JAAROVERZICHT WEIDEVOGELWERKGROEP NOOTDORP - LEIDSCHENDAM

JAAROVERZICHT WEIDEVOGELWERKGROEP NOOTDORP - LEIDSCHENDAM SEIZOEN - 212

wateroverlast en/of zware windstoten zorgden. Juni kende geen enkele dag waarop in het hele land de zon ongehinderd scheen. Startavond Op dinsdag 28 februari zijn er 29 personen aanwezig en hebben 12 personen aangegeven niet aanwezig te kunnen zijn in onze traditionele vergaderlocatie het AZL zaaltje (Voorhof) bij zwembad de Fluit te Leidschendam. De voorzitter heet de aanwezigen welkom. In het bijzonder de nieuwe weidevogelbeschermers, Wim Mooijman, Boukje Sijens en Teake Stavenga alsmede de boeren/eigenaren (v. Santen en Vermeer/ Wolterbeek). Sjaak Schoo heeft bekend gemaakt te willen stoppen als kerngroeplid. Wel blijft hij het centrale punt voor uitgeven en innemen van de nestbeschermers. Het landelijk eerste kievitsei is inmiddels gevonden op zaterdag 1 maart om 7:45 te Oudehaske (Frl). De verwachting is dat het risico van besmetting door Schmallenbergvirus te verwaarlozen is. Er wordt een overzicht gegeven van de gebieden met het soort beheer dat daar van toepassing is. De legselbeloning is weergegeven op de plattegrondjes (kaartjes) die in het te verstrekken pakket zitten. Géén kaartje van het betreffende gebied, dan is daar ook geen legselbeloning. Uitleg wordt gegeven over de werkmethode en de acties rondom nestcontrole. De boeren moeten wel zelf bellen naar Corrie v/d Helm (tel:7-3274548); voor een controleafspraak. Observeer je weiland altijd voordat je besluit er in te gaan. Dit levert niet alleen meer op maar verstoort ook minder. Markeer je neststokken altijd met het nestnummer. Last-minute beheer: Als er nog veel kuikens rond lopen kan een agrariër compensatie krijgen als hij twee weken later gaat maaien. Voor info: bel eerst Corrie v/d Helm. Martin geeft uitleg over het registreren van nesten (in het kader van uitgestelde maaidatum) op de daarvoor bestemde website van LBN. LZH geeft ook opfriscursussen weidevogelbeheer en monitoring. Zie hun website. Boekjes, stalkaarten, etc. zijn aanwezig. Men wordt verzocht deze mee te nemen. Rond 22: uur wordt de avond met een hapje en drankje afgesloten en wordt er nog even nagepraat. Het eerste Gruttoei Op 4 april vond Melanie van der Steen het eerste gruttoei van Wijk & Wouden op het land van de familie Olieman aan het Wilsveen. Samen met de wethouder de heer Jerom Schellings plaatste zij de nestbeschermer boven het nest. Sjaak Schoo winnaar Willem v/d Helm trofee 212 Sjaak Schoo is sinds 1999 zeer actief als weidevogelbeschermer en tevens als kerngroeplid bij WGNL. Hij heeft aangegeven als kerngroeplid te willen stoppen vanwege zijn leeftijd. Sjaak heeft in deze hoedanigheid heel veel (nieuwe) vrijwilligers begeleid en ingewerkt en ook vaak geholpen als nestcontroleur. Voorts heeft hij als kerngroeplid mede gestalte gegeven aan de praktische kanten van het weidevogelen. Op zijn woonadres heeft hij al jaren een depot voor de verschillende nestbeschermers. De vrijwilligers kunnen nog steeds deze beschermers bij hem komen ophalen. Sjaak blijft nog wel actief als "gewoon" weidevogelbeschermer, maar eigenlijk verdient hij de term bijzonder weidevogelbeschermer, want hij is een kei in het vinden van nesten. Daarnaast kan hij heel goed met de agrariërs overweg. Voor het bestuur van de WGNL voldoende reden om Sjaak op grond van voorgaande voor te dragen voor de Willem van der Helm Trofee om zo hun blijk van waardering te laten merken. Weidevogelwerkgroep WGNL 2 seizoen 212

