Jaarverslag 2010 Governanceen Stemverslag AEGON Asset Management Nederland
Inhoudsopgave Inleiding 3 Verantwoord Beleggen 4 Inleiding 4 Beleid 4 Uitsluitingen 5 Staatsobligaties 5 Controversiële wapens 5 Procedure rondom stemmen 6 Aandeelhoudersvergaderingen van Nederlandse beursgenoteerde vennootschappen 6 Aandeelhoudersvergaderingen van niet-nederlandse beursgenoteerde vennootschappen 6 Stemgedrag 7 Aandeelhoudersvergaderingen van Nederlandse beursgenoteerde vennootschappen 7 Bezoldiging 7 Statutenwijziging 7 Inkoop eigen aandelen 7 Naleving Code 7 Aandeelhoudersvergaderingen van niet-nederlandse beursgenoteerde vennootschappen 8 Overzicht aantal vergaderingen en stemgedrag in alle regio s 8 Aantal vergaderingen waarop is gestemd onderverdeeld naar regio 8 Class Actions 9 Inleiding 9 Procedure 9 Resultaten 2010 9 Conclusie & Vooruitblik 10 Principles for Responsible Investment 10 Eumedion 10 Dialoog en engagement 10 ESG-integratie in stemmen 10 Aantekeningen 11 2
Inleiding AEGON N.V. en AEGON Asset Management zijn wereldwijde organisaties. Dit governance- en stemverslag heeft uitsluitend betrekking op beleggingen van AEGON Asset Management Nederland die worden beheerd door AEGON Investment Management B.V. (AIM B.V.) in 2010, zowel aandelen als obligaties. Een drietal activiteiten met betrekking tot deze beleggingen komt in dit verslag aan bod, te weten: verantwoord beleggen, stembeleid- en gedrag, en tot slot class actions. Op AEGON N.V. als beursgenoteerde vennootschap en als institutionele belegger zijn de (corporate governance) bepalingen van de Nederlandse Corporate Governance Code (hierna: de Code) van toepassing. AEGON N.V. hecht sterk aan een goede corporate governance, zowel voor zijn eigen organisatie, als voor de (beursgenoteerde) ondernemingen waarin wordt belegt. Een belangrijk onderdeel hierin is het stemmen op aandeelhoudersvergaderingen van beursgenoteerde ondernemingen. In het huidige stembeleid van AEGON Asset Management Nederland voor door AIM B.V. beheerde beleggingen (hierna: Stembeleid) zijn de bepalingen van de Code dan ook als uitgangspunt genomen. Het Stembeleid is een raamwerk aan de hand waarvan wordt toegezien op de handelwijze van bedrijven waarin AIM B.V. belegt. Door uitvoering van dit beleid geeft AEGON N.V. invulling aan zijn verantwoordelijkheid als institutionele belegger. Het stembeleid is recentelijk gewijzigd, mede naar aanleiding van de aanbevelingen van de Commissies Frijns en Streppel, zoals geïmplementeerd in de Code, en de implementatie van het AEGON Global Voting Policy, die van toepassing is op alle onderdelen van AEGON N.V. wereldwijd. 3
Verantwoord Beleggen Inleiding Als onderdeel van AEGON N.V. erkent AEGON Asset Management Nederland zijn verantwoordelijkheden als investeerder in verschillende landen en bedrijven. Daarom past AEGON Asset Management Nederland de kernwaarden respect, transparantie en vertrouwen ook toe op zijn beleggingsbeleid. Dit beleid wordt uitgevoerd door AIM B.V. Verantwoord Beleggen kan worden gedefinieerd als het geheel van beleggingsactiviteiten waarbij we, naast financiële analyse, bewust en actief rekening houden met de invloed van maatschappelijke criteria en milieucriteria. AIM B.V. streeft naar een beleggingsportefeuille waarin evenwicht bestaat tussen enerzijds de fiduciaire verantwoorde lijkheid (afwegingen tussen risico en rendement) en anderzijds maatschappelijke verantwoordelijkheid zoals die onder meer voortvloeit uit de Code of Conduct (gedragscode) van AEGON. Zo biedt AEGON ook duurzame beleggingsfondsen aan die beleggen in aandelen van bedrijven die door specialisten als duurzaam zijn beoordeeld. Voor alle beleggingen geldt de gedragscode van AEGON. De fondsbeheerders evalueren de beleggingen volgens die code. Beleid Doordat het thema Verantwoord Beleggen voortvloeit uit de Code of Conduct van AEGON, maakt het een belangrijk onderdeel uit van onze normen en waarden. We streven naar een