Europese primeur! WKK-installatie AGFA 17 oktober 2007 AGFA-GEVAERT Mortsel Inleiding: WKK Agfa-Gevaert Installatie 4 x (gas-)motor 2 MWe 4 x recuperatieketel oververhitte stoom (19 bara 340 C) 4 x geïntegreerde economiser 4 x nageschakelde rookgascondensor Europese primeur: bijstookinstallatie op gasmotoren Opmerkelijke prestatie: rendement > 100%! (http://www.vreg.be/vreg/documenten/beslissingen/besl-2007-60.pdf) www.indea.be 2 1
Realisatie WKK Agfa-Gevaert Samenwerking Agfa-Gevaert en General Contractor: Eneria Installatie: Devis (Geel) Isolatie: GH-montage Stoomproductie: Clayton of Belgium Energieadvies: INDEA www.indea.be 3 Samenwerking Agfa - INDEA Opdracht INDEA Second opinion ontwerp Lastenboek, beoordeling offertes Garanties, oplevering Onderhoudscontract Certificaten Opvolging certificaten www.indea.be 4 2
Sterke stijging van WKK-installaties SLECHTS 1 REDEN: WKK-CERTIFICATEN Alle WKK-installaties samen produceerden in 2006 8.452 GWh elektriciteit, hetgeen overeenstemt met 14% van ons bruto elektriciteitsgebruik en net iets meer dan Doel 1 en 2 samen. Dat betekent een stijging ten opzichte van 2005 met 21 % qua elektriciteitsproductie in WKK-installaties. www.indea.be 5 Simulaties en resultaten Willy Somers INDEA 3
WKK Agfa: simulaties en resultaten Resultaten van de WKK na 9 maanden Simulatie productie warm water i.p.v. stoom Simulatie stoomproductie zonder en met bijstook www.indea.be 7 Ontwerp WKK WKK warmtegestuurd Rendement afhankelijk van: Warmtebenutting Warmteniveau www.indea.be 8 4
Simulaties warmtebenutting Totaal rendement elektriciteit + warmte = 83% Totaal rendement elektriciteit + warmte = 93% Totaal rendement elektriciteit + warmte = 103% Hoger rendement WKK = Hogere investering = Meer certificaten www.indea.be 9 Simulaties Warmtebenutting LET OP: maximale warmtebenutting terugverdientijd <8000 draaiuren per uur per jaar /a rendement aardgas COW Enetto Qw #WKK-cert 8000h/a 41 /cert. 83% 19.720 8.080 8.288 5,648 45.188 1.852.690 93% 19.720 8.080 10.260 7,840 62.716 2.571.374 103% 19.720 8.080 12.232 10,031 80.245 3.290.059 + 39% + 78% Benut maximaal de laagtemperatuurtoepassingen met uw WKK www.indea.be 10 5
Simulaties Warmteniveau Enkel warme lucht Enkel warm water Combinatie stoom en warm water Combinatie stoom met bijstook, warm water en warme lucht www.indea.be 11 WKK met warme lucht Referentierendement nu op 93% INPUT 1: aardgas per motor Op onderste verbrandingswaarde 4.930 kw Rendement input-output: 103% OUTPUT: Elektriciteit: Warme lucht: 2.020 kwe 3.037 kw www.indea.be 12 6
WKK met warmwaterproductie Referentierendement nu op 90% INPUT 1: aardgas per motor Op onderste verbrandingswaarde 4.930 kw Rendement input-output: 103% OUTPUT: Elektriciteit: Warm water: Warme lucht: 2.020 kwe 2.837 kw 200 kw www.indea.be 13 WKK met stoom en warm water Referentierendement stoom nu op 85% Referentierendement warm water 90% INPUT 1: aardgas per motor Op onderste verbrandingswaarde 4930 kw Rendement input-output: 103% OUTPUT: Elektriciteit: Stoom 19 bar(a) 340 C: Warm water: Warme lucht: 2.020 kwe 965 kw 1.892 kw 200 kw www.indea.be 14 7