Polderdag, Nationale weidevogelweek en Hemelsvaartdag op één dag Op 17 mei heeft WGNL zich weer gepresenteerd in de polder. Door het mooie weer was het heel druk en soms was er onvoldoende tijd om alle vragen van mensen te kunnen beantwoorden. Heeft u in 213 dus vrij, schroom dan niet om ons te assisteren en onze medeburgers te informeren over het mooie werk wat wij doen in de polder. Bijzondere waarnemingen Na jaren van slechts één of zelfs geen enkele melding van een paartje zomertalingen zijn er dit jaar ten minste drie waarnemingen gedaan. De zomertaling is een zeer schuwe broedvogel van onze polder vergelijkbaar met de Slobeend. De nesten zijn echter zeer moeilijk te vinden, meestal is het een toevalstreffer als een nest wordt gevonden. Er is waarschijnlijk een broedsel geslaagd in een perceel met uitgestelde maaidatum. Van de gangbare broedende eendensoorten in de polder legt de Zomertaling de kleinste eitjes. Nestbescherming bij begrazing Als alternatief voor nestbeschermers werkt ook het systeem van het uitzetten van een driehoek met schrikdraad heel goed. Voorwaarden is wel dat koeien eerder in het seizoen al in aanraking met schrikdraad geweest moeten zijn. Als er veel nesten bij elkaar liggen kan ook een groter stuk worden afgezet maar dan is het raadzaam om wel schrikdraad toe te passen. Er zijn tegenwoordig heel mooie installaties die op zonnecellen werken dus heel flexibel zijn. Afsluitavond Op 26 juni 212 is het afgelopen seizoen geëvalueerd. De opkomst was in tegenstelling tot andere jaren, niet hoog. Er waren 11 personen aanwezig en 12 personen hadden zich afgemeld. Peter Rouwenhorst heeft met wielrennen een afschuwelijk ongeval gehad en heeft daar een dwarslaesie aan overgehouden. Martin heeft hem in het revalidatiecentrum opgezocht. Op deze avond zal óók bij boer Duyndam in de Bieslandse polder een evaluatieavond gehouden worden. Ons bestuurslid Bert van Leeuwen zal daar aanwezig zijn. Ze hebben dit jaar voor het eerst met de BMP methode gewerkt. Dit betekent dat er 5 telronden geweest zijn verdeeld over het seizoen. Aan de hand van de waarnemingen zijn kaarten ingevuld en deze zijn later door Marianne van Meurs, Frans Eijgenraam en Martin v/d Reep verwerkt en ingevoerd. Zo krijgen we een aardig beeld van wat er in de polders gebroed heeft. De nesten zijn dus niet beschermd geweest. Alleen toen de koeien het land in gingen heeft Henk Monteny de nesten alsnog opgezocht en beschermd. Er is van LZH een uitnodiging gekomen voor alle weidevogelvrijwilligers; ze willen de vrijwilligers bedanken voor hun inzet met een bijeenkomst met een hapje en drankje, diverse sprekers en na afloop een presentje. Om 21.3 uur sluit de voorzitter de vergadering en onder het genot van een hapje en drankje is er nog even nagepraat met elkaar. Weidevogelwerkgroep WGNL 3 seizoen 212

Thema-avond waaraan WGNL heeft deelgenomen 25-1-212 'Samen sterk voor meer kuikenoverleving' georganiseerd door Veelzijdig Boerenland te Haarlem. 7-3-212 Workshop 'Natuur in het agrarisch gebied' georganiseerd door Natuur en milieufederatie Zuid-Holland. Gevonden legsels per soort Canadese gans 5 2 2 1. Eend onbekend 1. Grauwe gans 1 1 1. 1 Grutto 46 42 29 13 69.5 7 5 1 Kievit 272 229 174 55 75.98 4 2 6 2 5 Knobbelzwaan 2 2 1 1 5. 1 Kuifeend 6 5 3 2 6. 2 Meerkoet 17 14 12 2 85.71 2 Scholekster 7 61 38 23 62.3 16 1 4 2 Slobeend 8 6 3 3 5. 2 1 Tureluur 25 2 17 3 85. 2 1 Wilde eend 9 8 5 3 62.5 3 Totaal 284 16 72 3 19 2 1 bekend resultaat 462 39 72.82 27.18 72.82 18.46.77 4.87.51 2.56 (Tabel 1) Bovenstaand een overzicht van het totaal aan gevonden legsels over het afgelopen beschermingsjaar. Voor de vergelijking met de legsels uit voorgaande jaren zie tabel 3 op bladzijde 5. Weidevogelwerkgroep WGNL 4 seizoen 212

STATISTISC H O VERZICHT VAN DE RESULTATEN TUSSEN 1997 EN 212 ************************************************************************************************************ Ge m. 1997 97 98 99 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 12 212 O ppervlakte in Ha. 46 15 191 336 353 528 522 533 62 612 524 512 519 577 59 416 Grasland 388 147 181 32 312 458 449 449 52 491 434 434 429 468 428 335 Bouwland 7 3 1 34 39 67 69 81 116 117 86 85 86 15 78 75 Overige 2 2 2 4 2 2 4 1 1 1 1 Agrariers 29 1 9 21 31 4 38 32 38 37 31 31 3 32 3 31 Vrijwillige rs 39 9 18 28 38 43 5 45 46 48 44 44 47 45 44 3 Nesten 778 137 228 525 777 115 952 169 199 118 864 95 845 958 819 462 Nesten uit in % 74 83 8 8 71 78 76 84 68 56 69 66 73 81 72 72,8 O ppervlakte in Ha. 467 15 191 336 353 528 522 533 62 612 524 523 519 577 59 511 Nesten per 1 Ha. Kievit 94 45 64 87 115 16 17 12 111 98 13 15 98 93 93 65 Grutto 26 13 15 24 36 42 36 29 29 29 26 25 17 27 25 14 T ureluur 11 5 6 14 16 12 1 11 11 12 11 13 12 14 9 7 Scholekster 16 4 16 16 22 16 14 23 18 17 12 19 16 16 17 17 Predatie in % 14,3 9,7 5,7 9,4 15,9 11, 1,4 7, 18,9 3,2 19,1 2,5 16,3 8,7 13,8 18,5 Beweiding 1,3 1,2 1,4 2,7 1,8,8 2,3,9 1,5 2,3,4,8 1,1 1,6 1,34, Werkzaamheden 1,3 1,7,5 1,9,4 2,7 1,2 1, 2,6,4 1,5 1,9 1,7 1,3,4,8 Verlaten 4,9 4, 8,1 4,4 5,8 6,4 5,3 4,8 5, 3,5 6,9 4,6 3,6 3,8 2,68 4,9 Onbekend 3,5 1,7 4,3 1, 3,4 1,6 4,9 2,2 2,5 7,1 2,5 1,7 3,3 3,8 9,8 2,6 Gem. aantal nesten / Ha. 1,59,91,56 1,56 2,21 1,92 1,82 2,1 1,77 1,66 1,65 1,77 1,63 1,66 1,61 1,11 Predatie & onbekend 11,4 1, 1,4 19,3, 12,7 15,3 9,2 21,3 37,3 21,7 22,2 19,6 12,5 23,6 21, (Tabel 3) We zijn dit jaar met 3 vrijwilligers actief geweest bij 31 bedrijven. Het aantal ha. is met 95 ha. afgenomen maar op die 95 ha. is wel aan bescherming op afstand gedaan (monitoring). Deze gegevens zijn niet in tabel 3 vermeld omdat deze gegevens geen nestvondsten vertegenwoordigen maar broedparen. Voor de belangrijkste weidevogelsoorten zijn de gegevens weergegeven in de hierna volgende grafieken. a a n ta l 14 12 1 8 6 4 2 Aantal nesten per 1 ha. (figuur 2) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 12 Kievit Lineaire (Kievit) Grutto Lineaire (Grutto) Weidevogelwerkgroep WGNL 5 seizoen 212

