Nieuwsbrief najaar 2014 In deze nieuwsbrief Van de voorzitter Tentoonstelling 70 jaar bevrijding Herdenking Market Garden Boek Bridge 11 is ours Scholen weten ons te vinden Wandelen met Frank Museumjaarkaart Arrangementen Glasnegatieven Van de voorzitter De herfst en wonder staan weer voor de deur. Andere jaargetijden die door de weelderige kleurenpracht van de bomen en de verrassend invallende kou of dooi zoal hun eigen kenmerken hebben. Die specifieke kenmerken markeren onze musea eveneens. Dynamisch en veel ruimte voor een boeket verhalen. Na de prachtige,ondeugende en speelse tentoonstelling van Bertus Klaassen, waren het de harde, ontroerende en indrukwekkende verhalen over de Elfde brug in Grave, die onze stad als entree vanuit het Gelderse zo markeert. U heeft ongetwijfeld de herdenkingsactiviteiten rondom de bevrijding meegemaakt en meteen het Graafs Kazemattenmuseum bezocht. Het Graafs Kazemattenmuseum dat voortdurend vertelt over de moed van de bevrijders en het verdriet van de slachtoffers. Op 31 oktober aanstaande zal het Graafs Kazemattenmuseum haar poorten sluiten tot 1 april 2015, dus kom snel nog even langs (openingstijden zaterdags en zondags van 13.00 uur-17.00 uur) Het Graafs museum aan de Elisabethstraat houdt haar poorten natuurlijk het gehele jaar open, van woensdag tot en met zondag bent u altijd welkom tussen 13.00 en 17.00 uur. Tot ca 30 november as. zal de tentoonstelling De elfde brug te zien zijn. De voorbereidingen voor een nieuwe tentoonstelling zijn weer in volle gang. Een tipje van de sluier; ook Grave kende in het verleden beroemde inwoners, zoals een Nederlandse zanger die in ons land wereldberoemd was. En we zien U denken; ik zou wel eens willen weten Namens alle vrijwilligers welkom in onze musea, Harry Peppinck Voorzitter Stichting Graeft Voort 1
Tentoonstelling 70 jaar bevrijding Op 17 september 2014 was het exact 70 jaar geleden dat Grave werd bevrijd. De verovering van de Maasbrug bij Grave maakte onderdeel van Operation Market Garden. Operation Market Garden startte in Normandië en vormde het begin van de bevrijding van Europa. 6 september opende burgemeester Lex Roolvink de nieuwe expositie De 11 e brug in het Graafs Museum waarbij de mobilisatie, bezetting en bevrijding in woord en beeld tot leven komt. Daarbij sprak burgemeester Roolvink de lovende woorden dat het Graafs Museum hiermee wederom een waardevolle tentoonstelling heeft weten neer te zetten. Tot stand gekomen dankzij samenwerking met particulieren en diverse musea en te bezoeken tot eind november. Herdenking Market Garden Het Graafs KazemattenMuseum, met ons bestuurslid Evert Vos als drijvende kracht, kon in de herdenkingsweek rondom 17 september rekenen op grote belangstelling van bezoekers uit binnenen buitenland. Met een nagespeelde verovering door Amerikaanse troepen op woensdagmiddag 17 september, gade geslagen door vele Gravenaren maar bijvoorbeeld ook Commissaris van de Koning Dhr Van de Donk en burgemeester Roolvink, en tanks die de brug overreden, een onvergetelijke happening. Twee enorme foto s van de Graafse brug in oorlogstijd trekken direct de aandacht in het museum. In 1940 werd de brug door het Nederlandse leger opgeblazen. Het eerste exemplaar van het boek Bridge eleven is ours, de bevrijding van Grave werd na afloop van de officiële herdenking op woensdagavond 17 september bij het monument bij de John S. Thompson brug door Cees Vos aangeboden aan de huidige commandant van de 82 e Amerikaanse Airborne Division. Ook burgemeester Roolvink en de Commissaris van de Koning Van der Donk, ontvingen een exemplaar. 2
