Opname van baby en moeder op de couveuseafdeling Moeder en Kind Centrum Beter voor elkaar
Welkom bij ons op de couveuseafdeling in het Ikazia Ziekenhuis Geachte mevrouw / heer (ouders/verzorgers), Van harte welkom op de couveuseafdeling van het Ikazia Ziekenhuis in Rotterdam. U en uw kindje zijn hier opgenomen omdat uw kindje te vroeg of ziek geboren is en extra zorg nodig heeft. Tijdens uw zwangerschap heeft u veel informatie gekregen over de zorg die u krijgt. Nu komt daar de zorg bij voor uw zieke kind. Wij hebben daarvoor een informatiemap Na de bevalling voor u gemaakt. Deze informatiemap is losbladig. Dit betekent dat u, naast een hoeveelheid standaard informatie, nieuwe informatie krijgt over behandeling of begeleiding van uw kind en uzelf tijdens jullie verblijf op de couveuseafdeling. Deze informatie kunt u steeds in de map doen. In de map is ook ruimte om belangrijke gegevens op te bergen, of wat u zelf wilt bewaren. De complete map kunt u altijd inzien, of gebruiken om vragen er in op te schrijven. Zie vervolg hieronder. Wanneer u informatie leest en u heeft vragen kunt u deze opschrijven in de map op de daarvoor bedoelde bladzijden of direct aan ons stellen. Daarmee maken we deze informatiemap een naslagwerk waarin allerlei informatie is te vinden die voor u en uw kind van belang zijn. Nieuwe afdeling Op 12 januari 2012 hebben wij, na een verbouwing, de nieuwe couveuseafdeling in gebruik genomen. Er zijn nu eenpersoons couveusesuites zodat u op de kamer waar ook uw baby ligt kunt verblijven. Dit is een grote verandering in de organisatie van onze afdeling en ons werk. De komende tijd moeten wij allemaal wennen aan deze nieuwe situatie. Mogelijk merkt u aan ons nog wat onwennigheid. Graag begrip daarvoor. 2
Wij wensen u een prettig verblijf bij ons op de afdeling en een voorspoedig herstel voor u en uw baby. Het team van de couveuse- en kinderafdeling Onze visie op zorg aan moeder, kind en gezin en faciliteiten Het belang van gezinsgerichte zorg In het Moeder en Kind Centrum van het Ikazia Ziekenhuis werken wij gezinsgericht. Dat betekent dat wij moeder en kind niet onnodig van elkaar scheiden en het gezin ondersteunen tijdens de onverwachte ziekenhuisopname om toch een goede relatie met elkaar aan te kunnen gaan en voor de baby te kunnen zorgen. Het intensieve contact, wat de moeder met haar baby ook thuis zou hebben gehad, is goed voor zowel de gezondheid van de moeder als haar kind. De binding die de baby aangaat met de moeder is essentieel voor de ontwikkeling van de baby. Het kind gaat vanaf de geboorte zichzelf binden aan de moeder; leert vertrouwen op de moeder en wordt getroost en beschermd. Hierdoor ervaart de baby minder stress. Stress kost energie die de baby dan minder kan gebruiken om zelf gezond te worden en te groeien. De moeder, in de directe nabijheid van haar baby, kan troost bieden, aandacht geven en behoeft zich niet onnodig zorgen te maken. Ook behoeft zij niet steeds na te denken hoe ze alles moet regelen om er voor haar kind te zijn. Het buidelen met uw baby is een prettige manier om uw baby te leren kennen wat de binding tussen u en uw baby bevordert. Dit geldt voor zowel de moeder als de vader / partner Buidelen is wanneer uw baby bloot bij u op de blote borst word gelegd, vervolgens warm wordt toegedekt en u gedurende een of meerdere uren lekker met uw baby blijft liggen op bed. In een folder kunt u er meer over lezen. 3
