Audiofiele producten 52 Dit keer in Music Emotion een volstrekt willekeurige gezamenlijke test van twee merken die vooral beiden gemeen hebben dat ze met hun producten de extremen weten op te zoeken. Zowel het Duitse Block als het Kroatische Audio Epilog, zijn namen waar ik echt nog nooit eerder van had gehoord, maar dat is bij deze in één klap veranderd. Want deze producten zijn op zijn zachtst gezegd, bijzonder te noemen, héél bijzonder mag ik wel zeggen en sterk afwijkend van de grijze middelmaat.
Laat ik beginnen met het voorstellen van het Duitse Block waarbij meteen al hun verhelderende slogan Audiofi e- le producten voor iedereen, niets aan duidelijkheid te wensen overlaat. Deze in Oldenburg gelegen onderneming, is al sinds 1988 bezig met de import en distributie van verschillende audioproducten speciaal bedoeld voor de Duitse markt. In eerste instantie heeft men zich sterk proberen te maken om vooral de Duitse consument apparaten aan te bieden, die voldoen aan de parameters zoals men die bij onze oosterburen nu eenmaal graag ziet. Zoals per modelserie gelijk uitgelijnde knoppen, dis- Block V100 en C100 Dat het Block gedachtegoed én assortiment bij niet alleen de Duitse maar ook Europese consument goed blijkt aan te slaan, blijkt aan het nauwelijks aangesleept kunnen krijgen van deze producten en inmiddels zijn er naast de 100 serie al veel meer modellen uitgebracht en in ontwikkeling. Ook al had ik op het internet al kennis kunnen maken met deze bijzonder origineel gevormde apparaten, niets heeft mij kunnen voorbereiden op het gevoel wat ik krijg op het moment dat ik zelf beide dozen kan uitpakken. Niet alleen zijn de 6,5 kilo voor de cd-speler en bijna 8 kilo voor de verstersluitingen die zowel geschikt zijn voor dikke draadeinden, spades, als banaanstekkers. De belettering op de achterzijde is zowel recht achter de apparaten als van bovenaf afl eesbaar. Handig in de dagelijkse praktijk als de apparaten in een rack of kast staan. Wanneer ik de solide bovenplaat verwijder, wordt de keurig nette opbouw zichtbaar. Zowel versterker als cd-speler zijn voorzien van een ringkerntrafo van bovengemiddelde afmetingen, terwijl de versterker zelfs grotendeels is opgesplitst in een identiek opgebouwd gedeelte voor zowel het linker als het rechterkanaal. Heel bijzonder voor deze prijsklasse. De ove- tested BLOCK V100 VERSTERKER, C100 CD-SPELER EN AUDIO EPILOG ADUT LUIDSPREKERS voor iedereen plays en behuizingen, allemaal voorzien van dezelfde kleurtint en het gebruik van hoogwaardige materialen waarbij de bediening logisch en eenvoudig moet zijn. Tot hun grote frustratie is het in al die tijd, ondanks zeer grote inspanningen, echter hooguit op enkele punten gelukt dit consequent voor elkaar te krijgen. Enkele jaren geleden was de maat echt vol en trok een geërgerde Michael Block de stoute schoenen aan door dan zelf maar een zeer ervaren audio ontwerper uit Essen in de arm te nemen. Einddoel was hierbij om de bovengenoemde idealen te verwezenlijken. Alles verliep hierbij eigenlijk bijzonder vlot en soepel totdat het op het produceren zelf aankwam. Het bleek uiteindelijk gewoon onmogelijk om de te realiseren ideeën voor de bedachte zeer scherpe prijs in Duitsland te laten fabriceren. Uiteindelijk is men hierdoor net als vele anderen, in China terecht gekomen. Een land wat door zijn snel stijgende knowhow, al jaren in staat is tot het leveren van een steeds hogere kwaliteit tegen nog immer lage prijzen. Audio Epilog Net als Block is ook dit merk voor mij een grote onbekende en dat terwijl het team van het Kroatische Audio Epilog, onder leiding van Dean Ledenac, al sinds 1994 aan een geheel eigen luidsprekerlijn werkt. Het merk maakt naast eigen fi losofi eën en denkbeelden, gebruik van goede en bekende onderdelen zoals de internationaal