M Veiligheid en senioren Tips en informatie 1
inhoud 3 Voorwoord 4 Inbraak 7 Oplichting 9 Geld en bankkaarten 10 Gauwdiefstal 11 Diefstal van en uit voertuigen 13 Verkeer 15 Brandpreventie 17 Co (koolstofmonoxide) 18 Valpreventie 20 Wijkwerking lokale politie 22 Gemeenschapswachten 23 Nuttige telefoonnummers en adressen 2
voorwoord Veiligheid een veel besproken onderwerp Criminaliteit en onveiligheid zijn vandaag de dag populaire gespreksonderwerpen. Als u alle mediaberichten over geweld en agressie in onze samenleving volgt, krijgt u vaak de indruk dat het daar buiten zeer onveilig is. Hoewel iedereen slachtoffer kan worden, tonen cijfers aan dat senioren veelal minder slachtoffer zijn van een misdrijf dan de andere bevolkingsgroepen. Het zou fout zijn te ontkennen dat onze moderne maatschappij een aantal veiligheids- en overlast problemen met zich meebrengt wat zorgt voor de nodige onveiligheidsgevoelens. Als gemeentebestuur is het onze taak hier de nodige aandacht aan te besteden. Gevoelens van onveiligheid kunnen immers een belangrijke invloed hebben op het algemeen welzijn van senioren. Vaak gaan deze gevoelens gepaard met ontevredenheid over de buurt, een verminderd gevoel van eigenwaarde en een neiging tot sociale isolatie. Waarom een brochure over veiligheid Het waarborgen van de veiligheid en de leefbaarheid binnen de gemeente zijn belangrijke taken van het gemeentebestuur. Het bestuur kan daarbij rekenen op de kennis en de inspanningen van de lokale politie en de brandweer. Bij het creëren van een veilige en leefbare omgeving dient men rekening te houden met de eigenheid van alle bevolkingsgroepen. De brochure Veiligheid en senioren is dan ook een initiatief op maat van een bevolkingsgroep die steeds groter wordt maar tegelijkertijd soms zeer kwetsbaar is. Iedereen kan slachtoffer worden maar vaak zijn de gevolgen voor senioren ingrijpender. Door middel van de brochure Veiligheid en senioren willen wij u praktische tips aanreiken om uw veiligheidsgevoel en uw zelfredzaamheid thuis en op straat te vergroten. We geven hierbij een zeer brede invulling aan het begrip veiligheid. Indien u toch slachtoffer zou worden van een misdrijf dan leest u hier hoe u kan reageren, wie u moet verwittigen, enz om de schade te beperken. Wie na het lezen van deze brochure nog meer uitleg wil of opmerkingen en voorstellen heeft, kan steeds vrijblijvend contact opnemen met de lokale politie, de brandweer en de gemeentelijke preventiedienst. Namens college van burgemeester en schepenen Francis Vermeiren Burgemeester van Zaventem 3
inbraak Wat te doen bij aanwezigheid in de woning Zorg dat uw huis gemakkelijk kan gezien worden vanaf de straat (bv. Snoei uw bomen en struiken, plaats een licht met bewegingssensor, ). Zo verhoogt u de sociale controle en hebben inbrekers geen mogelijkheden om zich te verschuilen. Sluit alles veilig af ook wanneer u maar even weggaat. Draai het slot op nachtschoot. De nachtschoot wordt door de sleutel bediend en verzekert het vergrendelen en ontgrendelen van de deur. De deur enkel dichttrekken, in het slot laten vallen, met de dagschoot volstaat niet. Draai het slot op nachtschoot. De nachtschoot wordt bediend met de sleutel. Draag zorg voor uw sleutels, hang er geen adreslabel aan. Verstop geen sleutels op bekende geheime plaatsen (onder de mat, bloempot, brievenbus, in het tuinhuis, ). Inbrekers kennen deze plaatsen ook! Laat geen sleutels op de binnenkant van de buitendeur zitten. Via de brievenbus of door een ingeslagen ruitje kunnen dieven de deur opendraaien. Sluit geen binnendeuren en kasten af. Zo vermijd u extra inbraakschade en kan u bij brand sneller de woning verlaten. Haal niet meer contant geld in huis dan strikt noodzakelijk is. Maak van je huis geen uitstalraam. Plaats waardevolle voorwerpen uit het zicht zodat voorbijgangers zich geen idee kunnen vormen van uw inboedel. Wees niet loslippig over waardevolle goederen die u in huis heeft. Plaats geen kartonnen dozen aan de deur waar waardevolle elektronische apparaten zaten die u kocht. Maak een inventaris op van uw waardevolle goederen (juwelen, antiek, ), noteer serienummers en/of neem eventueel foto s. Doe aan risicospreiding: bewaar uw kostbaarheden niet op één plaats. 4