In figuur 2 is duidelijk te zien dat het aantal gevonden nesten van de Kievit dit jaar veel lager is dan het jaarlijkse gemiddelde (blauwe streeplijn). De blauwe streeplijn laat de jaarlijkse gemiddelde achteruitgang van het aantal gevonden nesten per ha. zien. Door de resultaten van het afgelopen jaar is de jaarlijkse afname van het aantal gevonden nesten van de Kievit zelfs groter geworden dan die van de Grutto! Helaas zijn er ook minder gruttonesten gevonden. Heel jammer eigenlijk want 21 en 211 lieten juist weer een lichte stijging zien. Hopelijk treedt er in 213 weer een lichte verbetering op van het aantal gevonden nesten. De gegevens komen overeen met de provinciale resultaten. 25 Aantal nesten per 1 ha. (Figuur 3) 2 15 a a n ta l 1 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 12 Tureluur Lineaire (Tureluur) Scholekster In figuur 3 zien we dat de Tureluur voor het tweede jaar op rij een neergaande lijn laat zien. Ook provinciaal is de Tureluur dit jaar afgenomen maar in voorgaande jaren was in het aantal gevonden nesten steeds een licht stijgende lijn waarneembaar. De dalende lijn van de Tureluur en de Scholekster ontlopen elkaar niet veel, terwijl de Scholekster het landelijk juist slecht doet, ligt het aantal gevonden nesten bij WGNL wederom boven het gemiddelde. De beste periode om tureluurnesten te zoeken is de periode dat de graslengte 4 tot 7 cm is. De nesten zijn dan nog makkelijk te vinden omdat er dan van bovenaf nog in het nest gekeken kan worden. Als de graslengte 1 cm of meer is dan wordt al snel het zicht op de eieren ontnomen en moet er meer op de grastoppen en pollenstructuur gezocht worden. Ook het monitoren van de plaatsen waar de tureluurs regelmatig te zien zijn, kan het zoeken veel eenvoudiger maken. Beschermingsactiviteit per soort Soort AA BM GB NB OM OV PE RS ZP Totaal Grutto 1 1 2 Kievit 4 7 2 49 Kuifeend 1 1 2 Meerkoet 3 3 Scholekster 8 5 2 15 Slobeend 2 2 Tureluur 1 1 Wilde eend 2 2 Totaal 56 13 5 2 76 totaal 73.68 17.11 6.58 2.63 Legenda: AA: bij aanaarden BM: bij bemesten GB: bij gewasbescherming NB: bij beweiden OM: bij maaien OV: PE: RS: ZP: bij ov. activiteiten bij ploegen/eggen bij rollen/slepen bij zaaien of poten Weidevogelwerkgroep WGNL 6 seizoen 212

Door de late komst van de kieviten op de bouwlandpercelen hoefden er minder nesten beschermd te worden bij het ploegen, eggen, rollen en slepen. Maar dat er maar twee nesten op bouwland zijn beschermd lijkt, in tegenstelling tot de 151 nesten die in 211 zijn beschermd, toch meer te duiden op het feit dat er minder aandacht is besteed bij het invullen van de gegevens in het registratiesysteem. Graag zou ik dan ook nogmaals aandacht willen vragen om de beschermingsactiviteiten die wij gezamenlijk uitvoeren beter zichtbaar te maken door het invullen van de beschermingshandelingen per nest in het systeem. Bedenk daarbij ook dat er in de meeste gevallen meerdere type beschermingshandelingen gedurende de nestperiode nodig zijn. Monitoring Monitoring van weidevogelpercelen houdt in dat er niet actief gezocht wordt naar nesten maar dat er in vijf ronden met een tussenpozen van ten minste 1 dagen op perceelskaarten wordt bijgehouden waar zich broedverdachte weidevogels ophouden. Later worden deze gegevens overgezet op kaarten per soort. Door nu zoveel mogelijk waarnemingen onder te brengen in een territorium wordt het aantal territoria bepaald. Elk territorium staat voor een broedpaar van die soort. Bij werkzaamheden in het veld worden dan alleen op die plaatsen waar gewerkt, gemaaid of beweid gaat worden nog aan actieve nestbescherming gedaan. De gegevens zijn dan ook niet één op één vergelijkbaar met de gegevens zoals wij die alle voorgaande jaren hebben verzameld. Bij monitoring is er uitsluitend één territorium en daarin kan het broedpaar al dan niet succesvol zijn geweest. Bij reguliere bescherming kan het zijn dat er van hetzelfde broedpaar een legsel wordt gevonden maar dat er ook vervolglegsels worden gevonden. Het is natuurlijk ook zo dat bij het monitoren wel alle broedparen worden genoteerd terwijl bij de reguliere beschermingswerkzaamheden lang niet alle nesten worden gevonden. Zo zullen er dus bij het noteren van territoria eerder Alarmtellingen 212 Bieslandsepolder Aantal Soort Kievit territoria 8 Grutto 21 Tureluur 39 Scholekster 17 Slobeend 11 Krakeend 7 Kuifeend 2 Bergeend 2 Graspieper 2 Kleine Plevier 1 Totaal 182 waarnemingen van broedparen van Veldleeuwerik, Graspieper en hogere aantallen tureluurs zijn dan bij het reguliere beschermingswerkzaamheden omdat deze nesten heel moeilijk te vinden zijn. De resultaten van maaidatumpercelen en monitoringspercelen worden in het vervolg dus apart vermeld. Dit jaar is er dus op de totale oppervlakte van 95 ha. van de Bieslandsepolder aan monitoring gedaan en daar waar nodig aan actieve bescherming als de situatie daar om vroeg. Weidevogelwerkgroep WGNL 7 seizoen 212

