Erfgoeddag 2014 in Dilbeek Grenzeloze verhalen
Foto cover: Isabelle Vangeel
Voorwoord Erfgoeddag vindt traditiegetrouw plaats op de eerste zondag na de paasvakantie. In 2014 is dat op zondag 27 april met als thema Grenzeloos. Het evenement wil vooral de algemene beeldvorming van cultureel erfgoed in de samenleving versterken. Wat is dat nu precies, cultureel erfgoed? Het gaat over datgene wat we van vorige generaties hebben geërfd en waarvoor we nu zorg dragen, met de bedoeling om het straks op onze beurt ook weer te kunnen doorgeven. Die erfgoedtransfer van generatie op generatie bestaat omdat we belang hechten aan al die materiële en immateriële getuigenissen over en uit het verleden. Ze zeggen namelijk ook iets over ons, over wie we zijn, waarom we zijn zoals we zijn, waar die manier van zijn vandaan komt en waarop dat allemaal gebaseerd is. 1 Immaterieel cultureel erfgoed, kortweg ICE, is letterlijk niettastbaar erfgoed. Soms gaat het over bijzondere feesten, speciale vieringen en uitzonderlijke verhalen. Maar het kan ook gaan over dagdagelijkse dingen. Het zit in de hoofden, lijven en handen van mensen. Gewoontes en gebruiken, eten, muziek, verhalen, technieken Al betekent dagdagelijks niet zomaar of gewoon. Iets is immers pas erfgoed wanneer een groep mensen het waardevol vindt en belangrijk genoeg acht om het vanuit het verleden door te geven naar de toekomst. 2 1 Uit: Grenzeloos: inspiratiegids voor deelnemers, Brussel, Faro, 2013. 2 Uit: Gedeeld verleden, gedeelde toekomst: erfgoed als hefboom voor integratie, Brussel, Faro, 2013, p. 7. 1
De erfgoedorganisaties in de regio en de erfgoedcel willen daarbij graag focussen op het thema migratie; zowel op historisch vlak als wat betreft integratie en interculturaliteit. Het thema Grenzeloos wordt gezien als een kans om in te spelen op dit voor de regio zeer actuele thema. De voorbije eeuwen trokken heel wat mensen uit onze contreien weg op zoek naar veiliger oorden, een beter leven of nieuwe horizonten. Anderzijds wordt onze samenleving steeds diverser door mensen uit het buitenland die zich in onze regio komen vestigen. Onze geschiedenis kan beschouwd worden als een aaneenschakeling van migraties. Migratie betekent een duik in het ongewisse. Alles achterlaten en elders opnieuw beginnen, is van overal en van alle tijden. De Dilbeekse werkgroep ging op zoek naar de verhalen achter de migratie. Wie zijn deze migranten? Waarom lieten ze alles achter? Waar vestigden ze zich en hoe werden ze onthaald? Met welke vooroordelen en aanpassingsproblemen kregen ze te kampen? Wat waren hun successen en mislukkingen? Boeiende verhalen die ongetwijfeld een meerwaarde kunnen betekenen. 2
Voortraject Vanaf april kan je alvast een kijkje nemen in ons infohoekje in de bibliotheek, waar je doorlopend je verhaal kwijt kan. Bezoek eveneens de themastand in de bib. Bezoek Erasmushuis Als aanloop naar dit evenement kan je het Erasmushuis te Anderlecht bezoeken met een gids. Deze zestiende-eeuwse humanist die tot ver buiten de grenzen bekendheid geniet, reisde veel en voelde zich een wereldburger. Foto: Michel Clinckemaille Wanneer: zondag 26/01/14 om 13u45 Waar: Erasmushuis, Kapittelstraat 31, 1070 Anderlecht www.erasmushouse.museum Prijs: 2 Reserveren: cultuur@dilbeek.be, 02 451 69 30 3
Café Combinne begeleid schrijfatelier Cursus en workshop, Interculturele vorming Op 6 februari nodigen we iedereen uit die graag zijn migratieverhaal wil vertellen. We doen dit naar aanleiding van Erfgoeddag 2014 waar we deze grenzeloze verhalen aan het grote publiek willen voorstellen. Kom dus gerust een kijkje nemen, nodig enkele vrienden uit en schuif samen met anderstaligen aan tafel, waar je over koetjes en kalfjes, over dagdagelijkse dingen praat. Foto: Ans Brys Wanneer: donderdag 06/02/14 van 19u30 tot 22u00 Waar: Den Tat, Kalenbergstraat 9, 1700 Dilbeek Toegang gratis Contact: cultuur@dilbeek.be 02 451 69 30 4
Internationale vrouwendag 2014: Vrouwen en migratie Lezing Naar aanleiding van de Internationale Vrouwendag 2014 en als inleiding tot de Erfgoeddag 2014 in Dilbeek met als thema Grenzeloos en Grenzeloze verhalen, brengt Khadija Aznag een verhaal over vrouwen en migratie. Khadija Aznag is islamologe, licenciate Oosterse Filologie en Geschiedenis en stafmedewerkster interculturaliseren van Provincie Vlaams-Brabant. Wanneer: zaterdag 08/03/14 om 16u00 Waar: In Kasteel La Motte, Lumbeekstraat 20, 1700 Sint-Ulriks-Kapelle http://www.kasteellamotte.be Toegang gratis Contact: cultuur@dilbeek.be 02 451 69 30 5
