inspiratiemap Inspiratiemap voor acties rond cannabis of andere drugs, alcohol en tabak voor het hoger onderwijs
Campagne over cannabispreventie Cannabis is de meest gebruikte illegale drug in Vlaanderen. Ook al gebruikt de meerderheid van de jongeren en de jongvolwassenen geen cannabis, toch wordt gebruik onder jongeren als normaal beschouwd en worden de risico s van cannabisgebruik vaak geminimaliseerd. Daarom besloot de Vlaamse minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin eind 2012 om een publiekscampagne over cannabis op te zetten. Doel van de campagne is om: het maatschappelijk debat rond cannabis aan te moedigen; het idee dat iedereen gebruikt te corrigeren; correcte informatie over de risico s van gebruik te geven aan jongeren, hun ouders en aan wie met jongeren werkt. Acties voor studenten hoger onderwijs De campagne wordt in november 2013 in de media gelanceerd. In aanloop naar de campagne vindt u in deze bundel alvast het bestaande aanbod aan materialen, methodieken en diensten. Want een van de doelgroepen van de cannabispreventiecampagne zijn de studenten in het Nederlandstalig hoger onderwijs. Met deze inspiratiemap willen wij u warm maken om met uw instelling mee in de campagne te stappen. U vindt in deze map een korte beschrijving van mogelijke acties en activiteiten, het zijn voorbeelden ter inspiratie. U kunt ze aanpassen of u kunt andere acties bedenken die beter passen in uw instelling. De acties in deze inspiratiemap kunnen ook over andere onderwerpen dan cannabis gaan. U kiest zelf andere thema s, volgens uw eigen interesses en prioriteiten. Toch moedigen we het thema cannabis sterk aan, in het kader van de campagne die op stapel staat. 2
Een overzicht van de materialen die bij de acties horen, vindt u in de drie bijlagen bij deze map: materiaal om te werken rond drugs, alcohol of tabak. Het gaat om brochures, affiches, websites, spellen, stands, digitaal materiaal of vormingen. Logo Brussel: advies op maat Naast voorbeelden van acties vindt u verder een korte beschrijving van de ondersteuning die Logo Brussel u biedt. U kunt ook bij het Logo terecht als u een breder gezondheidsbeleid wilt opzetten. Logo helpt u graag verder om acties op maat te ontwikkelen, samen met zijn netwerkpartners CAW en CGG. Veel succes! 3
Stap mee in de campagne Hieronder vindt u een overzicht van mogelijke acties. In het eerste deel gaat het om echte acties met nadruk op interactiviteit en contact met de studenten; een tweede deel belicht het aanbod aan vormingen voor studenten en personeel; in een derde deel vindt u initiatieven om informatie over te brengen en de campagne zichtbaar te maken. Het is aan te raden om te werken via verschillende kanalen en met verschillende acties. Zo krijgt de campagne meer diepgang en impact, spreekt ze meer studenten aan en brengt ze een dialoog tot stand tussen studenten onderling en tussen studenten, organisaties en instanties: CAW, CGG, studentenartsen Meer informatie (kostprijs, beschikbaarheid) over de verschillende materialen die bij de acties horen, vindt u in de bijlagen. 4
1. Acties Ontleen onze informatiestand voor een evenement in uw instelling Deze infostand bevat ludiek infomateriaal. Wilt u graag dat de stand bemand wordt? Dat kan. Vraag het dan wel op tijd aan. Studentenwedstrijd: het origineelste idee wordt uitgevoerd Studenten leveren zelf ideeën of beelden (op een publieke muur of een Facebookpagina) met als thema Vernederende situaties die je meemaakte of die je kunt meemaken door te veel alcohol of wiet. De beste, grappigste, meest vernederende situaties worden gekozen door de studenten zelf en worden getekend door een illustrator. Organiseer een filmavond en/of een debat over middelengebruik Organiseer, eventueel samen met studentenverenigingen, een filmavond of een debatavond met deskundigen. Invalshoeken kunnen zijn: (il)legaliteit, gezondheid, de rol van de coca-industrie op socio-economische realiteiten in Colombia, Mexico 5
