SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 480 van VERA CELIS datum: 13 juli 2016 aan HILDE CREVITS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS Cultuureducatie - Cultuurkuur.be Sinds februari 2013 is het educatieve cultuurplatform cultuurkuur.be een feit. Cultuurkuur.be is een samenwerking tussen CANON Cultuurcel en CultuurNet Vlaanderen en vormt een toegangspoort voor scholen die educatieve projecten rond cultuur willen opzetten. De lancering van het platform biedt een duidelijk voordeel: het cultuuraanbod voor scholen, dat voorheen vaak op verschillende platforms werd aangeboden, wordt gebundeld op één portaal. Leerkrachten krijgen op deze manier een ruim overzicht van de activiteiten die specifiek voor hun doelstellingen geschikt zijn. Om de krachten rond cultuureducatie verder te bundelen, werd in 2015 ook dynamo3, het subsidiekanaal van CANON Cultuurcel, geïntegreerd binnen cultuurkuur.be. Dynamo3 biedt talrijke subsidiemogelijkheden voor scholen die een educatief project rond cultuur willen opzetten. Zo is er dynamoopweg, waarbij scholen gratis met De Lijn naar culturele bestemmingen kunnen reizen. Overigens kunnen scholen ook via dynamoproject een subsidie krijgen tot 1500 euro voor een creatief schoolproject. 1. Kan de minister de cijfers aanleveren over het aantal scholen dat in de laatste twee schooljaren gebruik heeft gemaakt van dynamoopweg? Hoeveel ritten hebben deze scholen in totaal aangevraagd? Graag een opdeling basisonderwijs / secundair onderwijs. 2. Kan de minister tevens een overzicht bezorgen van het aantal aangevraagde en goedgekeurde projecten in het kader van dynamoproject voor de laatste twee schooljaren? Graag een opdeling basisonderwijs / secundair onderwijs. 3. Merkt de minister dat er een onderscheid is tussen scholen uit plattelandsregio s en steden wat betreft het aantal aanvragen? Kan de minister haar antwoord staven aan de hand van cijfers? 4. Merkt de minister een evolutie in de cijfers sinds de integratie van dynamo3 in het cultuurplatform cultuurkuur.be? Zo ja, kan zij bij haar antwoord de nodige cijfers aanleveren? 5. Kan de minister cijfers leveren over het bereik van het platform cultuurkuur.be? Beantwoorden de bezoekerscijfers van het platform volgens haar aan de verwachtingen? 6. Hoe evalueert de minister de werking en het bereik van cultuurkuur.be en dynamo3? Werpt de samenwerking tussen CANON Cultuurcel en Cultuurnet en de integratie van dynamo3 binnen cultuurkuur.be haar vruchten af?
7. Bij de invoer van cultuurkuur.be bleek uit reacties van het publiek dat er vaak praktische en technische problemen opdoken, zoals bij de invulling van het begrip werkingsregio of synchronisaties met databanken. Zijn er volgens de minister nog werkpunten of problemen die dienen opgelost te worden? 8. Plant de minister nog verdere aanpassingen en uitbreidingen aan het platform cultuurkuur.be?
