WANDEL JE WIJS IN... DE MIERENNEST 1/1

Vergelijkbare documenten
KOM UIT UW KOT EN WANDEL U WIJS IN... DE MIERENNEST 1/27

Wandelen in het oud Bisschoppelijk domein en in het park Hof Van Belsele.

en nog andere straten moest nog worden aangelegd.

Het Spaans Kasteel en Dampoortstation Dendermondse Spitaalpoort

Piscine Mai. In een poging het lelijke effect van de grafitti te minimaliseren, heb ik deze reeks in zwart/wit bewerkt

ROUTEBESCHRIJVING STADSWANDELING OIRSCHOT

Wandelroute Zwarte Berg, vlak bij Drunen

23 oktober 2011 Daguitstap regio Oudenaarde

6Plekjes met voelbare historie

Korte geschiedenis van de parochie

De St. Petrus Canisiusschool en Liduinaschool.

Dag van de Trage Wegen Route 2 - Limburgs landschap Tösch route - 13 Km

Zelfreflectierapport Villa des Roses

De "sprookjesboom" van Beveren

Brugge, Sint-Salvatorskathedraal

KERMIS EN JAARMARKT BELSELE

Kruid Europa Dit kruid is een tweejarige, winterharde, kruidachtige plant uit de schermbloemenfamilie. Dit betekent dat hij 2 jaar lang leeft voor hij

1000 jaar Borgloon verkennen in enkele uren

Praktische informatie

Voorwoord Sneeuwklokjes

Deel 4 D1 Brabantdam

Taak Architectuurtypologie

Kerngegevens gemeentelijk monument: Adres : Margarethastraat 33

LANDGOED VILSTEREN - GRANDTOUR

Beesten en beestjes Alles is met elkaar verbonden en dat zie je vooral als je natuur observeert.

Gent 25c. Goudstr Beersteeg Oudevest, Katelijnenstr Minnemeers Kongobrug Reke Blekersdijk Nieuwland Godshuishammeken Huidevetterken Ham

Wandeling n 14 : Moulin des Roches : Durbuy Bewegwijzering :

Werkstuk Dordtologie november 2014

Oude Houtlei 110 & Wellingstraat 1: Hotel Verhaegen-Lammens

Kapellenwandeling Oosterzele-Gijzenzele-Landskouter-Oosterzele: 10 km

Wandelen - Achel - Soerendonk - Achelse Kluis

D24. K. Karelstr Abeelstr Apostehuizen Koepoortstr t Stuk F. Van Arteveldestr

Wij zetten onze wandeling verder langs het wegeltje rechtover huisnummer 49 en komen zo in de Stationsstraat.

Voorbereiding post 5. Iedere vogel zijn eigen plekje Groep 1-2-3

De kerktoren was voor een aantal fotografen meermaals de interessantste plek om het dorp

Hogeweg 135. Archeologisch onderzoek in Gent 2012, (Stadsarcheologie. Bodem en monument in Gent, reeks 2 nr. 6), Gent, 2012, p

NOTULEN ADVIESRAAD DORPSBEELD LOVENDEGEM. Datum: 9 april 2014 Plaats: trouwzaal, Kerkstraat 45 te Lovendegem Begin: 20:05 uur Einde: 20:50 uur

De Worp. Wandelen. De Worp en omgeving; natte natuur en historie rondom Drimmelen

Gent 6a. Groene Vallei Nieuwe wandeling Leiearm Overzet Malem Krijgsgasthuisstr Wintertuinstr brouwerij Aigle- Belgica.

Reisverslag Heidelberg 2016 Deel 7 (2 augustus 2016) [1]

Loof-en naaldbomen. Naam :

DEN AKKER. uitgegraven poel toegedekte kelder

Landgoederen Klarenbeek en De Haere Wandelroute Veluwe - Doornspijk

Winterwandeling Heimanshof

DAKNAMSE MEERSEN 23 APRIL 2017

Advies Bouwlocatie Oranjestraat te Tubbergen, gem. Tubbergen

WANDEL JE WIJS IN... DE BEZENKOEK

ARENDPAD 1 en 2 WANDELINGEN ROND S-HEER ARENDSKERKE

Voormiddag. Middag. Namiddagwandeling

Archeo-rapport 51 Het archeologisch vooronderzoek aan de Heerstraat te Lovenjoel

Vestingstad Hulst. De omwalling en de poorten

Rijkdom. in Broek in Waterland. Versie 3 d.d

Buurt-op-de-beenwandeling. Oudenbos. 6,4 km

2000 jaar Tongeren verkennen in enkele uren

Boerderij Binnenwijzend 102

BEPLANTINGSPLAN LANDGOED NIEUW HOLTHUIZEN

HAAKSBERGEN TWISTPAD AAN GRENS

Deel 4 D1 Brabantdam

Voorbereiding post 5. Iedere vogel zijn eigen plekje Groep

Boven in het pand bevinden zich twee platte gevelstenen. In een van de gevelstenen (boven de voordeur) is de tekst 'HUIZE LOUISE' gebeiteld.