inbraak Wat te doen bij lange afwezigheid (vakantie of hospitalisatie) Wees discreet over uw vakantieplannen of over een eventuele hospitalisatie: buitenstaanders hoeven niet te weten gedurende welke periode u niet thuis bent. Zorg voor een bewoonde indruk wanneer u de woning verlaat voor kortere of langere tijd. Laat planten staan en gebruik een tijdsschakelaar voor uw verlichting. Maak goede afspraken met de buren,vrienden en/of familieleden. Laat de brievenbus leegmaken, vraag voor het op en neerlaten van de rolluiken, eventueel gras maaien, Zorg er voor dat familieleden, buren en vrienden u steeds kunnen bereiken. Spreek geen specifieke boodschappen in op het antwoordapparaat (bv. Ik ben nu niet thuis, wij zijn met vakantie, ) en hang geen afwezigheidsbriefjes voor de bakker, de postbode, aan het raam of aan de deur. Wat als u oog in oog staat met een inbreker Blijf kalm. Doe wat de inbreker vraagt. Maak geen onverwachte bewegingen en probeer niet heldhaftig te doen. Geef hem de mogelijkheid om te vluchten. Observeer en onthoud wat u ziet: gestalte, kledij, kleur van haar en ogen, speciale lichamelijke trekjes. Zo kunt u later een goede beschrijving geven. Wat als u iets verdacht hoort in huis Vergrendel uw deur en maak lawaai. Roep door het raam. De dief heeft er geen baat bij herkend te worden. Hoogstwaarschijnlijk slaat hij op de vlucht. Heeft u een tweede telefoon in huis of een GSM bij de hand, verwittig dan meteen de lokale politie. Leg kort en efficiënt uit hoe men het snelst tot bij u geraakt en wacht af tot de lokale politie er is. Wat als u een inbraak hebt vastgesteld bij uw thuiskomst Ga niet binnen. Raak niets aan, zodat u geen sporen kunt uitwissen. Verwittig de politie met uw GSM (112 of 101) of van bij de buren. Geef adres en de te volgen weg. Help de politie bij het inventariseren van wat ontbreekt. Een vooraf opgemaakte lijst met serienummers, foto s, van waardevolle goederen zal u daarbij helpen. Vraag aan de politie een attest van klachtneerlegging. Hierop staat het nummer van het proces-verbaal. Indien u verzekerd bent voor diefstal heeft jouw verzekeringsagent deze gegevens nodig. 5
inbraak Wist u dat... Wat te doen bij diefstal van officiële documenten Bij verlies, vernietiging of diefstal van uw identiteitskaart, paspoort, rijbewijs, het inschrijvingsbewijs, nummerplaat, gelijkvormigheidsattest van uw wagen of jachtvergunning of wapenvergunning doet u direct aangifte bij de plaatselijke politie. U krijgt daar alle benodigde attesten en de gepaste inlichtingen om de verloren documenten terug aan te vragen. Bij diefstal van uw bankkaart, kredietkaart of cheques verwittig ook onmiddellijk uw bankinstelling via CARDSTOP 070 344 344. Dit nummer is 24 uur op 24 uur te bereiken, ook vanuit het buitenland. Bij aangifte moet u de nummers van de kaarten en de rekeningnummers kunnen meedelen. Herbezoek na diefstal in uw woning De lokale politie maakt er een gewoonte van om de slachtoffers van inbraken opnieuw te bezoeken. Dit systeem biedt enkele belangrijke voordelen: het is in de eerste plaats een gelegenheid om te peilen naar de onrustgevoelens van het slachtoffer en hem of haar gerust te stellen. Bovendien kan men de betrokken slachtoffers doorverwijzen naar meer gespecialiseerde diensten, zoals het Centrum voor Slachtofferhulp. Ten slotte kan men nog vragen naar bijkomende informatie omtrent de feiten. Deze informatie is er meestal, nadat men eens met de buren gepraat heeft, of wanneer men enkele dagen later bijvoorbeeld vaststelt dat er toch nog iets anders gestolen werd, of dat men belangrijke informatie (serienummers,...) teruggevonden heeft. Advies inzake inbraakpreventie U wil uw woning beter beveiligen tegen inbraak? Tegenwoordig zijn er heel wat producten op de markt verkrijgbaar om uw woning beter te beschermen. Laat u daarom gratis bijstaan door de gemeentelijke preventiedienst en een adviseur van de lokale politie. Zij helpen u vrijblijvend met de uitwerking van een beveiligingsplan op maat en om de juiste keuzes te maken. Afwezigheidstoezicht U plant een vakantie of u bent om andere reden een langere periode van huis weg? Dan kan u afwezigheidstoezicht aanvragen bij de lokale politie. De politie controleert op onregelmatige tijdstippen de woning en patrouilleert in de straat. Het risico op een inbraak wordt hierdoor kleiner. Dit is gratis en kan u aanvragen via een folder, verkrijgbaar bij de lokale politie of bij de gemeentelijke preventiedienst. U kan ook online een aanvraag doen via de website www.policeonweb.be. De aanvraag dient minstens 7 dagen voor vertrek ingediend te worden. Informatie Voor recente brochures, folders of andere informatie omtrent inbraakpreventie en het beveiligen van uw woning kan u steeds terecht bij de gemeentelijke preventiedienst. 6