HILDE CREVITS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS ANTWOORD op vraag nr. 480 van 13 juli 2016 van VERA CELIS 1. Tijdens de twee afgelopen schooljaren maakten 6625 klasgroepen gebruik van dynamoopweg. Daarvan 5716 door het basisonderwijs en 996 door het secundair onderwijs. Interessant is dat uit de cijfers blijkt dat het aantal ritten met 165,21% gestegen is in schooljaar 2015-2016 ten opzichte van schooljaar 2014-2015. Dit mede dankzij de vereenvoudiging van de aanvragen via de website cultuurkuur.be. Cultuurkuur is ontwikkeld met het doel om onderwijs en cultuur dichter bij elkaar te brengen, waarin het duidelijk slaagt. Schooljaar 2014-2015 Schooljaar 2015-2016 Totaal aantal ritten: 2498 Totaal aantal ritten: 4127 168 kleuteronderwijs 370 kleuteronderwijs 1806 gewoon lager onderwijs 3016 gewoon lager onderwijs 151 buitengewoon lager onderwijs 205 buitengewoon lager onderwijs 359 secundair onderwijs (19 TSO, 2 KSO, 52 ASO, 33 BSO) 110 buitengewoon secundair onderwijs 281 secundair onderwijs (48 TSO, 9 KSO, 152 ASO, 106 BSO) 246 buitengewoon secundair onderwijs 6 DKO 7 DKO 1 CVO/CDO/Basiseducatie 8 CVO/CDO/Basiseducatie 5 lerarenopleiding en hogescholen 3 lerarenopleiding en hogescholen 2. In het schooljaar 2014-2015 werden er 527 projecten aangevraagd, waarvan er 300 werden goedgekeurd. Er werden 204 projecten goedgekeurd voor het basisonderwijs en 72 projecten voor het secundair onderwijs. In het schooljaar 2015-2016 werden er 311 projecten aangevraagd, waarvan er 262 werden goedgekeurd. Er werden 165 projecten goedgekeurd voor het basisonderwijs en 81 projecten voor het secundair onderwijs. De verklaring van deze daling is op verschillende manieren te verklaren. Ik ga er graag dieper op in bij de vierde vraag. In het schooljaar 2016-2017 plannen we een aanvulling op deze projecten met ons antipestproject t zal WELzijn. Daarin zullen 60 scholen zoveel mogelijk verspreid over Vlaanderen en Brussel, vanuit een goed verhaal creatief werken aan het
welbevinden op school. Zij zullen daarin begeleid worden door cultuureducatieve organisaties. In dit traject laten we scholen kennismaken met cultuurkuur en sporen we hen aan om aan de slag te gaan met de dynamomodule om zo zelf een project in te dienen. 3. Het is belangrijk te duiden wat er precies onder platteland en onder stedelijk valt. De meest eenvoudige, en meest gebruikte manier om dit op te delen is die van bevolkingsdichtheid. De grens tussen platteland en stedelijk werd arbitrair op 150 inwoners per km² ingesteld. Plattelandsgebieden zijn dan de minder dicht bevolkte gebieden. Volgens dit criterium telt Vlaanderen slechts 22 plattelandsgemeenten of 10% van de kadastrale oppervlakte. Als de Vlaams volksvertegenwoordiger met de vraag bedoelt hoeveel aanvragen uit deze 22 gemeenten komen, dan is dat geen enkele school bij de laatste dynamoronde van mei 2016. Indien we, gebruik makend van de VRIND-classificatie (dit is de ruimtelijke indeling in 9 gebieden op basis van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen) overgangsgebieden meetellen, bekomen we een ander cijfer. Daaruit blijkt dat 79,4% van de aanvragen van scholen komt uit stedelijke gebieden en 20,6% uit plattelandsregio s. Een landelijke gemeente als Zandhoven (strikt genomen overgangsgebied) hoort dan bij deze laatste telling. Deze berekening laat vermoeden dat we een goede balans hebben. Achtergrondinformatie en cijfergegevens:vrind-classificatie Volgens de VRIND-classificatie (dit is de ruimtelijke indeling op basis van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen met opsplitsing van het buitengebied op basis van het Strategisch Plan Ruimtelijke Economie) verhouden de percentages bij de laatste dynamoronde (15 mei 2016) zich als volgt: Oefening gemaakt volgens VRIND-classificatie: Centrumsteden 25% Grootsteden 13,24% Kleinstedelijk provinciaal 8,82% Overgangsgebied 17,65% Platteland 2,94% Regionaal stedelijke rand 2,94% Stedelijk gebied rond Brussel 1,47% Structuurondersteunende steden 10,29% Brussel (niet opgenomen in classificatie) 17,65% (Bron: http://aps.vlaanderen.be/lokaal/pdf/gebiedsindelingen/vrind.pdf) 4. Voor dynamoopweg kan ik vaststellen dat er ieder jaar meer gebruik gemaakt wordt van gratis ritten naar culturele bestemmingen met het openbaar vervoer. Ieder jaar neemt het aantal gestaag toe, maar vanaf de integratie van dynamoopweg in cultuurkuur kan ik, zoals eerder vermeld, bijna van een verdubbeling spreken. Schooljaar 2014-2015 is daarbij een wat bijzonder jaar omdat dit een overgangsjaar was. In het midden van het jaar kwam namelijk de overschakeling naar cultuurkuur.be.