WKK Agfa «met stoom en bijstook» WKK-installatie van Agfa Gevaert: INPUT 1: aardgas per motor Op onderste verbrandingswaarde 4.930 kw INPUT 2: aardgas per bijstookbrander Op onderste verbrandingswaarde 3.269 kw Rendement input-output: 103% OUTPUT: Elektriciteit: Stoom 19 bar(a) 340 C: Stoom bijstook: Warmwater: Warme lucht: 2.020 kwe 965 kw 3.187 kw 2.212 kw 200 kw www.indea.be 15 WKK: schematische voorstelling SUPPLETIE 10 C CONDENSAAT 90 C 105 C STOOM 0,22 bar 25 C ONTGASSER CONDENSOR LtFOWS 32 C 90 C 95 C HtFOWS + LtFOWS ontgasser HtFOWS WW_η 26,98 % 0,19 MW 60 C totaal 2212 kw ECONOMISER 75 C 140 C STOOM bijstook 3000 kw 4,00 ton/h wkk 965 kw 1,29 ton/h BIJSTOOKBRANDER totaal STOOMKETEL 3965 kw Bijstook_ž 91,77 % 5,29 ton/h bijstook 3.269 kw aardgas wkk 4.930 kw aardgas ELEKTRICITEIT totaal E_η 40,97 % 2020 kwe 8.199 kw aardgas Stoom_η 19,57 % GASMOTOR Totaal Elektrisch 2020 kwe Totaal thermisch AFGASSEN: 6177 kw 9% O2 Totaal 8197 kw 99,98 % www.indea.be 16 8
WKK Agfa: certificaten - bijstook Het rendement blijft nagenoeg constant met de bijstookbranders aardgas COW per uur per jaar /a motor bijstook Enetto Qs Qw Ql #WKK-cert # WKK-cert zonder 19720 8080 3780 7568 0 9,296 74.366 3.049.017 met bijstook 19720 13.075 8080 4903 8848 0 12,039 96.313 3.948.839 warme lucht 19720 8080 0 0 11348 8,642 69.136 2.834.576 warmwater 19720 8080 0 11348 0 9,049 72.390 2.967.985 Het aantal WKK-certificaten verhoogt met de bijstookbranders www.indea.be 17 WKK Agfa: BPE - certificaten Rendement Input Output: 103% Cijfers uit de VREG-formules: Relatieve besparing op primaire energie periode 12/2006-12/2008 elektrisch rendement thermisch rendement (stoom) thermisch rendement (water) thermisch rendement (lucht) Eη 37,93% Wη_S 21,30% Wη_W 36,90% Wη_L 0,96% BPE 30,77% Resultaat metingen: 33% Aantal certificaten: 33.000 eind sept. 2007 www.indea.be 18 9
WKK gasmotor stoom met bijstook Conclusies Extra certificaten met bijstook? Bijkomende voordelen? Het bijstoken levert: 1) een verhoging van de certificaten = 0,686 certificaat per draaiuur per motor 2MWe 2) vermeden investering voor nieuwe stoomketel = met bijstook wordt er 22t/h extra geproduceerd! 3) Een input-output rendement van 103% met TVT < 16.000 draaiuren www.indea.be 19 INDEA: WKK referenties Catala Drogenbos (papier): ontwerp 6 MWe Catala Drogenbos (karton): realisatie 1,5 MWe Diverse tuinders (tomaat,e.a.): ontwerp en realisatie ADPO Gent: ontwerp en realisatie 2 MWe (biobrandstof) Taminco Gent: ontwerp 6 MWe SPE Gent: Energiestudie 6 MWe T-Power: Energiestudie 400 MWe in opdracht van SGS WKK Agfa-Gevaert: Second opinion ontwerp, Lastenboek, Beoordeling offertes, Garanties, Oplevering, Onderhoudscontract, Certificaten, Opvolging certificaten Technisch advies voor General Contractors WKK www.indea.be 20 10
INDEA: partner voor WKK Willy Somers - oprichter Belcogen Partner bij «moeilijke installaties» Advies voor General Contractors WKK Software ontwikkeling voor financiële berekeningen Partner voor correcte meting en opvolging van de WKK-certificaten www.indea.be 21 INDEA dankt De gastheer Agfa-Gevaert de VZW Energik Alle aandachtige toehoorders Valérie de Groote Willy Somers En alle medewerkers aan deze opmerkelijke WKK realisatie www.indea.be 22 11
Vragen? Vragenronde Contacteer ons via: Willy Somers - 0496 / 28 78 40 willy.somers@indea.be www.indea.be INDEA blogt! Abonneer u gratis via www.indea.be voor een genuanceerde kijk van de INDEA-adviseurs op de energie-actualiteit. www.indea.be 23 12