De ziekteverzekering in een notendop Wat je moet weten januari 2017
Inhoud Gelukkig is er de sociale zekerheid 3 De principes van de sociale zekerheid 4 Een duik in het verleden 4 Van waar komt het geld van de sociale zekerheid? 5 Waar gaat dit geld dan naartoe? 5 De ziekteverzekering onder de loep 6 Wanneer heb je recht op de ziekteverzekering? 6 Aansluiten bij een ziekenfonds 6 Wat betaalt de ziekteverzekering terug voor werknemers? 7 Bij de dokter 7 Hoeveel betaal je? 7 Geneesmiddelen 7 Naar het ziekenhuis 8 Uitkering wegens ziekte en invaliditeit voor werknemers 8 Wat betaalt de ziekteverzekering terug voor zelfstandigen? 11 Terugbetaling van geneeskundige kosten voor zelfstandigen 11 Uitkering wegens ziekte en invaliditeit voor zelfstandigen en meewerkende echtgeno(o)t(e) 11 De formulierenwinkel van de ziekteverzekering 12 Je eigen gegevens 12 Getuigschrift voor verstrekte hulp 12 Geneesmiddelenvoorschrift 13 Betalingsoverzicht 13 Getuigschrift van arbeidsongeschiktheid 13 Dagelijks hoor je erover praten, vaak krijg je ermee te maken. Maar weet jij wat de begrippen sociale zekerheid en ziekteverzekering concreet inhouden? Deze brochure maakt je wegwijs in de jungle van wetten, reglementeringen, verplichtingen, voordelen... Heb je na het lezen van deze brochure nog vragen? Maak dan gerust een afspraak in een CM-kantoor via www.cm.be/afspraken. 2
Gelukkig is er de sociale zekerheid Niet alles loopt zoals je het op voorhand plant. Je kunt ziek worden, een ongeval hebben en dat kan zware kosten met zich meebrengen. De sociale zekerheid springt dan bij en zorgt voor een vervangingsinkomen als je niet meer kunt werken, of voor een aanvullend inkomen om bepaalde financiële lasten (ziekte, kinderen ) te verzachten. De principes van de sociale zekerheid Verzekering Als je een autoverzekering neemt, betaal je hiervoor een bijdrage. Stel dat je een ongeval krijgt, dan zorgt deze bijdrage ervoor dat je op dat moment ingedekt bent tegen de kosten. Bij de sociale zekerheid werkt het precies zo, alleen is de bijdrage verplicht en wordt ze rechtstreeks van je loon afgehouden. Wie geld verdient, moet deze bijdragen verplicht betalen. Ze geven je later recht op een uitkering of tegemoetkoming. Als je geen bijdragen betaald hebt, heb je geen recht op financiële steun wanneer er iets mis gaat. De sterkste schouders dragen de zwaarste lasten. Hoe meer je verdient, hoe meer bijdragen je dus moet betalen. Als je later recht hebt op een vervangingsinkomen (bijvoorbeeld bij werkloosheid, pensioen, langdurige ziekte) dan zal je uitkering ook hoger zijn (met een maximumbedrag). De terugbetaling voor gezondheidszorgen is onafhankelijk van je inkomen. De terugbetaling van een doktersbezoek is voor iedereen gelijk, tenzij je recht hebt op de verhoogde tegemoetkoming. (zie p.7) Solidariteit Actieven betalen voor niet actieven: gezonden betalen voor zieken, werkenden betalen voor werklozen, jongeren betalen voor gepensioneerden. Wie meer geld verdient, betaalt een hogere bijdrage dan wie een lager loon heeft. De gezinssituatie speelt een rol. Iemand met kinderen (personen ten laste) krijgt een hogere uitkering dan een gehuwde zonder personen ten laste of een alleenstaande. Onze sociale zekerheid herverdeelt op basis van solidariteit tussen jong en oud, gezonden en zieken, werkenden en werklozen. Het is dus geen spaarsysteem waarin je je bijdragen voor jezelf kunt oppotten tot je bijvoorbeeld met pensioen gaat of werkloos wordt. Wat kan er gebeuren? Je wordt werkloos. Je valt met je bromfiets en breekt je arm. De verzorging kost veel geld. Je wordt ziek en kunt enkele maanden niet gaan werken. Je verliest je inkomen. Je krijgt een arbeidsongeval en moet lange tijd thuis blijven. Je ontvangt geen loon meer. Gelukkig is er de sociale zekerheid Je kunt gaan stempelen. Je vakbond of de Hulpkas betaalt je stempelgeld. Je krijgt bijna alle kosten terugbetaald door je ziekenfonds of de Hulpkas. Je komt in aanmerking voor een vervangingsinkomen van je ziekenfonds of de Hulpkas. Je krijgt een vervangingsinkomen van het arbeidsfonds voor arbeidsongevallen of beroepsziekten. Je krijgt kinderen. Ze kosten veel geld. Je krijgt steun van het kinderbijslagfonds. 3 3
Een duik in het verleden Vroeger bestond er geen systeem van sociale zekerheid. Wie ziek werd of een ongeval kreeg, moest zelf voor de gevolgen opdraaien. Dat financiële kostenplaatje kon een gezin volledig ruïneren. Om mensen in nood te helpen, werden Maatschappijen van Onderlinge Bijstand opgericht. Ze waren voorlopers van de latere ziekenfondsen. Meestal ging het initiatief uit van arbeiders die aan werkmakkers of buurtbewoners vroegen om regelmatig een deeltje van hun loon af te staan. Zo kwam er geld in de kas om bij te springen wanneer iemand financieel in de penarie zat. Bij ongeval, ziekte of hoge leeftijd kregen de aangesloten leden een som uitbetaald. Die onderlinge hulp gebeurde op totaal vrijwillige basis, uit solidariteit. Soms ging het initiatief uit van sociaalvoelende bazen, die hun werknemers niet in de kou wilden laten staan wanneer ze in de problemen raakten. Geleidelijk aan gingen de plaatselijke Maatschappijen van Onderlinge Bijstand samenwerken. Ze verenigden zich in gewestelijke verbonden, die zich later organiseerden in landsbonden. De Landsbond der Christelijke Mutualiteiten werd opgericht in 1906. In die periode ontstond de eerste wet op de bescherming van de werknemers. Andere maatregelen volgden. In 1990 werd er een nieuwe wet op de ziekenfondsen gestemd, waardoor hun takenpakket werd uitgebreid. Van waar komt het geld van de sociale zekerheid? Om de sociale zekerheid in leven te houden, is er voortdurend geld nodig voor de pensioenen, werkloosheidsuitkeringen, kinderbijslagen Het geld wordt door wetten en reglementen beheerst en gecontroleerd, zodat wie er recht op heeft, krijgt wat hem toekomt. Werknemers Werkgevers storten voor hun werknemers elke maand een bepaald bedrag in de kas van de sociale zekerheid. In het vakje RSZ of Patronale bijdrage RSZ van je loonfiche kun je zien hoeveel. Als werknemer sta je 13,07 % van je brutoloon af. Je werkgever betaalt 34,08 % van datzelfde brutoloon. Ook de staat draagt zijn steentje bij. Al dat geld komt samen in één grote spaarpot: de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ). Die verdeelt het geld over de verschillende rijksdiensten, die het op hun beurt overdragen aan de uitbetalingskassen (ziekenfondsen, vakbonden ). Zij zorgen er voor dat de mensen die recht hebben op steun hun geld ontvangen. De Kruispuntbank Sociale Zekerheid verzamelt per persoon alle gegevens m.b.t. de sociale zekerheid. Op je elektronische identiteitskaart of ISI+-kaart (zie p. 15) staan die opgeslagen. De verschillende instanties kunnen enkel de voor hen relevante gegevens op je kaart lezen. innen het geld. Het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen is het overkoepelend orgaan. Overheidspersoneel Mensen die werken in overheidsdiensten hebben een eigen regeling. Het systeem is gelijklopend aan dat van werknemers. Opgelet: Voor bepaalde doelgroepen zoals zeelieden, leerkrachten, studenten bestaan er nog andere en kleinere stelsels. Wanneer heb je recht op de ziekteverzekering? Zelfstandigen Zelfstandigen hebben een eigen stelsel waaraan ze bijdragen betalen in functie van hun inkomen. Het Sociaal Verzekeringsfonds en de Nationale Hulpkas voor Sociale Verzekering der Zelfstandigen 4