2. Vorming en deskundigheids - bevordering Organiseer een vorming over verantwoord bar-beleid voor studentenverenigingen Voor studenten Deze training is bedoeld voor organisatoren van studentenfuiven en biedt informatie rond het opzetten van een correct schenkbeleid en praktische handvatten om goed om te gaan met dronken klanten. De toekomstige intermediairs Voor studenten lerarenopleiding, verpleegkundigen, sociale assistenten Een training kan op maat worden uitgewerkt en verschillende elementen uit de onderstaande lijst kunnen worden gecombineerd: Signalen, signaleren en voeren van een verkennend gesprek Hoe spreek ik over drugs in de klas? Motiverende gespreksvoering met leerlingen Een drugbeleid op school Productinformatie en basiskaders rond drugs Externe doorverwijzing en de sociale kaart van Brussel Voor het sociaal / medisch personeel Deze vorming werpt licht op volgende vragen: Welke organisatie werkt rond welke thema s? Wie biedt dienstverlening voor welke problematiek? 6
Motiverende gespreksvoering Voor het sociaal / medisch personeel Deze 2daagse training behandelt vragen als: Hoe spreek je op de juiste manier over gevoelige thema s als drug- en drankgebruik met studenten? Hoe kan je hen aanzetten tot gedragsverandering zonder belerend over te komen? Screening van gebruik, begeleiding en doorverwijzing Voor het sociaal / medisch personeel Wat doe je als je vermoedt dat een student gebruikt? Hoe spreek ik hem of haar erover aan? Waar kan hij of zij terecht voor goede begeleiding? Wilt u meer informatie over deze vormingen? Contacteer Logo Brussel op logo.brussel@vgc.be of 02 563 03 64. 7
3. Informatie Verspreid affiches en folders. Hang affiches op en leg folders op plekken waar studenten vaak komen, zoals restaurants, het infopunt, bibliotheken, de studentenartsenwachtzaal Maak zelf gepersonaliseerde affiches van de campagne over Stoppen met roken. Hang de affiches op plekken waar studenten vaak komen, en zeker in de wachtkamers bij studentenartsen. Zorg voor verschillende versies van de affiches; de modellen zijn online beschikbaar. Gebruik gedurende een periode een elektronische handtekening met themabutton Aan de slag, als promotie voor de online kennis- en gebruikstest cannabis. Alle personeelsleden gebruiken tijdens de campagneweek- of maand de elektronische handtekening met banner of button. Als button kunt u een beeld gebruiken dat ontwikkeld werd voor de campagne. www.druglijn.be/aan-de-slag.aspx Stuur een van de informatieve e-mailberichten naar alle studenten. Vanuit de instelling verstuurt u de kant-en-klare informatieve e-mail naar alle ingeschreven studenten, met enkele interessante cijfers over gebruik en een link naar de relevante websites. 8
Zet een link naar informatie en hulp op de website van uw instelling. Link naar de drugslijn en Aan de slag - tool Link naar het CAW, de eigen studentenpsycholoog of studentenarts, met vermelding van het aanbod voor vragen over alcohol of drugs www.druglijn.be www.druglijn.be/aan-de-slag.aspx www.cawmozaiek.be Zet een van onze informatieve artikels in de nieuwsbrief of in het studentenblad. In dit artikel komt (een aspect van) de campagne kort aan bod. Het artikel bevat ook cijfers en links naar relevante websites. Zet de campagne-advertentie of -banner in de nieuwsbrief of in het studentenblad. Deze campagne-advertentie bevat alle informatie en verwijzing naar de relevante website(s). Zet een filmpje op de website van uw eigen instelling. Zwart of Wit bewezen: studenten amuseren zich ook zonder alcohol, of een ander toepasselijk filmpje dat past binnen het gekozen thema. 9
