Met pensioen gaan Uitgave juli 2015

Met pensioen gaan Uitgave juli 2015

Disclaimer De in deze brochure verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds DSM Nederland, gevestigd te Heerlen (het pensioenfonds ) is van algemene aard, uitsluitend indicatief en aan wijzigingen onderhevig. De vermelde gegevens zijn uitsluitend bedoeld om deelnemers algemene informatie te verstrekken. De gegeven informatie wordt verondersteld betrouwbaar te zijn, echter het gebruik van de informatie geschiedt geheel voor risico van de gebruiker. Noch de uitvoerder (zijnde DSM Pension Services B.V.), noch het pensioenfonds aanvaardt enige aansprakelijkheid voor schade als gevolg van onjuistheden of onvolkomenheden in de informatie, of voor schade ontstaan in verband met het gebruiken, het afgaan op of verspreiden van de informatie. Rechten kunnen uitsluitend worden ontleend aan het voor de deelnemer geldende pensioenreglement. 1) Voor DSM kan ook gelezen worden een andere gelieerde onderneming zoals opgenomen in bijlage 1 van het pensioenreglement van PDN. 2

Met pensioen gaan Pensioen in zicht! Nog even en je gaat genieten van je pensioen. Een lang leven van werken ligt achter je. Een ander levensritme komt eraan. Eindelijk is er tijd voor al die zaken waarvoor zo lang geen of veel te weinig tijd was. Niet alleen je dagelijkse leven gaat veranderen. Ook je finciën zijn niet meer hetzelfde. Die zijn straks anders opgebouwd. In plaats van loon komt er AOW en pensioen. Voordat het zover is, moet je waarschijnlijk nog een paar belangrijke keuzes maken. (Als je eerder dan je pensioendatum gestopt bent met werken, heb je een aantal van die keuzes al eerder gemaakt.) In deze brochure lees je over de keuzes die je kunt maken als je met pensioen gaat en ook alles wat je moet weten rond je maandelijkse pensioenuitkering. Naast je pensioen ontvang je, vaf de wettelijke AOW-leeftijd van de Sociale verzekeringsbank je AOW. Ook verandert er met je pensionering het een en ander rond belastingen en zorgverzekering. Ook daarover informeren we je in deze brochure, althans op hoofdlijnen. Enkele maanden (circa zes maanden) voordat je met pensioen gaat, ontvang je van PDN een aanvraagformulier voor het ouderdomspensioen. Tevens ontvang je keuzeformulieren om in te vullen. Op die formulieren maak je ar gelang je situatie keuzes over bijvoorbeeld het wel of niet uitruilen van het partnerpensioen of het variëren met de hoogte van je pensioen (eerst meer, later minder of andersom). Dat laatste kan alleen als je aansluitend aan je dienstverband met DSM 1) met pensioen gaat. Daar ontvang je enkele maanden (circa drie maanden) voor je pensionering onze 'toekenningsbrief'. In die brief staat een indicatie van wat je netto aan pensioen gaat ontvangen. In de brief tref je ook een overzicht aan van je pensioensituatie, voorzover PDN die kan overzien. Als je bij andere pensioenfondsen ook nog pensioen hebt opgebouwd en dat pensioen niet hebt overgedragen aan PDN, dan is dat pensioen niet in ons overzicht verwerkt. De eerste pensioenuitkering kun je verwachten aan het einde van de maand, waarin je met pensioen gaat. Anders dan je wellicht gewend bent, ontvang je ast de maandelijkse pensioenuitkering geen vakantietoeslag en geen eindejaarsuitkering meer. Die uitkeringen zijn al opgenomen in de berekening van de maandelijkse uitkering. 3