oplichting laat u niet in de luren leggen! Wat te doen aan de deur Doe nooit zomaar meteen open. Woont u in een appartementsgebouw? Probeer ook uw medebewoners te motiveren om de gemeenschappelijke toegangsdeur niet voor onbekenden te openen. U weet immers nooit wie u binnenlaat. Kijk eerst door een raam of de deurspion wie er voor de deur staat of maak gebruik van de video- of parlofoon. Vraag wie de persoon is en wat men komt doen. Een deurketting of kierstandhouder biedt u de mogelijkheid met onbekenden te praten zonder de deur helemaal te moeten openen. Wanneer de persoon iemand is van een (overheids)instelling of van een bedrijf vraag dan altijd naar een legitimatiebewijs en/of bel naar de centrale dienst/onthaal van de (overheids)instelling of het bedrijf. Ongeduldige personen die zich niet willen of kunnen legitimeren laat u niet binnen. Kijk ook naar de kledij, het uniform, enz. Wees op u hoede bij deur-aan-deurverkopers. Meestal hebben zij een vlotte babbel en klinkt hun aanbod zeer aantrekkelijk. Laat u niet verleiden door mooie verhaaltjes ook niet wanneer men zaken verkoopt voor goede doeleinden. Stel vragen! Van wie of wat gaat de verkoop uit, wat is het doel, aan wat gaat men het geld besteden,. Laat nooit onbekenden binnen! Oplichters doen er alles aan om uw vertrouwen te winnen en zien er vaak betrouwbaar uit. Ze proberen de woning te betreden met allerlei uitvluchten. De uitvluchten zijn heel uiteenlopend en klinken vaak geloofwaardig (bv. Kan ik even de hulpdiensten bellen, mag ik a.u.b. gebruik maken van uw wc, ) Als onbekenden vragen om de dienst 100 of 101 te bellen, zeg dan dat u dat zelf zal doen. 7
oplichting Wat te doen aan de telefoon Laat diegene die u opbelt altijd zichzelf eerst voorstellen. Als een onbekend persoon uw telefoonnummer vraagt, zeg dan dat u zelf eerst contact zal opnemen. Wees aandachtig voor herhaaldelijk verkeerd verbonden zijn. Spreek enkel een algemene boodschap in op uw antwoordapparaat. Vraag in de boodschap op uw voicemail om meer informatie dan enkel het telefoonnummer van de oproeper. Ook de naam en de reden van de oproep zijn nuttig. Zet nooit op uw antwoordapparaat een boodschap dat u voor lange tijd afwezig zal zijn. Geef bij telefoonenquêtes geen informatie over geld, vakantieperiodes enz Wat te doen op het internet Ga in emailberichten nooit in op het verzoek om uw bankgegevens of pincodes te geven of wachtwoorden en dergelijke. Zorg voor een goed antivirusprogramma en firewall op je computer om ongewenste bestanden tegen te houden. Winkels die informaticamateriaal verkopen, kunnen u in deze materie de nodige informatie verschaffen. Gebruik geen te eenvoudige paswoorden. Wat als u slachtoffer bent van oplichting Doe steeds meteen aangifte bij de lokale politie 8
omgaan met geld en bankkaarten Wat te doen... Wees alert voor mensen die u bij geldafhaling aanspreken of hierbij proberen te helpen. Dat kan een afleidingstechniek zijn om uw kaart en geld te ontvreemden. Vermijd geld af te halen bij duisternis, op afgelegen plaatsen en in situaties waar geen of weinig sociale controle is. Check de omgeving op verdachte personen en situaties. Stop uw geld en bankkaart onmiddellijk weg en liefst nog als u voor de automaat staat. Zet steeds uw handtekening op de achterkant van uw betaalkaart. Laat uw betaalkaart nergens achter, ook niet in de wagen. Neem tijdens een verblijf in een ziekenhuis of een hotel enkel de betaalkaarten mee die u echt nodig hebt. Verstuur uw betaalkaarten nooit met de post, ook niet met een aangetekende brief. Leer uw pincode uit het hoofd. Kies nooit een te eenvoudige pincode zoals 1111, 1234, 0000 enz Gebruik nooit uw geboortedatum of telefoonnummer. Geef aan elke bankkaart een verschillende pincode. Bewaar uw code nooit samen met uw kaart. Schrijf ook nooit uw code op uw bankkaart en geef deze evenmin door aan iemand anders. Bankkaarten zijn strikt persoonlijk. Tik uw pincode steeds discreet in: gebruik uw vrije hand om het toetsenbord af te schermen zodat niemand uw code kan zien, zowel in de winkel als aan een geldautomaat. Slikt de geldautomaat zonder aanwijsbare reden plots uw kaart in, tik dan nooit opnieuw de pincode in om de kaart terug te krijgen, maar blokkeer direct uw bankkaart via Card Stop. Verlies uw kredietkaart tijdens een betaling nooit uit het oog. Vermijd dat iemand uw kaart meeneemt naar een andere ruimte om de betaling uit te voeren. Wat als u slachtoffer bent van een diefstal, verlies of misbruik van uw betaalkaart Reageer onmiddellijk! Neem contact op met Card Stop, dat niet alleen kredietkaarten (Visa, Mastercard) maar ook de debetkaarten (Bancontact, Mistercash-Maestro) blokkeert. Om veiligheidsredenen wordt uw oproep door Card Stop opgenomen en bewaard. U krijgt van Card Stop een dossiernummer. Noteer en bewaar dit nummer. Dit nummer staat de bank toe u sneller verder te helpen bij een volgend gesprek. Doe steeds aangifte bij de lokale politie. 9
