Leefmilieus in beweging Symposium JD 2015 Liesbeth van Brug-Stam Anouk van Tiel-Matser
Inhoud 1. Inleiding 2. Wat zijn sociotherapeutische leefmilieus? 3. Oefening inrichting 4. Dagbesteding 5. Oefening cliëntprofiel
1. Inleiding
Kenniscentrum Archipel 2005: start leefmilieus 2009: oprichting Kenniscentrum, ontwikkeling zorgen functieprogramma s 2010: start expertteam leefmilieus 2013: functieprogramma leefmilieus klaar
2. Wat zijn sociotherapeutische leefmilieus?
Aanleiding Veel vraag naar bedden voor clienten met bijzonder zorgvraag: JD, KK, psychiatrie, etc. Toename probleemgedrag Toename conflicten Sociotherapeutische leefmilieus Woonleefomgeving als behandelsetting
Basis leefmilieuconcept Leefmilieus Onderverdelen in groepen: Cliënten Medewerkers Samenhangend aanbod: Zorg Behandeling Benadering Dagbesteding Huisvesting
Doelstelling leefmilieus Bieden van een structuur die aansluit op de zorgvraag en die door omgevingsinterventies op zich al een vorm van behandeling is
Leefmilieu schema Kernbegrippen Cliënt Medewerker Sociogroep Zelf doen Prikkels Uitdaging Maatschappij Samen / groep Actief Zinvol bezig zijn Contacten Begeleiding met handen op de rug Stimuleren Samen met cliënt Balansgroep Balans rust en activiteit Balans contacten en op zichzelf zijn Structuur Individueel of kleine groep Basis structuur Eigen gang gaan Duidelijkheid Helpen met structureren Consequent Bijsturen Sfeergroep Veiligheid Rust Sfeer Mogen Kleine groep Kwetsbaar Angstig Rust Zorgend Toedekkend Overnemen waar nodig Bakengroep Individueel Houvast Weinig prikkels Eigenheid 1 op 1 contact Op zichzelf Snel in conflict Sturen en houvast bieden 1 op 1 contact Veiligheid waarborgen Begrenzen
Implementatie en borgen Neem de tijd, bouw rustig op; betrek familie en clienten actief; evalueer samen met client en familie halfjaarlijks of het leefmilieu nog passend is; evalueer regelmatig of je nog op koers bent met je leefmilieu en stel bij waar nodig; beweeg mee, ben bereid clienten over te plaatsen naar een ander leefmilieu als behoeften veranderen; pas ook de omgeving en inrichting aan; kijk verder dan de huiskamer (activiteiten, therapie,etc)
Wat levert het op?!!!! Cliënten in beweging: Eigen regie vergroot Probleemgedrag neemt af Groepsdynamiek verbeterd Sociale contacten verbeteren Cliënten worden minder snel overvraagd of overprikkeld Dwaalgedrag neemt af Minder z.n. medicatie Teams in beweging: Expertise van medewerkers wordt adequater ingezet Bewuster begeleiden en behandelen Bewust werken vanuit een belevingsgerichte visie Teambuilding Samen verantwoordelijk voor het leefmilieu
Filmfragment Kenniscentrum Archipel Doelgroep: gerontopsychiatrie pg 2007, 2 jaar na implementatie leefmilieus Max en Martine
3. Oefening inrichting
4. Dagbesteding
Activiteiten in kader van leefmilieus Activiteiten afgestemd op leefmilieu Criteria: Hoe: grootschalig, kleine groep, individueel Locatie: op afdeling, buiten afdeling, in de maatschappij Prikkels: uitdagend of juist rustgevend Mate van structuur: veel of weinig Competenties medewerker: zorgend of directief
Voorbeeld van een activiteit: koken Sociogroep: in de groep, buiten het huis of in de keuken, samen taken verdelen, muziek, medewerker die kan sturen met handen op de rug. Balansgroep: kleine groep, buiten afdeling, stappenplan, kleine taken verdelen, overnemen waar nodig. Sfeergroep: kleine groep in huiskamer, taak indien cliënt het aankan, overnemen mag, rustige sfeer, toedekkende begeleiding Bakengroep: 1 op 1, of klein groepje met meer begeleiding en eigen afgebakende plek, eigen taakjes, sturende begeleiding.
Leefmilieus: differentiatie activiteiten Sociogroep Balansgroep Sfeergroep Bakengroep Competenties medewerkers Creativiteit Onderhandelen Stressbestendig Overtuigingskracht Creativiteit Sensitief Directief Sensitief Creatief Inleving Betrokkenheid Stressbestendig Durf Creativiteit Directief Algemene kenmerken medewerker Begeleiding met handen op de rug Groepsgericht Gestructureerd Durf Observeren. Aanpassingsvermogen (rust prikkels). Gericht op kleine groepen. Gestructureerd. Zorgend/ toedekkend Rustig Huiskamer gericht Empathisch directief Observeren Gericht op individu Consequent Durf Kernbegrippen benadering Realiteitsoriëntatie Stimuleren Regels in overleg met cliënten Verdeling taken en verantwoordelijkheden Herkenbare dag- en weekstructuur Onderscheid actieve tijd en vrije tijd en tijd samen en alleen. Balans rust en activiteit Prikkels reduceren waar nodig Structureren Bijsturen. Balans tussen actieve en passieve activiteiten Empathisch directief benaderen waar nodig Validerend Passiviteiten van het dagelijks leven zijn uitgangspunt Beschermend Tolerant en accepterend Meegaan in beleving Volgend Empathisch directief benaderen Begrenzen Positieve bekrachtiging Regels handhaven en consequent toezien op naleving hiervan Medewerkers hebben nadrukkelijk de leiding Cliënt krijgt feedback over gedrag en emoties Kern activiteitenaanbod Huishoudelijke activiteiten Maatschappelijke activiteiten Groepsactiviteiten (naar keuze cliënten) Activiteiten aanbieden, aansluitend bij beleving dat moment Individuele activiteiten of kleine huiskameractiviteiten Wisselend binnen en buitenshuis Sfeeractiviteiten Passieve deelname Activiteiten in de huiskamer Primair activeren Veelal consumptieve activiteiten Activiteiten veelal individueel Expressieve activiteiten Met name binnen het huis Fysieke activiteiten
5. Oefening cliëntprofiel
Uitspraken van cliënten 1. Ik raak snel in conflict met mijn omgeving 2. Ik houd van gezelligheid en mensen om me heen 3. Ik geniet van de rustige sfeer in de huiskamer 4. Ik wil mijn eigen gang gaan, soms sluit ik aan bij een groepje 5. Ik word bang als het te druk is of als ik fouten maak 6. Ondanks mijn ziekte ben ik graag actief bezig
Vragen?