Relicten te Doel en Kieldrecht opgenomen in de inventaris van het bouwkundig erfgoed

Hendriksbosch. Het Hendriksbosch is bezit van de gemeente Nunspeet. Het dennenbos ligt op een steenworp afstand van het station.

DE CACHE MEER POLDER. De volgende attributen zul je zeker nodig hebben: - natuurlijk een GPS (al dan niet in de vorm van een smartphone),

D5 Het begijnhof tot het eind van de Lange Violettestraat en en het Oud Scheldeken

Gent A19. Vervolg van de Kouter en-dreef en de Universiteitsstraat

De Ontgroening. groenverlies in TU Noord

Bennebroekerlaan 10. Bouwjaar : Circa 1890 Architect : : Neorenaissance-trant met invloed van de Chaletstijl Oorspronkelijke functie : Woonhuis

De ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters.

DR WILLEM VAK DER HELM. VAN LANSCHOT, 110

Adviesdocument 768. Oranjerie landgoed Mattemburgh, gemeente Woensdrecht. Project: Projectcode: HOOM2. Opdrachtgever: Brabants Landschap

Burgstraat, Prinsenhof. Gent 8

Welkom bij de spannendeschemerspeurtocht

Archiefwegwijzer Bevolkingsregisters

Erudiet. Onlosmakelijk verbonden met het landgoed

De brouwerij en stijfselfabriek bij de Gouden Berg te Tegelen

Kruittoren. Ω Hoogte: ca. 18 m Ω Bouwjaar: ca Ω Muurdikte: ruim 1 m Ω Basisvorm: vierkant

Typering van het monument: Restant van de oude parochiekerk, bekend onder de naam De Klockeberg, thans ingericht als plantsoen.

7 km wandelen in het Hof Van Belsele, Gouden Leeuw, Bezenkoek en Kouter

Gent 14a. St Lievenspoortstr

Fantastisch wonen in het groen en aan het water

Staking 14 december 2018

genieten in een groen buitengebied

Vallis ❿ 61. Prachtige gebouwen en panorama's

Typering van het monument: Trafohuisje met afbeelding van Maria, waarvan de bouwstijl is aangepast aan de omgeving.

REPORTAGE: HOPPER JEUGDVERBLIJF MERKENVELD, LOPPEM (ZEDELGEM)

Wandelen Wandelroute Leuvenumse Bos, bij Ermelo

algemene informatie Ook voor de Merelbeekse scholen is er een boeiend erfgoedaanbod!

Omdat het dorp wat hoger ligt dan de beken eromheen, was de grond goed voor boeren om zich er te vestigen en akkers te bewerken.

Zomerwandeling Heimanshof

ADDENDUM 10. Werkput 5

Clémentinalaan Oostendestr Parkln Oude Fortlaan Burggravenlaan Astridlaan

Kinderwandeling. door het Zeisterbos

Het archeologisch onderzoek van de kapel Onze-Lieve-Vrouw van Zeven Weeën te Vreren (Tongeren)

Kerngegevens gemeentelijk monument: Adres : Stationstraat 17. Kadastrale aanduiding : BXM00 sectie E nr(s) 85 Coördinaten : x: y:

Kaart 1.1. Legende. Eigendomssituatie

Gent 17b. Begin van de Lange Violettestr tot de Antheunisstraat (vroeger de Raapstraat) De stokerij in de Lange Violettestraat is al lang verdwenen

Inhoudsopgave Inhoudsopgave Geschiedenis Interieur Copy...5

In een vorig artikel is uiteengezet hoe de monumentenwet

TUINDERSWONING DE GOORN 19 DE GOORN 19

Kastelen in Nederland

Transcriptie:

WANDEL JE WIJS IN... DE MIERENNEST 1/1

DE MIERENNEST 1. Gemeentehuis (Belseledorp 76) 2. Sint-Andrieswegel en Sint-Andriesbosje 3. Romanmolen (Belseledorp 17) en Gavermolen (Molenwijk) 4. Oude spoorweg Sint-Niklaas Dendermonde 5. Muntschat 6. Steenwerkbos 7. Gallo-Romeinse villa 8. Mierennestbos 9. Ransbeekpoel 10. Mispelaar 11. Spoorlijn Antwerpen Gent 12. Vrije basisschool 13. Rusthuis Herfstrust 14. Mouterij 15. Herenwoning Vercruyssen (Kerkstraat 9) 2/2

