Een stille moordenaar in huis. Preventie van vergiftiging door koolstofmonoxide.

Transcriptie

1 Een stille moordenaar in huis Preventie van vergiftiging door koolstofmonoxide.

2

3 Een stille moordenaar in huis

4 CO? Je ruikt het niet Wat is CO? CO is een gas. Het is gevaarlijk. Je ziet het niet Je proeft het niet Je voelt het niet CO? Maar je krijgt er snel hoofdpijn van. Je gaat braken. Soms val je vrij snel flauw. Je kan er zelfs van sterven. je ruikt het niet CO noemt men ook koolstofmonoxide. Gas, kolen, hout, mazout, petroleum, hebben veel lucht (zuurstof) nodig om goed te branden. Als er te weinig zuurstof in de kamer aanwezig is dan kan er CO gevormd worden. je ziet het niet Alle gasgeisers en alle verwarmingstoestellen (kolenkachels, houtkachels, mazoutkachels, gaskachels, petroleumkachels en centrale verwarmingstoestellen ) kunnen CO-vergiftiging veroorzaken. Bij elektrische toestellen kan geen CO ontstaan. je proeft het niet je voelt het niet p. 4

5 Hoe een CO-vergiftiging voorkomen? Zorg voor voldoende verluchting in elke kamer waar een toestel brandt. Zorg dat de schoorsteen goed trekt. Verluchting Zorg voor voldoende verluchting in de kamer, waar het toestel brandt. Plak niet alle kieren van ramen en deuren dicht. In een kleine kamer moet je zeker goed verluchten. In de badkamer waar een gasgeiser of een verwarmingstoestel staat, is een rooster van minimum 150 cm 2 (bv. 10 cm op 15 cm) onderaan in de deur en bovenaan in de muur wettelijk verplicht. Hoe voorkomen? Schoorsteen Zorg dat de schoorsteen goed trekt want als de verbrandingsgassen niet weg kunnen via de schoorsteen, komt er CO in de kamer. verse lucht min. 150 cm 2 grote roosters Wist je dat: goede schoorsteen door een slechte verluchting je toestel minder goed brandt en je toestel meer verbruikt p. 5

6 Gasgeisers Gebruik van toestellen Laat ze plaatsen door een vakman. Onderhoud ze regelmatig. Gebruik ze op de juiste manier. Ongeveer de helft van de CO-vergiftigingen wordt veroorzaakt door kleine 5-liter-gasgeisers aangesloten op een douche of een bad. 5-liter 10-liter Een 5-liter-gasgeiser mag enkel gebruikt worden voor een gootsteen of wastafel. 13-liter Voor een douche heb je minimaal een 10-liter-gasgeiser nodig met een schoorsteen of rookafvoerpijp. Voor een bad heb je minimaal een 13-liter-gasgeiser nodig met schoorsteen of rookafvoerpijp. Wist je dat: alle nieuwe toestellen een beveiliging hebben. Die schakelt het toestel uit als er te weinig zuurstof in de lucht is of als de schoorsteen niet goed trekt. Daarom zijn deze toestellen veiliger. p. 6 sinds 1996 enkel gekeurde toestellen verkocht mogen worden met het CE-merk én ook de vermelding CAT.I 2E+. CAT.I 2E+

7 Verwarming Kachels en ketels voor centrale verwarming vragen een juiste aansluiting op een schoorsteen én een regelmatig onderhoud door een bekwaam vakman. Een kachel op een lage stand is gevaarlijk. Dit vermindert de trek in de schoorsteen. Plaats daarom nooit een te grote kachel in een kleine kamer. Want je zal het dan vlug te warm krijgen en dan toch de kachel op een lage stand plaatsen. Dat is heel gevaarlijk. Gasgeisers 10 liter douche min. 10 liter 13 liter bad min. 13 liter Laat de zuurstofklep van een kolen- en houtkachel voldoende open. Er moet steeds genoeg zuurstof bij de vlammen kunnen. CE gekeurd Verwarming Bijverwarming Verplaatsbare toestellen op petroleum, kerosine of gas hebben geen schoorsteen. Ze verbruiken de zuurstof uit de kamer en de verbrandingsgassen komen daarna in dezelfde kamer terecht. Deze toestellen mogen daarom maximum 1 uur aan één stuk door branden. Gebruik ze dus nooit terwijl je slaapt. Verlucht altijd de kamer waarin deze toestellen staan tijdens het gebruik. juiste aansluiting onderhoud kachel niet te groot p. 7

