PB-PP B-31500 BELGIE(N) - BELGIQUEE Vereniging voor : Aquarium, Terrarium en Vijverliefhebber vzw Aangesloten bij de Belgische Bond voor Aquarium en Terrariumliefhebbers BBAT Aangesloten bij de Oostvlaamse Bond voor Aquarium en Terrariumliefhebbers - OVAT Jaargang 36 Nummer 5 / Mei Uitgiftedatum : 05.05.2017 Gratis informatieblad voor de leden Verschijnt maandelijks (niet in Juli) Afgiftekantoor : 9180 MOERBEKE Erkenningsnummer : P005567 Verantwoordelijke uitgever : Daniël D Haene Leemstraat, 94 9080 Zaffelare
Geachte leden, Graag nodigt het bestuur onze leden uit voor de volgende clubactiviteit : Website Gesticht in 1976 www.moerbeekseaquariumvereniging.be Clublokaal Weststraat, 13 9180-MOERBEKE Openingsuren : 19 tot 22 uur Openingsdagen : tweede en laatste vrijdag van de maand ( zie ook de sluitingsdagen) Voorzitter Willy Noens Wachtebekesteenweg, 2 09/346.96.56 Natuurwandeling met natuurgids. Bezoek Natuurgebied Damvallei Destelbergen 14 Mei 2017 # Vervoer : Vertrekplaats : Clublokaal Vertrekuur : 13.00 uur Met eigen voertuigen Carpooling mogelijk # Wandeling : Vertrek om 13.30 uur Parking sporthal Bergenmeers Inschrijvingsformulier achteraan clubblad Penningmeester Luciën Acke Lijsterlaan,22 9060 - ZELZATE 09/344.76.71 E.mail luac @telenet.be Rek.Nr KBC 449-2769651-87 IBAN BE67.4492.7696.5187 BIC KREDBEBB Secretaris André De Corte Heidestraat,57 9180 MOERBEKE 09/346.70.66 E.Mail andre.de.corte@telenet.be Redactie E.mail : Daniël D Haene Leemstraat,94 9080 - LOCHRISTI 09/355.88.19 dan.dhaene@telenet.be Informatieblad - Moerbeekse Aquarium Vereniging Jaargang 36 Nummer 5 33
Onder voorbehoud aanpassingen zijn mogelijk Jaarprogramma 13.01.2017 Clubactiviteit - Nieuwjaarsreceptie 27.01.2017 Ledenvergadering - Statutaire ledenvergadering + Jaaroverzicht 2016 24.02.2017 Ledenvergadering - Filmavond Creatures of the Deep 31.03.2017 Ledenvergadering Voordracht - Het vergeten meer Victoria door Romain Van Lyssebettens 22.04.2017 Clubuitstap - Bezoek Poisson d Or en Famiflora 14.05.2017 Natuurwandeling - Natuurgebied Damvallei te Destelbergen met natuurgids 25.06.2017 Fietstocht - Zeeuws Vlaanderen Juli Augustus : geen ledenvergaderingen (wegens verlofperiode) 01.09.2017 Clubfeest - Beenhesp 29.09.2017 Ledenvergadering - Filmavond 21.10.2017 Clubuitstap - BBAT Bondsdag 27.10.2017 Ledenvergadering Voordracht - Het onbekende van Centraal Amerika door Ronny Vannerom 24.11.2017 Ledenvergadering Voordracht - Maanvissen door Hugues De Clerck 01.12.2017 Sint Niklaasfeest - Voor onze allerkleinsten # Open- en sluitingsdagen clublokaal Het clublokaal is iedere tweede en laatste vrijdag van de maand open. Uitgezonderd tijdens de verlofmaand juli, dan is het lokaal de ganse maand gesloten. Dus wenst u materiaal af te halen of een boek te lenen, gelieve daar rekening mee te houden. Ook vrijdagen die in een brugweekend vallen is het lokaal gesloten. 26 mei : lokaal gesloten # Inbinden Aquariumwereld Leden die hun jaargang(en) van Aquariumwereld hebben binnengebracht om ingebonden te worden kunnen hun exemplaar komen afhalen in ons clublokaal. Ze liggen vanaf heden ter beschikking, telkens tijdens de openingsdagen en -uren van het lokaal. # Natuurwandeling Damvallei - Nieuw toegang!!! (wegens werkzaamheden in de Koedreef) Wegens werkzaamheden is de hoofdingang van dit natuurgebied via de Koedreef NIET toegankelijk. Het is wel te bereiken via de Dendermondsesteenweg. Komende van de R4 rijdt men tot aan de kerk van Destelbergen. Aan de verkeerslichten slaat men links af. Volg gele wegbewijzering Bergenmeers Vervolgens terug links. Dit juist voorbij het OCMW. Via dit smalle baantje, Kerkham rijdt U verder tot aan de sporthal. Links daarvan is er al parking of iets verder rijden tot de kleine parking. Daar is het de verzamelplaats voor het vertrek van de wandeling. Deze start om 13.30 uur en we worden gegidst door natuurgids Maatje Den Herder. Heeft U geen vervoer, er is carpooling vanaf het clublokaal. Gelieve dit goed te vermelden op uw inschrijvingsformulier, achteraan dit clubblad. Wees tijdig aanwezig op de afgesproken uren en plaatsen Tot dan. Informatieblad - Moerbeekse Aquarium Vereniging Jaargang 36 Nummer 5 34