Bedankt Afsluitend wil ik in willekeurige volgorde alle agrariërs, loonwerkers, weidevogelvrijwilligers, bestuursleden en andere vrijwilligers die hand en spandiensten hebben verricht bedanken voor hun tijd en inzet in het afgelopen seizoen. Mede door uw aller inzet hebben we weer een mooi aantal nesten kunnen behoeden voor verlies. En met de nieuwe uitgestelde maaidata percelen is er weer meer kans gecreëerd om de geboren vogels ook vliegvlug te laten opgroeien. Als U iets hoort over steenuiltjes in de polder mag u me altijd even bellen op 6-557813. Alerte Steenuil Als er gegevens in het verslag worden opgemerkt die niet kloppen geef dit dan alstublieft even door zodat dit gecorrigeerd kan worden. Martin van de Reep Coördinator gegevensverwerking Weidevogelwerkgroep WGNL 8 seizoen 212

Resultaten per bedrijf Bedrijf: Akker C.A. van der 8 6 4 2 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 Grutto 6 6 1 5 16.67 2 3 Kievit 21 21 15 6 71.43 6 Scholekster 2 2 1 1 5. 1 Tureluur 1 1 1 1. Totaal 3 3 18 12 9 3 6 4 6. 3 1 Een lichte afname is waar te nemen die vooral wordt veroorzaakt door een kleiner aantal gevonden nesten van de Grutto. De Kievit is hier gelukkig wel weer in redelijke aantallen gaan broeden. De Tureluur blijft een moeilijk vast te stellen broedvogel. Door het hoge aantal gepredeerde nesten is het uitkomstpercentage op 6% blijven steken. Bedrijf: Berg, J.M. 35 3 25 2 15 1 5 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 Kievit 4. Totaal 4.. Een heel laag aantal gevonden nesten dit jaar. Het feit dat er een nieuw stal gebouwd werd heeft daar deels mee te maken want de activiteiten in het veld liepen anders dan gepland. Helaas zijn ook dit jaar weer uitsluitend gegevens ontvangen van de eerste nestvondsten hierdoor is er dus geen goed beeld te geven van de resultaten. Zeker omdat de predatie lager was dit jaar waren meer nestvondsten verwacht. Weidevogelwerkgroep WGNL 9 seizoen 212

Bedrijf: Bos, A. 6 5 4 3 2 1 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 Grutto 7 6 4 2 66.67 2 Kievit 17 17 12 5 7.59 4 1 Kuifeend 1 1 1 1. M eerkoet 9 9 7 2 77.78 2 Scholekster 12 12 6 6 5. 5 1 Slobeend 2 2 1 1 5. 1 Tureluur 2 1 1. 1 Wilde eend 3 3 3 1. Totaal 53 51 34 17 14 1 2 66.67 33.33 66.67 27.45 1.96 3.92 De uitkomstpercentages zijn dit jaar met 66,7% wat lager dan andere jaren omdat ook hier nog redelijk veel predatie is geconstateerd, oorzaak onbekend maar een Hermelijn zou de dader kunnen zijn. De Grutto blijft stabiel en het aantal gevonden scholekster-legsels is waarschijnlijk door herlegsels extra hoog. De Kievit is ook hier laat gestart met de eileg. Bedrijf: Bos, W 1 8 6 4 2 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 Ook dit jaar zijn er door Ben geen gegevens aangeleverd. We hopen in 213 hier een nieuwe vrijwilligers bij te kunnen plaatsen. 5 4 3 2 1 Bedrijf: Duijndam, A.P.T. 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 Weidevogelwerkgroep WGNL 1 seizoen 212

