Lesideeën bij de actie "wandelen voor water" Onderbouw In deze lessen staan de volgende thema's centraal: handen wassen, persoonlijke hygiëne, bacteriën en water drinken. De lessen zijn een eenvulling op de gastles die verzorgd wordt door ZOA. Lesideeën zijn afkomstig van: ga voor gezond
Onderbouw Les 1: Je lichaam Benodigheden: Lees het verhaal door voordat u het de leerlingen voorleest Projecteer praatplaat 1 op het digibord. Inleiding U zit met de leerlingen in de kring. Vertel ze dat ze naar een verhaal gaan luisteren over Daan. Vertel dat het belangrijk is om op tijd naar bed te gaan en dat het fijn is om altijd hetzelfde te doen voor het slapen gaan. Gebruik de begrippen tanden poetsen en schoon een paar keer terwijl u de leerlingen voorbereidt op het verhaal. Kern Plaatje 1 Daan maakt een puzzel in de huiskamer. Hij heeft net gedoucht en heeft zijn pyjama al aan. Kom op Daan, het is bedtijd! roept mama. Dus tanden poetsen, een verhaaltje en dan slapen. En leg je hardloopschoenen in je kamer. Je sjouwt die dingen overal mee naar toe! Plaatje 2 Daan en mama zijn in de badkamer. Klaar! zegt Daan en hij zet zijn tandenborstel in de beker. Mooi niet, zegt mama. Je tandenborstel heeft je tanden niet eens aangeraakt. Kom opnieuw. Ik doe het voor. Mama pakt haar tandenborstel en doet er wat tandpasta op. Daan doet haar na. Zo, we beginnen onder. Eerst de binnenkant van je kiezen en dan de binnenkant van je tanden. Heel goed Daan, zegt mama. Wat nu Daan? vraagt mama. Ehm, nu boven hetzelfde, zegt Daan. Juist, eerst de binnenkant van de kiezen en dan de tanden, zegt mama. Dan de buitenkant van alle tanden en kiezen. En dan nog bovenop de kiezen en we zijn klaar, zegt Daan. Laat eens zien, Daan, vraagt mama. Daan doet zijn mond open. Klees jah zo nog an vehaalje vah? vraagt Daan. Wat zeg jij nou? vraagt mama. Daan doet snel zijn mond dicht. Of je nog een verhaaltje voor gaat lezen? vraagt Daan nog een keer. Natuurlijk, dat doen we toch altijd, zegt mama, maar eerst nog even naar de wc. Plaatje 3 Daan komt van de wc. Heb jij je handen gewassen, Daan? vraagt mama. Nee, ik ben toch onder de douche geweest. Ik ben hartstikke schoon, zegt Daan. Je moet altijd je handen wassen als je naar de wc bent geweest. Misschien zit er wel poep aan je handen, zegt mama. Hè bah, zegt Daan en loopt snel terug. Hij wast zijn handen in de wasbak. Plaatje 4 Mama leest Daan een verhaaltje voor. Zo, morgen lezen we weer verder, zegt mama en ze slaat het boek dicht. Ah, mam nog even. Het is zo spannend, zegt Daan. Nee, het is de hoogste tijd. Lekker slapen en dan voel je je morgen weer uitgerust, zegt mama. Oké, oké, zegt Daan slaperig. Mama stopt Daan in en geeft hem een kus. Plaatje 5 Mama doet het licht uit en zegt: Welterusten, Daan! Maar Daan hoort het al niet meer. Hij slaapt al. Waar zou Daan van dromen denk je? Slot Na afloop van het verhaal mogen de leerlingen even vrij reageren. Ga na of alle leerlingen weten wat schoon is en hoe ze hun tanden moeten poetsen. De leerlingen bekijken de praatplaat en vertellen wat er te zien is. Bespreek het belang van schoon zijn en tanden poetsen aan de hand van de interactievragen en de praatplaat. Laat de leerlingen ook vertellen over hun slaapritueel.