Noteer deze (club)activiteit(en) in uw agenda Ze zijn zeker een bezoekje waard. Informatieblad - Moerbeekse Aquarium Vereniging Jaargang 36 Nummer 5 35
Natuurwandeling # Damvallei # Bron : Wikipedia De Damvallei is een natuurgebied in de Oost-Vlaamse gemeenten Destelbergen en Laarne. Het gebied is ontstaan in een oude meander van de Schelde, het gebied wordt enigszins ontsierd doordat de verkeerwisselaar van Destelbergen in het gebied ligt, en de E17, de R4 die het doorsnijden. Biotopen De Damvallei is een laagveenecosysteem dat ontstaan is doordat de voormalige Scheldemeander volledig verveende. Eeuwen geleden werden er een 50-tal turfputten uitgegraven. Hier ontwikkelde een unieke vegetatie gekenmerkt door uitgebreide velden van krabbenscheer en uitgebreide oevervegetaties. In de sloten leeft nog de kleine modderkruiper. Op enkele plaatsen vindt men zelfs nog mesotrofe trilvenen en overgangsvenen met veenmossen terug. Door opslag van elzen en wilgen dreigen deze unieke maar kwetsbare habitats echter volledig te verdwijnen. Verder zijn in het gebied verschillende zeer waardevolle graslandtypen aanwezig, afhankelijk van de gradiënten in vochtigheid en voedselrijkdom. Een vijftigtal jaar geleden waren deze botanische pareltjes bekend om onder andere de grootste populatie van harlekijnorchis in Vlaanderen. Nu vindt men er nog steeds bijzondere soorten zoals waterkruiskruid, moeraskartelblad, hondsviooltje, gewone vleugeltjesbloem, kleine valeriaan, Grote watereppe, blauwe knoop, grote ratelaar, moeraskruiskruid en waterdrieblad. Over vrijwel de gehele gradiënt kan men ten slotte ook allerlei bostypen terugvinden. Knotwilgenrijen, kleine wilgenbroekbosjes en graslanden bepalen het landschap. Natte en droge bodems wisselen elkaar af en op diverse plaatsen komt kwelwater aan de oppervlakte. Uiteraard speelt het water ook hier een belangrijke rol. In de sloten en poelen vinden we pijlkruid, kikkerbeet, witte waterlelie, waterdrieblad, grote boterbloem, allerlei fonteinkruiden en kroossoorten. Hier en daar treffen we ook restanten van blauwgraslanden met moeraskartelblad en tormentil. Meer De grote blikvanger in het gebied is het Damvalleimeer, een kunstmatige waterpartij die ontstond door zandwinning voor de aanleg van de autosnelweg E17. De lokale afdeling van de vereniging Natuurpunt vzw liet de steile oevers afvlakken om een brede modderige oeverzone te creëren, waarin zich een rieten moerasvegetatie kan ontwikkelen met libellen, kikkers en salamanders. Grotere vissen vinden hier een nieuwe paaiplaats en ook watervogels komen er broeden. In de winterperiode dobberen slobeend, kuifen tafeleend en enkele koppeltjes pijlstaart op het meer rond. De vrijwilligers van Natuurpunt laten vlotten op het meer drijven waarop visdiefjes komen broeden. Het visdiefje is een sternensoort die in Vlaanderen slechts zelden tot broeden komt, maar de Damvallei is voor deze soort sinds enkele jaren een echte kraamkliniek geworden. Vis om hun jongen groot te brengen vangen ze in dit waterrijke gebied in overvloed. Aalscholvers en futen gebruiken de vlotjes na het broedseizoen als rust- en uitkijkplaats. De Damvallei en omgeving is vooral ook bekend om haar grote verscheidenheid aan libellen en juffers. Daarvan komen niet minder dan 28 soorten voor, waaronder een aantal erg zeldzame, die het daar bijzonder goed doen. Variabele waterjuffer, grote roodoogjuffer en een vijftal soorten heidelibellen worden er vaak opgemerkt. Paardenbijter, keizerlibel en blauwe glazenmaker behoren tot de grootste. Informatieblad - Moerbeekse Aquarium Vereniging Jaargang 36 Nummer 5 36
