INHOUD 2. NAAR HET BUITENLAND ALGEMEEN HOE KUNT U ZICH AANMELDEN?... 24

Transcriptie

1 INHOUD 1. INLEIDING NAAR HET BUITENLAND ALGEMEEN WAT ZIJN DE MOGELIJKHEDEN? DEELNEMEN AAN EEN UITWISSELINGSPROGRAMMA VIA OFFICIËLE SAMENWERKINGSVERBANDEN ALS FREE MOVER HET STUDIEVERBLIJF IN HET BUITENLAND ZELF REGELEN ERKENNING VAN STUDIEONDERDELEN HET VOLGEN VAN STUDIEONDERDELEN IN HET BUITENLAND HET VOLGEN VAN KEUZEVAKKEN IN HET BUITENLAND HET SCHRIJVEN VAN EEN SCRIPTIE IN HET BUITENLAND HET AFLEGGEN VAN EEN VERPLICHT VAK UIT HET LEIDSE CURRICULUM IN HET BUITENLAND VERSLAG STUDIEPUNTENOMZETTING PUNTENOMZETTING BUITEN EUROPA LEEROVEREENKOMST (ALLEEN VAN TOEPASSING VOOR UITWISSELING BINNEN EUROPA) WAAR NAAR TOE? BEHEERSING VAN DE TAAL ALGEMEEN JURIDISCHE PROGRAMMA S SPECIALE JURIDISCHE PROGRAMMA S EN (ZOMER)CURSUSSEN STAGE WAAR KUNT U INFORMATIE VINDEN? HOE KUNT U ZICH AANMELDEN? KOSTEN EN FINANCIERING WAT MOET GEREGELD WORDEN VOOR HET VERTREK? LEEROVEREENKOMST TAAL VOORBEREIDING OP BUITENLANDSE RECHTENVAKKEN HUISVESTING IN HET BUITENLAND EIGEN KAMER ONDERVERHUREN LIPPMANNVERZEKERING VOOR STUDIEREIS/STAGE ZIEKTEKOSTEN WETTELIJKE AANSPRAKELIJKHEID REISVERZEKERING VISUM ZAAKWAARNEMER ALUMNI-NETWERKEN ERASMUS STUDENT NETWERK NUTTIGE ADRESSEN EN LITERATUUR CHECKLIST VOOR STUDEREN IN HET BUITENLAND B.I. BIJLAGE I - EISEN STUDIEVERSLAG...I B.II. BIJLAGE II CRIMINOLOGIE STUDEREN IN HET BUITENLAND... II

2 FACULTEIT DER RECHTSGELEERDHEID Steenschuur 25 Postbus RA Leiden Aan: alle studenten in de Bachelorfase en de Masterfase Betreft: informatie studeren in het buitenland Beste student, Hierbij treft u het facultaire informatieboekje studeren in het buitenland aan. De bedoeling is om u zo goed mogelijk te informeren over de mogelijkheden die de faculteit u biedt om naar het buitenland te gaan, zonder dat het u studietijd hoeft te kosten. U kunt uw vakken erkend krijgen binnen de vrije keuzevakruimte, u kunt (een deel van) uw scriptie in het buitenland schrijven en in een aantal gevallen kunt u vrijstellingen krijgen voor in het buitenland succesvol gevolgde verplichte vakken. Het Bureau Internationale Opleidingen (BIO) verstrekt u informatie over het regelen van een buitenlands studieverblijf voor kortere of langere duur, adviseert en verleent u hierbij assistentie. U kunt zich aanmelden voor een verblijf in het buitenland vóór 20 maart 2006 bij het BIO, Steenschuur 25, 2320 RA Leiden. De voorwaarden voor aanmelding staan vermeld op pagina 3. Hoe u zich kunt aanmelden staat op pagina 24. Niet ingenomen buitenlandse studieplaatsen worden via de reguliere media bekend gemaakt (Blackboard, Studenten E-Nieuws, Mare etc.). Voor informatie kunt u terecht bij onze balie bij het Onderwijs Informatie Centrum van maandag tot en met vrijdag van en van uur. Op maandag en vrijdag van tot uur is er speciaal voor de Leidse rechtenstudent een open spreekuur. Voor het maken van een persoonlijke afspraak kunt u bellen naar Ik hoop dat deze informatiebrochure vele vragen beantwoordt en dat het u motiveert om gedurende een kortere of langere periode in het buitenland te gaan studeren. U treft deze brochure ook aan op de website van de faculteit ( en op Blackboard ( Studeren in het buitenland (BIO)-->Groene Boekje ). Mocht u nog vragen hebben, schroomt u dan niet om contact met ons op te nemen! Met vriendelijke groet, mw.mr. B. Zaaijer, Director International Law Programmes P.S. Mocht u, om welke reden ook, deze brochure onterecht van ons ontvangen hebben, wilt u deze dan doorgeven aan iemand die wellicht in een buitenlands studieverblijf is geïnteresseerd? 1

3 1. INLEIDING Studeren in het buitenland is een boeiende ervaring waar u gedurende uw studie, maar ook zeker daarna, veel aan kunt hebben. U komt in contact met andere culturen, u krijgt de kans om de spreekvaardigheid in een andere taal te verbeteren, maar bovenal leert u zichzelf redden en kennen in een onbekende omgeving. Tot slot vergroot u uw kansen op de arbeidsmarkt aanzienlijk, doordat u een periode in het buitenland hebt gestudeerd. Uiteraard is studeren in het buitenland ook gewoon leuk, u leert nieuwe mensen kennen en verruimt uw blik op de wereld. Omdat de Universiteit Leiden (UL) diverse uitwisselingsprogramma s met buitenlandse universiteiten heeft, kunt u in heel veel landen studeren, binnen en buiten Europa, (voor de facultaire overeenkomsten, zie de pagina s 14-19). Met de partneruniversiteiten zijn afspraken gemaakt over studieonderdelen die door studenten van de UL kunnen worden gevolgd. Dit houdt onder andere in dat de Leidse rechtenstudent de mogelijkheid heeft om in het buitenland verschillende verplichte vakken van het curriculum of keuzevakken te volgen en erkend te krijgen. Ook bestaat de mogelijkheid om een (deel van een) (rechts)vergelijkende scriptie in het buitenland te schrijven. In het buitenland krijgt u voor elk gevolgd en met succes afgelegd vak studiepunten, net zoals dat in Leiden gebeurt. Binnen Europa zijn dit de zogenaamde EC *. In de praktijk noemen de (buitenlandse) universiteiten dit ECTS. Ook de faculteit der Rechtsgeleerdheid gebruikt de term ECTS, als naar de EC s wordt verwezen. De expertise om buiten Europa verkregen studiepunten om te zetten is bij het BIO aanwezig (zie voor nadere details met betrekking tot de omzettingsregel blz ). Het BIO is de plek waar u terecht kunt met vragen over het studeren in het buitenland, het omzetten van cijfers en studiepunten en natuurlijk voor het verkrijgen van overige informatie. BIO doet de omzetting in overleg met de examencommissie. Adres: Steenschuur 25, 2311 ES Leiden Openingstijden: balie bij het OIC: maandag t/m vrijdag uur en van uur. Open spreekuur speciaal voor Leidse rechtenstudenten op maandag en vrijdag van uur. Tel: Fax: exchange@law.leidenuniv.nl Website: Blackboard: ( studeren in het buitenland ) Dr. Robert Coelen, Vice-President International/Directeur International Office, Universiteit Leiden: "Een student die nu niet denkt: Waar in Europa ga ik werken?, is niet goed bezig. Wie met andere culturen kan omgaan, presteert beter, heeft meer voldoening in zijn werk, krijgt interessantere en beter beloonde banen." (Nieuwsbrief Universiteit Leiden, 1 maart 2005). * European Credits (European Credit Transfer System). 2

4 2. NAAR HET BUITENLAND ALGEMEEN Wie in aanmerking wil komen voor een studieverblijf in het buitenland, dient de vakken Straf- en Strafprocesrecht, Verbintenissenrecht, Goederenrecht en Staats- en Bestuursrecht in de bachelor behaald te hebben (dit geldt voornamelijk voor studenten Nederlands recht). * Gaat iemand toch naar het buitenland zonder aan de vereisten te voldoen, dan wordt de student niet als uitwisselingsstudent beschouwt. Dientengevolge tellen de vakken die in het buitenland behaald zijn niet mee in het Leidse curriculum en krijgt de student géén Lustra- of Socratesbeurs, noch vrijstelling van het buitenlandse collegegeld. De meest aangewezen periode om naar het buitenland te gaan is het laatste jaar van de bachelorfase. Voor de major Rechtsgeleerdheid met minor Economie geldt als periode na de bachelorfase vóór de Masterfase. In deze fase heeft men een beter zicht op de richting die de studie uitgaat, het wordt duidelijk welke (buitenlandse) vakken het best zijn in te passen in het afstudeerprogramma en zaken als inschrijvingstijd en recht op studiefinanciering zijn beter te overzien. Bovendien worden de beurzen en toelagen die beschikbaar zijn, zoals Socrates en Lustra, aan bachelorstudenten verstrekt. In het eerste of tweede jaar van de studie kan men natuurlijk wel in het buitenland zomercursussen volgen of een stage lopen. Zie "Stage buitenland" op onze Blackboardpagina s. Een studieverblijf in het buitenland zal tussen 3-10 maanden duren. Men moet rekening houden met het feit dat niet alle onderwijssystemen precies op elkaar aansluiten: de semesters en trimesters zijn veelal net anders ingedeeld dan in Leiden. Voor de rechtenfaculteit zal voor het academische jaar een semesterindeling gaan gelden. In het algemeen sluit dit beter aan op de buitenlandse onderwijsperioden. Langdurig verblijf in het buitenland heeft gevolgen voor de prestatiebeurs, zeker als dat verblijf over de peildatum van 1 september heenloopt. De uitslag en de daarmee samenhangende studiepunten tellen mee in het collegejaar waarin u het tentamen heeft afgelegd. U dient er echter rekening mee te houden dat de administratieve afhandeling van de in het buitenland afgelegde tentamens enige tijd in beslag neemt, zeker in de zomermaanden wegens zomerreces van het BIO en partneruniversiteiten. Bovendien kan de toekenning en erkenning van het aantal studiepunten, afgelegd in het buitenland, anders zijn. Zo is bijvoorbeeld de studielast uitgedrukt in één creditpoint, beslist niet gelijk aan één EC! Het is raadzaam dat u zich voor vertrek naar het buitenland goed op de hoogte stelt van de consequenties van een verblijf in het buitenland voor de prestatiebeurs. * Of deze vakken verplichte onderdelen zijn van uw curriculum is mede afhankelijk van de richting van uw major-minor. Vraag dit na bij uw studie-adviseur. Thans wordt gewerkt aan het inpassen van een buitenlandverblijf in de BA/MA-structuur en het daarmee samenhangende collegerooster. Dit proces is nog niet geheel afgerond. Er kunnen zich derhalve in de loop van het academisch jaar (onvoorziene) wijzingen voordoen in de tekst van deze brochure. Het BIO zal trachten een ieder hierover zo goed mogelijk te informeren, maar kan geen verantwoordelijkheid nemen voor enige hieruit voortvloeiende veranderingen in de studieplanning van (individuele) studenten. Neemt u altijd contact op met het BIO als u denkt aan een buitenlands studieverblijf! 3

5 Tot slot, is het belangrijk dat een verblijf aan een buitenlandse universiteit past in de studieplanning: dat betekent dat de voorbereiding vroegtijdig dient te worden begonnen (zeker zo n 8 à 10 maanden van tevoren). Hiermee wordt bedoeld dat het verstandig is op tijd te gaan nadenken over de mogelijkheden. Oriënteert u zich en win informatie in! Als u eenmaal een keuze heeft gemaakt, dan kan een buitenlands studieverblijf relatief eenvoudig en snel worden gerealiseerd. Raadpleeg het stappenplan achter in dit boekje. 4