Praatplaat 1 Gespreksvragen Wat doe je allemaal voordat je gaat slapen? Bespreek de verschillen. Hoe laat ga je naar bed? Word je zelf wakker of maakt je mama of papa je wakker? Hoe vaak per week ga je onder de douche of in bad? Vind je het leuk onder de douche of in bad? Waarom wel/niet? Wat gebruik je om jezelf te wassen? Was je zelf je haren? Hoe vaak poets je je tanden? Hoe poets je je tanden? Wanneer was jij je handen? Extra Als u wilt, kunt u de leerlingen de handelingen in het verhaal laten uitbeelden. Op deze manier leren zij meer over persoonlijke hygiëne. Laat de leerlingen tweetallen maken. Leg dan uit wat ze gaan doen. Ze mogen alleen hun lichaam gebruiken om dingen uit te beelden. Doe voor dat ze hun vinger als tandenborstel kunnen gebruiken. Laat ze dan bespreken wie Daan speelt en wie mama. Vertel het verhaal opnieuw.
Onderbouw Les 2: Tanden poetsen Benodigdheden per kind: werkblad Als het mogelijk is; een tandenborstel per kind Inleiding Goed tanden poetsen, maximaal zeven keer per dag eten en/of drinken en regelmatig voor controle naar de tandarts is de basis voor een gezond gebit. Elke dag krijg je op je tanden en kiezen een witgelig laagje tandplak. Dit laagje plak kun je van je tanden halen door goed te poetsen. Je kunt het beste twee keer per dag poetsen: s morgens en s avonds. Je tanden blijven dan schoon en sterk. En in sterke tanden krijg je minder snel gaatjes. Door aan deze activiteit deel te nemen, leren leerlingen het belang inzien van goed hun tanden poetsen. Daarnaast leren ze ook hoe er gepoetst moet worden; als ezelsbrug kunnen de 3 b s behandeld worden. Kern Vertel de leerlingen dat ze goed hun tanden gaan poetsen. Laat de leerlingen de opdracht maken op het werkblad. Vertel daarna de leerlingen dat ze de binnenkant, buitenkant en bovenkant van hun tanden en kiezen goed moeten poetsen. Gebruik daarbij de plaatjes op het werkblad. Vertel erbij dat het handig is om je tanden altijd op dezelfde manier te poetsen. Zo weet je zeker dat je geen tanden en kiezen overslaat bij het poetsen. Thuis gaan de leerlingen twee minuten lang goed hun tanden poetsen. Vraag de leerlingen of zij thuis een zandloper gebruiken. Vertel dat je met een zandloper makkelijk weet wanneer de twee minuten voorbij zijn. Als de leerlingen thuis geen zandloper hebben, kunnen ze vragen of hun ouders de tijd bij willen houden. Slot (10 min) Vraag aan de leerlingen of zij het lang vonden om hun tanden twee minuten lang te poetsen. Bespreek de activiteit klassikaal na aan de hand van de volgende vragen: Wanneer moet je je tanden poetsen? Hoe poets je je tanden goed? Weet je waarom tanden poetsen belangrijk is? Achtergrondinformatie Acht poetstips: 1 Poets twee keer per dag. 2 3 b s: poets de binnenkant en buitenkant van tanden en kiezen en dan boven op de kiezen. 3 Met een elektrische tandenborstel kun je makkelijker en meer tandplak van je gebit verwijderen dan met een gewone tandenborstel. Veel elektrische tandenborstels geven na twee minuten een signaal zodat je precies weet wanneer je lang genoeg gepoetst hebt. 4 Ga twee keer per jaar naar de tandarts of mondhygiënist. 5 Beperk het aantal eet- en/of drinkmomenten. 6 Vervang je (opzet)borstel elke drie maanden. 7 Gebruik een tandpasta met fluoride. 8 Gebruik een goede tandenborstel. Er zijn tandenborstels voor elke leeftijd.
