B&W.nr. 09.0123., d.d. 24 februari 2009 B&W-aanbiedingsformulier Onderwerp Beantwoording van de schriftelijke vragen van raadsleden H. Keereweer (PvdA) en F. Van Dijk (CDA) inzake schadeverhaal tijdens Oud- en Nieuwviering BESLUITEN Behoudens advies van de commissie 1. De beantwoording van de schriftelijke vragen van raadsleden H. Keereweer (PVDA) en F. Van Dijk (CDA) inzake schadeverhaal tijdens Oud- en Nieuwviering (ingekomen op 23 december 2008), vast te stellen; 2. Dit besluit te zenden aan de vragensteller en de overige leden van de gemeenteraad. Samenvatting Het antwoord zal worden verzonden aan de raadsfracties van PvdA en CDA en overige leden van de gemeenteraad via de Griffie.
Schriftelijke vragen aan het College van Burgemeester en Wethouders van de raadsleden H. KEEREWEER (PVDA) EN F. VAN DIJK (CDA) inzake schadeverhaal tijdens Oud- en Nieuwviering (ingekomen op 23 december 2008) Helaas zijn er ieder jaar mensen die de Oud & Nieuw-viering gebruiken om zich te misdragen en schade toe te brengen aan mensen en aan spullen van anderen. Hierbij gaat het niet altijd om gemeentelijk eigendom. Los van een strafrechtelijke reactie van de overheid, kunnen particulieren theoretisch hun schade verhalen op de veroorzakers van die schade. Dit geldt ook wanneer die schade in groepsverband is aangericht. In de praktijk is dat echter niet eenvoudig en wegen de kosten en nadelen lang niet altijd op tegen de ingewikkelde en langdurige procedure. Particulieren dragen dan hun eigen schade, verhalen die mogelijk nog op de hun verzekering, maar de veroorzakers van de schade beginnen op 1 januari vol goede voornemens aan een blanco jaar. PvdA en CDA vinden dat deze gang van zaken waar mogelijk moet worden voorkomen. De Oud & Nieuw-viering is geen geïsoleerd avondje slopenzonder-gevolgen. CDA en PvdA vragen zich dan ook af in hoeverre de gemeente particulieren kan ondersteunen bij het verhalen van hun schade. De gemeente beschikt over expertise, lange adem en kan vorderingen bundelen en waar mogelijk zelfs overnemen. Naast het strafrecht en het bestuursrecht moet naar de mening van PvdA en CDA ook het civiele recht maximaal worden ingezet om Oud & Nieuw te bevrijden van zijn imago als een avond waarop normale normen niet meer gelden en waarvoor nadien geen verantwoordelijkheid bestaat. Antwoord van Burgemeester en Wethouders (ingekomen 24 februari 2009) Op grond van artikel 43 van het Reglement van Orde stellen wij u de volgende vragen: 1. Bent u met ons van mening dat, naast een publiekrechtelijke reactie, de schade in principe altijd op de dader verhaald moet worden? Zo nee, waarom niet? Ja. 2. Bent u met ons van mening dat de gemeente de vordering tot vergoeding van de schade door vernielingen etc. die particulieren tijdens Oud & Nieuw lijden zou moeten ondersteunen en eventueel overnemen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke daden verbindt u aan dit standpunt, en welke resultaten boekt u daarmee? Nee, naar ons oordeel zijn er voldoende mogelijkheden voor schadeverhaal. Via contacten en communicatie zullen we uiteraard wel aandacht besteden aan de mogelijkheden tot schadeverhaal en mensen/partijen daarop wijzen. De afgelopen jaren is er met de politie en het Openbaar Ministerie afgesproken dat schadekwesties indien mogelijk als civiele claim meelopen met de strafrechtelijke procedure. Dat betekent dat het ook voor particulieren eenvoudig is om een claim in te dienen, als tenminste de dader bekend is. Helaas is het vaak het geval dat de dader onbekend is, waardoor schadeverhaal niet mogelijk is.