6 3. WAT ZIJN DE MOGELIJKHEDEN? Een studieverblijf in het buitenland is op verschillende manieren te verwezenlijken. Men kan deelnemen aan een uitwisselingsprogramma, gebruik maken van multilaterale of bilaterale samenwerkingsverbanden of het verblijf zelf regelen als free mover. Deze laatstgenoemde variant heeft echter niet de voordelen die een uitwisseling via een samenwerkingsovereenkomst biedt. Als u nog niet duidelijk voor ogen heeft waar u heen wilt gaan, orienteert u zich dan eerst bij PITSstop in Plexus, met betrekking tot de mogelijkheden. Plexus geeft algemene informatie met betrekking tot universitaire uitwisselingen en studiebeursmogelijkheden. Weet u al dat u via een facultaire overeenkomst naar het buitenland wilt gaan, kom dan langs bij BIO. 3.1 Deelnemen aan een uitwisselingsprogramma Deelneming aan een bestaand uitwisselingsprogramma bespaart veel tijd en kosten. In een uitwisselingsprogramma is namelijk een aantal zaken al geregeld, zoals de begeleiding door docenten van de buitenlandse universiteit en de erkenning van de behaalde studieresultaten door de eigen instelling. Ook bestaat er bij een aantal uitwisselingsprogramma s de mogelijkheid van een tegemoetkoming in de extra kosten die een studieperiode in het buitenland met zich meebrengt. Er zijn verschillende uitwisselingsprogramma s waarvan de bekendste het Socratesprogramma is (onderdeel van het Erasmusprogramma). Voor verdere informatie zie of Via officiële samenwerkingsverbanden De Faculteit kent een aantal officiële samenwerkingsverbanden, al dan niet binnen het Socratesprogramma. Een overzicht treft u aan op de pagina s Indien u aan één van deze partneruniversiteiten wilt gaan studeren kan het BIO u van alle noodzakelijke informatie en assistentie voorzien. BIO adviseert U graag in detail wat voor u de mogelijkheden zijn. De verslagen van medestudenten die al weg zijn geweest, zijn ook in te zien op de Blackboardomgeving van de faculteit der Rechtsgeleerdheid *. Loopt u even langs bij onze balie bij het Onderwijs Informatie Centrum (C. O31). We zijn elke dag open van tot uur en van tot uur Ook de Universiteit als geheel heeft een aantal officiële bilaterale samenwerkingsverdragen met buitenlandse universiteiten gesloten, onder andere met universiteiten in Zuid-Afrika, de V.S., Zuid-Amerika, Canada, Azië en Australië. Vaak zijn in deze verdragen de vrijstelling van collegegeld en de erkenning van studiepunten geregeld. Zie de website van het International Office: De UL maakt deel uit van de prestigieuze Coimbragroep. Dit is een netwerk van een aantal universiteiten in Europa die in een handvest hebben afgesproken samen te * (klik op Faculteit der Rechtsgeleerdheid / Studeren in het buitenland (BIO) / Uitwisselingen de verslagen zijn per universiteit gerangschikt) 5

7 werken op het gebied van onderwijs, culturele zaken en onderzoek. In dit multilaterale samenwerkingsverband zijn zaken geregeld als vrijstelling van collegegeld, erkenning van studiepunten en begeleiding. Het karakter van de samenwerking biedt goede mogelijkheden voor studenten die, buiten de bestaande uitwisselingsprogramma s om, aan een buitenlandse universiteit willen studeren. Indien u via een universitair uitwisseling in het buitenland wilt studeren, dan kunt u informatie krijgen bij het Plexus (PITSstop), adres: Kaiserstraat 25 in Leiden. Het inloopspreekuur is in PITSstop op maandag en donderdagmiddag van uur bij mevrouw Rietdijk. Wilt u weten welke overeenkomsten dit zijn, raadpleeg: Voor de facultaire uitwisselingen neemt u contact op met het BIO, Steenschuur 25, Leiden. Onze balie zit in het Onderwijs Informatie Centrum C De balie is elke werkdag geopend van uur en van tot Er is een speciaal inloopspreekuur voor Nederlandse studenten op maandag en vrijdagmiddag van tot uur. De website met de universiteiten waarmee de faculteit een overeenkomst heeft is te zien op: (klik op Faculteit der Rechtsgeleerdheid, / Studeren in het buitenland ). 3.3 Als Free Mover het studieverblijf in het buitenland zelf regelen Mocht er binnen de eigen faculteit of universiteit helemaal niets van uw gading zijn of komt u niet in aanmerking voor deelname aan een uitwisselingsprogramma, dan kunt u ook op eigen initiatief een studieverblijf in het buitenland regelen. Houdt u er wel rekening mee dat dit veel meer moeite en tijd vergt, dat er een voorbereidingstijd nodig is van meer dan één jaar en dat u geen vrijstelling krijgt van buitenlands collegegeld. Ook dient men zelf alles te regelen omtrent visa en studiebeurzen, huisvesting en aanmelding. Bent u bereid te investeren en heeft u geen voorkeur voor een bepaalde universiteit dan kan u het beste eerst aan docenten of aan het BIO vragen of zij een instelling kunnen aanbevelen. Verscheidene departementen binnen de faculteit hebben een lijst met instellingen in het buitenland waarmee ze ook informele contacten onderhouden. Vraag dit na. 6

8 4. ERKENNING VAN STUDIEONDERDELEN Het is belangrijk dat voor het vertrek afspraken gemaakt worden over de erkenning van de studieonderdelen die in het buitenland gevolgd gaan worden. Dit geldt te meer wanneer u zélf uw verblijf regelt (dus buiten bestaande samenwerkingsverbanden om). U dient hiervoor contact op te nemen met het BIO. Om studievertraging te voorkomen is het van belang dat studiepunten die in het buitenland worden behaald meetellen als onderdeel van de huidige studie. Vaak is erkenning vooraf een vereiste voor het verkrijgen van beurzen of toelagen. Bovendien komt men alleen in aanmerking voor studiefinanciering als het verblijf in het buitenland wordt erkend als een deel van het onderwijsprogramma. Voor het Socratesprogramma dient daartoe bijvoorbeeld het zogenaamde learning agreement. 4.1 Het volgen van studieonderdelen in het buitenland In het buitenland kunnen op drie manieren studieonderdelen worden gevolgd die in uw Leidse studieprogramma kunnen worden ingebracht: door middel van het volgen van keuzevakken, het schrijven van een (deel van een) scriptie, of het afleggen van een verplicht vak van het curriculum. Op elk van deze mogelijkheden wordt in het navolgende ingegaan. De hierna volgende opties hebben tot gevolg dat indien u zich in de bachelorfase bevindt - de beste periode om te kiezen voor een buitenlandverblijf gelegen is in de keuzevakruimte en de scriptieperiode van de bachelor (dat wil zeggen het tweede semester van het derde jaar in de bachelor). Wilt u tijdens een andere periode naar het buitenland, dan kunt u ervoor kiezen toestemming te vragen een of meer verplichte vakken uit het curriculum in het buitenland te volgen. Als alternatief kunt u ook overwegen ná het einde van uw bacheloropleiding naar het buitenland te gaan voordat u met uw Master begint, of in de Master zelf (dit laatste geldt voor studenten Criminologie die aan de Universiteit van Texas onderdelen van hun Masterprogramma kunnen volgen). Dit kan een iets langere studieduur opleveren, maar dat weegt niet op tegen de opgedane kennis en ervaring in het buitenland. 4.2 Het volgen van keuzevakken in het buitenland Keuzevakken kunnen niet alleen aan een Leidse faculteit of aan een andere Nederlandse universiteit worden gevolgd, maar ook in het buitenland. De in Leiden omgezette studiepunten tellen mee voor de tempo/prestatiebeurs. De keuzevakken in de vrije keuzeruimte hoeven geen juridische keuzevakken te zijn, maar moeten wel aan de buitenlandse partneruniversiteit gevolgd zijn. Wanneer u op basis van een uitwisselingsprogramma (facultair of universitair) in het buitenland studeert, dan worden de (keuze)vakken die u in het buitenland heeft afgelegd en behaald, automatisch binnen uw keuzevakruimte erkent. Er hoeft dus geen toestemming te worden gevraagd bij een departement/docent. Voor de omzetting van de in het buitenland behaalde cijfers en studiepunten dient u naar BIO te gaan. Let op: voor Leidse erkenning is vereist dat u voldoet aan de voorwaarden gesteld op blz. 12 en in bijlage I onder inleveren studieverslag. U moet tevens minimaal 5 ECTS per vak behalen (voor het laatste zie het Onderwijs- en Examenreglement). U kunt bij uw 7

9 plaatsingsbrief tevens specifiekere voorwaarden toegestuurd krijgen die door de Faculteit worden gesteld. U wordt in de gelegenheid gesteld de plaatsing en de bijbehorende voorwaarden te aanvaarden. Het op basis van individuele afspraken in het buitenland studeren (als zgn.free mover), dus niet via een uitwisselingsprogramma, heeft tot gevolg dat vooraf toestemming van de Juridische Faculteit moet worden gevraagd voor de erkenning van de in het buitenland gevolgde vakken als Leidse keuzevakken. U vraagt de toestemming van de examencommissie in samenspraak met de studieadviseur. Dien de aanvraag voor toestemming pas in na overleg met het BIO! 4.3 Het schrijven van een scriptie in het buitenland Naast het afleggen van keuzevakken in het buitenland kan een student een scriptie in het buitenland schrijven. Een voor de hand liggende invulling kan het schrijven van een rechtsvergelijkende scriptie zijn. Hieraan zijn voorwaarden verbonden, die hieronder per opleiding staan vermeld Doctoraalscriptie oude stijl Voor de Doctoraalscriptie oude stijl dient er vooraf (dat wil zeggen: ruim voor vertrek) toestemming te zijn verkregen van de Nederlandse scriptiebegeleider. Bovendien dient er minstens twee maal persoonlijk contact te zijn geweest tussen de scriptiebegeleider en de student. De overige contacten mogen per plaats vinden. Dit laatste is in afwijking van het Onderwijs- en Examenreglement dat een minimum van drie persoonlijke gesprekken vereist (zie het Onderwijs- en Examenreglement). De scriptiebegeleider en de student dienen persoonlijk te spreken over de opzet van de scriptie en over de gehele scriptie inclusief het vaststellen van het cijfer Bachelorscriptie Voor de Bachelorscriptie bestaat een specifieke procedure van aanmelding en begeleiding. Deze informatie is beschikbaar op Blackboard en staat onder de courses van de faculteit der Rechtsgeleerdheid bij het desbetreffende academische jaar in de map Bachelor III, trimester III. De student kiest een onderwerp uit de lijst die bekend gemaakt wordt via Blackboard. Vervolgens meldt de student zich aan bij de scriptiecoördinator van het desbetreffende departement. Hierna vindt een intake gesprek plaats. Uiteindelijk wordt gekeken wie de student gaat begeleiden en op welke manier. De studenten die in het buitenland verblijven mogen als uitzondering op de reguliere procedure hun scriptie schrijven zonder persoonlijke gesprekken en worden per begeleid. De aanmelding en onderwerpkeuze verlopen volgens dezelfde reguliere procedure zoals hierboven vermeld. Blackboard dient tijdens het verblijf in het buitenland dus regelmatig geraadpleegd te worden! 8

