Afschakelplan elektriciteit UNIZO - Studiedienst UNIZO
Terminologie Producenten Transport HS-lijnen: transmissienetbeheerder ELIA Distributie : distributienetbeheerders EANDIS - INFRAX Levering aan Klant: Laagspanning / Middenspanning
Bron: www.eandis.be 3
Bevoorradingszekerheid Belgische elektriciteitsmarkt 2014-2015 BART MASSIN Regulatory Affairs Manager Belux Bart.Massin@gdfsuez.com +32 479 61 96 72
FYSIEK COMMERCIËLE PRODUCEREN LEVEREN 5 MARKTSPELERS: RESPECTIEVE ROLLEN Toezicht op het evenwicht IN UIT MARKT AANKOPEN GROOTHANDELS MARKT IMPORT EXPORT EIGEN PRODUCTIE VERBRUIK KLANTEN (+ DSM) BRP/LEVERANCIER TRANSPORT & DISTRIBUTIE PRODUCENTEN KLANTEN 5
BALANCERINGSMARKT ELEKTRICITEIT BRP BRP BRP Forward/Future 3J Maand Overheid Noodplan Day Ahead Uiteindelijke balancering gebaseerd op laatste weersvoorspelling Overheid Intraday Binnen de dag, updates op basis van ID weersvoorspellingen Strategische reserves Balancering Balancering in reële tijd, op basis van het verbruik in reële tijd Balancering BRP Primaire balancering - Productie - Beheer van de vraag TNB Balancingsreserves - Productie - Beheer van de vraag Overheid Afschakelplan - Klanten afkoppelen in het geval van schaarste 6 Elia sluit contracten af voor reserveproducten op de markt, houdt toezicht op operationele onevenwichten (voorspellingsfouten, onvoorziene uitval van centrales) en topt ze af. 6
VOORUITZICHT VAN ELIA VOOR DE WINTER 2014-2015 Veronderstellingen van de analyse van Elia: Geen wind of zon, koude temperaturen Max. beschikbaarheid, geen onderhoud van actieve centrales gepland Maximale importcapaciteit beschikbaar (3.500 MW) 850 MW strategische reserves beschikbaar Geen incidenten met het net van Elia / de productieactiva Doel 3 & Tihange 2 uitgeschakeld Elia kan geen rekening houden met acties van leveranciers of noodplan Hoeveel MW te kort? 350 MW + 1.000 MW Doel van Elia: strategische reserve van 1.200 MW Reële grootte van de strategische reserve: 850 MW Potentieel bijkomend tekort van Doel 4: 1038 MW 1388 MW te kort als Doel 4 uitgeschakeld blijft + 800 MW + X00 MW Bron: Elia Meer bepaald? Tussen 17-20u (en 7-10u) Duur: 2-4u 5-29 uur onderbreking tijdens de winter 7 Bevoorradingszekerheid Belgische elektriciteitsmarkt 2014-2015
KAN HET WORDEN OPGELOST? Via bestaande interconnecties? De importcapaciteit van 3.500 MW is al het maximum. Frankrijk verbruikt 2.000 MW/ C wegens elektrische verwarming. Export naar België zal tijdens een koudepiek in import uit België veranderen! Via nieuwe interconnecties? Men kan onmogelijk in enkele weken of maanden een hoogspanningsleiding bouwen. Het duurt verscheidene jaren en hangt af van kritieke bouwvergunningen. Nieuwe centrales bouwen? Bouw van een nieuwe centrale duurt ~5 jaar 8
9 Electrabel zet alle beschikbare middelen in om deze winter bij te dragen tot de stabiliteit van het net en om stroomonderbrekingen te voorkomen. Noodgeneratoren Contracten met bijkomende afschakelbare klanten Bewustmaking van energie-efficiëntie Beheer van de vraag Import Maximale exploitatie van de beschikbare commerciële importcapaciteit Ijveren om de importcapaciteit te vergroten Gewaarborgde leveringen op korte en lange termijn (+ brandstoffen) Energie markten Eigen productie Deze winter geen onderhoud geprogrammeerd: aanpassing van de revisie van Tihange 1, COO Alle eenheden zijn beschikbaar en klaar voor volle capaciteit Biomassa + gas = hogere productie Noodgenerators van productie-eenheden 9 Wij willen de activering van het afschakelplan voorkomen!