strategie waarin financiële rendementen worden gemaximaliseerd binnen een raamwerk van beleggingen die zich laten verenigen met de maatschappelijke verantwoordelijkheid die AEGON draagt. In ons beleggingsbeleid voldoen we in ieder geval aan alle van toepassing zijnde wet- en regelgeving. Bovendien houden we rekening met industriële standaarden, internationale verdragen en internationaal aanvaarde principes. In ons beleggingsbeleid houden we rekening met de uitgangspunten van verantwoord beleggen. Hierbij kan worden gedacht aan onder andere de volgende aandachtsgebieden: mensenrechten, wapens, gezondheid en milieu. Deze zijn mede afgeleid van internationale verdragen en weerspiegelen ideeën die ten grondslag liggen aan ons beleid voor verantwoord beleggen. De volgende internationale verdragen en richtlijnen zijn daarin van bijzonder belang: Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, RIO Declaration on Environment and Development, United Nations Convention against Corruption, UN Global Compact Principles, International Labour Organization s Declaration of Fundamental Principles and Right at Work en OECD Guidelines for Multinational Enterprises. Indien er twijfels zijn over het voldoen aan deze principes, gaan we waar mogelijk met dergelijke bedrijven een dialoog aan om ze tot ander gedrag te bewegen. Dit wordt engagement genoemd. Levert deze dialoog na veelvuldig en herhaaldelijk engagement niet het gewenste resultaat op, dan kunnen we alsnog overgaan tot uitsluiting van het bedrijf. AIM B.V. maakt voor de invulling van dit beleid gebruik van de analyseresultaten van een gespecialiseerd extern bureau. Informatie over controversiële activiteiten is niet altijd beschikbaar of bekend. 4
Uitsluitingen Zoals hiervoor aangegeven kunnen beleggingen waarvan we hebben vastgesteld dat ze niet in overeenstemming zijn met normen en waarden zoals die voortvloeien uit de Code of Conduct van AEGON, en daarmee uit de hiervoor genoemde internationale verdragen en richtlijnen, worden uitgesloten van belegging. Het betreffende bedrijf of land komt dan op een uitsluitingenlijst, de zogenaamde zwarte lijst. De zwarte lijst wordt gepubliceerd op www.aegon.nl. Voor twee categorieën investeringen geldt dat deze op voorhand worden uitgesloten: investeringen in bedrijven die substantieel betrokken zijn bij controversiële wapens en investeringen in staatsobligaties van landen die internationaal veroordeeld zijn. Staatsobligaties Begin 2011 is het besluit genomen om staatsobligaties uit te sluiten op basis van universeel erkende veroordelingen. De belangrijkste veroordelingen van staten zijn de sancties van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties en oproepen tot boycot door de International Labour Organisation (ILO). In deze landen belegt AEGON niet in staatsobligaties en overige leningen van centrale en lagere overheden. Deze landen zijn: Birma, Iran, Noord- Korea, Somalië en Soedan. Andere beleggingen in deze landen zijn in beginsel niet uitgesloten. Controversiële wapens Er is een uitsluitingenbeleid van toepassing op alle bedrijven die direct betrokken zijn bij het vervaardigen, ontwikkelen, onderhouden of verhandelen van de volgende soorten wapens, munitie en mijnen: biologische wapens, chemische wapens, anti-persoonsmijnen, clusterbommen, en munitie met verarmd uranium. Controversiële wapens maken geen onderscheid tussen militaire en civiele doelen, en beschikken over het vermogen om disproportionele humanitaire schade te veroorzaken. Voor clusterwapens en anti-persoonsmijnen wordt uitgegaan van de definities zoals bepaald in de verdragen van, respectievelijk, Oslo en Ottawa. Voor wat betreft kernwapens sluit AEGON bedrijven uit die direct betrokken zijn bij het vervaardigen, ontwikkelen, onderhouden of verhandelen van deze wapens in landen waarvoor dat onder het non-proliferatieverdrag niet is toegestaan. Indien geen sprake is van substantiële betrokkenheid bij controversiële wapens, of wanneer een bedrijf wapens produceert die niet als controversieel kunnen worden beschouwd, kiezen we voor het eerder beschreven engagementbeleid. Indien een dialoog niet leidt tot het gewenste resultaat, kan er alsnog tot uitsluiting van het bedrijf worden overgegaan. 5
