Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Gemeentelijke Basisschool - De Twinkeling te BALEN Hoofdstructuur basisonderwijs Instellingsnummer 123257 Instelling Gemeentelijke Basisschool - De Twinkeling Directeur Karolien WILLEMS Adres Ossenberg 100-2490 BALEN Telefoon 014-30.04.96 Fax 014-30.14.30 E-mail directie.detwinkeling@balen.be Website www.detwinkeling.be Bestuur van de instelling Adres Scholengemeenschap Adres CLB Adres Dagen van het opvolgingsbezoek 22-03-2016 Einddatum van het opvolgingsbezoek 22-03-2016 Datum bespreking verslag met de instelling 22-03-2016 Gemeentebestuur van Balen Vredelaan 1-2490 BALEN Gemeentelijke Basisscholen Balen Streekweg 11-2490 BALEN Vrij CLB Kempen Rubensstraat 170-2300 TURNHOUT Samenstelling inspectieteam Inspecteur-verslaggever Teamleden Hilde VANDERLOCHT Michel MARYNISSEN OV 123257 bao Gemeentelijke Basisschool - De Twinkeling te BALEN (Schooljaar 2015-2016) 1/7
INHOUDSTAFEL INLEIDING... 3 1 HISTORIEK... 4 2 TE REMEDIEREN TEKORT(EN)... 4 3 ZIJN DE TEKORTEN GEREMEDIEERD?... 4 3.1 Lager onderwijs: wetenschappen en techniek... 4 3.2 Lager onderwijs: mens en maatschappij... 4 3.3 Lager onderwijs: wetenschappen en techniek / mens en maatschappij... 5 4 ADVIES EN REGELING VOOR VERVOLG... 7 OV 123257 bao Gemeentelijke Basisschool - De Twinkeling te BALEN (Schooljaar 2015-2016) 2/7
INLEIDING Dit verslag is het resultaat van de opvolgingsdoorlichting van de school door de onderwijsinspectie van de Vlaamse Gemeenschap. Het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 geeft haar de opdracht hiertoe. Als de school bij een doorlichting een beperkt gunstig advies kreeg, volgt na de periode, vermeld in het advies, een opvolgingsdoorlichting. Tijdens een opvolgingsdoorlichting gaat de onderwijsinspectie na of de bij de voorgaande doorlichting vastgestelde tekortkomingen voldoende werden geremedieerd. Het referentiekader dat de onderwijsinspectie gebruikt bij een (opvolgings)doorlichting is opgebouwd rond de componenten context, input, proces en output: context: de omgevingskenmerken en de kenmerken van administratieve, materiële, bestuurlijke en juridische aard die de school karakteriseren input: kenmerken van het personeel en van de leerlingen of cursisten van de school proces: initiatieven die de school neemt om output te realiseren, rekening houdend met haar context en input output: de resultaten die de school met haar leerlingen of cursisten bereikt. Meer info over het CIPO-referentiekader vindt u op www.onderwijsinspectie.be. Tijdens het opvolgingsbezoek verzamelt het inspectieteam bijkomende informatie via observaties, gesprekken en analyse van documenten. De opvolgingsdoorlichting resulteert in een opvolgingsverslag dat bestaat uit een concluderend gedeelte en een advies. Het concluderende gedeelte omvat de conclusies van de opvolging. Het opvolgingsverslag eindigt met een advies dat betrekking heeft op alle of op afzonderlijke structuuronderdelen van de school. De onderwijsinspectie kan twee adviezen uitbrengen: een gunstig advies: het inspectieteam adviseert gunstig over de verdere erkenning van de school of van structuuronderdelen. een ongunstig advies: het inspectieteam adviseert om de procedure tot intrekking van de erkenning van de school of van structuuronderdelen op te starten. Bij een ongunstig advies beoordeelt de onderwijsinspectie bovendien of de school de vastgestelde tekorten zelfstandig kan wegwerken. Binnen een termijn van dertig kalenderdagen na ontvangst van het definitieve opvolgingsverslag informeert de directeur van de school de ouders en leerlingen over de mogelijkheid tot inzage. Binnen de dertig kalenderdagen na ontvangst moet de directeur van de school het verslag volledig bespreken tijdens een personeelsvergadering. Het bestuur van de school of zijn gemandateerde tekent het verslag voor gezien. Het bestuur stuurt het binnen dertig kalenderdagen na ontvangst terug naar de onderwijsinspectie en maakt eventueel melding van zijn opmerkingen. De school mag het verslag niet gebruiken voor publicitaire doeleinden. Meer informatie? www.onderwijsinspectie.be en www.doorlichtingsverslagen.be OV 123257 bao Gemeentelijke Basisschool - De Twinkeling te BALEN (Schooljaar 2015-2016) 3/7
