PLAN VAN AANPAK PERMANENTE BEWONING VAN RECREATIEVERBLIJVEN

PLAN VAN AANPAK PERMANENTE BEWONING VAN RECREATIEVERBLIJVEN Op weg naar recreatief gebruik van recreatieverblijven in het buitengebied

Inhoudsopgave 2 Inleiding 3 1. Aanpak 3 2. Wanneer is er sprake van permanent wonen 3 3. De huidige situatie 4 4. De keuzemogelijkheden 4 4.1 Legalisatie 4 4.2 Afgeven van persoonsgebonden gedoogbeschikkingen 5 4.3 Uitzonderingen op de regel 6 4.4 Handhaving 6 5. Preventieve handhaving 8 6. Financiële consequenties 9 6.2 Afgeven van gedoogbeschikkingen 9 6.3 Handhaving 9 6.4 Kostenraming aanpak permanente bewoning 10 6.5 Organisatie en capaciteit 10 6.6 Voorlichting en communicatie 11 7. Beleidsregels 11 8. Afronding 11 9. Planning uitvoering van het plan van aanpak 12 10. Bezwaar en beroep 14 2

Inleiding Op 29 september 2005 heeft de gemeente Jacobswoude de beleidsnotitie Op weg naar recreatief gebruik van recreatieverblijven over onrechtmatige bewoning van recreatieverblijven in het buitengebied vastgesteld. Dit is gebeurd naar aanleiding van de brief van Minister Dekker van VROM d.d. 11 november 2003, waarin aan alle gemeenten en provincies de opdracht wordt gegeven om vóór 31 december 2004 duidelijkheid te bieden omtrent onrechtmatige bewoning van recreatieverblijven. Dit beleid behelst in essentie geen verandering van het beleid dat is neergelegd in de Nota recreatieverblijven door de gemeenteraad op 30 mei 2000 is vastgelegd en tot doel heeft permanente bewoning van recreatieverblijven in het buitengebied te voorkomen. De gemeenteraad heeft besloten om handhavend optreden tegen permanente bewoning van recreatieverblijven, en dientengevolge deze bewoning niet te legaliseren. Verder heeft de gemeenteraad besloten om te onderzoeken of de mogelijkheid bestaat om een persoonsgebonden gedoogbeschikking - als een vorm van uitgesteld handhaven - af te geven. Om deze reden is een plan van aanpak voor de uitvoering van dit beleid gemaakt, dat hierna zal worden beschreven. 1. Aanpak Het optreden tegen onrechtmatige bewoning zal op verschillende manieren worden aangepakt. Ten eerste wordt gekeken naar de mogelijkheden voor het afgeven van persoonsgebonden gedoogbeschikkingen, waarbij zowel de voorwaarden daarvoor als de uitvoering daarvan centraal staan. Vervolgens wordt bekeken hoe handhaving van bestaande gevallen van permanente bewoning zal worden aangepakt. Ook het voorkómen van nieuwe gevallen van permanente bewoning (preventieve aanpak) wordt besproken. Daarnaast komen de financiële consequenties inzake de aanpak van permanente bewoning aan bod en wordt voorgesteld vanaf 2007 de benodigde middelen beschikbaar te stellen. Met het vaststellen van de recente beleidsnotitie heeft de gemeenteraad namelijk ingestemd met de financiële invulling voor 2006 en het college opdracht gegeven steeds vooraf aan een beslissing over de benodigde middelen van af 2007 en volgende jaren te overleggen met de raadscommissie en de gemeenteraad. Tot slot wordt aan de hand van een voorlopige planning de uitvoering van het plan van aanpak besproken. Wat is er in 2006 tot 1 juli gedaan? Sinds 1 februari 2006 is een projectmedewerker aangetrokken die - voorlopig tot 1 januari 2007 - parttime werkzaam is met het inventariseren en controleren van de kampeer/recreatieterreinen en de individuele percelen met een recreatieverblijf in de gemeente 1. Deze projectmedewerker werkt nauw samen met de beleidsmedewerker Ruimtelijke Ordening en Handhaving die enkele uren per week besteed aan dit project. Er is allerlei voorlichtingsmateriaal in concept gereed, zoals een bewonersbrief, een publicatie voor het huis-aan-huisblad en voor de gemeentelijke website etc.. Ook is er begonnen met het gebiedsgericht verwerken van de bekende gegevens in een nieuw databestand. Tot nog toe zijn 185 van de bekende 1 Het takenpakket van de projectmedewerker ziet er als volgt uit: - inventariseert alle recreatieverblijven, inclusief recreatiewoonboten in de gemeente; - maakt toezichtrapportages en vergelijkt bestandsgegevens en verwerkt dit administratief; - controleert zelfstandig en houdt toezicht op permanente bewoning van recreatieverblijven; - toetst de uitvoering van de handhavingstaken aan de vigerende wet- en regelgeving en aan het locale beleid; - voert zelfstandig intern overleg inzake handhavingsacties; - adviseert het college over het handhaven c.q. het gedogen van de geconstateerde overtreding(en) en redigeert vooraanschrijvingen c.q. gedoogbeschikkingen in concept; - informeert burgers e.a. over de uitvoering van het plaatselijke beleid. 3