Procedure rondom stemmen Aandeelhoudersvergaderingen van Nederlandse beursgenoteerde vennootschappen Op aandeelhoudersvergaderingen van Nederlandse bedrijven is in 2010 gestemd overeenkomstig het Stembeleid. Dat Stembeleid is zoals hiervoor aangegeven gebaseerd op de Code en voldoet daarnaast aan de algemene uitgangspunten die het AEGON Global Voting Policy stelt. De agendapunten van iedere aandeelhouders vergadering van Nederlandse bedrijven waarin een belang wordt aangehouden, zijn getoetst aan het Stembeleid. Onder Nederlandse bedrijven verstaan wij alle vennootschappen met statutaire zetel in Nederland waarvan de aandelen of certificaten van aandelen zijn toegelaten tot een effectenbeurs, of meer specifiek tot de handel van een gereglementeerde markt of een daarmee vergelijkbaar systeem en op alle grote vennootschappen met statutaire zetel in Nederland (> 500 miljoen balans waarde) waarvan de aandelen of certificaten zijn toegelaten tot de handel op een multilaterale handelsfaciliteit of een daarmee vergelijkbaar systeem (hierna: Nederlandse beursgenoteerde vennootschappen). Van die bedrijven wordt op grond van de Code verwacht, dat deze wordt nageleefd en dat bij afwijking van de grondslagen en best practice bepalingen een overtuigende onderbouwing wordt gegeven ( pas toe of leg uit ). De afwijkingen en de onderbouwing hiervan worden apart beoordeeld. Bij de toetsing van de agendapunten van de beleggingen in Nederlandse beursgenoteerde vennootschappen is gebruik gemaakt van de binnen AEGON aanwezige expertise in combinatie met de diensten van Institutional Shareholder Services SA (voorheen RiskMetrics Group, hierna: ISS). ISS adviseert aan de hand van het Stembeleid, vervolgens maakt AIM B.V. steeds een eigen afweging of het advies wordt gevolgd 1). Hierbij worden alle relevante juridische en economische aspecten en overwegingen nogmaals gewogen. AEGON Asset Management is eind 2010 lid geworden van Eumedion, de opvolger van de Stichting Corporate Governance Onderzoek voor Pensioenfondsen (SCGOP). Eumedion behartigt de belangen van de bij haar aangesloten institutionele beleggers op het terrein van corporate governance. Eumedion stelt zich ten doel het vanuit de verantwoordelijkheid van in Nederland gevestigde institutionele beleggers onderhouden en doorontwikkelen van goede corporate governance en het bevorderen van de acceptatie en naleving van standaarden hiervan door beursgenoteerde ondernemingen en institutionele beleggers, voornamelijk in Nederland en Europa. Aandeelhoudersvergaderingen van niet-nederlandse beursgenoteerde vennootschappen Zoals aangegeven in het Stembeleid 2009 werd het stemgedrag op aandeelhoudersvergaderingen van niet-nederlandse beursgenoteerde vennootschappen gebaseerd op de Voting Policy van ISS. Het Internationale ISS stembeleid houdt rekening met internationaal geaccepteerde corporate governance codes, zoals die van de Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) en het International Corporate Governance Network (ICGN). Daarnaast houdt ISS voor iedere afzonderlijke markt rekening met lokale wet- en regelgeving en corporate governance codes. De basisprincipes voor een goede Corporate Governance zijn overal gelijk, maar de invulling kan per land door nationale wet- en regelgeving en door cultuur verschillen. De agendapunten van een daarvoor in aanmerking komende vergadering zijn evenwel apart getoetst voor zover daartoe een concrete aanleiding was 2). In 2010 is dit actief gebeurd bij Britse beursgenoteerde vennootschappen, waarbij gebruik is gemaakt van de kennis van AEGON Asset Management UK Plc op het gebied van Britse corporate governance principes. Op deze wijze is er op de best mogelijke wijze invulling gegeven aan de wereldwijd geldende corporate governance verplichtingen van institutionele beleggers. 