1 HISTORIEK Het vorige doorlichtingsbezoek vond plaats van 19-03-2013 tot 21-03-2013 en werd afgesloten met een beperkt gunstig advies. Vanaf 21-03-2016 moet de school kunnen aantonen dat tekort(en) die aan de basis lagen van dit advies, in voldoende mate werden geremedieerd. Dit verslag beschrijft in welke mate de school daarin is geslaagd. 2 TE REMEDIEREN TEKORT(EN) de erkenningsvoorwaarde 'voldoen aan de onderwijsdoelstellingen' Lager onderwijs - Leergebieden wetenschappen en techniek mens en maatschappij 3 ZIJN DE TEKORTEN GEREMEDIEERD? 3.1 Lager onderwijs: wetenschappen en techniek Voldoet De lagere afdeling bereikt in voldoende mate de eindtermen voor dit leergebied. Het leerstofaanbod streeft de volledigheid van de minimumdoelen en het evenwicht tussen de verschillende domeinen voldoende na. De onderwijzers organiseren een kind- en werkelijkheidsgerichte aanpak binnen een krachtige leeromgeving zodat kinderen al handelend en samenwerkend kunnen leren. Bij de keuze en uitwerking van het (thematische) aanbod houden ze rekening met de uitgangspunten van de eindtermen en de schoolvisie op goed wereldoriënterend onderwijs. De bijgestuurde evaluatie- en rapporteringspraktijk biedt heel wat informatie over de kennis, vaardigheden en attitudes van de kinderen. 3.2 Lager onderwijs: mens en maatschappij Voldoet De lagere afdeling bereikt in voldoende mate de eindtermen voor dit leergebied. Het leerstofaanbod streeft de volledigheid van de minimumdoelen en het evenwicht tussen de verschillende domeinen voldoende na. De onderwijzers organiseren een kind- en werkelijkheidsgerichte aanpak binnen een krachtige leeromgeving zodat kinderen al handelend en samenwerkend kunnen leren. Bij de keuze en uitwerking van het (thematische) aanbod houden ze rekening met de uitgangspunten van de eindtermen en de schoolvisie op goed wereldoriënterend onderwijs. De bijgestuurde evaluatie- en rapporteringspraktijk biedt heel wat informatie over de kennis, vaardigheden en attitudes van de kinderen. OV 123257 bao Gemeentelijke Basisschool - De Twinkeling te BALEN (Schooljaar 2015-2016) 4/7
3.3 Lager onderwijs: wetenschappen en techniek / mens en maatschappij Curriculum Onderwijsaanbod Referentiekader Planning Evenwichtig en volledig Samenhang Brede harmonische vorming Actief leren De onderwijzers werken aan de leergebieden mens en maatschappij en wetenschappen en techniek via een geïntegreerde aanpak met cursorische elementen. Ze benaderen de leerinhouden vanuit kindgerichte thema s of projecten. Bij de start van het traject om het tekort weg te werken stond visieontwikkeling op goed wereldoriënterend onderwijs centraal. Dit leidde tot de ontwikkeling van een kwaliteitskaart. De onderwijzers hanteren deze als richtsnoer bij de vormgeving van hun onderwijspraktijk. Bij de uitwerking van de thema s is er doelgericht aandacht voor een voldoende breed en leerplangericht aanbod en voor de horizontale samenhang tussen de domeinen en met de andere leergebieden. Bij de uitwerking van de thema s noteren zij de kansen daartoe op de themasteekkaarten. Het omgevingsboek, de schoolafspraken over de actualiteit en de afstemming van het aanbod op de leerplandoelen, ondersteunen de verticale opbouw. De tijd- en ruimtekaders zijn aanwezig en op elkaar afgestemd maar niet alle onderwijzers wenden ze even functioneel aan. De onderwijzers bieden ruimte voor de inbreng van de leerlingen. Ze houden rekening met de schoolomgevingsfactoren en de actualiteit bij de keuze en de uitwerking van de thema s. Het aanbod en de coachende onderwijsstijl stimuleren de ontwikkeling van kennis, vaardigheden en attitudes. De leergebiedoverschrijdende eindtermen komen op een geïntegreerde manier aan bod. Door de aandacht voor interactief leren krijgen de leerlingen heel wat oefenkansen om hun sociale vaardigheden te ontwikkelen. Zij krijgen tevens kansen om problemen op te lossen, te onderzoeken, te reflecteren en te plannen en leren hierbij de moderne media hanteren en diverse bronnen raadplegen. De studiewijzers ondersteunen de leerlingen bij het leren studeren. De onderwijzers hanteren een digitaal registratiesysteem om de volledigheid van het aanbod ook op langere termijn in kaart te brengen. Dat doen ze al verschillende schooljaren na elkaar. Ze kunnen aantonen dat hun leerstofaanbod nu voldoende overeenstemt met het totaal van de doelen uit het leerplan. Het (kern)team grijpt de doelenrapportages en de thema-uitwerkingen aan om verder te werken aan de graduele opbouw van het concrete aanbod en het wegwerken van overlappingen en hiaten. Binnen de thema s is er op een geïntegreerde manier veelal aandacht voor de doelen van het deelleerplan techniek. Niet alle teamleden voelen zich echter voldoende onderlegd om het technisch en wetenschappelijk denken een sterke uitwerking te geven in hun klaspraktijk. Het beleid is zich hiervan bewust en voorziet verbeteracties in 2016-2017 om aan de kwaliteit van dit domein te sleutelen. Een pedagogische studiedag techniek en de gezamenlijke ontwikkeling van technieklessen zijn opgenomen in het prioriteitenplan. OV 123257 bao Gemeentelijke Basisschool - De Twinkeling te BALEN (Schooljaar 2015-2016) 5/7