Pseudomugil gertrudae een vlinder in uw aquarium Auteur onbekend De familie van regenboogvissen kent een aantal kleine soorten, die je in de winkel niet zo vaak ziet. Deze kleinere regenboogvissen worden in het Engels blue-eyes genoemd, in het Nederlands: blauwoogjes en het is niet verwonderlijk hoe men aan die naam komt. De iris van de Pseudomugil soorten heeft een helderblauwe kleur. Er zijn op dit moment in het geslacht Pseudomugil 15 soorten wetenschappelijk beschreven. De meeste soorten worden gevonden op Nieuw-Guinea en een aantal in Australië. Sommige soorten komen in beide landen voor. Pseudomugil soorten worden niet groot, meestal onder de 5 cm. Ze hebben een slank lichaam. Er zijn twee rugvinnen, waarbij de vinstralen in de eerste rugvin en de anaalvin niet hard zijn. De mannen zijn vaak helder gekleurd en de vinnen hebben verlengde vinstralen die ze uitbundig gebruiken bij het pronken. De meeste soorten leven in grote scholen en paaien met tussenpozen het gehele jaar door. De vrouwtjes leggen dan 3 tot 9 eitjes, die afhankelijk van de temperatuur en de soort na 10 tot 21 dagen uitkomen. De jongen zijn na een jaar volwassen. Het leefgebied van Pseudomugil soorten is gevarieerd en gelijk aan dat van de andere regenboogvissen. Eén van de mooiste soorten blauwoogjes is. Dit is een kleine zoetwatervis die uitgroeit tot een grootte van rond 30 mm en die endemisch is in Australië en Nieuw-Guinea en komt dus nergens anders voor. Ze hebben een matig samengedrukt en lang gestrekt lichaam, dat een half doorschijnende zilverblauwe kleur heeft, met soms een goudgele gloed. Vooral mannetjes vertonen een zeer uitgesproken stippenpatroon op het lichaam en de vinnen. Ze hebben twee rugvinnen, zeer dicht bij elkaar, waarvan de eerste veel kleiner is dan de tweede. De uiteinden van de borstvinnen kunnen helder geel, oranje of oranjerood zijn, de andere vinnen vaak met een witte rand. Deze soort kan een onregelmatige verspreiding hebben en als zodanig is er een aanzienlijke variatie tussen de verschillende populaties in zowel kleur en lichaamsgrootte, als in grootte en vorm van de vinnen. Er zijn vele vormen van dit mooie kleine visje en nieuwe worden met enige regelmaat ontdekt. In Australië wordt Pseudomugil gertrudae gevonden op verschillende plaatsen in riviersystemen die naar de Timorzee en de Golf van Carpentaria stromen van Darwin over Kakadu en Arnhem Land tot het schiereiland Cape York, inclusief een aantal eilanden voor de kust. Ze zijn wijd verbreid over het schiereiland Cape York, zich uitstrekkend in de oostelijke kustvlaktes tot rond de omgeving van Innisfail en Tully. Het bekende Nieuw-Guinese verspreidingsgebied omvat ook de Aru eilanden, de Pahoturi, Fly en Bensbach (Torassi) riviersystemen. Ze komen waarschijnlijk ook elders voor langs de zuidelijke kust van Nieuw- Guinea. Pseudomugil gertrudae wordt gevonden in kleine kreken, lagunes, billabongs, moerasgebieden en stroompjes in het regenwoud, vaak met dichte watervegetatie, afval van hout en afgevallen bladeren. In het heldere zwartwater kan men ze in het ondiepe water langs de oevers zien zwemmen. Drijvende soorten waterplanten of in de bodem gewortelde omhoog groeiende planten met drijvende bladeren komen voor in de alle natuurlijke leefgebieden. De bodem bestaat gewoonlijk uit modder of slib. Het water in sommige leefgebieden is vaak intens gekleurd door humuszuren die afgegeven worden door rottende vegetatie. Het water in zwartwater leefgebieden is zuur, met een ph van 3,9 tot 6,8 en heeft een lage geleidbaarheid en het varieert in opgeloste organische stof, kleur en chemische samenstelling. Het