DIT MOET JE WETEN...!!

Schildserie FC versie ALCOHOL_Opmaak 24-09-2 09:35 Pagina Thema: Jongeren en alcohol Info DS. G.H. KERSTENCENTRUM dienstbaar aan school en gezin VEENENDAAL T 038-5730 SCHILDSERIE@KOC.NU WWW.KOC.NU Jouw hersenen zijn nog in ontwikkeling. Dat duurt tot ongeveer je Het is niet gemakkelijk je aan deze regels te houden! 24e jaar. 3 Het is 'in' om op feestjes véél alcohol te drinken. Pubers zijn extra gevoelig voor In bier, wijn en allerlei andere groepsdruk. 2 drankjes zit alcohol. Wie niet meedoet, wordt misschien wel een sukkel of watje genoemd. Moed, karakter, standvastigheid heb je nodig. Alcohol beschadigt jouw hersenen. Blijvend! Je mag er de Heere om vra- 3 gen Hij kan helpen! DIT MOET JE WETEN...!! 4 Gevolg: een lager IQ. Moeilijker leren. Slechter onthouden. Negatieve gevolgen voor nu en later. Praat als jongeren met elkaar 4 over dit probleem. De FEITEN liegen niet. 5 Daarom het dringende advies: drink in ieder geval tot je 8e geen alcohol. Spreek af welke dranken je wél 5 met elkaar drinkt. Jongeren zijn vindingrijk. 6 7 8 9 0 Een klein beetje dan? Nee, dat zet juist aan tot meer. De zin in alcohol ontwaakt dan. Maar je bent op een leeftijd dat deze waarschuwing meestal niet voldoende is. Nieuwe en spannende dingen trekken juist aan. Ook kun jij de gevolgen voor je lichaam en voor je toekomst niet goed overzien. Dat hoort bij de puberteit. Daarom heb je je ouder(s) nodig, als je die nog mag hebben. Ook anderen (school, bedrijf, vereniging e.d.), moeten regels stellen. Zij zullen regels stellen. Waarom? Omdat zij van je houden en je willen beschermen voor narigheid. GEEF DIT BLAD ZOVEEL MOGELIJK DOOR AAN JONGEREN DIE ALCOHOL (WILLEN) DRINKEN! 2 Welke regels zijn nodig? Geen druppel alcohol tot je 8 bent. Ook niet op feestjes thuis of bij anderen geen alcohol. Goede controle door ouder(s). Vanaf je 8e jaar liefst ook niets, maar maximaal twee glazen per week. Niet drinken als je moet rijden, werken of leren. Waarschuwen uit liefde! De feiten die hierboven genoemd worden én de meeste adviezen komen uit het boek 'Onze kinderen en alcohol'. Dit boek is geschreven door twee artsen die een alcoholpoli hebben opgericht. Een alcoholpoli is een afdeling van een ziekenhuis waar jongeren (en ouderen) terecht komen met alcoholvergiftiging of een coma door alcohol. De twee artsen hebben gesprekken met deze jongeren en hun ouder(s) gevoerd, deden onderzoek naar oorzaken en gevolgen In dit boek staan veel schokkende dingen. Niet alleen voor je ouder(s), maar ook voor jou. We heffen in deze Schildserieles géén hoogmoedig vingertje naar jou op. We geven slechts een samenvatting van wat deze twee mensen vertellen over hun ervaringen en onderzoek Geraadpleegde literatuur Nico van der Lely, Mireille de Visser en Joke Ligterink: Onze kinderen en ALCOHOL, Nieuw Amsterdam Uitgevers, Amsterdam 20 Schildserieles: Alcoholverslaving