gauwdiefstal Wat te doen Draag uw handtas steeds gesloten en gekruist over uw schouder. Draag uw handtas aan de kant van de huizen en niet van de straat. Het is dan voor kwaadwillende (brom)fietsers lastiger om de tas af te pakken. Wees alert bij grote drukte of als er plots opschudding in uw omgeving ontstaat. Gauwdieven maken vaak gebruik van afleiding. Steek u portefeuille nooit in uw achterste broekzakken. De binnenzak van een vest of een broekzak vooraan genieten de voorkeur. Als de zakken afsluitbaar zijn, maak er dan ook gebruik van. Als u uw portefeuille moet boven halen om te betalen, doe dit dan discreet, zodat omstaanders niet kunnen zien hoeveel geld u bij hebt. Laat persoonlijke documenten, die u niet meteen nodig hebt of die u niet verplicht dient bij te hebben, thuis. Wanneer u plots wordt aangestoten of de indruk hebt opzettelijk ingesloten te zijn, controleer dan onmiddellijk of u niet bestolen bent. Neem niet meer cash geld mee dan u nodig hebt, zo beperkt u verlies bij eventuele diefstal. Stop indien mogelijk uw geld op verschillende plaatsen in uw kledij. Risicoplaatsen waar u bijzonder alert moet zijn: haltes van openbaar vervoer, stations, markten, winkelstraten en winkelcentra, geldautomaten, roltrappen,. Maak bij voorkeur gebruik van bankkaarten, maar bewaar nooit uw code samen met de bankkaart. Laat uw handtas of rugzak nooit onbeheerd achter in de winkel, het restaurant,. Bij een vermoeden van gevolgd worden, laat uw achtervolger dit duidelijk merken ga naar een openbaar gebouw, café of winkel, bel desnoods ergens aan en vraag om hulp. Wat als u slachtoffer bent van een gauwdiefstal Wanneer uw handtas toch afgepakt wordt, probeer dan de handtas niet ten koste van alles vast te houden. De kans dat u valt en zich bezeerd is reëel. Trek eerder de aandacht van de mensen om u heen door hard te roepen. Bekijk de dader om een zo goed mogelijke beschrijving aan de politie te kunnen geven. Neem onmiddellijk contact op met Card Stop voor het blokkeren van uw betaalkaarten. U krijgt van Card Stop een dossiernummer. Noteer en bewaar dit nummer. Dit nummer staat de bank toe u sneller te helpen bij een volgend gesprek. Laat eventueel uw simkaart en uw gsm toestel blokkeren door uw provider (Proximus, Mobistar, Base, ). Doe steeds aangifte bij de lokale politie. opgelet voor gauwdieven! 10
diefstal van en uit voertuigen Wat te doen bij de auto Parkeer uw wagen bij voorkeur in een garage of op een andere veilige plaats. Kies in ieder geval voor een goed zichtbare en een goed verlichte parkeerplaats. Sluit uw wagen steeds zorgvuldig af! Vergeet naast portieren ook niet de ramen, het open dak en het kofferdeksel goed te sluiten. Dit is belangrijk want diefstal uit een niet afgesloten voertuig is volgens de verzekering geen diefstal. Als u de wagen verlaat, neem dan steeds de boorddocumenten mee want deze zijn geld waard voor autodieven. Verwijder steeds uw mobiele GPS en GPS-houder uit de wagen. Veeg ook de zuignapafdruk weg op de voorruit. Laat geen waardevolle voorwerpen zichtbaar achter in de auto. Wat u niet kan meenemen legt u best in de koffer vooraleer u vertrekt of laat u thuis. Wat te doen bij de fiets Maak uw fiets altijd vast, ook al laat u hem maar voor even alleen staan. Gebruik een degelijk slot. Bevestig hiermee het kader aan een vast voorwerp. Maak waar mogelijk gebruik van de fietsenstallingen. Laat niets achter in uw fietstassen of op de bagagedrager. Verwijder alle toebehoren zoals fietspomp, fietscomputers, afneembare verlichting, drinkbus,... Slechts weinig mensen kunnen hun fiets goed beschrijven. Gebruik daarom een fietspas. De fietspas kan u helpen bij een snelle en volledige aangifte. Zorg voor een gegraveerde fiets 11