16. Ambachtelijke brouwerij Boelens (Kerkstraat 7) 17. Sint-Andreas en Sint-Ghislenuskerk 18. Reynaertbank 19. Dorpspomp WANDEL JE WIJS IN... DE MIERENNEST Met deze brochure kan je een wandeling maken in de Mierennest en omgeving. De oorsprong van de naam Mierennest is niet juist te achterhalen. Vroeger waren in dit gebied nog veel braakliggende gronden met zandige kuilen, dicht bij sparren en dennen. Dit trok heel wat jonge gezinnen aan om er te komen spelen in het fijne zand. Aan de rand van het bos zaten bosmieren. Bijna dagelijks kwamen de kinderen met lelijke beten naar huis. De nieuwe volkse naam lag dus voor de hand: Mierennest. Op de plaats waar tot 1968 nog struikheide stond en inwoners van Belsele wat zavel kwamen weghalen, ligt nu de Mierenneststraat. De wandelroute kan je vinden in het midden van dit boekje. Je wandelt langs 19 plaatsen die genummerd zijn met een bordje. Bij elk nummer kan je in dit boekje iets interessants vernemen We wensen je een wijze en leerrijke wandeling toe. 3/3

1. GEMEENTEHUIS De Sint-Niklase architect Henri Derre ontwierp het neogotische gemeentehuis. Op zondag 20 augustus 1899 werd het gemeentehuis ingehuldigd met een groot festival. Tussen het gemeentehuis en Pastorijwegel bevond zich de herberg "Het oud gemeentehuis", waar vroeger de politieke beslissingen werden voorbereid en daarna erover nagekaart. In de traphal bevindt zich een brandglasraam van de V.T.B. (1968) van Sint-Niklase glazenier Staf Pijl, opgedragen aan de Vos Reynaert. Het gemeentehuis is een rechthoekig gebouw van vijf traveeën en twee bouwlagen onder een zadeldak bedekt met leien. De twee vroegere dienstpoorten zijn vervangen door een raam en de dubbele deur van de plaatselijke bibliotheek. De rechtervleugel wordt gebruikt als deelgemeentehuis. De raadszaal van het gemeentehuis biedt plaats aan 50 personen. Bij het stadsbestuur van Sint-Niklaas kunnen verenigingen de raadzaal huren. Neogotiek: bouwstijl in de 18e en 19e eeuw. Travee: dit is het doorlopend vlak in de gevel waarin een boogvenster en/of poort is verwerkt. Als je goed naar de foto of de gevel kijkt kan je de 5 traveeën tellen. Zadeldak: het eenvoudigste type dak, het bestaat uit twee vlakken die schuin tegen elkaar zijn geplaatst. 4/4

2. SINT- ANDRIESBOSJE EN SINT-ANDRIESWEGEL De Sint-Andrieswegel - voetwegel nr.39 - verbindt Belseledorp met het Sint-Andriesbosje. Deze namen verwijzen naar de oude benaming Sint-Andriesloopken, afkomstig van de Sint- Andriesprocessie die tijdens de jaarlijkse kermis door de wijk trok. Het bosje maakte oorspronkelijk deel uit van de lusthof die op het eind van de 19 de eeuw werd aangelegd door de familie Van den Haute-Spanoghe. De tuin achter het huis uit de 19 de eeuw in Belseledorp 93 hoorde er bij. De familie Van Geeteruyen - de Roovere kocht het hele domein in 1943. In 1986 kocht de Familie De Belie -Van Hese de woning en de tuin achter de woning. Het bosje werd door de Stad in 1999 aankocht. Het Sint-Andriesbosje herbergt meer dan 30 boomsoorten, waarvan enkele merkwaardige soorten: een oude Amerikaanse eik, Valse acacia, Moerascypres, Trompetboom... De aanwezigheid van dood hout biedt een biotoop voor tal van zwammen, insecten, vleermuizen en vogels. In het bosje hangen nestkastjes voor de meest voorkomende bos- en tuinvogels. Het bosje wordt beheerd als parkbos waar de natuur alle kansen krijgt. De lusthof heeft zijn glans en glorie verloren en is een bos geworden. Nu is het voor veel kinderen een aantrekkelijk speelbos. Lusthof: verrukkelijk aangelegde tuin, met vijver, bruggetje en kleine gebouwtjes met bankjes. 5/5