Waar gaat dit geld dan naartoe? Werknemers Storten van bijdragen door: Werknemers Werkgevers Overheid Bijdrage: 13,07 % Bijdrage: 34,08 % Subsidies Int bijdragen en verdeelt die over de verschillende rijksdiensten RSZ: Rijksdienst voor Sociale Zekerheid Rijksdiensten: verdelen en beslissen Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering RIZIV Rijksdienst voor Pensioenen RVP Rijksdienst voor Kinderbijslagen Werknemers RKW Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening RVA Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie RJV Fondsen voor abeidsongevallen & Beroepsziekten FAO. FBZ Uitbetalingskassen: betalen uit Ziekenfondsen of Hulpkas Rijksdienst voor Pensioenen Kinderbijslagfondsen Vakbonden of Hulpkas Vakantiefondsen Verzekeringsmaatschappijen Sociale gerechtigden Zieken Invaliden Gepensioneerden Ouders met kinderen Werklozen Werknemers Slachtoffers van arbeidsongevallen en beroepsziekten Zelfstandigen Storten van bijdragen door: Zelfstandigen overheid Int de bijdragen Sociaal Verzekeringsfonds of Nationale Hulpkas voor Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen Verdeelt de bijdragen over de verschillende rijksdiensten RSVZ Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen Rijksdiensten: verdelen en beslissen Rijksinstituut voor Ziekte- & Invaliditeitsverzekering RIZIV Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen RSVZ Uitbetalingskassen: betalen uit Ziekenfondsen of Hulpkas Rijksdienst voor Pensioenen RVP Sociale Verzekeringsfondsen of Nationale Hulpkas Sociale gerechtigden Zieken Invaliden Gepensioneerden Ouders met kinderen 5 5
Wanneer heb je recht op de ziekteverzekering? Al wie aangesloten is bij een ziekenfonds of de Hulpkas kan rekenen op de ziekteverzekering. Op voorwaarde dat je in orde bent met de betaling van je bijdragen aan de sociale zekerheid en je ziekenfonds. Je krijgt dan (een deel van) de kosten voor ziekenhuisopname, dokter, geneesmiddelen, tandarts terugbetaald. Alleen mensen met een beroepsinkomen (werknemers, werklozen, zelfstandigen) die door een ongeval of ziekte loonverlies lijden, kunnen aanspraak maken op een uitkering wegens ziekte of invaliditeit. Bij moederschapsrust is er een moederschapsuitkering. Bij adoptieverlof of vaderschapsverlof wordt er ook een uitkering toegekend. Overheidspersoneel met een vast statuut heeft een eigen regeling arbeidsongeschiktheid. De werkgever (= de overheid) betaalt de wedde voor een bepaalde periode verder uit. CM-diensten en -voordelen Ziekenfondsen spelen met hun pakket diensten en voordelen in op maatschappelijke noden. Die pakketten kunnen sterk verschillen. CM biedt onder andere vakanties aan via de jeugddienst Kazou en Intersoc, er is een uitleendienst van medisch materiaal zoals krukken, een tegemoetkoming voor brillen en lenzen... Meer info: www.cm.be/voordelen. Hoe aansluiten bij CM? Surf naar www.cm.be/afgestudeerd. Maak een afspraak in het CM-kantoor in jouw buurt via www.cm.be/afspraken. De uitvoering van de ziekteverzekering gebeurt door de NMBS, de Hulpkas (een officiële instantie) en de vijf landsbonden van de ziekenfondsen: het Christelijk, Socialistisch, Onafhankelijk, Neutraal en Liberaal ziekenfonds. Opgelet: Zodra je een eigen inkomen hebt, ben je wettelijk verplicht om aan te sluiten bij een ziekenfonds of bij de Hulpkas. Je kiest vrij je eigen ziekenfonds. Aansluiten bij een ziekenfonds Lidmaatschap Van zodra je een eigen inkomen hebt (of 25 jaar wordt), moet je in eigen naam aansluiten bij een ziekenfonds. Daarvoor ben je als persoon ten laste ingeschreven bij het ziekenfonds van een van je ouders. Als je persoon ten laste was bij een ander ziekenfonds kun je van je zodra je werkt kiezen voor CM. Personen ten laste Heel wat mensen hebben geen eigen inkomen, bijvoorbeeld huisvrouwen of -mannen, kinderen Zij kunnen aansluiten als persoon ten laste en hebben zo recht op gezondheidszorg ten laste van een gezinslid dat eigen rechten heeft. Om persoon ten laste te zijn, moet je aan verschillende voorwaarden voldoen: Er moet een band zijn met de gerechtigde (echtgenoot, kind, ouder ). Je mag geen persoonlijke rechten kunnen openen. Als je toch een inkomen hebt, maar je kunt geen persoonlijk recht openen (bijvoorbeeld omdat je slechts een beperkt inkomen hebt) mag je per kwartaal niet meer dan 2.388,34 euro verdienen (januari 2017). 6
Wat betaalt de ziekteverzekering terug voor werknemers? Bij de dokter Als je ziek bent en gaat op consultatie bij de dokter, krijg je van je dokter een getuigschrift voor verstrekte hulp. Dit getuigschrift moet je aan je ziekenfonds bezorgen. Je ziekenfonds betaalt dan een deel terug van het bedrag dat je dokter aanrekende. Het deel dat je zelf nog moet betalen (+- 25 %), is het remgeld of persoonlijk aandeel. Sommige verstrekkingen worden volledig terugbetaald. Dan betaal je dus geen remgeld. Opgelet: Om voor terugbetaling in aanmerking te komen, moet de medische verstrekking opgenomen zijn in de nomenclatuur van de geneeskundige verstrekkingen. Verstrekkingen die niet in de nomenclatuur zitten, worden niet terugbetaald door je ziekenfonds (bijvoorbeeld sommige reiskosten, alternatieve geneeswijzen ). Hoeveel betaal je? Niet alleen de aard van de verstrekking bepaalt de kosten, maar ook de keuze van je arts. Tussen artsen en ziekenfondsen bestaan er akkoorden over terugbetalingstarieven. Artsen zijn niet verplicht om die tarieven te volgen. Afhankelijk van de arts die je kiest, kun je dus meer betalen: Artsen die die akkoorden aanvaarden, noemt men geconventioneerde artsen. Zij houden zich aan de overeengekomen tarieven (officiële tarieven) en rekenen geen ereloonsupplementen aan. Artsen die