Soort Bergeend Canadese Gans Graspieper Grutto Kievit Kleine Plevier Krakeend Kuifeend Scholekster Slobeend Tureluur Wilde eend Totaal Bedrijf: Groeneweegen, J.W. Totaal 2 1 1 21 8 2 8 2 17 11 39 3 187 211 was een overgangsjaar maar in 212 is er op dit bedrijf niet meer naar nesten gezocht. Frans, Marianne, Bert en Henk hebben het hele bedrijf via de BMP-W-methode in kaart gebracht. Met de bedrijfsvoering is hier rekening mee gehouden. Op enkele grote percelen is wel actief aan nestbescherming gedaan maar de gegevens daarvan zijn niet ingevoerd dus onbekend. Mogelijk dat de beschermingsactiviteiten alsnog ingevoerd kunnen worden. Bovenstaande stippenkaart is het resultaat van het monitoringswerk. De tabel met soorten is daar weer een afgeleide van. Het betreft hier dus uitsluitend territoria en geen nestvondsten! Duidelijk is hier dus te zien dat de tureluur een soort is die met monitoring beter uit de bus komt dan met het reguliere zoeken van nesten. 4 3 2 1 22 23 24 25 Kievit 26 27 28 Scholekster 29 21 211 Totaal 212 Al twee jaar zijn we hier niet actief geweest. In 211 is Gerard gestopt en in 212 was er geen vrijwilliger beschikbaar. Hopelijk lukt het om in 213 weer actief te worden op dit bedrijf. Bedrijf: Groot, C.A.G. De 1 8 6 4 2 22 Weidevogelwerkgroep WGNL 23 24 Grutto 11 25 26 Kievit 27 28 29 Scholekster 21 211 Totaal 212 seizoen 212

Grutto 1 1 1 1. Kievit 19 19 12 7 63.16 4 1 2 Scholekster 6 6 5 1 83.33 1 Totaal 26 26 18 8 5 1 2 69.23 3.77 69.23 19.23 3.85 7.69 Na het rampjaar 211 waarin maar 4 de nesten is uitgekomen lijkt de predatie tot een aanvaardbaar niveau teruggezakt te zijn en zien we weer een verbetering van het uitkomstpercentage van 4 naar 69%. Het aantal gevonden kievietsnesten is met 6% gedaald wat deels is toe te schrijven aan het algemene beeld dat er in de eerste maand vrijwel geen kieviten terug zijn gekomen maar het lijkt er toch ook op dat dit nog een reactie is op de verstoring van de vos in 211. Bedrijf: Hoogeveen, C.P. 5 4 Kievit 11 9 7 2 77.78 2 Tureluur 1. Totaal 12 9 7 2 2 3 2 1 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 77.78 22.22 77.78 22.22 Ton heeft het stokje overgenomen van Jowan die al na een jaar om gezondheidsreden gestopt is met weidevogelen. Helaas zijn de grutto's dit jaar niet aanwezig en ook de tureluur was matig aanwezig. Het uitkomstpercentage is prima. Voor een jonge Kievit is er nog een reddingsactie op touw gezet omdat hij de kant niet meer kon opkruipen. Hij probeerde uit alle macht vanaf het water de wat steile slootkant te beklimmen, omdat het er niet succesvol uitzag hebben wij hem een handje geholpen tot opluchting van de ouders. Bedrijf: Jong, G. de 8 6 4 2 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 Weidevogelwerkgroep WGNL 12 seizoen 212

Grutto 1 1 1 1. Kievit 46 39 36 3 92.31 2 1 Kuifeend 2 2 1 1 5. 1 Scholekster 7 6 6 1. Tureluur 3 2 2 1. Wilde eend 1. Totaal 6 5 46 4 2 2 Met 92% een bijzonder mooi uitkomstpercentage. Hier gelukkig weer een hoger aantal kievitsnesten. Ook heel mooi was de vondst van twee kuifeendnesten. De grutto's zijn hier ook in een lager aantal tot broeden gekomen. De predatie is laag dus hopelijk hier het volgde jaar weer een kleine toename van het aantal nesten. Volgend jaar zal Hilde wat ondersteuning krijgen van nieuwe vrijwilligers omdat Rini in 213 geen tijd vrij kan maken om de weidevogels te beschermen. Bedrijf: Knijnenburg (Wilsveen), A.Th. Canadese gans 1. Kievit 4 3 1 2 33.33 2 Scholekster 3 3 1 2 33.33 2 Slobeend 2 1 1. 1 Tureluur 3 2 2 1. Wilde eend 1 1 1. 1 Totaal 14 1 4 6 5 1 4 35 3 25 2 15 1 5 92 8 92. 4 4 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 4 6 4. 5 1 Er was blijkbaar wat predatiedruk. De dader is echter niet gezien. Ook bij de naastgelegen bedrijven was het uitkomst percentage laag dus mogelijk waren er meerdere predatoren in het veld? De kieviten en de grutto's hebben dus duidelijk een andere broedplaats gekozen. Wel waren er veel jonge weidevogels van naastgelegen bedrijven die de achterste percelen gebruikte om lekker op te groeien. Weidevogelwerkgroep WGNL 13 seizoen 212

Bedrijf: Leeuwen, P.G.M. Van 7 6 5 4 3 2 1 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 Totaal. Omdat voor de percelen waar de meeste weidevogels zitten een overeenkomst met uitgestelde maaidatum is afgesloten zijn er geen nestgegevens meer ontvangen. Naar verluidt worden de contracten aangepast en gaan we volgend jaar weer op de aloude manier verder. Bedrijf: Olieman, J.N. 2 15 1 5 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 Canadese gans 1 1 1 1. Grutto 4 4 4 1. Kievit 2 2 2 1. Knobbelzwaan 1 1 1. 1 M eerkoet 1 1 1 1. Scholekster 4 4 2 2 5. 2 Slobeend 1 1 1 1. Tureluur 1 1 1 1. Totaal 15 15 12 3 2 1 8 2 8. 13.33 6.67 Gelukkig is de neerwaardse trend van vorig jaar weer doorbroken en zijn er van alle soorten meer nestvondsten gedaan. Ook het uitkomstpercentage is hoog. Ook het eerste grutto-ei van Wijk & Wouden is op dit bedrijf gevonden. Weidevogelwerkgroep WGNL 14 seizoen 212