diefstal van en uit voertuigen Wist u dat... Wat als u slachtoffer bent geworden van een diefstal van of uit uw voertuig? Doe zo snel mogelijk aangifte bij de lokale politie. Neem indien mogelijk uw identiteitskaart/ paspoort mee voor een snelle en volledige aangifte. Fietsgraveren De gemeentelijke preventiedienst organiseert van april tot oktober diverse gratis fietsgraveeracties. Raadpleeg de fietsgraveerkalender op de gemeentelijke website of vraag hem aan bij de preventiedienst. We raden iedereen aan zijn/haar fiets te laten graveren. Een gegraveerde fiets is een herkenbare fiets! Het maakt hem minder aantrekkelijk omdat er een visuele identiteit op zit voor fietsdieven. Wordt de fiets na een diefstal teruggevonden dan is de eigenaar eenvoudig op te sporen. De gemeenschapswachten voorzien gratis in slechts 5 minuten tijd uw fiets van een merkteken. Markeren autoruiten Eénmaal per jaar organiseren de gemeentelijke preventiedienst en de lokale politie een markeeractie van autoruiten. Met een pasta en een beschermende sticker wordt een gedeelte van het chassisnummer in alle ruiten aangebracht. Deze procedure neemt vijf à tien minuten in beslag en is bovendien bij deze gelegenheid volledig gratis. Een gemarkeerde wagen heeft enkel voordelen! Door het chassisnummer in alle ruiten te plaatsen wordt het moeilijker om de gestolen wagen te verkopen! Een complete set ruiten vervangen kost duizenden euro s en veel moeite. Het markeren schrikt niet enkel dieven af maar helpt ook de politiediensten de eigenaar sneller terug te vinden na een eventuele diefstal. Voor meer informatie hieromtrent neemt u contact op met de gemeentelijke preventiedienst. Informatie Voor recente brochures en folders omtrent diefstal van en uit voertuigen (bv fietspas, registratiefiche auto, ) kan u terecht bij de gemeentelijke preventiedienst. 12
in het verkeer Wat te doen als bestuurder Rij nooit als u onder stress staat of erg moe bent. Ga jaarlijks langs bij de oogarts voor een uitgebreide test. Als u moet rijden, drinkt u niet. Maak afspraken over een BOB. Let op met geneesmiddelen achter het stuur. Bespreek met uw arts of u met de auto mag rijden bij het gebruik van bepaalde medicijnen. Houd altijd voldoende afstand tot uw voorligger. U moet een zijdelingse afstand van ten minste 1 m laten tussen uw voertuig en de voetganger. Het is verboden stil te staan en te parkeren op de rijbaan op minder dan 5 m van de aanvang en het einde van een fietspad. Fietsers moeten immers zien en gezien worden. Wat te doen als fietser Maak zo veel mogelijk oogcontact met de andere weggebruikers. Als u oogcontact hebt, weet u zeker dat de andere weggebruiker u gezien heeft. Houd altijd rekening met de andere weggebruikers. Iedereen maakt wel eens een fout. Wees dus alert. Houd altijd rekening met de staat van het wegdek. Kasseien en wegmarkeringen zijn bij nat weer vaak glad. Een fietshelm beschermt tegen hoofdletsels bij een eventuele val of botsing. Zorg dat uw fiets technisch in orde is en dat u gezien wordt bij valavond of slecht weer (lichten, fluo vestje). Hang geen zware voorwerpen zoals boodschappen aan uw stuur. U kan uw evenwicht immers verliezen. Verdeel ze goed over de fietstassen of zet ze op de bagagedrager. Maak gebruik van een eventueel fietsopstelvak. U kan dan bij groen licht als eerste het kruispunt oprijden. Let op voor de dode hoek van een vrachtwagen. Indien u op de rijbaan fietst en er is geen fietspad, mag u met twee naast elkaar rijden, behalve wanneer het kruisen niet mogelijk is. Buiten de bebouwde kom moet u bovendien achter elkaar rijden bij het naderen van een voertuig, zodat dit kan voorbijsteken. 13
in het verkeer Wist u dat... Wat te doen als voetganger Ook te voet moet u aandachtig blijven. Er is geen reden om uw hoorapparaat of bril thuis te laten als u op pad gaat. Stap altijd op de stoep of de verhoogde berm. U hebt als voetganger voorrang op een zebrapad als u op het punt staat om over te steken of als u aan het oversteken bent. Voorrang betekent echter niet dat u blindelings mag oversteken! Preventieve fietscontroles Naast het graveren van uw fiets kunnen de gemeenschapswachten uw fiets onderwerpen aan een technische controle. Op basis van deze controle kan u naar uw fietsenhandelaar gaan voor het laten uitvoeren van de nodige herstellingen. Informatie Meer informatie omtrent verkeer (bv. Verkeersregels, gordeldracht, ) kan u bij de gemeentelijke preventiedienst aanvragen. Bij gebrek aan een (begaanbare) berm stapt u op het fietspad of op vrije parkeerzones. Let wel: geef hier voorrang aan de fietser. Is er niets van dit alles, stap dan links op de rijbaan en achter elkaar. Zo ziet het verkeer u aankomen. Als het voetgangerslicht op rood springt terwijl u aan het oversteken bent, loopt u verder. Keer zeker niet hals over kop terug! Steek de straat recht over. Zo is de afstand het kortst en kan u het verkeer beter in het oog houden. Als er op minder dan 30 meter afstand een zebrapad ligt, dan gebruikt u dit. Als er geen zebrapad is, kiest u de plaats waar u gaat oversteken zorgvuldig uit. In bochten en tussen geparkeerde auto s ziet u bijvoorbeeld weinig en kan u ook niet gezien