de akkoorden niet aanvaarden, noemt men niet geconventioneerde artsen. Zij mogen bovenop de officiële tarieven ereloonsupplementen aanrekenen. Kies een vaste huisarts Kies voor een vaste huisarts en laat hem je Globaal Medisch Dossier (GMD) bijhouden. Zo heeft hij een volledig zicht op je gezondheid en kan hij beter beoordelen welke behandelingen en onderzoeken nodig zijn. Bovendien betaal je 30 % minder remgeld voor consultaties bij die huisarts. Extra beschermingsmaatregelen Recht op verhoogde tegemoetkoming (VT): gezinnen waarvan het belastbaar gezinsinkomen niet hoger is dan 16 623,81 euro (bedragen op 1 januari 2013) (verhoogd met 3 079,19 euro per persoon ten laste) kunnen genieten van VT. Personen die een leefloon, inkomensgarantie voor ouderen of een tegemoetkoming aan gehandicapten ontvangen hebben recht op VT zonder de inkomensvoorwaarden. De maximumfactuur (MAF): voor elk gezin wordt het jaarlijks totaal aan uitgaven voor geneeskundige verstrekkingen geplafonneerd (in verhouding tot hun inkomen). Van zodra het totaal aan remgelden dat zij betalen dit plafondbedrag bereikt, worden alle kosten voor de gezinsleden volledig terugbetaald. Geconventioneerde artsen opzoeken Op www.cm.be/zorgverleners kun je opzoeken welke artsen geconventioneerd zijn in jouw buurt. 7
Geneesmiddelen De meeste geneesmiddelen zijn enkel verkrijgbaar op voorschrift van een arts. Op basis van het voorschrift en je eid of ISI+-kaart betaal je aan de apotheker enkel je persoonlijk aandeel. De tegemoetkoming van de ziekteverzekering wordt rechtstreeks tussen het ziekenfonds en de apotheker verrekend. Soms moet je toch het volledige bedrag aan de apotheker betalen. Dan geeft de apotheker je een attest waarmee je zelf de terugbetaling bij je ziekenfonds kunt aanvragen. Verschillende categorieën Elk geneesmiddel heeft een terugbetalingscategorie die bepaalt hoeveel de ziekteverzekering terugbetaalt. Dat gaat van de letter A (volledige terugbetaling) tot de letter Cx (heel beperkte terugbetaling). Er bestaan ook geneesmiddelen die niet terugbetaald worden en dus volledig door de patiënt betaald moeten worden. Goedkopere geneesmiddelen Een generisch geneesmiddel heeft dezelfde werkzame stoffen als het origineel merkgeneesmiddel, maar is minstens 31 % goedkoper. Vraag je huisarts om geneesmiddelen voor te schrijven op stofnaam. Je apotheker zal je dan het goedkoopste geneesmiddel geven. Voorafgaande goedkeuring Los van de terugbetalingscategorie zijn bepaalde geneesmiddelen enkel vergoedbaar als je hiervoor een voorafgaande goedkeuring hebt gekregen van de adviserend geneesheer van het ziekenfonds. Je arts weet over welke geneesmiddelen het gaat en vult voor jou een aanvraagformulier in. Magistrale bereidingen Er zijn ook geneesmiddelen die de apotheker zelf bereidt op basis van een samenstelling die de arts bepaalt. Dit zijn magistrale bereidingen. Je persoonlijk aandeel is afhankelijk van de samenstelling van de bereiding. 8
Naar het ziekenhuis Je mag vrij het ziekenhuis kiezen waar je opgenomen wordt, behalve als de dienst 112 je bij een spoedgeval vervoert. De dienst 112 brengt je naar het dichtstbijzijnde of het meest aangewezen ziekenhuis naargelang je gezondheidstoestand. Als je arts aan een bepaald ziekenhuis verbonden is, hangt je keuzevrijheid ook hiervan af. Kosten bij ziekenhuisopname Voor je een ziekenhuis kiest, controleer je best welke kamer- en ereloonsupplementen je moet betalen. Op www.cm.be kun je de belangrijkste tarieven van de Vlaamse ziekenhuizen vergelijken. De kosten bij een ziekenhuisopname kunnen snel oplopen. Om je tegen deze hoge kosten te beschermen, biedt CM het CM- Hospitaalplan. Deze verzekering betaalt het grootste deel van je ziekenhuisfactuur terug. Aansluiten als jongere kan vanaf 3,86 euro per maand*. Sluit aan via www.cm.be/verzekeringen Kamerkeuze Ook het type kamer kun je vrij kiezen. Je hebt de keuzen tussen een meerpersoons-, tweepersoons of eenpersoonskamer. Je kamerkeuze heeft gevolgen voor je factuur. Je rechten als patiënt In ons land zijn de rechten van de patiënt wettelijk vastgelegd. Deze patiëntenrechten zorgen er o.a. voor dat je als patiënt toegang krijgt tot duidelijke informatie over je gezondheidstoestand en de zorgen die voorgesteld of verleend worden. Bovendien zorgt deze wet voor een betere behandeling van de klachten over de ontvangen zorgen. Op www.cm.be/mijnrechten vind je alle informatie over je rechten als patiënt en kun je de informatiebrochure Je rechten als patiënt downloaden. Ook op de website van de federale overheid vind je heel wat nuttige informatie (www.patientrights.be). Eerste hulp bij ziekenhuisopname Word je opgenomen in het ziekenhuis en heb je vragen over je verblijf, kamerkeuze, de facturatie, nazorg, je hospitalisatieverzekering? CM staat altijd voor je klaar: voor, tijdens of na je ziekenhuisopname. www.cm.be/hospitalisatie hospitalisatie@cm.be 8915 Start je bericht met HOSPI 078 159 158 Keuze ziekenhuiskamer Kies voor een tweepersoons- of gemeenschappelijke kamer in het ziekenhuis. Op deze kamers mogen geen kamersupplementen aangerekend worden en mogen specialisten geen ereloonsupplementen aanrekenen. Deze kamers zijn dus het goedkoopst. Hoeveel betaal je? Bij een ziekenhuisopname komen vier soorten kosten kijken: 1. Ligdag: kosten voor het bezetten van een bed. Hier wordt rekening gehouden met het aantal dagen dat je in het ziekenhuis verblijft én met je kamerkeuze. Op een eenpersoonskamer betaal je een kamersupplement. 2. Geneesmiddelen: voor terugbetaalbare geneesmiddelen wordt automatisch 0,62 euro per dag aangerekend. Dit forfaitair bedrag wordt het geneesmiddelenforfait genoemd. Voor nietterugbetaalbare geneesmiddelen betaal je enkel datgene wat je verbruikt. 3. Medisch verzorging van artsen : op een eenpersoonskamer kunnen artsen ereloonsupplementen aanrekenen. Je ziekenfonds betaalt enkel terug op basis van de officiële tarieven, de rest is dus voor eigen rekening. 4. Varia: internet, telefoon, koelkast, televisie zijn volledig voor jouw rekening indien je uitdrukkelijk gekozen hebt voor het gebruik van deze diensten. * MOB Verzekeringen CM-Vlaanderen: verzekeringsonderneming met maatschappelijke zetel in België en toegelaten onder nummer 150/01 om de tak 2 ziekte te beoefenen. Ondernemingsnummer 0851.601.503. 9