Voor gepensioneerden in het buitenland kunnen we het pensioen overmaken op een buitenlandse rekening. Dit gebeurt in euro's. PDN brengt daarvoor geen kosten in rekening. Binnen Europa brengen ook de banken hiervoor geen kosten in rekening. Bij banken buiten Europa kan dat anders geregeld zijn. De betaaldata van de PDN pensioenen zijn in iedere maand uiterlijk op de 27 ste. Wijzigingen doorgeven Ook als je gepensioneerd bent, kan het zijn dat je soms contact moet opnemen met je pensioenfonds. Als bijvoorbeeld je IBAN (banknummer) wijzigt, willen we dat tuurlijk graag weten. Als je in het buitenland woont, is het zelfs vaker nodig dat je iets aan ons meldt. Verhuis je in het buitenland ar een ander adres, dan horen wij dat graag. En zo zijn er meer zaken. Komt er een einde aan je huwelijk, je geregistreerd partnerschap of je notarieel samenlevingscontract dan moeten we dat weten. En tuurlijk is het ook van belang dat we te weten komen dat jij of je partner overleden is. Dat moet gemeld worden. Als je in het buitenland woont, moet je ook jaarlijks of op andere momenten een formulier (een zogenoemde attestatie de vita) (laten) invullen waaruit blijkt dat jij of je partner nog in leven zijn. Je krijgt hiervan automatisch bericht van PDN. Toeslagen (indexatie) Als je gepensioneerd bent, wordt je pensioen zoveel mogelijk aangepast aan de ontwikkeling van de prijzen. Daardoor blijft de koopkracht van het pensioen op peil. Deze toeslagverlening, ook wel 'indexatie' genoemd, is voorwaardelijk. Dat betekent dat het bestuur van PDN ieder jaar opnieuw besluit of er wel of niet een toeslag op de pensioenen komt en ook hoe hoog die is. Bepalend daarvoor is de finciële toestand van het fonds. Als het bestuur in een jaar geen toeslag geeft, bestaat de mogelijkheid dat je in de jaren daar 'inhaaltoeslagen' ontvangt. Ook dat is afhankelijk van de finciële positie van het fonds. Bij het berekenen van de toeslag houdt het fonds rekening met het zogenoemde CBS-prijsindexcijfer 'CPI alle huishoudens, afgeleid'. Ouderdomspensioen Het ouderdomspensioen is het pensioen dat je ontvangt vaf je pensionering zolang je leeft. De hoogte van het ouderdomspensioen is afhankelijk van vier factoren. 1. Het aantal deelnemingsjaren 2. Het opbouwpercentage 3. De pensioengrondslag 4. De door jezelf gemaakte keuzes Rekenvoorbeeld bij een franchise van 13.500 euro Pieter is 25 jaar. Hij verdient nu 28.000 euro bruto per jaar. Verminder je dit bedrag met de franchise, bijvoorbeeld 13.500 euro, dan blijft 14.500 euro over. Deze 14.500 euro is de pensioengrondslag. Over dit bedrag bouwt Pieter in een jaar 1,875 procent pensioen op. Dat is 272 euro bruto per jaar. Stel dat Pieter maar 1 jaar in dienst zou zijn, dan zou hij vaf zijn pensioendatum ieder jaar 272 euro aan pensioen ontvangen van PDN. Stel dat Pieter 40 jaar bij DSM 1 ) werkt en steeds hetzelfde salaris zou blijven verdienen, dan bouwt hij 40 x 272 euro aan pensioen op. Pieter krijgt dan vaf zijn pensioendatum elk jaar in ieder geval 10.880 euro (bruto) uitgekeerd, daarast ontvangt hij nog AOW. 4

