BELEIDSREGEL Prestaties en tarieven Zintuiglijk gehandicaptenzorg Ingevolge artikel 57, eerste lid, onderdeel b en c, van de Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg), stelt de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) beleidsregels vast met betrekking tot het uitoefenen van de bevoegdheid om tarieven en prestatiebeschrijvingen vast te stellen. Ingevolge artikel 52, aanhef en onderdeel e, Wmg, worden tarieven en prestatiebeschrijvingen die uit de voorliggende beleidsregel voortvloeien ambtshalve door de NZa vastgesteld. Ingevolge artikel 59, onderdeel a, Wmg heeft de Minister van VWS met brief van 14 juli 2014, kenmerk 642422-123511-MC, ten behoeve van de voorliggende beleidsregel een aanwijzing op grond van artikel 7 Wmg aan de NZa gegeven. 1. Reikwijdte Deze beleidsregel is van toepassing op Zintuiglijk gehandicaptenzorg als omschreven bij of krachtens de Zorgverzekeringswet (Zvw). 2. Doel van de beleidsregel Het doel van deze beleidsregel is om vast te leggen op welke wijze de NZa gebruik maakt van haar bevoegdheid om tarieven en prestatiebeschrijvingen vast te leggen op het gebied van Zintuiglijk gehandicaptenzorg. 3. Begripsbepalingen 3.1 Zorgaanbieder De natuurlijke persoon of rechtspersoon die beroeps- of bedrijfsmatig zorg verleent, als bedoeld in artikel 1 aanhef en onder c van de Wmg. 3.2 Zintuiglijk gehandicaptenzorg Zintuiglijk gehandicaptenzorg zoals omschreven in artikel 2.5a Besluit zorgverzekering (Bzv). 3.3 Multidisciplinaire zorg Multidisciplinaire zorg houdt in dat er verschillende disciplines bij de behandeling betrokken zijn die in hetzelfde behandelingstraject gelijktijdig en/of sequentieel interventies inzetten. 3.4 Prestatie De prestaties zoals bedoeld in artikel 1 onder j Wmg en beschreven in artikel 4 van deze beleidsregel. 3.5 Onderlinge dienstverlening De levering van een (deel)prestatie of van een geheel van prestaties op het gebied van zintuigelijk gehandicaptenzorg vallend onder artikel 1 Wmg door een zorgaanbieder in opdracht van een andere zorgaanbieder. De eerstgenoemde zorgaanbieder wordt in dit kader aangeduid als de uitvoerende zorgaanbieder. De laatstgenoemde zorgaanbieder wordt in dit kader aangeduid als de opdrachtgevende zorgaanbieder.
3.6 Visuele beperking Visuele beperking zoals vastgesteld in de richtlijnen van het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap (NOG) voor vaststelling van een visuele beperking. In de desbetreffende NOG-richtlijnen voor diagnostiek voor vaststelling van een visuele beperking is aangegeven dat er sprake is van een visuele beperking indien er sprake is van: 1. een gezichtsscherpte van < 0.3 aan het beste oog en 2. een gezichtsveld < 30 graden, of 3. een gezichtsscherpte tussen 0.3 en 0.5 aan het beste oog met daaraan gerelateerde ernstige beperkingen in het dagelijks functioneren. De diagnostiek van visuele beperkingen vindt plaats door middel van metingen met een hulpmiddel (bril). 2 van 6 3.7 Auditieve beperking Auditieve beperking zoals vastgesteld in de richtlijnen van de Nederlandse Federatie van Audiologische Centra (FENAC) voor vaststelling van een auditieve beperking. In de desbetreffende FENACrichtlijnen voor diagnostiek voor vaststelling van een auditieve beperking is aangegeven dat er sprake is van een auditieve beperking indien: 1. het drempelverlies bij het audiogram ten minste 35 db bedraagt, verkregen door het gehoorverlies bij frequenties van 1000, 2000 en 4000 Hz te middelen, of 2. als het drempelverlies groter is dan 25 db bij meting volgens de Fletcher index, het gemiddelde verlies bij frequenties van 500, 1000 en 2000 Hz. De mate van gehoorverlies wordt vastgesteld middels audiometrie van het beste oor, zonder gebruik te maken van een eventueel hulpmiddel zoals een gehoorapparaat. 3.8 Communicatieve beperking als gevolg van een taalontwikkelingsstoornis (TOS) TOS zoals vastgesteld in de FENAC-richtlijnen voor diagnostiek voor vaststelling van een communicatieve beperking als gevolg van een taalontwikkelingsstoornis. Er is sprake van een communicatieve beperking als gevolg van een taalontwikkelingsstoornis als de stoornis te herleiden is tot neurobiologische en/of neuropsychologische factoren. Hiervoor geldt als voorwaarde dat de taalontwikkelingsstoornis primair is, dat wil zeggen dat andere problematiek (psychiatrisch, fysiologisch, neurologische) ondergeschikt is aan de taalontwikkelingsstoornis. 