Sort To talbekend UitNie tuit%ui tpred.bew.werk.v erl.ov.o nb. Gruto 1 1. 1 Kievit 9 4 54.4 4 1 Schole kster 32 2 1. Turelu ur 2 2 1. %van bekend resultat 1514 57.142.8657.14 35.71 7.14 So rt Tota al Bek endu itn ietuit %ui tpred. Bew. Werk.Verl. Ov. Onb. Sch olekster 1 1 1 1. Tot al 1 1 1 %v an bek endre sultat 1 1. Bedrijf: Onderwater, J.Th. 3 25 2 15 1 5 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 Grutto 1 1 1. 1 Kievit 9 9 4 5 44.44 4 1 Scholekster 3 2 2 1. Tureluur 2 2 2 1. Totaal 15 14 8 6 5 1 57.14 42.86 57.14 35.71 7.14 Het gras bij de buren stond de kieviten dit jaar beter aan en dus iets minder kieviten maar over het algemeen bezien toch nog een aardig resultaat. Jammer dat de predatie ook dit jaar weer wat aan de hoge kant was. Hopelijk zien we de Tureluur en de Grutto volgend jaar weer met een dubbel aantal terug komen. Ook zullen we weer enkele vaste vrijwilligers voor dit bedrijf proberen te regelen. Bedrijf: Onderwater, R. 25 2 15 1 5 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 Scholekster 1 1 1 1. Totaal 1 1 1 1 1. Heel langzaam komen er weer weidevogels rond de boerderij. De eerste broedende Scholekster maar helaas gingen de kieviten bij de buren zitten. Ook een Grutto en een Tureluur waren even op het perceel aanwezig. Zou de schik van de vos langzaam zijn vergeten? Bedrijf: Oudshoorn, R. 4 3 2 1 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 Weidevogelwerkgroep WGNL 15 seizoen 212

Grutto 4 4 3 1 75. 1 Kievit 8 7 5 2 71.43 2 Kuifeend 1 1 1. 1 Scholekster 3 2 2 1. Tureluur 3 3 1 2 33.33 2 Wilde eend 1 1 1 1. Totaal 2 18 12 6 5 1 66.67 33.33 66.67 27.78 5.56 Hoewel de Kievit het in het begin geheel liet afweten zijn de Grutto en de Tureluur wel licht toegenomen. Het uitkomstpercentage is redelijk maar de verliezen door predatie zijn wel erg hoog. Vooral de Tureluur moest het ontgelden. Bedrijf: Post, W. van der 4 3 2 1 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 Grauwe gans 1 1 1. 1 Grutto 1 1 1 1. Kievit 27 21 15 6 71.43 1 1 1 3 Knobbelzwaan 1 1 1 1. Scholekster 4 2 2 1. Slobeend 1 1 1. 1 Wilde eend 1 1 1 1. Totaal 36 28 2 8 2 1 1 4 71.43 28.57 71.43 7.14 3.57 3.57 14.29 Een redelijk resultaat en dito predatie cijfers. De veranderingen in de structuur van het weiland lokte wel meer kieviten maar werkte in het nadeel van de overige weidevogels. Ook de verruiging die is ontstaan omdat de afronding van de werkzaamheden in het voorseizoen te laat zijn gestart en vlak voor het broedseizoen stilgelegd moesten worden, zijn in het nadeel van de weidevogels geweest. Ook is geconstateerd dat tijdens de aanvang van het broedseizoen een hondenuitlaatcentrale er voor gekozen had om de honden in het broedgebied vrij los te laten lopen. In spanning wachten we het nieuwe broedseizoen af in de hoop dat alles weer ten goede keert. Bedrijf: Post, D. 6 5 4 3 2 1 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 Weidevogelwerkgroep WGNL 16 seizoen 212

Canadese gans 1 1 1 1. Grutto 6 6 5 1 83.33 1 Kievit 3 3 3 1. M eerkoet 1 1 1 1. Scholekster 2 2 2. 2 Slobeend 1 1 1 1. Tureluur 2 2 2 1. Totaal 16 16 13 3 3 81.25 18.75 81.25 18.75 Ook bij dit bedrijf een enorme terugval in het aantal weidevogels. Vooral de Kievit liet het hier afweten. Het uitkomstpercentage is mooi en hopelijk keren er volgend jaar weer meer kieviten terug naar de polder. Bedrijf: Santen, H.P. Van 7 6 5 4 3 2 1 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 Grutto 2 2 2 1. Kievit 17 17 16 1 94.12 1 Kuifeend 1 1 1 1. M eerkoet 1 1 1 1. Scholekster 2 2 1 1 5. 1 Tureluur 3 3 3 1. Totaal 26 26 24 2 1 1 92.31 7.69 92.31 3.85 3.85 Ook bij dit bedrijf kwam de terugkeer van de weidevogels maar moeizaam op gang maar zoals op andere bedrijven nog wel gebeurde nam het aantal weidevogels in de tweede maand niet toe. Na twee heel mooie jaren is er nu een duidelijke terugval te zien. Er was geen predatie dus laten we hopen dat we volgend jaar weer wat meer weidevogels mogen aantreffen. Bedrijf: van Santen, M & A. 2 15 1 5 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 Weidevogelwerkgroep WGNL 17 seizoen 212

