1. Geachte Commissaris van de Koning in Zeeland, Burgemeesters en wethouders en raadsleden van de Zeeuwse gemeenten, Vertegenwoordigers van defensie, Beste Veteranen, familieleden, vrienden en kennissen van de veteranen, Dames en heren, jongens en meisjes; Namens de provincie Zeeland en namens de dertien Zeeuwse burgemeesters heet ik U allen van harte welkom bij de jaarlijkse Zeeuwse Veteranendag hier op het Abdijplein in Middelburg. Dit jaar alweer voor de 12 e keer. Vandaag is een belangrijke dag. Voor u, de veteranen, en voor ons hier aanwezig. Want vandaag in het bijzonder betuigen we respect aan U, onze veteranen. Onze helden. Het is een dag van herkenning en waardering. Vandaag staat in het teken van: alle militairen, die gediend hebben in de Tweede Wereldoorlog en de oorlogen in voormalig Nederlands-Indië en Nieuw-Guinea; Het personeel van het voormalig Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL) en het vaarplichtig koopvaardijpersoneel in de Tweede Wereldoorlog; 1
2. En ook alle militairen die onder oorlogsomstandigheden hebben gediend of voor één of meerdere vredesoperaties naar het buitenland uitgezonden zijn geweest. Het gaat om u, mannen en vrouwen, die gestreden hebben - en ook vandaag de dag nóg steeds strijden - voor vrijheid en veiligheid, waar dan ook ter wereld. De voortdurende strijd voor onze vrijheid en veiligheid. Vrijheid en veiligheid. Het zijn twee begrippen, die voor veel mensen in onze westerse wereld vandaag de dag haast een vanzelfsprekendheid lijken. Bijna gewoon zelfs. Maar we weten met z n allen, dat die vrijheid en veiligheid geen vanzelfsprekendheden zijn. Nog steeds niet. Op veel plekken in de wereld leven mensen nog steeds niet in vrijheid en veiligheid. Onze militairen zijn daarom nog steeds actief in verschillende conflictgebieden. Het is dan wel niet onze oorlog, zoals we het wel eens zeggen, maar dat maakt het niet minder belangrijk dat ze daar zijn. Zoals het tijdens de Tweede Wereldoorlog ook van groot belang was dat andere landen voor onze vrijheid en veiligheid streden. Canadezen, Engelsen, Polen, Fransen en Amerikanen die hun leven riskeerden - en velen ook de dood vonden - voor ons, en onze vrijheid. 2
3. Laten we daarom vandaag ook stilstaan bij al die families van de omgekomen militairen. Al die families, gezinnen, kinderen, hebben met het verlies van hun dierbare, hun vader of moeder, ook ergens een bijdrage geleverd aan die vrede. Aan onze vrede en veiligheid. Wij zijn hen ook dankbaar daarvoor. Dat wij in Nederland een krijgsmacht hebben, is én blijft belangrijk. Ook al is er bij ons geen sprake van directe oorlogsdreiging, we moeten daarin wel blijven investeren. En veel. Juist nu ook dichterbij huis de inzet van onze militairen van groot belang is, met de terroristisch aanslagen die in buurlanden gebeuren en dus ook hier kunnen plaatsvinden. Onze krijgsmacht speelt daarin een onmisbare rol. Dames en heren, het zijn niet alleen onze militairen die een rol hebben in vrede en veiligheid in deze wereld. Wij allen hebben dat, met elkaar. Het is van groot belang om gezamenlijk stil te blijven staan bij onze vrijheden en verworvenheden. Ik zei al in het begin dat het vandaag een belangrijke dag is. Naast onze waardering en eer naar u toe, is het onderlinge contact met de veteranen zelf ook van wezenlijk belang. Het gaat om praten, luisteren en betekenis geven. Daarnaast is het contact met de omgeving, de samenleving, ook heel belangrijk. Belangrijk, dat u ons uw verhalen vertelt en wilt 3
4. delen en overbrengen naar ons als samenleving. Naar alle generaties toe. Voor wat u mee maakte, hoe het is geweest, de kameraadschappen, de verschrikkingen en angst. Uw verhalen, de verhalen van onze veteranen, benadrukken voor ieder van ons des te meer, dat wij iedere dag mogen beseffen, dat er voor onze vrijheden en verworvenheden hard is gestreden, en dat die strijd nog dagelijks doorgaat. Dat we het nooit als vanzelfsprekendheid mogen ervaren. Net als met de jaarlijkse dodenherdenking willen met jaarlijkse veteranendag, de jongeren van nu en van morgen bewust maken over zaken als oorlog. Dat het hebben en streven naar vrede ons veel waard is. Heel veel. Zelfs als het een mensenlevens gaat. Dames en heren veteranen, Vandaag draait het om U. Vandaag is het uw dag. Mooi om te zien dat U ook dit jaar weer met zovelen hier aanwezig bent. Waar we in de afgelopen jaren bij de veteranendag het aantal veteranen zagen teruglopen, vooral vanwege de hoge leeftijd, zien we nu sinds een aantal jaren ook veel meer jongere vetaranen aanwezig bij de Zeeuwse veteranendag. Daar zijn we allen heel blij mee. Want ook u en uw verhalen hebben wij heel graag op deze dag erbij. Ook u doet er toe! 4
5. Veteranen zijn onze onzichtbare helden. Het zijn mannen en vrouwen, gewone mensen, van wie je aan de buitenkant niet kunt zien, wat zij hebben meegemaakt en hebben betekent voor onze veiligheid en vrijheid. Veteranen die terugkomen na een uitzending, gaan weer deel uitmaken van de gewone samenleving. Een ingrijpende verandering. Militairen leven namelijk in een andere wereld. Ze hebben op een militaire school gezeten en ze hebben militaire vrienden. Bij terugkeer moeten zij zich weer aanpassen aan het alledaagse leven. Ons leven. Eenmaal uitgezonden heeft impact op de persoon. Impact op de rest van hun leven en van hun gezin, familie en vrienden. Wat u deelt met elkaar is de verbondenheid met elkaar, de ervaringen van een missie, de strijd. Vandaag ontmoet U elkaar weer, deelt U verhalen en haalt U herinneringen op. Vandaag sluit U uw kameraden weer in de armen. 5
6. Wij horen straks graag de verhalen van uw tijd in de oorlog of tijdens de vredesmissies. Over hoe het daar echt was, over uw terugkeer en vooral ook hoe het U nu gaat. En ook als ik U straks niet persoonlijk spreek, ik wens U een fijne reünie toe waar U en ook de andere Zeeuwen en bezoekers de rest van het jaar met plezier op terugkijken. U bent onze helden. En helden eren en waarderen wij. Wees er trots op dat U veteraan bent. Wij zijn U oprecht dankbaar. DANK U WEL. 6