3.9 Systeemgerichte behandeling Gerichte mede behandeling van ouders/verzorgenden, kinderen en volwassenen rondom de persoon met een zintuiglijke beperking, met betrekking tot het aanleren van vaardigheden in het belang van de persoon met deze beperking. 4. Prestaties De prestaties binnen de zintuiglijk gehandicaptenzorg zijn onderverdeeld in: - Zorg in verband met een visuele beperking. - Zorg in verband met een auditieve beperking. - Zorg in verband met een communicatieve beperking als gevolg van een taalontwikkelingsstoornis. - Uittoeslag zorgverlener. 4.1 Zorg in verband met een visuele beperking De zorg aan visueel beperkten bestaat voor een groot deel uit kortdurende extramurale trajecten en is multidisciplinair van aard. Daarbij gaat het om diagnostisch onderzoek, interventies gericht op het psychisch leren omgaan met de handicap en interventies die de
beperking opheffen of compenseren en daarmee de zelfredzaamheid vergroten. Diagnostisch onderzoek omvat het vaststellen van de (ernst van de) beperking en de zorgvragen die daaruit voortvloeien voor de patiënt. Op basis hiervan wordt een individueel behandelplan vastgesteld, waarvan mogelijke interventies worden besproken in een adviesgesprek met de patiënt en/of diens ouders/verzorgers of andere betrokkenen, waarna vervolgens de behandeling kan worden vastgesteld. 3 van 6 Interventies zijn kortdurende behandelingen gericht op herstel en/of het aanleren van nieuwe vaardigheden of gedrag, als dit een programmatische aanpak vereist waarvoor specifieke deskundigheid nodig is. De nieuw aan te leren vaardigheden of het gedrag richten zich op het terugdringen van stoornissen en beperkingen. Onder deze interventies vallen ook systeemgerichte behandelingen. Er moet een concreet en haalbaar behandeldoel zijn waardoor blijvende verbeteringen in het functioneren worden bereikt/verwacht en de te geven behandeling dient een door de beroepsgroep geaccepteerde methode te zijn. De behandeling kan één-op-één en in kleine groepen worden geboden. In het laatste wordt het aantal uren dat de hulpverlener werkzaam is geweest naar evenredigheid per patiënt berekend. Bij deze prestatie behoren ook dossieronderzoek, overleg en opstellen van rapportages en plannen met het doel te komen tot een behandelplan. Deze regel geldt niet indien de prestatie wordt ingezet ter uitvoering van de opgestelde plannen. 4.2 Zorg in verband met een auditieve beperking Zorg in verband met een auditieve beperking is multidisciplinaire zorg die bestaat uit diagnostisch onderzoek, interventies die zich richten op het psychisch omgaan met de handicap en interventies die de beperking opheffen of compenseren en daarmee de zelfredzaamheid vergroten. Diagnostisch onderzoek omvat het vaststellen van de (ernst van de) beperking en de zorgvragen die daaruit voortvloeien voor de patiënt. Op basis hiervan wordt een individueel behandelplan vastgesteld, waarvan mogelijke interventies worden besproken in een adviesgesprek met de patiënt en/of diens ouders/verzorgers of andere betrokkenen, waarna vervolgens de behandeling kan worden vastgesteld. Interventies zijn kortdurende behandelingen gericht op herstel en/of het aanleren van nieuwe vaardigheden of gedrag, als dit een programmatische aanpak vereist waarvoor specifieke deskundigheid nodig is. De nieuw aan te leren vaardigheden of het gedrag richten zich op het terugdringen van stoornissen en beperkingen. Onder deze interventies vallen ook systeemgerichte behandelingen. Er moet een concreet en haalbaar behandeldoel zijn waardoor blijvende verbeteringen in het functioneren worden bereikt/verwacht en de te geven behandeling dient een door de beroepsgroep geaccepteerde methode te zijn. De behandeling kan één-op-één en in kleine groepen worden geboden. In het laatste wordt het aantal uren dat de hulpverlener werkzaam is geweest naar evenredigheid per patiënt berekend. Bij deze prestatie behoren ook dossieronderzoek, overleg en opstellen van rapportages en plannen met het doel te komen tot een behandelplan. Deze regel geldt niet indien de prestatie wordt ingezet ter uitvoering van de opgestelde plannen.