Meerpersoonskamer Tweepersoonskamer Eenpersoonkamer Gewoon verzekerden Je aandeel in de kosten is 15,31 euro per dag. De eerste dag betaal je 27,27 euro extra. Je betaalt geen kamersupplement. Je aandeel in de kosten is 15,31 euro per dag. De eerste dag betaal je 27,27 euro extra. Je betaalt geen kamersupplement. Je aandeel in de kosten is 15,31 euro per dag. De eerste dag betaal je 27,27 euro extra. Je betaalt een kamersupplement. KOSTEN LIGDAG Verzekerden met verhoogde tegemoetkoming Je aandeel in de kosten is 5,44 euro per dag. Je betaalt geen kamersupplement. Je aandeel in de kosten is 5,44 euro per dag. Je betaalt geen kamersupplement. Je aandeel in de kosten is 5,44 euro per dag. Je betaalt een kamersupplement. KOSTEN VOOR GENEES- MIDDELEN Terugbetaalbare Niet-terugbetaalbare (gewone pijnstillers, slaapmiddelen ) Je aandeel is 0,62 euro per dag. In een psychiatrisch ziekenhuis is dit 0,80 euro per dag. Je betaalt de volledige prijs van de geneesmiddelen die je verbruikt. In een psychiatrisch ziekenhuis zijn die kosten al opgenomen in het bedrag van 0,80 euro per dag. KOSTEN VOOR MEDISCHE VERZORGING Verstrekkingen van geneesheren Je betaalt het wettelijk voorzien persoonlijk aandeel. Vaak is er echter geen persoonlijk aandeel. Men kan geen honorariumsupplementen aanrekenen. Je betaalt het wettelijk voorzien persoonlijk aandeel. Vaak is er echter geen persoonlijk aandeel. Men kan geen honorariumsupplementen aanrekenen. Je betaalt het wettelijk voorzien persoonlijk aandeel. Vaak is er echter geen persoonlijk aandeel. Men rekent je hoogstwaarschijnlijk ook honorariumsupplementen aan (meestal 100 % en meer). VARIA Je betaalt de volledige prijs van de producten die je verbruikt en de diensten die je worden verleend (internet, telefoon, televisie, kapper ). Je kiest zelf of je gebruik maakt van de goederen en diensten die het ziekenhuis aanbiedt. Je kunt vooraf informatie vragen over de kosten. Je kunt eveneens in het ziekenhuis en op de website van het ziekenhuis informatie vinden over de aangeboden goederen en diensten en hun kostprijs. * bedragen geldig sinds 1 januari 2013. De bedragen zijn geldig vanaf de tweede dag. 10
Uitkering wegens ziekte en invaliditeit voor werknemers AANGIFTETERMIJN VOOR ARBEIDSONGESCHIKTHEID Kun je door ziekte of ongeval niet meer werken en verlies je daardoor je loon? Dan kom je via de ziekteverzekering in aanmerking voor een vervangingsinkomen. Wat moet je doen? Breng onmiddellijk je werkgever op de hoogte met een attest van de dokter. Ook je ziekenfonds moet op de hoogte gebracht worden. Dat doe je met het officieel formulier Getuigschrift van arbeidsongeschiktheid. Laat dit formulier invullen door je dokter en kleef er een gele klever op. Bezorg het formulier met de post aan CM. Gedurende het eerste jaar van je arbeidsongeschiktheid moet je voor elke verlenging van je ziekteperiode een nieuw getuigschrift binnenbrengen. Dit getuigschrift moet worden ingevuld door je arts en vermeldt de begin- en einddatum van je ziekte. Opgelet: Bij laattijdige aangifte worden de uitkeringen waar je recht op hebt vanaf het begin van je arbeidsongeschiktheid tot en met de datum van aangifte met 10 % verminderd. Pas vanaf de dag na de aangiftedatum krijg je de volledige uitkeringen. Dit geldt zowel voor de eerste aangifte van je arbeidsongeschiktheid als voor een aangifte van de verlenging ervan. Na je eerste aangifte bij het ziekenfonds krijg je een aantal formulieren: Een document dat bevestigt dat je als arbeidsongeschikt erkend bent. Hierop staat ook de datum waarop je op controle moet bij de adviserend geneesheer, of een vermelding dat je daarvoor later opgeroepen zult worden. Je ontvangt ook een inlichtingenblad Uitkeringen. Dat is een vragenlijst die je moet invullen. Ook je werkgever ontvangt een inlichtingenblad dat hij moet invullen. Ben je werkloos, dan moet je werkloosheidskas (vakbond of Hulpkas) een inlichtingenblad invullen. Tenslotte is er nog het Bewijs van werkhervatting. Bij het einde van je arbeidsongeschiktheid moet je dat binnen de acht dagen terugsturen naar je ziekenfonds. Werksituatie Bedienden Arbeiders Werklozen en andere personen die niet (meer) werken bij aanvang van de arbeidsongeschiktheid (bv. interimarissen van wie het contract afloopt) Onthaalouders die kinderopvang doen voor een overkoepelende organisatie zoals Kind & Gezin of een OCMW Na ontslag uit het ziekenhuis Bij het hervallen na werkhervatting Bij het verlengen van de ziekteperiode tijdens het eerste jaar arbeidsongeschiktheid Tijd 28 dagen vanaf begindatum 14 dagen vanaf begindatum 48 uur na begindatum 48 uur na begindatum 48 uur na datum ontslag uit het ziekenhuis 48 uur na begindatum 48 uur na de einddatum van het vorige getuigschrift. 11
Hoeveel bedraagt de uitkering? Onder bepaalde voorwaarden (minimumperiode in dienst bij dezelfde werkgever) hebben arbeiders en bedienden recht op een gewaarborgd loon. UITKERING WERKGEVER 1ste week 100 % van het loon. 2de week 85,88 % van het loon arbeiders 3de + 4de week 25,88 % van het loon vanaf 31ste dag na 1 jaar Primaire arbeidsongeschiktheid: het eerste jaar dat je uitkeringen voor ziekte en invaliditeit krijgt, heet primaire arbeidsongeschiktheid. De uitkering begint te lopen na de periode van gewaarborgd loon. Tijdens het eerste jaar bedraagt je uitkering 60 % van het loon dat je verliest. Wel is er een maximum van 81,55 euro per dag (geldig vanaf 01-06-2016). Invaliditeit: vanaf het tweede jaar arbeidsongeschiktheid spreekt men van invaliditeit. In die periode wordt er een onderscheid gemaakt tussen personen met en zonder gezinslast. Moederschapsbescherming: dit geldt enkel voor zwangere vrouwen. Onder moederschapsbescherming valt enerzijds de werkverwijdering (als de arbeidssituatie gevaren brengt voor foetus en/of moeder). Deze uitkering bedraagt 78,24 % van het begrensd brutoloon. Ook het borstvoedingsverlof valt hieronder. Dat is maximaal vijf maanden vanaf de dag van de bevalling en bedraagt 60 % van het begrensd brutoloon. Moederschapsrust UITKERING ZIEKENFONDS 60 % van het loon 60 % van het loon Gezinshoofd: 65 % Alleenwonend: 55 % Samenwonend: 40 % Werkneemsters hebben recht op moederschapsrust van vijftien weken*. Daarvan kunnen er zes weken voor en negen weken (minimaal verplicht) na de bevalling genomen worden. Van de zes weken ervóór moet er een week verplicht op voorhand genomen worden. Wordt die niet genomen, dan valt die week (of een gedeelte ervan) weg. Na de bevalling kunnen maximaal veertien weken genomen worden. Tijdens de moederschapsrust krijgt de werkneemster een moederschapsuitkering. Om daarvan te genieten, moet je als toekomstige mama bij het ziekenfonds een attest indienen dat ingevuld is door een dokter met vermelding van de vermoedelijke bevallingsdatum en de datum vanaf wanneer je prenatale rust neemt. Na de bevalling bezorg je het geboorteattest dat uitgereikt werd door de gemeente zo vlug mogelijk aan je ziekenfonds. UITKERING WERKGEVER bedienden * Voor meerlingen wordt die periode verlengd met twee weken voorbevallingsrust die overdraagbaar zijn naar de nabevallingsrust en twee facultatieve weken nabevallingsrust (= maximaal negentien weken in totaal). Als je de volledige zes weken voor de bevalling volledig arbeidsongeschikt erkend wordt wegens ziekte, heb je recht op een week extra moederschapsrust. De uitkering voor die extra week is dezelfde als die voor de periode vanaf de 31ste dag (zie tabel). 1ste maand Vanaf de 1e dag van de tweede maand: na 1 jaar 100 % van het loon UITKERING ZIEKENFONDS 60 % van het loon Gezinshoofd: 65 % Alleenwonend: 55 % Samenwonend: 40 % 12
