profiel assistent machinaal houtbewerker meubelbedrijf Algemene informatie datum: 27 januari 2005 versie: 01 Onder regie van kenniscentrum beroepsonderwijs bedrijfsleven Stichting Hout & Meubel Ontwikkeld door: Stichting Hout & Meubel, afdeling Ontwikkelcentrum Brondocument 1. Beroepsprofielen in de meubelbranche (Dijk 12, Beleidsonderzoek, 2000) Legitimering beroepscompetentieprofiel door: - op format vereisten - op de inhoud Stichting Hout & Meubel d.d. 4 april 2005 Bestuur Stichting Scholings- en Werkgelegenheidsfonds Meubelindustrie d.d. 6 juli 2005 Mogelijke functiebenamingen hulp machinale houtbewerking leerling machinaal houtbewerker junior machinaal houtbewerker
Beroepsbeschrijving Beroepscontext/ werkzaamheden De assistent machinaal houtbewerker meubelbedrijf (hierna te noemen assistent machinaal houtbewerker) verricht zijn werkzaamheden vooral bij meubelbedrijven die seriematig produceren. Dit zijn zowel grote als kleine bedrijven. Veel van de grote seriematige meubelbedrijven zijn gespecialiseerd, bijvoorbeeld in tafels of slaapkamer- of woonkamermeubilair. De bedrijven hebben een eigen productassortiment, wat betekent dat de productie een zekere regelmaat en routinematigheid kent. Afnemers van de bedrijven zijn vooral de goothandel, maar ook meubelzaken en bedrijven. Soms zijn particulieren klant. Binnen het bedrijf is de assistent machinaal houtbewerker werkzaam op de afdeling machinale waar alle voorkomende productietechnieken worden uitgevoerd, zoals afkorten, zagen, frezen, boren, schuren, schaven, etc. De assistent machinaal houtbewerker verricht ondersteunend en uitvoerend werk op deze afdeling. Hij kan worden gezien als assistent van (met name) de allround machinaal houtbewerker. De assistent machinaal houtbewerker werkt vaak in een koppel met de allround machinaal houtbewerker. Ze staan dan samen aan de machine, waarbij de allround machinaal houtbewerker de machine instelt en bedient. De assistent machinaal houtbewerker zorgt voor de aanvoer van materiaal, de belading van de machine en afvoer van het (half-)product. Daarbij leert hij in de praktijk hoe collega s werken en machines worden ingesteld en worden bediend. De werkzaamheden van de assistent machinaal houtbewerker bestaan uit het opstarten van (al ingestelde) machines, de aanvoer van materiaal, de belading van de machine en het visueel controleren van materiaal op fouten en / of oneffenheden. Bij het werk dat de assistent machinaal houtbewerker uitvoert, werkt hij volgens productiegegevens en mondelinge/schriftelijke werkinstructies. De werkzaamheden van de assistent machinaal houtbewerker worden uitgevoerd volgens door het bedrijf vastgestelde richtlijnen en hebben een routinematig karakter. De assistent machinaal houtbewerker kan in zijn werk te maken krijgen met andere afdelingen, zoals de montage, waar bijvoorbeeld een montagemedewerker of een meewerkend voorman montage werkzaam zijn. Daarnaast heeft de assistent machinaal houtbewerker te maken met zijn leidinggevende en de allround machinaal houtbewerker. Alle werkzaamheden van de assistent machinaal houtbewerker worden uitgevoerd volgens bedrijfsvoorschriften (zowel werkinstructies voor de uitvoering als werkinstructies voor kwaliteitszorg, arbo- en milieuwetgeving) en indien van toepassing volgens het Arbeidsbesluit Jeugdigen. Rol en verantwoordelijkheden De assistent machinaal houtbewerker werkt onder directe begeleiding van een collega, bijvoorbeeld een allround machinaal houtbewerker of een meewerkend voorman machinale houtbewerking (hoofd van de afdeling).