Schildserie FC versie ALCOHOL_Opmaak 24-09-2 09:35 Pagina 2 Thema: Jongeren en alcohol Info Ervaringsverhalen Daniël De dag dat het misging, heb ik geholpen met de voorbereidingen van een feest bij een vriend thuis. Samen met zijn moeder heb ik de bank nog verzet. Bij dat soort feesten zijn eigenlijk nooit ouders aanwezig. Die zijn toch een soort politie en maken het minder gezellig. Die moeder ging dus ook weg. Iedereen lag in de tuin en dronk nonstop sterke drank. Ik ook. Ik werd heel licht in mijn hoofd en opeens was het feest voor mij voorbij. Mijn vader haalde me om één uur op. Ik werd wakker in een ziekenhuisbed en mijn moeder zat ernaast te huilen. Tweede keer Daniël was 5 jaar toen hij deze eerste alcoholvergiftiging opliep. Hij dronk een half jaar niet, maar ging daarna weer steeds meer drinken. Toen hij 7 was, kwam hij voor de tweede keer voor hetzelfde in het ziekenhuis terecht. Sindsdien heeft hij bijna constant hoofdpijn. Bovendien is zijn IQ 5 punten gezakt. Hij kon het gymnasium niet meer aan. Verwerkingsvragen (De antwoorden vind je bijna allemaal in de les): Verpleegkundige Wil De meeste kinderen met alcoholvergiftiging komen 's nachts binnen, rond een uur of drie. De nachtdienst vangt ze op, doet ze een Tena Lady (luier) om en legt ze aan de monitor. Mijn collega's en ik staan geen van allen te springen om ze te verzorgen. Allereerst stinken ze vaak enorm, hun kleren zijn vies en ze spugen alles onder. Ze zijn zo beroerd dat ze meestal in hun eigen bed spugen. Ik doe de dagdiensten, dus om half acht 's ochtends zien die kinderen mij binnenkomen. Ik ben dan heel doortastend. Ze moeten volgens het protocol hun bed uit. In de winter doe ik de gordijnen open en de tl-lampen aan. En dan zie je de gekste dingen. Luier Die luier vinden de meeste kinderen verschrikkelijk. Maar vaak laten ze alles lopen, dus moeten ze hem wel om. Vaak willen ze onder de douche. Dus loop ik met zo'n kind over de gang, een groot laken om ze heen om die luier uit het zicht te houden. Dan heb ik echt met ze te doen, hoor. Achteraf weten ze niet meer precies hoe het gegaan is met die drank, ze zijn veel kwijt. Ze kunnen zich de eerste drie glazen herinneren, meer niet. Die herinnering komt ook niet meer terug. Vaak zijn ze hun telefoon kwijt, hun geld, hun kleren, van alles. Ze kunnen misbruikt zijn. Vragenlijst Na het ontbijt doe ik de drinktest op de website met die kinderen. Op het moment dat we met z'n tweeën achter zo'n scherm zitten, staan ze voor alle waarschuwingen open. Ik zeg het dus ook recht voor z'n raap, bijvoorbeeld tegen een kind dat op het gymnasium zit: 'Nog drie van dit soort sessies en je zit op het vmbo.' Dat komt hard aan. Ze zitten vaak te huilen achter dat scherm, ook kinderen die me eerder die morgen een grote mond hebben gegeven. Ik doe dan heel lief en begripvol. Dan zijn ze het eerlijkst en bereik je ze. Tegen de kinderen die bij ons zijn geweest, zegt ik in elk geval: 'Ik hoop dat je er goed van geschrokken bent. Je had wel dood kunnen zijn. Ouders Verpleegkundige Wil: Het is eng en confronterend om je kind dronken te zien. We hadden een keer een vader die zelf zijn zoon binnenbracht. De jongen was vlak bij zijn huis in elkaar gezakt; zijn vader was er direct bij geroepen. Die vader is even teruggelopen naar huis om zijn camera te halen. De hele weg van de bosjes waar die jongen in lag, de brancard, de ambulance en de onderzoeken die hij kreeg, heeft zijn vader gefotografeerd. 