Mama, mag ik op t internet? Sofie Vandoninck Faculteit Sociale Wetenschappen Onderzoekproject Online risico s & online weerbaarheid Doel van het onderzoek? Welke kinderen zijn meer kwetsbaar online? Hoe ondersteunen en begeleiden? Rol van persoonlijke kenmerken Rol van sociale omgeving Rol van mediawijsheid Type onderzoek? Vragenlijst bij 2164 Vlaamse jongeren (5 de leerjaar 4 de middelbaar) Klassikale sessies Individuele gesprekken 1
Wat doen kinderen online? lager middelbaar 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 spelletjes N=2164 surfen filmpjes huiswerk e-mail chat SNS berichten SNS webcam beelden SNS downloaden nieuws blog Types online risico s Content Kind als ontvanger (massaproducties) Contact Kind als deelnemer (volwassene als initiatiefnemer) Conduct Kind als actor (kind als initiatiefnemer/ slachtoffer) Agressief Gewelddadige en gruwelijke inhoud Lastigvallen, stalken Cyberpesten Seksueel Pornografisch materiaal Seksueel misbruik Seksuele vragen en handelingen, sexting Inhoudelijk Racistische en/of discriminerende inhoud Ideologische overtuigingen/ brainwashing Commercieel Verborgen marketing Misbruik van persoonlijke data Schadelijke usergenerated content Gokken, copyright, illegaal downloaden Bron: EU Kids Online 2
Blootstelling aan online risico s Bron: EU Kids Online Beschermen tegen online risico s - intro https://www.youtube.com/watch?v=-jh_qn6obrg http://www.youtube.com/watch?v=uoh-ymncn3u 3
Hoe tussenkomen als ouder? Begeleiden Controleren Verbieden Wat willen de kinderen? ik wil 78 76% van de kinderen zegt dat hun ouders behoorlijk veel tot veel weten over wat zij doen op het internet 13 9 meer betrokkenheid zoals het nu is minder betrokkenheid Bron: EU Kids Online 4
Begeleiden Begeleiden van internetgebruik Begeleiden van online veiligheid Helpen wanneer iets moeilijk is op het internet 75% Praten over online activiteiten 64% Uitleggen waarom websites goed of slecht zijn 64% In de buurt blijven terwijl het kind op internet zit 50% Raad geven om internet veilig te gebruiken 62% Samen iets doen op het internet 38% Het kind aanzetten om zelf op ontdekking te gaan op het internet Samen aan de computer zitten, maar zonder actief tussen te komen Bron: EU Kids Online 37% 37% Praten over wat te doen als er zich iets onaangenaams zou voordoen Praten over hoe zich online gedragen tegenover anderen In het verleden geholpen na een negatieve ervaring 53% 48% 36% Controleren Controle van internetgebruik Controle op online veiligheid Website die het kind bezoekt 50% Software tegen spam of virussen 68% Toegevoegde contacten op vriendenlijst 41% Controleren welke websites het kind bezoekt (geschiedenis) 27% Inhoud van sociaal netwerkprofiel van het kind E-mails en berichten van het kind 40% 30% Websites filteren of blokkeren 25% Tijdsbeperkingen instellen 13% Bron: EU Kids Online 5
Verbieden (beperkingen) eender wanneer enkel na toestemming nooit 66 71 49 56 58 42 22 12 32 20 23 6 25 20 33 23 25 19 chatten (IM) downloaden videoclips SNS persoonlijke info uploaden Bron: EU Kids Online Begeleiden internetgebruik Praten over online activiteiten Hoe was het vandaag op t internet? 6
23/04/13 Begeleiden internetgebruik In de buurt blijven Begeleiden internetgebruik Samen iets doen op het internet Instellingen aanpassen Profiel aanmaken Spelletjes spelen Foto s online zetten Facebookvriend worden Chatten 7
Begeleiden internetgebruik Facebook instellingen aanpassen - demo Begeleiden internetgebruik Kind aanmoedigen om internet te ontdekken Educatief materiaal Delen van interesses Ervaringen delen Maatschappelijk engagement Advies en online hulpverlening Creativiteit Ontwikkelen van identiteit 8
Begeleiden online veiligheid Helpen wanneer iets moeilijk is Zoekvaardigheden Navigeren Interpreteren van boodschappen Knoppenkennis Begeleiden online veiligheid Uitleggen waarom websites goed of slecht zijn Kritisch zin ontwikkelen Informatie verzamelen Bronnen vergelijken Betrouwbaarheid www.anti-piracy.be 9
Begeleiden online veiligheid Raad geven om internet veilig te gebruiken Computer Bezittingen Reputatie Je omgeving Jezelf Begeleiden online veiligheid Praten over wat te doen als het misgaat 10
Begeleiden online veiligheid Praten over hoe zich online te gedragen netiquette cyberpesten Begeleiden online veiligheid Helpen na een negatieve ervaring Luisteren Blokkeren Verwijderen Melden Aanmoedigen 11
Controle van internetgebruik Websites die je kind bezoekt Favorieten/bladwijzers PEGI-online Ketnet Kinderbrowsers Controle van internetgebruik Vriendenlijst en inhoud van het profiel Passieve controle Actieve controle 12
Controle online veiligheid Software tegen spam of virussen Controle online veiligheid Geschiedenis controleren 13
Controle online veiligheid Websites filteren of blokkeren Controle online veiligheid Tijdbeperkingen instellen 14
Verbieden & beperkingen opleggen Afspraken maken Invloed op online weerbaarheid? Negatieve gevoelens beperken na online risico Beperkingen opleggen helpt niet Online veiligheid controleren help niet Probleemoplossend reageren Type risico? Begeleiding van internetgebruik en online veiligheid (contact risico s) Online veiligheid controleren (content risico s) Beperkingen opleggen helpt niet (content risico s) 15
Nuttige websites www.veiligonline.be o Tips voor ouders (Gezinsbond) www.clicksafe.be o Hulplijn voor kinderen & jongeren o Tips voor ouders, kinderen, jongeren, leerkrachten www.awel.be o Kinder- en jongerentelefoon o Advies en hulp via telefoon, chat, e-mail of forum www.sensoa.be o Informatie over seksualiteit voor jongeren Nuttige websites www.anti-piracy.be o Tips voor herkennen van illegale sites o Lijst met websites voor legaal downloaden www.ecops.be o Belgisch overheidsmeldpunt voor internetmisbruik www.ketnet.be/spelen, www.spelletjes.be o Verantwoorde online spelletjes voor kinderen www.kinderbrowser.be, www.mybee.be o Kinderbrowsers www.sip-bench.eu o Evaluatie van filtersystemen in Europa 16