8 De schoorsteen Zorg ervoor dat de schoorsteen steeds goed trekt. Schoorstenen Moeten hoog genoeg boven de dakrand uitsteken. Mogen niet gehinderd worden door bomen of hoge gebouwen. Moeten zo recht mogelijk zijn. Moeten zonder barsten zijn. Mogen niet vochtig zijn. Moeten binnenin proper zijn. Moeten goed geïsoleerd zijn. Wist je dat: je de kachel in het begin goed moet laten doorbranden. De schoorsteen kan zo opdrogen en trekt beter. je moet zorgen voor een goede verluchting bij mist, geen wind of zacht weer. De schoorsteen trekt dan minder goed. In het weerbericht hoor of zie je dan een waarschuwing. p. 8

9 Wanneer een schoorsteen vegen? Bij centrale verwarming met mazout ben je verplicht jaarlijks de schoorsteen te vegen en de brander af te stellen. Bij kachels met kolen, mazout of hout veeg je best elk jaar de schoorsteen omwille van de roetafzetting. Goed onderhouden gastoestellen in een nieuwe schoorsteen geven geen roetafzetting. Je hoeft de schoorsteen dus niet te vegen. Ga wel regelmatig de goede werking van de schoorsteen na. Vogelnesten, stenen of bladeren in de schoorsteen kunnen ook de trek verminderen. Als je gastoestellen aansluit op een oude schoorsteen moet je hem wel eerst vegen. Doe dit nogmaals een tweetal jaar later. Wist je dat: je zelf de schoorsteen moet laten vegen en de toestellen laten onderhouden als je een woning huurt. Schoorstenen je huisbaas wel moet zorgen voor goede toestellen, die correct geplaatst en aangesloten zijn en die goed trekken. voldoende hoog Toestellen met muurdoorvoer Er bestaan ook gasgeisers, gaskachels en gasbranders met muurdoorvoer (ook ventouse-systeem genoemd). Enkel deze toestellen hebben geen schoorsteen nodig. Zij zuigen de nodige zuurstof direct van buiten aan en drijven de verbrandingsgassen direct weer naar buiten. Het zijn zeer veilige toestellen. Bij aankoop zijn ze wel iets duurder. ;; yy ;; yy ; y ;; yy ; y ;; yy niet gehinderd regelmatig vegen p. 9

10 Hoe herken je een CO-vergiftiging? Het overkomt niet alleen je buur. op! Let op de symptomen Je krijgt er snel hoofdpijn van Je gaat braken Soms val je onmiddellijk flauw Symptomen Je kan er zelfs van sterven Let op de volgende alarmsignalen hoofdpijn Klachten bij verschillende personen tegelijk of huisdieren die raar doen. Klachten op bepaalde tijdstippen (bijvoorbeeld telkens bij het nemen van een bad of een douche of tijdens de afwas). Klachten die verminderen door veel frisse lucht in de kamer te laten of wanneer je buiten gaat. braken Roetafzetting op de muren rond de gasgeisers of op kookpotten (bij gasfornuizen). Voor aardgas, butaan, propaan en mazout: let op de vlammen (gele vlammen wijzen op een slechte verbranding). flauw vallen Een abnormaal hoge vochtigheid en condensatie in huis. sterven p. 10