verblijven, inclusief de recreatiewoonboten, verwerkt in het bestand dat de basis vormt voor de praktische uitvoering. In dit bestand zijn de 286 stacaravans op Camping De Drecht aan de Vriezekoop-Noord in Leimuiden nog niet verwerkt. Het vermoeden is dat deze stacaravans uitsluitend recreatief worden bewoond. 2. Wanneer is er sprake van permanent wonen Onder een recreatieverblijf verstaan wij een verblijf op een perceel dat een recreatieve bestemming in het bestemmingsplan heeft. Op grond van de bestemmingsplannen van de gemeente Jacobswoude is permanente bewoning van recreatieverblijven niet toegestaan. Recreatieverblijven kunnen bijvoorbeeld stacaravans op recreatieparken zijn, maar ook individuele zomerhuizen en recreatiewoonboten. Er is sprake van illegale bewoning van een recreatieverblijf wanneer er permanent gewoond wordt en men geen andere, zelfstandige legale woonruimte heeft dan het recreatieverblijf. In deze situatie is het recreatieverblijf een hoofdverblijf. Het is de plek waar de eigenaar c.q. gebruiker het hele jaar of het grootste deel van het jaar feitelijk woont. Er is ook sprake van permanente bewoning wanneer men bijvoorbeeld s zomers in een recreatieverblijf woont en s winters in Spanje overwintert en in Nederland verder geen zelfstandige legale woonruimte heeft. Eigenaren c.q. gebruikers van een recreatieverblijf dienen te beschikken over een aantoonbaar hoofdverblijf waar feitelijk permanent gewoond wordt. Het opgeven van een postbusnummer geeft geen hoofdverblijf aan. Het gebruik van een recreatieverblijf als hoofdverblijf wordt in ieder geval geacht aanwezig te zijn indien de gebruiker niet kan aantonen dat hij elders een woonadres heeft en aldaar ingeschreven is als bedoeld in de wet Gemeentelijke Basis Administratie (GBA). Het gebruik van een recreatieverblijf als hoofdverblijf wordt eveneens geacht aanwezig te zijn indien de gebruiker niet kan aantonen dat hij elders feitelijk een reëel woonverblijf heeft. NB: het ingeschreven staan bij familie of kennissen wordt niet aangemerkt als zijnde een zelfstandige legale woonruimte. 3. De huidige situatie Op basis van de GBA, de gegevens van de Belastingdienst en een voorlopige inventarisatie zijn er van circa 125 (d.d. 1 juli 2006) recreatieverblijven (zomerhuizen, stacaravans, recreatieve woonboten etc.) sterke vermoedens dat deze permanent bewoond worden. Dit is 22% van de totaal 550 recreatieverblijven. Vermoed wordt dat een hoger percentage recreatieverblijven permanent bewoond wordt. Van de recreatieverblijven, waar de bewoners vóór 31 oktober 2003 in de GBA ingeschreven zijn, kan worden gezegd dat deze eventueel in aanmerking komen voor een persoonsgebonden gedoogbeschikking (zie verder: paragraaf 4.2). Na de peildatum van 31 oktober 2003 is volgens de GBA tot nu toe (d.d. 1 juli 2006) bekend, dat op 10 adressen van recreatieverblijven permanent gewoond wordt, ondanks de publiciteit de laatste tijd over de problematiek van permanente bewoning in Nederland. Op basis van het vastgestelde beleid is het voor deze recreatieverblijven niet mogelijk een persoonsgebonden gedoogbeschikking af te geven. Ondanks het feit dat in 22% van de recreatieverblijven inschrijvingen in de GBA zijn geconstateerd, heeft gemeente Jacobswoude nooit toestemming verleend voor permanente bewoning van recreatieobjecten. In géén van de bestemmingsplannen van de gemeente is bepaald dat permanente bewoning van recreatieobjecten is toegestaan. In ieder geval komen stacaravans niet in aanmerking voor een PGB omdat dit soort verblijven niet voldoen aan de eisen van het Bouwbesluit voor een woonfunctie. 4. De keuzemogelijkheden 4

In de notitie Op weg naar recreatief gebruik van recreatieverblijven van september 2005 zijn de keuzemogelijkheden op basis van rijks- en provinciaal beleid geschetst. Tevens is aangegeven welke keuzemogelijkheden de gemeente Jacobswoude heeft. In de gemeenteraadsvergadering van 29 september 2005 heeft de gemeenteraad zijn beleid inzake permanente bewoning van recreatieverblijven vastgesteld. Ten aanzien van de peildatum heeft de gemeente er voor gekozen om de door de minister gekozen peildatum 31 oktober 2003 over te nemen. Door de minister is aangegeven, dat dit de uiterste peildatum is die door gemeenten en provincies kan worden gekozen. Ook de provincie Zuid-Holland heeft gekozen voor deze peildatum. De mogelijkheden zijn: 4.1 Legalisatie De gemeente Jacobswoude heeft besloten om permanente bewoning van recreatieverblijven en daar waar dat mogelijk is op basis van de beleidsruimte die de gemeente geboden wordt (door zowel rijk als provincie) als algemene regel NIET te legaliseren. 4.2. Afgeven van persoonsgebonden beschikkingen Onder zeer stringente voorwaarden zal een persoonsgebonden gedoogbeschikking kunnen worden afgegeven door de gemeente. Op basis van de vastgestelde beleidsregels is het mogelijk om een persoonsgebonden gedoogbeschikking (PGB) aan te vragen wanneer: aangetoond kan worden dat het recreatieverblijf/woning reeds per 31 oktober 2003 en nog steeds permanent bewoond wordt door dezelfde persoon (personen); het recreatieverblijf/woning voldoet aan de eisen uit het Bouwbesluit bestaande bouw voor een woonfunctie 2003; het recreatieverblijf voldoet aan de eisen ten aanzien van de milieuwetgeving. In ieder geval voldoen alle stacaravans niet aan de gestelde eisen uit het Bouwbesluit voor een woonfunctie ten behoeve van het afgeven van een gedoogbeschikking. Indien men voor een gedoogbeschikking in aanmerking wil komen zal men een verzoek moeten indienen. Voor het in behandeling nemen van een verzoek tot het verstrekken van een gedoogbeschikking zullen leges (vanaf 1 januari 2006 is de legesverordening is hierop aangepast) in rekening gebracht. Er zal een gedegen toets plaatsvinden of men aan de gestelde voorwaarden voldoet. De gedoogbeschikking is altijd op naam (in het geval er sprake is van duurzaam samenleven op naam van beide partners) en objectgebonden. Daarnaast is deze niet overdraagbaar en vervalt in geval van verhuizing of overlijden. Ter vermijding van elk misverstand: het afgeven van een gedoogbeschikking betekent niet dat de bestemming (recreatie) wordt gewijzigd. De gedoogbeschikking wordt afgegeven aan de hoofdbewoner(s). Inwonende kinderen krijgen geen eigen gedoogbeschikking, zij mogen in het recreatieverblijf blijven wonen zolang de hoofdbewoner daar woont. Het verblijf van de kinderen is dus gekoppeld aan de hoofdbewoner. De gedoogbeschikking staat dus op naam en is objectgebonden. Dat betekent dat de gedoogbeschikking alleen geldt voor het recreatieverblijf waar betrokkene op dat moment zijn hoofdverblijf heeft. Als betrokkene verhuist, ook naar een ander recreatieverblijf, dan vervalt de gedoogbeschikking. In de gedoogbeschikking worden de volgende beperkende voorwaarden opgenomen: Het gedogen geldt slechts voor de tijd dat betrokkene het recreatieverblijf als hoofdverblijf gebruikt. Zodra betrokkene verhuist of overlijdt vervalt de gedoogbeschikking. Dit geldt ook als betrokkene naar een ander recreatieverblijf verhuist. Deze gedoogsituatie geldt absoluut niet voor mogelijke rechtsopvolgers van betrokkene, evenmin voor de volgende eigenaar indien betrokkene het recreatieverblijf verkoopt; De gedoogbeschikking heeft slechts betrekking op de hoofdbewoner(s). Inwonenden mogen in 5