water is meestal zeer zacht. In het aquarium doet Pseudomugil gertrudae het uiteindelijk het best in een speciaalaquarium of gecombineerd met zorgvuldig gekozen gezelschap. Ze zijn redelijk tolerant wat de waterwaarden betreft, zolang het water maar wel schoon is en van uitstekende kwaliteit. Klein levend voer is het beste voor ze. Wie dan het visje gedurende langere tijd wil houden, doet er goed aan zo snel mogelijk met de diertjes te gaan kweken. Dat gaat prima door een mop van garen in de bak te hangen; hierop zullen de diertjes hun eieren afzetten. Die kunnen dan afzonderlijk worden opgekweekt, met infusie, pas uitgekomen pekelkreeftjes en microwormen. Een intensief karweitje, waarvoor u dan wel wordt beloond met werkelijk prachtige visjes! Voor u gelezen in het maandblad van Antoni van Leeuwenhoek Assen Informatieblad - Moerbeekse Aquarium Vereniging Jaargang 36 Nummer 5 37
Saururus Saururus cernuus cernuus Leids Leids plantje plantje Hubert Martens Hubert Martens Vanwaar deze Nederlandse naam? Reeds meer dan 50 jaar geleden werd dit plantje gehouden zonder dat er een wetenschappelijke Auteur naam onbekend voor bekend was. Het was ook merkwaardig dat het bijna uitsluitend gehouden werd door aquarianen in de stad Leiden (NL) Toen het plantje verder werd verspreid, sprak men bij gebrek aan een duidelijke naamgeving over het 'LEIDSE ' plantje. Voorgaande heb ik ooit ergens gelezen... of is het één van de heilig huisjes? Verspreidingsgebied : Dit naargelang de literatuur welke ik er heb op nageslagen : - oostelijk noord Amerika - Noord Amerika - Noord en Midden Amerika - Midden en het zuiden van de Verenigde Staten. - Atlantische kustzone tot Canada Laten we houden bij Noord Amerika en...wat mezelf betreft, op de eerste plaats uit mijn moerascultuur. Uiterlijk : De benaming Leids plantje heeft enkel betrekking op de onderwatervorm want in zijn natuurlijk biotoop ( emerse vorm) kan de plant tot 1 meter tot 1,5 meter groot worden. Hoger dan 80 cm heb ik het nooit gebracht, het was dan ook enkel voor de aardigheid want zulke planten horen niet thuis in onze bakken. Enkel de wortelstokken,tot 2cm dik werden gebruikt om verder te kweken. Als submerse plant (= onder water vorm ) heeft hij : - stevige ronde, 4 tot 7cm. lange stengels - hartvormige bladeren, ca. 6cm lang en 3cm breedte. - de kleur is helder groen - handnervig : 5 dikke en 2 dunne nerven - zeer ontwikkelde wortelstokken. Verzorging : Wordt gerekend bij lichtbehoeftige planten, tijdig wateroppervlakte vrijmaken van drijfplanten en/of drijfgroen. Watersamenstelling : gewoon leidingwater bv. AWW.( PH ca.7.8- ca.11 DH Daar het moerasplanten zijn, is het toevoegen van wat kleibolletjes in de bodemgrond aan te bevelen. Al heeft deze plant zich gedeeltelijk aan de onderwatervorm aangepast, toch zal hij na verloop van tijd teruglopen. Op tijd vervangen door nieuwe plantjes. Plaats in het aquarium : Voorgrond beplanting, geschikt om een straatje aan te leggen. Door zijn lichtgroene kleur geeft het LEIDS plantje een mooi kontrast tegen een donkere achtergrond, bv in combinatie met kienhout. Liever niet te gebruiken als solitair. Vermeerderen van de planten : Nawoordje :. In het aquarium is het Leids plantje een trage groeier en geeft weinig uitlopers, wel vormen ze stevige, dikke wortelstokken. Indien we deze afsnijden en op het water laten drijven, zullen er uit elke knoop nieuwe plantjes gevormd worden. Op deze manier beschikken we steeds over een voorraad vervang plantjes. In de literatuur wordt bij het Leidse plantje ook verwezen naar het kweken en vermeerderen in moerascultuur maar over de ' knowhow', hoe men daarbij te werk gaat wordt niet gesproken. Het is misschien goed, voornamelijk voor de nieuwe leden om deze methode van planten kweken nog eens te herhalen.. Informatieblad - Moerbeekse Aquarium Vereniging Jaargang 36 Nummer 5 38