Werkblad 1: Tanden poetsen Hoe poetst Daan zijn tanden? Wat doet hij eerst? Zet een 1 in het rondje. Wat doet hij daarna? Zet een 2 in het rondje. Ga zo door tot de 4. Je poetst 2 minuten. Je papa/mama/verzorger houdt de tijd bij. Goed tanden poetsen doe je zo:
Onderbouw Les 3: korte activiteiten Lesidee 1: Praatplaat "de WC" Projecteer praatplaat 2 op het digibord. Bespreek de plaat. Wat gebeurt er op deze plaat? Waarom zou het jongetje zijn handen wassen? Welke dingen zie je nog meer? (bijv. handdoek om je handen goed af te drogen, wc papier, zeeppompje voor goed schone handen etc.) Gebruik eventueel werkblad 2 om uit te leggen hoe de kinderen goed hun handen moeten wassen. Bekijk "Huisje boompje beestje" over plassen en poepen: https://www.npo.nl/huisje-boompje-beestje/19-09- 2012/NPS_1207088 Lesidee 2: WC rollen lol Verhaaltje De rol WC papier (uit: Dikkie Dik) Dikkie Dik die probeert een vlieg te vangen. Dzzzzzz.. de vlieg zoemt de WC in. Dikkie Dik neemt een sprong en dan glijdt die uit. Valt op zijn rug en hij krijgt een rol WC papier boven op zijn kop. De rol WC papier rolt weg de WC uit, de gang door de kamer in. Ha een nieuw spelletje denkt Dikkie Dik. Wat een boel papier. En hij speelt tot de WC rol helemaal is afgerold. Dan blijft een lege WC rol over. Wat kun je daarmee doen? Je kunt m op je hoofd zetten Dikkie Dik. Of er trompet op spelen. Of je kunt m gebruiken als verrekijker. Met lege WC rollen kan geknutseld worden (verzamelen). Bedenk leuke items met veel handvaardigheids elementen als verven, knopen, plakken etc. Lesidee 3: Poep maken Geef iedere leerling een plak ontbijtkoek en een kommetje water. Laat ze de ontbijtkoek met een beetje water kneden. Hiermee kunnen ze een drol maken. Om diverse vormen te krijgen kan er gebruik gemaakt worden van een plasticzakje waar een puntje uit is geknipt. Lesidee 4: WC Tikkertje Wc tikkertje is een spel voor buiten. Je hebt namelijk wat ruimte nodig als je getikt bent. Als je getikt bent moet je namelijk als een wc gaat zitten. Je gaat in de poep houding zitten en steekt je arm vooruit. Waarom dit is wordt zo uitgelegd. Er kunnen zoveel kinderen mee doen als je maar wilt. Het gaat er om dat de tikker probeert alle kinderen te tikken, zodat alle kinderen als een wc er bij blijven zitten. Als dit zo is dan heeft de tikker gewonnen, maar let op. De andere kinderen die nog getikt moeten worden, mogen de getikte kinderen vrij spelen. Dit wil zeggen dat als zij de wc naar benen duwen (dus de arm naar beneden duwen) dan zijn ze vrij. Ze zijn dan geen wc meer en mogen weer mee rond gaan rennen. Het is voor de tikker moeilijk om alle kinderen te tikken zonder dat er een aantal bevrijd gaan worden. Er kan daarom ook worden gekozen voor twee tikkers. Voor de moeilijkheid kan er ook worden gekozen voor een andere manier van bevrijden voor de getikte personen. Er kan worden gezegd dat ze onder de benen door moeten kruipen, dit kost weer wat meer tijd. Lesidee 5: vertellen met wc papier Je neemt een rol wc-papier mee en je gaat in een kring zitten. Elk kind neemt flink stuk wc-papier. Als iedereen een stuk heeft vertel je dat ze bij elk velletje dat ze hebben iets over zichzelf moeten vertellen (of op maandagochtend; iets wat ze in het weekend hebben gedaan). Ze kunnen telkens een velletje afscheuren als ze een ding verteld hebben, net zolang tot alle velletjes op zijn...
Praatplaat 2
Werkblad 2: Handenwas stappenplan Maak je handen nat onder de kraan Laat de zeep schuimen Was je handen ongeveer 10 tellen Spoel ze onder de kraan af Droog ze af met een schone handdoek Doe zeep op je handen Maak je handen nat onder de kraan Laat de zeep schuimen Droog je handen af met een schone handdoek of papier Spoel je handen onder de kraan goed af Wrijf je handen goed in met zeep (10 tellen)