CONTROLEER EERST OF U KLAAR BENT VOOR EEN STROOMONDERBREKING! Enkele voorbeelden: GRATIS ONLINE BLACK-OUT SCAN Uitgebreide analysetool 15 procesdomeinen onder de loep 7 sectorspecifieke domeinen Vragen om de risico's te beoordelen Scores Een gepersonaliseerde tool Stroomonderbreking Gevolgen Is uw gebouw uitgerust met antipaniekverlichting? Zijn de taken geïdentificeerd die in het geval van een black-out moeten worden uitgevoerd? Is er gevaar op chemische reacties? Zijn er in uw proces materialen die tijdens een stroomuitval kunnen verharden? om uw risico's te evalueren 10 Kritieke herstart Procedure om uw processen vlot opnieuw te starten? Zijn er speciale ontgrendelingsmechanismen voor het herstarten van uw installaties? en te beoordelen of u klaar bent!
Afschakelplan Afschakelen van distributiecabines. Exacte locatie van de elektriciteitscabines om veiligheidsoverwegingen niet vrijgegeven. Elektriciteitscabines gekoppeld aan straatnamen Niet 100% zekerheid
Afschakelplan Zal gebeuren in schijven: 6 schijven Rotatiesysteem Schijf 6 eerst, vervolgens schijf 5, schijf 4, enz Lijsten: hoofdgemeenten, straten en schaarsteschijf Zowel bij EANDIS als bij INFRAX Laagspanning / Middenspanning
Afschakelplan Voorb.: Oost-Vlaanderen - EANDIS Laagspanning (230 400 Volt) Gezinnen kleine handelszaken Gemeente Straat Schaarsteschijf Aalter Aalterweg 6 Aalter Ambachtenlaan 6 Aalter Bollestraat 6 Aalter Bollestraat 3 Brakel Wolvenweg 4 enz.
Afschakelplan Laagspanning (230 400 Volt) Gezinnen kleine handelszaken Kleine KMO s met enkele elektromotoren, vaak op 3 fasen (400 Volt) bv. kleine schrijnwerkerij
Afschakelplan Stratenlijst Middenspanning (grotere) KMO s met eigen (hoogspannings)cabine op Middenspanning (bv. 15.000 Volt) Groter aansluitvermogen Bijvoorbeeld: houtzagerij natuursteenbedrijf sommige supermarkten tuinbouwbedrijf / sierteeltbedrijf
Afschakelplan Wellicht tussen 17u en 20u 7 dagen vooraf: waarschuwing 1 dag vooraf: effectieve beslissing afschakeling Meer info: www.unizo.be/afschakelingsplan
SMS via BE-Alert? Steeds onduidelijker of dit mogelijk is BE-Alert = alarmeringssysteem federale overheid. Aanvankelijk meldde overheid zelf op haar websites (o.a. FOD Economie: http://economie.fgov.be/nl/elektriciteitsschaarste/faq/onderneminge n/q20.jsp#.vefhttictbh dat SMS over nakende stroomuitval kan via BE-Alert mits inschrijven op http://be-alert.be; GSM- of telefoonnr. registreren 24 uur vooraf verwittiging via SMS
SMS via BE-Alert? Geldt ook voor andere noodsituaties gegevens die je verstrekt: worden enkel voor noodwaarschuwingen gebruikt. mail Dienst noodplanning van de Gouverneur van West-Vlaanderen : dit is absoluut nog niet beslist is op federaal niveau
Hoe anticiperen op afschakeling? Produktietijden verschuiven Telewerk aanmoedigen Handels- of horecazaken: Tijdelijk sluiten (tussen 17u en 20u) Personeel, leveranciers en klanten tijdig verwittigen Noodgenerator? opslag overtollige (zonne)energie in batterijpack.