het recreatieverblijf blijven wonen zolang de hoofdbewoner het recreatieverblijf als hoofdverblijf gebruikt; Betrokkene is verplicht om bij overgang van het recreatieverblijf naar een andere rechthebbende aan de nieuwe rechthebbende mee te delen dat het recreatieverblijf niet als hoofdverblijf gebruikt mag worden; Betrokkene dient te zijner tijd een dergelijke rechtsovergang te melden aan de gemeente. Om de gemeentelijke lasten die samenhangen met het afgeven van een gedoogbeschikking te dekken, zal de gemeenteraad worden voorgesteld de tarieventabel behorende bij de legesverordening aan te passen. Uitgangspunt is dat de tarieventabel 100% kostendekkend zijn. De hoogte van de leges in de huidige tarieventabel is afgestemd op de destijds voorlopig ingeschatte capaciteit, procedure- en publicatiekosten. De hoogte van het afgeven van een gedoogbeschikking is zo berekend op een bedrag van 300,00. Voor een nadere berekening van de werkelijke kosten voor het afgeven van een gedoogbeschikking, die nu worden geraamd op 595,--, wordt verwezen naar paragraaf 6.2 van dit plan van aanpak. 4.3 Uitzonderingen op de regel Ondanks dat in de bestemmingsplannen een absoluut verbod is vastgelegd voor het permanent bewonen van een recreatieverblijf, kan in de praktijk toch behoefte bestaan om een recreatieverblijf als overbrugging tijdelijk als hoofdverblijf te gebruiken. Onder overbrugging wordt verstaan dat gedurende een korte periode in een recreatieverblijf wordt gewoond. De behoefte aan een dergelijke overbruggingshuisvesting speelt vooral bij calamiteiten (zoals brand van de eigen woning), verbouwing van een eigen woning etc. Wanneer een persoon wegens bijzondere en zwaarwegende omstandigheden als overbrugging een recreatieverblijf wil gaan bewonen, moet het mogelijk zijn om tijdelijk van een recreatieverblijf gebruik te maken. De tijdelijkheid van de overbruggingsregeling moet zijn gewaarborgd. Daarom moet hiervoor een tijdelijke, persoonlijke en objectgebonden gedoogbeschikking worden aangevraagd. Noodzakelijk is dat de controle daarop door burgemeester en wethouders wordt vastgelegd en uitgevoerd. Hierdoor wordt ook de tijdelijkheid gewaarborgd. Voor het tijdelijk mogen gaan bewonen van een recreatieverblijf worden de volgende criteria gehanteerd: Overbrugging is alleen toegestaan na een positief besluit van burgemeester en wethouders op de aanvraag van betrokkene; Er moet aangetoond worden dat de aanvrager een economische en/of maatschappelijke binding heeft met de gemeente; Een positief besluit is alleen mogelijk wanneer de betreffende persoon/personen zich op het recreatieperceel laat/laten inschrijven in de GBA; Overbrugging is toegestaan voor een periode van maximaal één jaar; De aanvrager moet kunnen aantonen dat hij binnen één jaar in aanmerking komt voor een reguliere woning bijvoorbeeld door het overleggen van een koop- of huurovereenkomst; De tijdelijkheid van het verblijf moet naar het oordeel van burgemeester en wethouders gewaarborgd zijn (aangetoond moet worden dat er dringende omstandigheden zijn die ertoe noodzaken om tijdelijk in een recreatieverblijf te gaan wonen); Het recreatieverblijf moet naar het oordeel van burgemeester en wethouders voldoen aan redelijke eisen van bewoonbaarheid. Om 100% kostendekkend te zijn worden er leges geheven om de gemeentelijke lasten die samenhangen met het afgeven van een overbruggingsgedoogbeschikking te dekken. 4.4 Handhaving Personen die na 31 oktober 2003 zijn ingeschreven in de GBA krijgen in ieder geval te maken met het handhavingstraject. De Minister van VROM heeft namelijk zeer expliciet aangegeven dat tegen personen die na 31 oktober 2003 onrechtmatig in een recreatieverblijf zijn gaan wonen, actief handhavend moet worden opgetreden. 6