Bridge eleven is ours de bevrijding van Grave door Leon Vankan Ter gelegenheid van 70 jaar bevrijding van Grave heeft Stichting Vrienden van het Graafs Museum een schitterend boek uitgegeven. Het boek vertelt het verhaal van de inname van de Graafse brug op 17 september 1944 door John Thompson en zijn mannen van de 82 e Amerikaanse Airborne Division. Het is rijk geïllustreerd met 90 foto s en voorzien van stafkaarten waarop de acties van de bevrijders in detail zijn weergegeven. gebruik gemaakt van zeer veel recent ontsloten bronnen. Al met al een uniek boek dat een bijdrage levert aan de lokale geschiedschrijving. Het boek is geschreven door Cees Vos, Jan Timmermans, Hanneke van Dreumel en Leon Vankan en is vormgegeven door Weijsters & Kooij vormgevers te Grave. De uitgave is financieel mogelijk gemaakt door Stichting Vrienden van het Graafs Museum, Stichting Omgeving & Educatie en de Combinatie van Sasse 2.0 (Van Boekel BV uit Zeeland en Cofely Suez uit Bunnik) de aannemers die tijdens de totstandkoming van het boek gewerkt hebben aan de renovatie van het gemaal van Sasse. Stichting Vrienden van het Graafs Museum heeft het boek aangeboden aan scholen in Grave en Nederasselt als lesmateriaal voor leerlingen in de hoogste groepen van het basisonderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs. De stichting heeft ook boeken beschikbaar gesteld voor de suppoosten van het Graafs Museum en het Graafs KazemattenMuseum om hen te voorzien van extra achtergrondinformatie bij de lopende exposities. Te koop voor 15,- in het Graafs Museum. Gratis boek voor vrienden De bevrijding van Grave wordt beschreven met behulp van zogenaamde after action reports van verschillende compagnies, verslagen van individuele militairen en ooggetuigenverslagen van bewoners. De verschillende perspectieven en niveaus waarop verslag wordt gedaan vormen samen één verhaallijn. Voor dit boek is Vrienden van het Graafs Museum die nog geen boek ontvangen hebben, kunnen op vertoon van hun vriendenpas een gratis exemplaar van het boek Bridge eleven is ours, de bevrijding van Grave afhalen aan de kassa van het Graafs Museum. Actie is geldig tijdens de expositie De elfde brug (tot 30 nov 2014). 3
Scholen weten ons te vinden door Frans Ekstijn Sinds 2 jaar verzorgt de werkgroep educatie van het Graafs Museum aan scholen uit de gemeente Grave en ook aan scholen daarbuiten, zoals Gemert, Wanroy, Reek en Boxmeer, ondersteuning bij het uitwerken van projecten en als aanvulling op de geschiedenislessen. Deze begeleiding steeg het schooljaar 2013-2014 in aantal tot een recordhoogte van 63 activiteiten. Zowel leerlingen als leraren zijn erg tevreden over de kwaliteit van de begeleiding. De werkgroep werkt gretig aan het uitbreiden van het ondersteuningsaanbod, zodat het voor de scholen nog aantrekkelijker wordt om deze vorm van samenwerking in stand te houden. Ruim 1100 leerlingen werden het afgelopen schooljaar op hun wenken bediend. Door deze goede samenwerking met de scholen steeg ook het aantal bezoekers aan ons museum buiten de schooltijden, hetgeen ons gunstig stemt. Al met al een ontwikkeling waar wij trots op mogen zijn. De werkgroep bestaat inmiddels uit 4 gepensioneerde leraren, 2 nog actieve leerkrachten, onze stadsarcheoloog en 1 vrijwilliger van het Graafs Kazemattenmuseum. De scholenbezoeken in het nieuwe schooljaar zijn weer van start gegaan. De weg wordt goed gevonden naar het museum en naar de tentoonstelling over de bevrijding 70 jaar geleden. Wandelen met Frank Deze zomer hebben wij een succesvolle reeks stadswandelingen kunnen organiseren dankzij de inzet van onze vrijwilliger Frank Haans. Bouwtechnisch historicus als vakgebied, initiatiefnemer van Facebookpagina Grave Nostalgia maar bovenal deskundige over de Graafse (bouw)historie: ingrediënten voor mooie en boeiende wandelingen door de Graafse binnenstad. Arrangementen Op zoek naar een gezellig én leerzaam familie uitje, een verzorgde middag met collega s of een inspirerende vergaderlocatie? Het Graafs Museum en Graafs KazemattenMuseum denken graag met u mee, wij stellen graag een arrangement op maat voor u samen. De stadsgidsen uit Ravenstein, een watersportvereniging uit Mook en ontelbaar veel familie- en vriendengroepen gingen u al voor. Informeer via info@graafsmuseum.nl of 0486-475948. 4