1) Dit is in lijn met best pratice bepaling IV.4.5 van de Code: Een aandeelhouder stemt naar zijn eigen inzicht. Van een aandeelhouder die gebruik maakt van stemadviezen van derden wordt verwacht dat hij zich een eigen oordeel vormt over het stembeleid van deze adviseur en de door deze adviseur verstrekte stemadviezen. 2) Die aanleiding kan van geval tot geval verschillen en het kan dus ook zeer uiteenlopende agendapunten betreffen. In ieder geval zal het altijd gaan om een onderwerp waarvan het, gezien de positie van AEGON als institutionele belegger, haar plicht is om hierover een zelfstandig afgewogen oordeel te vormen. 6
Stemgedrag Aandeelhoudersvergaderingen van Nederlandse beursgenoteerde vennootschappen In 2010 is een stem uitgebracht op 55 (algemene en buitengewone) aandeelhoudersvergaderingen van in Nederland aan de beurs genoteerde ondernemingen. Deze Nederlandse beursfondsen hebben de Code over het algemeen goed nageleefd. In het kalenderjaar 2010 hebben de volgende punten bijzondere aandacht gehad: Bezoldiging Het beloningsbeleid met betrekking tot bestuurders en commissarissen was in een aantal gevallen onvoldoende transparant of de criteria waren onvoldoende gekoppeld aan prestatiecriteria. Daarnaast bleek in een aantal gevallen een verhoging van het basissalaris voor de bestuursleden te worden voorgesteld, terwijl deze verhoging niet in verhouding was met de prestaties van de onderneming in het daaraan voorafgaande jaar. Het beloningsbeleid werd niet altijd als apart beslispunt geagendeerd, waardoor het soms moeilijk bleek de onvrede met het beloningsbeleid te laten blijken. In die gevallen is deze onvrede indirect getoond, door niet in te stemmen met de voorgestelde decharge van het desbetreffende verantwoordelijke orgaan. Statutenwijziging Het afgelopen jaar is om een aantal uiteenlopende redenen geoordeeld dat een voorgestelde wijziging van de statuten vanuit het aandeelhoudersoogpunt onwenselijk was, daarom werd tegen het desbetreffende voorstel gestemd. Een statutenwijziging die meerdere malen werd voorgesteld was de automatische koppeling van het agenderings recht aan Nederlandse regelgeving. Op dit moment kan een aandeelhouder nog een onderwerp agenderen indien hij tenminste 1% van de stemmen heeft. Een directe koppeling aan Nederlandse regelgeving kan met zich brengen dat deze grens automatisch naar 3% gaat, hetgeen niet in het belang van de aandeelhouders wordt geacht. Een ieder jaar terugkerend punt is het bundelen van verschillende wijzigingen van de statuten. Dit leidt op zichzelf niet tot het oordeel dat tegen gestemd zal worden, maar is wel een onwenselijke situatie, omdat het er toe kan leiden dat tegen bepaalde (gewenste) wijzigingen van de statuten gestemd zal moeten worden, omdat die gebundeld zijn met een niet gewenste wijziging. Inkoop eigen aandelen Inkoop van eigen aandelen door een beursgenoteerde onderneming is op zichzelf niet ongewenst. Indien een inkoop er echter toe leidt dat het voor de stakeholders van AEGON feitelijk onmogelijk wordt om het door hun beoogde doel te realiseren, kan inkoop ongewenst zijn. Als voorbeeld: de ongeclausuleerde autorisatie van een vennootschapsorgaan om over te gaan tot inkoop is over het algemeen niet in het belang van stakeholders van AEGON en AIM B.V. zal in die gevallen doorgaans dan ook tegen stemmen. In één specifiek geval heeft AIM B.V. op verschillende manieren gestemd. Dat geval betrof een voorstel tot inkoop van aandelen waarbij het directe AEGON belang door ons anders werd gewaardeerd dan het belang dat AEGON moet behartigen voor zijn fondsbeleggers. Naleving Code Ook wanneer de Code op overige punten niet of niet volledig werd nageleefd en daarvoor geen overtuigende verklaring werd gegeven, kan daar in beginsel niet