Biotoop: natuurlijke levensruimte. 6/6

3. ROMANMOLEN De straatnamen Molendreef, Molenwijk en Gavermolenstraat doen ongetwijfeld aan molens denken. Het was hier een goede, hoge plaats om molens te bouwen. In 1885 telde Belsele een stenen en vijf houten korenmolens. Daarvan is enkel de romp van de Roomanmolen overgebleven, samen met het molenhuis en de graanschuur (Belseledorp 17). Deze molen is in 1862 gebouwd door Pieter Weyn. In 1877 werd hij gekocht door Victor Rooman. Zijn kinderen erfden de molen in 1923. Zij lieten het wiekenkruis wegnemen en schakelden voor de molenaandrijving over op elektriciteit. In 1958 werden alle activiteiten stopgezet. Vanaf toen werd de molen niet meer onderhouden. Vanaf 1980 was het dak kapot en werd de molen een ruïne. In 1995 kocht Alfons De Belie de molen en bracht de romp volledig terug in zijn oorspronkelijke staat. De Gavermolen stond op de plaats waar de Molendreef uitkomt op de Gavermolenstraat. De molen komt voor op de Tiendekaart die in 1700 gemaakt werd. In 1840 hoorde de molen toe aan Karel-Leopold De Blieck, molenaar in Belsele. De molen is verkocht in 1849, in 1887, in 1888 en in 1906. Hendrik-Christoffel Rooman-Bracke was de laatste eigenaar. Hij baatte de molen uit tot in 1931. Toen is de molen afgebroken. De molenberg is nog enkele jaren blijven liggen. Een kleinere molen, de Kloostermolen, lag achter het rusthuis Herfstrust. De molen werd ook de poermolen van t hospice genoemd. Een vierde molen was een oliewindmolen. Deze stond in de Molendreef waar vroeger de zaal van Remoortel stond. De molen is afgebroken in 1924. 7/7

4. OUDE SPOORWEG SINT-NIKLAAS-DENDERMONDE Als u richting viaduct kijkt, valt het op dat de Hulstendreef zeer breed is met ruimte voor pleintjes. Dit komt omdat hier vroeger de statie was gevestigd. De spoorlijn van Sint-Niklaas naar Dendermonde werd aangelegd tussen 1870 en 1875. Om een vlak spoortraject te bekomen, moest men doorheen de Mierennest een spoorbedding graven. De uitgegraven bedding is daar nog duidelijk zichtbaar. De spoorlijn ging over Belsele - met station in Belseledorp - onder de viaduct van de N70 door naar Waasmunster. De reiskaartjes moesten afgehaald worden in de herberg, heden "Oud Belsele", toen "Het Wachtlokaal". Later werd er een station en een loskade gebouwd. Hier stond ook het petroleumdepot. In 1873 reed er de eerste trein. De spoorlijn bleef officieel tot 1957 in gebruik. Tien jaar later brak men de sporen op. De brede bedding met het station werden in 1972 door de NMBS verkocht aan de gemeente Belsele en bij de fusie in 1977 overgedragen aan de stad Sint-Niklaas. 8/8

5. MUNTSCHAT Wanneer u de sporthal De Klavers en de stedelijke basisschool Gavertje Vier voorbij bent gegaan, wandelt u de Waaslandroute in. Dit fietspad ligt op de oude spoorwegbedding Sint-Niklaas Dendermonde. In 1987 verhardde de stad Sint-Niklaas het deel tussen Hoge Bokstraat en Gavermolenstraat. Je merkt heel goed hoe de wegel hier is uitgegraven om een vlak spoor te behouden. Op het kaartje bij rubriek 7, ziet u het perceel 1415b waar in 1892 een Gallo-Romeinse muntschat werd bovengespit bij het uitgraven van een wortelgestel van een boom. In een kleine inlandse amfoor zaten 1527 zilveren munten. De opening ter hoogte van de hals was met een kleiprop gedicht. De 'spaarpot' was in de grond verstopt en afgedekt met een grote brok limoniet. Dat spaargeld in de bodem verborgen werd, was niet ongebruikelijk in de Romeinse tijd. Een paniekreactie op de strooptochten van roofbenden Germanen kan de reden geweest zijn. Bovenaan zie je de afbeelding van twee munten uit deze Gallo- Romaanse muntschat. De munten dateren van het jaar 201 tot 263. Zij maakten deel uit van de reeks onder Keizer Septimius Severus (193-211) tot keizer Postumus (258-268). (Een deel van de gevonden muntschat is te zien in het nieuwe museumcomplex van de Koninklijk Oudheidkundige Kring van het Land van Waas te Sint-Niklaas in de Zamanstraat 49) Amfoor: kruik. 9/9