De deelnemingsjaren Een pensioenjaar is gelijk aan een kalenderjaar. Iemand die 40 jaar fulltime in dienst is bij DSM 1 ) heeft normaliter 40 jaar pensioen opgebouwd Opbouwpercentage Dit percentage geeft aan hoeveel pensioen je in één pensioenjaar opbouwt. Bij PDN is dat percentage 1,875 procent. In het verleden golden andere percentages. Het loon waarover je pensioen opbouwt, heet 'pensioengrondslag'. Pensioengrondslag Bij de pensioengrondslag gaat het om het vaste brutosalaris tot maximaal 100.000, verminderd met de franchise. De franchise heeft te maken met de AOW. Omdat je van de overheid AOW ontvangt, wordt niet over het hele salaris pensioen opgebouwd. Keuzes Let wel: De hier genoemde keuzes zijn meestal niet van toepassing voor gewezen deelnemers (slapers), waarvoor nog een pensioenreglement van vóór 1 januari 2006 geldt. Eerder met pensioen Er zijn mogelijkheden om eerder dan op je pensioendatum met pensioen te gaan. Je kunt het pensioen vervroegen. Dat betekent dan wel dat het ouderdomspensioen lager uitvalt. Mensen die via VPS (Vrijwillig PensioenSparen) geld hebben gespaard, kunnen dat gebruiken om hun ouderdomspensioen te verhogen en daarmee hun pensioendatum te vervroegen. Over eerder met pensioen gaan kun je meer lezen in de brochure Eerder met pensioen op de website van PDN. Later met pensioen Indien je inkomsten uit arbeid hebt, is het mogelijk je pensioen later dan je pensioendatum in te laten gaan. Later dan op je 67-jarige leeftijd is niet mogelijk. Variëren met de hoogte van je pensioen (hoog/laag) Je kunt de hoogte van je ouderdomspensioen laten variëren. Wil je de eerste jaren pensionering een grote reis maken? Of heb je dan nog bepaalde finciële verplichtingen, bijvoorbeeld de aflossing van je hypotheek? In die gevallen kun je kiez een hoger ouderdomspensioen in de periode vlak pensionering in ruil voor een lagere uitkering in de periode daar. Andersom kan uiteraard ook. Uitruil van partnerpensio extra ouderdomspensioen Als je met pensioen gaat, heb je geld gespaard of pensioenrechten opgebouwd voor zowel ouderdomspensioen als partnerpensioen. Je kunt ervoor kiezen al het geld en die rechten aan te wenden voor ouderdomspensioen. Bijvoorbeeld als je geen partner (meer) hebt. Misschien heeft je partner zelf wel een goed pensioen opgebouwd. Heeft je partner daarentegen zelf geen (goed) pensioen opgebouwd, dan is het meestal verstandig om het partnerpensioen te laten bestaan. Heb je een partner en wil je het partnerpensioen toch uitruil een hoger ouderdomspensioen, dan moet je partner daar ook mee instemmen. Die krijgt dan immers jouw overlijden geen pensioen meer van PDN. Wie het hele partnerpensioen uitruilt voor een hoger ouderdomspensioen ontvangt ongeveer 17,24 procent meer ouderdomspensioen. Over de uitruil van partnerpensio extra ouderdomspensioen kun je meer lezen in de brochure Uitruil partnerpensioen op de website van PDN. Deeltijdpensioen Je kunt ervoor kiezen om met deeltijdpensioen te gaan. Je gaat dan in de jar je pensionering minder dagen per week werken. Als je met deeltijdpensioen wilt gaan, overleg je dat eerst met je werkgever. 5

Doe dat minstens een half jaar voor het tijdstip dat je minder wilt gaan werken. Gaat DSM 1 ) akkoord, dan wordt het verzoek doorgestuurd ar PDN. Bij deeltijdpensioen bouw je minder pensioenrechten op. Enerzijds is er sprake van een pensioenuitkering en anderzijds werk je nog gedeeltelijk. Voor het gedeelte dat je werkt, bouw je nog pensioen op. Voor het andere deel niet. Dat betekent dus een lager ouderdomspensioen dan bij volledig werken. Maar heb je veel geld gespaard in je pensioenpot, bijvoorbeeld door Vrijwillig PensioenSparen of vanwege een prepensioneringsregeling, dan kan het toch interessant zijn. Berekenen van het pensioen Bij het berekenen van je pensioenuitkering wordt uitgegaan van je pensioenopbouw. Die pensioenopbouw bestaat met ingang van 1 januari 2012 uit drie delen. Het deel dat opgebouwd is vóór 2012 en dat uitgaat van de pensioenrekenleeftijd van 65 jaar, een deel dat is opgebouwd vaf 2012 en dat rekening houdt met de pensioenrekenleeftijd van 66 jaar en een deel dat rekening houdt met de leeftijd van 67 jaar. Bij het berekenen van de pensioenuitkering wordt uitgegaan van de werkelijke (door jou gekozen) pensioendatum. Dit betekent dat de drie delen van de pensioenopbouw (met verschillende pensioenrekenleeftijden) worden omgerekend tot één uitkeringsbedrag op de werkelijke pensioendatum. Partnerpensioen Als je gepensioneerd bent en je overlijdt, dan is er partnerpensio je partner en wezenpensio je kind(eren). Het partnerpensioen heette vroeger bestaandenpensioen. Zijn beide ouders overleden, dan is het wezenpensioen 28 procent per kind. Kinderen ontvangen wezenpensioen zolang ze jonger zijn dan 18 jaar. Studerende kinderen kunnen wezenpensioen ontvangen tot uiterlijk 27 jaar. Als bij je overlijden je partner jonger is dan de pensioenleeftijd, bestaat er ook recht op een tijdelijk en aanvullend partnerpensioen. Over partnerpensioen kun je meer lezen in de brochure Partner en Wezenpensioen op de website van PDN. AOW De Algemene Ouderdomswet (AOW) regelt in Nederland het verplichte, collectieve ouderdomspensioen dat als algemene basis dient voor Nederlandse ouderdomspensioenen. Verzekerd voor de AOW zijn ingezetenen van Nederland en niet-ingezetenen van Nederland die bepaalde inkomsten in Nederland genieten. De AOW-uitkering gaat in op de dag dat de betrokkene de AOW-leeftijd bereikt. De van toepassing zijnde AOW-leeftijd is, afhankelijk van de geboortemaand. Vaf 2013 verschuift de ingangsdatum van de AOW-uitkering. In onderstaande tabel zie je wanneer je AOW-uitkering ingaat. Vaf 1 juli 2015 bedraagt een volledige AOW-uitkering 742,04 euro bruto per maand. Als je samenwoont met een partner die ook AOW ontvangt, ontvang je samen 1.484,08 euro. Als alleenstaande ontvang je 1.088,21 euro bruto per maand. Die bedragen zijn exclusief vakantiegeld en de tijdelijke inkomensondersteuning AOW ad 25,35 euro per maand. Bovendien is uitgegaan van een volledige AOW opbouw. Het partnerpensioen bedraagt 70 procent van je ouderdomspensioen. Het wezenpensioen is 14 procent van het ouderdomspensioen. 6

