Regioprofiel Noord-Holland Leidinggevend Monteur Elektrotechnische Installaties, niveau 4 16 januari 2013 Regioprofiel Op 31 mei 2012 hebben de MBO-instellingen, de technische installatiebranche en de Metaalbranche in Noord- Holland een convenant gesloten. Binnen dit convenant werken de vijf ROC s, RBPI Noord Holland, Kenteq, UNETO-VNI, OTIB, opleidingsbedrijven en bedrijven in de technische installatiebranche samen aan de verbetering van de kwaliteit van opleidingen, beroepspraktijkvorming en examinering. Eén van de activiteiten van het project is het uitwerken van zogenoemde regioprofielen 1. Een regioprofiel is de concretisering van een uitstroomprofiel van de Kwalificatiedossiers Installeren. Het regioprofiel bevat: De context van de functie; Beroepshouding en verantwoordelijkheden; De complexiteit van de functie; De beroepshandelingen/werkprocessen en de daarbij gewenste resultaten; De kennis en vaardigheden die nodig zijn om de beroepshandelingen/werkprocessen uit te kunnen voeren. Bij de beroepshandelingen is het gewenste resultaat vermeld. Vervolgens wordt daaronder schematisch aangegeven welke beheersing van kennis en vaardigheden nodig is om deze beroepshandelingen uit te voeren. Hierbij is voorzien in een basispakket dat breed opleidt voor de regio en dat specifiek kan worden aangevuld met wat voor een individuele bedrijf / deelnemer van belang is. Ook bij de theorie is het mogelijk om bovenop het vereiste minimum extra onderwerpen aan te bieden, mocht dat nodig zijn. 2 Werkwijze Als beginpunt zijn de regioprofielen van het RBPI Gelderland Overijssel genomen. Deze zijn opgesteld door het RBPI Gelderland Overijssel, waarbij men als basis van het kwalificatiedossier heeft aangehouden en het onderwijs dat daarbij is ontwikkeld door de regionale werkgroep Elektrotechniek. Op het format van de regioprofielen van Gelderland Overijssel hebben we enkele aanpassingen aangebracht, en conceptregioprofielen voor de regio Noord Holland gemaakt. Deze zijn op 8 november 2012 besproken met een groep van 25 bedrijven. Naar aanleiding van deze bespreking zijn de profielen verder aangepast tot het voor u liggende profiel. De context en complexiteit van het beroep De leidinggevend monteur elektrotechnische installaties is werkzaam in de sector Techniek bij een installatiebedrijf dat zowel eenvoudige als complexe elektrotechnische installaties aanlegt, onderhoudt en wijzigt. Het betreft installaties als algemene elektrotechnische installaties, gebouwbeheerssystemen, datanetwerken, telecominstallaties, elektro- en instrumentatiesystemen, bliksem- en overspanningsbeveiligingen, (openbare) verlichting, lichtreclamesystemen en verkeerssignalering. Het werk wordt buiten op locatie verricht. Beroepshouding en verantwoordelijkheden De leidinggevend monteur elektrotechnische installaties heeft een leidinggevende en uitvoerende rol. Hij werkt zelfstandig onder supervisie van een project-/bedrijfsleider. Hij is verantwoordelijk voor de voortgang van het installatieproces op de werkplek en de kwaliteit van het op te leveren werk. Daarnaast is hij verantwoordelijk voor de veiligheid op de werkplek. Hij geeft leiding aan en is vraagbaak voor een groep monteurs van diverse niveaus. Hij is aanspreekpunt voor externen. Hij installeert mee, echter hoe groter het project hoe minder hij installeert. Bij echt grote projecten geeft hij alleen leiding. 1 Het Regioprofiel beschrijft het wat van het onderwijs en doet geen uitspraken over het hoe van het onderwijs. 2 De landelijke examinering voor rekenen en taal en het programma Loopbaan en Burgerschap zijn als bijlagen van toepassing. 1
