Sociaal Verslag Bronsgroen 2014 Inhoud: 1. Een energiecoöperatie met sociaal oogmerk 1) Winsten laten terugvloeien naar sociale projecten 2) Actief bijdragen aan energiebesparing bij kansengroepen 3) Lage instapdrempel: spaarformule Realisatie sociaal oogmerk 2. Energiejacht op maat Campagne van provincie Limburg en BBL Bronsgroen als dienstverlener Pool van energiemeesters Ten dienste van sociale actoren Realisatie in Campagne 2014-2015 Aantal actoren Aantal begeleide gezinnen 3. Project bij Koning Boudewijn Stichting Projectoproep energiearmoede Ingediende project: ESCO voor huurders Doelstellingen Partners Begeleiding sociaal ondernemerschap: Ashoka Ashoka: gerenommeerde organisatie Intensief begeleidingstraject Resultaat begeleidingstraject: ESCO-formule voor scholen Sociaal Verslag Bronsgroen 2014 1
Gerealiseerde impact door het project ESCO voor huurders ESCO voor scholen 4. Andere acties Deelname aan Manifestatie tegen armoede Deelname aan Hart Boven Hard 5. Verankering in structuur Bronsgroen Verankering in de Raad van Bestuur Verankering in de Adviesraad 6. Sociale doelstelling in de media Sociaal Verslag Bronsgroen 2014 2
1. Een energiecoöperatie met sociaal oogmerk Bronsgroen is een Coöperatieve Vennootschap met Sociaal Oogmerk (cvba-so), die in 2012 werd opgericht om gezinnen in energiearmoede ook te betrekken bij de energietransitie. Bronsgroen wilt op verschillende manieren maatschappelijke impact realiseren: 1) Winsten laten terugvloeien naar sociale projecten We willen de winst die we overhouden nadat onze coöperanten een billijke vergoeding op hun kapitaal hebben ontvangen, vooral investeren in sociaal-ecologische projecten in Limburg. Hiervoor willen we samenwerken met de gemeentes en de OCMW's en de sociale huisvestingsmaatschappijen uit de regio, vooral in die gemeentes waar we kunnen investeren in hernieuwbare energie. De weg naar meer hernieuwbare energie is volgens ons immers maar geslaagd als ook mensen die het financieel wat moeilijker hebben daadwerkelijk betrokken worden bij deze transitie, en zo ook mee kunnen genieten van de voordelen. 2) Actief bijdragen aan energiebesparing bij kansengroepen In onze coöperatie is veel deskundigheid aanwezig inzake energiebesparing: zowel in onze Raad van Bestuur als bij onze coöperanten zijn verschillende erkende energie-adviseurs. daarnaast zijn er verschillende coöperanten die een opleiding tot energiemeester hebben gevolgd. Deze expertise willen we inzetten voor meerdere doelgroepen: We willen graag onze coöperanten met vragen rond energiebesparing persoonlijk advies verlenen. We willen een bijdrage leveren aan bepaalde projecten, die tot doelstelling hebben om gezinnen in energie-armoede te ondersteunen bij het verlagen van hun energiefactuur. Voorbeeld: Bronsgroen is een actieve partner in het project Energiejacht op Maat, dat loopt van december 2014 tot april 2015. 3) Lage instapdrempel: spaarformule Mensen die krap bij kas zitten, kunnen ook aansluiten bij Bronsgroen door gebruik te maken van het unieke spaarsysteem: wie het aandeel niet in één keer wil / kan betalen, kan in twaalf maandelijkse schijven van 10,40 euro/maand toch volwaardig aandeelhouder worden. Realisatie sociaal oogmerk Aangezien Bronsgroen in 2014 nog onvoldoende eigen middelen kon verwerven om sociale projecten mee te financieren, heeft de RVB op andere manieren een invulling gegeven aan het sociaal oogmerk. Sociaal Verslag Bronsgroen 2014 3