Het is aan de gemeente om te bewijzen dat iemand onrechtmatig in een recreatieverblijf woont. De inschrijving in de GBA speelt daarbij een grote rol. Waar het namelijk om gaat is, dat op de inschrijving in de GBA het vermoeden wordt gebaseerd dat iemand zijn hoofdverblijf heeft op het daarin genoemde adres. Heeft dat adres betrekking op een recreatieverblijf, waarvan permanente bewoning in het bestemmingsplan verboden is, dan wordt betrokkene geacht hier zijn hoofdverblijf te hebben. Het gemeentebestuur mag dan van het vermoeden uitgaan dat er sprake is van verboden permanente bewoning van een recreatieverblijf. Het gaat hier om een weerlegbaar vermoeden, dat wil zeggen dat tegenbewijs mogelijk is. Maar in deze situatie moet dus de van permanente bewoning verdachte bewoner het tegenbewijs leveren dat hij zijn hoofdverblijf elders heeft. Dat betekent dat iedereen die zich na 31 oktober 2003 in de GBA laat of heeft laten inschrijven in het handhavingstraject wordt betrokken en dat een nader onderzoek wordt gestart. Voor de gemeente Jacobswoude geldt dat op 1 juli 2006 -voorzover tot dan toe is geïnventariseerd - ongeveer 10 personen zich na 31 oktober 2003 hebben laten inschrijven in de GBA op een adres dat een recreatiebestemming heeft. Daarvan heeft de meerderheid zich in een solitair recreatieverblijf gevestigd. Al deze personen krijgen een brief waarin de gemeente aangeeft dat men zich heeft ingeschreven op een adres waar het niet toegestaan is permanent te wonen. In de brief zal worden uitgelegd dat de gemeente verder onderzoek gaat uitvoeren en dat de gegevens van betrokkene worden opgenomen in een handhavingsdossier. Aangekondigd wordt dat het onderzoek er toe kan leiden dat de gemeente een handhavingsprocedure zal starten, waarin de oplegging van een last onder dwangsom in het vooruitzicht wordt gesteld. Deze procedure vangt aan met een vooraanschrijving, waarover de aangeschreven persoon een zienswijze kan inbrengen. Personen die zich na de bekendmaking van dit beleid inschrijven in de GBA op een adres met een recreatieve bestemming, krijgen in dezelfde brief ook een uitnodiging voor een gesprek op het gemeentehuis. Na de verzending van de brief wordt een dossier samengesteld. Zoals is aangegeven levert de enkele inschrijving in de GBA een bewijsvermoeden op dat er sprake is van onrechtmatige bewoning. Er zijn echter nog geen rechterlijke uitspraken geweest waarin is aangegeven dat de enkele inschrijving ook voldoende is om een handhavingbesluit overeind te kunnen houden. Een tweede vorm van (feitelijk) bewijs is daarom minimaal nodig. Dat betekent dat er een dossier moet worden aangelegd waarin gegevens worden opgenomen die kunnen dienen als bewijs. Op de aanleg van een dergelijk dossier is de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) van toepassing. Dat betekent dat de gemeente Jacobswoude bij het College bescherming persoonsgegevens zal moeten melden dat er ten behoeve van de bestrijding van onrechtmatige bewoning een verwerking van persoonsgegevens zal plaatsvinden. In de eerdergenoemde brief wordt voldaan aan de wettelijke verplichting om degene van wie een gegevensbestand wordt bijgehouden, daarvan in kennis te stellen (kennisgevingverplichting). De Wpb geeft betrokkene een correctierecht en recht van verzet. In het dossier zullen gegevens worden verzameld die eventueel bevestigen dat er permanent gewoond wordt in het recreatieverblijf. Te denken valt aan de volgende gegevens: inschrijving in het kadaster; informatie uit GBA; kentekenregistratie; gegevens van de Belastingdienst; gegevens uit de Cd-foongids; gegevens uit de gemeentelijke leerlingenadministratie van scholen, ziekenfondsen, Nutsbedrijven, postbezorging PTT ed.; Kamer van Koophandel; verklaring van de recreatieondernemer; verklaring van betrokkene; waarnemingen ter plaatse; meldingen van burgers; 7

andere informatiebronnen; verslagen van feitelijke controles ter plaatse. Zodra op basis van de verzamelde gegevens een goed onderbouwd vermoeden van strijdig gebruik bestaat, of indien betrokkene naar aanleiding van de brief dat een onderzoek wordt ingesteld heeft aangegeven elders een hoofdverblijf te hebben, zal aan betrokkene een vragenlijst worden toegezonden. Via deze vragenlijst kan betrokkene inzicht geven in zijn werkelijke woon- en leefsituatie. Met name indien door de dossieropbouw een goed onderbouwd vermoeden van permanente bewoning is samengesteld, is het raadzaam om de bewoner hierover in te lichten en te vragen tegenbewijs te leveren. Dit is natuurlijk ook een onderdeel van de zorgvuldige voorbereiding van de procedure. Na samenstelling van het dossier wordt een vooraanschrijving dwangsombeschikking verzonden. In de vooraanschrijving dwangsombeschikking wordt aangegeven waarom het niet is toegestaan om permanent te wonen in een recreatieverblijf en waarom het niet mogelijk is te legaliseren. Daarnaast zal de gemeente aangeven op basis waarvan de gemeente tot de conclusie is gekomen dat er sprake is van onrechtmatige bewoning. In de brief wordt een te verbeuren dwangsombedrag per vier weken in het vooruitzicht gesteld voor de tijd dat de overtreding voortduurt. Ook wordt een maximaal te verbeuren bedrag vastgesteld. Als het maximale bedrag is verbeurd zal de gemeente er voor kiezen om opnieuw een handhavings- beschikking te nemen. Dat kan betekenen dat opnieuw een (hogere) last onder dwangsom wordt opgelegd of dat ervoor gekozen wordt over te gaan tot feitelijke ontruiming. De last onder dwangsom is dus geen afkoopbedrag. De overtreder zal een bedrag van 5.000,-- per week verbeuren, met een maximum van 50.000,-- (peil 2006). Degene die wordt aangeschreven, wordt in de gelegenheid gesteld een zienswijze in te dienen. Indien er binnen de gestelde termijn geen zienswijze wordt ingediend of de ingediende zienswijze geeft geen aanleiding tot het afzien van een handhavingsbeschikking wordt de last onder dwangsom opgelegd. Tegen deze last onder dwangsom staat bezwaar en beroep open. Deze beschikking heeft in beginsel geen opschortende werking. Personen waarvan op een andere wijze dan alleen uit inschrijving in de GBA is gebleken dat zij na 31 oktober 2003 permanent in een recreatiebedrijf zijn gaan wonen, worden ook betrokken in een handhavingstraject. De gemeente mag zich niet alleen richten op personen die na 31 oktober 2003 zijn ingeschreven in de GBA. Dat zou in strijd kunnen zijn met het gelijkheidsbeginsel. Daarom zal na de start van de handhavingsacties op de groep ingeschrevenen, ook handhavingsonderzoek worden gedaan naar andere personen die na 31 oktober 2003 zijn gaan wonen in een recreatieverblijf. Te denken valt aan de volgende informatiebronnen: Informatie die voortkomt uit aanvragen om bouwvergunning; De recreatie-ondernemers zal per kwartaal worden gevraagd een opgaaf te doen; Overige informatiebronnen. Verder valt te denken aan mondelinge informatie van recreanten of aanwijzingen dieontstaan uit feitelijk onderzoek ter plaatse, bijvoorbeeld in het kader van een bouwcontrole, milieucontrole of brandveiligheidscontrole. Wanneer een handhavingstraject wordt gestart, zal het proces worden doorlopen zoals hierboven omschreven. 5. Preventieve handhaving Om handhaving van het vastgestelde beleid en om permanente bewoning van recreatieverblijven beheersbaar te maken zal de gemeente ook preventieve maatregelen moeten treffen. In november 2003 heeft de Minister van Volkshuisvesting Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer alle gemeenten in Nederland een brief geschreven waarin staatdat de gemeente meteen actief handhavend moet optreden tegen alle 8