Kievit 1 7 7 1. Scholekster 4 4 3 1 75. 1 Tureluur 2 1 1 1. Totaal 16 12 11 1 1 Geheel in tegenstelling tot het algehele beeld lijkt het herstel in de polder zich voort te zetten. Ook op de percelen die dichter bij de boerderij zijn gelegen zijn weer broedvogels aangetroffen. Ook het uitkomstpercentage ziet er mooi uit. Bedrijf: Schie, J. van Grutto 2 1 1 1. Kievit 12 7 4 3 57.14 3 Scholekster 3 2 1 1 5. 1 Totaal 17 1 6 4 4 35 3 25 2 15 1 5 91.67 8.33 91.67 8.33 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 6 4 6. 4 De resultaten zijn dit jaar wat minder. In het begin lieten de kieviten het aardig afweten. Er was niet direct een oorzaak aan te geven. Ook bij het naastgelegen perceel zijn vrijwel geen kieviten gezien. Bedrijf: Spruit, A 7 6 5 4 3 2 1 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 Kievit Scholekster Totaal Weidevogelwerkgroep WGNL 18 seizoen 212

Eend onbekend 1. Kievit 22 15 15 1. M eerkoet 3 2 2 1. Scholekster 1 1 1 1. Totaal 27 18 18 Het aantal kieviten is ook hier wederom afgenomen. Gelukkig is het uitkomstpercentage perfect en heeft de vos zich niet meer laten zien. Hopelijk weten de kieviten in 213 de percelen weer te vinden. 7 6 5 4 3 2 1 1 1. Bedrijf: Turkenburg, M. Th. Door gebrek aan vrijwilligers zijn er dit jaar geen beschermingswerkzaamheden uitgevoerd. 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 Bedrijf: Vliet, W.A. Van 8 6 4 2 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 Grutto 8 6 4 2 66.67 2 Kievit 31 24 14 1 58.33 6 3 1 Scholekster 7 5 2 3 4. 1 2 Slobeend 1. Tureluur 2 2 2 1. Totaal 49 37 22 15 7 18 1 59.46 4.54 59.46 18.92.92 2.7 Gelukkig wisten de weidevogels de percelen weer te vinden. Vrijwel alle soorten zijn weer toegenomen en ook op het voorbeweide perceel was het weer een drukte van belang. Er liepen redelijk wat jonge vogels rond zodat in een later stadium vlak voor het maaien is besloten om grote delen niet te maaien, deze percelen zijn onder het regiem van het last-minute beheer dus twee weken langer beschikbaar geweest als voedselbron voor de jonge weidevogels. Toch is er nog veel predatie waargenomen. Heel mooi was ook de waarneming van een paartje zomertalingen die op het laatste moment nog in de uitgestelde maaidatum percelen van de buren zijn gaan broeden. Weidevogelwerkgroep WGNL 19 seizoen 212

Bedrijf: Vogels, G. F. Mogelijk omdat er door de omzetting van het maisland naar grasland geen vogels tot broeden zijn gekomen, zijn er dit jaar geen nestgegevens ontvangen. Bedrijf: Witteman Verhoog, Kievit 7 7 6 1 85.71 1 Scholekster 3 3 2 1 66.67 1 Totaal 1 1 8 2 1 1 35 3 25 2 15 1 5 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 Grutto Kievit Scholekster Totaal 5 4 3 2 1 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 8 2 8. 1 1 De kieviten zijn ook hier zeer laat aangekomen. Bijkomend nadeel was dat er op een deel van het perceel een baggerdepot was ingericht, de daarbij noodzakelijke afvoerbewegingen zullen ook niet bijgedragen hebben aan een massale toestroom van weidevogels. Gelukkig zijn er dit jaar veel nesten uitgekomen (dat was vorig jaar maar 18% door toedoen van de vos), maar ongetwijfeld zal het effect van de aanwezigheid van de vos dit jaar nog wel effect hebben gehad op het aantal weidevogels. Bedrijf: Woerden, A van 5 4 3 2 1 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 Grutto Kievit Scholekster Totaal Tureluur Weidevogelwerkgroep WGNL 2 seizoen 212