De assistent machinaal houtbewerker bedient onder toezicht machines. Dat zijn wat eenvoudiger en ongevaarlijker machines (bv. zaag-, schaaf-, boor- en schuurmachines). Complexiteit Complexiteit De assistent machinaal houtbewerker voert vooral eenvoudige en ondersteunende taken uit op de afdeling machinale houtbewerking. Zijn werk draagt een vrij sterk repeterend en routinematig karakter. De assistent machinaal houtbewerker is onder toezicht werkzaam. Uit oogpunt van veiligheid verricht de assistent machinaal houtbewerker meestal geen complexe of gevaarlijke zaag- en freesbewerkingen. De assistent machinaal houtbewerker heeft een signalerende taak voor wat fouten of afwijkingen betreft (oneffenheden of beschadigingen van materiaal of (half)product). Afbreukrisico Onvoorzichtigheid, onoplettendheid en concentratieverlies kunnen tot onveilige situaties leiden. Sommige assistent machinaal houtbewerkers mogen vanwege hun leeftijd niet met bepaalde machines werken. Door onvoorzichtigheid kan materiaal of (half)product beschadigd raken. Typerende beroepshouding Voor de assistent machinaal houtbewerker zijn de volgende houdingsaspecten en capaciteiten van belang om adequaat te functioneren: secuur en nauwkeurig verantwoordelijkheidsgevoel geduldig veilig werken flexibel leergierig
Trends/innovaties Marktontwikkelingen Toenemende productspecialisatie Als gevolg van de toenemende productspecialisatie wordt steeds meer gebruik gemaakt van toeleveranciers. Toepassing van nieuwe materialen Als gevolg van nieuwe trends worden steeds nieuwe materialen toegepast. Wetgeving/ overheidsregulering Technologische ontwikkelingen Bedrijfsorganisatorische Ontwikkelingen Internationale Ontwikkelingen Loopbaanmogelijkheden Toenemende wet- en regelgeving. Hierbij gaat het om de wet- en regelgeving omtrent het productieproces (arbo en milieu). Bij de uitvoering van de werkzaamheden moet de machinaal houtbewerker meubelindustrie zich aan deze wet- en regelgeving houden. Niet van toepassing Verandering in werkwijze. Er zijn steeds korter lopende trends en kleinere series, waardoor de productie moet worden geflexibiliseerd (machines moeten vaker worden in- en omgesteld). Niet van toepassing. De assistent machinaal houtbewerker kan na enige jaren praktijkervaring ( training on the job ) en aanvullende bijscholing doorgroeien tot een machinaal houtbewerker. Kerntaken van het beroep 1. Assisteert bij technische werkzaamheden 2. Functioneert als medewerker in een werkorganisatie
Kerntaak 1 Assisteert bij technische werkzaamheden Input: De assistent machinaal houtbewerker ontvangt instructies en overige informatie over de uit te voeren werkzaamheden. Verwerking: De machinaal houtbewerker assisteertbij diverse werkzaamheden, zoals o aan- en afvoer van materialen o visuele controle van de materialen, o eenvoudige bewerkingen uitvoeren mbv machines Output: Goed uitgevoerde werkzaamheden Rol/verantwoordelijkheden Complexiteit Betrokkenen (Hulp-)middelen Kwaliteit van proces en resultaat De assistent machinaal houtbewerker verricht ondersteunend werk. Hij is vaak de assistent van de allround machinaal houtbewerker en werkt onder diens toezicht. De assistent machinaal houtbewerker is verantwoordelijk voor zijn eigen werk, maar de eindverantwoordelijkheid ligt bij de direct leidinggevende. De assistent machinaal houtbewerker voert vooral eenvoudige en ondersteunende taken uit op de afdeling machinale houtbewerking. Zijn werk draagt een sterk repeterend en routinematig karakter. De assistent machinaal houtbewerker is onder toezicht werkzaam. De assistent machinaal houtbewerker heeft bijvoorbeeld te maken met zijn direct leidinggevende en medewerkers op de dezelfde afdeling. Voor de werkzaamheden kan de assistent machinaal houtbewerker gebruik maken van machines en diverse gereedschappen. Daarnaast kan hij gebruik maken van voorschriften op het gebied van kwaliteit, arbo en milieu. Ook maakt hij gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen en benodigde transportmiddelen. De assistent machinaal houtbewerker moet bij de uitvoering van zijn werkzaamheden rekening houden met de voorschriften en richtlijnen op het gebied van kwaliteit, arbo en milieu. Keuzes en dilemma s Zelf beslissen versus overleggen Als er zich een probleem voordoet moet de assistent machinaal houtbewerker beslissen of hij het probleem zelf kan oplossen of dat hij moet overleggen met zijn collega