De waterlelie Auteur onbekend Ik heb de witte waterlelie lief, daar die zo blank is en zo stilhaar kroon uitplooit in t licht. Rijzend uit donker-koelen vijvergrond, heeft zij het licht gevonden en ontsloot toen blij het gouden hart. Nu rust zij peinzend op het watervlak en wenst niets meer Frederik Van Eeden. Enkele verzen, 1898. Begrijpelijk dat er voor een aflevering van de plant van de maand wat uitlegnodig is als we met een prachtig klassiek gedicht beginnen. Voor eerst :waar om de waterlelie? Hoewel geen aquariumplant, hebben we gemeend dat in deze rubriek dan toch welplaats mag gemaakt worden voor een waterplant die door velen gehouden wordt in de tuinvijver. En waarom met dit gedicht beginnen? Vooral omdat het een wondermooi gedicht is. Had Frederik van Eeden slechts dit éne gedicht geschreven, dan nog zou zijn naam als dichter bekend zijn geworden. Maar ook omdat wat de dichter heeft geschreven, voor de plantenliefhebber eigenlijk geen verdere uitleg meer nodig is. Verzorging, bloem, kleur enz. staat er allemaal in beschreven. Maar, een aflevering van Het plantje van de maand is nu eenmaal steeds minstens een volle bladzijde en daarom zal ik, in minder poëtische taal, de rest volmaken. De plant kent een enorm natuurlijk verspreidingsgebied nl. Europa, Azië (tot in de subtropen) en het Middellands Zeegebied. Niet te verwonderen dus dat het een sterkvariabele soort is, dat vele vormen of rassen als afzonderlijke soorten werden opgevat en dat de plant derhalve zeer veel namen heeft. Als aquariumplant is ze niet geschikt en zou zelfs slechts kortere tijd houdbaar zijn. Maar als tuinvijverplant is het een juweel. En ze vraagt omzeggens geen verzorging! Is de bodem van je tuinvijver van beton, plant dan de waterlelie in een bloempot gevuld met grof zand, bladgrond en klei. Ik pak het wortelgestel steeds in een lap jute waarbij ik bovengenoemde grond aanbrengen verzwaar het geheel met een steen omdat het zou onderblijven. Bezit je een natuurlijke vijverbodem dan gooi je eenvoudig de plant, verzwaard met een steen, het water in en je wacht maar af. In een kleine tuinvijver kun je om de twee a drie jaar de planten uithalen (najaar) en eventueel het wortelsteldelen. Dit is een eenvoudige manier om de plant te laten vermenigvuldigen. Informatieblad - Moerbeekse Aquarium Vereniging Jaargang 36 Nummer 5 39
Inschrijvingsformulier Zondag 14 mei 2017 ALGEMENE INFORMATIE Natuurwandeling : Damvallei Destelbergen Koedreef Datum : Zondag 14 mei 2017 9070 - Destelbergen Toegangsprijs : Volwassenen en kinderen : gratis Verzamelplaats : Clublokaal Weststraat, Moerbeke Ws Vertrekluur clublokaal : 13.00 uur Start wandeling : 13.30 uur Verplaatsing : met eigen vervoer of carpooling Parkeren : gratis parking aan sporthal Bergenmeers Afstand : Moerbeke de Damvallei: ca 28 km Duur rit : ca 23 minuten (via E34-R4-N445) Duur wandeling tot ca 17.00 uur (ca 2,5 3 uur) Praktische informatie : De wandeling gebeurt met natuurgids Maatje den Herder. Bepaalde wegen zijn niet toegankelijk voor rolstoelgebruikers. Andere wegen zijn goed begaanbaar. Wandelschoenen, verrekijker en een goed humeur zijn wenselijk! Inschrijvingsformulier 1 inschrijvingsformulier per deelnemer!! (Af te geven/op te sturen aan/naar het secretariaat) Naam :.. Voornaam :.. Adres :...... Lid M.A.V. : Ja * Neen * wenst deel te nemen aan de natuurwandeling : Damvallei - Destelbergen. Rijd zelf naar Destelbergen Ja * Neen * Wenst carpooling : Ja * Neen * Kan personen meevoeren : Ja * Neen * Indien Ja : Aantal :... Deelname is gratis! (*) schrappen wat niet past Secretariaat : Moerbeekse Aquarium Vereniging : De Corte Andre, Heidestraat, 57 te Moerbeke Waas Informatieblad - Moerbeekse Aquarium Vereniging Jaargang 36 Nummer 5 40