worden. Ook bij een zebrapad met verkeerslichten kijkt u best even of er geen auto s door het rood licht rijden alvorens over te steken bij groen licht. Ook voor afslaande auto s moet u opletten. Draag lichtgekleurde bovenkleding en/of lichtweerkaatsendmateriaal (bv. reflecterende armband) als u bij valavond of slecht weer gaat wandelen. Denk aan garagepoorten en in-en uitritten. Hou kleine kinderen steeds aan de hand. Wat te doen bij een ongeval Vul altijd zelf uw gedeelte van het Europese Aanrijdingsformulier in. Laat dit niet doen door de soms (te) vriendelijke tegenpartij. Laat u niet intimideren door de tegenpartij. Blijf kalm en verwittig desnoods de politie of vraag hulp van een omstaander. Verwittig bij een ongeval in het buitenland de bijstandsverlener van uw ziekenfonds of vakantieverzekering. Indien de tegenpartij direct na het ongeval wegrijdt, tracht de nummerplaat of een beschrijving van het voertuig/ tegenpartij te onthouden. Wanneer er gekwetsten zijn of de tegenpartij betwist de feiten, verwittig steeds de politie. Verwittig naderhand altijd uw verzekering. 14
brandpreventie Wat te doen... Blijf tijdens het koken altijd bij het fornuis. Giet nooit water op een brandende frietketel, fonduetoestel of barbecue. Deze blus je best met een branddeken of een vochtige doek. Reinig regelmatig de filter van de dampkap, zodat er geen vetresten aanwezig zijn. Plaats meubelen, gordijnen, tapijten niet te dicht bij uw kachel, open haard, keukenfornuis of andere warmtebronnen. Droog ook geen was boven een kachel of straalkachel. Rook nooit in bed. Maak de asbak nooit direct leeg maar overgiet de peuken eerst met water. Zorg voor een verliesstroomschakelaar op uw elektrische installatie. Laat eventuele reparaties aan de elektrische installatie uitvoeren door een vakman. Gebruik nooit beschadigde elektriciteitskabels en gebruik zo weinig mogelijk verlengsnoeren. Overlaad nooit elektrische stekkerdozen. Leg geen elektriciteitssnoeren onder het tapijt. Laat sommige ingeschakelde toestellen (frietketel, strijkijzer, ) nooit zonder toezicht achter. Controleer bij het verlaten van uw woning of u alle huishoudtoestellen hebt uitgeschakeld. Een ingeschakelde tv brengt warmte voort: zorg voor voldoende ventilatie rond de tv en gebruik uw tv niet om boeken, vazen, op te plaatsen. Schakel na het kijken de tv uit met de aan/uit schakelaar. Het toestel staat nog aan als alleen de afstandsbediening is gebruikt. Draai bij een lek van propaan, butaan of aardgas onmiddellijk de kraan dicht en verlucht de kamer. Bij een gasreuk moeten vonken vermeden worden, dus het is best geen elektrische toestellen en verlichting in- of uit te schakelen. Zet geen kaarsen in de buurt van brandbaar materiaal zoals gordijnen of in de kerstboom. Geef schouwen en verwarmingsketels geregeld een onderhoudsbeurt. Ventileer goed bij gebruik van vluchtige schoonmaak-, plak- en oplosmiddelen en rook niet. Vul de brander van fondue- en gourmetstellen niet in de nabijheid van vuur. Vul pas bij als deze helemaal is afgekoeld. Bewaar licht ontvlambare producten (benzine,...) liefst buitenshuis en zeker nooit in een kelder. De meeste dampen van deze producten zijn immers zwaarder dan lucht en kunnen dus niet naar buiten. Plaats bij gebruik van gasflessen de fles rechtop. Gebruik goede slangen en klemmen. Vernieuw gasslangen tenminste elke twee jaar. Laat kleinkinderen niet spelen met aanstekers, lucifers of kaarsen. 15
brandpreventie Bel bij brand steeds onmiddellijk de brandweer. Wist u dat... Informatie Voor meer concrete informatie omtrent brandpreventie kan u terecht bij de brandweer van Zaventem. 16
CO (koolstofmonoxide) Wat is CO? CO of koolstofmonoxide is een gas. Je ruikt het niet, je ziet het niet, je proeft het niet en je voelt het niet. Dat maakt het precies zo gevaarlijk. In België worden elk jaar meer dan 1000 mensen vergiftigd. Elk verwarmingstoestel op kolen, hout, stookolie, gas, kan CO uitstoten! Hoe CO-vergiftiging voorkomen? Voldoende verluchten. Schoorsteen jaarlijks laten controleren. Laat toestellen geregeld nakijken. Laat het installeren van toestellen over aan een vakman. Typische verschijnselen bij een CO-vergiftiging Mens/dieren hoofdpijn braakneigingen duizeligheid moeheid Huis Roet op de muren bij gasboilers. Gele vlammen in plaats van blauwe. Abnormaal veel vochtigheid. Wat te doen in geval van een CO-vergiftiging Indien u iemand aantreft van wie u vermoedt dat hij/ zij een COvergiftiging opliep, brengt u deze persoon zo snel mogelijk naar buiten. Lukt dat niet, dan zet u alle ramen en deuren open. Vervolgens verwittigt u de hulpdiensten 17