mee worden ingestemd. Een voorbeeld hiervan is de benoeming van leden van de Raad van Commissarissen die reeds een zittingsduur hebben van 12 jaar op het moment van herbenoeming. Dit wordt in strijd geacht met best practice bepaling III.3.5 van de Code. Als een situatie zoals hierboven beschreven zich voordeed, is in veel gevallen tegen het desbetreffende agendapunt gestemd. In bepaalde gevallen is besloten tot onthouding van stemming. Reden hiervoor was dat het dan wel noodzakelijk werd geacht te laten blijken dat het desbetreffende voorstel van die beursgenoteerde onderneming onwenselijk was, maar dat het te ver zou gaan om tegen het bepaalde agendapunt te stemmen, omdat dit niet beoogde bijkomende gevolgen met zich mee zou (kunnen) brengen. In totaal werd op 18 van de 55 vergaderingen (32,7%) tenminste één stem uitgebracht waarin het stemadvies van het management van het desbetreffende bedrijf niet is overgenomen (2009: 37,7%). Aantal vergaderingen van Nederlandse ondernemingen waarin het advies van het management van het desbetreffende bedrijf al dan niet is overgenomen. 18 Anders dan Management 37 Gelijk aan Management 7
Op een aanzienlijk aantal agendapunten is niet over - een komstig het ISS advies gestemd. In totaal werd op 22 van de 55 vergaderingen (40%) tenminste één stem uitgebracht, die afweek van het advies van ISS (2009: 31,9%). Aantal vergaderingen van Nederlandse ondernemingen waarin het advies van ISS al dan niet is overgenomen. 22 Anders dan ISS Aantal vergaderingen per maand. 116 19 814 21 207 25 13 18 14 35 197 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December 33 Gelijk aan ISS Aandeelhoudersvergaderingen van niet-nederlandse beursgenoteerde vennootschappen Evenals in 2009 was het voornemen voor 2010 om een stem uit te brengen op de aandeelhoudersvergaderingen van de 500 grootste belangen in internationale ondernemingen. In de praktijk is in 2010 een stem uitgebracht op de aandeelhoudersvergadering van de 687 grootste belangen in internationale ondernemingen (dus exclusief de Nederlandse beursgenoteerde vennootschappen), daarmee is ook in 2010 ruimschoots aan de doelstelling voldaan. Overzicht aantal vergaderingen en stemgedrag in alle regio s In totaal werd in 2010 op 687 vergaderingen een stem uitgebracht. Op deze vergaderingen werd per volmacht op afstand gestemd, in een aantal gevallen ook tegen het stemadvies van het management van het desbetreffende bedrijf. De 687 vergaderingen hadden in totaal 8.703 agendapunten; op 818 punten (9,4%) is het stemadvies van het management van de uitgevende instelling niet overgenomen, op 7.457 agendapunten (85,7%) is het advies van het management wél overgenomen. 3) Aantal agendapunten waarin het advies van het management van het desbetreffende bedrijf al dan niet is overgenomen. 818 428 7457 Aantal vergaderingen waarop is gestemd onderverdeeld naar regio Hieronder staat een overzicht van de regioverdeling van de vergaderingen waar in 2010 een stem op is uitgebracht. Aantal vergaderingen per regio. Anders dan Management Non Voting agendapunten Gelijk aan Management Nederland Latijns Amerika Japan Europa excl. Nederland Pacific excl. Japan Noord Amerika Emerging Asia 3) De percentages tellen niet op tot 100%, omdat er van de 8.703 agendapunten 428 agendapunten waren waarover niet gestemd kon worden, zoals bijvoorbeeld het verslag door het bestuur. 8