situaties van permanente bewoning die ná 31 oktober 2003 ontstaan. Daarvoor is een duidelijk stringent beleid nodig. Dat werkt preventief en zal naar verwachting de omvang van het probleem in de toekomst verminderen en beheersbaar maken. De volgende preventieve maatregelen gaat de gemeente invoeren. Gemeentelijke folder inzake permanente bewoning van recreatieverblijven (deze folder zal indien nodig regelmatig worden geactualiseerd). De folder ligt bij de balies van Bouwkunde en van Burgerzaken en staat ook in de folderkast bij de receptie van het gemeentehuis. De folder is ook digitaal te downloaden vanaf de gemeentelijke website www.jacobswoude-zh.nl; Op de gemeentelijke informatiepagina in Het Witte Weekblad regelmatig aandacht besteden (bijvoorbeeld elk kwartaal) aan deze problematiek. Er wordt mededeling van gedaan dat permanente bewoning van recreatieverblijven niet is toegestaan en benadrukt wordt dat ook daadwerkelijk zal worden opgetreden in geval van overtreding van dit verbod; Makelaars, notarissen, parkbeheerders en eigenaren c.q. gebruikers van recreatieverblijven, vereniging van eigenaars en de VVV verzoeken de gemeente behulpzaam te zijn bij de voorlichting van toekomstige kopers door middel van het uitreiken van de folder. Dit verzoek wordt regelmatig (elk jaar) herhaald; De gemeente zal regelmatig in de regionale dagbladen, huis- aan- huis bladen en op de site www.funda.nl nauwlettend in de gaten houden of er advertenties zijn geplaatst, waarin recreatieverblijven te koop aan worden geboden. Indien bij deze advertenties niet nadrukkelijk wordt vermeld dat permanente bewoning niet is toegestaan of een verwijzing naar het strikt recreatief gebruik ontbreekt, dan krijgt de betrokken adverteerder een brief; Op gemeentegrond in recreatiegebieden in de gemeente wordt op een strategische plek een publicatiebord opgericht waarop kenbaar wordt gemaakt dat het gebied voor recreatie is bedoeld. Voor verdere informatie omtrent het gebruik van het recreatieverblijf wordt naar de gemeente verwezen. De tekst zou kunnen luiden: Welkom op dit recreatieterrein. Er mag niet permanent worden gewoond in een recreatieverblijf. Jacobswoude treedt op tegen permanente bewoning. Info is verkrijgbaar op het gemeentehuis; Als iemand zich meldt bij het loket van Burgerzaken om zich te laten inschrijven op een perceel met een recreatieve bestemming zal aan de inschrijver worden verteld dat het een recreatieperceel betreft en dat permanente bewoning niet is toegestaan. De inschrijver zal worden verteld dat melding van de inschrijving wordt gemaakt aan projectmedewerker of de beleidsmedewerker Ruimtelijke Ordening en Handhaving. Ook wordt de folder overhandigd. Vervolgens wordt de inschrijver gevraagd een verklaring te ondertekenen waarin de inschrijver bevestigt dat hij/zij de informatie heeft ontvangen en zich er van bewust is wat de gevolgen zijn; Bij bouwplannen uitdrukkelijk de garantie te vragen dat de te realiseren bebouwing uitsluitend voor recreatieve bewoning is bestemd en wordt gebruikt. De folder wordt meegestuurd. 6. Financiële consequenties Voordat een definitieve kostenraming kan worden gemaakt dient eerst geïnventariseerd te worden om hoeveel gevallen van permanente bewoning het gaat. De werkzaamheden omvatten ook onder meer het vergelijken van interne en externe (data)bestanden en het toetsen aan bestemmingsplannen. Vanaf 1 februari 2006 is hiermee begonnen met het aantrekken van een projectmedewerker voor bepaalde tijd (zie verder paragraaf 6.5). De inventarisatie heeft betrekking op alle soorten recreatieverblijven. Daarbij moet worden nagegaan hoeveel daarvan in aanmerking komen voor een gedoogbeschikking en hoeveel procedures gevoerd moeten worden om aan permanente bewoning van een recreatieverblijf een einde te maken. 6.1 Inventarisatie De kosten van de eerste inventarisatie zijn eenmalig en bedragen ongeveer 29.000,--. Dit bedrag is als volgt opgebouwd: In de gemeente zijn er circa 550 recreatieverblijven. Voor de bureau-inventarisatie is inmiddels gebleken dat hiervoor 1½ uur per recreatieverblijf nodig is. Het aantal uren dat is geraamd voor het inventariseren 9