Canadese gans 2. Grutto 3 3 2 1 66.67 1 Kievit 2 2 2. 2 Kuifeend 1. Meerkoet 2. Scholekster 3 2 2. 2 Wilde eend 2 2 2. 2 Totaal 15 9 2 7 7 Ook hier uitsluitend mannelijke kieviten die reageren op elk vrouwtje dat overkomt. Er zijn maar twee paartjes die tot broeden zijn komen maar op onverklaarbare wijze komt er dit jaar vrijwel geen nest uit. Alleen twee gruttoparen redden het om jongen op de wereld te zetten. Een vierde gruttopaar, waarvan het mannetje een Franse kleurring droeg, zijn wel een week aanwezig geweest maar zijn niet tot broeden overgegaan. Ook hier hopelijk volgend jaar een positiever resultaat. Adreslijst vrijwilligers 22.22 77.78 22.22 77.78 3 deelnemers Naam Adres Postcode Plaats Telefoon Mobiel Boxman, T. Pelikaanhof 58 2264 JK Leidschendam 7-327 77 64 Duijm, Auke Albast 8 2719 TT Zoetermeer 79-321 12 8 6-534 98 74 Eijgenraam, F.W. Oude IJsbaan 48 2612 NG Delft 15-256 2 41 Feeke, Y Turfschipkade 62 2725 BV Zoetermeer 79-343 46 12 6-144 9 21 Geest, M.J. de Glazemakershof 53 2492 RR Den Haag 7-347 59 9 6-128 969 59 Goedman, R. Zeedistel 26 2631 TC Nootdorp 15-212 61 6 6-214 247 82 Hilkhuijsen, W. Bert Haanstrastrook 13 2726 TJ Zoetermeer 6-149 53 54 Houten, L. van Populierendreef 624 2272 HK Voorburg 7-373 53 22 Kiffers, E. Vaartdreef 8 2724 GH Zoetermeer 79-361 27 55 Klaassen, T. Hendrik van Boeijenlaan 38 2273 DB Voorburg 7-387 24 Leeuwen, E. van Merodestraat 17 2266 JK Stompwijk 71-58 17 6 6-123 741 Leeuwen, G.A. Nieuwveenstraat 31 2631 AV Nootdorp 15-31 86 61 Lindeman, R.Th.M. Hof van Delftstraat 32 2631 AH Nootdorp 15-31 96 84 6-136 14 43 Metz, J. Prins Hendrikplein 24 2264 SM Leidschendam 6-272 899 32 Meurs, M. van Oude IJsbaan 48 2612 NC Delft 15-256 2 41 Monteny, H.J. Wethouder Sonneveldhof 71 2645 BP Delfgauw 15-256 7 6 Mooijman, W. Dwarskade 46 2498 ZB Den Haag 15-31-96-56 Reep, M.F.J. van de Rozentuin 9 2272 XA Voorburg 6-557 81 3 6-557 81 3 Roode, A. de Dr van Noortstraat 121A 2266 GV Stompwijk 71-58 16 54 Roode, P.L. de Van Merodestraat 2 2266 JX Stompwijk 6-226 613 57 6-226 613 57 Schoo, J. Stompwijkseweg 33b 2266 GD Leidschendam 7-327 54 47 Sijens, B. Dreeslaan 29 2641 TJ Pijnacker 15-369 29 12 6-445 19 93 Stavenga, T. Dreeslaan 29 2641 TJ Pijnacker 15-369 29 12 6-178 7 Steen, M. van der Nieuwkoopseweg 34 2631 PR Nootdorp 15-31 77 44 Swaanenburg, C.G.A. Ultramarijnhof 5 2272 JR Voorburg 7-387 48 15 Trebels, H. Brederode 143 2261 HM Leidschendam 7-327 2 7 6-136 996 4 Veen, A.J.J van Park Leeuwensteijn 15 2272 AW Voorburg 7-387 9 64 6-14 441 6 Veen, L. van der P.C. Hooftstraat 2 2712 RK Zoetermeer 79-316 48 2 6-518 27 14 Veldhuizen, Th. A.M. van Industrieweg 6 2631 PG Nootdorp 15-31 97 4 6-28 267 6 Voort, J. van der Frederik Matthesstraat 2 2613 ZZ Delft 15-214 55 19 6-35 329 5 Weidevogelwerkgroep WGNL 21 seizoen 212

Adreslijst bedrijven 28 deelnemers Naam Adres Postcode Plaats Telefoon Akker (thuis), C.A. van der Wilsveen 37 2266 LP Leidschendam 7-327 44 86 Astrid vd Meer en Bert Wolterbeek, Westeinderweg 14 2266 HH Stompwijk Berg, J.A.P.M Leidseweg 22 2251 LK Voorschoten 71-561 34 56 Berg, J.M. Bovenmeerweg 37 2266 HX Stompwijk 71-58 11 63 Bos, A. Wilsveen 24a 2266 LR Leidschendam 7-32 15 6 Duijndam, A.P.T. Bieslandseweg 1 2645 BM Delfgauw 15-212 56 34 Groot, A.P. de Meerpolder 31 2717 PB Zoetermeer 79-331 57 12 Groot, C.A.G. de Meerpolder 33 2717 PB Zoetermeer 79-331 57 13 Hoogeveen, C.P. Westeinderweg 8a 2266 HH Stompwijk 71-58 22 23 Jong, G. de Dr. van Noordstraat 1a 2266 GX Stompwijk 71-58 1 87 Knijnenburg (Wilsveen), A.Th. Oostvlietweg 23 2266 GM Leidschendam 7-327 23 43 Olieman, J.N. Wilsveen 1 2266 LN Leidschendam 7-327 34 3 Onderwater, J.Th. Bovenmeerweg 14 2266 HX Stompwijk 71-58 18 34 Onderwater, R. Westeinderweg 16 2266 HH Stompwijk 71-58 15 24 Oudshoorn, Stompwijkseweg 8 2266 GH Stompwijk 7-31 91 19 Overdevest, A.C.J. Westeinderweg 1 2266 HH Stompwijk 71-58 18 31 Post, D. Gaagweg 2 2636 AG Schipluiden 15-38 83 25 Post, W. van der Vlietweg 82 2323 LG Leiden 71-561 25 45 Santen, H.P. van Stompwijkseweg 92 2266 GP Leidschendam 7-327 51 81 Schie, J. van Bovenmeerweg 27 2266 HX Stompwijk 71-58 17 54 Spruit, A Broekwegkade 15 2725 BX Zoetermeer 79-331 44 13 Turkenburg, M. Th. Stompwijkseweg 76 2266 GH Leidschendam 7-31 7 4 van Santen, M. van Westeinderweg 1 2266 HH Stompwijk Vliet (Starrevaart), W.A. van Stompwijkseweg 6 2266 GH Leidschendam 7-327 67 72 Vliet, W.A. van Stompwijkseweg 6 2266 GH Leidschendam 7-327 67 72 Vogels, G. F. Wilsveen 65 2266 LP Leidschendam 7-327 5 33 Witteman - Verhoog, Meerpolder 34 2717 PB Zoetermeer 79-36 36 96 Woerden, A van Wilsveen 2 2266 LR Leidschendam 7-327 41 27 Weidevogelwerkgroep WGNL 22 seizoen 212