Limoniet: moerasijzererts. 6. STEENWERKBOS Dit boscomplex - in hoofdzaak een naaldbos bestaande uit grove den en lork - werd aangeplant op droge zandige grond waar landbouw destijds zo goed als onmogelijk was. Het bos bestond uit percelen die in het bezit waren van verschillende eigenaars. De percelen zijn gelegen op een hoogte van 21m. 40 jaar geleden waren de landbouwtechnieken om grond vruchtbaar te maken helemaal niet zoals vandaag. Meestal besloot men op deze gronden naaldbomen te planten om te verkopen als stuthout voor steenkoolmijngangen. Langs de oude spoorweg staan ook enkele zomereiken en berken met er rechtover nog een oude houtwal met vooral meidoornstruiken. De opbrengst was gering en het duurt jaren vooraleer dennen kaprijp zijn. Op de open plek dicht tegen het fietspad staan nog enkele bremstruiken, maar braambes overheerst. In het noordoostelijk deel van het bos komt ook adelaarsvaren voor. In 2006 heeft de stad Sint-Niklaas deze percelen aangekocht om als speelbos voor de jeugd in te richten. Ook achterliggende weilanden werden aangekocht om ze bij het speelbos te voegen. 10/10

7 GALLO-ROMEINSE VILLA voorbeeld van een Porticus villa. Op de akkers is ogenschijnlijk niks bijzonder te zien, tenzij we in de grond zouden kijken. Verschillende bodemvondsten uit de Late Bronstijd, de Late IJzertijd en uit de Gallo-Romeinse periode op deze plaats maken van Belsele één van de oudste Wase nederzettingen. Fundamenten van een Gallo-Romeinse villa (type Porticus villa) die hier gevonden werden, ondersteunen het vermoeden dat de dorpskom tijdens de Gallo-Romeinse periode ontstond langs de oude Romeinse heirbaan. Omstreeks het jaar 500 was er wellicht een kleine Frankische landbouwgemeenschap gevestigd op de Belseelse heide. 11/11

12/12 De wijk Steenwerk dankt haar naam aan de steenrestanten op haar akkers, afkomstig van de Gallo-Romeinse bewoning. Funderingen van de kerk in Belseledorp zijn gedeeltelijk opgetrokken uit het puin van kapotgeslagen tegels uit de ruïnes van de Romeinse villa in het Steenwerk. Links: grondplan van de Gallo- Romeinse villa op perceel 1393 en omgeving. 8. MIERENNESTBOS Dit bosje is een gemengd loofbos dat hoofdzakelijk uit tamme kastanje en berk bestaat. Aan de rand van het fietspad zijn ook zomereik en lijsterbes te vinden. Spijtig genoeg heeft men iets meer dan 1000 m 2 bos gerooid voor een opvangbekken dat het overtollig regenwater van de nieuwe verkaveling moet opvangen. Heel wat mooie eiken en andere bomen zijn hierbij verdwenen. Het Mierennestbos biedt in de winter slaapgelegenheid voor eksters en kauwen. Als voornaamste zoogdieren in dit bos vermelden we de woelmuis en de bosmuis. Ook de wezel werd hier waargenomen. De meest voorkomende zangvogels kun je er af en toe aantreffen, samen met de

houtduif. De buizerd komt regelmatig overgevlogen. Hier kan je nog verschillende paddenstoelen aantreffen, zoals de vliegenzwam, het zwavelkopje en het elfenbankje. Dit bos is het meest geschikt om als educatief bos uit te bouwen. Ingesloten tussen het spoor en de fietswegels ligt een elzenbosje. Meestal staat het bosje lichtjes onder water. Zwarte els heeft graag zijn wortels in het nat. Vermoedelijk werd dit perceel bij de aanleg van de spoorwegen afgegraven. Vandaar zijn lage ligging tegenover de omgeving. Dit elzenbos is een uiterst geschikte biotoop voor kleine zangvogels zoals winterkoning, roodborst en braamsluiper. 9. RANSBEEKPOEL Deze poel werd gevormd door de samenvloeiing van twee grachten. Een derde gracht zorgt nog steeds voor de afvoer van water. Deze poel werd de Ransbeekpoel genoemd omdat het overtollige water onder de spoorweg naar de Ransbeek liep. De poel is waarschijnlijk een rootput geweest. De poel deed lang dienst als drinkpoel voor het vee. Nu is de poel 13/13

grotendeels verland. Door te intensieve landbouw is de kwaliteit van het water fel gedaald. Passend beheer is nodig. In de poel treffen wij pitrus, waterweegbree en andere waterplanten aan. De alpenwatersalamander, bruine kikker en padden trekken er ieder jaar naar toe. Wilde eend en reiger zijn regelmatige bezoekers. Verder leven er de poelslak, de bloedzuiger en larven van waterjuffers, libellen, muggen en verschillende watervliegen. In een gezonde poel kan heel wat meer leven voorkomen. Rootput: put waarin vlas geroot wordt. Verlanden: tot land worden, droog worden. 14/14