valpreventie Wat te doen in de badkamer Leg een antislipmatje voor en in het bad of in de douche. Een douchecel is beter dan een bad. Heeft u toch een bad? Plaats een aantal handgrepen zodat u gemakkelijker in en uit het bad kan. Ook in een douchecel is een handgreep geen overbodige luxe. Zorg voor voldoende verluchting. Nieuwe vloer in de badkamer? Vermijd een gladde tegel zodat u niet kan uitglijden wanneer de vloer nat is. Wat te doen in de woonkamer Wat te doen in de slaapkamer Neem rustig de tijd om evenwicht te behouden wanneer u uit uw bed komt. Leg geen matjes waarop je kan uitschuiven. Laat voldoende ruimte tussen de meubelen. Glazen tafeltjes en breekbare voorwerpen kunnen de gevolgen van een valpartij nog erger maken. Ruim zoveel mogelijk op en laat zo weinig mogelijk op de vloer acher. Een naaidoos, een tijdschrift, op de grond of naast de zetel, vormen hindernissen als je opstaat. Wat te doen in de keuken Frituurpannen of potten met hete vloeistoffen zoals soep, zet u best niet op de grond. Plaats ze op het aanrecht. Laat geen laden of kasten openstaan. Veel gebruikt materiaal berg je op in kasten die makkelijk bereikbaar zijn zodat niet telkens een opstapje nodig is. 18
Wat te doen op de trappen Het is beter leuningen te hebben aan beide zijden van de trap. Geef gladde traptreden een anti-slip streep. Zorg er voor dat het traptapijt goed bevestigd is. Duid de laatste traptrede goed aan. Leg geen matje onderaan de trap. Het kan verschuiven en er voor zorgen dat u uw evenwicht verliest. Laat niks achter op de trap (schoenen, boeken, ). Loop niet met kousenvoeten op een houten of gladde trap. Wat te doen in de garage of de bergplaats Laat geen gereedschap rondslingeren. Gebruik een stevig en stabiel stapelrek om alles op te bergen. Verwijder olie en vet op de vloer. Strooi desnoods zand of zaagsel om alles beter te kunnen opruimen. Wees voorzichtig met trapladders. Zorg dat ze volledig openstaan en de veiligheidsklep vastgemaakt wordt. Wat met verlichting Zorg voor voldoende verlichting. Verlengsnoeren, telefoon- en computerdraden worden best vastgemaakt op de muur. Een nachtlampje in een stopcontact in de slaapkamer of op de gang is aanbevolen. Wat te doen in de tuin Terrassen, paden, moeten regelmatig worden schoongemaakt. Natte bladeren, mos, ijs, sneeuw, verhogen het risico op een valpartij. Op putten moeten stevige deksels liggen. Wat met vloeren en tapijten Werk losliggende kabels en snoeren zoveel mogelijk weg. Laat losliggende tegels herstellen. Bij het reinigen van de vloer, loop niet op kousenvoeten. Draag stevige schoenen of pantoffels met een antislipzool. Omkrullende hoeken van tapijten kunnen u doen struikelen. Bevestig een antisliplaag onder uw tapijt. 19
wijkwerking lokale politie De wijkwerking is het oor en oog van de lokale politie Zaventem. Deze afdeling van de lokale politie heeft de meest nauwe contacten met de bevolking en is daarom één van de belangrijkste hoekstenen van een goed veiligheidsbeleid. Ze zijn vaak te zien in uw buurt en verplaatsen zich meestal per fiets, bromfiets of te voet. Dat maakt hen meer aanspreekbaar en zichtbaar in de wijk. Wat doet de dienst wijkwerking? De voornaamste taak van de agenten in de wijkwerking is hun aanwezigheid in je wijk! Bij de wijkinspecteur kan je terecht voor allerlei zaken die betrekking hebben op de wijk waar je woont, zoals: Sluikstorten Geluidsoverlast Verkeersproblemen Dierenwelzijn Burengeschillen Bouwvallige woningen Informatie over gebeurtenissen in jouw wijk. Wie is mijn wijkinspecteur? De wijkdienst wordt geleid door commissaris Hans Veekhoven. Alle wijkwerkers worden bijgestaan door hoofdinspecteur André De Coster voor de meer gespecialiseerde en diepgaande dossiers (bv. schijnhuwelijken, naturalisaties, ). Assistent Tom Bergs staat in voor de administratieve verwerking van de dossiers. 20
Deelgemeente Zaventem Van links naar rechts: Sara De Becker - Geertrui Jackers - Eric Aelaerts - Ellen Schelfaut Deelgemeente Sint-Stevens-Woluwe Van links naar rechts: Patrick Vandenbroucke - Rudy Van Nieuwenhuyse Deelgemeente Sterrebeek-Nossegem Van links naar rechts: Johan Lamote - Steven Feyaerts Aanspreekpunt bedrijven Van links naar rechts: Bernard Van Driessche - Rudy Meert 21