2. Energiejacht op maat Campagne van provincie Limburg en BBL De campagne Energiejacht Op Maat is een onderdeel van de campagne Energiejacht van de provincie Limburg en BBL, en richt zich specifiek tot kansengroepen. Kansarmen hebben namelijk meer nog dan de doorsnee Vlaming baat bij energiebesparing. In december 2014 startte de tweede editie van de campagne Energiejacht op maat van BBL en Provincie Limburg. Bronsgroen als dienstverlener Pool van energiemeesters Bronsgroen nam opnieuw actief deel, en startte met 5 nieuwe vrijwilligers die in najaar 2014 een opleiding gevolgd hebben, en vervolgens als energiemeesters aan de slag gingen in hun eigen of een naburige gemeente. Samen met onze 2 energiemeesters die vorig jaar de opleiding al volgden in 2013, heeft Bronsgroen een pool van 7 deskundige energiemeesters opgebouwd. Ten dienste van sociale actoren Deze pool van energiemeesters hebben we vervolgens ter beschikking kunnen stellen van gemeentes, OCMW's, Sociale Verhuurkantoren of Sociale Huisvestingsmaatschappijen die een beroep wensten te doen op de expertise van deze energiemeesters. Realisatie in Campagne 2014-2015 Aantal actoren In de tweede editie van de campagne Energiejacht, die liep van december 2014 tot april 2015, hebben vijf sociale actoren een beroep gedaan op de dienstverlening met energiemeesters door Bronsgroen: Sociaal Verslag Bronsgroen 2014 4
1. Sociaal Verhuurkantoor Genk 2. OCMW Dilsen-Stokkem 3. OCMW Alken 4. OCMW As 5. Sociale Huisvestingsmaatschappij Cordium Aantal begeleide gezinnen In totaal werden bij deze campagne ongeveer 25 gezinnen begeleid door de energiemeesters van Bronsgroen. 3. Project bij Koning Boudewijn Stichting Projectoproep energiearmoede Bronsgroen werd begin 2014 geselecteerd als laureaat in een project van de Koning Boudewijn Stichting (KBS) rond bestrijding van energie-armoede. Bronsgroen was 1 van de 10 geselecteerde projecten (5 Vlaamse en 5 Waalse projecten) Ingediende project: ESCO voor huurders Het project van Bronsgroen had als titel ESCO-financiering door een energiecoöperatie voor investeringen in woningen van gezinnen in energiearmoede met het oog op de ontwikkeling van een coöperatief en rollend sociaal woningfonds Doelstellingen Dit project heeft een dubbele doelstelling: Bronsgroen wilt een 4-tal huurwoningen van Limburgse gezinnen in energiearmoede onder begeleiding van een professionele erkende energiedeskundige energiezuiniger te laten maken, waarbij de coöperatie optreedt als ESCO. De bedoeling is dat investering leidt tot een daling van de energiefactuur voor de gezinnen, waarbij het gezin tijdens een vooraf afgesproken termijn (de terugverdienperiode) de investering terugbetaalt aan de coöperatie, zodat Bronsgroen die financiële middelen daarna voor een volgend gezin kan inzetten, en ontstaat er dus een soort rollend sociaal woningfonds. Bronsgroen wilt via dit project onderzoeken welke overeenkomsten dienen opgesteld te worden met de verschillende stakeholders (projectpartners, huurders, eigenaars), en hoe die terugbetalingen dienen te verlopen. Sociaal Verslag Bronsgroen 2014 5