Kerntaak 2 Functioneert als medewerker in een werkorganisatie Input: De assistent machinaal houtbewerker is werknemer in een werkorganisatie Verwerking: Kent zijn plek en die van anderen binnen de hiërarchie in de organisatie en het arbeidsproces Volgt instructies op Toont inzet en motivatie Stelt zich loyaal op tov het bedrijf en collega s Output: De assistent machinaal houtbewerker draagt bij tot het goed functioneren van de organisatie Rol/verantwoordelijkheden Complexiteit Betrokkenen (Hulp-)middelen Kwaliteit van proces en resultaat De assistent machinaal houtbewerker verricht ondersteunend werk. Hij is vaak de assistent van de allround machinaal houtbewerker en werkt onder diens toezicht. De assistent machinaal houtbewerker is verantwoordelijk voor zijn eigen werk, maar de eindverantwoordelijkheid ligt bij de direct leidinggevende. De complexiteit van de werkzaamheden is beperkt. De assistent machinaal houtbewerker heeft bijvoorbeeld te maken met zijn direct leidinggevende en de medewerkers in het bedrijf Voor de werkzaamheden kan de assistent machinaal houtbewerker gebruik maken van voorschriften en communicatiemiddelen. De assistent machinaal houtbewerker moet bij de uitvoering van zijn werkzaamheden rekening houden met de voorschriften en richtlijnen op het gebied van kwaliteit, arbo en milieu. Keuzes en dilemma s Zelf beslissen versus overleggen Als er zich een probleem voordoet moet de assistent machinaal houtbewerker beslissen of hij het probleem zelf kan oplossen of dat hij moet overleggen met zijn collega
Competentiematrix 1 s Kerntaak 1 2 3 4 5 6 7 8 1 Voorbereiden eigen werkzaamheden x x 2 Veilig en milieubewust werken x x 3 Zorgdragen voor kwaliteit x x 4 Samenwerken x 5 Communiceren tijdens werkzaamheden x x 6 Omgaan met problemen x x 7 s blijven x x ontwikkelen 8 Grondstoffen en producten verzamelen x x en transporteren 9 Werkzaamheden uitvoeren met elektrische en pneumatische handgereedschappen x 10 Bewerkingen uitvoeren met machines x 11 Assisteren bij het monteren x 12 Assisteren bij het afmonteren x Kerntaken 1. assisteert bij technische werkzaamheden 2. functioneert als medewerker in een werkorganisatie 1 Dit schema geeft de relatie tussen competenties en kerntaken weer en de relaties tussen competenties en kernopgaven. Het schema bevat dus geen verwijzing naar de relatie kerntaak en kernopgave. Er zijn geen kernopgaven geformuleerd in het beroepsprofielenonderzoek
Voorbereiden eigen werkzaamheden 1. (VM/BOS) wijze zijn werkopdracht voor te bereiden, zodat deze efficiënt wordt uitgevoerd. Verzamelt op basis van de ontvangen werkopdracht alle relevante informatie en interpreteert deze. Stemt de aanpak van werken zonodig af met de leidinggevende en/of andere betrokkenen. Een goed voorbereide opdracht Veilig en milieubewust werken 2. (BOS/SC) wijze volgens voorschriften voor arbo en milieu te werken, zodat het werk verantwoord wordt uitgevoerd. Handelt conform de richtlijnen/relevante voorschriften en bedrijfsvoorschriften op het gebied van arbo en milieu. Reageert alert en actief op (het ontstaan van) onveilige situaties. Neemt preventieve maatregelen om problemen te voorkomen. Meldt optredende lichamelijke klachten aan leidinggevende Gaat milieubewust om met het materiaal Brengt voorzieningen aan ter voorkoming van onveilige situaties op de werkplek. Zorgt voor een ordelijke en veilige opslag van materiaal bij de werkplek. Het werk wordt conform de voorschriften voor arbo en milieu uitgevoerd
Zorgdragen voor kwaliteit 3. (BOS/ON) wijze zijn werk in de vereiste kwaliteit af te leveren, zodat zowel aan de belangen van de klant als die van het eigen bedrijf tegemoet gekomen wordt. Werkt volgens het kwaliteitssysteem van de werkgever. Werkt volgens de kwaliteitsvoorschriften van de werkgever/fabrikant/leverancier. Komt gemaakte afspraken na. Werkt (gedurende een lange periode) nauwkeurig, geconcentreerd en met oog voor detail. Controleert na afloop het resultaat van het eigen werk en lost eventuele problemen op. Een goede kwaliteit van het afgeleverde werk. Kwalitatief goed verlopende werk- en productieprocessen. Samenwerken 4. (BOS/SC) De assistent machinaal houtbewerker is in staat om op adequate wijze samen te werken, zodat het werk zo goed mogelijk wordt uitgevoerd. Past zich aan de bedrijfscultuur aan. Komt gemaakte werkafspraken na. Wijzigt werkwijze indien nodig naar aanleiding van gekregen feedback. Communiceert met zijn collega s. Vraagt collega s om hulp als hij er zelf niet uitkomt Gaat flexibel om met wisselende taken. Draagt bij aan een positieve werksfeer en toont interesse in het werk van anderen. Gaat respectvol om met mensen van andere disciplines, houdt rekening met de werkzaamheden van derden en overlegt bij eventuele problemen. De assistent machinaal houtbewerker functioneert effectief en efficiënt binnen een team. De assistent machinaal houtbewerker levert in een prettige werksfeer met anderen een gezamenlijke prestatie om doelen te realiseren.