gemeentelijke preventiedienst In het kader van het veiligheidsbeleid van de gemeente ontwikkelt de preventiedienst projecten en acties rond uiteenlopende fenomenen die tot doel hebben de veiligheid en de leefbaarheid binnen Groot-Zaventem te verbeteren. Hoofddoel is inwoners te informeren, te sensibiliseren, te ondersteunen, om te voorkomen dat ze slachtoffer worden van criminaliteit en overlast. Verder wil de gemeentelijke preventiedienst met haar acties en campagnes de onveiligheidsgevoelens bij de burgers tegengaan. Alle opgezette activiteiten en initiatieven verlopen steeds in nauwe samenwerking met tal van andere diensten en organisaties. Thema s waarrond de preventiedienst vooral werkt zijn: Fietsdiefstal Autocriminaliteit Woninginbraak Verkeersveiligheid Overlast Alcohol- en drugspreventie De werking van de gemeenschapswachten valt eveneens onder bevoegdheid van de gemeentelijke preventiedienst. Bij de preventiedienst kan u steeds terecht voor vrijblijvend advies en de nodige informatie (folders, brochures, campagnes, enz ) omtrent de aangehaalde thema s. Aarzel dus niet om contact op te nemen als u van deze dienstverlening wenst gebruik te maken. 22
gemeenschapswachten De gemeenschapswachten, tot voor kort beter gekend als stadswachten, zijn niet meer uit het straatbeeld weg te denken. Sinds 2001 zijn zij in dienst van de gemeente Zaventem. Hoe kunnen ze mij helpen? De gemeenschapswachten herken je aan hun paars uniform, een herkenningsteken en een identificatiekaart met daarop hun naam alsook de naam van hun gemeente. Wat mogen ze wel en wat mogen ze niet? De gemeenschapswachten mogen geen enkel dwangmiddel uitoefenen of kunnen geen processen-verbaal opstellen. Zij mogen je enkel verzoeken je gedrag aan te passen. Hun rol is hoofdzakelijk preventief, informatief en gemoedelijk. Informatiefunctie De gemeenschapswachten zijn een aanspreekpunt en vormen een brug met allerhande (gemeente)instanties. Ze verschaffen informatie aan de bevolking en de bezoekers van de gemeente. De informatiefunctie beperkt zich niet alleen tot het mondeling doorgeven van informatie. Ze bestaat ook uit het bussen van brieven en het verspreiden van flyers en folders. Meldingsfunctie De gemeenschapswachten functioneren ook als de ogen en oren van de gemeentelijke en bepaalde nietgemeentelijke diensten. Schade aan de bestrating, het straatmeubilair, de beplanting en de signalisatie, sluikstorten en zwerfvuilhaarden worden gemeld aan de bevoegde gemeentelijke diensten. De gemeenschapswachten dragen met deze functie bij tot de verbetering van het woon- en leefmilieu in de gemeente. Preventiefunctie Het verhogen van de sociale controle is een belangrijke taak voor de gemeenschapswachten. Door hun permanente aanwezigheid op straat en op openbare plaatsen voorkomen zij dat mensen gemakkelijk overgaan tot hinderlijk gedrag. Hoewel ze geen enkele politionele bevoegdheid bezitten, werken hun uniform en tussenkomsten normbevestigend, preventief en corrigerend. De gemeenschapswachten leveren ook een grote inspanning voor het verminderen van mogelijke onveiligheidsgevoelens, doordat zij dagelijks verkeerslichten, wegsignalisatie, speelpleinen, enz controleren. Sensibiliseringsfunctie De gemeenschapswachten hebben de taak om mensen bewuster te maken van bepaalde wangedragingen of handelingen. Voorbeelden daarvan zijn parkeren op voorbehouden plaatsen voor personen met een handicap, honden laten loslopen, hondenpoep niet opruimen, enz Bij het sensibiliseren maken zij onder andere gebruik van flyers en affiches. 23
nuttige adressen en telefoonnummers Gemeente Zaventem algemeen nummer 02 717 89 00 24 LOKALE POLITIE Hoogstraat 20 1930 Zaventem Tel: 02 719 10 10 (24/24 7/7) Fax: 02 719 10 00 www.politie-zaventem.be politie@zaventem.be Dienst wijkwerking Tel: 02 719 10 28 wijkpolitie@zaventem.be Dokter van wacht 02 725 00 20 Apotheker van wacht 0900 10 500 Rode Kruis 105 Antigifcentrum 070 245 245 Brandwondencentrum 02 268 62 00 BRANDWEER Leuvensesteenweg 550 1930 Zaventem Tel: 02 711 20 20 (24/24-7/7) Fax: 02 711 20 25 www.brandweer.zaventem.be info@brandweerzaventem.be De brochure Veiligheid en senioren is een uitgave van het gemeentebestuur. Met dank aan: lokale politie en brandweer Zaventem, de FOD Binnenlandse Zaken Algemene Directie Veiligheid en Preventie Directie Lokale Integrale Veiligheid Card Stop (verlies van bank- of kredietkaart) 070 344 344 Doc Stop (verlies van officiële documenten) 0800 21 23 21 23 Dringende politionele hulp? Bel 100 of 112 (GSM) Dringende medische hulp? Bel 101 of 112 (GSM) GEMEENTELIJKE PREVENTIEDIENST Vijverstraat 14 1930 Zaventem Tel: 02 717 88 43 02 717 88 53 Fax: 02 720 55 65 www.zaventem.be preventiedienst@zaventem.be V.U.: College van burgemeester en schepenen - Wim Debruyn, gemeentesecretaris en Francis Vermeiren, burgemeester - Diegemstraat 37 in 1930 Zaventem.