Wat betaalt de ziekteverzekering terug voor zelfstandigen? Terugbetaling van geneeskundige kosten voor zelfstandigen Uitkering wegens ziekte en invaliditeit voor zelfstandigen en meewerkende echtgeno(o)t(e) Zelfstandigen hebben een eigen sociaal zekerheidsstelsel. Ze betalen bijdragen aan een sociaal verzekeringsfonds en hebben daardoor recht op dezelfde terugbetaling van ziektekosten als werknemers. De hoogte van de bijdrage die aan het sociaal verzekeringsfonds betaald moeten worden, wordt bepaald door de hoogte van de inkomsten van de zelfstandige. Wat moet je doen? Ben je zelfstandige en word je arbeidsongeschikt, dan moet je je ziekenfonds verwittigen. Je hebt daarvoor 28 dagen tijd na aanvang van je arbeidsongeschiktheid. De aangifte gebeurt op dezelfde manier als bij werknemers (zie p.11). Gedurende het eerste jaar van je arbeidsongeschiktheid moet je voor elke verlenging van je ziekteperiode een nieuw getuigschrift binnenbrengen. Dit getuigschrift moet worden ingevuld door je arts en vermeldt de beginen einddatum van je ziekte. Elke verlenging moet je binnenbrengen binnen de 48 uur na de einddatum van je vorige attest. Opgelet: Bij laattijdige aangifte worden de uitkeringen waar je recht op hebt vanaf het begin van je arbeidsongeschiktheid tot en met de datum van aangifte met 10 % verminderd. Pas vanaf de dag na de aangiftedatum krijg je de volledige uitkering. Dit geldt zowel voor de eerste aangifte van je arbeidsongeschiktheid als voor een aangifte van de verlenging ervan. 13
Hoeveel bedraagt je uitkering? Zie tabel onderaan de pagina Primaire arbeidsongeschiktheid: als zelfstandige ontvang je de eerste maand van je arbeidsongeschiktheid geen uitkering. Die maand noemt men het tijdvak van primaire niet-vergoedbare ongeschiktheid. Primaire vergoedbare arbeidsongeschiktheid: de elf volgende maanden ontvang je als zelfstandige een uitkering volgens je gezinstoestand: samenwonende, alleenstaande, met gezinslast. Invaliditeit: na het eerste jaar arbeidsongeschiktheid begint de periode van invaliditeit. De uitkering verschilt naargelang het bedrijf al dan niet werd stopgezet. Ook het onderscheid tussen personen met gezinslast, samenwonenden en alleenstaanden blijft van toepassing. Moederschapsuitkering Vrouwelijke zelfstandigen kunnen (voor moederschapsrust vanaf 1 januari 2017) 12 weken moederschapsrust nemen.* Er is een verplichte en een facultatieve rustperiode. De verplichte rustperiode bestaat uit de week voor de geboorte en de twee weken na de bevalling. De facultatieve rustperiode van negen weken (of tien bij de geboorte van een meerling) kan als volgt gekozen worden: één of twee weken facultatief prenataal verlof (dus bovenop de week verplichte prenatale rust); één of meerdere periodes van zeven kalenderdagen facultatief postnataal verlof (dus bovenop de twee weken verplichte postnatale rust). De facultatieve rust kan opgenomen worden tot 36 weken vanaf het einde van de verplichte bevallingsrust. Tijdens de facultatieve rust kan je ook beslissen om je activiteiten als zelfstandige voor maximum de helft uit te oefenen (i.p.v. je activiteiten volledig stop te zetten). Indien je hiervoor opteert, wordt een week (van volledige stopzetting van de activiteiten) opgesplitst in twee weken waarin je jouw activiteiten voor maximum de helft kan verder zetten. Op die manier kun je maximum achttien weken (of twintig in geval van een meerling) facultatieve rust nemen. De voltijdse uitkering bedraagt 458,31 euro per week (1 juni 2016). * In geval van geboorte van een meerling bedraagt de moederschapsrust 13 weken. PRIMAIRE ARBEIDSONGESCHIKTHEID Van de 2de maand tot het einde van de 12de maand INVALIDITEIT ZONDER STOPZETTING BEDRIJF 1 jaar - INVALIDITEIT MET STOPZETTING BEDRIJF 1 jaar - SAMENWONEND 34,47 euro per dag 34,47 euro per dag 38,54 euro per dag ALLEENSTAAND 44,95 euro per dag 44,95 euro per dag 44,95 euro per dag MET GEZINSLAST 56,17 euro per dag 56,17 euro per dag 56,17 euro per dag 14
De formulierenwinkel van de ziekteverzekering Je eigen gegevens Gele klever XX 999 JAN JANSSEN DORPSTRAAT 99 1234 WONEGEM XXX/XXX 654321 003 21 INSZ Wat staat er op je eid of ISI+-kaart? 1. Gegevens die zichtbaar op je kaart staan en bovendien ingebracht zijn in het geheugen van je kaart: naam, voornaam, geboortedatum, rijksregisternummer, kaartnummer, aanmaakdatum van de kaart. 2. Niet-zichtbare gegevens die elektronische beveiligd zijn: nummer van je ziekenfonds, inschrijvingsnummer bij je ziekenfonds, begin- en einddatum van je recht op gezondheidszorg, het al dan niet recht hebben op de sociale maximumfactuur en de derdebetalersregeling. Op de gele klevers die je van je ziekenfonds krijgt staan alle gegevens die je ziekenfonds nodig heeft om verrichtingen te kunnen doen: naam van het ziekenfonds waarbij je aangesloten bent; nummer van het ziekenfonds waarbij je aangesloten bent; naam en adres van de gerechtigde of rechthebbende; code: stelsel waaronder je valt en de rechten die daaraan verbonden zijn; rijksregisternummer. Plak deze klever op alle formulieren die je bezorgt aan je ziekenfonds. Opgelet: Als je papa of mama wordt, krijg je van je ziekenfonds aparte klevers voor je kindje. Kleef dus de persoonlijke klevers van je kind op documenten die op je kindje van toepassing zijn. Elektronische identiteitskaart (eid) of ISI+-kaart In de apotheek, het ziekenhuis, je ziekenfonds en bij bepaalde zorgverleners kan gevraagd worden naar je elektronische identiteitskaart (eid) of ISI+-kaart. Aan de hand van je rijksregisternummer op deze identiteitsbewijzen, krijgen zij toegang tot MyCarenet. Dit is een beveiligd netwerk om je ziekenfondsgegevens online te raadplegen. *Kinderen en personen die onderworpen zijn aan de Belgische sociale zekerheid, maar geen geldig identiteitsbewijs kunnen krijgen (bv. sommige grensarbeiders), ontvangen van hun ziekenfonds een ISI+-kaart. Ook op deze kaart staat het rijksregisternummer. 15