Hieronder treft u een opsomming aan van de bestaande mogelijkheden voor schadeverhaal: - Opsporingsonderzoek en schadebemiddelingstraject politie / OM. Via het opsporingsonderzoek zal de Politie na aangifte alle inspanningen erop richten dat de dader kan worden opgespoord. Indien de persoon van de dader bekend is, zijn er op grond van de Aanwijzing slachtofferzorg (2004A004) van het College van Procureurs Generaal mogelijkheden van daadwerkelijke schadevergoeding aan het slachtoffer (zie bijlage 1). - Schadeverhaal via verzekering (nieuwe methode politie Hollands-Midden, CED en Justitie) Het korps van de politie Hollands Midden draait samen met de Centrale Expertise Dienst (CED) Forensic en justitie sinds september van dit jaar een pilot met een nieuwe methode om financiële schade te verhalen op bekende daders. Voor verdere informatie over deze pilot wordt verwezen naar bijlage 3. Particulieren kunnen via hun verzekeringsmaatschappij van deze mogelijkheid gebruik maken. De politie Hollands Midden verzorgt tevens schadebemiddeling (op grond van de wet Terwee) in zaken waarin de dader heeft bekend. - Losse civiele procedure starten (eventueel via rechtsbijstand e.d.) De Aanwijzing verstrekking van strafvorderlijke gegevens voor buiten de strafrechtspleging gelegen doeleinden (2207A018) faciliteert in het verkrijgen van gegevens uit de strafrechtelijke context ten behoeve van het zo nodig aanspannen van een civiele procedure (zie bijlage 2). In geval dat het slachtoffer niet beschikt over een rechtsbijstandverzekering kan in de praktijk voor zover vereist ondersteuning worden geboden via tussenkomst van het Juridisch Loket of het Bureau Slachtofferhulp. Via contact en communicatie zullen we uiteraard wel aandacht besteden aan de mogelijkheden tot schadeverhaal. De afgelopen jaren is er met de politie en het Openbaar Ministerie afgesproken dat schadekwesties indien mogelijk als civiele claim meelopen met de strafrechtelijke procedure. Helaas is het vaak het geval dat de dader onbekend is, waardoor schadeverhaal niet mogelijk is. 3. Graag ontvangen wij van u een gedetailleerd overzicht van de materiële schade die de gemeente de afgelopen 2 jaar tijdens Oud & Nieuw heeft geleden, alsmede inzage in het verhaal van de schade, de afbetaling daarvan en eventuele afschrijvingen. In bijlage 4 treft u ter informatie het meerjarig kostenoverzicht aan, zoals vastgesteld bij de evaluatie van de jaarwisseling 2007/2008. De schades zijn daarin niet in detail opgenomen en zijn momenteel ook niet meer te achterhalen. Dit jaar zijn de schades aan gemeentelijke eigendommen specifiek geïnventariseerd. Het overzicht is nog niet definitief vastgesteld, maar ter indicatie ontvangt u alvast een concept (zie bijlage 5).