Het slagen van borstvoeding Wanneer de moeder en haar baby continue in elkaars nabijheid zijn, en de baby op vraag gevoed kan worden, komt borstvoeding sneller op gang en hebben baby s minder last van lage bloedsuikers. Ook dit helpt de baby in zijn herstel en groei. Er is veel informatie over het geven van borstvoeding. De couveusesuite Een opname op de couveuseafdeling maakt dat de normale gang van zaken in het gezin verstoord is. Er ontstaat veel stress door alles wat er geregeld moet worden, de bezoeken van en naar het ziekenhuis, opvang van andere kinderen enzovoort. In het Ikazia Ziekenhuis zijn couveusesuites ingericht waar de moeder, bij opname van haar baby op de couveusesuite, bij haar kind kan blijven. Door de moeder ook bij haar baby op de couveuse op te nemen in de kraamtijd, wordt meer rust geboden om te wennen aan de nieuwe situatie. Ouders kunnen kiezen om, na formeel ontslag van de moeder, de vader of een ander dierbaar familielid (oma, zus) bij de baby te laten zijn, zodat moeder zelf even wat ruimte krijgt om naar buiten en naar thuis te gaan. Ontwikkelingsgerichte zorg De zorg aan de baby wordt ontwikkelingsgericht gegeven. Dat betekent dat wij er naar streven om de vervelende prikkels bij en om uw baby heen zoveel mogelijk te voorkomen en verminderen. Dit zijn bijvoorbeeld harde geluiden, veel licht en veel verstoringen van de slaap. Rust is belangrijk voor de hersenontwikkeling en de ontspanning van de baby. Door een omgeving prikkelarm te maken heeft de baby meer energie voor zijn groei; energie die hij anders verliest aan het herstellen van stress. De couveusesuite is niet ingericht om kraamvisites te ontvangen. Veelal wilt u graag uw baby laten zien en van alles vertellen. Dat is echter niet zo rustig voor uw kind. De rust die de baby nodig heeft vraagt van u als ouders om bezoek aan uw baby te beperken tot bewondermomenten. In het boekje over Ontwikkelingsgerichte zorg voor ouders: Hé jij daar, ik wil je wat vertellen! kunt u meer daarover lezen en leren. 4
CU live U kunt niet beiden continu bij uw baby blijven. U kunt uw baby dan wel op de camera zien via CU live. Er is een specifieke folder die u hier meer over vertelt. Faciliteiten voor bezoekers in de lounge op de 8e en 7e etage Omdat wij begrijpen dat familie en vrienden erg bij u betrokken zijn hebben wij familieruimtes ingericht waar zitjes en eettafels staan, serviesgoed en een magnetron beschikbaar zijn. Daar kunt u met elkaar gebruik van maken terwijl u gezamenlijk wat drinkt en eet. Faciliteiten voor ouders Voor de ouders is de couveusesuite eveneens een rustige omgeving waarin privacy kan worden geboden. Ouders worden niet gestoord met de problemen en onrust van andere ouders met kinderen. Op de couveuseafdeling zijn er een badkamer/douche en toiletten beschikbaar waar ouders gebruik van kunnen maken. Op de kamer is een bed beschikbaar en een koelkast. U wordt op de standaard tijden van drinken en eten voorzien als u daar prijs op stelt. Er kan een vergoeding voor de maaltijd van u worden gevraagd om de kosten te dekken. De betrokkenheid van ouders bij de zorg voor hun baby U wordt als ouder zoveel mogelijk betrokken bij de verzorging van uw kind. De toestand van uw baby bepaalt wat u zelf kunt doen. De verpleegkundige begeleidt u hierbij. Wanneer u gedurende de dag, avond en nacht aanwezig bent bij uw baby maakt de verpleegkundige afspraken met u hoe de zorg samen wordt gegeven of wordt verdeeld. Wat u voor uw baby kan doen is allereerst afhankelijk van de conditie van uw kind. Daarnaast is het ook afhankelijk van hoe u zich voelt en wat u graag aan zorg aan uw baby wilt geven. 5