befaamde luidsprekerchassis van Scan Speak en ook de luidsprekerbehuizingen worden geheel in eigen huis vervaardigd. Het programma bestaat momenteel uit zeven modellen die oplopend in prijs en comker een voorteken van de ongekende soliditeit in deze prijsklasse, ook de rest van de uitstraling en uitrusting is werkelijk ongekend. Zo zijn zowel de voorzijde als de zijpanelen vervaardigd uit 9 mm dik aluminium terwijl de onder- en bovenkant bestaan uit 2 mm dik plaatstaal. De massieve(!) aluminium voeten zijn elk in hoogte verstelbaar, de drukknoppen bezitten een precies drukpunt en de massieve volumeregelaar loopt mooi nauwkeurig en onderverdeeld in kleine stapjes. Erg fraai zijn de bijzonder goed afl eesbare en van een beschaafde kleur en helderheid voorziene schoonschrift displays, die nu eindelijk eens ook achter in de kamer goed afleesbaar zijn! De uitrusting is ook voorbeeldig met elektronisch weggewerkt, zowel een balansregelaar als goed werkende toonregeling en zelfs in een phono MM aansluiting is voorzien. De achterzijde zet deze zeer positieve eerste indruk onverdroten voort, want niet alleen zijn beide apparaten voorzien van een losse euro lichtnetaansluiting, ook is er voorzien in prima luidsprekeraan- rige gebruikte onderdelen zijn gangbaar in dit prijsniveau. Wat minder ben ik te spreken over de van een erg drukke layout voorziene plastic afstandsbediening compleet met van die zachte gummi toetsen. Hij werkt afdoende maar is niet in stijl met de degelijkheid en vormgeving van de apparaten zelf. De uitrusting wordt verder gecompleteerd met een fel blauw gekleurde interlink voorzien van een serieuze kwaliteit connectoren. NEXT 53
54 plexiteit starten bij 750,- per paar voor het hier besproken instapmodel Adut, tot 12.849,- per paar voor de zeer extravagant vormgegeven Abyss Massimo in hoogglanslak. Als ik zo de modellenreeks bekijk valt meteen de grote en afwijkende variëteit aan vormen, kleuren en materiaalgebruik op, waarbij de hier geteste kleine Adut monitorluidspreker misschien nog wel het meest conventioneel oogt. Waar de beide Block apparaten verreweg het allergoedkoopste zijn wat ik ooit aan elektronica heb getest, is de Adut met zijn maten van 25,5 cm hoog, 13,7 cm breed en 21 cm (gewicht 4 kilo), de allerkleinste. Naast mijn vloerstaande Master Contemporary C referentie luidsprekers, ogen ze echt ongeloofl ijk klein en nietig. Wanneer ik deze dreumes aan een nader onderzoek onderwerp, blijkt de Adut mooi en smaakvol te zijn ontworpen, goed te zijn afgewerkt en voorzien van een heel eigen gezicht. Zeker met de bijbehorende, los verkrijgbare stands, ontstaat er visueel een mooi uitgewogen doch rank geheel. De voor- /achterzijde en onder- /bovenkant zijn voorzien van een egaal aangebrachte laag echt zwart leer, terwijl beide MDF zijkanten bij mijn testexemplaren matzwart zijn gespoten. Beide luidsprekereenheden (het is een 2-weg systeem) zijn mooi passend en zo dicht mogelijk bij elkaar aangebracht, waarbij de softdome tweeter in een soort van lichte hoornconstructie is ondergebracht met daaronder een piepkleine 10 cm woofer, zoals die ook in bijvoorbeeld een Totem Arrow is te vinden. Aan de achterzijde bevindt zich één paar vergulde aansluitingen die geschikt zijn voor losse draadeinden, spades en banaanstekkers. Hoog in de achterwand is een smalle basrefl ex gleuf zichtbaar. liggen daarvoor dermate veel in elkaars verlengde, dat het niet zinnig is ze met elkaar te combineren. Om met de Adut te beginnen. De eerste algemene indrukken van deze luidsprekers zijn, een rustige, ietwat ingetogen weergave met monitortypisch een mooi los van de kast geprojecteerd ruimtebeeld, een vloeiende tonaliteit met als minpuntje helaas ook een ietwat nasaal middengebied. Het is niet zo extreem als bij een slecht ontworpen hoornluidspreker, maar zeker bij zangstemmen of instrumenten in dit bereik, valt het behoorlijk op. Ik heb Luisteren Audio Epilog Om uit te zoeken waartoe beide merken gehoormatig in staat zijn, heb ik eerst een poos naar zowel een combinatie van beide merken als ieder product afzonderlijk geluisterd. Wat daarbij al snel duidelijk wordt, is dat een huwelijk van de Audio Epilog Adut en Block C100 en V100, er niet echt inzit. De gehoormatige eigenschappen van beide merken