Acties over andere gezondheidsthema s Gezonde voeding www.donderdagveggiedag.be Actie-maandag: studenten kunnen fruit kopen tegen een verlaagde prijs. Veggie-donderdag, wekelijks in de restaurants: meer vegetarische gerechten op het menu op donderdag, minder vlees Geniet zonder friet : beloningsactie (door loting) voor wie geen friet kiest in het studentenrestaurant Seksualiteit / Veilig vrijen Materialen van Sensoa ter beschikking stellen en eventueel condooms uitdelen op infostand of eigen evenement Geestelijke gezondheid Promoot de link naar www.fitinjehoofd.be in uw nieuwsbrief, op uw eigen website en via affiches. 10
Meer doen? U wilt gezondheidsbevorderende activiteiten organiseren? Dat kan op verschillende manieren: u kunt een eenmalige activiteit opzetten, of wekelijks of maandelijks terugkerende acties plannen. Elke actie is een stap in de goede richting en kan verder uitgroeien tot een grotere campagne of een blijvend werkpunt. Wilt u maximale winst halen uit deze acties? Ga dan planmatig tewerk. De stapsgewijze aanpak op de volgende pagina biedt tips en suggesties om u door een gezondheidsproject te loodsen. Op de website www.nvgezond.be vindt u meer informatie om een gezondheidsproject uit te stippelen volgens dit stappenplan. U vindt er ook voorbeelden van acties van verschillende bedrijven en organisaties. 11
Stap 1: Creëer een draagvlak. Overtuig en motiveer leidinggevenden en werknemers van het belang van het gezondheidsproject. Zorg voor het fiat en het budget vanuit het management. Stap 2: Zet een overlegstructuur op. Zorg voor een gepaste structuur om het project te begeleiden (een werkgroep, een overlegcomité) en voor goede communicatie. Stap 3: Maak een analyse. Breng de noden en de behoeften van werknemers en studenten in kaart. Stap 4: Schrijf een projectplan. Formuleer de doelstellingen van uw project of van uw actie(s) en leg activiteiten vast. Stap 5: Voer het plan uit. Maak een goede planning en zet activiteiten op. Zorg voor een goede communicatie naar alle studenten en werknemers. Stap 6: Evalueer het project. Hoe verliep het proces? Wat zijn de resultaten op het vlak van gezondheid? Stap 7: Pas aan en veranker. Wat kan er worden verbeterd aan de voorbije actie? Hoe kan gezondheid een vast onderdeel worden van het beleid? 12
Of het nu gaat om een eenmalige gezondheidsactie, een grootschalige campagne of een breed gezondheidsbeleid: deze stappen zijn altijd nodig voor een succesvol verloop. Goede ervaringen met een of meerdere activiteiten kunnen meteen de start betekenen van een gezondheidsbeleid binnen uw instelling. Voor meer informatie over het opzetten van een gezondheidsbeleid kunt u ook uw dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk contacteren. Zij zijn uw eerste partner om gezondheids- en welzijnsacties uit te werken. Veel van deze diensten hebben een aanbod rond gezondheidspromotie. 13
Hulp vanuit Logo Brussel Een Lokaal Gezondheidsoverleg, kortweg Logo, is een netwerk van organisaties die zich engageren om samen aan de Vlaamse Gezondheidsdoelstellingen te werken: gezonde voeding en beweging preventie van tabak-, alcohol- en druggebruik borstkankerscreening valpreventie vaccinaties preventie van zelfdoding Logo Brussel maakt deel uit van de Vlaamse Gemeenschapscommissie en werkt voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. U kunt bij ons terecht met alle vragen over gezondheidsthema s en voor inspiratie, advies of begeleiding als u een actie wilt opzetten. Of u kunt gratis materiaal ontlenen. Hebt u vragen? Contacteer ons: VGC - Logo Brussel Emile Jacqmainlaan 135 1000 Brussel Logo.brussel@vgc.be 02 563 03 64 14