Getuigschrift voor verstrekte hulp Geneesmiddelenvoorschrift HIERNA INVULLEN OF KLEEFBRIEFJE V.I. AANBRENGEN Naam en voornaam van de patiënt: Verzekeringsinstelling: INSZ: Adres van de patiënt: GETUIGSCHRIFT VOOR VERSTREKTE HULP IN TE VULLEN DOOR DE VERSTREKKER Naam en voornaam van de patiënt : Raadpleging Bezoek (1) Datum : / / Nomenclatuurnr.: Reiskosten : Andere verstrekkingen (2) Datum van de verstrekking Nummer v. d. nomenclatuur Datum van de verstrekking Nummer v. d. nomenclatuur (2) (2) (2) (2) Voorgeschreven door: op datum van: / / RIZIV-identificatienummer van de voorschrijver: Laboratorium of apparatuur of dienst erkend onder nummer: Datum van ontvangst van het voorschrift: / / Patiënt is gehospitaliseerd / ambulant (1): Nummer van de instelling : Dienst : (1) Schrappen wat niet past (2) De niet gebruikte vakken doorhalen Identificatie van de verstrekker: Naam en voornaam K.B. 15.07.2002 EUR Als je naar de dokter gaat, schrijft hij je vaak geneesmiddelen voor. Dat gebeurt met een voorschrift waarmee je naar de apotheker gaat. Wat staat er op het voorschrift? Naam van de dokter en barcode voor identificatie van de dokter. Naam van de patiënt. Voorgeschreven geneesmiddelen. Stempel met adres van de dokter. Datum en handtekening van de dokter. Betalingsoverzicht Na een raadpleging bij de dokter, tandarts, specialist, kinesitherapeut krijg je een getuigschrift voor verstrekte hulp. Dit getuigschrift geldt als bewijs dat je verzorgd werd, zodat je een bepaald bedrag terugbetaald krijgt van de ziekteverzekering. Wat staat er op het getuigschrift? Plaats voor gele klever. Naam en voornaam van de patiënt, het codenummer van de verstrekking(en), datum van verstrekking. Naam en adres van de dokter, erkenningsnummer en handtekening. Ontvangstbewijs (of fiscaal strookje). Dit strookje is het bewijs dat je de dokter betaald hebt en vermeldt het bedrag dat je betaald hebt (contant of met je bankkaart). Het wordt ingevuld en ondertekend door de persoon die het bedrag van je ontvangt. Het strookje is erg belangrijk bij klachten. Vraag het daarom altijd en kijk na of het gedateerd en ondertekend is en of het bedrag overeenstemt met wat je betaalde. Voor de terugbetaling van je doktersrekeningen steek je de getuigschriften voor verstrekte hulp (voorzien van een gele klever) in een CM-enveloppe in een van de CM-brievenbussen. De terugbetaling gebeurt rechtstreeks op je rekeningnummer. Tip: Je kunt van CM een digitaal betalingsoverzicht krijgen via Doccle. Zo weet je precies hoeveel je terugbetaald krijgt. Meer info vind je op www.cm.be/doccle. Wat staat er op het betalingsoverzicht? Naam van de bediende die de uitbetaling deed. Identificatiegegevens van de gerechtigde. Naam van de dokter en nomenclatuurnummer van de prestatie. Bedrag dat het ziekenfonds terugbetaalde als tussenkomst in de dokterskosten. Het bedrag dat je dokter mag aanrekenen als hij geconventioneerd is (p. 20). Het remgeld dat je officieel betaalt. Het bedrag van het remgeld en supplement dat je uiteindelijk betaalt. 16
Getuigschrift van arbeidsongeschiktheid Als je door ziekte niet kunt gaan werken, ben je voor de ziekteverzekering arbeidsongeschikt. Daarvoor heb je een bewijs nodig van een dokter. Als je arbeidsongeschikt wordt verklaard, moet je dat binnen de gestelde termijn aan je ziekenfonds melden met het aangifteformulier Vertrouwelijk. Dit formulier kun je downloaden via www.cm.be. Gedeelte dat door jouw dokter wordt ingevuld.de adviserend geneesheer beslist vervolgens of hij je arbeidsongeschiktheid erkent. Word je in dit kader opgeroepen door de adviserend geneesheer? Ga hier dan zeker op in. Wat staat er op het aangifteformulier? Gedeelte door jou in te vullen: o Je kunt via een gele klever je naam, adres en rijksregisternummer meedelen, of je kunt dit zelf invullen. o Je duidt aan of het om een begin of verlenging arbeidsongeschiktheid gaat en wat je huidige beroep is. o Is je arbeidsongeschiktheid het gevolg van een ongeval of beroepsziekte? Geef dit dan aan. ARBEIDSONGESCHIKTHEID LOONTREKKENDE VERTROUWELIJK KLEEFVIGNET In te vullen door de sociaal verzekerde Naam en voornaam...................................................................................... Identificatienummer van het rijksregister : Verblijfadres (indien niet identiek aan het officieel adres):................................................................................................................................................................ De sociaal-verzekerde moet aan zijn verzekeringsinstelling binnen de twee kalenderdagen alle wijzigingen van zijn verblijfplaats meedelen. Dit getuigschrift betreft: begin van deze arbeidsongeschiktheid verlenging van deze arbeidsongeschiktheid Beroepssituatie op het ogenblik van de aanvang van de arbeidsongeschiktheid: Arbeider Bediende Werkloos Beroep (huidig):................................................................................................................................................................................................................ Bent u zelfstandige in bijberoep? NEEN JA..................................................... De arbeidsongeschiktheid is het gevolg van : een ongeval een beroepsziekte een andere ziekte De wet tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer (8/12/1992) verleent de personen op wie die informatie betrekking heeft, een recht op toegang en op verbetering. Bijkomende informatie over de verwerking van die informatie kan bij de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer worden verkregen. Ik ondergetekende, arts, verklaar op basis van mijn klinisch onderzoek en de medische bevindingen, waarover ik nu beschik, vast te hebben gesteld dat betrokken persoon arbeidsongeschikt is vullen door de arts van tot en met Diagnose of symptomatologie, en/of functionele stoornissen.............................................................................................................................................................................................................. 17