De AOW opbouw is volledig als je 50 jaar voorafgaand aan je AOW-leeftijd steeds in Nederland hebt gewoond en/of gewerkt. De ingangsdatum van de AOW-uitkering is afhankelijk van je geboortedatum en leeftijd in onderstaande tabel. Je bent geboren: Stapsgewijze verhoging AOW-leeftijd 30 november 1948 1 november 1949 31 oktober 1949 1 oktober 1950 30 september 1950 1 augustus 1951 31 juli 1951 1 juni 1952 31 mei 1952 1 april 1953 31 maart 1953 1 januari 1954 31 december 1953 1 oktober 1954 30 september 1954 1 juli 1955 30 juni 1955 1 april 1956 31 maart 1956 1 januari 1957 Je krijgt AOW in: Je leeftijd als je AOW-uitkering ingaat: 2014 65 + 2 maanden 2015 65 + 3 maanden 2016 65 + 5 maanden 2017 65 + 7 maanden 2018 65 + 9 maanden 2019 66 2020 66 + 3 maanden 2021 66 + 6 maanden 2022 66 + 9 maanden 2023 67 31 december 1956 2024 nog niet bekend* * De regering beslist later of de AOW-leeftijd verder omhoog gaat voor mensen die 1956 geboren zijn. Ebeeld: Als je 31 oktober 1949, maar voor 1 oktober 1950 bent geboren, krijg je drie maanden je 65ste de AOW-uitkering. 7