'Anders gelooft hij mij morgen niet.' Dat vond ik heel slim. De volgende ochtend was die vader zo verschrikkelijk kwaad op zijn zoon, dat ik maar even in de buurt bleef. Ik was bang dat ze zouden gaan knokken. Die vader loopt woest naar het bed van zijn zoon en valt hem snikkend in de armen. Wij stonden er allemaal met tranen in de ogen bij.. Uit welk boek komt de meeste informatie van deze les? 2. Door wie is dit boek geschreven? 3. Waar hebben deze artsen veel ervaring mee? 4. Tot welke leeftijd ongeveer zijn jouw hersenen nog in ontwikkeling? 5. Wat doet alcohol met jouw hersenen? 6. Is dat tijdelijk? Herstelt het zich weer helemaal? 7. Welke gevolgen heeft dat voor het leren en onthouden? 8. Wat is daarom het dringende advies? 9. En als je een klein beetje drinkt? 2 0. Nemen pubers deze waarschuwing ter harte? Waarom niet?. Wie heb je dus nodig om regels te stellen? 2. Leer de vijf regels uit je hoofd! 3. Waar is het vooral moeilijk om je aan deze regels te houden? 4. Hoe heet de kracht die de groep op jou uitoefent? 5. Wat heb je daarom nodig? 6. Wie mag je om hulp vragen daarbij? 7. Welke drankjes bevatten helemaal geen alcohol? 8. Wat kreeg de jongen uit de les twee keer? Hoe oud was hij toen? N.B. Extra exemplaren van deze Info zijn te bestellen bij het Ds. G.H. Kerstencentrum. 9. Wat heeft hij constant sinds de tweede keer? 20. Hoeveel punten is zijn IQ gezakt? 2. Waarom helpen Wil en haar collega s jongeren met alcoholvergiftiging niet zo graag? 22. Wat krijgen deze jongeren vaak om? Waarom? 23. Vanaf het hoeveelste glas kunnen ze zich niet alles meer herinneren? 24. Wat is er vaak nog meer gebeurd? 25. Waarom fotografeerde die vader alles van zijn zoon? 26. Waaruit bleek dat hij toch van hem hield?

Schildserie FC versie ALCOHOL_Opmaak 24-09-2 09:35 Pagina 3 Thema: Jongeren en alcohol Opvoeding en gewetensvorming O&G De Schildserie wil jongeren toerusten voor het staan in de maatschappij van nu en geeft Bijbels gefundeerde informatie en argumentatie over o.a. actuele onderwerpen. DS. G.H. KERSTENCENTRUM dienstbaar aan school en gezin VEENENDAAL T 038-5730 SCHILDSERIE@KOC.NU WWW.KOC.NU In het Reinier de Graaf Ziekenhuis in Delft is een team artsen gespecialiseerd op het gebied van alcoholproblemen. De oprichters van deze Alcoholpoli zijn de kinderarts dr. N. van der Lely en de kinder- en jeugdpsycholoog drs. M. de Visser. Deze ervaringsdeskundigen hebben heel veel jongeren binnen zien komen met alcoholvergiftiging. Zij hebben gesprekken met hen gevoerd. Ze deden nauwkeurig onderzoek naar oorzaken en gevolgen. Daarover schreven zij een boek onder de titel: Onze kinderen en alcohol. In dit praktijkboek staan zeer belangrijke feiten en adviezen. BESCHADIGING VAN DE HERSENEN Voor jonge mensen zijn de schadelijke effecten van alcohol