Class Actions Inleiding Tot op heden zijn in Europa de mogelijkheden voor aandeelhouders om hun schade te verhalen beperkt geweest. Vermoedelijk het beste voorbeeld op dit moment is de mogelijkheid die in Nederland geboden wordt middels de Wet collectieve afwikkeling massaschade (hierna: Wcam ). In de Verenigde Staten is er een ruime mogelijkheid om deel te nemen aan zogenaamde Class actions. Een Class action is een zaak die wordt aangespannen tegen een onderneming wiens activiteiten verschillende (rechts- en natuurlijke) personen op een vergelijkbare manier geschaad heeft. Als de zaak leidt tot opbrengsten, via settlement of een rechtzaak, dan hebben alle class members (personen die voldoen aan bepaalde van tevoren vastgestelde criteria ten aanzien van het bezit van de relevante effecten tijdens de relevante periode) mits ze voldoen aan de administratieve eisen verbonden aan indiening, recht op hun deel (naar rato van het geleden verlies) van het bedrag dat door de desbetreffende onderneming is betaald ter genoegdoening voor de geleden schade. Op 24 juni 2010 oordeelde het Ameri kaanse hooggerechtshof dat zaken die zijn aangespannen door niet-amerikaanse beleggers die hun aandelen in niet-amerikaanse bedrijven op een niet-amerikaanse beurs kochten, buiten de jurisdictie van de Amerikaanse rechter vallen. De verwachting is daarom dat de mogelijk heden tot deelname aan de Amerikaanse Class actions zullen teruglopen ten faveure van andere (Europese) claimmogelijkheden. Resultaten 2010 In 2010 is AIM passief 4) betrokken geweest bij diverse Class actions/settlements. In 2010 zijn claimformulieren ingediend voor in totaal negen Class actions/settlements. Een daarvan was geen Amerikaanse zaak, maar de schikking die door Shell is getroffen 5) en welke Europese Shell-schikking op 29 mei 2009 door het Gerechtshof Amsterdam algemeen verbindend is verklaard onder toepassing van de Wet collectieve afwikkeling massaschade. Daarnaast heeft AIM in 2010 voor in totaal elf in eerdere kalenderjaren ingediende Class actions/settlements betaling ontvangen. 4) Passief wil zeggen dat de betrokkenheid van AIM gericht is geweest op het indienen van claim formulieren en dat niet actief is opgetreden door een Class action te leiden. 5) Betrof aandelen gekocht in de periode van 8 april 1999 t/m 18 maart 2004 op de vrije markt op de effectenbeurs in Amsterdam (Euronext), Londen, Oostenrijk, België, Frankrijk, Duitsland, Luxemburg of Zwitserland in Koninklijke Nederlandsche Petroleum Maatschappij N.V. (ook The Royal Dutch Petroleum Company) en/of in The Shell Transport and Trading Company, p.l.c. door personen buiten de Verenigde Staten van Amerika woonachtig of gevestigd. Procedure Wat betreft de deelname aan Class actions heeft AIM als (vertegenwoordiger van) aandeelhouder(s) het volgende beleid. AIM is van mening dat het een fiduciaire taak heeft om de verliezen die zijn cliënten hebben geleden op de portfolio te beperken indien die mogelijkheid er is middels deelname aan class actions/settlement. Indien cliënten rechtstreeks hebben belegd in de desbetreffende onderneming zal AIM om toestemming vragen om een claimformulier namens die cliënt in te dienen. AIM onderzoekt wanneer het op de hoogte wordt gebracht van een Class action of er in de relevante periode effecten in de portfolio waren van de relevante onder neming en bepaalt of er een verlies is. Als dat het geval is, dan zal AIM (met inachtneming van het hiervoor beschreven procedurevoorschrift bij rechtstreekse belegging door cliënten) in beginsel steeds een claimformulier indienen. 9
Conclusie & Vooruitblik De ervaring over 2010 van de uitvoering van het stembeleid geeft evenals in 2009 de indruk dat de Nederlandse beursfondsen de Code over het algemeen goed naleven. Toch is er een aantal onderdelen waarop ondernemingen de Code vrij regelmatig onvoldoende naleven; hierbij kan met name gewezen worden op het handhaven van een adequaat beloningsbeleid. Na ons in 2010 te hebben aangesloten bij Eumedion, hebben we ons begin 2011 ook aangesloten bij de Principles for Responsible Investment van de Verenigde Naties. In 2011 zullen we daarnaast onze engagement activiteiten uitbreiden en overgaan tot het verder integreren van milieu- en sociale factoren in ons stembeleid en -gedrag. Principles for Responsible Investment De Principles for Responsible Investment (PRI) zijn een initiatief van het United Nations Environment Programme Financial Initiative (UNEP FI) en de United Nations Global Compact (UNGC) waar een groot aantal institutionele beleggers bij aangesloten is. Dit initiatief is hiermee een standaard in de financiële dienstverlening geworden. Het belangrijkste principe van de PRI is dat vermogensbeheerders in beleggingsbeslissingen rekening houden met milieu, maatschappelijke en bestuurskwesties (environment, social en governance, ofwel ESG ). Het besluit om de PRI te onderschrijven is in lijn met de toenemende focus bij AEGON op duurzaamheid. De PRI bestaan uit een zestal principes. Naast het mee wegen van ESG-factoren in beleggingsbeslissingen, speelt het optreden als een actief eigenaar een belangrijke rol. Dit beperkt zich niet alleen tot aandelen, ook voor obligaties en andere financiële instrumenten kan dit een rol spelen. In geval van niet wenselijke gedragingen door ondernemingen kan het eerder in dit verslag genoemde engagementinstrument ter hand genomen worden. De PRI organisatie biedt hiervoor een platform waarbij de deelnemers ook collectief kunnen optreden. Naast een dialoog met bedrijven zal er ook door middel van het stemgedrag invulling worden gegeven aan dit engagementbeleid. Dit betekent dat er in ons stemgedrag niet alleen op bestuurskwesties gelet zal worden, er zal ook voor de milieu en maatschappelijke kwesties weloverwogen gestemd worden. Eumedion Binnen Eumedion wordt een aantal best practices ontwikkeld op het gebied van verantwoord beleggen. Het integreren van ESG-factoren in beleggingsbeslissingen en dialoog en engagement spelen hierbij een belangrijke rol. Dit sluit aan bij de beleidsprincipes van AEGON en de zes principes van de PRI. Dialoog en engagement We zullen engagementtrajecten met bedrijven op een drietal manieren vormgeven: engagement door AEGON zelf, door gebruik te maken van de kennis en expertise van een gespecialiseerd extern bureau, en door gebruik te maken van platvormen voor samenwerking, zoals het clearinghouse van de PRI en het corporate governance platvorm Eumedion. Per engagementtraject wordt een plan opgesteld met daarin de gestelde doelen en daaraan verbonden tijdslijnen. Hierover zal vervolgens gerapporteerd worden. ESG-integratie in stemmen Zowel de Principles for Responsible Investment als Eumedion bepleiten ESG-integratie in zowel de beleggingsbeslissingen als in het stembeleid en -gedrag. Voor stembeleid en gedrag is het meenemen van de G van governance uit ESG voor bestuurskwesties een vanzelfsprekendheid. Voor milieu- en sociale factoren is dat nog niet het geval. Om dit weloverwogen te kunnen doen dienen we goed geïnformeerd te zijn over de milieu- en maatschappelijke kwesties die spelen in de diverse sectoren en bij de verschillende bedrijven. Hiertoe is het vereist de processen zo in te richten dat agendapunten over milieu- en maatschappelijke kwesties gesignaleerd worden. Voor de benodigde informatie zullen we gebruik maken van de mogelijkheden en kennis die bij PRI en Eumedion beschikbaar is. Ook zal er gebruik worden gemaakt van onze externe gespecialiseerde lever anciers van deze informatie. In 2011 zullen we starten met het meenemen van deze factoren voor zowel de Britse als Nederlandse aandelen waarvoor AIM B.V. stemt. 10
Het stemgedrag over 2010 per vergadering is na te zien op: http://www.aegon.nl/overaegon/organisatie/overzicht/aegon-in-het-kort/stemverslagen/ Het stembeleid en de verslagen van het stemgedrag zijn na te zien op: http://www.aegon.nl/overaegon/organisatie/622293/aegon-in-het-kort/stembeleid De AEGON Global Voting Policy is te vinden op: http://www.aegon.com/en/home/sustainability/investing-responsibly/voting-policy/ Aantekeningen 11
www.aegon.nl Bezoekadres AEGON Asset Management AEGONplein 50 2591 TV Den Haag Postadres AEGON Asset Management Postbus 202 2501 CE Den Haag AEGON Investment Mangement B.V. is statutair gevestigd te Den Haag, Handelsregister 27350018 AEGON Investment Management B.V. is geregistreerd bij de autoriteit Financiële Markten te Amsterdam. Drukwerkcode