van de recreatieverblijven is 825 uur (550 x 1½ uur). Het tarief van de projectmedewerker bedraagt 35,-- per uur, waarbij geen rekening is gehouden met extra kosten voor (tijdrovende) juridische procedures, overige onvoorziene kosten, het duurder geheel of gedeeltelijk uitbesteden van de uitvoering van het plan van aanpak aan een extern bureau etc.. Na deze bureau-inventarisatie, die volgens planning eind december 2006 gereed zal zijn, kan worden gestart met het veldinventarisatie. Als deze totale veldinventarisatie is in september 2007 is afgerond, is bekend hoeveel recreatieverblijven er zijn, hoeveel permanent er worden bewoond en in hoeveel gevallen er sprake is van bewoning van vóór de peildatum van 31 oktober 2003. Na de gebiedsgerichte bureau- en veldinventarisatie kan ook gebiedsgericht een begin worden gemaakt met het verstrekken van een gedoogbeschikking aan diegenen die daarvoor in aanmerking komen. Een aanvang kan worden gemaakt met het aanschrijven van diegenen die niet voor een gedoogbeschikking in aanmerking komen en van wie kan worden aangetoond dat zij na de peildatum in een recreatieverblijf hun intrek hebben genomen. Daarom zal de gemeenteraad worden gevraagd de tarieventabel van de legesverordening vanaf 1 januari 2007 dienovereenkomstig aan te passen. Deze werkzaamheden zullen gelet op de ambtelijke capaciteit gefaseerd moeten worden uitgevoerd, waarbij de recreatieverblijven in 5 gebieden worden opgesplitst (zie verder: paragraaf 9 f.). 6.2 Het afgeven van gedoogbeschikkingen In geval van het afgeven van een gedoogbeschikking zal per recreatieverblijf ongeveer 10 uur uitgetrokken moeten worden voor de toetsing aan het bouwbesluit en de milieuwetgeving. Daar bovenop kost het opstellen van een gedoogbeschikking 5 uur. Indien het recreatieverblijf niet voldoet aan het bouwbesluit wordt de eigenaar de mogelijkheid geboden om aanpassingen aan te brengen. Er zal dan wederom een toetsing moeten plaatsvinden. Hier zal 6 uur voor worden uitgetrokken. Afhankelijk van het aantal recreatieverblijven dat voor een gedoogbeschikking in aanmerking komt kunnen de kosten worden geraamd op 595,-- (17 uur x 35,--) in geval van het afgeven van een PGB in eerste of in tweede instantie. 6.3 Handhaving In geval van handhaving zijn er tenminste 80 ambtelijke uren gemoeid per procedure. De uren hebben betrekking op controles, het verzamelen van bewijsmiddelen (om aan te kunnen tonen dat er sprake is van permanente bewoning), het opstellen van rapportages, de vooraanschrijving, het horen van de betrokkenen, de aanschrijving, de afhandeling van het eventuele bezwaar- en beroepschrift en de vertegenwoordiging in gerechtelijke procedures. Het aantal uren is gebaseerd op de gegevens van gemeenten die reeds enige ervaring inzake de aanpak van permanente bewoning hebben opgedaan. Indien er sprake is van handhaving dan worden de kosten geraamd op minimaal 2.800,-- (80 uur x minimaal 35,--) per zaak. Bij het geheel of gedeeltelijk uitbesteden van bijvoorbeeld de afhandeling van eventuele juridische procedures vallen de kosten per uur aanzienlijk hoger uit. Belangrijk is dat rekening wordt gehouden met nieuwe gevallen. Bij een consequente uitvoering van het beleid zal het uiteindelijk waarschijnlijk om een gering aantal gevallen per jaar gaan. Van een consequente uitvoering van het voorgestelde beleid zal immers een preventieve werking uitgaan. Om de financiële gevolgen van de aanpak van permanente bewoning van recreatieverblijven inzichtelijk te maken zal aan de hand van de circa 550 recreatieverblijven een globale raming worden gemaakt van de incidentele kosten inzake gedogen en handhaven. Het aantal recreatieverblijven is geraamd op 550. Wij gaan er van uit dat ongeveer 60% van de recreatieverblijven conform de bestemmingsplannen worden gebruikt. Van de resterende 40% is de verdeling vooralsnog als volgt: 25% komt in aanmerking komen voor gedoogbeschikkingen; 15% komt in aanmerking voor handhaving. 6.4 Kostenraming aanpak permanente bewoning Incidenteel Kosten Kosten Kosten Inkomsten 10

2006 2007 2008 2007 e.v. Inhuren personeel 33.000,-- 35.000,-- 35.000,-- P.M. Communicatie en overige voorbereidende werkzaamheden 60% gebruik conform bestemmingsplannen 25% gedogen= 138 verblijven 2.000,-- P.M. P.M. Geen Geen Geen Geen Geen geen 82.000,-- geen Inkomsten:leges afgifte van 138 gedoogbeschikkingen ( 595,-- per afgifte van een PGB vanaf het tweede kwartaal 2007); moet kostendekkend zijn. 15% handhaving= 82 verblijven Inkomsten: p.m. geen 40.000,-- 1 P.M. 82.000,-- P.M. In deze tabel zijn geen structurele (blijvende) kosten opgenomen omdat nog niet kan worden overzien wat de (financiële) gevolgen van de uitvoering van het plan van aanpak zullen zijn voor de bestaande handhavingscapaciteit. Ook zullen er na het einde van het project regelmatig (veld)controles op het onrechtmatig bewonen van recreatieverblijven (bijvoorbeeld in geval van overlijden of verhuizen van de hoofdbewoner) noodzakelijk blijven. 6.5 Organisatie en capaciteit De aanpak van permanente bewoning vergt voor voorlichting, onderzoek, overleg en afwikkeling veel capaciteit. De bestaande controlecapaciteit voor het project permanente bewoning recreatieverblijven omvat een beperkt deel van de formatie die beschikbaar is voor handhaving Ruimtelijke Ordening en de sinds 1 februari 2006 aangetrokken parttime projectmedewerker Permanente bewoning Recreatieverblijven, die tot 1 januari 2007 verschillende werkzaamheden, waaronder het inventariseren van de recreatieverblijven gaat uitvoeren. 6.6 Voorlichting en communicatie Na de vaststelling door het college van burgemeester en wethouders zal dit plan van aanpak te samen met de onderliggende beleidsnotitie Op weg naar recreatief gebruik van recreatieverblijven worden bekendgemaakt in Het Witte Weekblad en ter inzage worden gelegd op het gemeentehuis. Daarnaast zullen de gemeentelijke website en de gemeentelijke voorlichtingspagina in Het Witte Weekblad regelmatig informatie over dit onderwerp geven. Om dit plan van aanpak op een goede wijze in de organisatie te implementeren zal de projectmedewerker Permanente Bewoning Recreatieverblijven en de beleidsmedewerker Ruimtelijke Ordening en Handhaving in samenspraak met het bureau Voorlichting het plan van aanpak bekendmaken en begeleiden. Daartoe zal aanvullend nog een communicatieplan worden gemaakt. 7. Beleidsregels Met de vaststelling van het plan van aanpak wordt beoogd om consistentie in het handhavings- en gedoogbeleid aan te brengen, om algemene instructies te geven aan de ambtenaren en om burgers zekerheid te verschaffen over de te verwachten beslissingen op hun verzoek of handelswijze. Dit plan van aanpak bevat beleidsregels in de zin van titel 4.3. van de Algemene wet bestuursrecht. Het plan van aanpak inzake permanente bewoning van recreatieverblijven valt in de categorie beleidsregels van de Algemene wet bestuursrecht. Een beleidsregel is een besluit: voordat je er een beroep op kunt doen zal het bekend gemaakt moeten 1 Dit is een voorlopige schatting. Bij de Zomernota 2007 zal naar verwachting meer inzicht worden gegeven van het meerjarenperspectief. 11