Communiceren tijdens werkzaamheden 5. (SC) De assistent machinaal houtbewerker is in staat om op adequate wijze met alle betrokkenen in het werkproces te communiceren, zodat dit ten goede komt aan het verloop van de werkzaamheden. Hanteert correcte omgangsvormen. Stemt de communicatie af op de ander en op de situatie. Luistert aandachtig en toont geduld. Spreekt helder en duidelijk Nederlands en/of vreemde taal Stelt gerichte vragen om relevante informatie te achterhalen. Vraagt zonodig door om de noodzakelijke informatie helder te krijgen. Geeft na een ontvangen opdracht aan wat hij gaat doen. Vraagt feedback aan collega s. Legt een probleem op duidelijke wijze voor aan de leidinggevende. Een vlot lopend werkproces. Adequaat geïnformeerde betrokkenen. De onderlinge werkverhoudingen zijn optimaal.
Omgaan met problemen 6. (BOS/SC) wijze met problemen met betrekking tot zijn eigen werkzaamheden (zoals storingen aan productiemiddelen, afwijkingen aan producten, planningsproblemen, etc) om te gaan, zodat deze verholpen en indien mogelijk in de toekomst voorkomen worden. Signaleert het probleem. Raadpleegt zonodig collega s, leidinggevende(n) en/of deskundige(n). Meldt problemen bij leidinggevende. Blijft kalm in moeilijke situaties. Biedt hulp bij het verhelpen van het probleem. Luistert actief naar gegeven aandachtspunten mbt productafwijkingen (bijvoorbeeld maatvoering fouten waardoor producten niet goed passen, incompleet zijn van het product) Luistert actief naar aangegeven aandachtspunten mbt kwaliteitsafwijkingen (bijvoorbeeld beschadigingen aan de verflaag, loslatende houtvulmiddelen) Het probleem is verminderd, beheersbaar gemaakt of opgelost. Indien mogelijk zijn maatregelen ter preventie van verdere problemen opgenomen. s blijven ontwikkelen 7. (ON) wijze zijn beroepscompetenties te ontwikkelen om gedurende de loopbaan goed te blijven functioneren in zijn beroep. Reflecteert met de leidinggevende op het beroepsmatig handelen. Brengt met de leidinggevende in kaart wat goed en nog niet goed gaat Bepaalt met de leidinggevende welke beroepscompetenties hij verder moet ontwikkelen Bepaalt met de leidinggevende welke activiteiten hij daartoe moet ondernemen. Onderneemt de met de leidinggevende afgesproken activiteiten. Past in overleg nieuwe werkwijzen toe. Constante ontwikkeling en toepassing van de eigen beroepscompetenties. Bijdrage aan de kwaliteitsverbetering van de werkzaamheden.