Politie Hollands Midden Nieuwe methode Pakken en plukken Geplaatst door Erwin Stout zaterdag 27 september 2008 Pakken en plukken is een nieuwe methode om financiële schade te verhalen op bekende daders. Deze nieuwe methode wordt mogelijk gemaakt door de samenwerking tussen Politie Hollands Midden en CED Forensic, als belangenbehartiger van de benadeelden. Nieuwe Wet Politiegegevens De nieuwe Wet Politiegegevens maakt het mogelijk informatie te delen met een derde partij zoals CED Forensic. De CED Forensic treedt namens verzekeraars én benadeelden op en stelt de crimineel aansprakelijk voor de geleden financiële schade van alle betrokkenen. Niet alleen de verzekeraars hebben namelijk voordeel van deze constructie, maar ook de directe benadeelden profiteren van deze werkwijze. De benadeelden, bijvoorbeeld degene waarbij is ingebroken, profiteren conform de afspraken die verzekeraars hierover hebben, als eerste van de ontnemingsactie. Bijvoorbeeld in verband met een eigen risico op de verzekeringspolis of een onverzekerd belang. Doordat de CED Forensic namens alle partijen optreedt, kan zij een crimineel via één civiel rechtelijke procedure verantwoordelijk houden voor alle schade en kosten, die zijn ontstaan door een scala van criminele activiteiten (zie voorbeeld). Zowel grote als kleine zaken De nieuwe pakken en plukken methode kan zowel in grote zaken als in kleinere zaken ingezet worden. Een grote zaak zoals bijvoorbeeld een overval op een winkel waarbij een groot geldbedrag wordt weggenomen. Maar CED kan ook namens benadeelden van een enkele of een serie van woninginbraken een zaak opstarten. Uitgangspunt is dat er een dader bekend is. Toevoeging op de mogelijkheden De nieuwe methode pakken en plukken is een toevoeging op bestaande manieren om geleden schade of kosten te verhalen op personen. In het politiekorps Hollands Midden worden de kosten die gemaakt zijn voor het verwijderen van graffiti of het repareren van materialen door vandalisme als sinds jaar en dag op de dader verhaald. Ook is het standaard om de kosten van inzet te verhalen wanneer blijkt dat iemand opzettelijk een valse melding of aangifte heeft gedaan. Sinds vorig jaar is er ook de pluk ze wetgeving. Deze wetgeving houdt in dat gelden die de dader heeft verdiend door middel van illegale praktijken, zoals de verkoop van drugs, terug moeten worden betaald aan de staat. Een andere manier is verwoord in de patseraanpak. Dit houdt in dat onverklaarbaar vermogen van een persoon aangepakt wordt. Wanneer iemand in een dure auto rijdt, maar ook een uitkering trekt, dan zal deze auto in beslag worden genomen. Voorbeeld: een drietal criminelen wordt aangehouden voor vijf woninginbraken. Tijdens het politieonderzoek komt hiervoor voldoende (civielrechtelijk) bewijs naar voren. De vijf bewoners zijn allen verzekerd bij een andere verzekeraar. Hun eigen risico bedraagt 150 euro. De overige schade is vergoed door de opstal en inboedel verzekeraars voor een totaal bedrag van 10.000 euro. De politie wisselt op basis van een door de officier van justitie getekend convenant informatie uit met CED Forensic, als gemachtigde optredend namens alle benadeelden. CED Forensic legt met behulp van een advocaat beslag op geld en goederen van de criminelen. De criminelen zijn hoofdelijk
aansprakelijk, ieder van hen kan voor de complete vordering worden aangesproken. De criminelen worden achtervolgd tot zij iedere cent van de 10.750 euro hebben betaald. Dat betekent dat ook waardevolle bezittingen als voertuigen iedere keer weer in beslag kunnen worden genomen. De eerste 750 euro die op de criminelen wordt verhaald gaat naar de benadeelden (5 x 150 euro eigen risico). De rechter acht de verdachte verantwoordelijk en legt hen een straf op.