nóg groter dan voor volwassenen van 24 jaar en ouder. Jongeren bevinden zich namelijk in een belangrijke ontwikkelingsfase. Hun lichaam en hersenen zijn nog in de groei. Alcohol verstoort die groei en trekt de puber in een neerwaartse spiraal. Het beïnvloedt de prestaties zeer negatief en heeft blijvende gevolgen voor het denkvermogen. ANDERE GEVOLGEN Alcohol leidt tot ontremming. Jongeren durven meer, worden aanhankelijker, overschrijden grenzen, ook seksueel. Zoals bekend vermindert alcohol het reactievermogen. Groot gevaar voor anderen en zichzelf in het verkeer. Jongeren die drinken tijdens het uitgaan zijn vaak slachtoffer of dader van agressief gedrag en lokken problemen met de politie uit. Vooral van jongens is bekend dat alcoholgebruik de botontwikkeling remt, enz. PROBLEEM Bij pubers is de prefrontale cortex nog niet volgroeid. Dat is het deel van de hersenen dat o.a. het eigen gedrag beoordeelt en de gevolgen van keuzes overziet. Ouders moeten daarom fungeren als prefrontale cortex: zij moeten ervoor zorgen dat het kind de gevolgen van zijn gedrag wél leert overzien. De ouders zijn dus hoofdverantwoordelijk voor de keuzes van hun kind (op deze leeftijd) die voor de toekomst van belang zijn. Het tactisch en duidelijk voorhouden van consequenties is nodig, maar niet voldoende. Het stellen én bewaken van duidelijke REGELS en GRENZEN is onmisbaar. REGELS De volgende regels zijn nodig: Geen druppel alcohol tot je 8 bent. Ook niet op feestjes thuis of bij anderen geen alcohol. Goede controle door ouder(s). Vanaf je 8e jaar liefst ook niets, maar maximaal twee glazen per week. Niet drinken als je moet rijden, werken of leren. HOE REGELS INSTELLEN? Zoek een goed moment uit en neem de tijd. Doe het als ouders sámen, als u elkaar nog mag hebben. Dat geeft meer gewicht. Zorg dat u het samen eens bent. Neem een artikel of deze Schildserieles als uitgangspunt. Dat praat ook makkelijker. Vertel waarom u regels in móet stellen. Noem feiten, zoals hierboven aangegeven. De gezondheid van uw kind staat voorop. Ook zijn / haar toekomst. Regels en GRENZEN stellen én BEWAKEN is ONMISBAAR.

Schildserie FC versie ALCOHOL_Opmaak 24-09-2 09:35 Pagina 4 Grenzen stelt u in liefde Geef welgemeend ook complimenten TEGENSTAND Natuurlijk zal uw puber al of niet heftig protesteren tegen de regels die nodig zijn. Reageer nooit boos! Tegenstand hoort bij de leeftijd. Zeg: Oké, dat is jouw mening. Laat uw puber in zijn / haar waarde. Ga er niet tegenin. Ga dus ook niet discussie. U had de grens al duidelijk beargumenteerd en gezegd dat deze uit liefde gesteld is. Uw grens blijft de grens. De puber accepteert dat ten diepste tóch. BASIS Zorg dat een goede relatie is opgebouwd en onderhoud deze dagelijks op een niet overdreven manier. Neem tijd voor uw puber. Regels in een ruziesfeer hebben geen effect. Als het goed is hebt u het kind geleerd op de juiste manier met schoolregels om te gaan. Het kind weet dat u de regels consequent bewaakt. En jong geleerd is oud gedaan. Ook alcoholregels worden door nietverwende kinderen