naast een eerste helaas falende poging met de Block spullen, de Adut uitgeprobeerd op een prijstechnisch bijpassende Sugden Mystro en Naim 5i set en uiteindelijk ook op mijn eigen Unison Research Performance en North Star Design cd combinatie. Qua prijs totaal uit verhouding maar een klank Maar ik loop vooruit. Zowel de Sugden als Naim setopstellingen weten de Adut gelukkig wél goed aan het klinken te krijgen. Ieder met zijn eigen herkenbare scala aan eigenschappen. De luidsprekers kunnen daarbij zowel dicht bij de achter- en zijwanden, als vrijstaand worden opgesteld. Een groot pluspunt. Uiteraard is er in dit laatste geval sprake van minder laag, maar wel een (veel) mooier en groter stereobeeld. Opvallend is dat er zelfs bij een vrijstaande opstelling sprake is van een verrassend luchtig en goed doortekent laagfundament. Absoluut gezien wel subtiel natuurlijk, maar het is er toch weldegelijk. Echt een speaker die het mooi zal doen met een goede subwoofer. Waar wel geëxperimenteerd mee dient te worden is de mate van indraaien. Dit komt heel nauw bij deze luidsprekers. Te veel indraaien en de middenkleuring gaat teveel de boventoon voeren en bij te weinig indraaien verliest het stereobeeld zijn samenhang en gaat het aan de speakers vastkleven. Het hoogbereik is zacht en vloeiend en ondersteund mooi de klankleuren van de rest van het spectrum. Helaas is het ondanks het wisselen van allerlei kabels mij niet gelukt om de middenkleuring bij de door mij gebruikte apparatuur uit deze prijsklasse, voldoende in te perken. Het zal dus afhangen van door u eigen gebruikte componenten, opstelling en akoestiek of u dit voldoende kunt wegwerken. Absoluut de grote verassing ontstaat echter wanneer ik besluit om voor mijn eigen nieuwsgierigheid de Adut eens aan te sluiten op mijn eigen kostbare referentie elektronica. Door de extra stoot aan transparantie, dynamiek, controle en oplossend vermogen weten de luidsprekers ineens tot ver buiten hun prijsklasse te kunnen presteren en heel verhelderend, de nasaliteit kan met 80% worden teruggebracht tot vrijwel verwaarloosbaar niveau! Het kan dus wél. Door de enorme push van deze Unison ontstaat er zelfs in de vrijstaande opstelling in mijn luisterruimte, een begin van een echt fysiek voelbaar(!) laagfundament en dat is voor zowel een aantal toevallig langskomende pasanten als mijzelf een bijna ongeloofwaardige ervaring. Zo n mooi groots uitgewogen en krachtig geluidsbeeld uit zo n piepklein speakertje?! Dit roept bij mijzelf echter de bedenking op dat de Adut waarschijnlijk is ontworpen op topklasse versterkers en randapparatuur. Heel mooi natuurlijk maar deze luidsprekers zullen waarschijnlijk toch veel meer in de Sugden Mystro en Naim 5i prijsklasse worden verkocht dan met een Unison Research Performance of gelijkwaardig geprijsd product. Toch moet het ook zeker mogelijk zijn om met een goede winkelier iets passends samen te stellen wat prijstechnisch wél met elkaar matcht, de Adut verdient gewoon deze moeite. Luisteren Block De twee Block apparaten mogen zich dan prijstechnisch op een beduidend lager prijsniveau bevinden dan de Adut, ze blijken wel net zo opvallend beheerst en evenwichtig te presteren. Op de één of ander manier verrast mij dit en waarschijnlijk heb ik in mijn onderbewustzijn veel meer een soort van inspiratieloos