De vereiste kennis en vaardigheden qua inhoud en niveau voor de beroepshandelingen Werkprocessen Gewenst resultaat (Beroepshandelingen) Voorbereiden isolatie-/ installatietwerkzaamheden Demonteren van componenten, kabels of isolatiemateriaal en afwerkmateriaal Bepalen positie van componenten en route van kabels Aanleggen kabels Plaatsen en monteren van componenten/ isolatiematerialen Beproeven van installatie Instellen van componenten en installatie Afronden isolatie-/ Installatiewerkzaamheden Opstarten van de werkzaamheden Aansturen monteurs en onderaannemers Beheersen van materialen, gereedschappen en materieel Realiseren van optimale werkuitvoering Administreren en archiveren van projectgegevens Materialen, gereedschappen en materieel t.b.v. het installeren van de installatie zijn beschikbaar. Alle relevante gegevens over de uit te voeren installatiewerkzaamheden zijn bekend. De klant is geïnformeerd over de werkzaamheden. Werkopdracht kan veilig, efficiënt en binnen de vastgestelde planning worden uitgevoerd. Elektrotechnische installatie is gereed voor uitbreiding of aanpassing. Positie van onderdelen en de route en aansluitpunten van bedrading en bekabeling zijn bepaald. Volgens tekeningen en aangelegde bedrading en bekabeling en daarbij horende aansluitpunten Bedrading en bekabeling voldoen aan de gestelde kwaliteitseisen. Monteurs hebben efficiënt en effectief samengewerkt. Juist aangesloten onderdelen en deelproducten Een volgens tekening gemonteerde installatie Een elektrotechnische installatie die voldoet aan de gestelde eisen. Een volgens specificaties, veilig en betrouwbaar functionerende elektrotechnische installatie Opgeruimde werkplek Zo veel mogelijk tevreden gestelde klant Alle vereiste formulieren en werkbonnen zijn ingevuld; eventuele klachten, incidenten en verbetervoorstellen zijn gerapporteerd. Werkzaamheden zijn in hoofdlijnen afgestemd Werkzaamheden zijn gepland Voorzieningen zijn aanwezig Effectieve aansturing van monteurs en onderaannemers Het werk wordt goed en veilig uitgevoerd Benodigde materialen, gereedschappen en materieel zijn beschikbaar Monteurs gaan zorgvuldig om met materialen, geredschappen en materieel. Wijzigingen en meerwerk zijn tijdig bekend De werkuitvoering verloopt zonder onaanvaardbare verstoring en vertraging. Projectgegevens zijn doelmatig geadministreerd en gearchiveerd. Projectgegevens zijn eenvoudig terug te vinden 2
Hieronder eerst een opsomming van de kennis en vaardigheden die nodig zijn om de werkprocessen (beroepshandelingen) uit te voeren en vervolgens een opsomming van onderwerpen waarbij theoretische kennis wordt aangebracht. Beheersing van kennis en vaardigheden bij het uitvoeren van de werkprocessen (beroepshandelingen) Algemeen VCA VOL Toezicht op de uitvoering van kwaliteit, arbo en milieu (Kam) Plannen en organiseren van mensen en middelen Voorbereiden van het werk (bestel- en afleverbonnen) Kwaliteit leveren (volgens bedrijfsnormen/productiviteit) Werkbonnen invullen en archiveren Afwijkingen signaleren in tekening en bestek en administratief verwerken Leiding geven Het instrueren en begeleiden van monteurs Feedback geven Beoordelen van monteurs op hun competenties Intake en introductie organiseren en uitvoeren Inzicht in effect eigen gedrag Meer- en minderwerk Opnemen van meer- en minderwerk Inzicht in calculatiemethode Projectadministratie Detailplanning bewaken Materiaal en materieel bestellen Werkplekinspectie Gestructureerd administreren van o.a. afspraken, meer/minderwerk, weekstaten, toolboxen Bepalen van Leidingaanleg Positioneren van leidingen en materieel Controleren volgens norm NEN.., NPR en richtlijnen Kabelgoten, ladderbanen selecteren en toepassen Bevestigingsmaterialen selecteren en toepassen Sparingen in bouwkundige constructies controleren Tussencontrole op aanleg Basis* Extra* Installeren (positioneren) van Algemene (gebouw gebonden) elektrotechnische installaties Gebouwbeheerssystemen Datanetwerken, telecominstallaties Brand- en inbraakbeveiliging, toegangscontrole, cameratoezicht Verkeerssignalering (openbare) Verlichtingsinstallaties Opleveren van diverse installaties Instructie geven aan gebruikers van de installatie Opleveren en rapporteren volgend de geldende procedures In bedrijf stellen van diverse installaties 3