Ons uitgangspunt is dat de verpleegkundige u ondersteunt en leert hoe u de zorg voor uw baby zelf doet. Het is vanzelfsprekend dat de verpleegkundige de zorg draagt voor infuus, sonde, medicijnen enzovoort. Om de zorg af te stemmen is het voor de verpleegkundige van belang te weten wanneer u er wel of niet zult zijn en wat u graag zelf, of samen met uw partner, wilt doen in de zorg voor uw baby. Een paar voorbeelden: Borstvoeding Wanneer u borstvoeding geeft is dat zorg die u aan uw baby geeft, geholpen door de verpleegkundige om dit te leren met een zieke of te vroege baby. Wanneer borstvoeding geven nog niet kan dan wordt u wegwijs gemaakt in het afkolven van de melk zodat die via een sonde aan uw baby gegeven kan worden. Als u flesvoeding geeft wordt dit u geleerd, waarna u dit zelf kan doen. Van belang is dat u de rust heeft rondom de voedingstijd om de tijd aan uw baby te besteden. Bezoek kan dan wel even wachten in de lounge tot u klaar bent. Wassen, verschonen, in- en uit bed halen Dit gaat ook in overleg met de verpleegkundige en is afhankelijk van de conditie van uw baby. Buidelen Om een goede band op te bouwen met uw baby is buidelen een belangrijke zorg die u kan geven aan uw baby. Zorg waarbij u ook een band kan opbouwen / aan elkaar kan wennen. Uw kind wordt dan tegen uw blote borst gelegd en warm toegedekt. Gedurende minimaal een uur, liefst gedurende meerdere uren en vaker per dag, kunt u dan op bed uw baby bij u hebben. Buidelen kan bijna altijd waarbij de verpleegkundige u kan ondersteunen. Ook als uw baby nog niet stabiel is. Ervaring leert dat juist buidelen zorgt dat de hartactie en ademhaling rustig worden omdat de baby uw geruststellende geur, hartactie en stem hoort. Uw lichaamstemperatuur zorgt ervoor dat de baby warm blijft. 6
Zorg aan u als kraamvrouw op de couveusesuite Wanneer het medisch verantwoord is wordt u na de bevalling overgeplaatst naar de couveusesuite waar uw kindje ligt. Daar brengt u uw kraambed door zolang uw baby opgenomen moet zijn. Op de couveuseafdeling zijn diverse voorzieningen voor u beschikbaar. Wanneer u nog medisch onder controle bent wordt u zelf ook behandeld en verzorgd op de couveusesuite. De kraamtijd duurt maximaal 8 dagen waarna u, als u medisch ontslagen bent, geen patiënte meer bent. Dan wordt u als patiënte ook uitgeschreven. U of uw partner kunnen gewoon blijven slapen en bij uw kindje blijven overdag, s avonds en s nachts tot uw kindje met u naar huis mag. Welke mensen komt u bij ons op de afdeling tegen? Kinderartsen Op de couveuseafdeling van het Moeder-Kind Centrum werken 10 kinderartsen die zich onder andere gespecialiseerd hebben in de behandeling van zieke of te vroeg geboren baby s. Kinder-, neonatologie verpleegkundigen en kraamverzorgenden De verpleegkundigen op de couveuse afdeling hebben zich gespecialiseerd in de verpleging van kinderen, zieke en te vroeg geboren baby s. De kraamverzorgende is opgeleid om te zorgen voor kraamvrouwen en baby s. De verpleegkundigen en kraamverzorgenden dragen samen de zorg en verantwoording voor de baby s en moeders die op de afdeling liggen. Er wordt naar gestreefd zoveel mogelijk dezelfde verpleegkundige voor jullie te laten zorgen. Een team verpleegkundigen krijgt leiding van een teamleider voor organisatorische zaken. Pedagogisch medewerker Indien uw kind langdurig opgenomen blijft op de couveuse-afdeling, zal de pedagogisch medewerker bij uw kind worden betrokken om te kijken op welke manier uw kind tijdens de opname gestimuleerd kan worden in zijn of haar ontwikkeling. 7