11 Eerste hulp Wat moet je doen wanneer een persoon een CO-vergiftiging heeft? Wat doen? Open eerst ramen en deuren Wat doen? Schakel dan het toestel uit ramen openen Breng de persoon uit de kamer uitschakelen Is de persoon niet bewusteloos: bel de huisarts Is de persoon bewusteloos: bel de 100 wegslepen de arts bellen de 100 bellen p. 11

12 Nuttige adressen Vlaams Instituut Voor Gezondheidspromotie (VIG) Dienst Ongevallenpreventie in de Privé-sfeer G. Schildknechtstraat Brussel Tel.: 02/ Fax: 02/ mia.vanlaeken@vig.be Contactpersoon: Mia Van Laeken Antigifcentrum Voor medisch advies 24 uur op 24 Tel: 070/ CO-foon Van 15 oktober 1999 tot 15 april 2000 Dinsdag en donderdag van uur tot uur Woensdag van tot uur Tel. 0800/9777 U aangeboden door: Deze brochure is een realisatie van het Vlaams Instituut Voor Gezondheidspromotie (VIG), dienst Ongevallenpreventie in de Privé-sfeer, in samenwerking met het Antigifcentrum en Wijkgezondheidscentrum Brugse Poort Gent. Met de steun van de Vlaamse Minister bevoegd voor Gezondheid. Vormgeving en illustraties: Cypres, Joof Duthoy Foto s: Jan Van Goidsenhoven, Gustaaf Meersman (Videocontact) Verantwoordelijke uitgever: Marleen De Greef Copyright: VIG 1999 ANTIGIFCENTRUM VLAAMSE GEMEENSCHAP

13 Nuttige adressen Vlaams Instituut Voor Gezondheidspromotie (VIG) Dienst Ongevallenpreventie in de Privé-sfeer G. Schildknechtstraat Brussel Tel.: 02/ Fax: 02/ mia.vanlaeken@vig.be Contactpersoon: Mia Van Laeken Antigifcentrum Voor medisch advies 24 uur op 24 Tel: 070/ CO-foon Van 15 oktober 1999 tot 15 april 2000 Dinsdag en donderdag van uur tot uur Woensdag van tot uur Tel. 0800/9777 U aangeboden door: Deze brochure is een realisatie van het Vlaams Instituut Voor Gezondheidspromotie (VIG), dienst Ongevallenpreventie in de Privé-sfeer, in samenwerking met het Antigifcentrum en Wijkgezondheidscentrum Brugse Poort Gent. Met de steun van de Vlaamse Minister bevoegd voor Gezondheid. Vormgeving en illustraties: Cypres, Joof Duthoy Foto s: Jan Van Goidsenhoven, Gustaaf Meersman (Videocontact) Verantwoordelijke uitgever: Marleen De Greef Copyright: VIG 1999 ANTIGIFCENTRUM VLAAMSE GEMEENSCHAP

14 Nuttige adressen Vlaams Instituut Voor Gezondheidspromotie (VIG) Dienst Ongevallenpreventie in de Privé-sfeer G. Schildknechtstraat Brussel Tel.: 02/ Fax: 02/ mia.vanlaeken@vig.be Contactpersoon: Mia Van Laeken Antigifcentrum Voor medisch advies 24 uur op 24 Tel: 070/ CO-foon Van 15 oktober 1999 tot 15 april 2000 Dinsdag en donderdag van uur tot uur Woensdag van tot uur Tel. 0800/9777 U aangeboden door: Deze brochure is een realisatie van het Vlaams Instituut Voor Gezondheidspromotie (VIG), dienst Ongevallenpreventie in de Privé-sfeer, in samenwerking met het Antigifcentrum en Wijkgezondheidscentrum Brugse Poort Gent. Met de steun van de Vlaamse Minister bevoegd voor Gezondheid. Vormgeving en illustraties: Cypres, Joof Duthoy Foto s: Jan Van Goidsenhoven, Gustaaf Meersman (Videocontact) Verantwoordelijke uitgever: Marleen De Greef Copyright: VIG 1999 ANTIGIFCENTRUM VLAAMSE GEMEENSCHAP