10 4.4. Het afleggen van een verplicht vak uit het Leidse curriculum in het buitenland De Leidse Juridische Faculteit biedt een student de mogelijkheid om niet alleen keuzevakken in het buitenland af te leggen of een deel van een (rechtsvergelijkende) scriptie te schrijven, maar ook verschillende verplichte vakken van het curriculum in het buitenland te volgen, mits het buitenlandse vak een equivalent is van dat verplichte vak. Wanneer u hiervoor in aanmerking wilt komen dient er aan de hiernavolgende - aanvullende - voorwaarden te worden voldaan Voorwaarden voor het volgen van een verplicht vak uit het Leidse curriculum De student dient vooraf (minimaal twee maanden van tevoren) toestemming te vragen voor een in het buitenland af te leggen verplicht vak aan de coördinator van het betreffende vak. Dit schriftelijke verzoek dient te vermelden: 1. aan welke buitenlandse universiteit u wilt gaan studeren; 2. titel van het buitenlandse vak dat u wilt volgen met vermelding van het aantal (omgerekende) ECTS en voor welk verplicht vak het als equivalent zou moet gelden met vermelding van het aantal ECTS van dit Leidse vak; 3. de bij het buitenlandse vak behorende literatuur (u zult dus enig onderzoek dienen te verrichten en contact op te nemen met de desbetreffende buitenlandse universiteit). N.B.: Verzoeken tot vrijstelling voor het vak Rechtsfilosofie dienen ingediend te worden bij uw studieadviseur. Deze bespreekt het met de vakcoördinator. Binnen twee weken na indiening van het verzoek geeft het desbetreffende departement een met redenen omkleed antwoord. De coördinator stelt de student schriftelijk (mag ook per , mits er een originele handtekening van de docent is bijgevoegd) van de beslissing op de hoogte. Het Bureau Internationale Opleidingen ontvangt een afschrift van deze beslissing, zodat centraal geregistreerd wordt voor welke vakken wel of geen toestemming wordt verleend. Nadat de student terug is uit het buitenland en zijn behaalde cijfers (Het academic transcript ) en zijn studieverslag heeft ingeleverd, stuurt BIO een ondertekende brief (puntverklaring) aan het Onderwijsinformatiecentrum. Het OIC verwerkt dan het resultaat cq. de resultaten, zodat deze wordt/worden vermeldt op de cijferlijst van de desbetreffende student. Let op: in sommige gevallen zal het aantal ECTS van het buitenlandse vak niet overeenkomen met het aantal ECTS van het verplichte vak van het Leidse curriculum. Is na omzetting het aantal ECTS behorende bij het buitenlandse vak minder dan het aantal ECTS van het verplichte vak van het Leidse curriculum, dan kan het departement of de docent aanvullende eisen stellen bij het verlenen van de toestemming. Pas als aan deze aanvullende voorwaarde voldaan is zal BIO het cijfer verwerken en doorgeven aan de administratie. Indien het departement of de docent toestemming verleent, tellen de in het buitenland behaalde studiepunten, na omzetting in ECTS, mee voor de prestatiebeurs. 9

11 Dit geldt alleen indien het vak wordt behaald. Het in het buitenland behaalde vak wordt dan omgezet naar een vrijstelling. Bij een vrijstelling wordt er geen cijfer gegeven, maar wordt de vermelding VR toegevoegd op de cijferlijst. Wil de student zijn buitenlandse cijfer(s) vermeld zien dan kan hij/zij dit bij zijn afstuderen als extra vak op het diplomasupplement laten vermelden. De cijfers tellen in dit geval niet mee voor het gemiddelde. De vakken waarvan al globaal bekend is dat deze in het buitenland gevolgd kunnen worden als equivalent vak voor het Leidse vak, worden hieronder genoemd. Let wel: de opsomming is gebaseerd op de goedkeuring van het desbetreffende departement. De student dient altijd voor vertrek het departement in te lichten en officiële bevestiging te vragen. Het BIO draagt hier geen verantwoordelijkheid voor. Rechtsgeleerdheid (Inleiding) Internationaal- en Europees recht Recht der Europese Gemeenschappen Geschiedenis van het Internationale recht Basics International Humanitarian Law European Protection of Human Rights Volkenrecht I en II (let op: is vak uit de oude stijl) Internationaal Privaatrecht Minor Bedrijfswetenschap Strategic Marketing Management Financial Accounting (is het Europese equivalent, niet het Amerikaanse) Banking & Finance (onder voorwaarde dat het vak Corporate Finance en Security Rights bevat) Minor Economie Economie Rechtseconomie Trade and Finance European Economic Integration Minor ORM ORM vak Buitenlands Equivalent EC Level Legal accounting Introduction to Business Management Accounting & Management Accounting Control Human Resource Management Human Resource Management Strategisch Marketing Strategic Marketing Management Management Accounting & Legal Report Financial Accounting with focus on Systems International Financial Reporting Standards (European) Banking & Finance Banking and Finance

12 Fiscaal Bedrijfseconomie: Business economics (onder voorbehoud) Europees belastingsrecht (onder voorbehoud) 4.5 Verslag Elke student die terugkeert na een verblijf aan een buitenlandse universiteit dient binnen één maand na terugkeer een schriftelijk verslag (minimaal drie getypte A4) over het verblijf in te leveren bij het BIO, Steenschuur 25, 2311 ES Leiden, liefst per Dit verslag is enerzijds bedoeld om de faculteit te informeren over uw ervaringen, anderzijds om uw medestudenten, die na u naar het buitenland zullen gaan, handige tips en informatie mee te kunnen geven. In uw verslag dient in ieder geval aan de orde te komen hoe de huisvesting in het buitenland geregeld is, de visumprocedure (indien van toepassing), de introductiedag, het academische programma (kon u zich voor alle vakken inschrijven?) en de kosten van het buitenlandse verblijf. Verslagen die niet aan de vereisten voldoen - u krijgt deze voor vertrek toegezonden - worden niet in behandeling genomen. Het BIO zal pas tot studiepunten- en cijferomzetting overgaan nadat uw correcte verslag ontvangen is. * In Bijlage I treft u de voorwaarden waaraan een studieverslag minimaal dient te voldoen. 11

13 5. STUDIEPUNTENOMZETTING Het BIO zet alle behaalde studiepunten om in ECTS. De meeste Europese landen waarmee de Universiteit Leiden een overeenkomst mee heeft, hanteren het ECTsysteem. Uitsluitend het Bureau Internationale Opleidingen in samenwerking met de examencommissie is bevoegd de in het buitenland behaalde studieresultaten om te zetten naar Nederlandse cijfers. Mededelingen door de buitenlandse universiteit over de omzetting zijn niet rechtsgeldig. 5.1 Puntenomzetting buiten Europa Verenigde Staten In de Verenigde Staten wordt gewerkt met Amerikaanse credits. U kunt er 2, 3 of 4- credit vakken volgen. 2 Amerikaanse credits = 5.7 ECTS 3 Amerikaanse credits = 8.6 ECTS 4 Amerikaanse credits = 11.4 ECTS Canada University of Calgary: 3 Canadese credits = 6 ECTS Australië Wanneer u naar Australië vertrekt dient u, teneinde uw ECTS te laten bepalen, de volgende informatie vanuit het buitenland aan het BIO door te geven Titel van het vak het totaal aantal pagina s te bestuderen literatuur, met titels en jaar van uitgave het totaal aantal college uren per week de exacte lengte van de periode waarin het vak wordt gegeven Bond University rekent: 120 Australische credits voor een heel academisch jaar: dit is omgerekend 60 ECTS. 60 Australische credits voor 6 maanden: dit is 30 ECTS. 40 Australische credits voor 4 maanden: dit is 20 ECTS. Zuid-Afrika Wanneer u naar Zuid-Afrika vertrekt dient u, teneinde uw ECTS te laten bepalen, de volgende informatie vanuit het buitenland aan het BIO door te geven: Titel van het vak het totaal aantal pagina s te bestuderen literatuur, met titels en jaar van uitgave het totaal aantal college-uren per week de exacte lengte van de periode waarin het vak wordt gegeven 12

14 Het BIO zal u na ontvangst van de gegevens zo snel mogelijk duidelijkheid verschaffen over het aantal behaalde studiepunten. Bovengenoemde gegevens worden regelmatig gecontroleerd en aangepast aan de actualiteit. Tussentijdse veranderingen zijn dus mogelijk. 5.2 Leerovereenkomst (alleen van toepassing voor uitwisseling binnen Europa) De UL werkt, net als onze Europese (Socrates)partners, met leerovereenkomsten ( learning agreements ). Deze leerovereenkomst wordt gesloten tussen de student, de thuisuniversiteit én de gastuniversiteit. De inhoud van de leerovereenkomst omvat de vakken die gevolgd worden aan de gastuniversiteit en de erkenning ervan. Het aantal studiepunten per vak wordt aangegeven in Europese credits: de EC(TS-credits). Een cijfer kan op tweeërlei manieren worden weergegeven, óf via de Europese grading scale óf via de nationale norm. Van beiden volgt hierna een overzicht. Cijferomzetting via Europese grading scale The ECTS Grading Scale Percentage of successful students normally achieving the grade A 10% Excellent = 10 B 25% Very good = 9 C 30% Good = 8 D 25% Satisfactory = 7 E 10% Sufficient = 6 F(X) Fail Definitie EXCELLENT: VERY GOOD: GOOD: SATISFACTORY: SUFFICIENT: FAIL: outstanding performance with only minor errors above the average standard but with some errors generally sound work with a number of notable errors fair but with significant shortcomings performance meets the minimum criteria considerable work required before credits can be awarded 13

15 Cijferomzetting via de nationale norm Tabel 1: buiten Europa Nederland < Verenigde staten F/D C-/C C+/B- B/B+ A/A- A+ Australië Bond F P C D HD HD Monash fail pass credit merit distinction high distinction Zuid- NN PII-FP-P C-HD HIII-HIIB HIIA HI Afrika Canada F D/C-/C C+/B- B/B+ A/ A- A+ 14

16 6. WAAR NAAR TOE? De Leidse faculteit der Rechtsgeleerdheid heeft contacten met universiteiten over de hele wereld. Een overzicht staat hieronder vermeld. Naast de facultaire overeenkomsten bestaan er universiteitsbrede overeenkomsten waardoor u ook in andere landen dan de in het schema vermelde landen kunt gaan studeren. Meer informatie hierover vindt u op de facultaire website: of: studeren in het buitenland of via Beheersing van de taal Studenten kunnen er van uitgaan dat, tenzij anders aangegeven, het onderwijs wordt verzorgd in de taal van het land van keuze. Dit houdt in dat men zowel passief als actief de desbetreffende taal dient te beheersen (zie verder pagina 31)! 6.2 Algemeen juridische programma s Facultaire coördinator: mw.mr. B. Zaaijer BUITEN EUROPA AUSTRALIË Periode: februari-juni/juli-november Melbourne: Monash University ( Periode: jan-april/mei-augustus/sept-december (trimester systeem) Gold Coast: Bond University ( VERENIGDE STATEN VAN AMERIKA Periode: augustus-december/januari-(mei)juni Florida/Gainesville: University of Florida ( Connecticut/Hartford: University of Connecticut ( California/SF: University of California, Hastings College of the Law ( Texas/Austin: The University of Texas (at Austin) ( Boston/Massachusetts: Boston University ( * Voor deze universiteit is een hoog cijfergemiddelde vereist. 15

17 CANADA Periode: september-december/januari-april/mei-juni/juli-augustus Calgary: University of Calgary ( ZUID-AFRIKA Periode: eind januari-juni Potchefstroom: Universiteit van Potchefstroom (valt onder de North-West University) ( Pretoria: Universiteit van Pretoria ( Stellenbosch: Universiteit van Stellenbosch ( EUROPA BELGIË Periode: september-februari en januari-juni Liège: Université de Liège ( Periode: eind september-half januari, eind januari-juni Leuven: Katholieke Universiteit Leuven ( DENEMARKEN Periode: september-februari, februari-juni Aarhus: Aarhus Universitet ( Copenhagen: Københavns Universitet ( 16

18 DUITSLAND Periode: half oktober-half februari/half april-half juli Berlin: Humboldt Universität zu Berlin ( Periode: oktober-maart/april-juli Göttingen: Georg-August-Universität ( Periode: 1 oktober en 1 april starten Onderwijsperiode: oktober-maart/april-september Heidelberg: Ruprecht-Karls-Universität ( Periode: wintersemester: oktober-eind maart, zomersemester 1 april- juli Hamburg: Universität Hamburg ( FRANKRIJK Periode: september/oktober - januari/februari en januari/februari-mei/juni Lyon: Université Jean Moulin (Lyon III) ( Paris XIV: Institut d Études Politiques de Paris (zie verdere informatie onder: Speciale Juridische Programma s) ( Paris II: Université Panthéon-Assas (Paris II) ( Poitiers: Université de Poitiers ( Strasbourg: Université Robert Schuman* ( Tours Université François-Rabelais, Tours ( GRIEKENLAND Periode: september-januari/januari-juni Thessaloniki: Aristoteleio Panepistimio Thessalonikis (University of Thessaloniki) ( Komotini: Democritus University of Thrace ( IERLAND Periode: september-december/ januari-juni Cork: University College Cork* ( Dublin: University of Dublin, Trinity College* (alleen 1e trim. ook mogelijk) 17