Cijfergegevens dynamoopweg: Schooljaar Totaal aantal ritten 2009-2010 1009 2010-2010 1180 2011-2012 1586 2012-2013 1956 2013-2014 2178 2014-2015 (via dynamo-website) 1319 OVERGANG NAAR CULTUURKUUR (feb 2015 via cultuurkuur) 1179 2015-2016 4127 Bij de dynamoprojecten zie ik dat er een terugval is bij het aantal ingediende projecten sinds de integratie in cultuurkuur. Dit kan op meerdere manieren worden verklaard: De dynamomodule op cultuurkuur kampte in het begin met technische problemen. Deze technische problemen werden weggewerkt. Het aantal indiendata werd van 3 naar 2 herleid. De rondes van september, januari en mei werden herleid naar een ronde in november en mei. De ronde van januari werd geschrapt omdat het administratief niet eenvoudig was om deze projecten binnen hetzelfde schooljaar rond te krijgen en uit te voeren. De dynamomodule niet alleen maar geïntegreerd werd in cultuurkuur, maar de module zelf (de invoerformulieren) werd veranderd om te beantwoorden aan de nieuwe wettelijke bepalingen van het nieuwe decreet. Deze verandering zorgde ook voor wat verwarring bij een aantal scholen. Bij de dynamoronde van november 2014, de laatste ronde voor de overgang naar cultuurkuur, waren er meer dan 400 aanvragen, waardoor de helft van de projecten geweigerd moest worden. Dit leidde tot een mogelijke demotivatie van leerkrachten. Cijfergegevens over het aantal ingediende dynamoprojecten: Schooljaar 2012-2013 september 2012 januari 2013 mei 2013 Schooljaar 2013-2014 september 2013 januari 2014 mei 2014 Schooljaar 2014-2015 november 2014 mei 2015 subsidiepot ontoereikend 242 gesubsidieerd 115 gesubsidieerd subsidiepot ontoereikend 220 gesubsidieerd 105 gesubsidieerd 208 gesubsidieerd 92 gesubsidieerd 5. De globale bezoekcijfers op cultuurkuur.be zijn in 2015 meer dan verdubbeld tegenover 2014. De groei zien we zowel in het aantal sessies (+124%) als in het aantal unieke gebruikers (+117%). Deze stijging is zeker deels het gevolg van de integratie met dynamo3. De pagina s die gelieerd zijn aan de subsidiemodule zorgen voor 12% van het verkeer. De integratie met dynamo3 zorgt daarnaast ook voor
meer intensief zoekgedrag naar specifieke cultuureducatieve activiteiten en organisatoren op cultuurkuur.be. We kunnen spreken van een doorstromingseffect: wie in aanraking komt met het aanbod van cultuurkuur.be vanuit dynamo, komt later nog eens terug om een activiteit of organisatie te zoeken - en vice versa natuurlijk. Daarnaast laat de stijging van de cijfers zich ook verklaren door het groeiend aantal ingevoerde cultuureducatieve activiteiten in de UiTdatabank, die de website cultuurkuur.be voedt. Het aantal ingevoerde activiteiten steeg van 2711 activiteiten in 2014 tot 4219 activiteiten in 2015 (+ 55%). We telden in 2015 ook 611 nieuwe cultuuraanbieders, die een pagina aanmaakten. In 2015 werd de website cultuurkuur.be 79.000 keer geconsulteerd en telden we 5506 actieve profielen van onderwijs- en cultuurwerkers. De groei die we noteerden zet zich ook door in de eerste jaarhelft van 2016, met een blijvende toename van het aantal bezoekers en van het aantal actieve scholen (toename tot 1022). Dit is een evolutie die tot tevredenheid strekt, maar het potentieel is zeker nog niet volledig bereikt. 