eerder geaccepteerd. ALTERNATIEVEN Zorg voor veel gezelligheid thuis! Lekkere sappen en frisdranken mogen daar deel van uitmaken. Stimuleer verantwoorde en gezonde activiteiten. Wees op een warme manier betrokken en geïnteresseerd. Geef beperkt, maar welgemeend complimenten bij standvastigheid en goed omgaan met tegenvallers. ZIEN DRINKEN DOET DRINKEN Geef zelf het goede voorbeeld door geen alcoholische dranken te drinken, zéker niet waar jongeren bij zijn. Alcoholreclame bewerkt het onderbewustzijn van jongeren, vooral wanneer ze al een keer gedronken hebben. Kinderen die een petje, een T-shirt, een poster of een button hebben met een bekend biermerk, zijn gevoeliger voor alcoholreclame en drinken eerder. DRUK VAN BUITENAF Het hoort bij de tijdgeest om op feestjes véél te drinken en zelfs dronken te worden. Pubers zijn extra gevoelig voor groepsdruk. Wie niet meedoet is een sukkel. Dit geldt voor bijna élke puber, maar jongeren met problemen zijn extra gevoelig. Dit alles maakt het soms zeer moeilijk om zich te houden aan de regels van thuis. Benoem dat ook. Heb begrip daarvoor. Steun het kind. Bid om standvastigheid CONTROLE Let op alcoholgeur, afwezig gedrag, ogen die niet helder staan, stemmingswisselingen, chronische moeheid, extreem lang uitslapen. Vraag op de man af of uw puber gedronken heeft. Doe dit consequent. Dalende (rapport) cijfers, afnemende concentratie, spijbelen kunnen symptomen zijn. Vraag wat in de vriendengroep wordt gedaan. Bij vijandig reageren is er iets mis. Blijf júist thuis wanneer de vriendengroep komt. Blijf dan wel op de achtergrond. HARDNEKKIGE MISVERSTANDEN Het is bewezen dat de volgende, veel gehoorde opmerkingen beslist niet waar zijn! Als je drank verbiedt, doen ze het stiekem. Je kind kan het best thuis leren drinken. Als ouders heb je geen greep op je kind als het naar een feestje is. Energydrinks, maltbier, kinderchampagne e.d. zijn een goed alternatief voor alcohol. Mijn zoon of dochter drinkt al jaren. Nu is het tóch te laat om nog te veranderen. Mijn kind doet dat niet. Wie nee zegt tegen alcohol, komt als puber in een sociaal isolement. NOG MEER FEITEN Er is een bewezen relatie tussen een vroege beginleeftijd van drinken en het veelgebruik van alcohol op latere leeftijd. Jongeren vinden steeds meer nieuwe spelletjes en feestjes uit waar drank centraal staat. Met opzet dronken worden is in. Pubers blijven bij veel alcoholgebruik langer dan volwassenen in rechte lijn lopen. Zoete mixdrankjes hebben ervoor gezorgd dat kinderen meer, vaker en jonger drinken. Veel suiker in mixdrankjes zorgt ervoor dat jongeren nóg meer alcohol aankunnen voordat ze out gaan (neervallen). Geraadpleegde literatuur Nico van der Lely, Mireille de Visser en Joke Ligterink: Onze kinderen en ALCOHOL, Nieuw Amsterdam Uitgevers, Amsterdam 20 Schildserieles: Alcoholverslaving 2 N.B. Extra exemplaren van deze O&G zijn te bestellen bij het Ds. G.H. Kerstencentrum.