19 ( Periode: oktober-januari/januari-juni Galway: National University of Ireland, Galway ( ITALIË Periode: oktober-februari/februari-juli Siena: Università degli Studi di Siena ( Periode: sept/okt-februari en februari-juli Bologna: Università degli Di Bologna ( Periode: september-februari/februari-juni Rome III: Libera Università Internazionale degli Studi Soziali ( NOORWEGEN Periode: augustus-december/januari-juni. Gehele jaar ook Engelstalig onderwijs Oslo: Universitet I Oslo ( OOSTENRIJK Periode: oktober-januari/maart-juni Wenen: Universität Wien ( PORTUGAL Periode: semestersysteem Coimbra: Universidade de Coimbra ( SPANJE Periode: september-februari/februari-juni Barcelona: Universidad de Barcelona ( Bilbao: Universidad de Deusto ( Granada: Universidad de Granada ( Salamanca: Universidad de Salamanca ( 18

20 VERENIGD KONINKRIJK Periode: academisch jaar Bristol: University of Bristol* ( Dundee: University of Dundee* ( London: King s College, University of London* ( Periode: geheel academisch jaar óf het Fall Semester Norwich: University of East-Anglia (Norwich) ( Oxford: University of Oxford ** ( London: Queen Mary, University of London ( * Deze universiteiten geven de voorkeur aan een verblijf van twee semester (d.w.z. een verblijf van min. 10 maanden. Wij adviseren u de studentverslagen te lezen ** De uitwisseling met Oxford is anders opgezet dan de uitwisselingen die hier te vinden zijn. Zie voor nadere details het kopje Postgraduate opleidingen. ZWEDEN Periode: oktober-januari, januari-juni. Gehele jaar ook Engelstalig onderwijs Uppsala: Uppsala Universitet ( ZWITSERLAND Periode: eind oktober-begin februari/begin april-begin juli Freiburg: Universität Freiburg/Université de Fribourg ( Periode: midden oktober-eind februari/midden april-half juli Zürich: Universität Zürich ( N.B. Niet altijd vallen de tentamens binnen de genoemde periode. Lees de studentenverslagen én studiegidsen (Plexus en websites betreffende universiteit). 6.3 Speciale juridische programma s en (zomer)cursussen Institut d Études Politiques de Paris Contactpersonen: mw.mr. A. Broekers-Knol, tel en prof. mr. J.H. Nieuwenhuis, tel

21 Het programma aan het Institut d Etudes Politiques de Paris is erop gericht studenten intensief kennis te laten maken met Frankrijk in het algemeen en het Franse academische klimaat in het bijzonder. Het programma begint met een cursus in de Franse taal in Leiden. De duur van die cursus is afhankelijk van de voorkennis. Het behalen van een toets Frans is verplicht om in aanmerking te kunnen komen voor een studieverblijf aan het Institut. Het programma voor een studieverblijf aan het Institut vormt een nadere uitwerking van de opleiding Rechten met Frans. Studenten die de toets Frans behaald hebben en goede studieresultaten hebben, kunnen in beginsel een periode van 5 maanden, van september tot en met januari, in Parijs aan het Institut studeren. Begin september wordt in Parijs aan het Institut een Franse taalcursus en een algemene introductie gegeven, waarna gedurende de maanden oktober tot en met januari colleges worden gevolgd. In principe nemen de Leidse studenten deel aan het Internationale Programma van het Institut. Dit betekent dat de colleges hoofdzakelijk historische en politiekwetenschappelijke vakken betreffen. De mogelijkheid is aanwezig om ook juridische vakken te volgen. Die vakken zijn echter specifiek voor de Franse studenten bedoeld. Een meer gevorderde kennis van de Franse taal maakt het volgen van die vakken gemakkelijker. Begin februari volgen de (vergelijkende) examens. De bereikte resultaten worden omgezet in Leidse studiepunten. Summer Course in Space Law and Policy Contactpersoon: Dr. F.G. von der Dunk, tel Studenten moeten het keuzevak Ruimterecht behaald hebben. Deze zomercursus van twee weken wordt elk jaar georganiseerd door een samenwerkingsverband van de European Centre for Space Law (ECSL) en de Europese Space Agency (ESA). Per keer kunnen maximaal twee Leidse studenten aan de zomercursus deelnemen. De zomercursus vindt elk jaar in een ander land plaats. Website: Leyden-Amsterdam-Columbia Summer Program in American Law Contact en informatie: zie Deze vier weken durende intensieve zomercursus Amerikaans recht wordt in juli, alternerend in Amsterdam en Leiden, gedoceerd door hoogleraren van de gerenommeerde Columbia University, New York. Er zijn enkele plaatsen beschikbaar voor Leidse rechtenstudenten die in de eindfase van hun studie zitten. Leiden Law Courses Een leuke én eenvoudige manier om kennis te maken met colleges in het Engels en in contact te komen met buitenlandse studenten zijn de Leiden Law Courses. Dit zijn de in het Engels aangeboden keuzevakken van de Faculteit (zie keuzevakkengids). Ook Nederlandse rechtenstudenten kunnen deze keuzevakken volgen. Inschrijving geschiedt via U-Twist. 20

22 Summercourse Universiteit van Florida Voor Master-studenten Fiscaal Recht bestaat vanaf dit collegejaar de mogelijkheid om een gedeelte van het tweede trimester te studeren aan de University of Florida, Gainesville. Maximaal tien studenten in de laatste fase van hun studie kunnen zonder studievertraging kennis opdoen in de Verenigde Staten. Hoewel het programma in opzet is toegespitst op studenten die het buitenland-verblijf binnen hun vier-jarige opleiding willen inpassen, staat deelname aan het programma open aan iedere, voldoende gemotiveerde, student die het Bachelor-diploma in zijn bezit heeft. Het programma geeft voor de deelnemende studenten op de volgende manier invulling aan het derde trimester. Alvorens naar het buitenland te vertrekken, zullen de deelnemende Master-studenten het vak Verdieping algemene leerstukken belastingrecht op reguliere wijze afronden. Aan de University of Florida volgen zij in de periode half mei tot half juli het vak Income Taxation of Estates & Trusts. Dit vak vervangt voor de summercourse kandidaten het vak Belastingverdragen als gebonden keuzevak. Gedurende het gehele trimester kunnen de Master-studenten eveneens hun afrondende onderzoeksscriptie schrijven. De uitwisseling vormt de ideale gelegenheid voor studenten om een rechtsvergelijkende scriptie te schrijven. Postgraduate opleidingen in het buitenland Studenten die een Master of advanced Master opleiding in het buitenland willen volgen, moeten dit in het algemeen zelf regelen en krijgen geen financiële ondersteuning van de UL. In PITSstop is informatie aanwezig van de verschillende universiteiten die een Master of Advanced Master aanbieden. U kunt ook eens kijken op of De Leidse Rechtenfaculteit biedt zelf vier Advanced Masteropleidingen aan. Master of Advanced Studies in Air & Space Law, Master of Advanced Studies in International Tax Law, Master of Advanced Studies in European Business Law, en de Master of Advanced Studies in Public International Law (& International Criminal Law Specialisation). Voor meer inforrmatie raadpleeg de website: Oxford De uitwisseling met Oxford vindt niet plaats tijdens bachelor of Master, maar na afronding van de Master (of indien u oude stijl student bent: postdoctoraal). De opleiding die u volgt is de zgn. Magister Juris en duurt een geheel collegejaar vanaf september. Deze uitwisseling is voorbehouden aan studenten die cum laude afstuderen en dus beschikken over een gewogen cijfergemiddelde van 8 of hoger. Net als bij de andere uitwisselingen is er sprake van een selectie: deze wordt in dit geval niet gedaan door het BIO, maar door Prof. mr. H.J. Snijders. Aanmelding vindt plaats door voor half december (de precieze datum is te lezen in de Mare zodra de deadline nadert) van het jaar voorafgaand aan het jaar waarin u in Oxford wilt studeren een sollicitatiebrief, vergezeld van C.V. en cijferlijst, te schrijven aan: Prof. Mr. H.J. Snijders, Steenschuur 25, 2311 ES Leiden 21

23 6.4 Stage Studenten die een stage in het buitenland willen gaan volgen, dienen zelf contact op te nemen met de stagecoördinator van de afdeling of het departement en/of het instituut/bedrijf dat een stage aanbiedt. Een handige website is Deze site wordt gefinancierd door het Leonardi-da- Vincifonds. (Leonardo da Vinci is het programma van de Europese Commissie dat beurzen verstrekt aan studenten en pas afgestudeerden die in het kader van hun opleiding een stage willen lopen bij een commercieel bedrijf in een land in Europa). Deze site koppelt stagiairs aan bedrijven in het buitenland. Kijk ook op de site en of Voor Nederlandse stages zie de website: Voor algemene informatie met betrekking tot buitenlandse stages kunt u soms terecht bij het Loopbaancentrum Letteren, P.N. van Eyckhof 4 (gebouw 1168) tel , website: loopbaancentrum@let.leidenuniv.nl De stagecoördinator van het Loopbaancentrum is mevrouw drs. B. Sumer (tijdens haar zwangerschapverlof neemt Doreen Arnoldus haar functie waar). Af en toe heeft het Loopbaancentrum stages waar rechtenstudenten gebruik van kunnen maken. Het LUF heeft een internationaal studiefonds, dit is een combinatie van een beurs en een lening voor buitenlandse stages van Leidse studenten. Dit betreft geen uitwisselingsprogramma. Zie ook de website van het LUF: Het adres is: info@luf.leidenuniv.nl, Rapenburg 61, bereikbaar van maandag tot en met donderdag uur en vrijdag uur, tel

24 7. WAAR KUNT U INFORMATIE VINDEN? Bureau Internationale Opleidingen De balie bij het Onderwijs Informatie Centrum, C.031 (adres Steenschuur 25) is geopend van maandag tot en met vrijdag van uur en van uur. Tijdens deze openingstijden kunt u gewoon binnenlopen voor algemeen advies. Heeft u specifieke vragen over studeren in het buitenland, dan kunt u op ons open spreekuur langskomen op maandag- en vrijdagmiddag tussen en uur. Voor een meer persoonlijk gesprek kunt u een afspraak maken (tel ). De Studie-infotheek Plexus Voor algemene schriftelijke informatie zoals studiegidsen, financieringsmogelijkheden, studiebeurzen, zomercursussen en lijsten met contacten, adressen en uitwisselingsprogramma s kan men terecht bij PITSstop in Plexus. Ook is er per universiteitsstad informatie aanwezig en er liggen verslagen van juridische studenten ter inzage. Men is bezig met het opzetten van een multimediabibliotheek met informatie over onze (facultaire) partners in het buitenland. Bezoekadres: Kaiserstraat 25, 2311 GN Leiden. Postadres: postbus 439, 2300 AK Leiden, tel , pitsstop@plexus.leidenuniv.nl. PITSstop is elke werkdag geopend van uur. Op maandag en donderdag is er een speciaal inloopspreekuur voor studenten die specifieke vragen hebben over studeren/stages in het buitenland ( uur). Mailen mag ook: t.rietdijk@io.leidenuniv.nl De aanmelding voor een uitwisseling via een universitaire uitwisseling gaat via de International Exchange coördinator van het International Office, Mw. T. Rietdijk, adres: Pieterskerkhof 6. t.rietdijk@io.leidenuniv.nl Internet Via Internet is zeer veel informatie te vinden. Een lijst met websites van adressen van facultaire partners en andere nuttige websites treft u aan het einde van deze brochure aan. De UL heeft een uitgebreide website over studeren in het buitenland: Ook op onze Blackboard-omgeving treft u informatie aan over een buitenlands studieverblijf (incl. studieverslagen). 23