6. Het project cultuurkuur.be past volledig in de groeiende samenwerking tussen de beleidsdomeinen cultuur en onderwijs: een positieve ontwikkeling die naar meer smaakt. Het initiatief laat concreet zien hoe je over de schotten heen tot een vruchtbare samenwerking komt. Om te beginnen beantwoordt cultuurkuur.be aan een reële nood bij zowel scholen als cultuurorganisaties: beide willen elkaar makkelijker vinden om samen werk te maken van cultuureducatieve projecten in klasverband, cultuurkuur.be helpt hen daarbij. In het verleden hoorde de CANON Cultuurcel regelmatig de verzuchting van leerkrachten én cultuureducatoren dat ze niet altijd weten wat er allemaal bestaat aan cultuureducatief aanbod. Er zijn lokaal wel rechtstreekse en waardevolle contacten tussen scholen en cultuureducatoren, maar daarmee worden niet altijd alle noden gelenigd. Veelal waren directies of leerkrachten dan aangewezen op folders, brochures of zoekmachines, wat een gefragmenteerd en onbevredigend beeld opleverde, zoals ook aangetoond in het rapport Bamford uit 2007. Om het cultuureducatief aanbod in Vlaanderen exhaustief en gestructureerd in beeld te brengen ging de CANON Cultuurcel daarom een partnership aan met Cultuurnet Vlaanderen. Deze vzw heeft, als beheerder van de UiTdatabank, al veel kilometers op de teller als het gaat om het verzamelen en publiceren van cultuur- en vrijetijdsaanbod. De verdere uitbouw van de UiTdatabank om ook cultuureducatieve informatie te verzamelen betekende een echte win-win voor alle betrokkenen op het terrein: onderwijsactoren hebben met cultuurkuur.be één duidelijk loket voor alle vragen over cultuur in de klas: van informatie en inspiratie tot financiering (dankzij de integratie van dynamo3) cultuuractoren hebben één duidelijk aanspreekpunt om alle informatie over hun aanbod in te voeren want zowel het publieksaanbod als het scholenaanbod wordt naar de juiste agenda s gekanaliseerd via de UiTdatabank Het concept zit dus zeker goed, maar is het bereik van cultuurkuur.be vandaag al voldoende groot? Zoals daarnet verduidelijkt, kent het platform een sterke groei, mede ten gevolge van de integratie van de nieuwe dynamo3-module. Cultuurkuur.be is een jong initiatief waarvoor we nog verder aan de weg zullen timmeren om de bekendheid en het gebruik blijvend te verbeteren. Een recente gebruikersbevraging sterkt me wel in de overtuiging dat het platform doet waarvoor het is gebouwd : 68% van de bevraagde onderwijsmedewerkers zoekt op cultuurkuur.be en 20% is effectief overgegaan tot de boeking van een activiteit dankzij cultuurkuur.be.
7. De opstart van cultuurkuur.be kende een wat hobbelig parcours, zoals dat wel vaker het geval is met ambitieuze ICT-projecten. Intussen zijn de problemen uit het verleden zo goed als allemaal opgelost. De problematiek van de werkingsregio s was redelijk specifiek. Cultuurorganisaties zijn - uiteraard - gevestigd in een specifieke gemeente, maar dat betekent niet dat ze enkel in die betreffende gemeente werkzaam zijn. Integendeel, heel veel organisaties zijn bereid om naar de scholen zelf te komen en dit binnen 1 of meerdere provincies of regio s buiten hun eigen gemeente. Die bovenlokale actieradius bleek in eerste instantie echter te botsen met de logica van zowel de invoerschermen voor de organisatoren als de zoekrobot voor de eindgebruikers. Een eerste versie van cultuurkuur.be zorgde op dit punt voor verwarring, maar vandaag zijn filters ingebouwd die leiden tot veel meer gebruiksgemak. Het gebruik van deze filters wordt regelmatig gemonitord met het oog op eventuele verbeteringen. Een ander ongemak in het parcours deed zich voor toen leerkrachten hun eigen scholenpagina niet makkelijk terugvonden. De scholen in Vlaanderen vormen soms een complex web van instellingen met hoofdvestigingen, wijkscholen, identieke adressen, verschillen in officiële namen versus publieksnamen enzoverder. De manuele imports en synchronisaties bij de opstart hebben geleid tot problemen waardoor leerkrachten soms hun school niet konden vinden. Extra zoekbegeleiding op de interface hebben dit grotendeels opgelost. Daarenboven is momenteel een operatie bezig achter de schermen - met de steun van de experts van de Onderwijsdatabank - om de scholenpagina s van cultuurkuur te matchen met de scholenrecords in de Onderwijsdatabank, zodat toekomstige updates dynamischer kunnen verlopen. Elke website of IT-tool kan en moet continu verbeterd worden, op basis van gebruikersfeedback, technische vernieuwingen of nieuwe inzichten. Vandaag krijgen we niet veel meldingen binnen via de helpdesk. Maar we hebben recent nog een nieuwe in-de-kijker-functie toegevoegd en zijn volop bezig om de gebruikerservaring voor het posten van reviews te verbeteren, om maar twee concrete voorbeelden te noemen. 8. Zoals hierboven vermeld zijn een verdere optimalisatie in gebruiksgemak en bekendheid de troeven en de uitdagingen van cultuurkuur.be. Juist door de samenwerking kunnen we de belangen, noden en perspectieven van zowel culturele partners als scholen en leerkrachten voldoende vertalen in de uitbouw van het platform. De huidige werkpunten liggen dan ook volledig in de lijn van wat gebruikers ons leren. Het voorbije schooljaar werd vooral ingezet op optimalisaties en performantie. Nu het platform stabiel is, staan voor het volgende schooljaar opnieuw enkele uitbreidingen op de agenda. Ik pik er enkele uit. 1) Een recente gebruikersbevraging leert ons dat culturele educatoren vragende partij zijn voor meer visibiliteit en dat onderwijsspelers nood hebben aan meer reliëf in de presentatie van de informatie. Daarom maken we werk van een content marketing plan en bouwen we op elke pagina een in-de-kijker-functie in met redactionele selecties. Deze ingreep komt ook de vindbaarheid van het platform via grote zoekmachines als google ten goede. 2) Leerkrachten hebben meer vertrouwen in aanbevelingen en feedback van andere leerkrachten: ook dat is een conclusie uit de gebruikersbevraging. Het is dan ook zaak om de huidige reviewfunctionaliteit te verbeteren zodat die meer gebruikt kan worden en er meer kritische massa komt.
3) Het initiatief projectloket van CANON Cultuurcel zal een doorstart kennen binnen de omgeving van cultuurkuur.be én Klascement. Dit betekent concreet dat een aantal specifieke functies van Projectloket in cultuurkuur.be en Klascement worden geïntegreerd. Het is onze verwachting dat Cultuurkuur - als samenwerkingsproject over de domeinen cultuur en onderwijs heen - steeds meer partnerships zal helpen realiseren. Cultuurkuur werd aanvankelijk opgevat als een tool waarmee cultuur- en onderwijsspelers zich makkelijker kunnen vinden. Vandaag zien we dat Cultuurkuur steeds meer evolueert tot een echt platform : een digitale omgeving die veel meer functies bevat dan enkel een agenda voor het zoeken van activiteiten en organisatoren. Er liggen ook opportuniteiten in het aangaan van partnerships met culturele actoren. Bij elk van deze potentiële partnerships zal uiteraard eerst een analyse gemaakt worden van wat cultuurkuur.be voor deze partners kan betekenen, en vice versa. Tenslotte zie ik heel wat opportuniteiten rond de feitelijke operationalisering van het onderzoek Cultuur in de Spiegel. Hierbij zal het erop aankomen om concrete handvaten aan te reiken aan onderwijs- en cultuurspelers: een operatie waarbij cultuurkuur.be een grote toegevoegde waarde kan hebben. Vanzelfsprekend gaat het bij dit alles vaak om een werk van lange adem. CANON Cultuurcel en CultuurNet Vlaanderen maken daarom tijd voor de opmaak van een duidelijke roadmap om al deze optimalisaties, uitbreidingen en opportuniteiten met partnerorganisaties te analyseren op wenselijkheid en haalbaarheid. Deze roadmap spreidt zich uit over enkele jaren en wordt regelmatig besproken op een gemengde stuurgroep met vertegenwoordigers van de beleidsdomeinen cultuur en onderwijs.