Voorstel aan de raad Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg 1 8331 XE Steenwijk Steenwijk, 6-6-2013 Nummer voorstel: 2013/45 Voor raadsvergadering d.d.: 18-06-2013 Agendapunt: 21 Onderwerp: Vaststelling Verordening WWB en IOAW, IOAZ Aan de raad van de gemeente Steenwijkerland wordt voorgesteld te besluiten: Conceptbesluit: 1. De Toeslagenverordening Wet Werk en Bijstand 2013, de Maatregelenverordening Wet Werk en Bijstand 2013, de Maatregelenverordening IOAW/IOAZ vast te stellen, onder gelijktijdige intrekking van de bestaande verordeningen; 2. De verordening verrekening bestuurlijke boete bij recidive 2013 vast te stellen. Samenvatting: Vanaf 1 januari 2013 hebben er twee belangrijke wijzigingen plaats gevonden in de Wet Werk en Bijstand (WWB) en aanverwante regelingen. Door de geleidelijke verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd is de omschrijving in de WWB en aanverwante regelingen gewijzigd van pensioengerechtigde leeftijd van 65 jaar in pensioengerechtigde leeftijd. Daarnaast is de Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW wetgeving ( zgn. Fraudewet) inwerking getreden. Bij de aanscherping van het sanctieregime gaat de regering uit van enkele basisprincipes. Het algemene uitgangspunt is dat sancties onlosmakelijk verbonden zijn met de solidariteit in de sociale zekerheid. Er is een breed draagvlak voor onze sociale zekerheid. Om dit draagvlak in stand te houden is van belang dat alleen een beroep op publieke middelen wordt gedaan als dat strikt noodzakelijk is. Fraude mag daarom niet lonen. De wetgever heeft daarom bij fraude de bevoegdheid tot terugvordering gewijzigd in een verplichting. Ook meewerken aan minnelijke schuldregelingen is niet (meer) toegestaan als het om fraudevorderingen (en bestuurlijke boetes) gaat. Verder is de beleidsvrijheid ten aanzien van kwijtschelding van fraudevorderingen ingeperkt. In de Fraudewet is het sanctiebeleid aangescherpt. Het oude sanctiestelsel had naar het oordeel van de regering onvoldoende ontmoedigende werking op de categorie doelbewuste en calculerende fraudeurs. Gemeenten zijn voortaan verplicht een bestuurlijke boete op te leggen in plaats van een maatregel bij schending van de inlichtingenplicht ( is in de wet opgenomen). De hoogte van de bestuurlijke boete is gelijk aan het gefraudeerde bedrag met een minimum van 150,00. Daarmee is de bestuurlijke boete aanzienlijk hoger dan de maatregelen die gemeenten en de boetes die UWV en Sociale Verzekeringsbank (SVB) oplegden. Is sprake van recidive dan is de bestuurlijke boete nog hoger. De boete is dan ten hoogste 150% van het gefraudeerde bedrag. 1
Bovendien zijn gemeenten, UWV en SVB bij recidive verplicht de boete met de uitkering te verrekenen zonder rekening te houden met de beslagvrije voet. Alleen bij bijstandsgerechtigden zijn gemeenten verplicht bij verordening te regelen wanneer zij de beslagvrije voet wel in aanmerking nemen. In september 2012 heeft de raad diverse verordeningen als gevolg van gewijzigde wetgeving vastgesteld. Deze wetswijzigingen hebben tot gevolg dat een aantal verordeningen opnieuw aangepast moeten worden. Tevens moet er een nieuwe verordening vastgesteld worden. Toelichting op de gewijzigde verordeningen Maatregelenverordening WWB 2013 Alle artikelen die verband hielden met schending inlichtingenplicht zijn verwijderd, inclusief toelichting. Dit worden bestuurlijke boetes. In artikel 1 is het begrip benadelingbedrag verwijderd. In artikel 2 is het eerste lid aangepast. De maatregel wegens schending van de inlichtingenplicht is niet meer mogelijk. Reden waarom de zinsnede met uitzondering van artikel 17 eerste lid, in dit lid is opgenomen. Artikel 4 lid 2 onderdeel c is verwijderd. Onderdeel d is onderdeel c geworden. Onderdeel c had betrekking op de inlichtingenplicht. Artikel 5. In het eerste lid onder b is verwijderd tenzij de gedraging een schending van de inlichtingenplicht inhoudt waardoor ten onrechte bijstand is verleend. Een maatregel wegens schending van de inlichtingenplicht wordt niet opgelegd na verloop van vijf jaren nadat de betreffende gedraging heeft plaatsgevonden. Hoofdstuk 3 over het niet nakomen van de inlichtingenplicht is geheel verwijderd. Hoofdstuk 4 Overige gedragingen die leiden tot een maatregel is hoofdstuk 3 geworden. De artikelen van dit hoofdstuk zijn opnieuw vernummerd. Hoofdstuk 5 Slotbepalingen is hoofdstuk 4 geworden. De artikelen van dit hoofdstuk zijn opnieuw vernummerd. In hoofdstuk 3 is aan artikel 11, tweede lid, een nieuw onderdeel g toegevoegd en zijn de onderdelen g t/m i veranderd in h t/m j. Het gaat