low-fi geluid verwacht. U kent het vast wel, zo n weergave die al op maar iets hoger volume, al heel snel irriteert en die u het liefste zo snel mogelijk weer uit wilt zetten. Maar Block is dus wezenlijk anders. Nee, ik ga niet meteen halleluja roepen met de boodschap van een nieuwe budget referentie. Dat is toch nog een halte te ver. Wél maakt het zeker meer muziek dan ik in eerste instantie voor dit bedrag ooit voormogelijk heb gehouden en dat is toch wel heel knap. Hoewel de cd-speler beter weet te presteren als de versterker, wil ik ze hier toch als één geheel bespreken. Vooral omdat ik verwacht dat door de uitgesproken vormgeving ze beiden in één koop zullen worden aangeschaft. Luisteren naar deze Block componenten is een aangename verrassing, vooral omdat in plaats van de bekende schreeuwerige, onrustige en goedkope klank, nu eens juist een grote mate aan evenwicht opvalt. Er is geen gedeelte in de weergave dat meteen de aandacht trekt en de klankbalans is eerder mild, aangenaam en zelfs ietwat warm, dan klinisch en steriel. Een goede start dus. Dynamische contrasten worden ook heel behoorlijk verwerkt en het laag is evenals het middengebied voldoende goed doortekend. Na wat langer luisteren is het echter vooral het hoog, en dan vooral het enigszins ontbreken ervan, wat het meeste opvalt. Een rustig hoog is in deze prijsklasse met vaak dun en schel klinkende luidsprekers, eerder een voordeel dan NEXT 55
56 een nadeel. Maar zo romig, zacht en terughoudend is toch wat al teveel van het goede. Gelukkig is de V-100 voorzien van een goedwerkende toonregeling en met een +3 db correctie blijkt dit euvel gemakkelijk zelf bij te regelen. Inmiddels heb ik begrepen dat de fabriek dit manco zelf ook al heeft geconstateerd en softwarematig dezelfde mate aan correctie heeft toegepast als ik heb gedaan. Vanwege het beheerste karakter zal een open en expressief klinkende speaker die gemakkelijk aan te sturen is, het beste huwelijk vormen. Conclusie Twee heel verschillende merken met in eerste instantie ook heel verschillende producten. Jammer dat ze niet goed combineerbaar bleken te zijn maar toch blijkt er een sterke rode draad door beide ondernemingen te lopen. Het is vooral de muzikale en wat voorname klankbalans waarmee ze zich kunnen onderscheiden en die bijna anticommercieel is. In absolute zin is de Audio Epilog Adut natuurlijk duurder en weet hij op de audioladder ook wat hoger te presteren. Het is een mooi maar anderzijds toch ook wat moeilijk product. Moeilijk in de zin dat het wel het nodige zoeken vereist om goede bijpassende elektronica te vinden die ook nog eens in hetzelfde prijssegment valt. Maar als dat eenmaal gelukt is kan er heel veel plezier aan deze prettig klinkende minimonitor beleefd worden. Audio Epilog is dan ook beslist een merk om goed in de gaten te houden, want ook de grotere modellen zijn heel aangenaam en muzikaal. Michael Block verdient mijn complimenten voor zijn durf en ondernemerszin om niet alleen in korte tijd een nieuw merk uit de grond te stampen, maar vooral ook door de zeer fraaie (bouw-)kwaliteit voor zo weinig geld. Iets dat nog maar zelden in deze prijsklasse is vertoont. Ook de weergave is dermate volwassen en volwaardig dat hiermee de uiterste prijsondergrens voor een nog genietbaar product naar beneden kan worden bijgesteld. Tekst & fotografi e: Werner Ero PRIJZEN: BLOCK V-100 GEÏNTEGREERDE VERSTERKER 399,- BLOCK C-100 CD-SPELER 299,- AUDIO EPILOG ADUT MAT ZWART OF WIT (PER PAAR) 750,- (HOOGLANS LAK TEGEN MEERPRIJS) BIJPASSENDE STANDS MAT ZWART OF WIT (PER PAAR) 300,- (HOOGLANS LAK TEGEN MEERPRIJS) BLOCK: NOVUS AUDIO TEL: 06-53486244 E-MAIL: NOVUSAUDIO@PLANET.NL WWW.NOVUSAUDIO.NL AUDIO EPILOG: FINE MUSIC IMPORTS TEL: 06-52382510 E-MAIL: INFO@FINEMUSICIMPORTS.N WWW.FINIMUSICIMPORTS.NL END