25 8. HOE KUNT U ZICH AANMELDEN? Voor een door de Juridische Faculteit te Leiden erkende studie in het buitenland dient u zich vóór 20 maart 2006 aan te melden voor een verblijf in het daaropvolgende academische jaar. Met andere woorden: diegenen die in het academisch jaar willen studeren in het buitenland dienen zich vóór 20 maart 2006 schriftelijk aan te melden bij de facultair coördinator: Bureau Internationale Opleidingen, t.a.v. mw.mr. B. Zaaijer, Steenschuur 25, Postbus 9520, 2300 RA Leiden. Uw schriftelijke aanmelding dient te bevatten: een motivatiebrief; de universiteit van uw voorkeur met twee alternatieve keuzes; de periode die u in het buitenland wilt studeren; de studiefase waarin u zich bevindt; een computeruitdraai van uw gecertificeerde cijferlijst (verkrijgbaar bij de onderwijsadministratie); een curriculum vitae, met vermelding van volledig adres, telefoonnummer, adres en collegekaartnummer; aantoonbare kennis van de taal van het land van keuze. Binnen een maand ná de sluitingsdatum van 20 maart 2006 krijgt u bericht of de Faculteit uw studieperiode erkent, naar welke universiteit u kunt vertrekken en of u een beurs kunt ontvangen. U zult bij uw plaatsingsbrief tevens voorwaarden toegestuurd krijgen die door de Faculteit worden gesteld. Vervolgens wordt u in de gelegenheid gesteld de plaatsing en de bijbehorende voorwaarden te aanvaarden. Studenten dienen rekening te houden met de mogelijkheid dat voor sommige universiteiten een selectieprocedure kan gelden. Studenten die willen studeren in het academische jaar en zich niet voor 20 maart 2006 hebben aangemeld, kunnen alleen nog reageren op een eventueel bericht in bijvoorbeeld de MARE, Studenten E-Nieuws en Blackboard. Hierin wordt gepubliceerd welke plaatsen er nog beschikbaar zijn voor een bepaalde universiteit in het voorjaar van Dit betreft echter alleen plaatsen aan universiteiten binnen Europa. Deze berichten zullen zonodig vóór eind oktober 2006 verschijnen. 24

26 9. KOSTEN EN FINANCIERING 9.1 Kosten De kosten van studeren in het buitenland variëren sterk van land tot land, maar in het algemeen kan men wel stellen dat studeren in het buitenland duurder is dan studeren in Nederland. Op de website van het NUFFIC ( is per land vaak informatie over kosten opgenomen. Als u naar het buitenland vertrekt op basis van het Socratesprogramma, of op basis van een samenwerkingsovereenkomst die de Leidse juridische faculteit heeft gesloten met bijvoorbeeld een Amerikaanse universiteit of als u studeert aan één van de Coimbragroep universiteiten, dan betaalt u geen collegegeld aan de gastuniversiteit (zie hierna voor de verschillende mogelijkheden). De belangrijkste financiële tegemoetkomingen, financieringsmogelijkheden en studiebeurzen worden hieronder toegelicht. 9.2 Studiefinanciering Studenten met een studietoelage kunnen deze in principe behouden als zij tijdelijk in het buitenland studeren. Zij krijgen dezelfde toelage als uitwonende studenten. De Informatie Beheer Groep (voorheen de Informatiseringsbank) stelt hiervoor wel de volgende voorwaarden: de buitenlandse studie moet deel uitmaken van het eigen onderwijsprogramma; de student moet aan de Nederlandse universiteit ingeschreven blijven en dus ook Nederlands collegegeld betalen; en het verblijf mag in het buitenland niet langer dan een jaar duren. In bepaalde gevallen is het mogelijk voor de periode van het buitenlandse verblijf (of een gedeelte hiervan) een voorschot te krijgen van de Informatie Beheer Groep. Meer informatie hierover is te verkrijgen bij het Steunpunt Studiefinanciering in Groningen, telefoonnummer: OV-studentenkaart en het buitenland Voor Nederlandse studenten die studiefinanciering genieten en in het buitenland willen gaan studeren gelden drie regelingen. A) Studenten die hun volledige studie in het buitenland volgen binnen de Europese Unie en/of Aruba en daarvoor ook Nederlandse studiefinanciering ontvangen, kunnen gedurende het verblijf in het buitenland een OV-vergoeding krijgen. B) Studenten die voor studie of stage enige tijd via een uitwisselingsprogramma naar het buitenland gaan, kunnen een vergoeding krijgen van hun OV-jaarkaart voor de tijd die ze in het buitenland doorbrengen. Men dient dit minimaal twee maanden voor vertrek met het OB-formulier en een akkoordverklaring van BIO (handtekening van de buitenlandcoördinator) aan te vragen bij het Steunpunt Studiefinanciering. Op het OB-formulier staat ook aangegeven wanneer u de OV-jaarkaart moet inleveren en wanneer en hoe u hem weer kunt ophalen (verkrijgbaar bij de informatiebalie en het Op de universitaire website ( treft u informatie over allerlei mogelijke fondsen aan. 25

27 postkantoor of kijk op de hieronder genoemde website: C) Studenten die buiten de officiële uitwisselingsprogramma s om een deel van hun studie in het buitenland volgen, kunnen ook in aanmerking komen voor vergoeding van de in het buitenland doorgebrachte periode, maar dit is afhankelijk van de goedkeuring van de opleiding. De vier hierna genoemde criteria zijn van toepassing: 1) de student dient voltijds ingeschreven te blijven staan bij de Nederlandse universiteit tijdens het buitenland verblijf. 2) De student dient het Nederlandse collegegeld te betalen aan de Nederlandse universiteit. 3) Er dient goedkeuring te worden verleend voor het buitenlandverblijf door de opleiding. 4) Hiervoor dient men, minimaal twee maanden voor vertrek, een OB-formulier en een door de buitenlandcoördinator ondertekende akkoordverklaring in te dienen bij het Steunpunt Studiefinanciering in Groningen. Kijk voor de exacte procedure en de nieuwste ontwikkelingen op de website Studiebeurzen Socrates Het meest bekende uitwisselingsprogramma is ongetwijfeld Socrates (onderdeel van het Erasmusprogramma). Een voorwaarde voor een student om in aanmerking te komen voor een Socratessubsidie is dat er een door de Europese Gemeenschap goedgekeurde overeenkomst bestaat tussen de UL en een buitenlandse instelling. Voorwaarden waaraan deze overeenkomsten moeten voldoen zijn: wederzijdse erkenning van (delen uit) elkaars studieprogramma; wederzijdse vrijstelling van collegegeld. Aanvragen voor de subsidie worden door de faculteiten gedaan, zodat een zekere continuïteit kan worden gewaarborgd (individuele studenten kunnen niet zelfstandig een aanvraag voor een subsidie indienen). Een uitwisseling binnen het Socratesprogramma duurt minimaal drie maanden en maximaal een jaar. Het bedrag wordt vastgesteld door het NUFFIC, en is tegenwoordig voor alle landen hetzelfde. Deze beurs is bedoeld als tegemoetkoming in de extra kosten van een studieperiode in het buitenland (zoals reiskosten, hogere kosten levensonderhoud e.d.). Wie een studietoelage krijgt, behoudt deze ook tijdens de buitenlandse studie. Let wel: een student heeft slechts éénmaal recht op een Socratesbeurs. 26

28 Kenmerkend voor deze vorm van studieverblijf in het buitenland is dat: de student geen collegegeld betaalt in het buitenland: men betaalt het vereiste collegegeld aan de UL en blijft ingeschreven als student; de student de Nederlandse studiefinanciering behoudt; in principe de student geen studievertraging oploopt omdat de studiepunten die in het buitenland worden behaald door de UL worden erkend; aan de buitenlandse universiteit de student gebruik kan maken van de gebruikelijke studentenvoorzieningen; de buitenlandse universiteit soms bemiddelt bij het zoeken naar huisvesting, maar dit is niet verplicht. Aanmelding verloopt via het BIO, gelijktijdig met de aanmelding aan de buitenlandse universiteit Lustra De Lustrabeurs is in eerste instantie bestemd voor Leidse studenten voor het volgen van een studieperiode aan een buitenlandse instelling buiten Europa. In aanmerking komen de instellingen en universiteiten waarmee al (gedurende ten minste twee voorafgaande jaren) een aantoonbare relatie bestaat, wat heeft geresulteerd in de plaatsing van studenten en/of de uitwisseling van docenten. Het budget dat de Universiteit Leiden ontvangt is beperkt. Als het fonds is uitgeput kan het voorkomen dat ondanks dat u aan de voorwaarden voldoet, er geen beurs toegekend wordt. Ook kan het voorkomen dat het aantal aanvragen zo groot is dat de beurzen worden gematigd om zoveel mogelijk studenten in staat te stellen een beurs te krijgen. Houdt hier rekening mee. In principe gebruikt de rechtenfaculteit de LUSTRAbeurs niet voor financiering van stages. Het Leonardi-da-Vincifonds is daarentegen speciaal voor financiering van stages in het leven geroepen. In het algemeen geldt dat de stage bij een buitenlands bedrijf in Europa moet worden gelopen en ook door de examencommissie worden goedgekeurd. Tevens geldt de voorwaarde de stage moet worden gelopen in het kader van een studie aan de Universiteit Leiden (als programmaonderdeel, keuzevak of extra vak) en dat deze studie of stage wordt beloond met studiepunten. De student moet minimaal zijn /haar propedeuse hebben gehaald. Let wel: de rechtenfaculteit heeft geen structurele samenwerkingsovereenkomsten met buitenlandse bedrijven en bemiddelt niet in stages. U kunt bij uw eigen departement navragen of men bemiddelt in buitenlandse stages. Niet in aanmerking voor een beurs komen studenten die naar instellingen en of universiteiten willen gaan waarmee de UL op generlei wijze een samenwerkingsrelatie onderhoudt. Voor het aanvragen van een beurs dient gebruik te worden gemaakt van het daarvoor bestemde aanvraagformulier dat kan worden gedownload van de website studeren in het buitenland : Op deze website is ook informatie te vinden over andere fondsen, inclusief de aanmeldingsformulieren. Het formulier is pas geldig als dit is ondertekend door de facultair coördinator (via het BIO). 27

29 Nadere voorwaarden: a. De Universiteit Leiden erkent de in het buitenland gevolgde studie of stage als onderdeel van de Leidse studie (als programmaonderdeel, keuzevak of extra vak), en beloont dit met studiepunten. b. de studie- of stage periode is minimaal 4 weken en maximaal een jaar. c. de student heeft nog niet eerder een LUSTRAbeurs ontvangen Alle aanvragen worden door de facultaire buitenlandcoördinator beoordeeld en doorgestuurd naar het International Office. Op het aanvraagformulier wordt door de facultaire buitenlandcoördinator aangegeven welk beursbedrag er aan de student toegekend is. Indien blijkt dat de student ooit eerder een LUSTRAbeurs heeft gehad zal het International Office de coördinator hierover berichten of andersom. De beurs wordt in twee termijnen uitbetaald. Het International Office streeft ernaar om de eerste uitbetaling in de maand voor de daadwerkelijke vertrekdatum uit te voeren dat De tweede termijn wordt uitbetaald na inlevering van het verslag. De voorwaarde is wel dat de student het verslag met het daartoe bestemde formulier binnen 1 maand inlevert bij het International Office Culturele verdragen Nederland heeft met een veertigtal landen culturele akkoorden gesloten die het mogelijk maken over en weer studenten, afgestudeerden en wetenschappelijk personeel uit te wisselen. Deze verdragen bieden beursmogelijkheden voor studie en onderzoek in verschillende landen binnen en buiten Europa. Aanvraagformulieren (per land) kunnen via het International Office (Pieterskerkhof 6) worden aangevraagd en ingediend. Men moet er rekening mee houden dat de aanvraagprocedure een half jaar tot een jaar in beslag kan nemen. Voor de meeste jaarbeurzen is de sluitingsdatum 1 december, voorafgaand aan het jaar van vertrek. Voor zomerbeurzen ligt de sluitingsdatum meestal tussen februari en mei. Voor een gedetailleerde landenlijst en een exacte update van de voorwaarden kijk op de website: of Curatorenfondsen De Universiteit Leiden beheert een aantal curatorenfondsen. De jaarlijks te besteden gelden uit deze fondsen zijn bestemd voor studenten die in het kader van hun studie hoge kosten moeten maken. Voor nadere informatie en aanvraagformulieren kan men terecht bij de Studentdecanen gevestigd in Plexus, bezoekadres: Kaiserstraat 25, 2311 GN Leiden, Postbus 439, 2300 AK Leiden, tel adres: dekanen@ics.leidenuniv.nl U kan ook een afspraak te maken ISEP Het International Student Exchange Program (ISEP) is een uitwisselingsprogramma waarbij universiteiten over de hele wereld zijn aangesloten. Studenten die via ISEP in het buitenland willen studeren, kunnen een keuze maken uit ca. 100 universiteiten in 28