10. DE MISPELAAR Mispelaar Mispelvrucht De mispelaar, Mespulus Germanica, is bijna uit ons landschap verdwenen. De zeldzame wilde exemplaren die we nog vinden, hebben takdoorns en zijn uiterst zonneminnende forse heesters of knoestige bomen. Hij behoort tot de rozenfamilie en is door de Romeinen uit Klein-Azië naar Europa gebracht. Kenmerkend zijn de langwerpige gaaf gerande bladeren met korte steel die onderaan viltig zijn. De mispelaarheester bloeit in mei-juni, is zelfbevruchtend en geeft pas na drie of vier jaar vruchten, de mispels. Ze zijn goudbruin en zo groot als een walnoot, zeer hard en worden pas lekker als ze overrijp of beurs zijn. Ze worden zachter en krijgen meer smaak na de eerste nachtvorst (november). In de volksgeneeskunde werden ze sterk gewaardeerd voor de laxerende werking van het vruchtvlees en om de menstruatiepijnen te verlichten. In de keuken kan het vruchtvlees verwerkt worden in pudding, sorbet en bij warme vegetarische maaltijden. Van oudsher is een gelei gemaakt van mispels een delicatesse. 15/15

16/16

17/17

11. SPOORLIJN ANTWERPEN- GENT In 1841 ontvouwde ingenieur Gustave De Ridder zijn plannen voor de aanleg van een eerste private spoorweg voor passagiersvervoer. Deze spoorlijn zou het Land van Waas doorkruisen tussen Gent, Lokeren, Sint-Niklaas, Beveren en Antwerpen. Er zou één spoor aangelegd worden, omdat dit voldoende leek om de geschatte trafiek te realiseren. Men ging uit van het principe om dagelijks, in elke richting, 5 treinen te laten rijden. Het Waasland stelde in de katoennijverheid ongeveer 20.000 arbeiders te werk. De markt in landbouwproducten was ook belangrijk. Voor Sint-Niklaas, dat niet aan een bevaarbare waterloop gelegen was, zou de spoorweg een goede zaak zijn. De definitieve toezegging voor het traject Sint-Niklaas-Gent werd verleend in april 1845. Het werd voor gebruik opengesteld op 9 augustus 1847. De toename van het aantal reizigers en van het aantal afgelegde kilometers legden een enorme druk op de bestaande infrastructuur. Een tweede spoor werd in 1893 en 1894 over de hele lijn tussen Sint-Niklaas en Lokeren aangelegd. De elektrificatie van de spoorlijn is na 1970 doorgevoerd. 18/18

12. MEISJESSCHOOL U wandelt nu voorbij de Vrije basisschool Sint-Lutgart. De school werd opgericht door de zusters Maricollen in 1849. Oudere Belselenaars spreken nog van de meisjesschool. Op de oude postkaart hierboven kan je nog lezen: Belcele-Waas De meisjesschool (Kleine speelkoer). Er waren vroeger drie schooltjes in Belsele: de meisjesschool in de Kerkstraat, de jongensschool op de Kouter en de kleuterschool (toen papschool genoemd) in de Kasteeldreef, waar nu het postfiliaal gevestigd is. Het kleuterschooltje verhuisde naar de Kerkstraat. In Belsele liepen de kleuters gemengd school. Vanaf het eerste leerjaar werden jongens en meisjes gescheiden. De meisjes bleven in de Kerkstraat en de jongens gingen naar de Kouter. 19/19

13. RUSTHUIS. In 1842 werd het oude godshuis of hospice opgericht met geld dat bijeengebracht werd ter gelegenheid van een tentoonstelling die duurde van juni tot augustus. Op 5 juni 1845 kwamen de eerste zusters Maricollen uit Waasmunster om zich met de verzorging van de behoeftige ouderlingen in te laten. Jozef Buyle en Petronella Verhagen werden op 11 juni 1845 als eerste bewoners opgenomen. Tot 1964 verbleven de zusters Maricollen in de oudste vleugel van de meisjesschool. Enkele jaren later werd deze vleugel afgebroken om plaats te maken voor het huidige rusthuis Herfstrust. Dit rusthuis werd in gebruik genomen in 1970. Er zijn plannen om hier een nieuw rusthuis te bouwen. 20/20