Grondstoffen en producten verzamelen en transportaren 8. (BOS/SC) wijze de benodigde grondstoffen en halfproducten te verzamelen, zodat de daaropvolgende werkzaamheden efficiënt uitgevoerd worden. Verzamelt de juiste grondstoffen, halfproducten en aantallen op basis van de productiegegevens. Controleert de juistheid van de afmetingen van grondstoffen en halfproducten en lost eventuele problemen op. Selecteert grondstoffen en halfproducten op kwaliteitsafwijkingen. Controleert de compleetheid van grondstoffen en halfproducten en lost eventuele problemen op. Rangschikt grondstoffen en halfproducten voor een logische verwerkingsvolgorde. Gebruikt uitsluitend de transportmiddelen waar hij een bevoegdheid voor heeft. Plaatst volgens richtlijnen grondstoffen en halfproducten in/op transportmiddelen (bijvoorbeeld omvallen en beschadigingen voorkomen). Slaat de grondstoffen en halfproducten volgens richtlijnen op daarbij rekeninghoudend met de verwerkingsvolgorde. Plaatst maximaal verantwoord aantal grondstoffen en halfproducten in/op transportmiddelen. Het juiste aantal, soort en kwaliteit grondstoffen en halfproducten is verzameld. De grondstoffen en halfproducten zijn naar de juiste locatie getransporteerd. Werkzaamheden uitvoeren met elektrische en pneumatische handgereedschappen 9. (VM) wijze werkzaamheden met elektrisch, pneumatisch en handgereedschappen uit te voeren. Kiest de juiste gereedschappen. Verwisselt aanwezige gereedschappen (bijvoorbeeld boren). Stelt, indien nodig, de gereedschappen in voor de gewenste bewerkingen / handelingen. Monteert de benodigde hulpstukken en beveiligingen aan of op de gereedschappen. Stelt toerental of druk in. Stelt zonodig instellingen bij. Houdt tijdens werkzaamheden rekening met materiaal eigenschappen. Controleert het werk met de juiste hulpmiddelen (maatvoering, kwaliteit) en lost eventuele problemen op. De grondstoffen en halfproducten zijn op de juiste wijze bewerkt, voldoen aan de gestelde eisen en kunnen naar de volgende procesgang.
Bewerkingen uitvoeren met machines 10. (VM) wijze routinematige bewerkingen op grondstoffen en halfproducten uit te voeren met machines Bedient de machine en de randapparatuur volgens de bedieningsinstructies. Controleert de grondstoffen en halfproducten met de juiste hulpmiddelen (aantal, maatvoering, kwaliteit) en meldt eventuele problemen bij de leidinggevende. Voert grondstoffen en halfproducten in en uit de machines eventueel gebruikmakend van een mal. Stapelt de bewerkte halfproducten op en merkt indien nodig de halfproducten. Waarschuwt de leidinggevende als de mallen niet voldoen Past de aangeleverde onderhoudsinstructies toe Maakt de productiemiddelen volgens richtlijnen schoon Pleegt volgens aanwijzing van begeleider preventief onderhoud De grondstoffen en halfproducten zijn op de juiste wijze bewerkt, voldoen aan de gestelde eisen en kunnen naar de volgende procesgang. Assisteren bij het monteren 11. (VM) wijze met beschikbare productiemiddelen te assisteren bij het monteren met als doel in samenwerking met zijn begeleider vereiste producten te realiseren. Helpt bij het controleren van onderdelen (maatvoering, compleetheid, kwaliteit) Helpt bij het selecteren van onderdelen (kleur en tekening) Lijmt volgens aanwijzing van begeleider lijmvlakken in Zet de samen te stellen onderdelen volgens aanwijzing van begeleider in elkaar, eventueel gebruikmakend van een mal Sluit volgens aanwijzing van begeleider producten op, eventueel gebruikmakend van een mal Brengt indien nodig volgens aanwijzing begeleider reparatie- en egalisatiemiddelen aan Helpt bij controleren van het werk (bijvoorbeeld maatvoering controle) Helpt bij het afvoeren van het opgesloten product Producten zijn op de juiste wijze gemonteerd
Assisteren bij het afmonteren 12. (VM) wijze met beschikbare productiemiddelen te assisteren bij het afmonteren met als doel in samenwerking met zijn begeleider vereiste producten te realiseren. Helpt bij controleren van onderdelen (maatvoering, volledigheid) Helpt bij het bevestigen van onderdelen en fournituren, eventueel gebruikmakend van mallen Helpt bij het afvoeren van het opgesloten product Producten zijn op de juiste wijze afgemonteerd