worden (artikel 3:40 Awb: een besluit treedt niet in werking voordat het bekend is gemaakt). Bekendmaking van beleidsregels geschiedt conform artikel 3:42 Awb, door kennisgeving van de beleidsregel of de zakelijke inhoud daarvan in een van overheidswege uitgegeven blad of een dag-, nieuws of huis-aan-huisblad, dan wel op een andere geschikte wijze. Met het vaststellen van het plan van aanpak is de gemeente Jacobswoude gehouden in overeenstemming met het plan van aanpak te handelen, tenzij zich een bijzondere situatie voordoet (artikel 4:84 Awb). 8. Afronding Aanpak van permanente bewoning van recreatieverblijven is een gecompliceerde aangelegenheid. Ambtelijke inzet is noodzakelijk om aan te tonen wie wel of niet permanent wonen. Dit dient onder meer te gebeuren aan de hand van de raadpleging van diverse gegevensbestanden. Daarnaast dient er ter plaatse te worden gecontroleerd. Bovendien moeten de resultaten van controles en waarnemingen uiteindelijk bewerkstelligen dat de permanente bewoning wordt gestaakt of (opnieuw) wordt gestart. Indien dit niet uit vrije wil geschiedt, dan zal een juridische procedure moeten worden opgestart (dwangsom of bestuursdwang). De kans van slagen van de aanpak van de permanente bewoning van recreatieverblijven hangt met name af van het draagvlak dat hiervoor wordt gecreëerd, zowel bij de politiek als de bewoners zelf. Consequente handhaving in combinatie met de preventieve werking die van een dergelijke aanpak uitgaat, zal leiden tot het indammen van het probleem op korte termijn en op lange termijn tot uitbanning van de illegale woonsituaties. Hierbij dient tevens te worden benadrukt dat het niet-optreden zal leiden tot een situatie waarin gemeentelijk optreden ook in de toekomst niet meer mogelijk zal zijn. 9. Planning uitvoering van het plan van aanpak a. Bureau-inventarisatie De projectmedewerker is bezig met o.a. het vergelijken van interne en externe (data) bestanden van recreatieobjecten die beschikbaar en bruikbaar zijn en het toetsen van het gebruik van een recreatieverblijf aan het bestemmingsplan. Tot nog toe zijn 185 van de 550 bekende verblijven, inclusief de recreatiewoonboten, verwerkt in het bestand dat de basis vormt voor de praktische uitvoering. In dit bestand zijn de 286 stacaravans op Camping De Drecht aan de Vriezekoop-Noord te Leimuiden nog niet verwerkt. START: februari 2006 GEREED: december 2006 b. Communicatie 12

De projectmedewerker is bezig met het maken van allerlei communicatiemateriaal. Een informatiefolder, een bewonersbrief en een publicatie voor het huis-aan-huisblad en voor de gemeentelijke website zijn in concept gereed. Het communicatieplan wordt nog voorbereid. START: februari 2006 GEREED: december 2006 c. Opstellen checklist Bouwbesluit Vanuit de afdeling Bouwkunde wordt gekeken welke eisen het Rijk heeft gesteld aan het Bouwbesluit ten aanzien van een persoonsgebonden gedoogbeschikking. Er zal een checklist worden opgesteld waarin de minimale eisen ten aanzien van het Bouwbesluit voor een woonfunctie staan. START: september 2006 GEREED:december 2006 d. Opstellen advies milieuwetgeving Vanuit milieuoogpunt wordt gekeken naar een persoonsgebonden beschikking (bijvoorbeeld bodem, geluid, milieuvergunning belendende bedrijven). Ook moet worden geadviseerd over de regels uit het Besluit Luchtkwaliteit. START: september 2006 GEREED: december 2006 e. Checklist bewijs permanente bewoning De projectmedewerker een lijst worden opstellen met documenten die gebruikt kunnen worden om te controleren of men wel of niet permanent in een recreatieverblijf woont. Deze lijst wordt gehanteerd naast de inschrijving in de GBA (veel personen hebben zich niet ingeschreven). START: september 2006 GEREED: december 2006 f. Veldinventarisatie Aanpak: Ieder aanwezig recreatieverblijf wordt ter plaatse en gebiedsgericht geïnventariseerd door de projectmedewerker. De gemeente wordt verdeeld in 5 gebieden, bestaande uit (in alfabetische volgorde): Gebied Hoogmade: Frederikskade, Oude Kerkweg; Gebied: Hoogmade: Spijkereiland en de Blauwpolderkade en overige verblijven; Gebied Leimuiden: Vriezekoop-Noord en overige verblijven Gebied Leimuiden / Rijnsaterwoude: Heilige Geestlaan, Kerklaan en overige verblijven; Gebied Woubrugge: Oudendijkseweg en overige verblijven. De definitieve volgorde van gebiedsgericht werken zal nog nader worden bepaald. Er wordt per recreatieverblijf een rapport opgemaakt. Gekeken zal worden naar materiaalgebruik, afstanden tot buurpercelen, regels ten aanzien van het Bouwbesluit etc. Ook zal gekeken worden of er een indruk bestaat of het verblijf wel of niet permanent bewoond wordt. Dit is lastig te beoordelen in het zomerseizoen. Resultaat: Aan de hand van de bureau- en veldinventarisatie ontstaat er een overzicht van de juiste locatie alle aanwezige recreatieverblijven in de gemeente per gebied. Daarnaast is er een aanzet gegeven tot het maken van individuele dossiers. Aan de hand van de eerste inventarisatie zal er gebiedsgericht een overzicht worden gemaakt welke personen in aanmerking komen voor een PGB. START eerste gebied. : oktober 2006 13