14. MOUTERIJ Brouwerij-mouterij "Les Tilleuls" ("De Linden", ook gekend onder de naam Van Geeteruyen-Rogman ) was gelegen in de Kerkstraat. De gebouwen die hier afgebeeld zijn werden in 1885 opgericht door de familie Rogman. De tekening is kort voor 1913 gemaakt, daarna werd het bier brouwen stopgezet en werd er alleen nog gemout. Het mouten heeft tot doel het in de gerst aanwezige zetmeel in suiker en dextrine om te zetten. Het resultaat was een verrijkt product dat klaar was om bier mee te brouwen. Gedurende 62 jaar is alle mout, die gebruikt werd om het bier bij Wielemans- Ceupens te Vorst te brouwen, te Belsele gemout. Vanaf 1913 waren al deze bewerkingen gemechaniseerd en vanaf 1931 geautomatiseerd. Toen werd ook de 20 meter hoge silo gebouwd, die een inhoud heeft van 350.000 liter. Het water voor het brouwen werd gewonnen in een 80 meter diepe put. Toen in 1975 ook het mouten werd stopgezet, gebruikte men de gebouwen als depot voor Wielemans bieren. In 1978 vormde Meubelen DEBA de mouterij om in een meubelstapelplaats die ze tot 1990 gebruikte. Sinds 1994 zijn de resterende gebouwen in gebruik door supermarkt De Belie. 21/21

15. HERENWONING VERCRUYSSEN Het alleenstaande herenhuis Kerkstraat 9 is gebouwd in 1895 in opdracht van de familie De Meester. Het huis hoorde bij de plaatselijke brouwerij Kerkstraat 7, nu brouwerij Boelens. De gevel aan de voorkant is nog volledig bepleisterd en beschilderd. De zijgevel is bekleed met zogenaamde rotspleister. Het gebouwtje aan rechterzijkant is later bijgebouwd. De oorspronkelijke eigenaars hebben het huis verkocht aan de familie Verwilghen. Karel Vercruyssen uit Sint-Gillis-Waas kocht op zijn beurt het huis in 1948. Hij kwam zich als dokter in Belsele vestigen. Karel Vercruyssen was ook burgemeester van Belsele van 1959 tot 1976, wanneer Belsele, Sinaai en Nieuwkerken fusioneerden met Sint-Niklaas. Hij was dus de laatste burgemeester van Belsele. De familie Vercruyssen woont nog steeds in het herenhuis. 22/22

16. BROUWERIJ BOELENS Kort na 1850 werd in de Kerkstraat 7 de brouwerij De Meester-Boelens opgericht. De oprichter van deze brouwerij overleed in het jaar 1897. Op dat moment was Henri Boelens opgeleid als brouwer. Hij besloot te verhuizen naar Belsele om de zaak bij zijn tante verder te zetten. In 1897 nam Henri Boelens de brouwerij officieel over. De brouwerij leverde aan alle cafés in Belsele. In het jaar 1915 was de eerste wereldoorlog in volle gang. De Duitse troepen eisten al het koper op, ook wat in de brouwerijen aanwezig was. Hierdoor zat Henri Boelens zonder brouwerij en zonder eigen bier. Met toelating van de Duitse bezetter werd er bier aangekocht in grote vaten van andere brouwerijen. Dit bier werd dan gebotteld en verkocht. Deze manier van bottelen ging verder tot in de jaren '50. Kort voor de tweede wereldoorlog overleed Henri Boelens en werd de zaak overgenomen door zijn oudste zoon, de jonge twintiger Hubert Boelens. Vanaf 1948 combineerde Hubert Boelens het brouwersleven met het burgemeesterschap van Belsele. Dit ambt bekleedde hij tien jaar. In 1985 nam Kris Boelens de zaak over van zijn vader. Kris herstelde het huisbrouwen in augustus 1993. Dank zij deze herstelde familietraditie, heeft Kris ook een stukje Belseelse biercultuur teruggebracht. U kan de brouwerij bezoeken op afspraak, met mogelijkheid om de bieren te proeven. 23/23

17. SINT-ANDREAS EN SINT- GHISLENUSKERK De prachtige parochiekerk, toegewijd aan Sint-Andreas en Sint- Ghislenus, is het enige beschermde monument in Belsele (1936). Oorspronkelijk was het een Romaanse constructie. De kerk heeft een typische toren met een zware bijna burchtachtige onderbouw. Wellicht fungeerde hij eens als uitkijktoren en verschansing. De muren zijn aan de basis 2,10 m en 1,30 m dik. De huidige kerk, in Balegemse steen, gaat terug tot de gotische periode. Ook zijn er nog sporen te vinden van Romaanse en Romaans-Gotische overgangsstijl. Uiterlijk is deze kerk een vrij eenvoudige verschijning die talrijke verbouwingen en uitbreidingen kende van het begin van de 15de tot en met de 18de eeuw. 24/24