Onderwijsorganisatie Onderwijstijd Klasmanagement Materieel beheer Uitrusting Leermiddelen Evaluatie Evaluatiepraktijk Evenwichtig en representatief Gericht op bijsturing Rapporteringspraktijk Evenwichtig en volledig Interne en externe communicatie Begeleiding Leerbegeleiding Beeldvorming Zorg Professionalisering Deskundigheidsbevordering Nascholingen Interne expertise Kwaliteitszorg De onderwijzers respecteren de schoolafspraken over de onderwijstijd voor deze leergebieden. De directeur volgt dit op via de uurroosters en tijdens de klasbezoeken. De onderwijzers creëren heel wat kansen tot exploreren en beleven binnen een krachtige leeromgeving. Ze stimuleren de zelfstandigheid van de leerlingen vanuit een doordacht klasmanagement. De school beschikt over een ruim aanbod van materialen en leermiddelen die toelaten om deze twee leergebieden uit te werken. De bereidheid van het schoolbestuur om de school uit te rusten met eigentijds materiaal is groot. De onderwijzers werken bij ieder thema kwaliteitsvolle werkbundels uit voor de leerlingen. Het team van de lagere afdeling heeft een duidelijke visie op evalueren. Deze is gebaseerd op de richtlijnen en suggesties van de eigen koepel. Om een zicht te krijgen op de vorderingen van de leerlingen maken de onderwijzers bij ieder thema werk van een proces- en productgerichte evaluatie door middel van observaties, formatieve toetsen en self- en peerassessment. Naarmate de kinderen ouder worden, hebben ze hierbij aandacht voor transparante evaluatiecriteria die ze vooraf met hen communiceren. De evaluatiepraktijk gebeurt doelgericht en breed en is gericht op bijsturing, vooral op leerlingenniveau. De onderwijzers krijgen feedback over de kwaliteit van hun evaluatie- en rapporteringspraktijk onder meer tijdens de klasbezoeken en de daaraan gekoppelde coachingsgesprekken. In het rapport geven de onderwijzers per thema duidelijk de vorderingen weer op het vlak van kennis, vaardigheden en attitudes. Het geeft de leerlingen en de ouders heel wat informatie over de sterktes en werkpunten. Er is ook ruimte voorzien voor een doelgerichte zelfevaluatie door de leerlingen. De onderwijzers spannen zich in om een veilig en stimulerend klasklimaat te creëren. Ze benutten de heterogeniteit van de klasgroep op een positieve manier. De leerlingen krijgen kansen om elkaar te helpen en van elkaar te leren. Leerkrachtafhankelijk leiden de evaluatiegegevens tot feedback op leerlingenof klasniveau. De teamleden maakten werk van hun professionalisering voor deze leergebieden. Studiedagen, hospiteerbeurten en overleg creëerden kansen om schoolintern te leren van elkaar. Ook de deelname aan externe nascholingen en de coachende klasbezoeken door de directeur droegen bij tot hun deskundigheidsbevordering. De aansturing vanuit het kernteam, ondersteund door de pedagogische begeleiding, zorgde voor een planmatige en gestructureerde aanpak van het ontwikkelingstraject. Het schoolteam heeft systematisch aandacht voor de interne kwaliteitszorg vanuit reflecties en staat open voor de externe proeven van de onderwijskoepel. Het is nog geen schoolkenmerk om deze valide outputgegevens te analyseren en ze doelgericht aan te wenden in functie van schoolontwikkeling. OV 123257 bao Gemeentelijke Basisschool - De Twinkeling te BALEN (Schooljaar 2015-2016) 6/7
4 ADVIES EN REGELING VOOR VERVOLG In uitvoering van het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 is het advies voor erkenning van tekort(en) zoals vermeld in punt 2 van dit verslag: GUNSTIG voor de erkenningsvoorwaarde 'voldoen aan de onderwijsdoelstellingen' voor het lager onderwijs. Namens het inspectieteam Voor kennisname namens het bestuur Hilde VANDERLOCHT de inspecteur-verslaggever Datum van verzending aan de directie en het bestuur van de school Karolien WILLEMS de directeur OV 123257 bao Gemeentelijke Basisschool - De Twinkeling te BALEN (Schooljaar 2015-2016) 7/7