30 de Verenigde Staten en een aantal in Zuid-Amerika, Mexico, Azië en Canada. Welke universiteiten dit precies zijn kan U vinden op Het programma werkt volgens het gesloten beurzensysteem: de Nederlandse student ruilt een plaats met een Amerikaanse student, die aan zijn of haar universiteit collegegeld betaalt en bovendien de kosten voor huisvesting en levensonderhoud voor de Nederlandse student. De Nederlandse student betaalt het collegegeld in Nederland (deze blijft dus in Nederland ingeschreven staan) en laat voor de Amerikaanse deelnemer een bedrag achter waarvan deze onderdak en levensonderhoud kan betalen. Momenteel is dit bedrag 550 per maand. Tegen het bedrag dat men normaal gesproken in Nederland kwijt zou zijn om te studeren kan men dus enige tijd een studie volgen in de V.S. Voor deelname aan het ISEP-programma dient de Test of English as a Foreign Language (TOEFL) te worden afgelegd. Deze test bestaat uit de delen: luistervaardigheid, geschreven Engels, vocabulaire en leesvaardigheid (op VWO/HAVO-eindexamenniveau). Meestal levert de test geen problemen op voor Nederlandse studenten. Aanvraagformulieren voor, en informatie over de test is te vinden op Als u via ISEP naar het buitenland wilt dient u zich uiterlijk 15 januari te hebben aangemeld, als u gedurende het Fall semester wilt gaan studeren. De deadline voor het Spring semester is uiterlijk 15 juni. Informatie over de aanmeldingsprocedure is te vinden op Voor meer informatie kunt u zich wenden tot het International Office. U kunt langsgaan bij het spreekuur in PITSstop (Plexus) elke maandag en donderdag tussen en uur of een sturen naar T.Rietdijk@IO.leidenuniv.NL LUF Internationaal StudieFonds: LISF Sinds 1989 bestaat de mogelijkheid om via het Leids Universiteits Fonds (LUF) een beroep te doen op het LUF Internationaal Studiefonds (LISF) voor een beurs voor een buitenlands studieverblijf. Deze beurs voor studenten en pas afgestudeerden - in de regel tot dient om de internationale oriëntatie te bevorderen. Studenten en pas-afgestudeerden van de Universiteit Leiden met een origineel plan voor een buitenlands project komen hier voor in aanmerking. De beurs geldt voor alle landen ter wereld en is een beurs die, indien nodig, gecombineerd kan worden met en een lening. De lening wordt afgesloten met de ABN-AMRO-bank tegen gunstige voorwaarden. Voor meer details en exacte voorwaarden en vereisten voor aanmelding, bezoek de website van het LUF: Als afsluiting moet een in goed Nederlands geschreven persoonlijk verslag van het studieverblijf ingediend worden. Dit verslag komt in aanmerking voor de LISF-prijs. Meer informatie is verkrijgbaar bij het LUF, Rapenburg 61 te Leiden, tel info@luf.leidenuniv.nl Particuliere fondsen Er bestaat een grote verscheidenheid aan particuliere stichtingen en fondsen die, ieder onder eigen voorwaarden, bereid zijn subsidie te verlenen ten behoeve van een studie in het buitenland. Meestal betreft het kleine bedragen voor studie of onderzoek in een 29

31 nauw omschreven vakgebied voor bepaalde (groepen van) personen. De subsidie zal zelden of nooit voldoende zijn om alle kosten te dekken. De selectie vindt meestal éénmaal per jaar plaats en is over het algemeen zeer streng. Een aantal criteria kan daarbij een rol spelen. Van belang zijn vooral de studieresultaten, de motivatie en eventuele aanbevelingen van docenten. Ook kunnen religie, woonplaats en geslacht een rol spelen. De bijzonderheden van alle particuliere fondsen staan vermeld in het Fondsenboek dat ter inzage ligt in de PITSstop. Kijk ook op de site van het NUFFIC: Beursopener PITSstop beschikt over de Beursopener, een computerzoekprogramma van het NUFFIC waarin fondsen, beurzen en toelagen voor studie, stage en onderzoek staan vermeld. Alleen diegenen met de Nederlandse nationaliteit komen voor deze fondsen in aanmerking. Kijk ook op onder het kopje Wil Weg of Vergeet ook niet naar de tips te kijken: er kunnen hele waardevolle tussen zitten! VSB-Beurzen De VSB-beurs is voor minder draagkrachtige studenten. De student moet aan een Nederlandse universiteit studeren en een buitenlandse aanvullende studie willen volgen of onderzoek willen doen. De opgedane kennis komt ten goede aan de Nederlandse samenleving. De beursaanvraag is geldig voor alle landen. De hoogte van de beurs is maximaal per jaar. De voorwaarden om in aanmerking te komen voor een beurs zijn: 1) ruim voldoende studieresultaten hebben behaald. 2) Op moment van vertrek niet ouder zijn dan 29 jaar. 3) In principe de Nederlandse nationaliteit hebben en na het verblijf terugkeren naar Nederland. 4) In het studiejaar voor vertrek zijn afgestudeerd en extracurriculaire activiteiten hebben ontplooid. Kijk voor meer informatie op de website van het VSB-fonds; Op deze website is vanaf oktober -ook het elektronische aanmeldingsformulier te vinden. Na aanmelding kunt u deze formulieren, en de in onderstaande lijst vereiste documenten, inleveren bij het International Office, "Gravensteen", Pieterskerkhof 6. De documenten die men dient in te leveren zijn: Het volledig ingevulde en ondertekende aanvraagformulier met bijlagen; leesbare kopie van paspoort of identiteitsbewijs; volledige curriculum vitae; overzicht studieresultaten; originele cijferlijst; minimaal 2 originele aanbevelingsbrieven; bewijs toelating of toelaatbaarheid buitenlandse instelling 30

32 De deadline voor aanmeldingen is 1 maart. U dient het geheel in te leveren bij: Mw. Usha Mohunlol of Mw. Evelien Hack International Office "Gravensteen", Pieterskerkhof 6 Naast de hierboven genoemde studiebeurzen bestaan er talloze andere fondsen. Voor een overzicht van de mogelijkheden, zie het kopje beurzen op de website Overige landen Via de ambassade of het consulaat van een land kan meer informatie worden verkregen over mogelijke beschikbare fondsen. Het is ondoenlijk hier de verschillende mogelijkheden op te sommen Oost-Europa Wie op eigen gelegenheid in Oost-Europa gaat studeren, moet er rekening mee houden dat het verblijf daar in harde valuta moet worden betaald. Vaak vraagt men aan buitenlanders een hoger collegegeld dan wat overeenkomt met de werkelijke studiekosten. De totale kosten zullen dan ook in het algemeen niet lager liggen dan die van een studie in Nederland. Bovendien geven deze landen alleen een visum als men kan aantonen dat men over voldoende middelen van bestaan beschikt. Deze financiële kwestie dient te worden geregeld voordat men andere voorbereidingen treft Verenigde Staten Studeren in de Verenigde Staten is duur: zowel wat levensonderhoud als wat studiekosten betreft. Een visum wordt alleen verstrekt als men duidelijk kan maken over voldoende geld te beschikken om de studie te betalen. Uiteraard verlenen onze Amerikaanse partners assistentie bij visumaanvragen. Wie zich verder wil oriënteren, kan het beste een bezoek brengen aan het Fulbright Center, Bezoekadres: Herengracht 472, postbus 17374, 1001 JJ Amsterdam tel , info@fulbright.nl. Telefonische informatie kunt u krijgen van maandag t/m vrijdag van uur. Het Fulbright Center beschikt in de bibliotheek over een grote hoeveelheid documentatie- en voorlichtingsmateriaal, alsmede over handboeken en studiegidsen. Het documentatiecentrum is geopend op dinsdag, woensdag en vrijdag van uur, maar alleen op afspraak. Deze kunt u maken via de onlineplanner van de website van het Center. Een zinvolle pagina is ook de pagina van de Amerikaanse ambassade ( Hier treft u onder meer de laatste informatie met betrekking tot visumaanvragen aan. Tot slot, houdt u rekening met het volgende: 31

33 9.6 Free Movers U kunt uw buitenlandverblijf ook realiseren door zelf een universiteit van uw voorkeur te zoeken ( free movers ). Als free mover ondervindt u echter veel meer nadelen dan als u als uitwisselingsstudent gaat. Zo dient als u als Free mover het buitenlandse collegegeld zelf te betalen, kunnen de behaalde cijfers in het buitenland niet altijd worden omgezet naar het Nederlandse systeem. En dient u zelf alle bijkomende zaken te regelen zoals de aanvraag van uw studievisum. Dit kost vaak heel veel tijd en inspanning. Tijd die u beter kunt gebruiken om in uzelf te investeren. Bij deelname aan het Socratesprogramma en de meeste andere erkende uitwisselingsprogramma s bent u vrijgesteld van betaling van collegegeld. BIO regelt alle praktische zaken zoals begeleiding bij het zoeken naar huisvesting, inschrijving, aanmelding, aanvragen van een studievisum en dergelijke. 32

34 10. WAT MOET GEREGELD WORDEN VOOR HET VERTREK? 10.1 Leerovereenkomst Indien u naar een Europese universiteit gaat dient u een leerovereenkomst te sluiten (zie hiervoor Leerovereenkomst, 5.2). Deze leerovereenkomst zal u worden toegezonden door het BIO. Vervolgens kijkt u of u voor vertrek uw vakkenkeuze kunt bepalen. Indien dit zo is, dan komt u langs bij het BIO voor ondertekening door de facultaire coördinator. De leerovereenkomst neemt u vervolgens mee naar uw gastuniversiteit alwaar u deze tevens laat ondertekenen. * 10.2 Taal Het onderwijs in het buitenland wordt in principe gegeven in de taal van dat land, vooral in de Zuid-Europese landen is dit het geval. Het is dus van belang dat u op zijn minst een actieve en passieve basiskennis hebt van die taal. Soms wordt aan de buitenlandse universiteit een talencursus georganiseerd, welke in het bijzonder bedoeld is voor buitenlandse studenten. Ook is het mogelijk om in Leiden een talencursus te volgen. Hierbij zijn er twee soorten talencursussen te onderscheiden, te weten een intensieve en een praktische. Deze cursussen worden verzorgd door het Talencentrum van de UL. Adres: Cleveringaplaats 1, kamer 125, tel , a. Talencentrum Voor talencursussen Duits, Engels, Frans, Hongaars, Italiaans en Spaans bestaan de volgende mogelijkheden: Praktische taalcursus: Van september-januari en van februari-juni worden er wekelijks talencursussen gegeven, bestaande uit 15 lessen van 2 uur, zowel voor beginners als voor gevorderden. De cursussen worden overdag en in de avond aangeboden. Kosten van de cursus liggen rond de 120. Inschrijven voor de cursussen in september kan vanaf 1 juni en voor de cursussen in februari vanaf 1 november. Intensieve taalcursus: In augustus worden er intensieve cursussen Engels, Frans, Italiaans en Spaans gegeven (inschrijven vanaf 1 juni). De intensieve cursus Frans kan ook in december gevolgd worden (inschrijven vanaf 1 november). Een cursus duurt vier weken en vereist fulltime studie. De colleges worden overdag gegeven van maandag t/m vrijdag van uur. Kosten liggen rond de 300, mits de student geen subsidie krijgt van de faculteit. * In de praktijk blijkt het meestal handiger de definitieve vakkenkeuze pas vanuit het buitenland aan ons te laten weten, mits het geen equivalente vakken betreft. U kunt uw leerovereenkomst faxen/opsturen naar het BIO met het verzoek deze te ondertekenen en terug te sturen. Het is ook mogelijk nog wijzigingen aan te brengen in de leerovereenkomst. Ook voor dit laatste dient u een handtekening te hebben van zowel de thuis- als gastuniversiteit. 33