GEREED laatste gebied : september 2007 g. Opstellen en versturen van brieven Naar alle eigenaren/gebruikers van een recreatieverblijf wordt een brief gestuurd met de mededeling dat zij een persoonsgebonden gedoogbeschikking kunnen aanvragen. Aan de hand van de aangeleverde gegevens wordt bekeken wie er daadwerkelijk in aanmerking komt. Bewoners/ gebruikers moeten tekeningen van het verblijf aanleveren en gegevens van permanente bewoning. START eerste gebied : januari 2007 GEREED laatste gebied : oktober 2007 h. Check permanente bewoning Aan de hand van de gegevens die bij de gemeente worden aangeleverd zal een controle plaatsvinden ten aanzien van permanente bewoning. Dit aan de hand van de opgestelde checklist. Een eerste toets zal inschrijving in de GBA zijn, daarna volgt er een toetsing van de overige documenten. Na deze stap zal een duidelijk overzicht zijn ontstaan over hoeveel verblijven en eventueel in aanmerking komen voor een PGB. Tevens is bekend hoeveel verblijven NIET voor 31 oktober 2003 door de betreffende (= huidige) permanente bewoners bewoond werden. Hiervoor kan een handhavingtraject gestart worden. START eerste gebied : januari 2007 GEREED laatste gebied : juli 2007 i. Check Bouwbesluit Aan de hand van de gegevens (tekeningen) die bij de gemeente worden ingediend én aan de hand van de inventarisatiegegevens kan gecontroleerd worden of de recreatieverblijf voldoet aan de eisen van het Bouwbesluit. Dit zal alleen gebeuren voor die verblijven waarvan is aangetoond dat men vóór 31 oktober 2003 permanent in het verblijf woont (zie stap g.). Aan de hand van eisen die gelden voor het afgeven van een PGB wordt gecontroleerd of de verblijven voldoen. Wanneer blijkt dat de verblijven niet voldoet aan de gestelde eisen wordt dit aan de aanvrager medegedeeld en wordt aangegeven welke aanpassingen eventueel moeten en kunnen worden gedaan wanneer men wél in aanmerking wil komen voor een PGB. In ieder geval komen stacaravans en recreatiewoonboten niet in aanmerking voor een PGB omdat dit soort verblijven niet voldoen aan de eisen van het Bouwbesluit voor een woonfunctie. START eerste gebied : januari 2007 GEREED laatste gebied : juli 2007 j. Check milieuwetgeving Aan de hand van de ligging van de betreffende recreatieverblijf wordt bekeken of voldaan wordt aan de milieuwetgeving en of er eventueel ontheffing van de milieueisen kan worden verleend. In het kader van de milieuwetgeving zal er ten aanzien van de mogelijkheden van een PGB een advies worden gegeven. START eerste gebied : januari 2007 GEREED laatste gebied : juli 2007 k. 2e Check Bouwbesluit De eigenaren/gebruikers van wie de verblijven niet voldoen aan de eisen van het Bouwbesluit krijgen een kans om de verblijven zodanig aan te passen dat deze wél voldoen aan de eisen. Deze verblijven zullen dan alsnog in aanmerking komen voor een PGB. START eerste gebied : maart 2007 GEREED laatste gebied : september 2007 14

l. Opstellen en afgeven PGB Naar aanleiding van de hierboven genoemde onderzoeken zal er een overzicht beschikbaar zijn welke recreatieverblijven in aanmerking komen voor een PGB. START eerste gebied : april 2007 GEREED laatste gebied : december 2007 m. Bezwaarprocedure PGB In het kader van het afgeven van persoonsgebonden gedoogbeschikkingen kan er bezwaar worden gemaakt tegen de afgifte hiervan. START eerste gebied : september 2007 GEREED laatste gebied : mei 2008 n. Handhaving eerste fase Met de gegevens van de inventarisatie ter plaatse en de gegevens ten aanzien van permanente bewoning en het Bouwbesluit is er een overzicht van de recreatieverblijven waarvoor het handhavingtraject moet worden gestart dat begint met een vooraankondiging en eventueel wordt vervolgd door een definitieve aanschrijving. Het doel is dat de permanente bewoning in deze objecten zal moeten worden gestaakt. De bezwaar- en beroepsfase en de andere stappen van het handhavingstraject zijn niet inbegrepen. START eerste gebied : maart 2007 GEREED laatste gebied : tenminste tot en met december 2008 o. Controle nieuwe gevallen Nieuwe gevallen van permanente bewoning kunnen ontstaan na het inschrijven in de GBA na de peildatum door een huidige of nieuwe bewoner en/of het overlijden of verhuizen van de hoofdbewoner die te zijner tijd een PGB heeft ontvangen. START eerste gebied : september 2006 GEREED laatste gebied : = een structurele toezichts- en handhavingstaak. N.B. de realisering van de verschillende gereedramingen vanaf punt f. is mede afhankelijk van het procedureverloop vanaf het eerste gebied. 10. Bezwaar en beroep Tegen het onderhavige Plan van Aanpak kan geen bezwaar en/ of beroep worden ingesteld. Dit is pas mogelijk als er in een concrete, persoonlijke situatie een besluit is genomen. Tegen dat besluit kunnen belanghebbenden binnen zes weken na de datum waarop de beschikking is verzonden bezwaar maken bij het college. 15