Erfgoeddag 2014: Tentoonstelling Grenzeloze verhalen van 27 april tot 14 mei 2014 Waar: Bibliotheek De Wolfsput, d Arconatistraat 1, 1700 Dilbeek De tentoonstelling vertelt aan de hand van beeld en tekst verhalen over migraties niet alleen van voormalige of huidige inwoners van Dilbeek, maar ook van mensen uit de regio en zelfs daarbuiten. De expo Ik kom van ver van de Leuvense integratiedienst zal vanaf 27 april te zien zijn in de bibliotheek. Deze interactieve expo brengt positieve en sterke verhalen van drieënveertig vrouwen met verschillende roots. Telkens anders, toch weer gelijk. De verhalen krijgen een gezicht, de gezichten krijgen een verhaal. De nadruk ligt op verscheidenheid met als rode draad de kracht, de sterkte en het talent van deze vrouwen. Naast de expo is er een gelijknamig boek met daarin deze 43 verhalen (www.facebook.com/ikkomvanver en www.leuven.be/leven/integratie/activiteiten/ik-kom-van-ver). De regionale erfgoedcel realiseerde Grenzeloze verhalen. Migratieverhalen in Pajottenland en Zennevallei, waarin migranten-getuigen hun migratieverhaal met ons delen op film. En tenslotte werden in schetsboekjes verschillende migratieverhalen van Dilbekenaars gebundeld. Verschillende personen die uit Dilbeek vertrokken of naar Dilbeek getrokken zijn, laten je kennismaken met hun herinneringen, indrukken en verwachtingen. Het idee is geïnspireerd door een wereldwijd kunstproject (www.thesketchbookproject.com), waarbij iedereen die wil een blanco schriftje mee naar huis neemt en zijn inspiratie hierop los laat. Wanneer het af is, belandt het in een bibliotheek en kan het door de lezers worden ingekeken. Dit alles zal nog aangevuld worden met divers fotomateriaal. Kijk, luister en proef. 6
Op zondag 27 april valt er nog heel wat te beleven: 11u00-11u45 en 15u00-15u45: creatief schrijfatelier door Ivo Van Strijtem, dichter, leraar Engels en docent literaire creatie. We gaan op zoek naar onze eigen stem. Elke tekst, elk gedicht bekijken we aandachtig. We sturen bij, creëren een nieuw paar ogen en tasten onze eigen mogelijkheden af. Want schrijven is tevens techniek, naast originaliteit en inspiratie. Iedereen welkom, schrijven is grenzeloos. Foto: Paul Vergauwen 11u00-11u45 en 15u00-15u45: voorleesmoment voor kinderen (3 tot 7 jaar) 14u00-17u00: Art journaling door Isabelle Vangeel: een kunstzinnig dagboek maken. Dagboekschrijven, is dat nog wel in? Art Journaling in elk geval wel! Geen hele bladzijden vol met tekst, maar een creatieve uitlaatklep waar beeld en woord mekaar tegenkomen. Tijdens deze workshop maak je kennis met het concept en maak je onder begeleiding een Art Journal pagina. Je krijgt hopen ideeën aangereikt om er thuis mee verder te gaan. Het leukste is dat je helemaal niet hoeft te kunnen tekenen om een geweldig resultaat te verkrijgen! Reserveren voor workshops: 02 451 69 30 of cultuur@dilbeek.be 7
16u00-18u00: Film in kader van Mooov, films met zicht op de wereld Who is Dayani Cristal?, Mexico, 2013, 84 min. Een film geregistreerd door Marc Silver & Gael García Bernal. De documentaire vertelt het waargebeurde verhaal van een anonieme migrant die terecht komt in de corridor van de dood van de Arizonawoestijn en toont hoe iemands leven een tragische getuigenis kan zijn van de resultaten van het migratiebeleid van de Verenigde Staten. www.mooov.be Waar: in Club 1 van cc Westrand Contact: 02 466 20 30 8
Praktische informatie Info Dienst cultuur en toerisme cultuur@dilbeek.be 02/451 69 30 Dienst integratie integratie@dilbeek.be 02/568 00 45 Openingsuren bibliotheek d Arconatistraat 1, 1700 Dilbeek Zo 27/4: 10u00-17u00 Ma: Di: Woe: Do: Vrij: Za: 10u00-19u00 10u00-20u00 10u00-19u00 10u00-20u00 10u00-19u00 09u00-13u00 www.dilbeek.be www.wolfsput.be www.faronet.be/erfgoeddag www.uitinvlaanderen.be www.mooov.be 9
Dit project is een initiatief van de gemeente Dilbeek: dienst cultuur en toerisme, dienst welzijn en preventie en bibliotheek De Wolfsput in samenwerking met vele vrijwilligers.