Bijlage 4: kostenoverzicht (uit evaluatie jaarwisseling 2007/2008) Kosten jaarwisseling 2002-2003 2003-2004 2004-2005 2005-2006 Stadsdeel West 20.424 32.600 45.040 25.824 Stadsdeel Noord 17.106 6.807 18.547 9.385 Stadsdeel Zuid 12.070 15.412 7.435 10.218 Stadsdeel Midden 13.541 8.841 16.084 2.832 Kosten Wijkbeheer. algemeen. 11.040 3.29 6 6.504 2006-2007 2007-2008 Totaal Wijkbeheer 1 86.251 66.956 93.610 48.259 SB afd. RWW 4.220 500 2.850 4.337 2.923 6.215 SB afd. Inzameling 58.830 SB afd. Civiel 65.500 SB afd. Groen 2.020 SB extra inzet pers. 15.000 Stedelijk Beheer 98.760 63.988 42.154 49.865 163.875 147.565 Schade 3.200 6.500 parkeerautomaten Inzet GOA s 2 10.000 15.412 9.000 18.920 16.170 M&B totaal 187.161 163.065 147.614 102.461 188.918 165.235 C&E/Accommodaties 24.000 3.850 4.344 1.964 1.130 - Brandweer 4000 6.000 11.310 15.510 13.500 15.559 Gemeentelijke 24.000. bijdrage aan feest Totaal gemeentelijk kosten 215.161 172.915 163.268 143.935 202.548 185.794 NS 84.000 geen 1.164 1.000 21.000 900 KPN en TNTPost 3 11.000 11.300 38.376 20.730 459 7127 JCDecaux (abri s en 65.000 32.000 24.000 7.583 7.994 2092 muppi s) Woningbouwcorporaties 3150 4 Totaal extern 160.000 42.300 36.530 29.313 44.083 10.119 Totaal kosten jaarwisseling 375.000 215.215 216.808 179.248 233.001 199.063 1 Door de structuurverandering binnen de dienst M&B waarbij de stadsdelen zijn verdwenen is het niet mogelijk een vergelijk te trekken met voorgaande jaren. 2 De GOA s zijn rond de jaarwisseling ingezet voor politie ondersteuning. In totaal voor 294 uur a 55,-. Er zijn deze jaarwisseling geen teamleiders ingezet in het voorgaande jaar was dit wel het geval. 3 Geen schade aan brievenbussen, het schadebedrag betreft enkel de telefooncellen. 4 Het gaat hier om een schadebedrag bij woningbouwcoöperatie De Sleutels van Zijl en Vliet.
Beleidsmatige toelichting uit de evaluatie 2007/2008 2.2 Kostenoverzicht Voor het zesde jaar is een uitgebreid kostenoverzicht gemaakt zodat er een vergelijking kan worden gemaakt met de vorige vijf jaarwisselingen. Het gaat vooral om schade. Maar ook de extra inzet (mens en materiaal bij de dienst Milieu & Beheer en de Brandweer) is in het kostenoverzicht meegenomen (zie bijlage). Belangrijkste conclusies De totale kosten van de jaarwisseling zijn redelijk gedaald ten opzichte van vorig jaar, maar nog wel hoger dan twee jaar geleden. De totale kosten zijn met 18% gedaald t.o.v. de jaarwisseling 2006-2007 en 7% hoger ten opzichte van 2005-2006. De gemeentelijke kosten dalen dit jaar gelukkig weer na de trendbreuk van vorig jaar. De meeste kosten zijn afkomstig van de Afdeling Stedelijk Beheer en betreffen schade aan wijkcontainers (Inzameling) en straatmeubilair (Civiel). Ongeveer 22 % van de kosten ( 42.000 van de 191.000) betreft kosten voor extra inzet van mens en materiaal bij de dienst Milieu & Beheer en de Brandweer. Dit zijn extra kosten bovenop de gebruikelijke personele en materiele inzet tijdens de jaarwisseling. Bij de politieinzet wordt daarin geen onderscheid gemaakt (afgesproken is om deze kosten wel inzichtelijk te maken). De externe kosten zijn in totaal sterk gedaald. Opvallend is de forse daling van schade aan Mupi s en Abri s (JCDecaux) enerzijds en een toename van schade aan openbare telefooncellen anderzijds. Er is geen schade bij de afdeling Accommodaties van de gemeente (o.a. schoolgebouwen) Landelijk zagen we op dit gebied wel toename van vernielingen/ brandstichting aan bijvoorbeeld schoolgebouwen. Het schadebedrag van de afgelopen jaarwisseling bedraagt ongeveer 150.000., daarmee is deze jaarwisseling te kwalificeren als één na beste vanaf 2003 toen het beleid rond de jaarwisseling is aangescherpt.