Vervolg Beheersing van kennis en vaardigheden bij het uitvoeren van de werkprocessen (beroepshandelingen) Communicatietechniek Instructies, bijeenkomsten organiseren en vastleggen Toolboxmeetings plannen en vastleggen Overleg met klant(en), monteurs, collega s en overige onderaannemers/leveranciers over uit te voeren werk (naar aanleiding daarvan plannen en organiseren werkzaamheden) Correct, vlot en bondig formuleren in woord en geschrift Rapporteren over klachten, incidenten en verbetervoorstellen Klant infomeren over bediening en gebruik van de installatie Constructieve feedback geven aan monteurs; gesprekstechniek toepassen Generiek Nederlands op 3F Communiceren in Engels Lezen en Luisteren op B1 en Spreken, Gesprekken voeren en Schrijven op A2 Communiceren in Duits Basis* Extra* *de Basis = het programma dat voor iedereen geldt; * het Extra pakket = specialisme van een bedrijf, verdieping, pluspakket, keuzemogelijkheid. Hier geldt: breed opleiden voor de regio, specifiek voor een bedrijf/ deelnemer. 4
De minimaal vereiste vaktheorie voor de Leidinggevend monteur elektrotechnische installaties op niveau 4 is uitgewerkt in een aantal onderwerpen. Per onderwerp is onderscheid gemaakt naar: - Verdieping = van de leerling wordt verwacht dat hij over de onderwerpen opgaven kan maken met gebruik van formules, normen en hij kan de werking kan uitleggen. - Verbreding = als een leerling extra onderwerpen nodig heeft om te kunnen functioneren binnen de BPV. De verbreding kan bestaan uit, het maken van opgaven met gebruik van formules, normen en hij kan de werking uitleggen. Onderwerp Rekenen/praktische wiskunde Beroepseisen t.a.v. rekenen en praktische wiskunde op 3F Generiek rekenen op 3F Tekenen Lezen van elektrotechnische tekeningen en schema s Revisie tekeningen op papier aanpassen Archiveren en documenteren van tekeningen Tekening lezen van diverse installaties Praktische ontwerpen Berekenen/selecteren van ladderbanen, kabelgoten Praktisch inzicht in leiding berekenen Bedrijfskunde Kwaliteitscyclus Plannen en organiseren Meer- en minderwerk opnemen/inzicht in calculaties Organiseren van een projectorganisatie Communicatietechniek Omgangskunde Gesprekstechnieken Kunnen analyseren van informatie en mondeling en schriftelijk kunnen samenvatten Leidinggeven Rapporteren Engelse taal Communiceren in Engels Lezen en Luisteren op B1 en Spreken, Gesprekken voeren en Schrijven op A2 Technische documentatie lezen en interpreteren Instructie geven in het Engels Duitse taal Technische documentatie lezen en interpreteren Instructie geven in het Duits Gebouw gebonden installaties Volgens de norm NEN..en de richtlijnen NPR Positioneren van leidingen en toestellen Gebouwbeheerssystemen Kennis van Bussystemen (voorbeeld KN) Kennis van opnemers en communicatiemethoden Verdieping Verbreding 5
Onderwerp Data- en telecomnetwerken Selecteren/positioneren van datanetwerken Kennis van connectoren en leidingen Verlichtingstechniek Verlichtingstechniek in de context van het beroep Realiseren buitenverlichting en verlichting terreinen Bouwkundige voorzieningen Aangeven volgens voorschrift doorvoeringen en sleuven Sparing kunnen controleren Brandvrij en geluidsarm gelegd Bouwkundig tekening lezen Verdieping Verbreding In bedrijf stellen, beproeven en opleveren >80A Meten van aardverspreidingsweerstand Meten circuitweerstand Meten isolatieweerstand Testen aardlekschakelaars Testen beschermingscontacten en aardleidingen Visuele inspectie Invullen opleverrapporten, nut en noodzaak herkennen Elektrisch aansluiten van diverse installaties CV-installaties, kleppen en thermostaten Luchtbehandelingstoestellen Warmtekrachtkoppelingen en Hr E Warmtepompen Zonnecollectoren Photo Voltaisch 6