Nurse practitioners In hun werk worden kinderartsen ondersteund door nurse practitioners. Dit zijn kinderverpleegkundigen die zich verder geschoold hebben om een aantal taken van de kinderarts over te kunnen nemen. Zij hebben dagelijks overleg met de kinderartsen. Arts-assistenten, coassistenten en leerling-verpleegkundigen Een behandeling in het ziekenhuis betekent ook dat u te maken krijgt met artsen en verpleegkundigen in opleiding. Arts-assistenten zijn afgestudeerde artsen waarvan een deel wordt opgeleid tot kinderarts. Co-assistenten zijn studenten geneeskunde die in het ziekenhuis praktijkervaring opdoen. Naast gediplomeerde verpleegkundigen kunt u te maken krijgen met leerling-verpleegkundigen en stagiaires. De zorgverleners in opleiding werken altijd onder begeleiding van een afgestudeerde zorgverlener. Zorgassistente De zorgassistente ondersteunt het verpleegkundig team op de afdeling bij het opruimen, schoonmaken en bijvullen van de kamers. Daarnaast voorziet zij kinderen en ouders van eten en drinken. Maatschappelijk werker Voor hulp bij het verwerken van emoties en gebeurtenissen rondom de zwangerschap, bevalling, geboorte en de opname van uw kind op de couveuseafdeling kunt u terecht bij een maatschappelijk werker. Naast het verwerken van de gebeurtenissen kan deze ingaan op uw praktische vragen, onder andere: thuiszorg, financiële zaken. Als u dit wil kan een afspraak gemaakt worden. 8
Geestelijke verzorging Een opname kan veel emoties en vragen oproepen. Hoe kan ik mijn emoties verwerken? Welke beslissingen moet ik nemen? Waar vind ik kracht om verder te gaan. Of wilt u gewoon eens uw hart luchten. Een vertrouwelijk gesprek kan dan tot steun zijn. Daarvoor kunt u een beroep doen op de geestelijk verzorgers van het Ikazia Ziekenhuis, Een folder is hierover beschikbaar. De medewerkers op de afdeling kunnen u hierover informeren. Uw eigen dominee, pastor of Imam is ook van harte welkom. Er bevindt zich een stilte centrum op de 1e etage. Recht op informatie en toestemming Artsenvisite Dagelijks neemt de kinderarts en de verpleegkundige met u door hoe het met uw baby gaat en worden er voor de volgende 24 uur afspraken gemaakt. Verpleegkundige zorg Dagelijks wordt de zorg aan u en de baby toegewezen aan een kinderverpleegkundige. U kunt gedurende de dienst bij haar terecht om informatie. Medisch en verpleegkundig dossier Het verpleegkundig dossier ligt op de kamer en kunt u altijd inzien. Als u vragen heeft stel deze dan aan de verpleegkundige. Het medisch dossier ligt centraal op de afdeling en wordt bijgehouden door de kinderarts. Als u deze wilt inzien kunt u dit vragen aan de kinderverpleegkundige. Het inzien van een medisch dossier gebeurt altijd in aanwezigheid van een arts of verpleegkundige. Het is niet de bedoeling dat bezoekers uw dossier, of dat van uw kind, inzien. 9
Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO) In de WGBO staat beschreven dat u recht hebt op informatie. De hulpverlener moet volledige informatie geven aan u als patiënt, voordat u toestemming geeft voor een behandeling of onderzoek. Voor kinderen is de wet in verschillende leeftijdscategorieën opgesplitst. De kinderen op de couveuseafdeling vallen in de categorie van kinderen tot 12 jaar; aan ouders / verzorgers moet toestemming gevraagd worden voor een onderzoek. Meer informatie over de WGBO kunt u vinden op de website van Stichting Kind en Ziekenhuis; www.jadokterneedokter.nl Bezoek Ouders Wij werken vanuit de visie op gezinsgerichte zorg. Daarmee wordt u als ouders niet als bezoek gezien. Vaak zal de moeder ook in de kraamtijd bij haar baby opgenomen zijn. We hebben de faciliteit om 1 ouder te laten slapen op de couveuseafdeling. Broertjes en zusjes Ook voor broertjes en zusjes is het belangrijk om de nieuwe baby te leren kennen en er vertrouwd mee te raken. De baby is echter nog heel kwetsbaar. Om risico s van infectie te vermijden hebben we wat beperkingen in het bezoek van broertjes en zusjes. 10
Broertjes/zusjes jonger dan 6 jaar Op de couveuseafdeling ligt een kwetsbare groep patiëntjes. Om risico s op gezondheidsproblemen te vermijden geven wij de volgende adviezen / richtlijnen. Voor broertjes en zusjes, jonger dan zes jaar, is het vaak voldoende om 1 of enkele keren per dag 5 minuutjes bij hun broertje of zusje te kijken. Verder willen zij graag weer spelen en zelfs rennen. Hiervoor is de lounge de aangewezen plek. Broertjes en zusjes mogen alleen onder begeleiding op de couveuseafdeling, en couveusesuites. Ze mogen niet alleen rondlopen op de afdeling in verband met hun eigen veiligheid en die van andere kinderen. Toezicht moet er zijn zodat zij niet zomaar aan apparatuur of spullen zouden kunnen zitten. Wanneer kinderen verkouden zijn, hoesten, niesen, last hebben van braken en/of diarree is het advies om niet op de afdeling te komen ter bescherming van uw baby en die van anderen. Verder geldt ook voor broertjes en zusjes dat zij goed hun handen wassen volgens de regels. Gezinsactiviteiten tijdens opname Tijdens de opname van u en uw baby is het moeilijk om momenten te vinden om als gezin met elkaar te zijn. In de lounge zijn faciliteiten om samen wat te drinken, eten, praten, lezen of spelen. Een magnetron is beschikbaar om eten op te warmen en servies staat in de kasten. Op de couveusesuite heeft u de beschikking over een koelkast waar u uw eigen meegebracht eten en drinken kunt bewaren dat u in de lounge kan gebruiken. Koffie en thee kunt u gratis gebruiken op de volgende tijden: 08.00 tot 10.30 uur 14.00 tot 16.00 uur 20.00 tot 21.00 uur 11
Overig bezoek Overig bezoek is welkom tussen 10.00 uur en 20.00 uur; één van de ouders moet dan wel aanwezig zijn. Hiervoor gelden de volgende regels: er mogen twee bezoekers tegelijkertijd bij moeder en kind. Zie dit als bewondermoment (max. 5 minuten) en praat elkaar bij in de lounge. Dit in het belang van de rust van uw baby. Als er meer dan twee familieleden tegelijk komen wissel dan de bezoekers af. U kunt een briefje op de deur van de couveusesuite hangen wanneer u slaapt, aan het voeden bent of afwezig bent. Uw bezoek kan dan een briefje achter laten of later terug komen. Hygiëne Baby s die te vroeg of ziek geboren worden zijn erg gevoelig voor infecties. Daarom is het van belang dat u een aantal regels volgt tijdens uw verblijf op de couveuseafdeling en in de zorg aan uw baby. Wanneer u op de afdeling komt; doe uw sieraden af en was uw handen bij het fonteintje op de gang. Op de couveusesuite kunt u uw jas in de garderobekast ophangen. Laat geen waardevolle zaken onbeheerd achter; het