsprogramma is ongetwijfeld Socrates (onderdeel van het Erasmusprogramma). Een voorwaarde voor een student om in aanmerking te komen voor een Socratessubsidie is dat er een door de Europese Gemeenschap goedgekeurde overeenkomst bestaat tussen de UL en een buitenlandse instelling. Voorwaarden waaraan deze overeenkomsten moeten voldoen zijn: wederzijdse erkenning van (delen uit) elkaars studieprogramma; wederzijdse vrijstelling van collegegeld. Aanvragen voor de subsidie worden door de faculteiten gedaan, zodat een zekere continuïteit kan worden gewaarborgd (individuele studenten kunnen niet zelfstandig een aanvraag voor een subsidie indienen). Een uitwisseling binnen het Socratesprogramma duurt minimaal drie maanden en maximaal een jaar. De beurs die aan de uitwisseling is verbonden varieert, afhankelijk van de duur van het verblijf, de bestemming en het beschikbare geld. Deze beurs is bedoeld als tegemoetkoming in de extra kosten van een studieperiode in het buitenland (zoals reiskosten, hogere kosten levensonderhoud e.d.). Wie een studietoelage krijgt, behoudt deze ook tijdens de buitenlandse studie. Let wel: een student heeft in principe slechts éénmaal recht op een Socratesbeurs. 25