Vakantiegeld Als je gepensioneerd bent, krijg je geen vakantiegeld meer apart uitbetaald. Je vakantiegeld is verrekend in je maandelijkse uitkering. Kreeg je vroeger in november nog een extra maand betaald, dan is dit ook in je maandelijkse pensioenuitkering verwerkt. Zorgverzekering Ook de betaling van de premies zorgverzekering ziet er anders uit. Je betaalt twee soorten premies voor de Zorgverzekeringswet. Het gaat dan om de zogenoemde inkomensafhankelijke bijdrage en om de nomile premie. Enkele maand het bereiken van je AOW-leeftijd stuurt de SVB je een formulier voor het aanvragen van de AOW. Meer informatie over AOW vind je op www.svb.nl. Daar zijn ook de betaaldata van de AOW te vinden. Laat je niet verrassen als je met pensioen gaat! Als je met pensioen gaat, moet je een aantal zaken goed in de gaten houden, om niet oangeam verrast te worden. Nu je pensioen ontvangt, betekent dit, dat je enkele extraatjes die je voor je pensionering kreeg, niet meer ontvangt of dat die al in je pensioen zijn verwerkt. Sommige zaken zijn nu anders geregeld. Waar moet je dan aan denken? Toeslagen Als je gepensioneerd bent, ontvang je jaarlijks (als de finciële situatie van het fonds dat toelaat) een toeslag op je pensioen om de prijsstijgingen (inflatie) te compenseren. Je pensioen wordt daardoor hoger. Toen je nog niet gepensioneerd was, kreeg je (als de finciële situatie van het fonds dat toeliet) een toeslag op je pensioenopbouw vanwege de algemene CAO-stijging van de lonen. Door beëindiging van je dienstverband bij DSM 1 ) wordt de collectieve zorgverzekering van jou (en je meeverzekerde gezinsleden) beëindigd. Na beëindiging van het DSM 1 ) dienstverband wegens (pre)pensionering kun je toch gebruik (blijven) maken van de collectieve zorgverzekering van DSM 1 ). Dit geldt ook voor de bestaanden die van Pensioenfonds DSM Nederland (PDN) een pensioen ontvangen. Als je gebruik wilt blijven maken van de collectieve zorgverzekering van DSM 1 ), moet je dit zelf aan Zilveren Kruis Achmea doorgeven. Dit kan telefonisch of via internet. Het collectiviteitsnummer dat je in dat geval moet opgeven is 207 000 895. Wanneer je al een uitkering van PDN ontvangt (bijv. een prepensioenuitkering) als je met pensioen gaat, hoef je geen wijziging aan Zilveren Kruis Achmea door te geven. Ook als ge(pre)pensioneerde of bestaande krijg je korting op de premie voor het basispakket. Voor de aanvullende verzekeringen en de klassendekking betaal je een andere premie. 8

Uitgebreidere informatie over de zorgverzekering kun je inwinnen bij Zilveren Kruis Achmea. Behalve de nomile premie betaal je ook de inkomensafhankelijke bijdrage voor de zorgverzekering. De inkomensafhankelijke bijdrage is 4,85% (stand 2015) over je pensioen tot en met een maximum van 51.974 euro (stand 2015). De bijdrage bedraagt in 2015 maximaal 2.520,74 euro per jaar. Deze premie wordt maandelijks op je uitkering ingehouden. Als je pensioen en AOW per jaar samen hoger zijn dan 51.974 euro (stand 2015) kan het zijn dat je teveel inkomensafhankelijke bijdrage betaalt. Dat komt, omdat twee verschillende instanties de bijdragen berekenen over je AOW en je pensioenuitkering. Betaal je daardoor te veel, dan ontvang je het teveel betaalde later weer terug via de Belastingdienst. Voor vragen over de collectieve zorgverzekering en premie-inhouding kun je terecht bij Zilveren Kruis Achmea (tel. 071-7510051). Belastingen Het pensioenfonds houdt belasting in op je pensioen. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) houdt eveneens belasting in op je AOW. Pensioenfonds en Sociale Verzekeringsbank weten echter niet van elkaar wie, hoeveel, inhoudt. Daardoor kan het gebeuren dat er te weinig belasting wordt ingehouden. Heb je daardoor te weinig belasting betaalt, dan ontvang je van de Belastingdienst een heffing over de te weinig betaalde belasting. Bij een hoog pensioen kan dat aardig in de papieren lopen. Hier is uitgelegd hoe een heffing van inkomstenbelasting kan ontstaan en hoe je een heffing (deels) kunt voorkomen. Naheffing van inkomstenbelasting, hoe kan dat? Regelmatig wordt onze Pension Desk gebeld door pensioengerechtigden met een vraag over de heffing van de inkomstenbelasting. Hoe kan dat: Er wordt toch maandelijks loonheffing op de uitkering ingehouden? is de meest gehoorde reactie van de bellers. Hier leggen we uit hoe het kan dat ondanks de inhouding via de loonbelasting toch een heffing inkomstenbelasting kan ontstaan. Bij de uitleg spelen vier begrippen een belangrijke rol; loonheffing, loonheffingskorting, aangifte inkomstenbelasting en progressief belastingstelsel. Hier worden deze begrippen kort uitgelegd. 9