CM, de juiste keuze Zolang je ten laste staat bij je ouders en nog geen 25 jaar bent, lig je wellicht niet wakker van je aansluiting bij een ziekenfonds. Start je met werken of wordt je 25 jaar, dan moet je verplicht in eigen naam aansluiten bij een ziekenfonds. Je wordt dan gerechtigde. CM, het ziekenfonds waar je beter van wordt CM betaalt je doktersbriefjes snel en correct terug. Maar ook als je meer hulp nodig hebt, kun je bij ons terecht. En je kunt rekenen op een sterk pakket aanvullende diensten en voordelen. Je doktersbriefjes kun je om het even wanneer bezorgen via een van de vele CM-brievenbussen in je buurt. Elke dag worden de briefjes opgehaald en verwerkt. CM maakt het je dus gemakkelijk! Je hoeft geen postzegels te plakken, de terugbetalingen gebeuren snel en het bedrag wordt op je bankrekening gestort. Wil je weten wat je te doen staat als je begint te werken, ziek wordt, een ongeval hebt, gaat samenwonen of zwanger bent? Dan kun je terecht in het CM-kantoor waar de consulenten voor je klaar staan. Je kunt hen ook bereiken via telefoon of e-mail of een afspraak maken. Solidariteit en warmte zijn de waarden van CM. Dat voel je niet alleen in de service, dat zie je ook in het extra aanbod. Een greep uit de CM-diensten en -voordelen: Gezondheid Koop je een bril of contactlenzen? Dan krijg je een tegemoetkoming tot 40 euro per kalenderjaar. Ben je jonger dan 18? Dan krijg je zelfs tot 50 euro per kalenderjaar. Koop je oordoppen op maat? Ook dan kun je rekenen op een tegemoetkoming van 30 euro per kalenderjaar. Wie beweegt, wordt gesponsord. Als je een sport uitoefent in clubverband of in een sportcentrum of als je deelneemt aan een jog- of zweminitiatie krijg je tot 15 euro per kalenderjaar terugbetaald. Bij aankoop van homeopathische geneesmiddelen krijg je 30 % terugbetaald. Voor osteopathie en chiropraxie kun je rekenen op een tegemoetkoming tot 50 euro per kalenderjaar. Op reis Via Intersoc en CM kun je een leven lang voordelig op vakantie. Dankzij de werkvakanties van Intersoc kun je werken en toch vakantie nemen. De ideale vakantiejob vind je op www.intersocwerkvakanties.be. Je krijgt 25 euro per kalenderjaar voor vaccinaties die je nodig hebt om op reis te gaan. Jonge gezinnen Is er een kindje op komst, dan verwent CM je met: een CM-slabbetje; een CM-babygeschenk tot 390 euro; tegemoetkoming kraamhulp tot 240 euro; thuisoppas zieke kinderen; babymassage; andere geboortevoordelen. CM-verzekeringen Wil je je nog beter beschermen tegen hoge medische kosten? Dat kan via de CM-verzekeringen: Het CM-Hospitaalplan komt tegemoet in de kosten bij hospitalisatie. En tot en met 24 jaar betaal je slechts 3,86 euro per maand. Ook daarna blijft de premie erg voordelig. Het CM-MediKo Plan beschermt je tegen hoge medische kosten buiten het ziekenhuis. Je krijgt een extra tegemoetkoming bij dokters- en tandartsbezoeken, orthodontie, brillen en contactlezen, reisvaccinaties Meer info: www.cm.be/verzekeringen MOB Verzekeringen CM-Vlaanderen: verzekeringsonderneming met maatschappelijke zetel in België en toegelaten onder nummer 150/01 om de tak 2 ziekte te beoefenen. Ondernemingsnummer 0851.601.503. Bij betwisting gelden enkel de algemene voorwaarden. Je vindt deze op www.cm.be/ verzekeringen. 18
Aansluiten bij CM Wil jij je aansluiten bij CM? Maak een afspraak bij een CM-kantoor of surf naar www.cm.be/afgestudeerd. Je kunt ook de postkaart achteraan in de brochure versturen. CM bezorgt je meteen de gevraagde informatie of contacteert je als je dat wenst. Zelfstandige worden? Ben je van plan om een eigen zaak te beginnen? Dan ben je bij CM aan het juiste adres. Alle informatie om te starten als zelfstandige en in orde te zijn met je ziekteverzekering vind je in de brochure CM, het ziekenfonds voor zelfstandigen. Je vindt de brochure op www.cm.be/publicaties of in het CM-kantoor in je buurt. Voor meer info kun je een afspraak maken via www.cm.be/afspraken. CM, het ziekenfonds voor warme mensen Wist je dat bij CM een vertegenwoordiging van de leden mee beslist over het reilen en zeilen van het ziekenfonds? Dat zorgt voor een unieke meerwaarde binnen CM. Kiezen voor CM is dus kiezen voor een eigentijds ziekenfonds dat zoveel meer is dan een koele administratie of commerciële verzekeraar. Werken bij CM Ben je op zoek naar een boeiende job dichtbij huis? Dan is werken bij CM misschien wel iets voor jou. Werken bij CM betekent je inzetten voor 4,5 miljoen leden. We zoeken IT ers, administratieve en commerciële medewerkers, maatschappelijk werkers, geneesheren Benieuwd naar wat een job bij CM kan betekenen? Ontdek het zelf op www.cm.be/jobs. Vrijwilliger worden bij CM CM kom je overal tegen in Vlaanderen. Het is het enige ziekenfonds dat zo actief is in de samenleving. Vele duizenden vrijwilligers zetten zich voor tal van CM-initiatieven: Kazou, Teleblok, Ziekenzorg CM, Okra Zo maken zij als vrijwilliger het verschil. Ben je geïnteresseerd in vrijwilligerswerk? Laat het ons weten via het formulier op www.cm.be/vrijwilligers. 19
Woordenlijst Adviserend geneesheer Geneesheer die bij een ziekenfonds in dienst is en instaat voor de geneeskundige controle op het eerste jaar arbeidsongeschiktheid, invaliditeit (zie verder: primaire arbeidsongeschiktheid) en op de geneeskundige verstrekkingen. Begrensd brutoloon Een vervangingsinkomen (zie verder) wordt toegekend in verhouding tot het brutoloon maar beperkt tot een bepaald bedrag. Boven dat begrensd brutoloon ontvangt iedereen evenveel. Betalende derde Regeling waarbij het ziekenfonds de kosten voor geneeskundige verstrekkingen rechtstreeks terugbetaalt aan het ziekenhuis of aan andere zorgverleners. De patiënt betaalt enkel het remgeld (zie verder) en eventuele supplementen, en moet dus geen geld recupereren bij zijn ziekenfonds. Brutoloon Het bedrag van het loon waarvan de werknemersbijdrage voor de sociale zekerheid (RSZ) en de belastingen nog niet afgetrokken zijn. CM Christelijke Mutualiteit Farmaceutische specialiteiten Geneesmiddelen die industrieel bereid zijn. Geconventioneerde artsen Artsen die een akkoord gesloten hebben met de ziekenfondsen waarin ze formele afspraken maken over onder andere de prijzen (of tarieven) van geneeskundige verstrekkingen. Door toe te treden tot het akkoord moeten artsen zich houden aan die officiële tarieven en mogen zij geen ereloonsupplementen aanrekenen (behalve bij ziekenhuisopname op een eenpersoonskamer). Generisch geneesmiddel Identiek aan een bestaand merkgeneesmiddel (of farmaceutische specialiteit, zie hoger), maar met een andere naam en verpakking. Generische geneesmiddelen zijn minstens 30 % goedkoper dan de merkgeneesmiddelen. Surf naar www.cm.be voor een lijst van generische geneesmiddelen. Je kunt er ook berekenen hoeveel je bespaart als je generische geneesmiddelen gebruikt. Gerechtigde Persoon die in