Hoe voorbereiden op afschakeling? Controleer noodverlichting, veiligheidscamera s batterij? Controleer of alle deuren, poorten of toegangen tot trappenhal geopend of gesloten worden zonder elektriciteit (nood)processen om personeel, klanten of leveranciers veilig te evacueren? Noodverwarming onafhankelijk van elektriciteit (indien gebouwenverwarming vereist is)? Instructies of handleidingen voor veilig terug opstarten van apparatuur of produktielijnen na stroomonderbreking?
Kritische IT-infrastructuur voorzien op plotse stroomuitval? zelf nagaan of IT-infrastructuur gecontroleerd kan afgeschakeld worden Is niet overal evident. Soms: IT-infrastructuur en computers beschermt tegen stroomuitval door Uninterruptible Power Supply ( UPS )
UPS Bij stroomuitval: functie van tijdelijke noodbatterij Zorgen voor een gecontroleerde afschakeling servers en computers zodat er geen schade optreedt Zodat er geen data verloren gaan.
Noodgeneratoren Alleenstaande, manuele generator Staat volledig op zich Vaste die automatisch gekoppeld is aan het elektriciteitscircuit.
Alleenstaande noodgenerator Op goed verluchte plaats (best buiten) Schakel hoofdschakelaar elektrische binneninstallatie uit Stekker van apparaten (via verlengkabel) rechtstreeks in generator pluggen Best met verdeeldoos om meerdere apparaten aan te koppelen Volstaat om enkele éénvoudige apparaten te laten werken, niet voor business as usual
Automatische generator Gekoppeld aan het elektriciteitscircuit Eerst analyse apparaten, machines, verlichting, etc berekening vereiste vermogen? impact op prijs Laten installeren door elektro-installateur Veiligheidsredenen Deskundig advies
Werkgever: gevolgen m.b.t. personeel? Tijdelijke werkloosheid enkel bij verlies volledige arbeidsdag. Slechts aantal arbeidsuren stroomonderbreking: die dag kan niet vergoed als tijdelijke werkloosheid. WN die arbeid waaraan bezig niet kan voortzetten wegens oorzaak onafhankelijk van zijn wil: recht op normaal loon. Voor verloren uren: WN recht op normaal loon
Werkgever: gevolgen m.b.t. personeel? Rechtspraak bij stroompanne: recht op gewaarborgd dagloon Recht om naar huis te gaan: toestemming WG vereist Best preventief afspraken maken Alternatieve prestaties? WG heeft recht om tijdelijk ander werk te laten verrichten Verwarming werkt niet / veilige, gezonde arbeidsomstandigheden niet langer verzekerd: WN niet langer verplicht in bedrijf te blijven
Schade gedekt door verzekering? Groot vraagteken meeste verzekeringscontracten (bv. brandverzekering): zullen dat soort schade niet dekken. meeste standaardcontracten (zaakschade, exploitatieverlies) gaan uit van schade door incident, zoals brand, ontploffing, blikseminslag, overbelasting netwerk, kortsluiting aanleiding uitkering. aangekondigd uitvallen van stroomvoorziening geldt wellicht niet als plotse gebeurtenis zoals voorzien in polis.
Zelfstandige zorgverstrekkers? medische zorgverleners (tandartsen, kinesitherapeuten, artsen, apothekers, ) : Minimale dienstverlening Zelf zorgen voor stroomcontinuïteit i.k.v. continuïteit van zorgen? Wie verantwoordelijk voor mogelijke schade, medisch en materiaalkundig? Kan zorgverlener verantwoordelijk gesteld worden als men geen dringende verzorging kan bieden, zelfs telefonisch onbereikbaar is (telefooncentrale)? Men dient te anticiperen door het in werking stellen van wachtdiensten bij verschillende beroepsgroepen.
Wat na afschakelperiode? Als terug opgeschakeld wordt? Zal alles dan terug normaal functioneren? Zet niet alle elektrische apparaten op hetzelfde moment aan, laat het stroomcircuit de tijd om zich te stabiliseren niet zeker dat alles onmiddellijk terug zal werken zoals het hoort. bv. Belgacom-materiaal in huiselijke omgeving (PC, Wifi, Televisie,.): eerst modem herstarten, dan adapter (indien aanwezig) en vervolgens pas de decoder.
Vragen? Vragen? November 3, 2014 Unizo 31