Zonnestroom: mondiale ontwikkelingen en nieuwe mogelijkheden voor gebouwen in Nederland

Zonnestroom: mondiale ontwikkelingen en nieuwe mogelijkheden voor gebouwen in Nederland Wim Sinke ECN Zonne-energie en Universiteit van Amsterdam TKI-KIEM Symposium Heijmans, Rosmalen 12 januari 2017 www.ecn.nl

Inhoud Zonnestroom: wat is bereikt, wat is nog te doen? Energiebron of energieput? Kosten en markt One size (no longer) fits all Een blik in de toekomst 2

Zonnestroom: van alle markten thuis Waka Waka Bolivia Mayersloot (Langedijk) Ameland IJ (Sunfloat/Tempress/ECN) Lisse 4

Mondiale ontwikkeling zonnestroom Wat is bereikt? 1980 vandaag: Rendement zonlicht elektriciteit: Systeemprijzen: Jaarlijkse markt & totaal geïnstalleerd vermogen: 2x 50x 10.000x Bijdrage aan elektriciteitsverbruik: 0% 2% Bewijs van betrouwbaarheid en levensduur Keuze aan technologieën en producten 5

Mondiale ontwikkeling zonnestroom Wat staat ons nog te doen? vandaag z.s.m.: Rendement zonlicht elektriciteit: Systeemprijzen: Totaal geïnstalleerd vermogen: 2x 3x > 100x Bijdrage aan electriciteits energieverbruik > 20% Betrouwbaarheid, levensduur en duurzaamheid bij zeer lage kosten Technologieën en oplossingen voor ieder gebruik 6

Wat is er te koop? Stad van de Zon Standaardgebruik: kristallijn silicium (mondiaal marktaandeel >90%) Ridder Solar Modulerendementen 15 22% FhG-ISE Abengoa/Concentrix Standaardgebruik: dunne films (mondiaal marktaandeel <10%) Modulerendementen 8 16% Concentratorgebruik (zonvolgend) (mondiaal marktaandeel <1%) Modulerendementen 25 35% 7

Waar wordt aan gewerkt? hoog-rendementconcepten lage-kostenconcepten & technologieën voor nieuwe toepassingen UCLA (VS) UCLA

Energiebron of put? NRC, 22 10 2016 Kamervragen 10

Energiebron of put? NRC, 27 10 2016 11

Wereldwijd geïnstalleerd vermogen (in gigawatt-piek; GWp) Bron: Solar Power Europe (2016) 13

Cumulatief geïnstalleerd zonnestroomvermogen in Nederland (in MWp) Bron: Nationaal Solar Trendrapport (2016) 14

Prijsontwikkeling zonnestroomdaksystemen (Duitsland) -75% (Bron: Fraunhofer ISE) 15

Opwekkosten ( /kwh) Indicatieve ontwikkeling opwekkosten zonnestroom (Nederland) Diverse systeemgroottes en typen en financieringsmodellen 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 Hoog Laag 0,00 2016 2025 2035 2045 Jaar 16

Lage opwekkosten maken nieuwe toepassingen mogelijk Van laagste kosten naar hoogste waarde Producten in soorten en maten Zonnestroom voor elektriciteit én warmte én brandstoffen (ook via import) 18

Vormvrijheid Julianadorp 19

Esthetische kwaliteit ZEP BV Exasun Heijmans/AERspire

Design en kosten van zonnestroom Vergelijking met de modewereld Haute couture Prêt à porter Confectie Bulk Geïntegreerde PV Standaard PV Merk Merk & kosten Kosten & gemak Kosten Met dank aan Marieke Rietbergen, Design Innovation Group

Flexibiliteit HyET Solar (NL) / BrummenEnergie

Meer kleuren

Stroom uit ramen Physee PowerWindow (NL)

Oplossingen voor plaatsen met een vlekje Prototype van schaduwlineaire module (ECN)

Van opwekkosten naar waarde van elektriciteit Eneco CrowdNett 26

COP21, Paris z.s.m.

Gebruik van fossiele brandstoffen Van zon naar zon Terug naar normaal wij, nu tijdperk van de zon tijdperk van de zon -2000 0 2000 4000 6000 Jaar

http://www.fototavling.nu/externaskript/bidrag/kontraster/large/large_catch-the-sun-4311.jpg