35 Meer informatie over de cursussen staat op de website van het Talencentrum: Inschrijven voor de praktische en intensieve cursussen kan op maandag tot en met donderdag van en op vrijdag van en van uur bij de balie van het Talencentrum, Cleveringaplaats 1, kamer 125, tel: Een inschrijfformulier kan ook via de website gedownload worden. Engels voor de Master In september 2005 is een groot aantal Masteropleidingen in het Engels gestart. Om studenten van de Universiteit Leiden in de gelegenheid te stellen zich voor te bereiden op het onderwijs in de Engelse taal organiseren het Talencentrum en het Expertisecentrum Academisch Engels, taaltoetsen en gespecialiseerde taalcursussen. In eerste instantie wordt de studenten de gelegenheid geboden een toets af te leggen om een beter inzicht te krijgen in hun taalvaardigheidniveau van het Engels. Op basis van de uitslag van de toets zal er een advies gegeven worden voor een cursus. klik op Engels voor de Master. b. Zomercursussen Buitenlandse universiteiten organiseren vaak taalcursussen en in het kader van culturele verdragen worden door enkele landen hiervoor beurzen beschikbaar gesteld. In PITSstop kan men informatie vinden. Verder organiseert de Europese studentenorganisatie AEGEE voor haar leden tijdens de zomermaanden voor weinig geld cursussen in een aantal talen. Meer informatie hierover is verkrijgbaar bij AEGEE Leiden, tel of kijk op de website: Voor de zogenaamde kleine talen zijn er beurzen beschikbaar. Zie onder Beurzen/Socratesprogramma/ Fondsen EILC (Erasmus Intensive Language Courses). De EILC's zijn intensieve voorbereidende taalcursussen voor Socratesstudenten in de kleine talen van de Socrateslanden: alle talen behalve Spaans, Engels, Frans en Duits. De EILC's duren minimaal drie en maximaal acht weken en zijn doorgaans op beginnersniveau beschikbaar. Deelname aan de cursussen is gratis en de Nederlandse Erasmusstudenten kunnen voor de EILC één of twee extra beursmaanden krijgen. c. Vreemde taal als keuzevak Het is ook mogelijk om een buitenlandse taal als keuzevak te volgen. In de keuzevakkengids staan verschillende taalcursussen vermeld in het hoofdstuk van de Faculteit der Letteren. De gids is te verkrijgen bij de afdeling Onderwijsmaterialen, Steenschuur 25. Om aan een cursus Frans, Duits of Engels te kunnen deelnemen, moet men de taal op VWO-niveau beheersen. Voor talen als Russisch, Portugees, Ivriet, Arabisch, Indonesisch, Chinees e.d. worden geen toegangseisen gesteld. Wel is het voor deelname aan een keuzevak noodzakelijk dat men staat ingeschreven aan de UL. Aanmelding voor een keuzevak geschiedt meestal via de docent die het vak onderwijst of via het secretariaat van de desbetreffende afdeling. 34

36 d. Rechten met Frans Zie de website van het talencentrum klik op Frans / Juridisch Frans Voorbereiding op buitenlandse rechtenvakken Naast het volgen van een talencursus is het ter voorbereiding op het rechtssysteem van een ander land aan te raden om al in Leiden inleidende vakken te volgen. Zo zou u kunnen nagaan of het vak 'English Law through the Leading Cases' ook dit jaar weer wordt gegeven. Voor meer informatie kunt u zich wenden tot: het departement Civiel recht, afdeling Buitenlands en Privaatrecht, telefoonnummer Het secretariaat is geopend van uur, Internationaalprivaatrecht@law.leidenuniv.nl De vakken 'Legal English' en 'Practical English Usage for Law Students I worden door het Expertisecentrum Academisch Engels gegeven. Zie voor nadere details: klik op Academisch Engels / Course description for Law Students Huisvesting in het buitenland Voor wat betreft de huisvesting is de procedure bij elke universiteit verschillend; in het ene geval wordt huisvesting geregeld, in het andere geval dient men dat zelf te doen (lees de studieverslagen!). De meeste Angelsaksische universiteiten hebben een campus met huisvestingsmogelijkheden voor buitenlandse studenten. Ook in sommige andere landen is dit het geval, maar dikwijls zal zelf voor een kamer in de nieuwe stad moeten worden gezorgd. Men kan informatie over huisvestingsmogelijkheden vragen bij de admissions officer van het International Office van de desbetreffende buitenlandse universiteit. Indien zij niet behulpzaam kunnen zijn, vraag dan of men een goedkoop pension kan aanbevelen van waaruit verder gezocht kan worden. Voor wie naar een universiteit binnen Europa gaat, is het misschien mogelijk een kamer te regelen via de Europese Studenten Vereniging AEGEE. Deze vereniging heeft branches in meer dan 50 Europese steden en de plaatselijke leden van AEGEE kunnen soms bemiddelen bij het verkrijgen van woonruimte. Het adres van AEGEE- Leiden is Kaiserstraat 25, 2311 GN Leiden, 3e etage, Postbus 439, 2300 AK, Leiden, tel of kijk op de website: Voor meer informatie stuur een mail naar info@aegee-leiden.nl AEGEE is te bereiken van maandag tot en met vrijdag van uur. Met betrekking tot de huisvesting in Frankrijk dient vroegtijdig, maar pas nadat u een plaats is toegewezen, contact te worden opgenomen met het plaatselijke CROUS. Als het niet lukt huisvesting vanuit Nederland te regelen, ga dan wat eerder naar het buitenland, zodat ter plaatse naar een kamer gezocht kan worden voordat de colleges beginnen. Wellicht is het ook mogelijk om bij UL-studenten die al eerder aan desbetreffende universiteit hebben gestudeerd, te informeren naar de huisvestingsmogelijkheden daar. Benader verder het Erasmus Student Network, een organisatie 35

37 die gericht is op service aan internationale studenten. De website: of ELSA (European Law Students s Association), Een ander handige site is het internationale studentennetwerk, opgezet voor bemiddeling in huisvesting: Voor meer informatie kunt u terecht bij het BIO, onder meer voor namen van oudstudenten. Lees ten slotte ook de studentenverslagen waarin informatie wordt gegeven over huisvesting! 10.5 Eigen kamer onderverhuren Wie voor een aantal maanden naar het buitenland gaat, zal zijn of haar kamer hier meestal niet opzeggen. Dit kan betekenen dat men dubbele huurkosten heeft. Een mogelijkheid om dit te voorkomen is om de kamer ter onderverhuur aan te bieden bij RooFS (Rooms for Foreign Students). Dit is een organisatie die zich inzet voor huisvesting van buitenlandse studenten in Leiden en onder meer via studenten probeert aan kamers voor onderverhuur te komen. RooFS zorgt, in nauw contact met het International Office, voor de nodige bemiddeling en begeleiding. Wie bereid is zijn kamer tijdens afwezigheid onder te verhuren aan een uitwisselingsstudent (ná toestemming van huisbaas of stichting) meldt dit zo spoedig mogelijk aan RooFS. Op deze manier kunnen uitwisselingsprogramma s doorgang blijven vinden en vindt men zelf op een gemakkelijke manier een onderverhuurder. Neem voor meer informatie contact op met RooFS, openingstijden: maandag en vrijdag van tot uur, dinsdag, woensdag en donderdag van tot uur. Adres: Kaiserstraat 25,postbus 439, 2300 AK Leiden, telefoonnummer: RooFS@plexus.leidenuniv.nl, website: Onderverhuur kan ook via de SLS. Kijk voor de procedure op de website: 36

38 10.6 Lippmannverzekering voor studiereis/stage De Lippmannverzekering biedt een complete dekking voor een verblijf in het buitenland. Deze verzekering is - in overleg met het NUFFIC - ontwikkeld voor studenten of docenten die in het kader van hun studie, onderzoek of stage naar het buitenland gaan. De verzekering omvat een dekking voor geneeskundige behandeling, ongevallen, bagage, buitengewone kosten, wettelijke aansprakelijkheid, repatriëringskosten en verhaalsrechtsbijstand in geval van lichamelijk letsel. De premie bedraagt ongeveer 36,50 per persoon per maand. Voor inlichtingen omtrent deze verzekering kan men terecht bij: W.B.D. Lippmann Verzekeringen, Postbus 30706, 2500 GS Den Haag, algemeen telefoonnummer: , IPS (speciaal voor studenten): De homepage van Lippman Verzekeringen is te vinden op info@lippmann.nl. U kunt online een offerte aanvragen. Aanvraagformulieren zijn ook te krijgen bij het International Office, Pieterskerkhof Ziektekosten De meeste ziektekostenverzekeringen kennen een zogenaamde buitenlanddekking. Raadpleeg hiervoor de polisvoorwaarden. Van belang zijn onder andere: de termijn waarvoor de dekking geldt, een eventuele meldingsplicht en de hoogte van het maximumbedrag van de ziektekosten die worden gedekt. De meeste maatschappijen kennen een maximum dekking van tweemaal de Nederlandse tarieven. Voor sommige landen (bijvoorbeeld Frankrijk en de USA) is dit niet voldoende. In een dergelijk geval kan men het beste een aparte reisverzekering afsluiten. Indien de ziektekostenverzekering het verblijf niet dekt, bijvoorbeeld omdat de periode dat men in het buitenland verblijft te lang is, is het meestal wel mogelijk bij dezelfde maatschappij een aanvullende ziektekostenverzekering af te sluiten. Men kan echter in een dergelijk geval ook overwegen een aanvullende ISISverzekering (International Student Insurance Service) af te sluiten: Wettelijke aansprakelijkheid Een wettelijke aansprakelijkheidsverzekering (W.A.verzekering) verzekert tegen materiële of lichamelijk schade die aan derden wordt toegebracht. Meestal is men als student meeverzekerd op de W.A. verzekering van de ouders. Iedere verzekeringsmaatschappij houdt er andere regels op na, maar in het algemeen geldt dat een W.A.verzekering een werelddekking geeft en gedurende drie maanden in het buitenland geldig is. Als de ouders geen W.A.verzekering hebben afgesloten is het verstandig voor een eigen W.A.verzekering te zorgen, zeker voor landen als de V.S. of Canada. Wie voor langere tijd naar het buitenland gaat, moet een aanvullende reisverzekering afsluiten. Dit is mogelijk bij verschillende verzekeringen. Vraag dit even na bij uw eigen verzekering. 37

39 10.9 Reisverzekering Het verdient aanbeveling voor het verblijf in het buitenland en voor de heen- en terugreis een algemene reisverzekering af te sluiten tegen verlies, diefstal en beschadiging van bagage. Hiermee kunnen ook de extra kosten ten gevolge van ziekte, ongeval of overlijden verzekerd worden als deze niet door de ziektekostenverzekering worden gedekt Visum Mocht u als Nederlands staatsburger voor een studie of stage naar een EU-land vertrekken, dan heeft u geen visum nodig. Voor niet EU-landen geldt dat u ruim voor vertrek contact moet opnemen met de ambassade of het consulaat van het betreffende land in Nederland. De adressen van de ambassades en de consulaten kunt u vinden op de website van het ministerie van Buitenlandse Zaken: of via de homepage van het NUFFIC: Studenten die voor studie of stage naar de Verenigde Staten gaan, kunnen rechtstreeks op de homepage van de Amerikaanse ambassade informatie verkrijgen over de visaprocedures: De aanvraag gaat via het consulaat Studenten die voor studie of stage naar Australie gaan, kunnen op de homepage van de Australische ambassade informatie verkrijgen over de visaprocedures: of Het aanvragen voor een studievisum gaat electronisch via de website De vertegenwoordigers van de immigatiedienst van de Australische Ambassade in Berlijn regelen de studievisa voor Nederland. Ze zijn telefonisch te bereiken op telefoonummer Houdt u er rekening mee dat er kosten verbonden (kunnen) zijn aan het regelen van een visum. Dit jaar was dit 255 voor Australië, 85 euro voor de V.S en 50 voor Zuid- Afrika. N.B. deze kosten veranderen regelmatig, check altijd de desbetreffende website Zaakwaarnemer Zorg ervoor dat er gedurende het buitenlandse verblijf hier iemand is die belangrijke post opent en eventueel beantwoordt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan controles betreffende studiefinanciering. Deze zaakwaarnemer kan het beste gemachtigd worden voor het afhandelen van financiële en andere belangrijke zaken (bijvoorbeeld onderverhuur kamer). Een machtigingsformulier is te downloaden op (zie onder: direct iets regelen / aanvragen / machtiging Alumni-netwerken Het Leids Universiteits Fonds kent alumninetwerken in het buitenland. Naast de financiële bemiddeling stelt het LUF ook zijn alumninetwerken in het buitenland ter beschikking voor informatie en hulp. In de Verenigde Staten is in het bijzonder het zogenaamde 'LUF Chapter' in New York actief. Studenten die naar het buitenland gaan, ongeacht of ze gebruik maken van de mogelijkheden van het Internationaal 38