Schildserie FC versie ALCOHOL_Opmaak 24-09-2 09:36 Pagina 5 Thema: Jongeren en alcohol Handleiding voor de leerkracht De Schildserie wil jongeren toerusten voor het staan in de maatschappij van nu en geeft Bijbels gefundeerde informatie en argumentatie over o.a. actuele onderwerpen. KINDEREN EN JONGEREN WETEN WAT DE GEVA- REN VAN ALCOHOLGEBRUIK ZIJN. ZE ZIJN TOE- GERUST OM DE REGELS AAN TE HOUDEN EN WEERSTAND TE BIEDEN TEGEN DE GROEPSDRUK. ZO OPEN MOGELIJK GESPREK OVER WAT DE GROEP OVER ALCOHOL(GEBRUIK) WEET. KERN- WOORDEN EN/OF - ZINNEN LATEN NOTEREN. INFORMATIE OVER WAT ALCOHOL MET JE HERSE- NEN DOET EN WAAROM PUBERS ANDEREN NODIG HEBBEN OM GRENZEN TE STELLEN. SAMEN MET DE GROEP REGELS OPSTELLEN. VAN FUNDAMEN- TEEL BELANG IS HET DAT DE JONGEREN VAN BIN- NENUIT DAARVOOR GEMOTIVEERD ZIJN. DE PRAKTIJKVERHALEN VERTELLEN OF SAMEN LEZEN. WAAR NODIG BESPREKEN. INDIVIDUEEL BEANTWOORDEN VAN DE VRAGEN. OPMERKING: Doel Introductie Leskern Leskern 2 Verwerking TOERUSTING M.B.T. DE GEVAREN VAN ALCOHOL IS JUIST AAN HET EIND VAN DE BASISSCHOOL VAN GROOT BELANG! Geraadpleegde literatuur Nico van der Lely, Mireille de Visser en Joke Ligterink: Onze kinderen en ALCOHOL, Nieuw Amsterdam Uitgevers, Amsterdam 20 Schildserieles: Alcoholverslaving. BESCHADIGING VAN DE HERSENEN Voor jonge mensen zijn de schadelijke effecten van alcohol nóg groter dan voor volwassenen van 24 jaar en ouder. Jongeren bevinden zich namelijk in een belangrijke ontwikkelingsfase. Hun lichaam en hersenen zijn nog in de groei. Alcohol verstoort die groei en trekt de puber in een neerwaartse spiraal. Het beïnvloedt de prestaties zeer negatief en heeft blijvende gevolgen voor het denkvermogen. 2. ANDERE GEVOLGEN Alcohol leidt tot ontremming. Jongeren durven meer, worden aanhankelijker, overschrijden grenzen, ook seksueel. Zoals bekend vermindert alcohol het reactievermogen. Groot gevaar voor anderen en zichzelf in het verkeer. Jongeren die drinken tijdens het uitgaan zijn vaak slachtoffer of dader van agressief gedrag en lokken problemen met de politie uit. Vooral van jongens is bekend dat alcoholgebruik de botontwikkeling remt, enz. 3. PROBLEEM Bij pubers is de prefrontale cortex nog niet volgroeid. Dat is het deel van de hersenen dat o.a. het eigen gedrag beoordeelt en de gevolgen van keuzes overziet. Ouders en leerkrachten moeten daarom fungeren als prefrontale cortex: zij moeten ervoor zorgen dat het kind de gevolgen van zijn gedrag wél leert overzien. DS. G.H. KERSTENCENTRUM dienstbaar aan school en gezin VEENENDAAL T 038-5730 SCHILDSERIE@KOC.NU WWW.KOC.NU De ouders zijn dus hoofdverantwoordelijk voor de keuzes van hun kind (op deze leeftijd) die voor de toekomst van belang zijn. Het tactisch en duidelijk voorhouden van consequenties is nodig, maar niet voldoende. Het stellen én bewaken van duidelijke REGELS en GRENZEN is onmisbaar. 4. REGELS De volgende regels zijn nodig: Geen druppel alcohol tot je 8 bent. Ook niet op feestjes thuis of bij anderen geen alcohol. Goede controle door ouder(s). Vanaf je 8e jaar liefst ook niets, maar maximaal twee glazen per week. Niet drinken als je moet rijden, werken of leren. Leer duidelijk GRENZEN te STELLEN.