ziekenhuis is niet aansprakelijk voor diefstal. Sluit de deur van de couveusesuite achter u. voordat u uw baby aanraakt, stroop uw mouwen op tot boven de ellebogen, en was nogmaals uw handen en onderarmen met water een zeep. Droog ze daarna af met papieren handdoekjes (natte handen bevorderen infectiegevaar); het is binnen erg warm, houd u daar rekening mee; als u uw baby heeft verzorgd en terug legt in de couveuse / wieg, wast u weer uw handen; herhaal het wassen van uw handen elke keer voor en na het voeden en het verschonen van uw baby; als u diarree heeft, verkouden of koortsig bent, maar ook bij een pijnlijke keel, koortslip of geïnfecteerde vinger moet u dit de verpleegkundige laten weten. 12
Bezoek voor uw familie en vrienden gelden dezelfde regels; als u bezoek ontvangt bedenk of het in het belang van uw kind is als anderen uw kind aanraken of vasthouden. Dit in verband met het infectiegevaar. Leg het rustig uit als u liever niet heeft dat anderen uw kind aanraken; beperk de bezoekjes op de couveusesuite tot bewondermomenten en gebruik de lounges om bij te praten met uw familie en vrienden. Nog wat praktische zaken en tips inlichtingen worden alleen aan ouders verstrekt; bij de aangifte van uw kind op het gemeentehuis krijgt u een envelop mee voor het PKU/CHT-onderzoek. Dit is op afdeling voorradig! Dit is een onderzoek naar bepaalde stofwisselingsziekten, waarvoor bij alle kinderen in Nederland op of rond de vijfde levensdag wat bloed wordt afgenomen via een hielprik. Neemt u deze envelop daarom alstublieft bij uw eerstvolgende bezoek aan uw baby voor ons mee; bij de opname van uw kind hebben wij de naam en het polisnummer van uw ziektekostenverzekering nodig. Verder is het van belang dat u uw ziektekostenverzekering op de hoogte stelt van de geboorte van uw kind. De baby wordt altijd bijgeschreven op het polisnummer van de kostwinner en krijgt dan een eigen verzekerde nummer; het gebruik van een mobiele telefoon is uitsluitend toegestaan in de lounges op de 7e en 8e etage; roken is in het ziekenhuis niet toegestaan. Er is een rookruimte bij de hoofdingang buiten; wanneer uw baby wat langer opgenomen moet zijn op de couveuseafdeling kan het een idee zijn om een weblog bij te houden. Hierop kunnen dierbaren volgen hoe het met u en uw baby gaat. 13
Ontslag De dag dat u uw kind mee naar huis kunt nemen, proberen wij zo tijdig mogelijk met u te bespreken. Soms echter kan uw kind vrij plotseling naar huis. Het ontslag is meestal na de voeding van 09.00 uur. Van tevoren is er een ontslaggesprek met de verpleegkundige over het verblijf van uw kind op onze afdeling. De arts-assistent en/of verpleegkundige bespreken de voeding, medicijngebruik en leefregels voor thuis met u. De afdelingssecretaresse maakt een controleafspraak voor uw kind op de polikliniek van ons ziekenhuis; uw huisarts wordt van het ontslag op de hoogte gebracht en krijgt later een uitgebreidere brief over de hele opname. Dezelfde brief zal gestuurd worden naar de consultatiebureau-arts. Voor de wijkverpleegkundige van het consultatiebureau krijgt u een overdrachtsformulier meer. Wij hopen zo het ontslag zo goed mogelijk te laten verlopen. Als er desondanks thuis vragen of problemen zijn, belt u dan gerust nog even met de afdeling. T 010 297 51 27 www.ikazia.nl 14
15
Ikazia Ziekenhuis Montessoriweg 1 3083 AN Rotterdam www.ikazia.nl Opname van baby en moeder op de couveuseafdeling 800723-NL / 2012-08