4.3 Zorg in verband met een communicatieve beperking als gevolg van een taalontwikkelingsstoornis De zorg in verband met een communicatieve beperking als gevolg van een taalontwikkelingsstoornis wordt geleverd aan kinderen en jong volwassenen tot de leeftijd van drieëntwintig jaar. Onderdelen van de prestatie zorg in verband met een auditieve beperking zijn ook voor deze doelgroep effectief. Deze doelgroep met ernstige spraak/taalmoeilijkheden en hun ouders wordt een behandeling aangeboden die de taalontwikkeling en sociaal-emotionele ontwikkeling stimuleert. 4 van 6 4.4 Uittoeslag zorgverlener Onder uittoeslag zorgverlener worden verstaan de reiskosten van een zorgverlener die behandeling levert aan een patiënt. De uittoeslag worden afgesproken op basis van een toeslag per contact. 5. Tarieven Voor de prestaties gelden maximum tarieven per uur. Voor de prestatie uittoeslag zorgverlener kan uitsluitend gedeclareerd worden indien er voorafgaand aan de behandeling van de patiënt een reisbeweging heeft plaatsgevonden naar het adres van de patiënt. Woonwerkverkeer is uitgesloten van de prestatie uittoeslag zorgverlener. Voor de prestatie onderlinge dienstverlening geldt een vrij tarief. 6. Inwerkingtreding en citeerregel Deze beleidsregel treedt in werking met ingang van 1 januari 2015 en vervalt met ingang van 1 januari 2016. Ingevolge artikel 20, tweede lid, onderdeel b, van de Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg) zal van de vaststelling van deze beleidsregel mededeling worden gedaan in de Staatscourant. Deze beleidsregel wordt aangehaald als: Beleidsregel Prestaties en tarieven Zintuiglijk gehandicaptenzorg. 7. Voorbehoud De beleidsregel Prestaties en tarieven Zintuiglijk gehandicaptenzorg wordt door de NZa vastgesteld onder voorbehoud van politieke besluitvorming inzake inwerkingtreding van het gewijzigde Besluit zorgverzekering. Op het moment van vaststelling van deze Beleidsregel Prestaties en tarieven Zintuiglijk gehandicaptenzorg is het gewijzigde Besluit zorgverzekering voorgehangen bij de Eerste en Tweede Kamer als bijlage bij de brief van 10 juni 2014 met kenmerk 383539-122171-Z en Kamerstukken II 2013/14, 29689, nr. 519. Indien het Besluit zorgverzekering niet per 1 januari 2015 in werking is getreden zal de NZa een gewijzigde beleidsregel vaststellen. Dit betekent dat indien de NZa geen beleidsregel heeft vastgesteld die de voorliggende vervangt, de voorliggende beleidsregel Prestaties en tarieven Zintuiglijk gehandicaptenzorg onverkort van toepassing is.
Toelichting Inleiding De Zintuiglijk gehandicaptenzorg, waar deze beleidsregel betrekking op heeft, betreft zorg zoals omschreven in artikel 2.5a Bzv. Deze zorg werd tot 1 januari 2015 geleverd door AWBZ-zorgaanbieders van Zintuiglijk gehandicaptenzorg. 5 van 6 Reikwijdte Onder de reikwijdte van de beleidsregel valt niet de monodisciplinaire zorg zoals omschreven in artikelen 2.4, 2.6 en 2.9 Bzv. Voor onder andere audiologische zorg en logopedische zorg zijn prestaties beschreven in respectievelijk de beleidsregels voor medisch specialistische zorg en logopedie. Overheveling De overheveling van Zintuiglijk gehandicaptenzorg van de AWBZ naar de Zvw vindt in opdracht van de minister van VWS plaats in twee fases: - Fase I: tarieven en prestaties voor 2015 Voor 2015 zijn de AWBZ behandelprestaties Zintuiglijk gehandicaptenzorg grotendeels overgeheveld naar de Zvw. Voorliggende concept beleidsregel valt onder de uitwerking van Fase I. Als uitgangspunt zijn genomen de prestaties en tarieven zoals beschreven in de AWBZ-beleidsregel CA-300-584 en de zorgaanspraak zoals beschreven in artikel 2.5a van het concept Bzv. - Fase II: passende bekostiging in Zvw na 2015 Voor de jaren 2016 en verder zal onderzoek plaatsvinden naar een passende bekostiging voor de Zintuigelijk gehandicaptenzorg.