Loonheffing Dit is de maandelijkse belasting die wordt ingehouden op je salaris of uitkering. Loonheffingskorting Dit is de korting op de te betalen loonheffing (het gedeelte van je inkomen waarover je geen belasting betaalt). Aangifte inkomstenbelasting Dit is de controle op de in totaal ingehouden loonheffing. Progressief belastingstelsel Naarmate je inkomsten hoger zijn, stijgt het belastingpercentage. In de tabel hieronder staan de belastingpercentages 2015 die bij de verschillende schijven horen. Wanneer je ervoor kiest om je pensioen van PDN vóór je AOW-leeftijd te laten ingaan, heb je tot je AOW-leeftijd te maken met een hoger belastingtarief dan vaf je AOW-leeftijd. De loonheffing houdt geen rekening met persoonlijke omstandigheden, de inkomstenbelasting wel. Bij de aangifte inkomstenbelasting moet je opgeven wat je in totaal aan inkomsten hebt ontvangen in een bepaald jaar. Minimaal twee inkomstenbronnen Als gepensioneerde of bestaande heb je bij altijd twee of meer uitkeringen: je krijgt een uitkering van de overheid en daarast een pensioen van PDN (en mogelijk andere fondsen). Bij de vaststelling van de maandelijkse loonbelasting wordt geen rekening gehouden met het gegeven dat je meerdere inkomsten geniet. Iedere uitkeringsinstantie, dus ook PDN, stelt zelfstandig op basis van de belastingtabellen de loonheffing vast. Vanwege het progressieve karakter van het belastingstelsel kan op die manier een situatie ontstaan dat je op jaarbasis te weinig loonheffing hebt afgedragen. Ter verduidelijking staat hieronder een voorbeeld waarbij sprake is van een heffing. Schijf Inkomsten Belastingtarief tot de AOWleeftijd Belastingtarief vaf de AOWleeftijd 1 0 tot 19.823 36,50% 18,60% 2 19.823-33.858* 42% 24,1% 3 33.858* - 57.585 42% 42% 4 Vaf 57.585 52% 52% * voor geboortjejaar 1945 of eerder 33.590 10

Voorbeeld: Je krijgt een AOW-uitkering van 1.000 bruto per maand. Daarast krijg je een pensioenuitkering van PDN van eveneens 1.000. Op deze uitkeringen wordt door de uitkeringsinstanties afzonderlijk loonheffing ingehouden volgens de belastingtabel. In beide gevallen is de loonheffing gebaseerd op de 1 e schijf in 2015. Dus: AOW: 18,60% van 1.000 = 186,00 PDN-pensioen: 18,60% van 1.000 = 186,00 Per jaar is dat totaal: 186,00 + 186,00 = 372 x 12 maanden = 4.464 Beide uitkeringen worden bij de aangifte van de inkomstenbelasting bij elkaar opgeteld. Samen zijn ze ( 1.000 + 1.000 =) 2.000. Per jaar is dat 24.000. Uit de tabel met de belastingschijven kun je aflezen dat in dat geval de inkomsten vaf 19.823 in de 2 e schijf belast moeten worden. Dat betekent tegen een percentage van 24,1%. Dus: 18,60% over de inkomsten tot 19.823 = 3.687 24,1% over de inkomsten vaf 19.823 tot 24.000 ( 4.177) = 1.006 1.006 + 3.687 = 4.693. Via de loonheffing is ingehouden 4.464. Er zal dus een heffing via de inkomstenbelasting (moeten) plaatsvinden van 4.693-4.464 = 229. Naheffing voorkomen? Hoe kun je voorkomen dat je met een heffing wordt geconfronteerd? Als de heffing hoger of bij gelijk is aan de algemene loonheffingskorting per jaar voor iemand vaf de AOW-leeftijd (in 2015 1.123), dan kun je overwegen om de toepassing van de loonheffingskorting te laten vervallen. In de meeste gevallen wordt de loonheffingskorting door de uitkeringsinstantie van de overheid toegepast. Je moet in dat geval de SVB verzoeken de algemene heffingskorting niet toe te passen. Je kunt er ook voor kiezen om door PDN maandelijks meer loonheffing te laten inhouden. Je kunt daarvoor een schriftelijk verzoek sturen aan PDN, Postbus 6500, 6401 JH Heerlen of via e-mail info.pdn@dsm.com. PDN kan niet het bedrag berekenen waarmee de loonheffing aangepast moet worden. De hoogte van de aanpassing dien je zelf (mogelijk met hulp van je fincieel adviseur) te berekenen en schriftelijk door te geven aan PDN. Heb je het lezen van deze brochure nog vragen, dan kunt je voor meer informatie terecht bij de Pension Desk van PDN (telefoon: 045 5788100 of e-mail info.pdn@dsm.com). 11