eigen naam (op basis van zijn eigen bijdrage of statuut) recht heeft op geneeskundige verzorging en uitkeringen en een eigen lidboekje heeft. Getuigschrift voor verstrekte hulp Formulier dat de zorgverlener (arts, tandarts, kinesist... ) aan de patiënt geeft en waarop de geleverde verstrekkingen vermeld staan. Met dat formulier kan de patiënt bij het ziekenfonds voor de vermelde verstrekkingen een bepaald bedrag van de ziekteverzekering terugbetaald krijgen. Gewaarborgde gezinsbijslag Kinderbijslag voor ouders die geen recht hebben op kinderbijslag als werknemer of als zelfstandige. Gewaarborgd loon Loon dat de werkgever uitbetaalt aan een zieke werknemer gedurende de eerste periode van de ziekte. Die eerste periode is verschillend voor arbeiders, bedienden, onderwijzend personeel en ambtenaren. Honorarium Ander woord voor ereloon. Hulpkas Hulpkas voor Ziekte en Invaliditeitsverzekering (HKZIV), een overheidsorgaan dat naast de landsbonden van ziekenfondsen ook de ziekteverzekering mag uitvoeren. Inkomensgarantie voor ouderen Extra inkomen vanwege de staat, bedoeld als een bestaansminimum voor wie geen of een te laag pensioen heeft. Invaliditeit Vanaf het tweede jaar arbeidsongeschiktheid spreken we van invaliditeit (zie verder: primaire arbeidsongeschiktheid). Kinderbijslag Een van de takken van de sociale zekerheid, naast de ziekteverzekering, de pensioenen, de werkloosheid, de jaarlijkse vakantie, beroepsziekten en arbeidsongevallen. 20
Kinderbijslagfonds Fonds waarbij werkgevers aangesloten zijn en dat kinderbijslag aan werknemers uitbetaalt. Kruispuntbank van de sociale zekerheid Kruispuntbank of KSZ: openbare instelling die de elektronische overdracht van informatie tussen de instellingen van de sociale zekerheid organiseert en controleert. Landsbond Vereniging van ten minste 5 ziekenfondsen die gemachtigd zijn om als verzekeringsinstellingen mee te werken aan de uitvoering van de ziekteverzekering. De Landsbond der Christelijke Mutualiteiten of LCM bestaat uit 19 regionale ziekenfondsen. Leefloon Sociale uitkering die een minimuminkomen waarborgt aan personen met weinig of geen bestaansmiddelen. Magistrale bereidingen Geneesmiddelen die de apotheker zelf bereidt. Mutualiteit Ander woord voor ziekenfonds Nettoloon Loon waarvan de socialezekerheidsbijdrage en de belastingen afgetrokken zijn. Nomenclatuur Lijst van alle geneeskundige verstrekkingen die in aanmerking komen voor een terugbetaling door de verplichte ziekteverzekering. In die lijst worden de regels, de voorwaarden en de normen voor terugbetaling vastgelegd. Paramedici Zorgverleners die geen arts, tandarts of apotheker zijn (bv. verpleegkundigen, kinesisten). Persoon ten laste (PTL) Persoon die geen eigen lidboekje heeft maar ingeschreven is in het lidboekje van een gerechtigde met wie hij een bijzondere band heeft 21
(bv. ouder, echtgenoot... ). Op die manier kan ook de persoon ten laste genieten van de verplichte ziekteverzekering. Primaire arbeidsongeschiktheid Het eerste jaar arbeidsongeschiktheid, d.w.z. het eerste jaar waarin iemand ziek is en een uitkering ontvangt van zijn ziekenfonds. Rechthebbende Iedereen, zowel een gerechtigde als een persoon ten laste, die recht heeft op de terugbetaling van geneeskundige verzorging en dus wettelijk verzekerd is. Remgeld Deel van het officiële tarief voor een geneeskundige prestatie dat de patiënt zelf moet betalen en dus niet wordt terugbetaald door de verplichte ziekteverzekering. Ook het persoonlijk aandeel genoemd. bijdrage van de leden. Elk persoon die gerechtigde is op 1 januari is bijdrageplichtig voor dat jaar. Vervangingsinkomen Bedrag dat iemand ontvangt als inkomen omdat hij geen eigen inkomsten kan verwerven (bv. bij arbeidsongeschiktheid, moederschapsrust... ). Ziekenfonds Volgens de wet is elk ziekenfonds een vereniging die moet instaan voor het welzijn van haar leden. Daarbij moet er aandacht gaan naar de lichamelijke en de psychische gezondheid, maar ook naar de sociale aspecten van het leven. De rode draad doorheen de uitvoering van die opdracht is de solidariteit tussen alle leden. Reservefonds Fonds dat alle ziekenfondsen moeten aanleggen als reserve die aangesproken kan worden als men tekorten in de uitgaven voor de ziekteverzekering moet aanvullen. RIZIV Rijksinstituut voor Ziekte en Invaliditeitsverzekering RSZ Rijksdienst voor Sociale Zekerheid. Ook de bijdrage die iemand daaraan betaalt, wordt soms zo genoemd. Sociaal verzekeringsfonds De RSVZ (of Rijksdienst voor Sociale Verzekering der Zelfstandigen) is de instantie die de bijdragen voor zelfstandigen int en herverdeelt. Naast de Hulpkas voor Sociale Verzekering voor Zelfstandigen bestaan er nog sociale verzekeringskassen zoals onder andere SVMB en Acerta... Uitkering Vervangingsinkomen bij arbeidsongeschiktheid of moeder-schapsrust. Vakbond Een vakbond is een vereniging van werknemers en werkzoekenden met als bedoeling de gemeenschappelijke beroepsbelangen te verdedigen en de solidariteit tussen werknemers te bevorderen. Verhoogde tegemoetkoming (VT) Verhoogde terugbetaling door de ziekteverzekering van de kosten voor geneeskundige verstrekkingen voor bepaalde mensen met een beperkt gezinsinkomen, of op basis van een uitbetaald voordeel zoals leefloon, inkomensgarantie voor ouderen, tegemoetkoming bij handicap of rentebijslag voor bejaarden. Verplicht reservefonds of financiële verantwoordelijkheid In een poging om het financieel tekort in de sociale zekerheid te beperken, hebben de landsbonden van de regering een financiële verantwoordelijkheid gekregen. De landsbonden worden met andere woorden voor een stuk zelf verantwoordelijk gesteld voor tekorten. Dat heeft als doel dat zij er zelf alle belang bij hebben om elk jaar rond te komen met hun budget. Om eventuele tekorten binnen hun budget toch te dekken werd een Bijzonder Reservefonds opgericht. Dat reservefonds wordt gespijsd door mogelijke overschotten van een bepaald jaar en een 22
Verstuur deze postkaart of mail je gegevens naar schoolverlaters@cm.be Naam: Ja, ik wil lid worden van CM. Ik wil graag informatie ontvangen over: Starten als zelfstandige CM-diensten en -voordelen De Gids. Infobrochure voor schoolverlaters en werkende jongeren Pocket Afgestudeerd, wat nu? Wat als ik ziek word? Straat en nummer: Postcode: Tel/Gsm: E-mailadres: Gemeente: CM, houder van het adressenbestand, zal de door jou verstrekte gegevens alleen gebruiken voor communicatiedoeleinden. Je kunt die gegevens inkijken en aanpassen en ook het openbaar register raaadplegen (wet van 8 december1992). 23