Schildserie FC versie ALCOHOL_Opmaak 24-09-2 09:36 Pagina 6 Grenzen stelt u in liefde Geef welgemeend ook complimenten 8. ALTERNATIEVEN 5. BASISSCHOOL/BRUGKLAS Het is zeer noodzakelijk dat jongeren TIJDIG informatie krijgen over de gevolgen van alcoholgebruik. Het bespreken van de Schildserielessen over dit onderwerp is vanaf groep 8 van de basisschool beslist nodig. De gezondheid van het kind staat voorop. Ook zijn / haar toekomst. 6. TEGENSTAND Natuurlijk zal de puber al of niet heftig protesteren tegen de regels die nodig zijn. Reageer nooit boos! Tegenstand hoort bij de leeftijd. Zeg: Oké, dat is jouw mening. Laat de puber in zijn / haar waarde. Ga er niet tegenin. Ga dus ook niet discussie. U had de grens al duidelijk beargumenteerd en gezegd dat deze uit liefde gesteld is. Uw grens blijft de grens. De puber accepteert dat ten diepste tóch. 7. BASIS Zorg dat een goede relatie is opgebouwd en onderhoud deze dagelijks op een niet overdreven manier. Neem tijd voor de puber. Regels in een ruziesfeer hebben geen effect. Als het goed is hebt u het kind geleerd op de juiste manier met schoolregels om te gaan. Het kind weet dat u de regels consequent bewaakt. En jong geleerd is oud gedaan. Ook alcoholregels worden door nietverwende kinderen eerder geaccepteerd. Zorg voor een goede sfeer in de klas! Bij gelegenheden alleen sappen en frisdranken zonder alcohol. Stimuleer verantwoorde en gezonde activiteiten. Wees op een warme manier betrokken en geïnteresseerd. Geef beperkt, maar welgemeend complimenten bij standvastigheid en goed omgaan met tegenvallers. 9. ZIEN DRINKEN DOET DRINKEN Geef zelf het goede voorbeeld door geen alcoholische dranken te drinken, zéker niet waar jongeren bij zijn. Alcoholreclame bewerkt het onderbewustzijn van jongeren, vooral wanneer ze al een keer gedronken hebben. Weer dit van school. Kinderen die een petje, een T-shirt, een poster of een button hebben met een bekend biermerk, zijn gevoeliger voor alcoholreclame en drinken eerder. 0. DRUK VAN BUITENAF Het hoort bij de tijdgeest om op feestjes véél te drinken en zelfs dronken te worden. Pubers zijn extra gevoelig voor groepsdruk. Wie niet meedoet, is een sukkel. Dit geldt voor bijna élke puber, maar jongeren met problemen zijn extra gevoelig. Dit alles maakt het soms zeer moeilijk om zich te houden aan de regels van thuis. Benoem dat ook. Heb begrip daarvoor. Steun het kind. Bid om standvastigheid. CONTROLE OP SCHOOL Let op alcoholgeur, afwezig gedrag, ogen die niet helder staan, stemmingswisselingen, chronische moeheid, extreem lang uitslapen. Vraag op de man af of de puber gedronken heeft. Doe dit consequent. Dalende cijfers, afnemende concentratie, spijbelen kunnen symptomen zijn. Vraag wat in de vriendengroep wordt gedaan. Bij vijandig reageren is er iets mis. Neem contact op met ouders als u twijfelt of als u zeker weet dat alcohol gebruikt wordt. 2. HARDNEKKIGE MISVERSTANDEN Het is bewezen dat de volgende, veel gehoorde opmerkingen beslist niet waar zijn! Als je drank verbiedt, doen ze het stiekem. Je kind kan het best thuis leren drinken. Als ouders heb je geen greep op je kind als het naar een feestje is. Energydrinks, maltbier, kinderchampagne e.d. zijn een goed alternatief voor alcohol. Mijn zoon of dochter drinkt al jaren. Nu is het tóch te laat om nog te veranderen. Mijn kind doet dat niet. Wie nee zegt tegen alcohol, komt als puber in een sociaal isolement. 3. NOG MEER FEITEN Er is een bewezen relatie tussen een vroege beginleeftijd van drinken en het veelgebruik van alcohol op latere leeftijd. Jongeren vinden steeds meer nieuwe spelletjes en feestjes uit waar drank centraal staat. Met opzet dronken worden is in. Pubers blijven bij veel alcoholgebruik langer dan volwassenen in rechte lijn lopen. Zoete mixdrankjes hebben ervoor gezorgd dat kinderen meer, vaker en jonger drinken. Veel suiker in mixdrankjes zorgt ervoor dat jongeren nóg meer alcohol aankunnen voordat ze out gaan (neervallen). 2 N.B. Extra exemplaren van deze handleiding zijn te bestellen bij het Ds. G.H. Kerstencentrum.