Op dergelijke investeringen hoeft Bronsgroen namelijk geen winsten te maken, maar het kan ook geen verlieslatende activiteit worden voor onze coöperatie, omdat dit het voortbestaan van de coöperatie kan bedreigen. Partners Bij de start van het project in 2014 waren twee partners betrokken bij dit project: Huurderssyndicaat Limburg: Deze belangenvereniging voor huurders is partner om 2 private huurwoningen te vinden waarin Bronsgroen een investering kan doen. Cordium: Deze sociale huisvestingsmaatschappij is partner om 2 sociale huurwoningen te zoeken uit haar patrimonium waarin Bronsgroen een investering kan doen. Begeleiding sociaal ondernemerschap: Ashoka Een essentieel onderdeel van dit project bij de KBS bestond in een begeleiding door Ashoka inzake sociaal ondernemerschap. De KBS heeft Ashoka ingehuurd om de geselecteerde projecten te ondersteunen bij het verbeteren van hun werking, met het oog op het verhogen van de maatschappelijke impact van de projecten. Ashoka: gerenommeerde organisatie Vertegenwoordigd op alle continenten (in 70 landen), startte Ashoka haar activiteiten op in Frankrijk in 2006 en in België en Zwitserland in 2007. Vanuit haar visie ondersteunt Ashoka nu al dertig jaar lang steun vernieuwende sociale ondernemers, de zogenaamde Ashoka- Fellows, opdat deze «pioniers» (waarvan er vandaag meer dan 3000 over de hele wereld vertegenwoordigd zijn ) sterker kunnen bijdragen aan de groei van de sector en de verspreiding van sociale vernieuwing kunnen versnellen. De Limburger Ignace Schops is een van de Belgische Fellows. Intensief begeleidingstraject Het begeleidingstraject bestond uit het volgen van een 10-daagse cursus sociaal ondernemen. Deze cursus was erop gericht om de interne bedrijfsprocessen van de geselecteerde organisaties onder de loep te nemen, en te verbeteren. Sociaal Verslag Bronsgroen 2014 6
Daarnaast werd Bronsgroen op maat begeleid om ons ondernemingsplan tegen het daglicht te houden. Resultaat begeleidingstraject: ESCO-formule voor scholen Het belangrijkste resultaat van dit begeleidingstraject was dat Bronsgroen nieuwe pistes heeft verkend om rendabele ESCO-projecten te financieren. Heel concreet heeft Bronsgroen een ESCO formule voor scholen uitgewerkt, die erin bestaat om de bestaande verlichting in scholen te vervangen door energiezuinige LED-verlichting. Maatschappelijk impact ESCO-formule voor scholen Uit onderzoek is gebleken dat gemiddeld 60% van de elektriciteitsfactuur van scholen bestaat uit de kosten voor verlichting. Dat is een hoog percentage. Vele scholen hebben niet de financiële middelen om zelf die investering te doen. Door de investering van Bronsgroen in energiezuinige LED-verlichting, gaat de school veel minder energie verbruiken, waardoor de verlichtingskost aanzienlijk zal dalen, en dus ook de elektriciteitsfactuur. De middelen die de school hiermee bespaart, kan de school dan inzetten voor pedagogische doeleinden, wat de eigenlijke opdracht is van een school. Via deze ESCO-formule kan Bronsgroen dus bijdragen tot een betere inzet van de beperkte beschikbare middelen van de school, en zo realiseert Bronsgroen een investering met een belangrijke maatschappelijke impact. Gerealiseerde impact door het project ESCO voor huurders Voor dit luik van het project werd aan de projectpartners (Huurderssyndicaat en Cordium) op zoek te gaan naar huurders die interesse hadden om een investering door een derde partij in hun woning te laten doen, met dien verstande dat de huurder ook akkoord kan gaan om de verlaging van de energiefactuur, of een deel ervan, tijdens de beginjaren terug te betalen aan Bronsgroen. ESCO voor scholen Deze ESCO-formule (investering in LED-verlicthing voor scholen) werd onder begeleiding van Ashoka uitgewerkt tijdens het begeleidingstraject. Vervolgens werd deze nieuwe ESCOformule tijdens de eindpresentatie van het project voorgesteld aan een jury die door de KBS was samengesteld, waarin ook een aantal sociale ondernemers zetelden. Onze nieuwe ESCO-formule werd goed bevonden door de jury (september 2014), en vanaf oktober is binnen Bronsgroen dan een werkgroep scholen opgericht die deze ESCO-formule verder ging uitwerken: Zoektocht naar een geschikte leverancier Opstart prospectie naar scholen Opstellen van modelovereenkomsten met scholen Sociaal Verslag Bronsgroen 2014 7