Vriendenbijeenkomst 21 september Op zondag 21 september heeft Stichting Vrienden van het Graafs Museum een bijeenkomst georganiseerd in het teken van de herdenking van 70 jaar bevrijding van Grave. Lambèrt van Genugten, voorzitter van de stichting, begon met alle vrienden te bedanken die de stichting met hun bijdragen in staat hebben gesteld om de totstandkoming van de tentoonstelling De elfde brug financieel te ondersteunen en de uitgave van het boek Bridge eleven is ours, de bevrijding van Grave mogelijk te maken. Hij dankte de auteurs: Hanneke van Dreumel, Jan Timmermans, Leon Vankan en Cees Vos die er zo n goed leesbaar boek van gemaakt hebben en de vormgevers Weijsters & Kooij die alweer een schitterend boek hebben afgeleverd. Daarna was er tijd voor het boek en de tentoonstelling. In zijn lezing over het boek liet Leon Vankan zien waarom het verhaal van de Graafse brug ook na 70 jaar nog verteld moet worden en hoe de auteurs dat in Bridge eleven is ours gedaan hebben. Zijn verhaal werd regelmatig ondersteund door vrienden die de gebeurtenissen van destijds van dichtbij hebben meegemaakt. Na de pauze met een hapje en een drankje werden de vrienden rondgeleid over de tentoonstelling De elfde brug door Jan Timmermans. Hij is niet alleen medeauteur van het boek, maar ook conservator van de tentoonstelling. Tenslotte konden alle aanwezige vrienden een exemplaar van het boek in ontvangst nemen. Onder het genot van een drankje werd de gezellige en informatieve middag afgesloten. Lambèrt van Genugten Voorzitter Stichting Vrienden Graafs Museum Museumjaarkaart Met trots kunnen wij melden dat het Graafs Museum lid is geworden van de Museumvereniging. Dat betekent dat wij de Museumjaarkaart voortaan kunnen accepteren in ons museum. Onbeperkte toegang dus voor houders van deze kaart. En voor het museum betekent dit dat wij een extra doelgroep aanboren die het museum nu hopelijk nog beter weten te vinden. Culturele ANBI De belastingdienst heeft Stichting Vrienden van het Graafs Museum aangemerkt als culturele ANBI. ANBI staat voor Algemeen Nut Beogende Instelling. Wij zijn daar blij mee, omdat giften aan de Stichting Vrienden van het Graafs Museum daardoor voor 125% aftrekbaar zijn voor de belasting. 5
Glasnegatieven door Henk Smits De collectie van ons museum kan onderverdeeld worden in verschillende categorieën. We hebben prenten, schilderijen, realia, foto s, bidprentjes, boeken en documentatiemateriaal. Bij elkaar zijn dat vele duizenden items. Om overzicht te houden over dit bezit zijn we jaren geleden begonnen om alles in een database vast te leggen en we zijn nog lang niet klaar. Onlangs zijn we aan het verwerken van circa 800 glasnegatieven begonnen. De fotograaf waar deze glasnegatieven van afkomstig zijn is Toon Kuerten (1885 1955), die in de Hamstraat een winkel had genaamd De Bazar. Zijn zaak is overgenomen door dhr. Schouten uit Oss. De zoon daarvan, Nico Schouten, heeft jaren geleden de glasnegatieven naar ons museum gebracht. Om het beschrijven van de glasnegatieven te vergemakkelijken wilden we er (digitale) positieven van maken. Dat bleek echter lastiger dan gedacht. Een lichtbak die in ziekenhuizen gebruikt werd om röntgenfoto s te bekijken was de sleutel tot succes. Onze vrijwilligers konden van start met het fotograferen en vervolgens digitaal bewerken tot bruikbare beelden. Omdat we de achterkant van het negatief fotograferen moet de foto eerst gespiegeld worden, daarna maken we van het negatieve beeld een positief beeld en vervolgens moet meestal het contrast verhoogd worden. Dat de glasnegatieven gemiddeld 80 jaar oud zijn heeft z n sporen nagelaten. Soms zijn hele stukken door bacteriewerking verdwenen. Andere delen zijn vervaagd of gekrast en een aantal negatieven zijn gebroken. Retoucheren wordt op dit moment alleen gedaan met foto s die (mogelijk) voor expositie of publicatie gebruikt gaan worden. Ieder glasnegatief dat we in handen nemen is weer spannend. Sommige foto s kennen we al, maar heel veel is volkomen nieuw materiaal en er zal nog heel wat onderzoek gedaan moeten worden voor we weten wanneer de foto s precies gemaakt zijn, waar ze gemaakt zijn en welke personen of gebeurtenissen ze tonen. 6