40 Studiefonds, kunnen zich tot het LUF wenden voor nadere informatie. Aanvragen: LUF, Rapenburg 61 te Leiden, tel / , openingstijden uur. Kijk ook op de website: Erasmus Student Netwerk Het Erasmus Student Netwerk is een initiatief van studenten uit de lidstaten van de Europese Gemeenschap. Het doel van dit netwerk is te komen tot een adequate opvang en sociale integratie van studenten die een deel van hun studie aan een buitenlandse universiteit volgen. Nederlandse studenten kunnen in contact komen met buitenlandse studenten aan hun instelling door zich bij het ESN aan te melden als mentor. Dit geeft de student die in het buitenland gaat studeren de mogelijkheid van tevoren kennis te maken met de taal en cultuur van een land. Voor een Leidse student die aan een buitenlandse universiteit heeft gestudeerd, is het vaak leuk de contacten met buitenlandse studenten te continueren. Voor meer informatie kan men contact opnemen met ESN-Leiden, Kaiserstraat 25, 2311 GN Leiden, Postbus 439, 2300 AK Leiden, tel (iedere woensdag tussen uur). Kijk ook op de website: European Law Students' Association. Met ruim leden, verdeeld over 200 steden in 35 landen in Europa is ELSA de grootste studievereniging voor rechtenstudenten in de wereld. Onder ELSA The Netherlands vallen vijf lokale groepen, waarvan ELSA Leiden de grootste is. ELSA is voor rechtenstudenten van alle richtingen en alle jaren. Als u een student bent met een internationale blik ga dan een keer langs, ook als u nog niet lid bent, op de wekelijkse borrel op maandag van uur tot uur in sociëteit De Burcht, Burgsteeg 14 in Leiden. Het bestuur kan u dan wat meer vertellen over het lidmaatschap. Tot slot Schroomt u niet om contact op te nemen met het Bureau Internationale Opleidingen indien u, op wat voor manier dan ook, onverwachte problemen ondervindt bij de voorbereiding of uitvoering van uw buitenlandse studieverblijf. Het BIO is er om uw belangen te behartigen en u te ondersteunen en te adviseren bij uw studie in het buitenland! 39

41 11. NUTTIGE ADRESSEN EN LITERATUUR Voor algemene informatie over het studeren in het buitenland kunt u terecht bij: BIO, Steenschuur 25, Postbus 9520, 2300 RA Leiden, tel , fax , exchange@law.leidenuniv.nl en de Blackboard-omgeving: studeren in het buitenland. Openingstijden: uur en van uur. Het International Office, Pieterskerkhof 6, 2311 SR Leiden, tel , study@io.leidenuniv.nl, Openingstijden van uur. Studentencentrum Plexus, Kaiserstraat 25, 2311 GN Leiden, tel PITSstop, Kaiserstraat 25, 2311 GN Leiden, tel / AEGEE-Leiden, Kaiserstraat 25, 3e etage, 2311 GN Leiden, tel / ESN-Leiden, Kaiserstraat 25, 2311 GN Leiden, tel (woensdag van uur) ROOFS, Kaiserstraat 25, Postbus 439, 2300 AK Leiden, , Roofs@plexus.leidenuniv.nl (maandag en vrijdag dinsdag, woensdag en donderdag uur), NUFFIC (Nederlandse Organisatie voor Internationale Samenwerking in het Hoger Onderwijs) Kortenaerkade 11, Postbus 29777, 2502 LT Den Haag, tel , info@nuffic.nl, of VISUM (Voorlichtingscentrum voor Internationale Samenwerking Uitwisselingen en Mobiliteit in het hoger onderwijs): zie NUFFIC Steunpunt studiefinanciering, bezoekadres: Koninginnegracht 12 B13, Den Haag, tel in Groningen, Studentensteunpunt algemeen tel / Walburgstraat 22A, 9712 HX Groningen. steunpunt@groningerstudentenbond.nl Informatie over het Socratesprogramma FAQ s: Landelijke Studentenvakbond tel , bezoekadres Neude 29b, Postbus 1335, 3500 BH Utrecht, Studentenlijn tel De Studentensite van Intermediair: 40

42 Fulbright Center, Bezoekadres: Herengracht 472, postadres: postbus postcode 1001 JJ Amsterdam tel , Ambassades/consulaten Amerikaans Consulaat, Museumplein 19, 1071 DJ Amsterdam, tel Australië, Carnegielaan 4, 2517 KH Den Haag, algemeen nummer: tel Informatie over studeren in het buitenland en visa van uur telefoonnummer /59. Websites: of Het aanvragen voor een studievisum gaat electronisch via de website vertegenwoordigers van de immigatiedienst van de Australische Ambassade in Berlijn zijn telefonisch te bereiken op Canada (alle studentenvisa gaan via de ambassade in Berlijn), of (u kunt hier ook aanvraagformulieren voor studentenvisa downloaden). Het aanvragen voor een studievisum gaat elektronisch via de website op Zuid-Afrika, Wassenaarseweg 40, 2596 CJ Den Haag, tel , of Ambassade websites Amerikaans Consulaat Australië België Canada Denemarken Duitsland Frankrijk Griekenland Ierland Italië Noorwegen Portugal Spanje Verenigd Koninkrijk Zuid-Afrika Zweden Zwitserland of Ter oriëntatie op een buitenlands verblijf enkele tips: Let s Go (landeninformatie): 41

43 Lonely Planet (landeninformatie): Literatuur Een kleine greep uit de vele publicaties die in PITSstop ter inzage liggen: The World of Learning Study Abroad The Grants Register Verslagen over ervaringen van studenten in het buitenland Studiegidsen van Universiteiten 42

44 12. CHECKLIST VOOR STUDEREN IN HET BUITENLAND Let op: voor een verblijf aan een partneruniversiteit van de Universiteit Leiden dient u contact op te nemen met het International Office. Bij een facultaire partner wendt u zich tot het BIO. Kijkt u op de website om na te gaan of het een universitaire of facultaire uitwisseling betreft. Begin tijdig (dat wil zeggen één jaar van tevoren) met het u voorbereiden op een studieverblijf in het buitenland. U heeft dit Groene Boekje aandachtig doorgelezen U heeft de vereiste vakken behaald zie p. 4 U heeft uw voorkeur voor een bepaalde universiteit bepaald (verslagen kunt u inzien bij het BIO) zie p. 6-7/16-20 U weet welke periode u naar het buitenland wilt zie p U heeft een idee van de vakken / programma s die u wilt gaan volgen zie p U houdt rekening met de deadline van 20 maart 2006 of het bericht in de daarvoor geëigende fora voor eind oktober 2006 en u schrijft een gemotiveerde brief naar BIO i.g.v. facultaire overeenkomst (inclusief bijlagen) zie p. 25 U weet hoe de procedure loopt voor de studiefinanciering en OV-jaarkaart zie p U volgt een taalcursus als dit nodig is voor het buitenlandse verblijf zie p U heeft een verzekering met wereldwijde of Europese dekking (WA, ziektekosten en reisverzekering) zie p. 38/39 U doet een visumaanvraag indien nodig zie p. 39 U heeft een geldig identiteitsbewijs voor het buitenlands verblijf U zorgt voor een zaakwaarnemer zie p. 39 U heeft de reis geboekt U bent gemotiveerd!!! KLAAR OM TE VERTREKKEN! WIJ WENSEN U VEEL STUDIEPLEZIER TOE! 43

45 B.I. BIJLAGE I - EISEN STUDIEVERSLAG 1. Studieverslag voor het Bureau Internationale Opleidingen. U dient binnen 1 maand na terugkeer een schriftelijk verslag (ongeveer drie getypte A- 4). De over het studieverblijf in te leveren bij ons Bureau. Wanneer dit verslag niet is ontvangen of niet aan de hieronder vermelde voorwaarden voldoet wordt geen omzetting van cijfers gegeven! In dit verslag dient u in ieder geval in te gaan op: kosten huisvesting. De huisvesting en de wijze waarop hoe dit geregeld is: door u zelf of door de universiteit? Kosten levensonderhoud. Kosten aangeschafte literatuur. Verzekering: hoe geregeld/ wat zijn de kosten. De aanvang van het semester. Het gevolgde onderwijs. Wijze van tentamineren. Heeft u een talencursus gevolgd/ zo ja: waar en wat waren de kosten? Begeleiding aldaar. Was er een introductiedag geregeld? Sociale leven. Indien van toepassing: de visumprocedure. Bent u gestuit op problemen? Zo ja, welke? Begeleiding/ advies door en contact met het Bureau Internationale Opleidingen. Geef aan of het verslag (elektronisch) gepubliceerd mag worden Dit verslag dient u te zenden naar: Bureau Internationale Opleidingen, Steenschuur 25, Postbus 9520, 2300 RA Leiden U mag het verslag ook bij ons persoonlijk inleveren (kamer C.031) of per aan ons versturen: exchange@law.leidenuniv.nl Wij stellen het op prijs indien wij uw verslag mogen opnemen op de facultaire website en de Blackboard-omgeving. Wilt u aangeven of dit mag? 2. Studieverslag voor het International Office i.v.m. toegekende Socratesbeurs/Lustrabeurs Naast het verslag vermeld onder punt één, dient u een verslag te maken in verband met de u toegekende beurs. De opzet van dit verslag wordt u toegezonden door het International Office samen met de toekenningsbrief van de door u aangevraagde Lustraof Socratesbeurs. Dit verslag stuurt u naar: International Office, Gravensteen, Pieterskerkhof 6, 2300 RA Leiden I

46 B.II. BIJLAGE II CRIMINOLOGIE STUDEREN IN HET BUITENLAND Studeren in het buitenland is een ervaring die eigenlijk elke student zou moeten hebben. Naast een geweldige ervaring, is een buitenlandverblijf ook zeker een pluspunt op uw c.v.! Zowel in de criminaliteitsbestrijding als in het criminologisch onderzoek wordt veel over de grenzen samengewerkt. Omdat de Leidse universiteit diverse uitwisselingsprogramma s met buitenlandse universiteiten heeft, kunnen Leidse studenten in veel steden studeren, zowel binnen als buiten Europa. Ook wanneer u Criminologie studeert, heeft u de mogelijkheid om een deel van uw studie in het buitenland te volgen. Aangezien de studie nog sterk in ontwikkeling is, zijn de mogelijkheden om een deel van de studie in het buitenland te volgen wel wat beperkter dan bij één van de reeds lange tijd gevestigde studies. Toch zijn er momenteel wel al een aantal zéér interessante mogelijkheden voor studenten Criminologie om in het kader van danwel de bachelor, danwel de master, naar het buitenland te gaan. Wees er wel op bedacht dat u, indien u naar het buitenland wilt in het kader van de studie Criminologie, een pionier bent. Aangezien de studie nog zeer jong is, is er nog geen duidelijke buitenlandcultuur ontstaan. U zult dus veel dingen zelf moeten uitzoeken én oplossen. Laat u hier echter niet door afschrikken! In de bachelor naar het buitenland De beste periode om naar het buitenland te gaan, is gedurende het tweede jaar van de bachelor. Veel buitenlandse universiteiten bieden vakken aan op undergraduate niveau die zeer goed kunnen dienen als een vervanging van of een aanvulling op vakken die aan de UL binnen het curriculum worden gegeven. Op de site van het International Office zijn alle universiteiten te vinden waarmee de Universiteit Leiden een uitwisselingsovereenkomst heeft. Het bestaan van zo n overeenkomst wil zeggen, dat u niet apart collegegeld hoeft te betalen voor de buitenlandse Universiteit. De lijst met partneruniversiteiten is te vinden op In de Master naar het buitenland Hoewel het wel mogelijk is om tijdens de Master enkele graduate vakken aan een buitenlandse universiteit te volgen, zijn de opties waaruit gekozen kan worden, aanzienlijk minder. Dit heeft te maken met het feit dat er vooralsnog weinig niet- II