In 1956 werd naar onderwerp van architekt J. De Somme- Servais van Sint-Niklaas ten zuiden van het koor een sacristie gebouwd. 25/25

Bij het binnenkomen valt onmiddellijk de gotische binnenruimte op. Het kerkmeubilair is rijk aan houtsnijwerk. Zeer merkwaardig zijn de preekstoel (1682), de beelden van de twee beschermheiligen Sint-Andreas en Sint-Ghislenus aan de biechtstoelen, het beschotwerk in het hoogkoor (1655 1657). Ook de gotische hardstenen doopvont (begin 15de eeuw) met koperen deksel verdient uw aandacht. De koorruimte is een schatkamer van kunstig houtsnijwerk. Het orgel is van Pieter van Peteghem en dateert van 1784. De kerk bezit enkele kunstvolle 17de eeuwse schilderijen. Als curiosum kan nog de oude koffer met 4 sloten uit 1557 vermeld worden die tijdens herstellingswerken uit de toren naar beneden werd gehaald. De koffer staat nu in de kerk tentoon gesteld. 26/26

18. REYNAERTBANK Ende quam in Waas, int soete land, zo staat in het 13 de eeuwse verhaal van Willem die Madocke maakte te lezen. De Waaslanders beschouwen Reynaert een beetje als hun vos, plaatsten tal van Reynaertbanken en Reynaertbeelden en noemden straten en pleinen naar hem. Door de goede zorgen van de Wase Vossenjagers werd in 1955 een Reynaertpad ingehuldigd dat vertrok aan het Reynaertmonument te Hulst en eindigde in Destelbergen. Op verscheidene plaatsen, die als toponiemen in het verhaal voorkomen werden toen banken geplaatst. De Reynaertbank staat sinds de herinrichting van het dorpsplein in 2005 niet langer onder een boom op het dorpsplein maar een beetje ongelukkig tegen de haag naast de kerk. De tekst uit het Reynaertepos is erop geschilderd Daer na 27/27

quam ic ende Isengrime, te wintre in een couden rim, bi Belsele onder eenen boem. 28/28

19. DORPSPOMP De dorpspomp dateert van 1858 en voorzag vroeger de mensen van Belsele van het nodige drinkbaar water. Het was ook dé ontmoetingsplaats voor vele vrouwen, die van de gelegenheid gebruik maakten om een praatje te slaan. Nadat de huizen voorzien waren van leidingwater, verloor de dropspomp haar functie en bleef ze als herinnering aan vroegere tijden staan in het midden van het dorpsplein. Bij de werken aan de vernieuwing van het dorpsplein in 2005 werd de historische waterput in alle stilte volgestort. De gemetste put van de dorpspomp bleek vijftien meter diep en vijf meter diameter. Hij is uitgevoerd in baksteen en bevatte nog heel wat water. De oude dorpspomp zal nooit meer water leveren, wat zij voor vele generaties Belselenaren heeft gedaan. 29/29

BRONNEN: STAD IN DE TIJD: acht historische studies over Sint- Niklaas, Belsele, Nieuwkerken en Sinaai. P. VAN BOUCHAUTE (red.), Stad Sint-Niklaas 2000. ZO LEEFDE BELSELE. AMEDEE VEBRUGGENKRING 1973. BELSELE IN OUDE FOTO S. A. DE BELIE, Eeklo, Alea Produckties, 1992. GROETEN UIT BELSELE. A. DE BELIE, Culturele kring Baudelo vzw, 2002. Postkaarten. Stedelijk archief Sint-Niklaas. Luchtfoto s. GIS-Vlaanderen. www.brouwerijboelens.be www.belsele.be www.deraaklijn.be De Reynaert Uitgave van de Amedee Verbruggenkring. 30/30

WANDEL JE WIJS IN... DE MIERENNEST IS EEN REALISATIE VAN De Raaklijn Het Dagcentrum van Sint-Niklaas Dorpsraad Belsele Amedee Verbruggenkring Belsele Natuurpunt afdeling Zuid-Waasland MET MEDEWERKING VAN Stadsbestuur van Sint-Niklaas Brouwerij Boelens Schrijnwerkerij De Tender Editie 2, Belsele, 18 december 2007. 31/31