hier om aanvragen algemene bijstand in die gevallen dat het UWV, de SVB of de IGSD zelf (bij IOAW/Z) de bestuurlijke boete verrekent met de uitkering zonder daarbij rekening te houden met de beslagvrije voet. Dat is geen keuze maar een wettelijke verplichting. Hebben deze mensen met hun eventuele partners geen overige middelen dan zullen ze een beroep op bijstand doen. Door eigen toedoen kunnen zij feitelijk niet beschikken over een voorliggende voorziening. Dit wordt gezien als een tekortschietend besef van verantwoordelijkheid. De duur van de maatregel is één maand. Hierbij is aansluiting gezocht bij de nieuw vast te stellen verordening verrekening bestuurlijke boete bij recidive 2013 ( artikel 3 lid 1). Dit laat onverlet dat de bijstand ook in de vorm van een geldlening kan worden verstrekt (artikel 48 lid 2 WWB). Zie ook de toelichting op artikel 11 in de verordening op pagina 15 eerste alinea. 2
Maatregelenverordening IOAW/Z Alle artikelen die verband hielden met schending inlichtingenplicht zijn verwijderd, inclusief toelichting. Dit worden bestuurlijke boetes. In artikel 1 is het begrip benadelingbedrag verwijderd. In artikel 2 is artikel 13, veranderd in artikel 13, het tweede en vierde lid. Het tweede lid is verwijderd: Het eerste lid is gelijkelijk van toepassing op de belanghebbende die een uitkering ontvangt op grond van de IOAW, wanneer hij de op basis van artikel 30c, tweede en derde lid van de Wet structuur uitvoeringsorganisatie werk en inkomen op hem rustende verplichtingen schendt. In artikel 4 lid 2 is onderdeel c verwijderd: de belanghebbende niet heeft voldaan aan een verzoek van het college of een door haar ingeschakelde derde, om binnen een gestelde termijn inlichtingen te verstrekken als bedoeld in artikel 13 van IOAW/IOAZ; of. Artikel 5. In het eerste lid onder b is verwijderd tenzij de gedraging een schending van de inlichtingenplicht inhoudt waardoor ten onrechte bijstand is verleend. Een maatregel wegens schending van de inlichtingenplicht wordt niet opgelegd na verloop van vijf jaren nadat de betreffende gedraging heeft plaatsgevonden. Hoofdstuk 4 over het niet nakomen van de inlichtingenplicht is geheel verwijderd Toeslagenverordening Wet Werk en Bijstand Deze wijziging heeft alleen betrekking op de pensioengerechtigde leeftijd. Nieuwe Verordening verrekening bestuurlijke boete bij recidive 2013 Zoals is aangegeven zijn gemeenten voortaan verplicht een bestuurlijke boete op te leggen in plaats van een maatregel bij schending van de inlichtingenplicht. Het college is daarbij verplicht de bestuurlijke boete met de lopende uitkering te verrekenen. In beginsel moet bij deze verrekening de bescherming van de beslagvrije voet in acht genomen worden. De WWB verplicht de gemeenteraad in een verordening nadere regels te stellen over de bevoegdheid de beslagvrije voet tijdelijk buiten werking te stellen bij verrekening van de recidiveboete. In die situaties waarin huishoudens over te weinig geld beschikken om gedurende drie maanden geen uitkering te ontvangen ( te vergelijken met een maatregel van 100% gedurende drie maanden), verrekent de gemeente de boete slechts één maand met de uitkering zonder rekening te houden met de beslagvrije voet. De gemeente kijkt naar het bezit ( dus niet naar vermogen = bezit minus schulden). Er zijn situaties denkbaar waarin volledige verrekening met de beslagvrije voet niet aanvaardbaar wordt geacht. Die situaties, bijvoorbeeld huisuitzetting of andere dringende redenen, komen aan de orde in artikel 4. Het gaat daarbij altijd om individuele omstandigheden waaraan het college zal moeten toetsen. Bijlagen bij het voorstel Toeslagenverordening WWB 2013, Maatregelenverordening WWB 2013, Maatregelenverordening IOAW/Z 2013 en Verordening verrekening bestuurlijke boete bij recidive 2013. 3
Ondertekening De secretaris De burgemeester S.S. Weistra M.A.J. van der Tas Betrokken partijen afdeling adviseur behandeld in raadscommissie MO Jan Knol, tel.:, email: jan.knol@steenwijkerland.nl x ja, nl. 6 juni 2013 nee
Raadsbesluit Steenwijk, 18-6-2013 Nummer: 2013/45 De raad van de gemeente Steenwijkerland; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 6-6-2013, nummer 2013/45; b e s l u i t : 1. De Toeslagenverordening Wet Werk en Bijstand 2013, de Maatregelenverordening Wet Werk en Bijstand 2013, de Maatregelenverordening IOAW/IOAZ vast te stellen, onder gelijktijdige intrekking van de bestaande verordeningen; 2. De verordening verrekening bestuurlijke boete bij recidive 2013 vast te stellen. De raad voornoemd, de griffier, de voorzitter, A. ten Hoff M.A.J. van der Tas 1