Einde 2014 was de werkgroep scholen klaar met deze werkzaamheden. Bronsgroen hoopt dat deze voorbereidende werkzaamheden kunnen leiden tot succesvolle investeringen in 2015. 4. Andere acties Deelname aan Manifestatie tegen armoede Bronsgroen nam op 17 oktober, werelddag van armoede, deel aan het Limburgse evenement: een fakkeltocht tegen armoede in Maasmechelen. Op deze manier bouwt Bronsgroen netwerken uit met andere middenveldorganisaties die ook willen opkomen voor kansarme gezinnen. Deelname aan Hart Boven Hard Bronsgroen schakelde zich actief in de Hart Boven Hard (HBH) Beweging in Limburg. Bronsgroen nam deel aan het eerste nationale evenement Hartslag van HBH in Antwerpen (25/10/2014) Bronsgroen deed een getuigenis over onze werking tijdens een bijeenkomst van HBH in Hasselt (16/12/2014) 5. Verankering in structuur Bronsgroen Om ervoor te zorgen dat de sociale missie van Bronsgroen ook wordt vertaald in concrete projecten met maatschappelijke impact, hebben we mensen in onze organisatie die ervaring hebben met de problematiek van energie-armoede, of actief zijn in andere organisaties die eveneens strijden voor meer sociale rechtvaardigheid. Verankering in de Raad van Bestuur Sinds de oprichting van Bronsgroen in 2012 hebben we twee bestuurders die de problematiek van energie-armoede heel goed kennen: Herman Stulens: inwoner van de sociale woonwijk Gansbeek in Bilzen, waar de wortels liggen van onze coöperatie; Herman kreeg in 2012 de titel Minister van Sociale Energie (meer info: http://www.ministerievanideeen.be/nl/ministers/socialeenergie ) Kris Vleugels: voorzitter van Cordium, een sociale huisvestingsmaatschappij actief in Bilzen, Hoeselt, Kortessem en Hasselt Verankering in de Adviesraad Net zoals onze zustercoöperatie Energent heeft ook Bronsgroen in 2014 een adviesraad opgericht. Deze raad doet wat het zegt te doen: advies geven aan Bronsgroen. Tevens willen we met de diverse samenstelling van deze raad aangeven dat Bronsgroen een pluralistische organisatie is die openstaat voor mensen van zeer diverse pluimage. De leden van onze adviesraad verstrekken niet advies namens de organisatie waar ze actief Sociaal Verslag Bronsgroen 2014 8
zijn, maar doen dit uit eigen naam, en uit persoonlijke sympathie voor de doelstellingen van Bronsgroen. Omwille van hun kennis en ervaring inzake energiearmoede heeft Bronsgroen volgende mensen opgenomen in onze Adviesraad: Jef Lingier, voorzitter Huurderssyndicaat Limburg Joachim de Wijs, coördinator energiewerking bij Stebo Martien Bortels, secretaris Beweging bij ACV Limburg Frans Vanspauwen, voorzitter Sint-Vincentius Limburg Greta Vanhove, regioverantwoordelijke bij ACV Limburg 6. Sociale doelstelling in de media Artikel in een Limburgs dagblad met Herman Stulens in de reeks Prachtigste Limburger (december 2014) Artikel in Cordium Bruist, eigen publicatie van Cordium, over onze dienstverlening met energiemeesters, met als titel Energiemeesters helpen bewoners energie besparen (16/12/2014); zie http://www.cordiumbruist.be/energiemeesters-bronsgroenhelpen-bewoners-energie-besparen/ Sociaal Verslag Bronsgroen 2014 9